UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 25 lutego 2019 roku, B. K. zażądała unieważnienia umowy – licytacji z dnia 20 kwietnia 2019 roku, sygnatura akt II1 Co 914/18. W uzasadnieniu powódka doprecyzowała, że z uwagi na naruszenie jej praw materialnych i niematerialnych żąda unieważnienia czynności egzekucyjnej, jaką była licytacja należącej do niej nieruchomości, a która to odbyła się przed Sądem Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi. Ponadto, powódka wniosła o naprawienie wyrządzonych licytacją szkód, nie precyzując jednakże ich wysokości i charakteru. W dalszym swoim piśmie procesowym, w odpowiedzi na wezwanie Sądu, powódka wskazała, że powództwo kieruje przeciwko komornikowi przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi – S. K. ( dalej jako: pozwana).

- pozew – karta akt nr 4-5;

- pismo procesowe z dnia 2 kwietnia 2019 roku – karta akt nr 9;

W odpowiedzi na pozew, pozwana wniosła o oddalenie powództwa, wskazując brak swej legitymacji biernej w postępowaniu, a z ostrożności procesowej - na bezpodstawność zarzutów merytorycznych powódki.

- odpowiedź na pozew – karta akt nr 30-31 odwrót;

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Pozwana, pełniąc funkcję komornika sądowego, prowadziła postępowanie egzekucyjne z wniosku Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Ł. (Km 355/17) przeciwko powódce. W toku tego postępowania podjęła decyzję o przeprowadzeniu egzekucji poprzez sprzedaż nieruchomości należącej do powódki, a mianowicie odrębnej własności lokalu położonego w Ł., przy ulicy (...) (numer księgi wieczystej (...)).

Podejmując czynności zmierzające do przeprowadzenia sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości, pozwana informowała powódkę o ich przebiegu oraz możliwości ich zaskarżenia, kierując korespondencję na adres jej zamieszkania, który do dnia licytacji znajdował się w egzekwowanym lokalu. Powódka nie odbierała korespondencji, którą otrzymywała od pozwanej, w związku z czym, po podwójnej awizacji przesyłki były zwracane pozwanej, jako nadawcy (okoliczności bezsporne).

W dniu 24 kwietnia 2018 roku została przeprowadzona licytacja komornicza mająca za swój przedmiot wyżej opisany lokal mieszkalny powódki. Powódka nie stawiła się do Sądu, aby uczestniczyć w licytacji, mimo że była o nich należycie powiadomiona. W wyniku licytacji wyłoniony został nabywca nieruchomości – Fundusz (...). k. z siedzibą w Ł., na którego rzecz następnie nastąpiło przybicie licytowanej nieruchomości (protokół licytacji lokalu z załącznikami – karta akt nr 31-36).

Powyższe okoliczności faktyczne zostały ustalone na podstawie dokumentów dołączonych do sprawy, których prawdziwość i autentyczność nie budziła wątpliwości sądu. Jeżeli natomiast chodzi o początkowo kwestionowaną przez powódkę okoliczność prawidłowego doręczenia jej korespondencji i szerokie stanowisko w tej sprawie zajęte przez pozwaną, należy zwrócić uwagę, że kwestia ta nie miała istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy – ze względów, które Sąd wskaże w dalszej kolejności. Jedynie dla uporządkowania rozważań warto zauważyć, że już sama powódka przyznała, że istotnie zamieszkiwała przed dokonaniem licytacji w lokalu przy ulicy (...). Jednocześnie nie kwestionowała okoliczności otrzymywania powiadomień o możliwości odebrania korespondencji nadsyłanej przez pozwaną. Mając powyższe na względzie, należało przyjąć, że powódka nie negowała tego, że pozwana kierowała do niej korespondencje na właściwy adres.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo należało oddalić jako niezasadne.

Powództwem, które legło u podstaw sprawy niniejszej, powódka dążyła w istocie do uchylenia konsekwencji postanowienia o udzielenia przybycia z dnia 24 kwietnia 2019 roku, zakwestionowania prowadzonej przez pozwaną licytacji komorniczej oraz uprzednio dokonanego oszacowania i opisu nieruchomości. Innymi słowy, pozew powódki miał pełnić funkcję, jaką pełnią środki zaskarżenia od odpowiednio postanowienia o przysądzeniu (art. 997 k.p.c) oraz od czynności komornika w postaci opisu i oszacowania nieruchomości (art. 950 k.p.c). Żądanie swoje powódka oparła o artykuł art. 70 ⁵ § 1 k.c., tj. o przepis uprawniający uczestnika lub organizatora aukcji prywatnej do żądania stwierdzenia nieważności zawartej w wyniku aukcji umowy.

Pozostaje jednak oczywiste, że roszczenie o ustalenie nieważności (zarówno to, na które powołała się powódka tj. opisane w art. 70 ⁵ § 1 k.c., jak i ogólne roszczenie o ustalenie nieważności na zasadzie art. 189 § 1 k.p.c.) z pewnością nie służy do kwestionowania prawomocnych orzeczeń sądu oraz innych czynności procesowych, a tym bardziej ich unieważniania. Służy ono ustaleniu istnienia, bądź nieistnienia praw i obowiązków z zakresu prawa cywilnego materialnego – tj. praw i obowiązków istniejących między równorzędnymi, prywatnymi podmiotami prawa. Na przykład służyć może zakwestionowaniu i unieważnieniu umowy cywilnoprawnej zawartej wskutek aukcji prywatnej.

Licytacja komornicza jest jednakże czymś zupełnie innym niż aukcja prywatna, o której mowa w art. 70 ⁵ § 1 k.c, pomimo podobieństwa nazw i charakteru obu czynności. Inaczej niż aukcja prywatna, licytacja komornicza oraz jej skutek, jakim jest wydanie orzeczeń sądowych, mocą których ostatecznie przenoszona jest na zwycięskiego licytanta własność egzekwowanej nieruchomości, stanowią czynności procesowe. Czynności te są wyrazem stosowania przez aparat państwowy przymusu egzekucyjnego mającego na celu wykonywanie prawomocnych orzeczeń sądowych. Nie są zatem prawami lub obowiązkami cywilnoprawnymi i z tej przyczyny ich ważność czy nieważność nie może być ustalana w drodze żądania, z jakim wystąpiła powódka. Środkiem właściwym i jedynym dla osiągnięcia celu, jaki przyświecał najpewniej powódce, byłoby złożenie zażalenia na konkretne czynności procesowe podejmowane w postępowaniu egzekucyjnym (np. na postanowienie o udzieleniu przybicia licytantowi) – w terminie i w sposób określony zgodnie ze stosownymi przepisami proceduralnymi. Jeżeli termin ten upłynął bezskutecznie, a samo postanowienie o przybiciu nabyło walor prawomocności, to niemożliwe jest dalsze kwestionowanie jego oraz jego skutków (poza przewidzianymi w takich wypadkach instrumentami prawnymi), jako że prawomocne orzeczenie ma moc wiążącą strony i organy Państwa (art. 365 § 1 k.p.c w związku z art. 13 § 2 k.p.c). Niemożność kwestionowania stanów faktycznych sprzed uprawomocnienia się przybicia w razie jego uprawomocnienia wynika również wprost z art. 998 § 2 k.p.c.

Na marginesie należy jedynie dodać, że niezależnie od powyższych uwag, nawet gdyby skierowanie żądania o ustalenie nieważności licytacji komorniczej i jej skutków było dopuszczalne, to pozew i tak podlegałby oddaleniu, jako skierowany przeciwko niewłaściwemu podmiotowi. Ponieważ celem tego pozwu było unieważnienie nabycia własności lokalu przez Fundusz (...). k. to na pewno komornik prowadzący postępowanie egzekucyjne nie mógł zostać pozwany w celu kwestionowania tego nabycia.

Z uwagi na powyższe, orzeczono jak w wyroku.