POSTANOWIENIE

Dnia 24 marca 2020 r

Sąd Apelacyjny w Katowicach Wydział V Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Katarzyna Żymełka

Sędziowie: SA Dariusz Chrapoński (spr.)

SA Wiesława Namirska

po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2020 r. w Katowicach na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa (...) Bank Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w B.

o zapłatę

na skutek zażalenia kuratora

na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 21 stycznia 2020 r., sygn. akt XIII GC 478/18

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSA Dariusz Chrapoński SSA Katarzyna Żymełka SSA Wiesława Namirska

Sygn. akt V AGz 80/20

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 21 stycznia 2020 r. Sąd Okręgowy zwolnił kuratora pozwanej spółki M. N. wobec umorzenia postępowania w sprawie (pkt 1) i przyznał temu kuratorowi kwotę 5.453,20 zł tytułem wynagrodzenia i zwrotu wydatków (pkt 2), oddalając dalej idący wniosek kuratora o przyznanie mu wynagrodzenia za pełnioną funkcję (pkt 3).

Sąd Okręgowy wskazał, że na mocy postanowienia z dnia 8 lutego 2019 r. M. N. został ustanowiony kuratorem pozwanej spółki na podstawie art. 69 § 1 k.p.c. W ramach podjętych czynności kurator złożył odpowiedź na pozew oraz jedno pismo procesowe, a nadto uczestniczył w dwóch rozprawach. Pismem z dnia 19 listopada 2019 r. powód cofnął pozew ze zrzeczeniem się roszczenia, a kurator wniósł o przyznanie mu wynagrodzenia w wysokości 100% stawki minimalnej za czynności adwokackie oraz zwrot wydatków w kwocie 53,20 zł.

Sąd Okręgowy umorzył postępowanie i zwolnił kuratora z pełnionych obowiązków.

W odniesieniu do wynagrodzenia kuratora Sąd pierwszej instancji uznał, że wniosek jej częściowo zasadny w świetle § 1 ust. 1 i 3 oraz § 2 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz. U. z 2018 r., poz. 536, zwane dalej Rozporządzeniem). W przypadku kuratora będącego adwokatem wynagrodzenie ustala się w wysokości odpowiadającej 40% stawki minimalnej za czynności adwokackie, a w razie gdy nakład pracy kuratora, wartość przedmiotu sporu i stopień zawiłości sprawy to uzasadniają – w wysokości nieprzekraczającej stawki minimalnej. Biorąc pod uwagę te kryteria Sąd Okręgowy przyjął, że uzasadniona będzie wysokość wynagrodzenia odpowiadająca 50% stawki minimalnej, tj. kwota 5.400 zł, którą należało powiększyć o 53,20 zł tytułem poniesionych wydatków.

Zażalenie na powyższe postanowienie w zakresie pkt 2 w części złożył kurator, domagając się powiększenia przyznanej kwoty o 1.255 zł odpowiadającej wysokości podatku VAT, obliczonego od kwoty 5 453,20 zł. Kurator zarzucił naruszenie § 1 ust. 1 Rozporządzenia poprzez jego błędną wykładnię i uznanie, iż kwota przyznanego kuratorowi wynagrodzenia nie podlega powiększeniu o kwotę podatku od towarów i usług.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Wskazane powyżej Rozporządzenie nie przewiduje doliczenia do wynagrodzenia kuratora będącego adwokatem podatku VAT, odsyłając w § 1 ust. 1 dla określenia wysokości należnego kuratorowi do przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz.U. z 2019 r. poz. 1513). Tym aktem wykonawczym jest Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800), które również nie zawiera postanowień, zgodnie z którymi wysokość wynagrodzenia adwokackiego podwyższa się o podatek od towarów i usług. W tym kontekście wypada wskazać, że na gruncie poprzednio obowiązującego Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2013 r. poz. 461 ze zm.) Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 25 stycznia 2007 r. przyjął, że podatek od towarów i usług (VAT) nie wchodzi w skład niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata z wyboru ( III CZP 95/06, OSNC 2007, Nr 12, poz. 179). Oznacza to, że do wynagrodzenia i wydatków adwokata, zaliczanych do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata nie dolicza się podatku VAT, płaconego od usług adwokackich ( por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 1995 r., III CZP 4/95, OSNC 1995, Nr 5, poz. 79 oraz wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 kwietnia 2016 r., SK 67/13, Dz. U. z 2016 r., poz. 1234). Orzeczenia te zachowują pełną aktualność na gruncie aktualnie obowiązującego Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. za czynności adwokackie z uwagi na zbieżność regulacji obu tych aktów prawnych. W rezultacie uzasadnionym jest wniosek, że stawki adwokackie określone w tym Rozporządzeniu zawierają już podatek od towarów i usług.

Powyższe prowadzi do wniosku, że do wynagrodzenia kuratora będącego adwokatem przyznanego na podstawie Rozporządzenia nie dolicza się podatku VAT, a zatem jest to wynagrodzenie brutto w ujęciu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Taką konstatację można wzmocnić również wykładnią natury historycznej. Poprzednio obowiązujące Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 listopada 2013 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz.U. z 2013 r. poz. 1476), zawierało w § 1 ust. 3 unormowanie, iż wynagrodzenie kuratora będącego podatnikiem obowiązanym do rozliczenia podatku od towarów i usług podwyższa się o kwotę podatku od towarów i usług, określoną zgodnie ze stawką tego podatku obowiązującą w dniu orzekania o wynagrodzeniu. Skoro zatem to Rozporządzenie zostało uchylone na mocy § 4 aktualnie obowiązującego Rozporządzenia, w którym nie wprowadzono analogicznego zapisu, to oznacza, że wolą ustawodawcy było wprowadzenie zasady, że wynagrodzenie, o którym tutaj mowa obejmuje już podatek VAT.

Mając na względzie powyższe, zażalenie oddalono jako niezasadne, na mocy art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

SSA Dariusz Chrapoński SSA Katarzyna Żymełka SSA Wiesława Namirska