Sygn. akt

VIII GC 383/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia

18 grudnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący:

sędzia Artur Fornal

Protokolant:

Daria Błaszkowska

po rozpoznaniu w dniu

29 listopada 2019 r.

w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa:

(...) w K.

przeciwko:

(...) w K. i J. D. (1)

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  nie uwzględnia wniosku pozwanych o nakazanie powodowi złożenia oświadczenia;

III.  zasądza od powoda na rzecz każdego z pozwanych kwoty po 2 717 (dwa tysiące siedemset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  nakazuje ściągnąć od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Bydgoszczy kwotę 1 316,10 (tysiąc trzysta szesnaście 10/100) złotych tytułem poniesionych tymczasowo wydatków.

Sygn. akt VIII GC 383/17

UZASADNIENIE

Powód (...) w K. w pozwie skierowanym przeciwko pozwanym: (...) w N. (obecnie w K.) oraz J. D. (1) domagał się zasądzenia solidarnie od pozwanych kwoty 100.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wytoczenia powództwa, tj. 14 listopada 2017 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarł z pozwanym J. D. (1) umowę współpracy, na podstawie której ww. pozwany za wynagrodzeniem zobowiązany był do projektowania, wykonywania, instalowania, wdrażania oraz serwisowania urządzeń sterujących automatyką wraz z oprogramowaniem dla potrzeb linii galwanicznych na inwestycjach planowanych, realizowanych lub zrealizowanych przez powoda. Usługi te miały być świadczone na rzecz powoda na zasadzie wyłączności, a pozwany J. D. (1) zobowiązany był w zakresie przedmiotu tej umowy do powstrzymywania się wszelkiej działalności konkurencyjnej, sprzecznej z interesami powoda.

Powód wskazał również, że następnie zawarł z pozwanym J. D. (1) porozumienie, w ramach którego z dniem 31 stycznia 2014 r. strony rozwiązały umowę współpracy z zastrzeżeniem, że powód zwalniał ww. pozwanego z obowiązków w zakresie wyłączności oraz zakazu konkurencji, pod warunkiem wykonania przez niego określonych obowiązków w zakresie wydania utrwalonych kodów źródłowych; powód nie zwalniał pozwanego z obowiązków w zakresie klauzuli poufności; uzgodniono także, że w przypadku ewentualnej współpracy pozwanego z klientami powoda – wskazanymi w protokole przekazania oprogramowania – jest wymagana zgoda powoda.

Pozwany J. D. (1) wspólnie z byłym pracownikiem powoda – J. Z. oraz A. U. zawiązali następnie pozwaną spółkę – (...), której przedmiot działalności w ocenie powoda pokrywa się w znacznej części z przedmiotem jego działalności.

Ponadto powód podkreślił, że w roku 2015 powziął informację, że pozwana spółka prowadzi działalność konkurencyjną u kontrahentów wymienionych w protokole przekazania oprogramowania z dnia 31 stycznia 2014 r. Zdaniem powoda, w szczególności dotyczyło to AGAMET spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki komandytowej w M. (dalej jako (...)). Powód zaznaczył, że wedle jego wiedzy pozwana spółka, reprezentowana przez J. D. (1) zaoferowała, a następnie dostarczyła do (...) szereg elementów układu sterowania pracą linii galwanicznej, panel sterowniczy, moduły sterownika, osprzęt elektryczny, które to zachowanie, zdaniem powoda, naruszyło postanowienia umowy i porozumienia – zawartych z pozwanym J. D. (1), a także wypełniło znamiona czynów nieuczciwej konkurencji. Powód podkreślił, że nie wyrażał zgody na współpracę z ww. kontrahentem ( (...)), a samo przygotowanie właściwej oferty dla tego kontrahenta wymagało skorzystania przez pozwanego J. D. (1) z informacji poufnych (tj. wiedzy i informacji pozyskanych przez niego w trakcie współpracy z powodem dla (...)), które zobowiązany był chronić (i z czego nie został zwolniony przez powoda). Zdaniem powoda pozwani wspólnie naruszyli też przepisy art. 11, art. 12 ust. 2 i art. 14 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, bowiem bez wiedzy i doświadczenia pozwanego J. D. (1) (byłego współpracownika powoda) pozwana spółka (...) nie miałaby praktycznych możliwości zrealizowania zlecenia na rzecz (...). Powód podkreślił, że system sterowania, który został u tego kontrahenta wdrożony przez pozwaną spółkę, został wprowadzony w miejsce systemu, który wcześniej wdrożył powód, opierając się na współpracy z pozwanym J. D. (1). Korzystając z wiedzy i doświadczenia tego pozwanego, pozwana spółka była w stanie złożyć ofertę (...), a następnie podjąć się i zrealizować zakres umowy – w znacznej części tożsamy z zakresem, który wcześniej dla (...) zrealizował powód. Po stronie pozwanej istniał bowiem obowiązek honorowania porozumienia, które wymagało uzyskania zgody od powoda na współpracę z określonymi podmiotami i to niezależnie od formy prawnej podmiotu, który realizował świadczenie. Wysokość należnego mu odszkodowania w zakresie współpracy handlowej pomiędzy pozwanymi, a (...) (w zakresie objętym zakazem wynikającym z porozumienia z dnia 31 stycznia 2014 r.) powód oszacował na kwotę 100.000 zł, biorąc pod uwagę własne doświadczenie i ocenę zakresu umowy, który pozwani zrealizowali z (...).

W odpowiedzi na pozew pozwani (...) i J. D. (1) wnieśli o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz każdego z pozwanych kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm prawem przepisanych. Ponadto pozwani wnieśli o nakazanie powodowi złożenia oświadczenia potwierdzającego fakt wniesienia oczywiście bezzasadnego powództwa (bez żadnych podstaw faktycznych i prawnych) i przeproszenia pozwanych za powyższe.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwani zaprzeczyli aby dopuścili się względem powoda czynów nieuczciwej konkurencji. Podnieśli, że powód nie wskazał nawet jakie to informacje, mające stanowić tajemnicę handlową, mieli rzekomo wykorzystać pozwani. Pozwany J. D. (1) oświadczył ponadto, że po zawarciu ww. porozumienia z powodem nie współpracował, ani też nie dokonywał żadnych transakcji handlowych z (...), podkreślił również, że nie jest prawdą, że posiadał jakiekolwiek informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa powoda, które mógłby wykorzystać lub udostępnić innym osobom. To nie pozwana spółka, lecz (...) z własnej inicjatywy i w zakresie przez siebie opracowanym – złożyła jej zapytanie o cenę na konkretnie przez siebie wybrane towary. Nie było więc żadnej oferty, którą pozwana spółka złożyć miała do (...), w następstwie zaś ww. zapytania o cenę (...) kupiła od pozwanej towary (podzespoły, komponenty), stanowiące przedmiot typowej oferty handlowej wielu firm, zajmujących się automatyką przemysłową. Pozwana spółka nie udzielała przy tym (...) żadnych informacji, konsultacji, czy też wskazówek wobec nabywcy, który sam był doskonale zorientowany co do swoich potrzeb. Do zawarcia powyższej transakcji nie była potrzebna żadna inna wiedza, jak tylko znajomość cen rynkowych u dostawców (dystrybutorów) tego rodzaju towarów, dostępna dla wszystkich uczestników rynku. Samo nabycie sprzętu do linii automatyki nie jest bowiem jeszcze „opracowaniem systemu”, wymagającym jej zaprojektowania i oprogramowania, a następnie wdrożenia (co powód wykonywał na rzecz (...)). Ponadto pozwani z ostrożności procesowej podnieśli zarzut przedawnienia (art. 442 1 k.c.) wskazując, że o fakcie złożenia przedmiotowego zamówienia powód powziął wiadomość co najmniej w grudniu roku 2014.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód – (...) w K. zawarł z pozwanym – J. D. (1) w dniu 1 stycznia 2010r. umowę współpracy (automatycy).

Zgodnie z § 1 ust. 1 tej umowy współpracy pozwany J. D. (1) zobowiązany był do projektowania, wykonywania, instalowania, wdrażania oraz serwisowania urządzenia sterującego automatyką wraz z oprogramowaniem dla potrzeb linii galwanicznych – na inwestycjach planowanych, realizowanych przez powoda.

Zgodnie z § 1 ust. 4 przedmiotowej umowy pozwany J. D. (1) zobowiązał się do świadczenia usługi na rzecz powoda na zasadzie wyłączności m.in. w zakresie linii galwanicznych.

Zgodnie z § 14 ust. 1 lit. a) ww. umowy pozwany J. D. (1) zobowiązał się do wieczystego zachowania w tajemnicy wszelkich informacji związanych z działalnością powoda, które powziął w trakcie trwania umowy, niezależnie od charakteru tych informacji, form ich przekazania, a także źródła ich pochodzenia.

Zgodnie zaś z § 15 ust. 1 umowy pozwany J. D. (1) zobowiązał się w czasie jej trwania do powstrzymywania się od wszelkiej działalności konkurencyjnej w obszarze wskazanych w § 1 ust. 1 i 4 umowy – sprzecznej z interesami powoda.

( dowód: umowa współpracy z dnia 1 stycznia 2010 r. – k. 22- 36 akt).

Powód oraz pozwany J. D. (1) zawarli w dniu 31 stycznia 2014 r. porozumienie w ramach którego z tym dniem rozwiązali ww. umowę współpracy z dnia 1 stycznia 2010 r.

Zgodnie z § 1 ust. 1 lit. c) przedmiotowego porozumienia powód – pod warunkiem wykonania przez pozwanego obowiązków określonych w punkcie b), tj. wydania kodów źródłowych projektów, rozwiązań, architektury i algorytmów, które zrealizował na rzecz lub na zlecenie powoda od chwili rozpoczęcia współpracy – zobowiązał się zwolnić pozwanego z obowiązków wyłączności (§1 umowy) oraz zakazu konkurencji (§ 15 umowy).

Zgodnie z § 1 ust. 1 lit. d.) przedmiotowego porozumienia w przypadku ewentualnej współpracy pozwanego z klientami powoda wymienionymi w protokole przekazania oprogramowania wymagana jest zgoda powoda.

( dowód: porozumienie z dnia 31 stycznia 2014 r. – k. 37 – 38 akt).

Zgodnie z protokołem przekazania oprogramowania w punkcie 6. wskazano listę przekazanego oprogramowania, gdzie m.in. – pod pozycjami 13 i 29 – wymienione zostały : linia (...) oraz linia (...)

W punkcie 5 ww. protokołu – zgodnie z punktem 1.c) porozumienia dotyczącego rozwiązania umowy o współpracy powód zwolnił pozwanego J. D. (1) z obowiązków wyłączności (§1 umowy o współpracy) oraz zakazu konkurencji (§ 15 umowy o współpracy).

( dowód: protokół przekazania oprogramowania z dnia 31 stycznia 2014 r. – k. 39 akt).

Pozwany J. D. (1) wraz z A. U. i J. Z. zawiązali w dniu 2 października 2015 r. pozwaną spółkę pod firmą (...), zajmującą się m.in. handlem hurtowym oraz działalnością związaną z oprogramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki.

( dowód: odpis z KRS – k. 80 – 83 akt).

Wykonawcą inwestycji na linii galwanicznej niklowania w (...) z siedzibą w M. (dalej jako (...)) na przełomie 2014/2015 roku był powód.

(...) z własnej inicjatywy i we własnym zakresie, poszukując najlepszej oferty na rynku, na podstawie szczegółowej specyfikacji sprzętowej przygotowanej przez wykonawcę linii (powoda), złożył w dniu 4 listopada 2014 r. zapytanie o ofertę cenową na wybrane towary – komponenty elektryczne i automatykę do pozwanej spółki (...), w rezultacie czego (...) nabył od tego pozwanego wskazane towary - o wartości nie wyższej niż 10.000 zł.

Producentem ww. towarów był podmiot (...) w P., który tego rodzaju towary sprzedawał również powodowi.

Pozwany (...) w żaden sposób nie brał udziału w projektowaniu, montażu, instalacji, oprogramowaniu i wdrożeniu systemu sterowania dla linii galwanicznej. (...) nie współpracował także z pozwanym J. D. (1) w zakresie projektowania, wykonywania, instalowania, wdrażania oraz serwisowania urządzeń sterujących automatyką wraz z oprogramowaniem dla potrzeb obsługi linii galwanicznych.

( dowód: zeznania świadka J. D. (2) – k. 141v – 142v akt, zapytanie ofertowe dotyczące towarów wraz z załącznikiem – k. 84 – 85 akt, oświadczenie z dnia 9 lutego 2018 r. – k. 86 akt, zeznania świadków : L. G. – k. 159v – 160v akt, T. S. – k. 162v akt, M. B. – k. 164v - 165v akt, zeznania reprezentanta powoda P. P. – k. 178, 179v – 180, zeznania reprezentantów pozwanego: J. Z. – k. 178, 180-180v, A. U. – k. 178, 180v – 181, zeznania pozwanego J. D. (1) – k. 178, 181-181v akt).

Powód pismem z dnia 19 stycznia 2015 r. wezwał pozwanego (...) do zaniechania niedozwolonych działań oraz do zapłaty kwoty 100.000 zł tytułem naprawienia szkody, wskazując m.in. na fakt kierowania przez J. Z. i J. D. (1) (w imieniu (...)) do kontrahentów powoda ofert oraz prowadzenia rozmów w zakresie projektowania, wykonywania, instalacji, wdrażania, serwisowania, a także sprzedaży technologii, urządzeń lub produktów związanych z obsługą linii galwanicznych – z wskazaniem, iż posiada dowody, że wykorzystuje on przy tym informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa powoda.

W odpowiedzi – w piśmie z dnia 2 lutego 2015 r. – pozwany (...) wskazując na ogólnikowość pretensji powoda podał, że zaprzecza aby dopuścił się względem niego czynów nieuczciwej konkurencji.

W toku dalszej korespondencji oraz rozmów strony podtrzymały swoje stanowiska.

( dowód: wezwanie – k. 41 akt, odpowiedź na wezwanie – k. 44 akt, list radcowski – k. 45 - 46 akt, odpowiedź – 48-49 akt, korespondencja mailowa – k. 50 – 52 akt).

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny ustalony został w oparciu o przedłożone przez strony, opisane wyżej dokumenty, których autentyczność i prawdziwość nie budziła wątpliwości Sądu. Za logiczne i rzetelne, zgodne z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w sprawie, Sąd uznał także zeznania świadków: J. D. (2) (mające kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia) oraz L. G. i M. B., jak również zeznania pozwanego J. D. (1) (także jako reprezentanta drugiego z pozwanych) oraz pozostałych członków zarządu (...) : A. U. i J. Z..

Zeznania świadka T. S. w znacznej części okazały się nieprzydatne dla sprawy, zawierały bowiem one przede wszystkim opis wcześniejszej współpracy J. D. (1) z powodem oraz własną ocenę świadka znaczenia zwartego pomiędzy tymi stronami porozumienia. Co do faktów związanych z ewentualnym wdrażaniem lub serwisowaniem przez ww. pozwanego urządzeń sterujących automatyką w (...) świadek ten nie miał żadnej wiedzy, natomiast potwierdził on istotne dla sprawy ustalenia dotyczącego tego, że to (...) ostatecznie podjął decyzję, że komponenty do linii sterującej zakupi nie u powoda (jako pośrednika części, które nabywał je od producenta - (...)), lecz „taniej, na rynku” ( zob. k. 162v akt).

Co do zasady podobnie należało ocenić zeznania reprezentanta powoda – P. P., który ostatecznie przyznał, że nie ma wiedzy kto był oferentem w relacji między pozwanym (...), a firmą (...) gdy chodzi o elementy elektroniczne konieczne do dalszego remontu linii (chociaż wyraził wcześniej pogląd, że do należytego przygotowania oferty dla (...)u, wymagana była wiedza posiadana przez J. D. (1) por. k. 178, 179v i 180 akt).

Sąd postanowił pominąć dowód z przesłuchania świadka Ł. P. – na podstawie art. 242 k.p.c. – wobec braku możliwości ustalenia jego właściwego adresu. Ponadto pominięte zostały wnioski dowodowe z punktu 3,5,7 pozwu oraz w wnioski zawarte w punktach od 1 do 7 w piśmie powoda z dnia 23 kwietnia 2018 r. (tj. o zobowiązanie podmiotów trzecich do udzielenia wyjaśnień i dokumentów oraz o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność rozmiarów szkody jaką miał ponieść powód) – na podstawie art. 235 2 § 1 pkt 2 k.p.c. - gdyż Sąd uznał, że miały one dotyczyć faktów nieistotnych dla rozstrzygnięcia.

Należy wyjaśnić, że przepis art. 227 k.p.c. określający, iż przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie, uprawnia, a nawet nakłada na sąd obowiązek dokonania selekcji zgłoszonych dowodów, gdy teza dowodowa jest nieistotna dla rozstrzygnięcia lub proponowany środek jest nieprzydatny dla jej udowodnienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2007r., IV CSK 41/07, LEX nr 346211).

W tej kwestii trzeba przede wszystkim wskazać, że żądanie pozwu powód opierał na twierdzeniu, że pozwana spółka – reprezentowana przez drugiego z pozwanych J. D. (1) zaoferowała, a następnie dostarczyła do kontrahenta powoda - (...), szereg elementów linii galwanicznej wraz z osprzętem, które to zachowanie naruszać miało uzgodnienia poczynione przez powoda z J. D. (1), wypełniając znamiona czynów nieuczciwej konkurencji ( zob. pkt 9 uzasadnienia pozwu - k. 10 akt). Chociaż bowiem powód nadmienił w pozwie, że pozwana spółka (...) prowadzi działalność konkurencyjną u kontrahentów powoda, co w szczególności dotyczyć miało(...), to żądanie zasądzenia kwoty 100.000 zł zostało skonstruowane poprzez wyraźne odwołanie się do wartości szkody oszacowanej na podstawie „oceny zakresu umowy, który pozwani, zrealizowali z (...) (…) w związku z zachowaniem pozwanych w zakresie współpracy handlowej pomiędzy pozwanymi a (...) (…) w zakresie objętym zakazem wynikającym z porozumienia z 31 stycznia 2014 r.” ( pkt 16 uzasadnienia pozwu – k. 11 akt).

Zgodnie z art. 321 § 1 k.p.c. sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie. Sąd nie może zatem zasądzić czego innego od tego, czego żądał powód ( aliud), więcej niż żądał powód ( super), ani na innej podstawie faktycznej niż wskazana przez powoda. Zakaz orzekania ponad żądanie odnosi się zatem w szczególności do samego żądania ( petitum) w rozumieniu art. 187 § 1 k.p.c., w myśl tego przepisu obligatoryjną treść każdego pozwu stanowi dokładnie określone żądanie oraz przytoczenie uzasadniających je okoliczności faktycznych (zob. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 2018 r., II PK 37/17, LEX nr 2509625).

W świetle powyższego nie było możliwe uwzględnienie wniosków dowodowych powoda zawartych w jego piśmie procesowym z dnia 23 kwietnia 2018 r., a odnoszących się do ewentualnej szkody jaką miał on ponieść w związku z zachowaniem pozwanych gdy chodzi o współpracę z zupełnie innymi podmiotami niż (...) (tj. (...) lub (...), a także J. W. prowadzącym działalność pod firmą (...) zob. k. 90-96 akt). Fakty z tym związane nie mieszczą się w podstawie faktycznej żądania pozwu, a także nie dotyczą samego żądania (odszkodowania w kwocie 100.000 zł w związku z zachowaniem pozwanych w zakresie współpracy handlowej pomiędzy pozwanymi a (...)).

W powyższym zakresie nie nastąpiła też zmiana powództwa, która powinna zostać dokonana w formie pisma procesowego odpowiadającego wymaganiom pozwu (art. 193 § 2 1 w zw. z art. 187 k.p.c.). Należy ponadto podkreślić – niezależnie od tego, że powód nie dokonał zmiany żądania pozwu (nie wystąpił z nowym roszczeniem w związku z domniemanymi innymi czynami nieuczciwej konkurencji niż zarzucane w pozwie) – że odpis pisma procesowego zawierającego rozszerzenie powództwa nie mógł podlegać bezpośredniemu doręczeniu na podstawie art. 132 § 1 k.p.c. (por. uchwałę SN z dnia 21 stycznia 2016 r., III CZP 95/15, OSNC 2017, nr 1, poz. 7). Zmiana powództwa dokonana w inny sposób (a więc np. ustnie na rozprawie), byłaby bezskuteczna (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 maja 2017 r., VI ACa 142/16, LEX nr 2342380).

Przechodząc zatem do merytorycznego rozstrzygnięcia niniejszej sprawy wskazać należy, że jako podstawę prawną powództwa powód powołał przepisy art. 11, art. 12 ust. 2, art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r., poz. 1010 – dalej jako „u.z.n.k.”).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 u.z.n.k. czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Stosownie zaś do art. 11 ust. 1 u.z.n.k. takim czynem będzie ujawnienie, wykorzystanie lub pozyskanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności (art. 11 ust. 2 u.z.n.k.).

W przedmiotowej sprawie bezspornym jest fakt, że pozwany J. D. (1) pozostaje wspólnikiem i reprezentantem (prezesem zarządu) drugiego z pozwanych : (...) Nie zostało jednak udowodnione przez powoda, aby – w związku ze współpracą podjętą z (...) (podstawa faktyczna pozwu) – którykolwiek z ww. pozwanych dopuścił się względem niego czynów nieuczciwej konkurencji. W zebranym w sprawie materiale dowodowym nie znalazła w szczególności potwierdzenia teza, że pozwany J. D. (1) w oparciu o wiedzę pozyskaną w czasie współpracy z powodem (którą obowiązany był zachować w tajemnicy) w imieniu (...) wystąpił (bądź też spowodował takie wystąpienie) do (...) (klienta powoda w zakresie wykonania i modernizacji linii galwanicznych) z ofertą dostarczenia szeregu komponentów, której nie mógłby przygotować bez wykorzystania ww. poufnych informacji.

Jednoznaczne w swojej treści zeznania świadka J. D. (2) ( k. 141v-143 akt), który potwierdził prawdziwość złożonego do akt sprawy na prośbę strony pozwanej oświadczenia o tym, że reprezentowana przez niego spółka (...) nigdy nie współpracowała z pozwanymi w zakresie projektowania, wykonania, instalowania, wdrażania oraz serwisowania urządzeń sterujących automatyką wraz z oprogramowaniem dla potrzeb obsługi linii galwanicznych ( k. 86 akt), świadczą bez żadnych wątpliwości o tym, że to nie pozwani wystąpili najpierw do (...) z ofertą nabycia określonych towarów (komponentów) niezbędnych do modernizacji linii. Do J. D. (1) (wówczas już występującego w ramach (...)) z zapytaniem o ofertę cenową na konkretne towary (w oparciu o specyfikację przygotowaną wcześniej przez powoda i udostępnioną (...)) zwrócił się bowiem sam J. D. (2), poszukujący oferty najtańszej na rynku (zob. e-mail z dnia 4 listopada 2014 r. z załącznikiem – k. 84-85 akt).

Fakt, że ww. towary mają charakter typowy i są ogólnie dostępne (powód nie jest zresztą ich producentem, co jest poza sporem, lecz – podobnie jak i pozwany (...) – nabywa je od (...) w P.), potwierdziły zeznania świadków : L. G. k. 160v akt, T. S. k. 162v akt, oraz M. B. k. 165v akt). Ten ostatni świadek potwierdził, że jako pracownik powoda przygotowywał listę ww. komponentów wraz z wyceną, a następnie przekazał ją do (...) J. D. (2) ( k. 165v i 166 akt).

Opisany wyżej przebieg wzajemnej współpracy pomiędzy (...), a pozwanym (...) w sposób wiarygodny potwierdzili w swoich zeznaniach reperentanci ww. pozwanego: J. Z. i A. U., a także sam pozwany J. D. (1) ( k. 178, czas nagrania: 00:43:16-00:46:38, 00:51:11-00:52:22, 00:56:21-01:00:55 i 01:03:03-01:05:37 – k. 180 i 180v.-181 akt). Słusznie nie mieli oni żadnych wątpliwości, co do dopuszczalności nawiązania współpracy handlowej z (...), gdyż sama sprzedaż temu podmiotowi tego rodzaju towarów (ogónie dostępnych na rynku i oznaczonych katalogowo) przez spółkę (...) w żaden sposób nie naruszała obowiązków pozwanego J. D. (1) wynikających z porozumienia z dnia 31 stycznia 2014 r. (tj. uzyskania przez niego samego zgody na współpracę z kontrahentami powoda zgodnie z jego § 1 ust. 1 lit. d - k. 37 akt; przy czym niewątpliwie przecież w zakresie wynikającym z „Umowy współpracy (automatycy)” z dnia 1 stycznia 2010r. umowę współpracy, a więc – zgodnie z § 1 ust. 1 tej umowy – co do projektowania, wykonywania, instalowania, wdrażania oraz serwisowania urządzenia sterującego automatyką wraz z oprogramowaniem dla potrzeb linii galwanicznych na inwestycjach planowanych, realizowanych przez powoda ( k. 22 akt). O takim rozumieniu ww. postanowień świadczy odwołanie się w § 1 ust. 1 lit. d) porozumienia przy określeniu „klientów” powoda do wyliczenia poszczególnych inwestycji (linii galwanicznych) wymienionych w protokole przekazania oprogramowania ( k. 37 i 39 akt). Istotne jest przy tym, co nie jest przedmiotem sporu, że pozwany J. D. (1) zwrócił powodowi kody źródłowe do oprogramowania poszczególnych linii, który były niezbędne do dokonywania zmian i ich serwisowania (por. zeznania tego pozwanego – k. 178, 181-181v, czas nagrania: 01:10:55-01:20:33).

Wobec powyższych okoliczności należy podkreślić, że klauzula generalna kształtuje (kreuje) uniwersalny zakaz nieuczciwej konkurencji (wyrok S.A. w Łodzi z dnia 31 lipca 1995 r., I ACr 308/95, OSA 1995, z. 7-8, poz. 52). Niewątpliwie więc art. 3 u.z.n.k. określa przesłanki uznania konkretnego zachowania za czyn nieuczciwej konkurencji. Zatem aby doszło do popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji, niezbędne jest kumulatywne spełnienie następujących przesłanek: po pierwsze – działanie poddane ocenie musi zostać podjęte w związku z działalnością gospodarczą, po drugie – czyn ten musi być sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami, a po trzecie – działanie to musi zagrażać lub naruszać interes innego przedsiębiorcy lub klienta.

Na gruncie przedmiotowej sprawy nie można twierdzić, że pozwani dopuścili się czynów nieuczciwej konkurencji. Pozwany J. D. (1) nie projektował, nie wykonywał, nie instalował, nie wdrażał oraz nie serwisował urządzeń sterujących automatyką wraz z oprogramowaniem dla potrzeb linii galwanicznych wykonanych przez powoda dla (...). Nie doszło w żadnym razie do wykorzystania w tym zakresie informacji pozyskanych od powoda, a zarzucanej transakcji pomiędzy (...) a pozwanym (...) nie można przypisać niezgodności z prawem lub dobrymi obyczajami, zagrażającej lub naruszające interes powoda. Nie można aprobować bowiem także działań, które uniemożliwiałyby lub co najmniej utrudniały funkcjonowanie na rynku innych przedsiębiorców, zajmującym się taką samą lub zbliżoną działalnością gospodarczą. Pozostawałoby to w sprzeczności z porządkiem prawnym, opartym na zasadzie wolności gospodarczej i regułach uczciwej konkurencji (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 11 lipca 2002 r., I CKN 1319/00, OSNC 2004, Nr 5, poz. 73, a także Sąd Apelacyjny w Katowicach w postanowieniu z dnia 26 marca 2013 r., V ACz 244/13, LEX nr 1298915).

Jak na to trafnie zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w uzasadnieniu powołanego wyżej wyroku z dnia 11 lipca 2002 r. (I CKN 1319/00) założeniem ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jest ochrona atrakcyjnej siły przedsiębiorcy oraz jej oddziaływanie na krąg odbiorców. Chodzi o rozgraniczenie między działaniem uczciwym i zgodnym z prawem, a wykraczającym poza ustanowione reguły. Ustawa ta ma zatem na celu zapewnienie prawidłowości zachowania się i działania podmiotów gospodarczych w warunkach wolnej konkurencji i dostępu do rynku na równych prawach. Realizacja konstytucyjnej zasady wolności gospodarczej uzasadnia zatem poszukiwanie równowagi między wolnością rynku i swobodą obrotu a celami ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Sąd uznał zatem, że (...) nabyła tylko i wyłącznie części zamienne od pozwanej spółki, a do zawarcia transakcji sprzedaży towarów z oferty handlowej nie była potrzebna żadna szczegółowa wiedza, która mogłaby zostać uznana za tajemnicę przedsiębiorstwa powoda. Ponadto Sąd podziela stanowisko pozwanych co do twierdzenia, że samo nabycie komponentów jest wkładem materiałowym w linię automatyki przemysłowej. Zaś dopiero jej zaprojektowanie i oprogramowanie jak również wdrożenie może stanowić opracowanie systemu. W tych okolicznościach nie można również dopatrywać się czynu nieuczciwej konkurencji polegającego na nakłanianiu klientów przedsiębiorcy lub innych osób do rozwiązania z nim umowy albo niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, w celu przysporzenia korzyści sobie lub osobom trzecim albo szkodzenia przedsiębiorcy (art. 12 ust. 2 u.z.n.k.), bądź też rozpowszechniania w tym samym celu nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o swoim lub innym przedsiębiorcy albo przedsiębiorstwie (art. 14 ust. 1 u.z.n.k.). W sytuacji zatem gdy żądanie pozwu nie było uzasadnione co do zasady nie było potrzeby aby oceniać przesłanki związane z przedawnieniem dochodzonego roszczenia.

W ocenie Sądu, brak zasadności pozwu nie oznaczał, iż uzasadnione jest żądanie pozwanego, aby na podstawie art. 22 ust. 1 u.z.n.k. nakazać powodowi złożenie stosownego oświadczenia . Powołany przepis odwołuje się do pojęcia oczywistej bezzasadności powództwa, wskazującej na jej kwalifikowany charakter. Jak wskazuje doktryna, oczywiście bezzasadne jest powództwo, które prima facie podlega oddaleniu, a ocena taka powinna nasuwać się bez konieczności szczególnego badania sprawy, czy też przeprowadzania postępowania dowodowego (por. M. Zdyb, M. Sieradzka, A. Michalak, M. Mioduszewski, J. Raglewski, J. Rasiewicz, J. Sroczyński, M. Szydło, M. Wyrwiński, Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, LEX, 2016, teza 5 do art. 22). W sprawie niniejszej taka sytuacja nie miała miejsca. Rozstrzygnięcie sprawy wymagało przeprowadzenia postępowania dowodowego oraz stosownej analizy dowodów w świetle odpowiednich przepisów prawa. W tych okolicznościach, brak było podstaw dla uwzględnienia wniosku pozwanych, wywodzonego z art. 22 ust. 1 u.z.n.k. (punkt II. wyroku).

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 k.p.c., przy uwzględnieniu także § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r., poz. 265). W świetle tych regulacji każdemu z pozwanych należy się kwota po 2.717 zł. Sąd zważył, że wygrywający proces pozwani – współuczestnicy procesu, o których mowa w art. 72 § 1 pkt 1 k.p.c. – reprezentowani byli przez tego samego radcę prawnego, w związku z czym zasadnym było przyznanie im zwrotu kosztów procesu w wysokości odpowiadającej łącznie wynagrodzeniu jednego pełnomocnika (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2007 r., III CZP 130/06, OSNC 2008, nr 1, poz. 1). Na kwoty te składają się zatem: kwota 2.700 zł tytułem wynagrodzenia (1/2 z kwoty 5400 zł) oraz kwota – 17 zł – tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (punkt III. wyroku).

W punkcie IV. wyroku Sąd nakazał ściągnąć od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Bydgoszczy kwotę 1316,10 złotych tytułem poniesionych tymczasowo wydatków (w związku z mediacją) na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r., poz. 785 ze zm.).