Sygn. akt VIII Pz 60/19
Dnia 15 stycznia 2020 r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w następującym składzie:
Przewodniczący: sędzia Patrycja Bogacińska-Piątek
Sędziowie: Teresa Kalinka
(del.) Anna Capik-Pater
po rozpoznaniu sprawy w dniu 15 stycznia 2020 w G.
na posiedzeniu niejawnym
w sprawie J. G.
przeciwko Państwowemu Gospodarstwu (...) Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w G.
o nagrodę jubileuszową
na skutek zażalenia powódki J. G.
na postanowienie Sądu Rejonowego w Gliwicach
z dnia 24 lipca 2019 r. sygn. akt VI P 114/19
p o s t a n a w i a:
1. zmienić zaskarżone postanowienie zawarte w punkcie 2 wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 24 lipca 2019 r. w sprawie VI P 114/19 w ten sposób, że odstąpić od obciążania powódki J. G. obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego na rzecz strony pozwanej;
2. zasądzić od pozwanego na rzecz powódki kwotę 168,75 zł ( sto sześćdziesiąt osiem złotych 75/100) tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym.
|
(-) sędzia Teresa Kalinka |
(-) sędzia Patrycja Bogacińska-Piątek |
(-) sędzia (del. Anna Capik-Pater) |
Powódka J. G. domagała się zasądzenia od pozwanego Państwowego Gospodarstwa (...) Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w G. kwoty 10 830,43 zł brutto tytułem nagrody jubileuszowej za 40 lat pracy wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od 1 kwietnia 2018 r. do dnia zapłaty. Nadto powódka domagała się nadania wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności co do kwoty 3332,44 zł oraz zasądzenia od pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym także kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Pozwany Państwowe Gospodarstwo (...) z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.
W replice na odpowiedź na pozew powódka wskazała, że w miejsce kwoty roszczenia głównego, tj. 10 830,43 zł brutto z odsetkami ustawowymi, wnosi o zasądzenie kwoty 11 122,74 zł brutto wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od 1 kwietnia 2018 r. do dnia zapłaty, podtrzymując żądanie pozwu w pozostałym zakresie. Dodała, że nie zgadza się ze stanowiskiem pozwanego zaprezentowanym w odpowiedzi na pozew, zaś odnosząc się do zarzutu pozwanego dotyczącego podstawy prawnej, w oparciu o którą powódka domagała się wypłaty nagrody jubileuszowej, powódka podniosła, że wytaczając powództwo dysponowała wyłącznie udostępnionym jej fragmentem regulacji Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla (...) Zatrudnionych w Jednostkach (...) Wodnej Państwowej Sfery Budżetowej z dnia 4 kwietnia 2008 r. (dalej: (...)), a dostęp do pełnej treści dokumentu uzyskała dopiero z odpowiedzią na pozew. Z ostrożności procesowej wnosiła o nieobciążanie jej kosztami zastępstwa procesowego.
Wyrokiem z 24 lipca 2019 r. (VI P 114/19) Sąd Rejonowy w Gliwicach oddalił powództwo i w punkcie 2 zasądził od powódki na rzecz strony pozwanej kwotę 2700 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia o kosztach zastępstwa procesowego Sąd Rejonowy podał, że nie znalazł podstaw do odstąpienia od obciążania powódki kosztami zastępstwa procesowego, ponieważ powódka nie wskazała na żadne okoliczności dotyczące jej sytuacji finansowej czy osobistej, które uzasadniałyby takie rozstrzygnięcie. W ocenie Sądu I instancji sam fakt, że powódka była przekonana o swojej racji nie może uzasadniać zastosowania art. 102 k.p.c. Sąd Rejonowy podkreślił, że przegrana w procesie stanowi ryzyko, które należy mieć na uwadze, występując na drogę sądową.
Zażalenie na rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 2 wyroku wniosła powódka, zarzucając mu naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 98 § 1 i 3 k.p.c. polegające na jego błędnym zastosowaniu i przez to niezasadnym przyznaniu stronie pozwanej kosztów postępowania oraz art. 102 k.p.c. polegające na jego błędnym niezastosowaniu, a przez to pominięciu okoliczności, z której wynika, że w niniejszej sprawie zachodzą przesłanki uzasadniające nieobciążanie powódki kosztami postępowania mimo przegrania sprawy w całości. Powódka podnosiła, że wnosząc powództwo była przekonana o swojej racji na skutek wprowadzenia jej w błąd przez pracowników strony pozwanej, którzy poinformowali ją o przysługującej jej nagrodzie jubileuszowej a nawet pomogli jej wypełnić wniosek o wypłatę tej nagrody. Ponadto podkreślała, że przed wytoczeniem powództwa kilkukrotnie podejmowała próby kontaktu ze stroną pozwaną – dwukrotnie także ze pośrednictwem pełnomocnika – jednakże strona pozwana pozostawała całkowicie bierna i w żaden sposób nie wyjaśniła powódce przyczyn odmowy wypłaty nagrody jubileuszowej.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Nie budzi wątpliwości Sądu Okręgowego, że powódka jest stroną przegrywającą w procesie.
Podstawową regułą określającą zasady ponoszenia kosztów procesu jest zasada odpowiedzialności za wynik procesu zawarta w art. 98 k.p.c.
Wyjątkiem od reguły ukonstytuowanej w art. 98 k.p.c. jest przepis art. 102 k.p.c., w myśl którego w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może odstąpić od obciążania strony przegrywającej kosztami procesu.
Przepis ten umożliwia sądom w toku rozpoznawanych spraw dokonania wszechstronnej zasadności żądań stron również odnośnie kosztów procesu. Jako, że przepisy nie definiują pojęcia „wypadków szczególnie uzasadnionych” pozostawiają interpretację tego pojęcia praktyce sądowej. W tym też zakresie sądy posiadają swobodę kształtowania orzeczeń o kosztach procesu, a więc i o kosztach zastępstwa procesowego, samodzielnie decydują czy na gruncie konkretnej sprawy zachodzą owe "szczególne okoliczności" o jakich mowa w powoływanym wyżej przepisie. Niewątpliwie, przy podejmowaniu tychże decyzji sądy winny kierować się ogólną zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania, nie powinny jednak tracić z pola widzenia zasad słuszności, jakie mogą przemawiać za częściowym, a nawet całkowitym zwolnieniem z obowiązku ponoszenia kosztów procesu strony przegrywającej.
W postanowieniu z dnia 24 października 2013r. sygn. IV CZ 61/13 (LEX nr 1389013) Sąd Najwyższy wskazał, iż hipoteza przepisu art. 102 k.p.c., odwołująca się do występowania "wypadków szczególnie uzasadnionych", pozostawia sądowi orzekającemu swobodę oceny, czy fakty związane z przebiegiem procesu, jak i dotyczące sytuacji życiowej strony, stanowią podstawę do nieobciążania jej kosztami procesu.
Należy podnieść za Sądem Najwyższym, iż wyjątek od zasady ponoszenia kosztów za wynik sprawy przewidziany w art. 102 k.p.c. nie może być rozszerzająco wykładany i wyklucza uogólnienie, a może być stosowany w zależności od konkretnego przypadku (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 1981r., sygn. akt IV PZ 11/81, LEX nr 8307).
W niniejsze sprawie, w ocenie Sądu II instancji, zachodzi jednak szczególna okoliczność uzasadniająca odstąpienie od poniesienia przez powódkę kosztów zastępstwa procesowego na rzecz strony pozwanej.
Sąd Okręgowy zgadza się ze stanowiskiem strony powodowej, iż wytaczając powództwo była subiektywnie przekonana o zasadności swoich roszczeń.
Sąd Okręgowy miał na uwadze fakt – którego zresztą nie negował pozwany – że pracownicy pozwanego wprowadzili w błąd powódkę, informując ją o przysługującej jej nagrodzie jubileuszowej, wskutek czego złożyła wniosek o tę nagrodę, a w konsekwencji – wobec biernej postawy pozwanego i braku jakichkolwiek wyjaśnień w zakresie przyczyn odmowy wypłaty nagrody jubileuszowej – wniosła pozew przeciwko pozwanemu.
Badając wystąpienie szczególnych okoliczności uzasadniających odstąpienie od poniesienia przez powódkę kosztów zastępstwa procesowego, należało uwzględnić również fakt, iż wytaczając powództwo powódka dysponowała wyłącznie udostępnionym jej fragmentem regulacji (...), zaś dostęp do pełnej treści dokumentu uzyskała dopiero z odpowiedzią na pozew.
W ocenie Sądu Okręgowego powyższe okoliczności świadczą niewątpliwie o uzasadnionym subiektywnym przekonaniu powódki co do słuszności swoich roszczeń, a biorąc pod uwagę okoliczności przedmiotowej sprawy, w tym również postawę pozwanego, zastosowanie odpowiedzialności za wynik procesu i obciążenie powódki kosztami zastępstwa procesowego byłoby rażąco niesprawiedliwe.
W tej sytuacji – zdaniem Sądu II instancji – w oparciu o art. 102 k.p.c. należy odstąpić od obciążania powódki kosztami zastępstwa procesowego na rzecz strony pozwanej.
Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone postanowienie, orzekając jak w sentencji.
O kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym Sąd orzekł w punkcie 2 sentencji na podstawie art. 98 k.p.c. i § 10 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 3 i § 9 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804), zasądzając od pozwanej na rzecz powódki kwotę 168,75 zł.
|
(-) sędzia Teresa Kalinka |
(-) sędzia Patrycja Bogacińska-Piątek |
(-) sędzia (del. Anna Capik-Pater) |