Sygnatura akt III K 97/19
Dnia 23 grudnia 2019 roku
Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim III Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący sędzia Sądu Okręgowego Tomasz Olszewski
Protokolant starszy sekretarz sądowy Bożena Wolfram
w obecności Prokuratora: Jolanty Jagielińskiej - Piwowarskiej
po rozpoznaniu na rozprawie głównej w dniach: 19 listopada 2019r. i 13 grudnia 2019 r. w Piotrkowie Trybunalskim
sprawy
1. M. K. syna D. i R. z domu P.
urodzonego (...) w P.
o s k a r ż o n e g o o t o , ż e :
I. w nieustalonym czasie do dnia 7 maja 2019 roku w W. oraz innych miejscach woj. (...) założył, a następnie kierował zorganizowaną grupą przestępczą, w skład której wchodzili A. C. (1), D. M., G. M., P. O. i J. S. (1) mającej na celu popełnianie przestępstw w tym przestępstw skarbowych, polegających na uchylaniu się od opodatkowania podatkiem akcyzowym i od towarów i usług
z tytułu nabywania, przechowywania i wytwarzania wyrobów tytoniowych oraz produkcji bez wymaganego wpisu do rejestru podmiotów wykonujących działalność w zakresie wytwarzania wyrobów tytoniowych w postaci papierosów oraz przestępstw polegających na oznaczaniu w celu wprowadzenia do obrotu towarów z podrobionymi znakami towarowymi w ten sposób, że wynajął pomieszczenia gospodarcze od G. M., które specjalnie przystosował do produkcji wyrobów tytoniowych poprzez wygłuszenie ścian i zapewnienie dostawy prądu za pomocą agregatu prądotwórczego, dostarczył i uruchomił linię produkcji oraz zorganizował pracę w/w przy aktywnej linii produkującej papierosy uruchomionej niezgodnie z przepisami prawa, a następnie dostarczył komponenty służące do produkcji wyrobów tytoniowych, tj. o czyn z art. 258 § 3 kk
II. w nieustalonym czasie do dnia 7 maja 2019 roku w W. na terenie posesji numer (...) woj. (...), działając w ramach założonej i kierowanej przez niego zorganizowanej grupy przestępczej opisanej w punkcie I, w skład której wchodzili A. C. (1), D. M., G. M., P. O. i J. S. (1) pracujący przy aktywnej linii produkującej wyroby tytoniowe niezgodnie z przepisami prawa w krótkich odstępach czasu w wykonaniu tego samego zamiaru czyniąc sobie z popełnienia przestępstw skarbowych stałe źródło dochodu uchylał się od opodatkowania poprzez nieujawnienie właściwemu naczelnikowi urzędu celno-skarbowego przedmiotu i podstawy opodatkowania z tytułu przechowywania tytoniu w ilości 1120 kilogramów i z tytułu wyprodukowania poza składem podatkowym co najmniej 5000 sztuk papierosów nie posiadających polskich znaków skarbowych akcyzy przez co naraził na uszczuplenie należności podatkowej wielkiej wartości w łącznej kwocie 1.151.784 złotych w tym podatek akcyzowy w kwocie 903.443 złotych oraz podatek od towarów i usług w kwocie 248.341 złotych, tj. o czyn z art. 54§1 kks w zb. z art. 65 § 1 kks w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 kks w zw. z art. 7§1 kks w zw. z art. 6 § 2 kks
III. w nieustalonym czasie do dnia 7 maja 2019 roku w W. na terenie posesji numer (...) woj. (...), działając w ramach założonej i kierowanej przez niego zorganizowanej grupy przestępczej opisanej w punkcie I, w skład której wchodzili A. C. (1), D. M., G. M., P. O. i J. S. (1) bez wymaganego wpisu do rejestru producentów wyrobów tytoniowych wytwarzał wyroby tytoniowe w postaci papierosów w ilości 5000 sztuk organizując w/w pracę przy aktywnej linii do ich produkcji, czyniąc sobie z pełnienia tego przestępstwa stałe źródło dochodu, tj. o czyn z art. 12a ust. 2 w zw. z art. 14 ustawy z dnia 2 marca 2001 roku o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych w zw. z art. 65§1 kk
IV. w nieustalonym czasie do dnia 7 maja 2019 roku w W. na terenie posesji numer (...) woj. (...), działając w ramach założonej i kierowanej przez niego zorganizowanej grupy przestępczej opisanej w punkcie I, w skład której wchodzili A. C. (1), D. M., G. M., P. O. i J. S. (1) w celu wprowadzenia do obrotu, oznaczał towary w postaci papierosów podrobionymi znakami towarowymi firmy (...) o treści (...), będącymi znakami zastrzeżonymi, a których nie miał prawa używać czym działał na szkodę pokrzywdzonego firmy (...) zs. w N. w S. reprezentowanego przez Kancelarię (...) zs. w W. ul. (...) lok. 2, z której to działalności uczyniono sobie stałe źródło dochodów, tj. o czyn określony w art. 305 ust. 1 i 3 Ustawy z dnia 30 czerwca 2000 roku Prawo własności przemysłowej w zw. z art. 65 §1 kk
2. A. C. (1) syna R. i B. z domu W.
urodzonego (...) w G.
3. D. M. syna G. i R. z domu S.
urodzonego (...) w R.
4. G. M. syna M. i M. z domu S.
urodzonego (...) w K.
5. P. O. syna I. i V. z domu L. urodzonego (...) w S.
6. J. S. (1) syna K. i Z. z domu (...) urodzonego (...) w R.
o s k a r ż o n y c h o t o , ż e :
V. w nieustalonym czasie do dnia 7 maja 2019 roku w W. oraz innych miejscach woj. (...) wspólnie brali udział w zorganizowanej grupie przestępczej utworzonej i kierowanej przez M. K., mającej na celu popełnianie przestępstw w tym przestępstw skarbowych, polegających na uchylaniu się od opodatkowania podatkiem akcyzowym i od towarów i usług z tytułu nabywania, przechowywania i wytwarzania wyrobów tytoniowych oraz produkcji bez wymaganego wpisu do rejestru podmiotów wykonujących działalność w zakresie wytwarzania wyrobów tytoniowych w postaci papierosów oraz przestępstw polegających na oznaczaniu w celu wprowadzenia do obrotu towarów podrobionymi znakami towarowymi w ten sposób, że pracowali przy aktywnej linii produkującej papierosy uruchomionej przez M. K. niezgodnie z przepisami prawa, tj. o czyn z art. 258 § 1 kk
VI. w nieustalonym czasie do dnia 7 maja 2019 roku w W. na terenie posesji numer (...) woj. (...), działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej opisanej w punkcie I utworzonej i kierowanej przez M. K., w ramach której pracowali przy aktywnej linii produkującej wyroby tytoniowe niezgodnie z przepisami prawa w krótkich odstępach czasu w wykonaniu tego samego zamiaru czyniąc sobie z popełnienia przestępstw skarbowych stałe źródło dochodu uchylali się od opodatkowania poprzez nieujawnienie właściwemu naczelnikowi urzędu celno-skarbowego przedmiotu i podstawy opodatkowania z tytułu przechowywania tytoniu w ilości 1120 kilogramów i z tytułu wyprodukowania poza składem podatkowym co najmniej 5000 sztuk papierosów nie posiadających polskich znaków skarbowych akcyzy przez co naraził na uszczuplenie należności podatkowej wielkiej wartości w łącznej kwocie 1.151.784 złotych w tym podatek akcyzowy w kwocie 903.443 złotych oraz podatek od towarów i usług w kwocie 248.341 złotych, tj. o czyn z art. 54§1 kks w zb. z art. 65 § 1 kks . w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 kks w zw. z art. 7§1 kks w zw. z art. 6 § 2 kks
VII. w nieustalonym czasie do dnia 7 maja 2019 roku w W. na terenie posesji numer (...) woj. (...), działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej opisanej w punkcie I utworzonej i kierowanej przez M. K. w ramach której bez wymaganego wpisu do rejestru producentów wyrobów tytoniowych wytwarzali wyroby tytoniowe w postaci papierosów w ilości 5000 sztuk pracując przy aktywnej linii do ich produkcji, czyniąc sobie z pełnienia tego przestępstwa stałe źródło dochodu, tj. o czyn z art. 12a ust. 2 w zw. z art. 14 ustawy z dnia 2 marca 2001 roku o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych w zw. z art. 65§1 kk
VIII. w nieustalonym czasie do dnia 7 maja 2019 roku w W. na terenie posesji numer (...) woj. (...), działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej opisanej w punkcie I utworzonej i kierowanej przez M. K. w ramach której w celu wprowadzenia do obrotu, oznaczali towary w postaci papierosów podrobionymi znakami towarowymi firmy (...) o treści (...), będącymi znakami zastrzeżonymi, a których nie mieli prawa używać czym działali na szkodę pokrzywdzonego firmy (...) zs. (...) w S. reprezentowanego przez Kancelarię (...) zs. w W. ul. (...) lok. 2, z której to działalności uczynili sobie stałe źródło dochodów, tj. o czyn określony w art. 305 ust. 1 i 3 Ustawy
z dnia 30 czerwca 2000 roku Prawo własności przemysłowej w zw. z art. 65§1 kk
o r z e k a :
1. M. K. uznaje za winnego dokonania czynu zarzucanego w punkcie I. aktu oskarżenia z tą zamianą w jego opisie, że przyjmuje, iż oskarżony przypisanego mu przestępstwa dopuścił się w okresie od kwietnia 2019r. do 7 maja 2019r., a także eliminuje z grona uczestników grupy P. O. oraz w miejsce kierowania grupą przestępczą przypisuje temu oskarżonemu zorganizowanie i udział w tej grupie i za tak opisany czyn, wyczerpujący znamiona art.258 § 1 i 3 kk na podstawie art.258 § 3 kk wymierza M. K. karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;
2. M. K. uznaje za winnego dokonania czynu zarzucanego w punkcie II. aktu oskarżenia z tą zamianą w jego opisie, że przyjmuje, że oskarżony przypisanego mu przestępstwa dopuścił się działając w ramach założonej przez niego, zorganizowanej grupy przestępczej określonej w punkcie 1. wyroku, w okresie od kwietnia 2019r. do 7 maja 2019r., eliminuje z grona współsprawców P. O., a także eliminuje z opisu czynu okoliczność, że oskarżony uczynił sobie z popełniania przestępstw skarbowych stałe źródło dochodu i przyjmując, że tak opisany czyn wyczerpał znamiona art.54 § 1 kks w zbiegu z art.65 § 1 kks w związku z art.37 § 1 punkt 5 kks i w związku z art.7 § 1 kks na podstawie art.65 § 1 kks w związku z art.38 § 1 pkt 3 kks i art.7 § 2 kks wymierza M. K. karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wysokości 850 (osiemset pięćdziesiąt) stawek dziennych ustalając wartość jednej stawki na kwotę 10 (dziesięć) złotych;
3. w granicach czynów zarzucanych M. K. w punktach III. i IV. aktu oskarżenia uznaje oskarżonego za winnego tego, że w okresie czasu od kwietnia 2019r. do dnia 7 maja 2019 roku w W. na terenie posesji numer (...), działając w ramach założonej przez niego zorganizowanej grupy przestępczej określonej w punkcie 1. wyroku, wspólnie i w porozumieniu z osobami wymienionymi w punkcie 1. wyroku, bez wymaganego wpisu do rejestru producentów wyrobów tytoniowych wytworzył wyroby tytoniowe w postaci papierosów w ilości 5.000 sztuk, które – w celu wprowadzenia do obrotu – oznaczył podrobionymi znakami towarowymi firmy (...) o treści (...), będącymi znakami zastrzeżonymi, których nie miał prawa używać, czym działał na szkodę pokrzywdzonego firmy (...) z siedzibą w N. w S., jednocześnie bezpośrednio zmierzał – w okolicznościach powyżej opisanych – do wytworzenia produktów tytoniowych w postaci papierosów o znacznej wartości, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na niepełną sprawność użytej linii technologicznej i przyjmując, że tak opisany czyn wyczerpał znamiona art.13 § 1 kk w związku z art.12 a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 2 marca 2001r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 2001r., Nr 31, poz.353 z późniejszymi zmianami) w zbiegu z art.305 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2001r., Nr 49, poz. 508 z późniejszymi zmianami) w związku z art.11 § 2 kk , w zbiegu z art.12 a ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2001r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 2001r., Nr 31, poz.353 z późniejszymi zmianami) w zbiegu z art.305 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2000r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2001r., Nr 49, poz. 508 z późniejszymi zmianami) w związku art.11 § 2 kk i art.65 § 1 kk na podstawie art.305 ust. 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2001r., Nr 49, poz. 508 z późniejszymi zmianami) w związku z art.14 § 1 kk i art.11 § 3 kk i art.65 § 1 kk wymierza M. K. karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności;
4. na podstawie art.39 § 2 kks kary pozbawienia wolności wymierzone w punktach od. 1. do 3. wyroku łączy i wymierza M. K. karę łączną 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;
5. A. C. (1), D. M., G. M. oraz J. S. (1) uznaje za winnych czynu zarzucanego im w punkcie V. aktu oskarżenia z tą zamianą w jego opisie, że przyjmuje, iż oskarżeni przypisanego im przestępstwa dopuścili się w okresie od kwietnia 2019r. do 7 maja 2019r., a także eliminuje z grona uczestników grupy P. O. i za tak opisany czyn, wyczerpujący dyspozycję art.258 § 1 kk na podstawie powołanego przepisu wymierza A. C. (1), G. M. oraz J. S. (1) kary po 6 (sześć) miesięcy pozbawienia wolności, a D. M. – karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności;
6. A. C. (1), D. M., G. M. oraz J. S. (1) uznaje za winnych dokonania czynu zarzucanego w punkcie VI. aktu oskarżenia z tą zamianą w jego opisie, że przyjmuje, iż oskarżeni przypisanego im przestępstwa dopuścili się w okresie od kwietnia 2019r. do 7 maja 2019r., eliminuje z grona współsprawców P. O., a także eliminuje z opisu czynu okoliczność, że oskarżeni uczynili sobie z popełniania przestępstw skarbowych stałe źródło dochodu i przyjmując, że tak opisany czyn wyczerpał znamiona art.54 § 1 kks w zbiegu z art.65 § 1 kks w związku z art.37 § 1 punkt 5 kks i w związku z art.7 § 1 kks na podstawie art.65 § 1 kks w związku z art.38 § 1 pkt 3 kks i art.7 § 2 kks wymierza A. C. (1), G. M. oraz J. S. (1) kary po 10 (dziesięć) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wysokości 850 (osiemset pięćdziesiąt) stawek dziennych ustalając wartość jednej stawki na kwotę 10 (dziesięć) złotych, zaś D. M. karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności;
7. w granicach czynów zarzucanych A. C. (1), D. M., G. M. oraz J. S. (2) w punktach VII. i VIII. aktu oskarżenia uznaje oskarżonych za winnych tego, że w okresie czasu od kwietnia 2019r. do dnia 7 maja 2019 roku w W. na terenie posesji numer (...), działając w ramach założonej przez M. K., zorganizowanej grupy przestępczej określonej w punkcie 5. wyroku, wspólnie i w porozumieniu z M. K., bez wymaganego wpisu do rejestru producentów wyrobów tytoniowych wytworzyli wyroby tytoniowe w postaci papierosów w ilości 5.000 sztuk, które – w celu wprowadzenia do obrotu – oznaczyli podrobionymi znakami towarowymi firmy (...) o treści (...), będącymi znakami zastrzeżonymi, których nie mieli prawa używać, czym działali na szkodę pokrzywdzonego firmy (...) z siedzibą w N. w S., jednocześnie bezpośrednio zmierzali – w okolicznościach powyżej opisanych – do wytworzenia produktów tytoniowych w postaci papierosów o znacznej wartości, lecz zamierzonego celu nie osiągnęli z uwagi na niepełną sprawność użytej linii technologicznej i przyjmując, że tak opisany czyn wyczerpał znamiona art.13 § 1 kk w związku z art.12 a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 2 marca 2001r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 2001r., Nr 31, poz.353 z późniejszymi zmianami) w zbiegu z art.305 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2001r., Nr 49, poz. 508 z późniejszymi zmianami) w związku z art.11 § 2 kk , w zbiegu z art.12 a ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2001r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 2001r., Nr 31, poz.353 z późniejszymi zmianami) w zbiegu z art.305 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2000r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2001r., Nr 49, poz. 508 z późniejszymi zmianami) w związku art.11 § 2 kk i art.65 § 1 kk na podstawie art.305 ust. 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2001r., Nr 49, poz. 508 z późniejszymi zmianami) w związku z art.14 § 1 kk, art.11 § 3 kk i art.65 § 1 kk wymierza:
a) A. C. (1), G. M. oraz J. S. (1) kary po 8 (osiem) miesięcy pozbawienia wolności, oraz
b) D. M. karę 6 (sześć) miesięcy pozbawienia wolności;
2. na podstawie art.39 § 2 kks kary pozbawienia wolności wymierzone w punktach od. 5. do 7. wyroku łączy i wymierza A. C. (1), G. M. oraz J. S. (2) kary po 1 (jeden) rok i 6 (sześć) miesięcy pozbawienia wolności, zaś D. M. karę 7 (siedmiu) miesięcy pozbawienia wolności;
3. P. O. uniewinnia od czynów zarzucanych w punkcie V. i VI. aktu oskarżenia;
4. w granicach czynu zarzucanego P. O. w punktach VII. i VIII. aktu oskarżenia uznaje tego oskarżonego za winnego tego, że w dniu 7 maja 2019r. w W., w zamiarze, aby M. K., A. C. (1), D. M., G. M. oraz J. S. (1) prowadzili produkcję papierosów bez uprzedniego uzyskania wpisu do rejestru producentów wyrobów tytoniowych, oraz oznaczenia towarów w postaci wytwarzanych papierosów podrobionymi znakami towarowymi, jednocześnie wytwarzali papierosy nie posiadające polskich znaków skarbowych akcyzy, narażając Skarb Państwa na uszczuplenie należności publicznoprawnej, swoim zachowaniem usiłował ułatwić popełnienie tak opisanego przestępstwa poprzez podjęcie próby ustawienia linii technologicznej do produkcji papierosów i tym samym umożliwienie pozostałym oskarżonym wytwarzanie papierosów bez wymaganego wpisu do rejestru producentów wyrobów tytoniowych o znacznej wartości, jak również – umożliwienie im – w celu wprowadzenia do obrotu, oznaczenia towarów w postaci wytwarzanych papierosów o znacznej wartości, podrobionymi znakami towarowymi firmy (...) o treści: (...), będącymi znakami zastrzeżonymi, których nie mieli oni prawa używać, czym działali na szkodę P. B. S. z siedzibą w N. w S., przy czym zamierzonego celu nie osiągnął na skutek braku umiejętności pozwalających na obsługę i naprawę linii technologicznej i przyjmując, że tak opisane zachowanie wypełniło znamiona art.13 § 1 kk w związku z art.18 § 3 kk w związku z art.12 a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 2 marca 2001r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 2001r., Nr 31, poz.353 z późniejszymi zmianami) w zbiegu z art.305 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2001r., Nr 49, poz. 508 z późniejszymi zmianami) w związku art.11 § 2 kk na podstawie art.14 § 1 kk w związku z art.19 § 1 kk i art.305 ust. 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2001r., Nr 49, poz. 508 z późniejszymi zmianami) w związku z art.11 § 3 kk wymierza P. O. karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;
5. na podstawie art.63 § 1 kk zalicza oskarżonym na poczet orzeczonych kar łącznych pozbawienia wolności, zaś P. O. – na poczet kary pozbawienia wolności – okres rzeczywistego ich tymczasowego aresztowania w niniejszej sprawie, w szczególności:
- M. K. od dnia 21 maja 2019 r. godz. 9:50 do dnia 21 listopada 2019 roku godz. 16:40,
- A. C. (1) od dnia 21 lipca 2019 roku godz. 19:40 do dnia 21 listopada 2019 roku godz. 16:40,
- D. M. od dnia 7 maja 2019 roku godz. 19:40 do dnia 5 sierpnia 2019 roku godz. 15:35 oraz od dnia 5 października 2019 roku godz. 12:00 do dnia 22 listopada 2019 roku godz. 16:35,
- G. M. od dnia 7 maja 2019 roku godz. 19:40 do dnia 22 listopada 2019 roku godz. 16:35,
- P. O. od dnia 7 maja 2019 roku godz. 19:40 do dnia 22 listopada 2019 roku godz. 16:15,
- J. S. (1) od dnia 7 maja 2019 roku godz. 19:40 do dnia 21 listopada 2019 roku godz. 16:40;
6. na podstawie art.46 § 2 kk orzeka na rzecz P. B. S. z siedzibą w S.od oskarżonych M. K., G. M., J. S. (1) i A. C. (1) kwoty po 4.000 (cztery tysiące) złotych, zaś od P. O. i D. M. kwoty po 2.000 (dwa tysiące) złotych tytułem nawiązek związanych z popełnieniem przez nich czynów opisanych – odpowiednio – w punktach 3., 7. i 10. wyroku;
7.
na podstawie art.306 ust. 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2001r., Nr 49, poz. 508 z późniejszymi zmianami) oraz art.14a ustawy z dnia 2 marca 2001r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 2001r., Nr 31, poz.353 z późniejszymi zmianami) orzeka przepadek na rzecz Skarbu Państwa materiałów i narzędzi, jak również środków technicznych, które służyły do popełnienia przestępstwa opisanego w punktach: 2., 3., 6., 7. i 10. wyroku w postaci dowodów rzeczowych przekazanych wraz z aktem oskarżenia, ujętych w wykazie k. 1243-1244 pod pozycjami 1-6 oraz
14-26;
8. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokat M. B. (1) kwotę 1.881,90 (tysiąc osiemset osiemdziesiąt jeden 90/100) złotych oraz na rzecz adwokata T. K. kwotę 1.254,60 (tysiąc dwieście pięćdziesiąt cztery 60/100) złotych tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonym A. C. (2) i P. O. z urzędu;
9. zasądza od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa kwoty po 2.381,01 (dwa tysiące trzysta osiemdziesiąt jeden 01/100) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania oraz tyłem opłaty od skazania po 2.000 (dwa tysiące) złotych od M. K., A. C. (1), G. M. i J. S. (1), oraz po 120 (sto dwadzieścia) złotych od D. M. i P. O.;
10. zasądza od każdego z oskarżonych na rzecz oskarżyciela posiłkowego P. B. S. z siedzibą w N. w S. kwotę 2.040 (dwa tysiące czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów związanych z ustanowieniem pełnomocnika z wyboru.
Sygn. akt III K 97/19
Ustalenia faktyczne.
W kwietniu 2019r. M. K. w rozmowie z G. M. ustalił, że w pomieszczeniach gospodarczych znajdujących się na posesji rodziny M. w miejscowości (...) zostanie zainstalowana linia technologiczna służąca do nielegalnej produkcji papierosów, przy pomocy której uruchomiona zostanie produkcja papierosów na dużą skalę.
Maszyny tworzące ciąg technologiczny M. K. pozyskał od nieustalonego mężczyzny, a następnie przewiózł w dniu 8 kwietnia 2019r. – przy pomocy wynajętego pojazdu (C. (...)) – na posesję w W. i umieścił, z pomocą D. i G. M., w uprzednio ustalonym miejscu. Pomieszczenia, w których M. K., G. M. i D. M. zamierzali uruchomić produkcję, zostały przez nich uprzednio zaadoptowane (mężczyźni wybudowali ścianki działowe, zainstalowali wytłumienie, zaś D. M. wraz z M. K. zamontowali kamery przemysłowe). Komponenty do produkcji papierosów, w szczególności bibułki, filtry i krajankę tytoniową przywiózł M. K..
\wyjaśnienia M. K., k. 1393v. – (...)
wyjaśnienia D. M., k. 1395v.
wyjaśnienia G. M., k. 1396v.
umowa wypożyczenia busa, k. 323\
Około 10 kwietnia 2019r. M. K. przewiózł na teren posesji w W. agregat prądotwórczy, z którego pochodzić miała energia zasilająca linię technologiczną. Agregat został wynajęty z firmy (...). W jego wniesieniu do pomieszczeń gospodarczych pomagali G. i D. M..
\wyjaśnienia M. K., k. 1393v. – (...)
wyjaśnienia D. M., k. 1395v.
wyjaśnienia G. M., k. 1396v.\
Na początku maja 2019r. do pomocy przy produkcji papierosów zostali przybrani ponadto A. C. (1) i J. S. (1), który był dobrym znajomym G. M. (w przeszłości obydwaj parali się nielegalnym obrotem krajanką tytoniową). Mieli oni współpracować przy obsłudze linii technologicznej, zaś zysk z wytworzonych i sprzedanych papierosów miał przypaść w udziale każdemu z nich w częściach, które miały zostać ustalone po uruchomieniu produkcji.
\wyjaśnienia M. K., k. 1393v. – (...)
wyjaśnienia D. M., k. 1395v.
wyjaśnienia G. M., k. 1396v.
wyjaśnienia J. S. (1), k. 1398v. – (...)\
Mimo podłączenia do zasilania, urządzenia służące do wytwarzania papierosów nie działały prawidłowo (generowały dużą ilość odpadu, niewłaściwe doklejały filtry papierosowe, gniotły finalny produkt). Ponieważ żaden z oskarżonych nie znał się na ustawianiu i obsłudze linii technologicznej, konieczne okazało się pozyskanie fachowej pomocy. M. K. w rozmowie z nieustalonym mężczyzną narodowości (...) o imieniu W. sprowadził w tym celu P. O..
\wyjaśnienia M. K., k. 1393v. – (...)
wyjaśnienia D. M., k. 1395v.
wyjaśnienia G. M., k. 1396v.
wyjaśnienia P. O., k. 1397v. – (...)\
W dniu 6 maja 2019r., z inspiracji M. K., za pośrednictwem mężczyzny o imieniu W., do Polski przyjechał P. O., (...), który miał pomóc w „wyregulowaniu” linii technologicznej do poziomu jej niezakłóconej pracy oraz wyjaśnić pozostałym zasady jej funkcjonowania.
P. O. przywieziony został przez nieustalonego mężczyznę do R., gdzie spędził noc, a następnego dnia wraz z J. S. (1) i A. C. (1) przyjechał do W.. P. O. nie władał językiem polskim, nie znał pozostałych mężczyzn, z którymi został zatrzymany, jak również M. K., którego spotkał tylko raz, kilka godzin przed zatrzymaniem. Do Polski przyjechał za namową swego znajomego z (...), o imieniu W.. Wiedział, że jedzie pomóc naprawić bliżej nieokreślone urządzenie. Kiedy wszedł do pomieszczeń, w których został zatrzymany, zorientował się, że ma dopomóc w naprawie urządzenia służącego do nielegalnej produkcji papierosów. Po podjęciu nieudanych prób ustawienia maszyny zyskał świadomość, że posiadana wiedza nie pozwala mu na regulację ciągu technologicznego w sposób umożliwiający niezakłóconą produkcję.
\wyjaśnienia M. K., k. 1394
wyjaśnienia D. M., k. 1395v., 83 – 84
częściowo - wyjaśnienia P. O., k. 1397v. - (...)
tłumaczenie listu, k. 910\
P. O. jest z zawodu inżynierem budownictwa, w momencie jego zatrzymania zatrudniony był na stanowisku kierownika budowy, do Polski przyjechał na kilka dni, w ramach udzielonego mu urlopu. Amatorsko zajmuje się naprawami samochodów. Nie pracował nigdy w branży przemysłu tytoniowego. Nie miał styczności z maszynami wykorzystywanymi do produkcji papierosów. Nie ma doświadczenia w ich obsłudze i naprawie.
\wyjaśnienia P. O., k. 1397v. – (...)\
W dniu 7 maja 2019r. o godzinie 19:30 funkcjonariusze policji w pomieszczeniu gospodarczym, przy linii produkcyjnej zatrzymali J. S. (1), A. C. (1), G. i D. M. oraz P. O..
\protokoły zatrzymań, k. 2 – 20\
Maszyna zabezpieczona na miejscu zdarzenia w momencie podjęcia czynności procesowych była podłączona do zasilania. W pudełku tekturowym znajdującym się nad taśmociągiem ujawniono ułożone wewnątrz papierosy z umieszczonym na oklejce filtra napisem (...). Ponadto w pomieszczeniach znajdowało się urządzenie do odsysania pyłu tytoniowego, uruchomiony agregat prądotwórczy oraz urządzenie do badania wilgotności tytoniu. Na miejscu ujawniono również krajankę tytoniową w ilości 1.120 kg, bibułkę papierosową z logo (...) oraz oklejkę filtra i sztabki filtrowe. Prócz tego w pomieszczeniach tych zabezpieczono 95,9 kg odpadów poprodukcyjnych, w tym – pyłu tytoniowego.
\protokół oględzin miejsca wraz z dokumentacją wideo, k. 45 – 50, 64 - 71
protokół przeszukania, k. 62 – 67
protokół ważenia, k. 73, 74
dokumentacja fotograficzna, k. 406
opinia biegłego z zakresu maszyn do produkcji tytoniu, k. 986 – 988\
Urządzenia, które zabezpieczono, składały się na linię technologiczną do produkcji papierosów z filtrem, w skład której wchodziły: maszyna papierosowa typu M. M. 8, przystawka do doklejania filtra typu PA firmy (...). Maszyna w zastanym stanie technicznym mogła produkować z prędkością około 500 – 600 sztuk papierosów na minutę tj. 30.000 sztuk papierosów na godzinę.
Pozostałe urządzenia ujawnione na miejscu czynności śledczych to pompy kanałowe oraz filtr workowy. Są to elementy wymagane w procesie produkcji papierosów.
\opinia biegłego z zakresu maszyn do produkcji tytoniu, k. 986 – 988,
Wartość podatku akcyzowego narażonego na uszczuplenie od 1.120 kg tytoniu do palenia to kwota 899.102 zł, zaś wartość podatku akcyzowego narażonego na uszczuplenie od 5.000 sztuk papierosów bez znaków akcyzy to kwota 4.341 zł. Uszczuplenie podatku VAT od 5.000 sztuk papierosów wynosi 1.104 zł, zaś od 1.120 kg tytoniu – 247.237 zł.
\dokumenty, k. 76, 77, 257, 713\
W lutym 2019r. M. K. poprosił E. N. o zakup karty z numerem do telefonu komórkowego w sieci O.. Kobieta kupiła kartę (nr (...)), którą przekazała M. K.. M. K. aktywował tę kartę w swoim telefonie. M. K. chwalił się E. N., że ma fabrykę papierosów pod R..
\zeznania E. N., k. 1089\
Z numeru (...) kontaktowano się z numerami działającymi w sieci L. zarejestrowanymi na nazwisko W. S., a zabezpieczonymi na miejscu zdarzenia.
Numer (...)kontaktował się w dniu 10 kwietnia 2019r. z numerem (...) zarejestrowanym na EVE E. E. Ż. – firmą zajmującą się wypożyczaniem agregatów prądotwórczych.
\zeznania W. S., k. 1031\
Agregat prądotwórczy o numerze seryjnym odpowiadającym zabezpieczonemu w niniejszej sprawie został nabyty przez EVE E. E. Ż., zaś z ewidencji firmy wynika, że w marcu 2019r. urządzenie to było użytkowane na potrzeby tej firmy.
\dokumenty, k. 953 – 956, 723 - 729,
zeznania M. B. (2), k. 1013 – 1014\
W czasie zatrzymania oskarżonych maszyna nie była ustawiona i wyregulowana w sposób pozwalający na niezakłócone i nieprzerwane wytwarzanie papierosów na dużą skalę.
Do jej obsługi i naprawy wymagane są specjalistyczne umiejętności i doświadczenie, niedostępne dla laika nie mającego kontaktu z tego typu urządzeniami.
W procesie produkcji oskarżeni wytworzyli 5.000 sztuk papierosów, które oznaczyli znakiem towarowym (...), będącym znakiem zastrzeżonym i chronionym na terytorium RP, należącym do P. B. S. z siedzibą w S.
\opinia, k. 683 - 692
opinia biegłego z zakresu maszyn do produkcji tytoniu, k. 986 – 988, 1468 – 1469\
P. O. i D. M. nie byli dotychczas karani.
\karta karna, k. 289, 290\
A. C. (1), J. S. (1), M. K. i G. M. byli w przeszłości karani.
\karty karne, k. 291, 292, 1219, 1019, 1117\
Ocena dowodów.
Podstawą dokonanych ustaleń były wyjaśnienia, które oskarżeni złożyli na rozprawie głównej. Ich treść korelowała z innymi dowodami przedstawionymi przez oskarżenie, w szczególności: protokołami oględzin miejsca wytwarzania papierosów (wraz z dokumentacją fotograficzną oraz zapisem video miejsca oględzin), opiniami biegłych z zakresu badań fizykochemicznych, oraz biegłego z dziedziny konstrukcji maszyn używanych w przemyśle tytoniowym, protokołami oględzin przedmiotów zabezpieczonych na miejscu zdarzenia, zeznaniami przesłuchanych w sprawie świadków. Wszystkie te dowody, wzajemnie się uzupełniające, stanowiły spójny i kompletny materiał, pozwalający na odtworzenie scenariusza zdarzeń, będących podstawą przesądzenia o zasadniczej słuszności tez stawianych w akcie oskarżenia.
Na szczególną uwagę zasługują wyjaśnienia oskarżonych, którzy na rozprawie głównej przyznali się do winy i złożyli obszerne relacje, zasadniczo korelujące z pozostałym, wiarygodnym materiałem dowodowym. Odnotować przy tym trzeba, że oskarżeni (za wyjątkiem M. K. i D. M.) w toku śledztwa nie przyznawali się do winy i odmawiali składania wyjaśnień, zaś depozycje przedstawione przez nich na pierwszym terminie rozprawy głównej następnie zrewidowali, negując swój udział w grupie przestępczej powołanej i dowodzonej przez M. K., nie zaprzeczając jednak uczestniczeniu w procederze nielegalnego wytwarzania papierosów (patrz: k. 1469v. - 1470).
Odnosząc się wprost do wspomnianej kwestii sąd zauważa, że poczucie przynależności do grupy przestępczej, istniejące po stronie jej uczestnika, ma ze swej natury charakter wybitnie subiektywny, niemniej realizacja znamion opisanych w art.258 § 1 kk, oparta jest przecież na istnieniu nie tylko zamiaru bezpośredniego kierunkowego, ale może również wynikać z zamiaru ewentualnego i nie wymaga od sprawcy pełnego utożsamiania się z grupą i świadomości przynależności do niej. Stąd twierdzenia oskarżonych, że nie czuli, by uczestniczyli w formacji, o której mowa w powołanym przepisie, zostały przez sąd ocenione krytycznie, co zostanie omówione szerzej w części uzasadnienia poświęconej rozważaniom prawnym.
Odrębnego omówienia wymagają wyjaśnienia P. O., który zaprzeczył nie tylko udziałowi w grupie przestępczej, ale w ogóle popełnieniu jakiegokolwiek przestępstwa, które było mu zarzucane aktem oskarżenia.
Przyznać trzeba, że relacje P. O., spójne i konsekwentne od pierwszego przesłuchania, sąd uznał co do zasady za wiarygodne, wobec braku dowodów, które poddawałyby w wątpliwość prawdomówność tego oskarżonego, nie znajdując podstaw do ich skutecznego zakwestionowania. Co istotne, korespondowały one z wyjaśnieniami pozostałych oskarżonych, zarówno co do dnia, w którym P. O. pojawił się w R., a następnie – w W., co do celu jego przyjazdu, kompetencji, pozwalających na ustawienie (naprawę) maszyny do produkcji papierosów oraz skuteczności jego działań podjętych w tym zakresie bezpośrednio przed jego zatrzymaniem.
Wyjaśnienia P. O. były również zgodne z pozostałym materiałem dowodowym o charakterze obiektywnym, w szczególności z protokołami oględzin miejsca oraz załączoną doń dokumentacją video, a także z opinią biegłego L. L., z których bezsprzecznie wynika, że maszyna, którą miał naprawić P. O., w momencie zatrzymania oskarżonych przez funkcjonariuszy policji była niesprawna w stopniu nie pozwalającym na nieprzerwaną, ciągłą i niezakłóconą produkcję papierosów.
Jedynie w zakresie relacji dotyczących próby ustawienia/regulacji/naprawy ciągu technologicznego przez P. O. sąd dał wiarę wyjaśnieniom współoskarżonych, z których wynikało, że przystąpił on do bliżej nieokreślonych czynności technicznych, które zmierzały do umożliwienia sprawnego procesu produkcji papierosów. Co prawda sam oskarżony zaprzeczał, by taki wysiłek podjął, tym niemniej współoskarżeni zatrzymani wraz z nim na miejscu zdarzenia zgodnie twierdzili, że P. O. wykonywał pewne czynności zanim ostatecznie oświadczył, że nie jest w stanie sprostać ich oczekiwaniom.
Kluczowym kryterium ocen dowodów, na których prokurator oparł tezy oskarżenia była opina biegłego z zakresu technicznego oszacowania maszyn przemysłu tytoniowego, z której niewątpliwie wynika, że:
- w momencie, w którym oskarżeni zostali zatrzymani na gorącym uczynku maszyna, choć podłączona do zasilania i w toku, była na tyle niesprawna, że widoczne w dokumentacji fotograficznej strzępy bibuły papierosowej (k. 986) oraz fotografia taśmy produkcyjnej, na której zamiast papierosów widoczne są zagniecione bibuły i niedoklejone filtry (k. 986v.) wskazywały na jej zakłóconą pracę (biegły wprost stwierdził, że „maszyna nie była w stanie w sposób niezakłócony produkować papierosów w momencie jej oględzin”),
- zabezpieczona ilość 5.000 sztuk papierosów wytworzonych przez oskarżonych wskazywała na nieefektywność cyklu produkcyjnego (oskarżeni tego dnia „obsługiwali” maszynę od kilku godzin, zatem zważywszy, że jej wydajność pozwalała na wyprodukowanie około 30.000 sztuk papierosów na godzinę, liczba zabezpieczonych papierosów [brak przy tym pewności, że zostały one wytworzone w dniu zatrzymania] pozwala zasadnie przyjmować, że przedmiotowy ciąg produkcyjny działał wadliwie); gdyby było inaczej – podczas zatrzymania oskarżonych ujawniono by na miejscu zdarzenia kilka -, bądź nawet – kilkadziesiąt tysięcy sztuk wyprodukowanych papierosów,
- ilość odpadu poprodukcyjnego, w szczególności pyłu tytoniowego, jest uzależniona nie tylko od ilości wyprodukowanych papierosów, ale przede wszystkim od jakości krajanki tytoniowej oraz ilości prób podjętych w celu usprawnienia, bądź naprawy ciągu technologicznego, zatem sama w sobie nie może stanowić punktu odniesienia dla oszacowania ilości wyprodukowanych papierosów; analogiczne uwagi odnoszą się do faktu ujawnienia na miejscu oględzin zużytych tasiemek formatowych, o których w swych zeznaniach wspominał P. N.,
- do obsługi, ustawienia, bądź naprawy tego rodzaju urządzeń konieczna była specyficzna wiedza i długoletnie doświadczenie, które można pozyskać w drodze wieloletniej praktyki, a których nie posiada osoba zajmująca się zawodowo inżynierią budowlaną, w szczególności – budową mostów, jak ma to miejsce w przypadku P. O.. Jak bowiem wynika z dowodu z dokumentu pozyskanego w toku śledztwa, bezpośrednio przed jego zatrzymaniem P. O. był zatrudniony jako kierownik budowy mostu, z wykształcenia jest natomiast inżynierem budownictwa. Prokurator nie przedstawił przy tym żadnego dowodu, który pozwalałby na ustalenie, że w praktyce oskarżony zajmował się, bądź miał wiedzę z zakresu obsługi i napraw maszyn wykorzystywanych w przemyśle papierosowym.
Reasumując, sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania wyjaśnień P. O., z których wynikało, że:
- przyjechał on do Polski dwa dni przed zatrzymaniem – twierdzenia te korespondują z wyjaśnieniami pozostałych oskarżonych,
- nie znał języka polskiego – dowodem potwierdzającym ów fakt jest treść listu, który oskarżony wysłał do swej żony (k. 910),
- jadąc do Polski nie wiedział, jaką konkretnie maszynę ma naprawić – brak w tym względzie dowodu przeciwnego, dającego podstawę do kwestionowania wyjaśnień oskarżonego w tym zakresie,
- nie miał kompetencji do jej naprawy – jak nadmieniono powyżej, z dokumentu pochodzącego od pracodawcy P. O., jak i wyjaśnień samego oskarżonego wynika, że przed zatrzymaniem był on zatrudniony jako kierownik budowy w firmie zajmującej się budową mostów (k. 773, 776), w aktach zaś brak dowodu pozwalającego na ustalenie, że posiadał on wiedzę dotyczącą obsługi i naprawy maszyn do produkcji papierosów.
Kolejną kwestią wymagającą omówienia przy okazji oceny dowodów jest ilość papierosów wytworzona nielegalnie przez oskarżonych.
Z opisu czynów ujętych w akcie oskarżenia wynika, że prokurator zarzucił im wytworzenie „co najmniej 5.000 sztuk papierosów”. Z użytej w opisie czynu konstrukcji stylistycznej można zatem wnioskować, że oskarżyciel za w pełni dowiedzione uznał wytworzenie 5.000 sztuk (taka bowiem liczba została ujawniona przy sprawcach podczas ich zatrzymania na gorącym uczynku), zaś pozostała ich liczba nie została ustalona choćby w przybliżeniu, lecz prokurator uznał, że oskarżeni – prócz zatrzymanej ilości papierosów – w okresie poprzedzającym ich zatrzymanie wytworzyli nieustaloną ich ilość. Ponieważ uzasadnienie aktu oskarżenia nie odnosi się do poruszonej kwestii można jedynie domniemywać, że prokurator oparł w omawianym zakresie swe tezy na dowodach o charakterze poszlakowym, w szczególności na zeznaniach świadka P. N., który na podstawie ilości odpadu poprodukcyjnego oraz ilości zużytych tasiemek formatowych ujawnionych na miejscu zdarzenia wnioskował co do ilości papierosów, które mogły zostać wytworzone łącznie przez oskarżonych w toku nielegalnego procederu ich produkcji (k. 296 – 296v.).
Oceniając dowód w postaci zeznań tego świadka zwrócić należy uwagę na dość szczególną sytuację. P. N., co wynika wprost z jego zeznań, jest osobą zawodowo ściśle związaną ze spółką (...), będącą pokrzywdzoną w niniejszej sprawie, a do jego zadań należy rozpoznawanie, czy wyroby tytoniowe „noszące znaki towarowe P. I. są wyrobem tytoniowym oryginalnym, czy podrobionym” (k. 295). Inaczej rzecz ujmując, rolą tego świadka jest reprezentowanie interesów pokrzywdzonej spółki we wszystkich sprawach, w których stwierdzono bezprawne użycie jej chronionego znaku towarowego. W żaden więc sposób jego depozycje nie powinny zastępować dowodu z opinii biegłego z zakresu oceny technicznej urządzeń służących do produkcji papierosów, zwłaszcza w zakresie oceny tych elementów stanu faktycznego, które wprost dotyczą odpowiedzialności karnej i cywilnej oskarżonych w związku z działaniem na szkodę pokrzywdzonego podmiotu, a w szczególności określenia ilości nielegalnie wytworzonych papierosów, bowiem powiązania tego świadka z jedną ze stron procesu budzą uzasadnione wątpliwości co do jego bezstronności w sprawie. Sąd stoi na niezmiennym stanowisku, że ta sfera ustaleń powinna opierać się na dowodzie ze swej natury obiektywnym i bezstronnym, a tylko taką rękojmię daje dowód z opinii biegłego. Dlatego też zeznania P. N., choć zasadniczo zgodne z głównymi tezami przedstawionymi w opinii ustnej przez biegłego L. L., zwłaszcza w zakresie potencjału produkcyjnego urządzeń zabezpieczonych na miejscu zdarzenia, oraz możliwości wytworzenia ilości papierosów w oparciu o zabezpieczoną krajankę tytoniową oraz komponenty do ich produkcji, sąd traktował z dużą ostrożnością, zwłaszcza w tej części, w której świadek szacował ilość wytworzonych papierosów w oparciu o ilość odpadów poprodukcyjnych, w szczególności pyłu tytoniowego, dając w tym zakresie prymat opinii biegłego.
Przypomnieć trzeba, że biegły L. L. stanowczo zanegował, by możliwe było, choćby w przybliżeniu, prowadzenie wyliczeń co do ilości wytworzonych papierosów w oparciu li tylko o ilość i wagę zabezpieczonych odpadów poprodukcyjnych oraz ilość zużytych tasiemek formatowych, bez narażenia się na istotny błąd w tych obliczeniach. Dodać trzeba, że ujawnienie odpadu poprodukcyjnego (w którego skład, jak wynika z oględzin zapisu video, wchodził – wbrew twierdzeniom P. N. – nie tylko pył tytoniowy) oraz zużytych tasiemek formatowych powinno zostać ocenione w kontekście innych dowodów zgromadzonych w sprawie, bądź – ich braku. Stwierdzić bowiem trzeba, że prokurator nie przedstawił żadnego argumentu, który wskazywał, choćby pośrednio, by oskarżeni wytworzyli papierosy w ilości większej niż zabezpieczona w toku czynności procesowych (brak w sprawie dowodów, w oparciu o które można byłoby ustalić, że oskarżeni wytworzone wcześniej papierosy poddali konfekcjonowaniu, bądź podjęli starania zmierzające do ich dystrybucji i sprzedaży). Tymczasem z poczynionych, niewątpliwych ustaleń opartych nie na domniemaniach lecz na konkretnych dowodach wynika, że linia technologiczna, którą posługiwali się oskarżeni była w stanie technicznym uniemożliwiającym niezakłóconą produkcję papierosów, na co wskazuje podjęcie próby jej ustawienia/naprawy przez P. O., a także relatywnie znikoma ilość papierosów zabezpieczonych na miejscu zdarzenia. Co więcej, z wyjaśnień oskarżonych (które trudno zanegować wobec braku dowodów przeciwstawnych) wynika, że w skład odpadu poprodukcyjnego wchodził nie tylko pył tytoniowy, którego ilość powiązana była ze złą jakością krajanki tytoniowej, zaś finalna ilość odpadu była wypadkową wadliwości działania urządzeń (ilość odpadu jest odwrotnie proporcjonalna do jakości surowca w postaci krajanki tytoniowej oraz sprawności działania maszyn i urządzeń), natomiast obecność na miejscu zużytych pasków formatowych może stanowić dowód li tylko na to, że linia technologiczna zabezpieczona w sprawie pracowała określoną ilość godzin, natomiast – wobec stwierdzenia wadliwości jej pracy – nie mogła stanowić podstawy do przyjęcia ilości papierosów wytworzonych przez oskarżonych. Byłoby inaczej, gdyby w momencie zatrzymania oskarżonych na gorącym uczynku stwierdzone zostało, że ciąg technologiczny działał w sposób niezakłócony oraz w trakcie eksperymentu procesowego ustalono, że wytwarza on określoną ilość sztuk papierosów wolnych od wad, ergo nadających się do obrotu.
Z tych względów sąd okręgowy uznał, że przedstawiony przez oskarżenie materiał dowodowy pozwolił na ustalenie, że oskarżeni wytworzyli nielegalnie 5.000 sztuk papierosów, choć bez wątpienia swym zamiarem obejmowali wyprodukowanie wyrobów tytoniowych w znacznej ilości i wartości, zaś swym działaniem bezpośrednio zmierzali do osiągnięcia takiego skutku.
Pozostały materiał dowodowy, w tym dowody rzeczowe, protokoły oględzin, zebrana dokumentacja fotograficzna i zapisy wideo stanowiące załączniki do protokołów oględzin opinie, odpisy wyroków i informacje o karalności oraz protokoły zeznań świadków nie były kwestionowane przez strony w toku przewodu sądowego, stąd uznane zostały przez sąd za wiarygodne i jako niekwestionowane przez obronę zostały bez ujawniania zaliczone w poczet dowodów.
Rozważania prawne.
Sąd dokonał zmiany zarówno opisów, jak i kwalifikacji prawnej czynów przypisanych oskarżonym, względem zarzutów zawartych w akcie oskarżenia.
Po pierwsze, sąd uznał, że o ile M. K. był inspiratorem całego przedsięwzięcia i w tym sensie – w znaczeniu ustawowym – „założył” grupę przestępczą, w skład której weszli pozostali oskarżeni, za wyjątkiem P. O., to dowody zebrane w sprawie nie pozwalają na uznanie, by następnie kierował on tak sformowaną grupą. Za przekonywujące sąd uznał wyjaśnienia oskarżonych, z których wynika, że początkowa faza przedsięwzięcia, podczas której oskarżeni zostali zatrzymani, nie pozwoliła na ukonstytuowanie się ról w obrębie grupy, pozwalających na wytworzenie hierarchii pionowej, jak i poziomej. Poza tym, przyjęciu za udowodniony faktu, że liderem grupy przestępczej był M. K. sprzeciwia się ustalenie, że był on (nie licząc D. M.) najmłodszym ze sprawców, nie posiadał żadnego doświadczenia w „branży tytoniowej”, w przeciwieństwie do G. M., A. C. (1), czy J. S. (1) – oskarżonych, którzy – jak wynika z ich kart karnych i odpisów wyroków – posiadali już przeszłość kryminalną powiązaną z nielegalnym obrotem tytoniem i produkcją papierosów. Z powyższego wynika, że o ile rolą M. K. (czemu sam oskarżony nie zaprzeczał w swych wyjaśnieniach) było zainicjowanie i „zorganizowanie” przestępczego procederu (M. K. wypożyczył maszynę do produkcji papierosów, wynajął i przewiózł do W. generator energii i wymurował, oraz wygłuszył wspólnie z dwoma innymi członkami grupy ścianki działowe), to bezsprzecznie nie sposób zasadnie wywodzić, że był on liderem grupy w rozumieniu art.258 § 3 kk, w szczególności, by samodzielnie podejmował decyzje co do istotnych okoliczności jej funkcjonowania, celów oraz zasad, bądź w inny sposób zaznaczał swoje przewodnictwo względem pozostałych członków grupy.
Z tych względów sąd dokonał zmiany opisu i kwalifikacji czynu przypisanego M. K. w granicach określonych w zarzucie I. aktu oskarżenia uznając, że przypisany mu czyn wyczerpał znamiona art.258 § 3 kk wyłącznie w ramach czynności sprawczej ujętej jako „założenie grupy przestępczej”.
Po drugie, czasookres popełnienia przestępstw sąd skonkretyzował, za cezurę przyjmując kwiecień 2019r., kiedy to M. K., w wyniku ustaleń dokonanych z G. M. przewiózł na posesję tego ostatniego maszyny i urządzenia służące do produkcji papierosów.
Po trzecie, w zakresie czynów zarzucanych oskarżonym w punktach: II. - IV., VI. - VIII. aktu oskarżenia sąd dokonał zmiany ich opisu poprzez wyeliminowanie znamienia kwalifikującego, opisanego jako „czynienie sobie z popełnienia przestępstw stałego źródła dochodu”.
Z poczynionych ustaleń nie wynikało, by oskarżeni uzyskali z przypisanych im przestępstw jakiekolwiek korzyści. Nie sposób więc zasadnie przyjmować, by z tej formy nielegalnej działalności uczynili sobie jakiekolwiek źródło dochodu, choć bez wątpienia skala przedsięwzięcia wynikająca z ilości zabezpieczonej krajanki tytoniowej, oraz rodzaju maszyny przeznaczonej do produkcji papierosów faktycznie wskazywały, że taki właśnie zamiar oskarżonym przyświecał. Póki co jednak polskie prawo karne nie penalizuje zamiaru popełnienia przestępstwa, niezależnie od tego, jak poważne knowania o jego popełnieniu rodziły się w głowach potencjalnych sprawców.
Co więcej, znamienne jest to, że termin ustawowy: „uczynił”, którym posłużył się ustawodawca w każdym z omawianych przepisów, użyty został w trybie dokonanym czasu przeszłego, zatem w tym sensie owo znamię ma charakter wybitnie skutkowy. Tymczasem w realiach niniejszej sprawy ów skutek nie nastąpił, bowiem starania oskarżonych zostały zatrzymane w początkowej fazie produkcji papierosów, które nie zostały jeszcze wprowadzone do obrotu, nie mówiąc już o przyniesieniu jakiegokolwiek zysku, a także o tym, by ów proceder nabrał jakichkolwiek cech „stałości”.
Kolejna zmiana opisu, a w konsekwencji również – kwalifikacji prawnej czynu – wynikała z odmiennej od tej wyrażonej przez prokuratora w akcie oskarżenia, koncepcji czynów opisanych w punktach III. i IV. oraz VII. i VIII. skargi prokuratorskiej. Sąd uznał bowiem, że zachowania ujęte przez oskarżyciela jako dwa odrębne przestępstwa, zakwalifikowane – odpowiednio – z art.12 a ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2001r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 2001r., Nr 31, poz.353 z późniejszymi zmianami) oraz art.305 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2000r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2001r., Nr 49, poz. 508 z późniejszymi zmianami) stanowiły jeden czyn, który winien zostać zakwalifikowany kumulatywnie, przy zastosowaniu łącznie obydwu powołanych norm prawnych, spiętych klamrą art.11 § 2 kk.
Zapatrywanie to wpisuje się bowiem w jednoszynową koncepcję przestępstwa obowiązującą w polskim prawie karnym; w tym przypadku oznaczanie towarów podrobionym znakiem towarowym w celu wprowadzenia ich do obrotu, karane na gruncie prawa własności przemysłowej, immanentnie łączyło się z produkcją papierosów bez uprzedniego wpisu do rejestru producentów wyrobów tytoniowych, zabronioną pod groźbą kary przez art.12 a ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2001r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych, stanowiąc de facto jeden czyn.
Przy tej okazji sąd nadmienia, że dokonane ustalenia nie pozwoliły na przyznanie racji oskarżycielowi, by spełnione zostały warunki do uznania, że oskarżeni dopuścili się występku z art.12 a ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2001r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 2001r., Nr 31, poz.353 z późniejszymi zmianami) wytwarzając papierosy o znacznej wartości (ust. 2 tego przepisu). Za taką bowiem nie może być uznana wartość, jaką posiada 5.000 sztuk papierosów, które zabezpieczono na miejscu zdarzenia. Niemniej rację miał prokurator wykazując, że każdemu z oskarżonych przyświecał zamiar bezprawnego wytwarzania wyrobów tytoniowych o znacznej wartości i jednoczesnego użycia na nich podrobionych znaków towarowych. Mając na względzie, że oskarżeni swoim zachowaniem bezpośrednio zmierzali do osiągnięcia takiego właśnie rezultatu (czego dowodzą potężne ilości komponentów służących do wytwarzania papierosów, a także rodzaj i wydajność ciągu technologicznego przysposabianego do tego celu, obrazujące skalę przedsięwziętego zjawiska) lecz na przeszkodzie stanęły im względy natury czysto technicznej, sąd zakwalifikował tak opisane ich działania kumulatywnie, powołując w podstawie prawnej skazania stadialną postać usiłowania (art.13 § 1 kk) występków opisanych w art.12 a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 2 marca 2001r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych w zbiegu z art.305 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000r. Prawo własności przemysłowej. Jednocześnie sąd uznał, że zmierzając do osiągnięcia wyżej opisanego celu oskarżeni tym samym zachowaniem dopuścili się, w formie dokonania, czynów kwalifikowanych kumulatywnie z art.12 a ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2001r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych w zbiegu z art.305 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2000r. Prawo własności przemysłowej, gdyż za takie uznać trzeba wytworzenie – w warunkach określonych przez powołane normy prawne – 5.000 sztuk papierosów. Tylko tak ujęta kwalifikacja prawna pozwala na oddanie pełnej zawartości kryminalnej czynów przypisanych oskarżonym w punktach 3. i 7. wyroku.
Sąd przypisał G. M., D. M., A. C. (1), J. S. (1) i M. K. udział w zorganizowanej grupie przestępczej (art.285 § 1 kk).
Normatywne pojęcie „zorganizowanej grupy mającej na celu popełnianie przestępstw” użyte w art.65§ 1 kk i art.258§ 1 kk, pomimo relatywnie długiego czasu funkcjonowania w polskim systemie prawa karnego, wciąż budzi uzasadnione kontrowersje interpretacyjne. W tym zakresie podzieliło losy tych terminów języka prawnego, które z definicji obarczone są cechą właściwą pojęciom nieostrym, a które zostają wypełnione treścią wskutek procesu stosowania prawa.
Powszechnie przyjmuje się, że zorganizowana grupa jest „wyższą” formą współsprawstwa, tym różniącą się od zwykłego działania wspólnie i w porozumieniu, że tworzą ją co najmniej trzy osoby, których zachowania posiadają pewien, w miarę stały schemat organizacyjny determinowany celem przestępczego współdziałania, noszący cechy zorganizowania i przejawiający się strukturą pionową – z zarysowanym ośrodkiem przywódczym lub poziomą – wskazującą na trwały podział ról w ramach owej struktury. Sąd Okręgowy podziela zapatrywanie, w myśl którego w pojęciu "zorganizowania" tkwią warunki podstawowej wewnętrznej struktury organizacyjnej (choćby z niskim stopniem zorganizowania), trwałość, więzy organizacyjne w ramach wspólnego porozumienia, planowanie przestępstw, akceptacja celów, trwałość zaspokojenia potrzeb grupy, gromadzenie narzędzi popełniania przestępstw, wyszukiwanie miejsc dla przechowywania łupu, rozprowadzanie go, podział ról, skoordynowany sposób działania, powiązania socjologiczno-psychologiczne między członkami (tak: wyrok SA w Krakowie z 7.12.2000 r., II AKa 184/00, KZS 2001, Nr 1, poz. 26; wyrok SA w Poznaniu z 25.3.1999 r., II AKa 45/99, OSA 2000, Nr 2, poz. 15; Z. Ćwiąkalski, W. problemy wymiaru kary za przestępczość zorganizowaną, Prok. i Pr. 2001, Nr 12, s. 7-12).Słusznie akcentował Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 16 lipca 2009r. (II AKa 150/09, Lex Polonica nr 2133363), że istnienie grupy, o której mowa w powołanym przepisie nie wymaga „specjalnej wewnętrznej struktury” lecz „zorganizowanie, o którym mowa oznacza w języku polskim ułożenie czegoś w pewne formy, podporządkowanie regułom, normom, wprowadzenie do czegoś ładu i organizacji”.
Odnosząc powyższe uwagi do okoliczności sprawy sąd okręgowy ustalił, że współdziałanie oskarżonych w ramach przestępczego procederu wyszło poza formę współsprawstwa i przybrało postać takiego zorganizowania, które nosiło cechy, o których mowa w art.258 § 1 kk. Pomimo krótkiego okresu funkcjonowania grupy, wyraźnie wskazać można cel, wokół którego ogniskowali oni swe wysiłki. Pomimo braku ściśle określonych, precyzyjnie oznaczonych ról w jej obrębie, każdy z oskarżonych miał świadomość i gotowość ich przyjęcia, którą wszyscy oni zgodnie uzależniali od usprawnienia procesu produkcji. Znamienne są wyjaśnienia P. O., któremu J. S. (1) nakazał pozostawienie telefonu „z internetem” przed wyruszeniem do W. (podkreślenia wymaga, że na miejscu zdarzenia zabezpieczono kilka telefonów komórkowych starej generacji, nie mających technologicznej możliwości komunikacji z siecią internetową). Owo polecenie dowodzi przyjęcia przez członków grupy swoistego, „przestępczego BHP”, opartego na wyeliminowaniu potencjalnej możliwości podsłuchu, bądź – namierzenia lokalizacji poprzez (...). Owa, z pozoru błaha informacja obrazuje stopień zorganizowania przestępczych działań oskarżonych, trwałość ich relacji i zapobiegliwość. W analogiczny sposób sąd ocenił zakup kart telefonicznych przez M. K. przez osoby trzecie na potrzeby grupy, co miało „zatrzeć ślady” powiązań istniejących pomiędzy rozmówcami korzystającymi z tych kart.
Co więcej, o działaniach oskarżonych w ramach grupy przestępczej świadczy sam profil przyjętej działalności, opartej niezmiennie na relatywnej trwałości przedsięwzięcia. To oczywiste, że niemal przemysłowa produkcja papierosów, zwłaszcza, jeśli w zapasie pozostaje do wykorzystania ponad tona krajanki tytoniowej, to przedsięwzięcie rozciągnięte w czasie, obliczone na długofalowe osiąganie korzyści. To z kolei wymaga trwałości więzi przestępczych, oraz zabiegów organizacyjnych, których zręby widoczne były w postawach oskarżonych. W tym więc sensie sąd uznał za nieprzekonywujące te z wyjaśnień oskarżonych, w których przeczyli oni, by mieli poczucie uczestnictwa w zorganizowanej grupie przestępczej. Wymienione wyżej okoliczności przeczyły takiej konkluzji.
Ustalenia faktyczne dały podstawę dla istotnych zmian zarówno opisu, jak i kwalifikacji prawnej czynu przypisanego P. O..
Sąd uznał bowiem, że temu oskarżonemu można li tylko przypisać działanie będące usiłowaniem pomocnictwa do występku kumulatywnie kwalifikowanego z art.12 a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 2 marca 2001r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych i art.305 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000r. Prawo własności przemysłowej.
Jak wynika ze zgodnych wyjaśnień współoskarżonych, P. O., przywieziony do W. przez J. S. (1), mając świadomość, że pomaga w rozpoczęciu procederu nielegalnego produkowania papierosów na dużą skalę, zbliżoną do przemysłowej, podjął próby ustawienia ciągu technologicznego w sposób umożliwiający sprawną i efektywną produkcję papierosów, wiedząc, że ma do czynienia z nielegalną linią produkcyjną. Jego zachowanie, będące w istocie usiłowaniem pomocnictwa do przestępstwa nielegalnego wytwarzania papierosów i jednocześnie – do użycia podrobionych znaków towarowych (rolą tego oskarżonego było jedynie jednorazowe „ustawienie” urządzeń, z założenia nie miał on partycypować w przyszłych zyskach, jego rola była więc epizodyczna, a skończyć się miała w momencie ustawienia maszyny i objaśnienia członkom grupy zasad jej działania) skazane było na niepowodzenie. Jak bowiem wynika z opinii biegłego L. L., przedmiotowe urządzenia – z uwagi na ich skomplikowanie i specyfikę – wymagały ingerencji fachowca, posiadającego nie tylko wiedzę z zakresu konstrukcji tego rodzaju maszyn, ale i doświadczenie w ich eksploatacji i naprawie, niedostępną osobie mającej wyłącznie ogólne pojęcie o mechanice maszyn i urządzeń. Z tego więc powodu usiłowanie pomocnictwa do bezprawnej produkcji papierosów przy użyciu podrobionych znaków towarowych, którego dopuścił się P. O., miało charakter działań nieskutecznych z uwagi na brak stosownej wiedzy i umiejętności pozwalających temu oskarżonemu na skuteczne osiągnięcie zamierzonego celu. Niemniej oskarżony, jak wynika z wyjaśnień pozostałych oskarżonych, podjął się tego zadania, podejmując próby ustawienia linii produkcyjnej, choć bez wymiernych rezultatów.
Pomimo bezskuteczności działań tego oskarżonego niedopuszczalne było uznanie jego zachowania jako usiłowania, nieudolnej postaci. Zgodnie bowiem z art.13 § 2 kk usiłowanie nieudolne zachodzi wtedy, gdy sprawca nie uświadamia sobie, że dokonanie jest niemożliwe ze względu na brak przedmiotu nadającego się do popełnienia na nim czynu zabronionego lub ze względu na użycie środka nie nadającego się do popełnienia czynu zabronionego. W tym jednak wypadku P. O. miał świadomość, że mierzy się z materią przekraczającą jego umiejętności, wiedzę i doświadczenie, a mimo to podjął – bezskuteczną, jak się później okazało – próbę ustawienia linii technologicznej, w ten sposób przystępując do zrealizowania znamion przypisanej mu, zjawiskowej postaci występku kwalifikowanego kumulatywnie z art.12 a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 2 marca 2001r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych w zbiegu z art.305 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000r. Prawo własności przemysłowej.
Sąd uniewinnił P. O. od udziału w zorganizowanej grupie przestępczej. Większość racji, jakie legły u podstaw takiego rozstrzygnięcia została przedstawiona powyżej. Dość powtórzyć, że:
- P. O. przyjechał do W. na kilka godzin przed zatrzymaniem,
- nie znał wcześniej żadnego ze współoskarżonych,
- nie znał języka polskiego,
- do momentu wejścia do pomieszczeń, w których znajdowały się urządzenia do produkcji papierosów nie wiedział, jakie urządzenia ma naprawić.
Z tych względów nie sposób przyjąć, by na przestrzeni tych kilku godzin zaistniały obiektywne warunki do tego, by P. O. stał się jednym z uczestników grupy przestępczej.
Sąd uniewinnił oskarżonego także od występku zarzucanego mu w punkcie VI. aktu oskarżenia uznając, że z dokonanych ustaleń nie wynika, by swym zamiarem bezpośrednim, bądź ewentualnym obejmował on działania określane potocznie jako paserka akcyzowa, bądź też czynu z art.54 § 1 kks. Dowody przeprowadzone na rozprawie głównej wykazały, że zachowanie opisane w omawianym zarzucie przypadło w udziale wyłącznie pozostały oskarżonym, zaś wyłączną rolą P. O. w inkryminowanym zdarzeniu było naprawienie maszyny do produkcji papierosów.
Wymiar kar.
Czyn przypisany oskarżonym, a wyczerpujący znamiona art.258 § 1 kk, cechowały dość znaczny stopień zawinienia i społecznej szkodliwości.
Jako okoliczności obciążające sąd uznał liczny skład osobowy grupy, ukonstytuowanie jej celów wokół czerpania zysku z nielegalnej produkcji papierosów w dużych rozmiarach.
Okolicznościami łagodzącymi były w tym przypadku: brak hierarchii grupy, krótki okres jej istnienia i niski stopień jej zorganizowania (po części wynikający z początkowej fazy jej funkcjonowania), nieudolność jej aktywności (przejawiająca się choćby skaperowaniem do pomocy osoby nie mającej pojęcia o działaniu linii technologicznej służącej do produkcji papierosów), zaś w stosunku do D. M. – najmniejszy stopień powiązania w ramach relacji z pozostałymi członkami grupy przestępczej.
Co do czynu godzącego w finansowe interesy Skarbu Państwa, okolicznością obciążającą była bez wątpienia znaczna ilość zabezpieczonej krajanki tytoniowej przeznaczonej do produkcji papierosów z pominięciem oficjalnego obiegu fiskalnego, mająca wpływ na wartość narażenia na uszczuplenie należności podatkowej z tytułu VAT i akcyzy.
W zakresie występku przypisanego oskarżonym w punktach 3. i 7. – okolicznościami łagodzącymi były: nieudolność prowadzonej produkcji, materializująca się relatywnie nieznaczną ilością wytworzonych papierosów, wadliwość maszyny, uniemożliwiająca uruchomienie ciągu technologicznego, który pozwalałby na sprawną i masową produkcję papierosów.
Okolicznościami obciążającymi, wpływającymi na wymiar kar co do wszystkich oskarżonych (za wyjątkiem P. O.) były: znaczące zaangażowanie sił i środków w celu zorganizowania nielegalnej produkcji wyrobów tytoniowych, wyrażające się w: przeprowadzonych pracach adaptacyjnych pomieszczeń gospodarczych, kosztownym sprzęcie zainstalowanym w pomieszczeniach gospodarczych rodziny M., znacznej ilości środków technicznych i materiałów przeznaczonych do produkcji (ilości krajanki tytoniowej, bibuł papierosowych i filtrów).
Jako okoliczność łagodzącą względem P. O. sąd poczytał jego dotychczasową niekaralność, niepowodzenia jego starań zmierzających do ustawienia cyklu produkcyjnego, oraz fakt że jego sprzeczne z prawem zachowania nie wykroczyły poza fazę usiłowania.
Co do D. M., na jego korzyść sąd poczytał fakt jego dotychczasowej niekaralności oraz młody wiek (w rozumieniu prawa karnego oskarżony jest sprawcą młodocianym, do którego zastosowanie ma dyrektywa wymiaru kar określona w art.54 § 1kk), a także podrzędną rolę, jaka przypadła mu w udziale zarówno w obrębie funkcjonowania grupy, jak i w procesie nielegalnego wytwarzania papierosów.
Do okoliczności obciążających związanych z oskarżonymi M.
K., J. S. (2), G. M. i A. C. (1) sąd zaliczył ich uprzednią karalność. Okoliczność ta miała istotne znaczenie przy wymiarze kar wobec oskarżonych M. K., G. M., którzy w przeszłości skazywani byli za przestępstwa podatkowe, w szczególności związane obrotem, bądź wytwarzaniem produktów tytoniowych.
O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej sąd rozstrzygnął na podstawie § 2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu , przy czym wynagrodzenie dla adwokat M. B. (1) związane z czynnościami obrończymi dotyczącymi P. O. zostało jej przyznane w najwyższej dopuszczalnej wysokości, określonej w § 4 ust. 2 pkt 1, 3 w związku z § 17 ust. 1 pkt 2 i 5 powołanego rozporządzenia. Sąd dostrzegł bowiem ponadprzeciętny trud, jaki obrońca włożyła w wykonywanie swych obowiązków, wynikających z faktu, że oskarżony, którego reprezentowała był cudzoziemcem nie władającym językiem polskim.