UZASADNIENIE

Powód Z. B. (1) – w pozwie skierowanym przeciwko synowi N. B. zażądał uznania za bezskuteczną w stosunku do niego czynności prawnej w postaci umowy darowizny i ustanowienia użytkowania zawartej pomiędzy pozwanym , a dłużnikiem powoda , jego byłą żoną B. B. (1) w dniu 2 kwietnia 2014 r. w formie aktu notarialnego (Rep. A nr (...)) , która została dokonana z jego pokrzywdzeniem albowiem przysługują mu wobec niej wierzytelności obejmujące kwotę 116.400 zł i kwotę 134.835 zł wraz z odsetkami ustawowymi, stwierdzone prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego dla (...)w K. , wydanym w dniu 12 lipca 2012 r., sygn. akt(...)

Powód domagał się również przyznania na swoją rzecz kosztów procesu.

Uzasadniając żądanie wskazał , iż w sprawie o podział majątku wspólnego pomiędzy nim a dłużniczką, Sąd Rejonowy dla K. wK. - postanowieniem z 12 lipca 20012 r., zmienionym postanowieniem z 27 lutego 2014 r.Sądu Okręgowego wK.- dokonał podziału tego majątku w ten sposób, że prawo własności nieruchomości położonej w K., stanowiącej nieruchomość lokalową – odrębny lokal mieszkalny nr (...), położony w budynku przy ul. (...), składający się z dwóch pokoi i kuchni o łącznej powierzchni 37,12 m^{(

2)}, objętej księgą wieczystą nr (...), oraz prawo własności nieruchomości położonej w K., stanowiącej nieruchomość lokalową inną niż lokal mieszkalny – boks garażowy- , położony przy ul. (...), objętej księgą wieczystą nr (...), przyznał na wyłączną własność B. B. (1) oraz zasądził od niej na jego rzecz, tytułem spłaty kwoty 116.400 zł i 134.835 zł , wraz z odsetkami ustawowymi, liczonymi po upływie 3 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia do dnia zapłaty.

Na podstawie tego tytułu wykonawczego prowadzi egzekucję przed Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym dla K. w K.- M. L., w sprawie o sygnaturze(...)

W trakcie trwania postępowania egzekucyjnego komornik wniósł o wpis księdze wieczystej wzmianki o wszczęciu postępowania. Wniosek ten został oddalony ponieważ na skutek wniosku z dnia 2 kwietnia 2013 r. ujawniony został jako właściciel nieruchomości N. B.

Powód podniósł, że w wyniku prowadzonego postępowania wykonawczego okazało się, że B. B. (1) nie posiada żadnego majątku, poza niewielkimi świadczeniami z ZUS, których egzekucja nie jest w stanie zaspokoić jej zobowiązań względem powoda.

W jego ocenie , dokonując kwestionowanej czynności , umowy darowizny i ustanowienia użytkowania B. B. (1) działała ze świadomością pokrzywdzenia powoda , o czym syn wiedział.

W jej wyniku dłużniczka stała się niewypłacalna.

Gdyby do niej nie doszło mógłby zaspokoić swoje wierzytelności, ze składników majątkowych , które był jej przedmiotami .

W odpowiedzi na pozew N. B. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu.

Pozwany nie kwestionował obowiązku spłaty przysługującej powodowi od matki w związku z realizacją postanowienia sądowego dokonującego podziału majątku. Przyznał, że otrzymał od niej , na mocy umowy darowizny i użytkowania wskazane przez ojca nieruchomości lokalowe.

Zarzucił natomiast, iż:

- na mocy umowy sprzedaży sporządzonej w formie aktu notarialnego (Rep.(...) z dnia 27 lutego 2015 r. zbył nieruchomość stanowiącą lokal przy ul. (...) na rzecz I. P. (1),

- na mocy umowy sprzedaży z dnia 16 lutego 2015 r. – zawartej w tej samej formie - sprzedał lokal stanowiący garaż położony przy ul. (...) na rzecz G. G..

W związku z tymi czynnościami nie ma legitymacji biernej w niniejszym procesie, ponieważ roszczenie pauliańskie powinno być skierowane przeciwko obecnym właścicielom tych nieruchomości.

Ponadto twierdził , że powództwo nie jest zasadne dlatego , że dłużniczka powoda ,w wyniku kwestionowanych czynności, nie stała się niewypłacalna, a świadczenia z ZUS, które otrzymuje mogą być podstawą egzekucji i zaspokoić wierzytelności ojca .

W reakcji na ten argument Z. B. (1) podniósł , że syn zachował , pomimo zbycia obu składników majątkowych legitymację bierną , a renta otrzymywana przez B. B. (1) z ZUS nie stanowi majątku, z którego mógłby faktycznie, bez utrudnień i odwleczenia w czasie pozytywnego dla niego wyniku postępowania wykonawczego, zaspokoić swoje wierzytelności, jakimi dysponuje wobec byłej żony, tym bardziej gdy zważyć , iż w jego ramach otrzymuje od komornika, właśnie ze świadczenia rentowego kwoty nie wyższe aniżeli 150 złotych miesięcznie.

Wyrokiem z dnia 15 listopada 2017r Sąd Okręgowy w Krakowie :

- uznał za bezskuteczne w stosunku do powoda Z. B. (1) umowę darowizny i ustanowienia użytkowania, zawartą pomiędzy pozwanym – N. B., a dłużnikiem powoda – B. B. (1) w dniu 2 kwietnia 2014 r. w formie aktu notarialnego (Rep. (...)) sporządzonego przez notariusza M. J. w Kancelarii Notarialnej w K., a która to czynność prawna została dokonana z pokrzywdzeniem powoda Z. B. (1), któremu przysługują w stosunku do dłużnika wierzytelności obejmujące kwotę 116.400 zł i kwotę 134.835 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 27 maja 2014 r. do dnia zapłaty, stwierdzone prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego dla K. (...) w K. wydanym dniu 12 lipca 2012 r., sygn. akt(...), zmienionym postanowieniem Sądu Okręgowego wK. wydanym w dniu 27 lutego 2014 r., sygn. akt (...)pkt I ] ,

- zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 14.917 zł , tytułem kosztów procesu [ pkt II ] oraz ,

- nakazał pobrać nie od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Krakowie kwoty 12.062 zł , tytułem brakującej opłaty sądowej od ponoszenia której powód został zwolniony.

Sąd I instancji ustalił następujące fakty istotne dla rozstrzygnięcia :

Jako niesporne pomiędzy stronami uznał to , iż :

- powód posiada wobec B. B. (1) wymagalne wierzytelności obejmujące kwoty: 116.400 zł i 134.835 zł wraz z odsetkami ustawowymi, stwierdzone tytułem wykonawczym – prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego dla K. w K. z 12 lipca 2012 r., sygn. akt(...), zmienionym postanowieniem Sądu Okręgowego w K. z 27 lutego 2014 r., sygn. akt (...)

- pozwany zawarł z dłużnikiem powoda – B. B. (1) w dniu 2 kwietnia 2014 r. umowę darowizny i ustanowienia użytkowania lokalu mieszkalnego , w formie aktu notarialnego (Rep. (...)

- N. B. jest synem powoda i B. B. (1),

- w wyniku przeprowadzonej egzekucji komorniczej – w oparciu o tytuł wykonawczy opisany wyżej, do sierpnia 2017 r, powód uzyskał kwotę 4.65114 zł.

W zakresie okoliczności spornych Sąd I instancji ustalił , że :

Prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego dla K.wK., wydanym w dniu 12 lipca 2012 r., sygn. akt(...), zmienionym postanowieniem Sądu Okręgowego w Krakowie, wydanym w dniu 27 lutego 2014 r., sygn. akt(...) dokonany został podziału majątku wspólnego powoda i B. B. (1) w ten sposób, że prawo własności nieruchomości położonej w K., stanowiącej nieruchomość lokalową – odrębny lokal mieszkalny nr (...), położony w budynku przy ul. (...), składający się z dwóch pokoi i kuchni o łącznej powierzchni 37,12 m^{(

2)}, objętej księgą wieczystą nr (...), oraz prawo własności nieruchomości położonej w K., stanowiącej nieruchomość lokalową inną niż lokal mieszkalny – boks garażowy - położony przy ul. (...), objętej księgą wieczystą nr (...), przyznał na własność B. B. (1) oraz zasądził od niej, tytułem spłaty , na rzecz powoda Z. B. (1) kwotę 116.400 zł i kwotę 134.835 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi po upływie 3 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia do dnia zapłaty.

Nieruchomości objęte powyższymi postanowieniami w sprawie o podział majątku wspólnego B. B. (1) darowała swojemu synowi – pozwanemu - w dniu 2 kwietnia 2014 r.

Na podstawie wskazanego wyżej tytułu wykonawczego powód- wierzyciel- prowadzi egzekucję przed komornikiem sądowym przy Sądzie Rejonowym dla K.w K. M. L., w sprawie o sygnaturze(...)

Wierzyciel wszczął to postępowanie w dniu 29 lipca 2014 r. i wniósł o skierowanie egzekucji do wszystkich składników majątku dłużniczki.

Zostało skuteczne zajęte świadczenie emerytalno-rentowe i potrącane są niego miesięcznie kwoty na poziomie 160 zł. W ten sposób , do sierpnia 2017 r., powód uzyskał kwotę 4.651,14 zł. W trakcie postępowania wykonawczego ustalono, że B. B. (1) nie posiada majątku potrzebnego do zaspokojenia wierzytelności objętych tytułem wykonawczym w całości.

Nieruchomości stanowiące przedmiot podziału majątku wspólnego, a następnie umowy darowizny stanowiły jedyne składniki majątku dłużniczki powoda o wartości umożliwiającej zaspokojenie wierzytelności powoda. Obecnie jedynym stałym źródłem dochodu jego byłej żony jest świadczenie rentowe pobierane z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w kwotach po około 600 zł miesięcznie.

B. B. (1) nie posiada żadnego majątku, oszczędności ani też wierzytelności. Jest objęta pomocą MOPS w postaci kwoty 160 zł miesięcznie. Z uwagi na stan zdrowia nie jest w stanie podjąć pracy. Po dokonanej darowiźnie w dalszym ciągu mieszkała w lokalu przy (...)W lutym 2015 r., przed zawarciem umów sprzedaży przez pozwanego, złożyła oświadczenie o zrzeczeniu się prawa użytkowania tego lokalu mieszkalnego

Z dalszej części ustaleń wynika, iż N. B. wiedział o postępowaniu o podział majątku dorobkowego rodziców i wierzytelnościach ojca wobec matki , wynikających z rezultatu tego postępowania.

Utrzymuje z matką bardzo dobre relacje. Odwiedza ją regularnie, pomaga jej. W zakresie tej pomocy zawarł z matką umowę na piśmie i otrzymuje od niej około 200 zł miesięcznie.

Na podstawie umowy sprzedaży zawartej przed notariuszem P. T. w dniu 27 lutego 2015 r. pozwany zbył nieruchomość stanowiącą lokal przy ul. (...) na rzecz I. P. (1).

Z kolei na mocy umowy sprzedaży z dnia 16 lutego 2015 r., zawartej przed notariuszem E. P., pozwany zbył lokal stanowiący garaż położony przy ul. (...) na rzecz G. G.. Kupujący nie znali pozwanego ani jego matki, nie utrzymywali z nim żadnych kontaktów. Zapłacili umówione kwoty tytułem cen. W zawarciu tym umów uczestniczyła matka pozwanego, była też obecna u notariusza.

W ramach oceny prawnej roszczenia powoda , uznając je za w całości uzasadnione , Sąd I instancji wskazał , że wszystkie przesłanki normatywne od których kodeks cywilny uzależnia uwzględnienie skargi paulińskiej zostały spełnione.

Powód dysponuje skonkretyzowanymi wierzytelnościami wobec byłej żony z tytułu spłaty jego udziału w majątku dorobkowym, na ogólną kwotę 251.235 zł wraz z odsetkami, stwierdzone tytułem wykonawczym – prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego dlaK.wK. z 12 lipca 2012 r., sygn. akt (...), zmienionym postanowieniem Sądu Okręgowego w K. z 27 lutego 2014 r., sygn. akt (...)

Pomimo wszczęcia egzekucji w 2014 r. dłużniczka nie zaspokoiła powoda.

W jej trakcie - do sierpnia 2017 r. , Z. B. (1) uzyskał kwotę 4.651,14 zł -co stanowi zaledwie około 2% należności głównej.

Zaskarżona czynność prawna została zawarta przez dłużniczkę z synem – pozwanym - z pokrzywdzeniem powoda, gdyż spowodowała w ten sposób swoją niewypłacalność w co najmniej wyższym stopniu niż przed zawarciem darowizny z dnia 2 kwietnia 2014r. W jej następstwie bowiem wyzbyła się, bez ekwiwalentu, jedynych wartościowych składników swojego majątku , które gwarantowały , przynajmniej częściowe zaspokojenie pretensji finansowych swojego byłego męża.

Zdaniem Sądu I instancji , fakty ustalone w sprawie dostatecznie wskazują , że zawierając kwestionowaną umowę , działała ze świadomością pokrzywdzenia powoda.

B. B. (1) wiedziała, iż zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego o podziale majątku wspólnego jest dłużnikiem powoda. Miała pełną świadomość swojej sytuacji materialnej, w tym, iż w warunkach wyzbycia się nieruchomości lokalowych, jej majątkiem i źródłem dochodu pozostanie wyłącznie pobierane przez nią świadczenie z ZUS w kwocie ok. 600 zł miesięcznie.

Z doświadczenia życiowego wynika, iż wysokość tego świadczenia rentowego nie jest niewystarczająca, by niego zaspokoić w pełni roszczenie powoda w wysokości 251.235 zł z ustawowymi odsetkami.

Zatem w następstwie zaskarżonej czynności dłużniczka stała się niewypłacalna w wyższym stopniu niż przed dokonaniem tej czynności prawnej, bowiem aktualnie nie posiada już majątku, który pozwalałaby realnie na uczynienie zadość długowi wobec byłego męża.

Pozwany w następstwie umowy z matką uzyskał korzyść majątkową nieodpłatnie.

Jako osoba najbliższa darującej wiedział , że jako dłużnik ojca podejmuje ona tę czynność ze świadomością jego pokrzywdzenia. Za przyjęciem tej świadomości po jego stronie przemawia domniemanie wynikające z paragrafu 3 art. 527 kc , którego podstawy faktycznej N. B. w toku postępowania rozpoznawczego nie zdołał obalić.

Jako niezasadny ocenił Sąd I instancji zarzut pozwanego , iż na skutek zbycia obu nieruchomości lokalowych na rzecz osób trzecich przed wniesieniem powództwa nie ma legitymacji biernej do występowania w procesie.

Odwołując się do stanowiska Sadu Najwyższego zawartego w uchwale z dnia 24 lutego 2011r , sygn. III CZP 132/10 , stanął na stanowisku , że pomimo wybycia się tych składników majątkowych , które były przedmiotem umowy darowizny z matką, zachował tę legitymację.

Nie przestał bowiem być podmiotem odpowiedzialnym wobec ojca - wierzyciela dłużniczki - za to, że Z. B. (1) nie mógł się zaspokoić z majątku byłej żony Natomiast powód , w tych okolicznościach jest jedynie uprawnionym do kierowania roszczenia wobec nabywców lokalu mieszkalnego i garażu , jako tzw. „ osób czwartych „ . Tylko od niego zależy też, w jaki sposób wykorzysta on w relacji do syna orzeczenie uwzględniające jego skargę pauliańską.

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach procesu była norma art. 98 par. 1 i 3 kpc.

W apelacji od tego orzeczenia N. B., zaskarżając je w całości, domagał się w pierwszej kolejności jego zmiany i oddalenia powództwa oraz przyznania na swoją rzecz kosztów postępowania za obydwie instancje.

Jako wniosek ewentualny sformułował żądanie uchylenia wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Środek odwoławczy został oparty na następujących zarzutach :

- naruszenia prawa procesowego , w sposób mający dla treści rozstrzygnięcia istotne znaczenie , a to :

a/ art. 227 kpc w zw z art. 217 kpc , jak następstwa oddalenia wniosku o ponowne przesłuchanie w charakterze strony skarżącego oraz przesłuchania świadków A. K. i S. B. , mimo , że nie wszystkie , doniosłe dla oceny roszczenia powoda okoliczności faktyczne, nie zostały ustalone,

b/ art. 233 par. 1 kpc , jako następstwa przekroczenia granic swobodnej oceny zgromadzonych w sprawie dowodów i zastąpienia jej przez Sąd I instancji oceną dowolną w zakresie możliwości finansowych dłużniczki oraz stanu świadomości N. B. co do tego , że kwestionowana czynność dokonana z matką jest realizowana przez dłużniczkę z pokrzywdzeniem byłego męża.

W tym zakresie skarżący podnosił , że powód nie dowiódł , iż stan pokrewieństwa pomiędzy stronami umowy darowizny, w tym akurat przypadku, pozwala na skorzystanie z domniemania o jakim mowa w paragrafie 3 art. 527 kc

c/ art. 299 kpc, wobec przeprowadzenia dowodu z przesłuchania stron przed wyczerpaniem innych środków dowodowych ,i zaniechanie ponownego przeprowadzenia dowodu z jego przesłuchania , wobec czego nie mógł się odnieść się do relacji świadków - nabywców nieruchomości lokalowych- I. P. (1) i G. G.,

d/ art. 328 par. 2 kpc , jako następstwa nie wskazania w motywach wyroku przyczyn jedynie częściowego dania wiary zeznającym osobom, a także powodów , które zdecydowały o oddaleniu wniosków o przesłuchanie A. K. i S. B. oraz ponowne przesłuchanie powoda jako strony.

Wady tej upatrywał skarżący również w tym , iż Sąd Okręgowy nie podał w uzasadnieniu orzeczenia przyczyn podjętego rozstrzygnięcia , co uniemożliwia podjecie z nim merytorycznej polemiki w ramach środka odwoławczego.

- błędu w ustaleniach faktycznych poprzez uznanie , wbrew okolicznościom ustalonym w sprawie , że wymienione przez niego bliżej w motywach zarzutu, przesłanki uwzględnienia powództwa zostały, w ramach postępowania rozpoznawczego dostatecznie potwierdzone.

- naruszenia prawa materialnego wobec :

1/ zastosowania art. 527 par. 1 kc także w odniesieniu do tej części umowy , która dotyczyła ustanowienia prawa użytkowania lokalu mieszkalnego , mimo że przesłanek skargi pauliańskiej wobec tego prawa , w ogóle nie badał.

2/ naruszenia tego przepisu apelujący upatrywał również w tym , że Sąd nie uwzględnił , iż stan pokrewieństwa pomiędzy stronami umowy darowizny w tym akurat przypadku nie pozwala na skorzystanie z domniemania o jakim mowa w paragrafie 3 art. 527 kc, skoro samo pokrewieństwo nie decyduje o stanie bliskości o którym stanowi ta norma,

3/ art. 531 par. 1 kc , wobec nietrafnego wniosku prawnego , iż N. B. zachował legitymacje bierna w procesie , mimo , że sprzedał obydwie podarowane mu przez matkę nieruchomości osobom trzecim, przed wytoczeniem powództwa przez ojca i doręczeniem odpisu pozwu.

Powód domagał się oddalenia apelacji , jako pozbawionej usprawiedliwionych podstaw oraz obciążenia pozwanego kosztami postępowania przed Sądem II instancji.

Rozpoznając apelację , Sąd Apelacyjny rozważył :

Środek odwoławczy N. B. nie jest uzasadniony i podlega oddaleniu.

Nie można podzielić żadnego z zarzutów, na których opiera się jego konstrukcja.

Rozpoczynając jego ocenę od zarzutów procesowych , wskazać należy , że zarzuty tego rodzaju mogą być uznane za trafne tylko wtedy , gdy zasadnie podniesione wady sposobu zastosowania przez Sąd norm formalnych, pozostają w adekwatnym związku z treścią ocenianego instancyjnie orzeczenia.

Nieco inaczej rzecz ujmując mogą one być uznane za trafne jedynie wówczas, jeżeli zostanie przez stronę skrzącą dowiedzione , że gdyby nie te nieprawidłowości [ które rzeczywiście miały miejsce ], wynik sporu stron byłby inny.

Takiego związku N. B., nie wykazał twierdząc , że Sąd wadliwie nie dopuścił dowodów z relacji świadków A. K. i S. B. , skoro mieli oni być przesłuchani na okoliczności sytuacji majątkowej dłużniczki po dacie zawarcia kwestionowanej skargą pauliańską umowy, a także faktów związanych z zawarciem umowy darowizny oraz sprzedaży przez pozwanego obu składników majątkowych.

Wystarczy bowiem wskazać , że przesłuchana w charakterze świadka B. B. (1) / por k. 166- 167 akt / przyznała , że po zawarciu umowy z synem nie ma żadnego majątku, a utrzymuje się tylko ze świadczenia rentowego wypłacanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych , które także jest zajęte przez komornika, w ramach postępowania egzekucyjnego prowadzonego z inicjatywy byłego męża.

Przyznała też , że zrzekła się prawa użytkowania mieszkania , w warunkach jego sprzedaży osobie trzeciej . Wskazała , że mieszka obecnie wraz z z matką i nie ponosi opłat za korzystanie z jej lokalu.

Wobec takiej treści jej relacji , a także depozycji nabywców obu nieruchomości lokalowych prowadzenie tych dowodów osobowych dla wykazania okoliczności wskazywanych w tezach dowodowych, sformułowanych przez pozwanego/ por. k. 167 i 200 akt / było zbędne a oddalenie tych wniosków nie było błędem Sądu Okręgowego.

Nie można też podzielić zarzutu procesowego, co do nie przeprowadzenia dowodu z ponownego przesłuchania pozwanego w charakterze strony.

Poprawnie Sąd odmówił temu wnioskowi uznając , iż wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności zostały, do czasu sformułowania tego postulatu dowodowego , już ustalone za pośrednictwem innych dowodów / w tym przesłuchania N. B. / Nie można też nie zwrócić uwagi , że w ramach tego zarzutu skarżący nie stara się nawet wskazywać , w jaki sposób oddalenie tego wniosku, podobnie jak tych o przesłuchanie wskazanych wyżej świadków , mogłoby wpłynąć na ostateczny wynik sporu stron.

Odeprzeć należy zarzut naruszenia art. 328 par. 2 kpc.

Jak wynika z ukształtowanego i jednolitego , podzielanego przez Sąd Apelacyjny, w składzie rozstrzygającym sprawę, orzecznictwa Sądu Najwyższego może on być uzasadniony jedynie wyjątkowo , gdy konstrukcja pisemnych motywów orzeczenia Sądu niższej instancji jest tak wadliwa , iż nie zawierają one danych pozwalających na przeprowadzenie na ich podstawie kontroli instancyjnej orzeczenia.

Nieco inaczej kwestię tę ujmując , zarzut naruszenia tego przepisu jest uzasadniony wtedy , gdy uzasadnienie wyroku nie pozwala na stwierdzenie czy Sąd prawidłowo zastosował przepisy prawa materialnego i [ lub ] procesowego.

Tego rodzaju zasadniczych wad pisemne motywy zaskarżonego wyroku nie zawierają. Na ich podstawie kontrola odwoławcza wyroku z 15 listopada 2017r jest możliwa.

Wiadomym jest w oparciu o nie na jakiej podstawie faktycznej Sąd dokonał oceny prawnej roszczenia Z. B. (1) , jakie zastosował w jej ramach normy prawne. Nie budzi też wątpliwości jakie źródła dowodowe posłużyły Sądowi niższej instancji do dokonania ustaleń , w tym jak dowody te ocenił.

W tym zakresie wskazał , że co do okoliczności spornych pomiędzy stronami wszystkie dowody tak z dokumentów ja i osobowe ocenił jako wiarygodne, w takim zakresie , w jakim pozwały na stwierdzenie faktów relewantnych z punktu widzenia rozstrzygnięcia.

Nie ma racji apelujący, podnosząc zarzut przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów i zastąpienia jej oceną dowolną.

Przypomnieć należy , odwołując się do utrwalonego i podzielanego przez skład Sądu Apelacyjnego rozstrzygającego sprawę , stanowiska Sądu Najwyższego , wypracowanego na tle wykładni art. 233 §1 kpc , iż jego skuteczne postawienie wymaga od strony wykazania na czym , w odniesieniu do zindywidualizowanych dowodów polegała nieprawidłowość postępowania Sądu, w zakresie ich oceny i poczynionych na jej podstawie ustaleń.

W szczególności strona ma wykazać dlaczego obdarzenie jednych dowodów wiarygodnością czy uznanie, w odróżnieniu od innych, szczególnego ich znaczenia dla dokonanych ustaleń , nie da się pogodzić z regułami doświadczenia życiowego i [lub] zasadami logicznego rozumowania , czy też przewidzianymi przez procedurę regułami dowodzenia.

Nie oparcie stawianego zarzutu na tych zasadach , wyklucza uznanie go za usprawiedliwiony, przy uznaniu , iż służy on jedynie dowolnej , nie doniosłej z tego punktu widzenia polemice z oceną i ustaleniami Sądu niższej instancji.

/ por. w tej materii , wyrażające podobne stanowisko , powołane tylko przykładowo, orzeczenia Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2001, sygn. IV CKN 970/00 i z 6 lipca 2005 , sygn. III CK 3/05 , obydwa powołane za zbiorem Lex/

Ponadto nie można tracić z pola widzenia również , że swobodna ocena dowodów stanowi jeden z podstawowych elementów składających się na jurysdykcyjną kompetencję Sądu , który dowody bezpośrednio przeprowadza.

Ma to m. in. i takie następstwo , że nawet w sytuacji w której z treści dowodów można , w zakresie ustaleń , wyprowadzić równie logiczne , chociaż przeciwne do przyjętych przez Sąd I instancji wnioski , to zarzut naruszenia normy art. 233 §1 kpc , pomimo to , nie zostanie uznany za usprawiedliwiony.

Dopóty , dopóki ocena przeprowadzona przez Sąd ocena mieści się w granicach wyznaczonych przez tę normę procesową i nie doznały naruszenia wskazane tam jej kryteria , Sąd Odwoławczy obowiązany jest ocenę tę , a co za tym idzie także wnioski z niej wynikające dla ustaleń faktycznych , aprobować .

To, w jaki sposób apelujący motywuje stawiany zarzut wyklucza uznanie go za usprawiedliwiony .

W miejsce rzeczowej , opartej na wyżej wymienionych zasadach, krytyki postępowania Sądu w zakresie oceny i wynikających z niej ustaleń , przeciwstawia im własną ich wersję , jego zdaniem poprawną , wady po stronie Sądu upatrując jedynie właśnie w tej, wzajemnej niezgodności. Nie jest to wystarczające aby zarzut uznać za zasadny .

Nie może zostać podzielony zarzut wady dokonanych ustaleń .

Uzyskując, na podstawie kwestionowanej czynności, właściwie jedyne, wartościowe składniki majątku dłużniczki pod tytułem darmym, N. B. w sposób oczywisty uzyskał korzyść majątkową , która wyraziła się w cenach późniejszego ich zbycia na rzecz I. P. (2) i G. G..

Za tym , że decydując się na zawarcie tej czynności wiedział , iż matka wyzbywając się tak prawa do lokalu mieszkalnego jak i boksu garażowego, działa z pokrzywdzeniem byłego męża , mającego wobec niej niezaspokojone wierzytelności o znacznej wartości przemawiają ustalone w sprawie fakty , świadczące o ich wzajemnej bliskości / a nie tylko pokrewieństwa.

W okolicznościach ustalonych w sprawie jest jasne , że darując obydwa składniki B. B. (1) doprowadziła do sytuacji w której jest co najmniej niewypłacalna w stopniu wyższym aniżeli wcześniej, przed czynnością z 2 kwietnia 2014r skoro jedynym dochodem , który może posłużyć zaspokojeniu wierzytelności powoda jest skromne świadczenie rentowe. Jego wysokość, odniesiona do rozmiaru ilościowego pretensji finansowej jej byłego męża powoduje , że proces zaspokajania odsunął się czasie i wiąże się z dodatkowymi utrudnieniami po stronie wierzyciela, od których byłby wolny , gdyby darowizna nie została dokonana i bez której zaspokojenie powoda , zważywszy na rodzaj składników nią objętych , miało w nich swoją gwarancję.

Na koniec oceny tego zarzutu wskazać należy , że wada ustaleń w zakresie tego, czy dłużniczka była czy też nie, obecna przy dokonywaniu umów zbycia składników uprzedniej darowizny przez syna na rzecz osób trzecich jest dla oceny rozstrzygnięcia objętego kontrolą instancyjną, nieistotna.

Uznanie , że żaden z zarzutów procesowych ani ten dotyczący poprawności ustaleń nie jest trafny , ma tę konsekwencję , iż ustalenia te , jako poprawne i kompletne , Sąd II instancji przyjmuje za własne.

Chybione są również , podniesione w apelacji narzuty naruszenia prawa materialnego.

Zarzut naruszenia art. 527 par 1 kc wobec nie badania przez Sąd I instancji zrealizowania przesłanek skargi pauliańskiej wobec czynności ustanowienia na rzecz dłużniczki prawa użytkowania , nie jest trafny już chociażby z tej przyczyny, że jak sama podała, prawa tego zrzekła się , bez ekwiwalentu , w warunkach zbycia obu nieruchomości lokalowych przez pozwanego osobom trzecim.

Co więcej , skarżący nie dowodził ani wartości tego prawa ani tego , że z niego, do czasu gdy stanowiło składnik majątku B. B. (1) , powód mógł skutecznie , chociażby w części , zaspokoić swoje pretensje finansowe wobec niej.

Nie ma racji autor apelacji , gdy naruszenia tej normy upatruje w odwołaniu się przez Sąd I instancji do domniemania ustanowionego przez paragraf 3 art. 527 kc.

Rzeczywiście sam stosunek pokrewieństwa pomiędzy stronami czynności , która kwestionowana jest poprzez actio Pauliana, nie przysądza o stosunku bliskości pomiędzy nimi. Jednakże na taką bliskość wskazuje , a rzeczą pozwanego [ a nie powoda jak sugeruje skarżący ] , jest wskazanie na i wykazanie takich okoliczności faktycznych , które taka bliskość , w konkretnych okolicznościach rozstrzyganej sprawy, wykluczają pomimo wzajemnego związku wynikającego z więzów krwi.

Skarżący nie podjął nawet próby sprostania temu obowiązkowi. Gdy do tego dodać , że z ustaleń dokonanych w sprawie wynika , iż pomiędzy nim , a matką istnieją ścisłe , codzienne związki także natury faktycznej , wynikające z opieki nad nią przez syna , za którą otrzymuje on od niej określone umownie świadczenie, a brak jest danych , że sytuacja ta wyglądała inaczej w dacie zawierania kwestionowanej czynności z 2 kwietnia 2014r., ocena Sądu I instancji co do tego, iż powód jest uprawniony aby skorzystać z domniemania wynikającego z tego przepisu, jest oceną poprawną.

Wbrew ostatniemu z zarzutów materialnych uznać należy , że Sąd Okręgowy nie popełnił błędu zastosowania art. 531 par. 1 kc uznając , że N. B. zachował legitymację bierną do występowania w procesie w charakterze pozwanego , także w sytuacji, gdy przed wniesieniem pozwu zbył składniki majątku podarowane mu przez matkę.

To powód decyduje , czy skorzysta , w takich okolicznościach, z wynikającego art. 531 par. 2 kc uprawnienia do wytoczenia powództwa ze skargi pauliańskiej wobec kontrahenta osoby , która dokonała czynności z jego dłużnikiem.

Osoba , która zbyła przed wytoczeniem powództwa paulińskiego prawo nabyte w drodze kwestionowanej czynności , zachowuje legitymacje bierną w procesie z wierzycielem dłużnika , a korzystny dla wierzyciela wyrok może stanowić przesłankę przyszłego dochodzenia od osoby trzeciej roszczenia o charakterze odszkodowawczym lub o charakterze zwrotnym, na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.

Z podanych wyżej przyczyn, w uznaniu apelacji za niezasadną , Sąd Apelacyjny orzekł o jej oddaleniu , na podstawie art. 385 kpc w zw z art. 527 par. 1 i 3 kc.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd II instancji rozstrzygnął na podstawie art. 98 par. 1 i 3 kpc w zw z art. 108 par 1 i 391 par 1 kpc i wynikającej z tego przepisu , dla wzajemnego rozliczenia stron z tego tytułu , zasady odpowiedzialności za wynik sprawy. Zważywszy na wartość przedmiotu zaskarżenia oraz na to , iż koszty te po stronie Z. B. wyczerpały się w wynagrodzeniu zastępującego go pełnomocnika procesowego będącego adwokatem , kwota należna od przerywającego pozwanego , została ustalona na podstawie paragrafu 2 pkt 7 w zw z paragrafem 10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22października 2015 [ Dzu z 2015 poz. 1800 ]

SSA Barbara Baran SSA Jan Kremer SSA Grzegorz Krężołek

WYROK

UZASADNIENIE