UZASADNIENIE

Do Sądu Rejonowego w Pruszkowie dnia 29 stycznia 2019 r. wpłynął pozew D. Z. przeciwko A. Z. o alimenty. Powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz alimentów w kwocie 1265 zł miesięcznie począwszy od września 2018 r., płatnych do 10 – tego dnia każdego miesiąca z góry wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku opóźnienia którejkolwiek z rat oraz o zasądzenie od A. Z. na rzecz D. Z. kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu wskazane zostało, że D. Z. urodzony (...) pochodzi ze związku małżeńskiego H. Z. i A. Z.. Do dnia (...) r. mieszkał z obojgiem rodziców w W., gdzie miał bardzo dobre warunki mieszkaniowe. A. Z. związała się jednak z innym mężczyzną i nakazała H. Z. opuścić wspólny dom. D. Z. nie pogodził się z decyzją matki i wyprowadził się razem z ojcem do mieszkania dziadków ojczystych w P.. Obecnie dzieli z ojcem jeden pokój. Śpią na wspólnym łóżku. T. Z., dziadek małoletniego, po (...) wymaga codziennej opieki i nakładów finansowych. D. Z. za bardzo dobre wyniki w nauce otrzymał w (...) w wysokości 2500 zł przyznane na okres (...)miesięcy w roku szkolnym (...). D. Z. podkreślił, że pomimo pełnoletności nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie ze względu na konieczność kontynuowania nauki. Powód wskazał, iż kilka razy w roku bierze udział w (...), lecz ma to charakter wolontariatu. Od (...) r. otrzymał od matki łącznie 1200 zł. Dochody ze stypendium i niewielkie kwoty jakie otrzymał od matki nie są wystarczające na pokrycie jego usprawiedliwionych potrzeb, które D. Z. określił na kwotę 2529 zł miesięcznie, na które składają się: wyżywienie 620 zł, koszty utrzymania mieszkania 182 zł, wizyta kontrolna u (...)200 zł, wizyta dentystyczna 100 zł, korepetycje z (...)600 zł, korepetycje z (...)200 zł, kurs przygotowawczy do matury z rozszerzonej (...)200 zł, bilet miesięczny (...) 55 zł, składka na radę rodziców 17 zł, wycieczki szkolne 30 zł, przybory edukacyjne 50 zł, odzież 150 zł rozrywka 50 zł, kosmetyki 50 zł, fryzjer 25 zł. Powód wskazał, iż A. Z. zatrudniona jest w (...). (k.3-6)

Dnia 16 lipca 2019 r. do Sądu Rejonowego w Pruszkowie wpłynęła odpowiedź na pozew A. Z.. Strona wniosła o oddalenie powództwa ponad kwotę 400 zł i o zasądzenie od D. Z. na rzecz A. Z. kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu A. Z. wskazała, że związek małżeński z H. Z. zawarła (...) r. Po kilku latach doszło do pogorszenia się ich relacji. H. Z. był zazdrosny, miał negatywny stosunek do rodziny i znajomych żony oraz nie okazywał jej uczuć. Ponadto był w stosunku do niej agresywny, wyzywał i poniżał żonę w obecności syna. W wyniku awantury w (...) r. syn D. Z. zaatakował matkę, bił ją i kopał, a także kierował w jej stronę wyzwiska. Dwa dni później wyprowadził się wraz z ojcem. Było to bolesne przeżycie dla A. Z., lecz pomimo tych wydarzeń wspiera syna finansowo i chce utrzymywać z nim kontakty. Wbrew twierdzeniom syna, A. Z. nie wyrzuciła go z domu. Sam podjął tę decyzję i teraz powinien ponieść związane z nią konsekwencje np. dzielenie pokoju z ojcem. W chwili obecnej nie utrzymuje kontaktów z matką i dziadkami macierzystymi. Także wbrew twierdzeniom powoda A. Z. regularnie przelewa synowi 400 zł miesięcznie. Pozwana wskazała, iż mieszka z rodzicami. Nie jest w stanie płacić alimentów w żądanej przez syna kwocie 1265 zł miesięcznie. A. Z. wskazała, iż ponosi miesięcznie wydatki w wysokości ok. 2750 zł, na które składają się: spłata kart kredytowych 340 zł, rata kredytu hipotecznego 700 zł, opłata za media 450-500 zł, bilet miesięczny 110 zł, alimenty 400 zł (+18 zł opłata za przekaz pocztowy) i około 700 zł innych codziennych wydatków związanych z wyżywieniem, zakupem ubrań, fryzjerem. Pomimo tego, że jednym z kredytobiorców w umowie kredytu hipotecznego jest H. Z., nie dokłada on pieniędzy do spłaty miesięcznych rat.

D. Z. przeszedł (...) i może chociażby w okresie wakacyjnym pozyskiwać dzięki temu środki finansowe i zdobywać doświadczenie przydatne na studiach (...). Zachowanie D. Z. w stosunku do matki jest naganne, dopuścił się w stosunku do niej agresji i nie chce podjąć prób nawiązania jakiegokolwiek kontaktu. (k.67-69)

W piśmie z dnia 29 sierpnia 2019r. D. Z. oświadczył, że nadal mieszka u dziadków ojczystych dzieląc pokój ze swoim ojcem. Z uwagi na fakt, że nie zakwalifikował się na (...) w W. ponownie podejdzie do egzaminu maturalnego. Prawdopodobnie po zdaniu niezbędnych testów sprawnościowych podejmie w roku akademickim 2019/2020 studia dziennie na kierunku (...). Chcąc odciążyć finansowo H. Z., D. Z. podjął pracę na okres dwóch miesięcy w (...), a uzyskane wynagrodzenie w wysokości 2082 zł i 2849 zł przeznaczył na pokrycie części wydatków związanych z kursem na prawo jazdy oraz z wyjazdem wakacyjnym. Praca ta miała charakter tymczasowy, a podjęcie studiów dziennych i nauka do ponownego egzaminu maturalnego uniemożliwi mu podjęcie działalności zarobkowej. D. Z. wskazał na pojawienie się nowych wydatków w ostatnim czasie, tj. kurs na prawo jazdy i egzamin 1974 zł, wyjazd wakacyjny 800 zł, opłaty rekrutacyjne na studia 540 zł, karta (...)87 zł miesięcznie, zwiększone wydatki na odzież 250 zł miesięcznie, wydatki na (...)150 zł. D. Z. ustalił miesięczny koszt swojego utrzymania na kwotę 1929 zł (wyżywienie 750 zł, opłaty mieszkaniowe 197 zł, wizyta u (...)150 zł, wizyta u dentysty 100 zł, bilet miesięczny 55 zł, wydatki edukacyjne 150 zł, zakup ubrań 250 zł, rozrywka 50 zł, środki higieny 50 zł, leki 60 zł, fryzjer 30 zł, karta (...)87 zł) i koszt wydatków jednorazowych na kwotę 5816 zł. D. Z. podkreślił, że jego matka nie wykorzystuje w pełni swoich możliwości zarobkowych pracując w wymiarze ¾ etatu, a on sam w okresie wakacyjnym pracował pełnym wymiarze godzinowym, niekiedy nawet w soboty. (k.132-134)

Na rozprawie poprzedzającej wydanie wyroku dnia 2 września 2019 r. D. Z. poparł powództwo, A. Z. wniosła o zasądzenie alimentów do kwoty 400 zł, a w pozostałym zakresie o oddalenie powództwa. (k.164, nagranie k.165)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

D. Z. urodzony (...) pochodzi ze związku małżeńskiego A. Z. i H. Z.. Przed Sądem Okręgowym w Warszawie toczy się sprawa (...) D. Z.. W roku szkolnym 2018/2019 D. Z. był uczniem 3 klasy (...) w W.. Aktualnie mieszka z ojcem u dziadków ojczystych w P.. Dzieli pokój z H. Z.. W wakacje w 2019 r. przez dwa miesiące pracował w firmie (...). uzyskując dochód w wysokości 2082 zł i 2849 zł. Po zdaniu matury nie dostał się na (...)w W.. W roku akademickim 2019/2020 rozpocznie jednak studia dziennie na kierunku (...). D. Z. planuje drugi raz zdawać egzamin maturalny, by móc dostać się na studia (...). Planuje kontynuację pobierania korepetycji, których miesięczny koszt ma wynieść ok. 700 zł miesięcznie. D. Z. nie posiada żadnego majątku. W ramach wolontariatu uczestniczy w(...). Rozpoczął kurs na prawo jazdy.

A. Z. ma (...)lat i pracuje w (...). w oparciu o umowę o pracę na czas nieokreślony w wymiarze ¾ etatu i uzyskuje średnie miesięczne wynagrodzenie netto w wysokości ok. 2800 zł. W czerwcu 2019 r. jej wynagrodzenie netto wyniosło 4898,81 zł. Było to związane z uzyskaniem premii, która jest wypłacana dwa razy w roku. W roku 2017 A. Z. uzyskała dochód brutto w wysokości 49 418,39 zł, a roku 2018 w wysokości 54 082,33 zł. Miesięcznie ponosi koszty spłaty kredytu hipotecznego, którego jest współkredytobiorcą wraz z mężem i swoimi rodzicami, w wysokości 700 zł. Spłaca karty kredytowe 340 zł, ponosi opłaty mieszkaniowe ok. 400-500 zł (ok. 100 zł prąd, 100 zł woda i ścieki, ogrzewanie ok.200-250 zł, opłata za śmieci 54 zł), koszty biletu miesięcznego 110 zł, koszty żywności 400-500 zł. A. Z. mieszka wraz z rodzicami w W., na nieruchomości będącej własnością jej rodziców. Nie posiada żadnego majątku. Od czasu, gdy syn wyprowadził się z domu przekazywała na jego utrzymanie nieregularne kwoty 350 – 400 zł.

Kredyt hipoteczny został zaciągnięty przez rodziców A. Z., A. Z. i H. Z. na zakup prawa własności nieruchomości w związku ze zniesieniem współwłasności na kwotę (...) zł. Miesięczna kwota kredytu wynosi 1400 zł i podzielona jest na pół pomiędzy A. Z., a jej rodziców. Wyłącznym właścicielem nieruchomości jest H. G..

H. Z., ojciec D. Z., ma (...)lata i pracuje w oparciu o umowę o pracę na czas nieokreślony w firmie (...) i otrzymuje wynagrodzenie netto w średniej wysokości 4000-4200 zł. W roku 2017 r. uzyskał roczny dochód w wysokości 43 035,54 zł.

Od dnia (...) rodzice D. Z. nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego. Toczy się postępowanie (...). D. Z. jest zaangażowany w spór między rodzicami. Wyprowadził się więc razem z ojcem, pozostawiając swoją matkę w jej dotychczasowym miejscu zamieszkania. D. Z. jest skonfliktowany ze swoją matką, z którą od momentu wyprowadzi nie widuje się i nie kontaktuje telefonicznie.

Usprawiedliwione potrzeby D. Z. wymagają kwoty ok. 1700 zł miesięcznie. W skład tych potrzeb wchodzą wydatki na: wyżywienie 500 zł, opłaty mieszkaniowe 200 zł, wizyty u (...)150 zł, wizyty u dentysty 100 zł, bilet miesięczny 55 zł, artykuły szkolne 50 zł, odzież 150 zł, korepetycje ok. 500 zł (średni na miesiąc, przy rozliczeniu wydatków w okresie 12 miesięcy).

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o następujące dowody: odpis skrócony aktu urodzenia (k.9), odpis skrócony aktu małżeństwa (k.10), stypendium (k.12), zaświadczenie (k.13, 114), oświadczenie (k.14-15, 17), potwierdzenie przelewu (k.16, 57, 108-113, 115), zaświadczenie pracodawcy H. Z. (k.18, 123), zeznanie podatkowe H. Z. za rok 2017 (k.19-20), faktura VAT (k.23, 63-66, 136), korespondencja (k.47-52), wyciąg z rachunku karty kredytowej (k. 53-56), potwierdzenie nadania przelewu pocztowego (k.58-59), zaświadczenie pracodawcy A. Z. (k.60-61, 130), umowa kredytu hipotecznego (k.62), fotografie (k.70), dowód wpłaty (k.11), zaświadczenie z urzędu skarbowego dotyczące dochodów A. Z. za rok 2018 (k.129), skierowanie (k.135), rachunek (k.105-106), przesłuchanie świadka H. G. (k.163-163v, nagranie k.165), przesłuchanie świadka H. Z. (k.163v, nagranie k.165), przesłuchanie D. Z. (k.163v-164, nagranie k. 165), przesłuchanie A. Z. (k.164, nagranie k.165).

Ustalenia Sądu znajdują uzasadnienie w przeprowadzonych dowodach. Wskazać należy, że dokumenty złożone do sprawy przez strony nie budziły wątpliwości Sądu. Część z nich została złożona w kserokopiach, jednak nie było podstaw do kwestionowania ich prawdziwości.

Sąd nie oparł się na paragonach złożonych do sprawy dotyczących codziennych wydatków, albowiem nie są one rachunkami imiennymi i nie stanowią one dowodu zakupu określonej rzeczy lub usługi dla konkretnej osoby.

Przesłuchanie świadka H. G. nie budziło wątpliwości Sądu. Częściowo pokrywało się z załączonymi do akt dokumentami.

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka H. Z. w zakresie ponoszonych przez niego i syna opłat mieszkaniowych, które Sąd uznał za znacznie przeszacowane. W konfrontacji z pozostałymi dowodami i zasadami doświadczenia życiowego wskazana przez świadka suma dokładania się przez niego i syna do kosztów mieszkaniowych przekracza całość tych kosztów.

Sąd postanowił pominąć dowód z przesłuchania B. Ś.. Zeznania świadków z każdej ze stron były wystarczające do ustalenia usprawiedliwionych potrzeb D. Z. i możliwości zarobkowych i majątkowych A. Z..

Przesłuchanie powoda było w znacznej części wiarygodne, jednak częściowo Sąd krytycznie ocenił te zeznania w części dotyczącej udziału w kosztach mieszkaniowych oraz w zakresie wysokości opłat związanych z korepetycjami. Słowa powoda w zakresie korepetycji nie współgrały pozostałymi dowodami w sprawie. W zakresie udziału w kosztach mieszkaniowych były sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego.

Przesłuchanie pozwanej sąd uznał za wiarygodne.

Sad zważył, co następuje:

Stosownie do treści przepisu art. 133 kro oboje rodziców ma obowiązek łożenia na utrzymanie dzieci, które nie są jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Przepis ten dotyczy także dziecka pełnoletniego. Zakres tego obowiązku, zgodnie z art. 135 kro, wyznaczają z jednej strony usprawiedliwione potrzeby osoby uprawnionej, z drugiej zaś zarobkowe i majątkowe możliwości osoby zobowiązanej. Przez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć nie tylko elementarne potrzeby polegające na zapewnieniu minimum egzystencji, ale także takie, które stworzą uprawnionemu normalne warunki bytowania odpowiadające jego wiekowi, stanowi zdrowia i statusowi rodziców.

Oboje rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych wobec dziecka, których maksymalny zakres finansowy stanowią zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego, określane nie według faktycznie osiąganych dochodów, ale według tego, jakie dochody może osiągać zobowiązany przy założeniu, że dokłada wszelkich starań i swoje możliwości zarobkowe w pełni wykorzystuje. Ustalenie przez Sąd wysokości świadczeń alimentacyjnych w konkretnej sprawie zależy od wykazania ich w postępowaniu dowodowym przy uwzględnieniu zasad doświadczenia życiowego i wiedzy ogólnej.

Zgodnie z treścią art. 133 § 3 kro rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

D. Z., pełnoletni powód, zażądał zasądzenia od A. Z. alimentów w kwocie 1265 zł miesięcznie. Wskazał on, że jego miesięczny koszt utrzymania wynosi 1929 zł i składają się na niego: wyżywienie 750 zł, opłaty mieszkaniowe 197 zł, wizyta u (...)150 zł, wizyta u dentysty 100 zł, bilet miesięczny 55 zł, wydatki edukacyjne 150 zł, zakup ubrań 250 zł, rozrywka 50 zł, środki higieny 50 zł, leki 60 zł, fryzjer 30 zł, karta (...)87 zł.

Zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego i wiedzy ogólnej Sąd ustalił usprawiedliwione potrzeby D. Z. na poziomie ok. 1700 zł. Składają się na to: wyżywienie 500 zł, opłaty mieszkaniowe 200 zł, wizyty u (...)150 zł, wizyty u dentysty 100 zł, bilet miesięczny 55 zł, artykuły szkolne 50 zł, odzież 150 zł, korepetycje ok. 500 zł (średni na miesiąc, przy rozliczeniu wydatków w okresie 12 miesięcy).

Sąd ustalił usprawiedliwione koszty wyżywienia na poziomie 500 zł, z uwzględnieniem nauki powoda poza miejscem zamieszkania, co generuje nieco wyższe koszty, niż standardowe. Nie są one jednak na poziomie wskazanym przez D. Z..

Wysokość udziału w opłatach mieszkaniowych została oparta na informacjach zawartych w uzasadnieniu pozwu, gdyż te Sąd uznał za wiarygodne. Przedstawione przez H. Z. koszty udziału w opłatach mieszkaniowych w wysokości 500 zł za osobę Sąd uznał za znacznie zawyżone i żaden sposób nieudowodnione. Co innego powód wskazywał w pismach procesowych. Kwoty przez niego wskazane były znacznie niższe. W oparciu o zasady doświadczenia życiowego opłaty mieszkaniowe dotyczące niewielkiego mieszkania w bloku położonego w P. nie mogą być na poziomie wskazanym przez pozwanego.

Koszty korepetycji, które Sąd uznał w najbliższym roku szkolnym za uzasadnione, zostały podzielone na 12 miesięcy, a co za tym idzie miesięczna opłata z nimi związana oscyluje wokół kwoty 500 zł.

Powód nie ma jeszcze możliwości samodzielnego utrzymania się. Nie ma również własnego majątku pozwalającego na pokrycie jego kosztów utrzymania. Winien więc liczyć na utrzymanie przez rodziców. Jego wybór kontynuowania edukacji zasługuje na poparcie. Również jednorazowy zamiar poprawy matury celem ponownego ubiegania się o przyjęcie na studia (...). Wobec powyższego wydatki z tym związane (koszty korepetycji) wchodzą w skład usprawiedliwionych potrzeb powoda.

Wszelki koszty ponad kwotę 1700 zł powód powinien pokrywać z dochodów uzyskanych z pracy wakacyjnej. Powód ma taką możliwość, o czym świadczą dochody przez niego uzyskane w wakacje 2019 r. Uzyskane wynagrodzenie w łącznej kwocie ok 5000 zł powód może przeznaczyć na opłatę za kurs na prawo jazdy, na pokrycie kosztów wypoczynku wakacyjnego bądź na dołożenie się do kosztów korepetycji. świadczą o tym, że jest on w stanie pokryć pewne koszty swojego utrzymania. Oczywiście jako osoba kontynuująca naukę i przygotowująca się do egzaminu maturalnego D. Z. nie jest jeszcze w stanie pokryć wszystkich swoich kosztów utrzymania i wsparcie rodziców jest w tym zakresie niezbędne.

W dalszej kolejności Sąd musiał ustalić i odnieść się do możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanej. Należy podkreślić, że matka powoda pracuje na ¾ etatu i uzyskuje wynagrodzenie w wysokości ok. 2800 zł netto miesięcznie oraz dodatkowe premie uznaniowe dwa razy w roku. Nic nie stoi na przeszkodzie, by A. Z. podjęła pracę w pełnym wymiarze czasu i w pełni wykorzystała swoje możliwości zarobkowe. Pozwana nie przedstawiła żadnych przeciwskazań do pracy na pełnym etacie. Na podstawie zebranego materiału dowodowego w niniejszej sprawie Sąd ustalił, iż możliwości zarobkowe A. Z. są na poziomie ok. 3700 zł.

Równocześnie w ramach niniejszego postępowania dowodowego możliwości zarobkowe H. Z. Sąd ustalił na poziomie ok. 4100 - 4200 zł miesięcznie. Nie ma on żadnego majątku, nie spłaca też, w przeciwieństwie do pozwanej, kredytu hipotecznego.

Przy uwzględnieniu, iż to oboje rodzicie winni ponosić koszty utrzymania powoda, udział w tych kosztach pozwanej winien wynosić 800 zł.

Pomimo tego, że powód mieszka w tej chwili wraz z ojcem, w przypadku pełnoletniego dziecka rodzic nie wypełnia swojego obowiązku alimentacyjnego przez osobistą pieczę nad nim. Taki prawo przysługuje jedynie w stosunku do dziecka małoletniego. Kwota 800 zł jest natomiast możliwa do poniesienia przez pozwaną, bacząc na jej możliwości zarobkowe.

Alimenty zostały zasądzone od dnia wniesienia powództwa. Należy wskazać, iż alimenty to są środku potrzebne do pokrycia bieżących potrzeb. W takiej sytuacji, co do zasady, należą się za okres od wystąpienia do sądu ze stosownym powództwem. Uwzględnienie daty wstecznej zasądzenia alimentów wymaga wystąpienia dodatkowo jednej z dwóch przesłanek. Po pierwsze, muszą istnieć za okres sprzed dnia wniesienia powództwa potrzeby, które mogą jeszcze zostać zapewnione, a po drugie mogą być to potrzeby dotychczas zapewnione, lecz ich zapewnienie podlega nadal spłacie np. z tytułu pożyczki. W niniejszej sprawie żadna z powyższych przesłanek nie zaistniała. Sąd uznał zatem, że uwzględnienie powództwa sprzed daty złożenia powództw jest bezzasadne. Zważywszy, iż pozwana nieregularnie przekazywała synowi pewne kwoty pieniędzy.

Biorąc pod uwagę powyższe, na podstawie art. 133 § 1 kro w zw. z art. 135 kro, Sąd zasądził alimenty jak w punkcie I wyroku i oddalił powództwo, jak w punkcie II wyroku.

Zasądzona kwota pozwoli na prawidłowe pokrywanie usprawiedliwionych potrzeb powoda przy uwzględnieniu odpowiedniego wkładu również ojca powoda i podejmowaniu pracy wakacyjnej przez samego powoda.

Rygor natychmiastowej wykonalności został wyrokowi nadany na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc.

Na podstawie art. 100 kpc koszty procesu między pozwaną A. Z. a D. Z. zostały wzajemnie zniesione, z uwagi na jedynie częściowe uwzględnienie żądania.

O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych przy uwzględnieniu wyniku procesu.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE