UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 964/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 18 października 2019 roku w sprawie VII K 56919

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Rażąca niewspółmierność kary orzeczonej kary 8 miesięcy pozbawienia wolności oraz zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres jednego roku, jako zbyt łagodnej i niespełniającej swej funkcji w zakresie prewencji ogólnej i szczególnej, co wynika z niedostatecznego uwzględnienia okoliczności obciążających oskarzonego, tj. wysokiego stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz stopnia zawinienia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja prokuratora nie zasługuje uwzględnienie.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż poczynione przez sąd ustalenia faktyczne znajdują odpowiednie oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Sprawstwo oskarżonego nie było kwestionowane i w świetle zebranych dowodów nie budzi wątpliwości. Prawidłowa jest też ocena prawna przypisanego oskarżonemu czynu. Zarzut rażącej niewspółmierności kary jako zarzut z kategorii ocen można zasadnie podnosić, gdy kara ( zastosowana reakcja karna ), jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy – innymi słowy, gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą. Zmiana wysokości orzeczonej kary ( reakcji karnej ) może w wyniku postępowania odwoławczego nastąpić jedynie wówczas, gdyby kara ta jawiła się jako „rażąco niewspółmierna". Owa niewspółmierność w ustawie została poprzedzona określeniem „rażąca", co wyraźnie zaostrza kryterium zmiany wyroku z powodu czwartej podstawy odwoławczej. Określenie „rażąca" należy bowiem odczytywać dosłownie i jednoznacznie jako cechę kary, która istotnie przez swą niewspółmierność razi (oślepia).

Rażąca niewspółmierność kary zachodzić może tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności mających zasadniczy wpływ na jej wymiar można by przyjąć, że zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej a karą wymierzoną w I instancji.

Sąd odwoławczy nie zgodził się z prokuratorem, iż zastosowana wobec oskarżonego reakcja karna w zaskarżonej części jest rażąco łagodna.

Za przestępstwo z art. 177 § 1 ( i § 2 ) kk może odpowiadać także ta osoba, której zachowanie, tj. naruszenie zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, staje się przyczyną zaistnienia skutku określonego w tym typie przestępstwa (doprowadza do niego), a zatem gdy w skutku urzeczywistnia się to niebezpieczeństwo, któremu zapobiec miało przestrzeganie naruszonych zasad ostrożności w ruchu drogowym i taką zależność pomiędzy inkryminowanym zachowaniem oskarżonego a śmiercią ofiary na skutek uderzenia jej samochodem kierowanym przez sprawcę sąd I instancji ustalił. Niejednokrotnie współodpowiedzialnymi za występek określony w art. 177 § 1 lub 2 kk (to jest za spowodowanie wypadku drogowego) mogą być dwaj współuczestnicy ruchu. Warunkiem takiej właśnie oceny prawnej jest stwierdzenie, w odniesieniu do każdego z tych uczestników z osobna, po pierwsze tego, że w zarzucalny sposób naruszył on, chociażby nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w ruchu, po drugie tego, że pomiędzy jego zachowaniem a zaistniałym wypadkiem istnieje powiązanie przyczynowe oraz tego, że istnieje normatywna podstawa do przyjęcia, iż zachowanie uczestnika ruchu powiązane przyczynowo z wypadkiem zasługuje z kryminalno-politycznego punktu widzenia na ukaranie. Ten ostatni wyznacznik odpowiedzialności oceniać należy według kryterium, w myśl którego przypisywalny jest tylko taki skutek, który został przez danego uczestnika ruchu spowodowany w wyniku sprowadzenia przezeń niedozwolonego niebezpieczeństwa (ryzyka) jego powstania albo istotnego zwiększenia ryzyka już istniejącego (a będącego np. wynikiem zachowania innego współuczestnika ruchu) – oczywiście w razie zrealizowania się tego właśnie niebezpieczeństwa (ryzyka) w postaci skutku spełniającego znamiona typu czynu określonego w art. 177 § 1 lub 2 kk. Dodać należy, że uczestnik ruchu musi naruszyć tę regułę postępowania (w sferze odpowiedzialności za wypadki drogowe – tę zasadę bezpieczeństwa w ruchu), która miała zapobiec nastąpieniu skutku na tej drodze, na której skutek nastąpił (wyr. SN z 8.4.2013 r., II KK 206/12, Legalis).

Sąd II instancji uznał, że do wypadku przyczynił się również w sposób istotnym stopniu drugi uczestnik wypadku drogowego – pokrzywdzony nim F. S.. Z niekwestionowanej opinii biegłego z zakresu ruchu drogowego A. S. ( k 191 – 202 ) wynika, iż na miejscu zdarzenia nie ujawniono śladów hamowania samochodu (...). Przy prędkości dozwolonej całkowita długość drogi niezbędnej do zatrzymania pojazdu wynosiłaby około 55 metrów. W związku z tym, że czas trwania stanu zagrożenia wynosił około 4, 3 sekundy od chwili wjazdu samochodu oskarżonego na prawy pas ruchu należy uznać, iż kierujący samochodem (...) miał możliwość uniknięcia podczas uważnej obserwacji drogi poprzez podjęcie manewru hamowania. Gdyby jechał z dozwoloną prędkością 70 km/h czyli 19, 44 m/s wówczas w czasie 4, 3 s znajdowałby się w odległości około 83, 6 m od miejsca zderzenia. Całkowita długość drogi niezbędnej do zatrzymania pojazdu jadącego z prędkością 70 km/h przy suchej nawierzchni drogi wynosiłaby nie mniej niż 55, 7 m. Kierujący samochodem (...) miał możliwość uniknięcia zderzenia poprzez podjęcie manewru hamowania. Nie wykorzystanie możliwości uniknięcia zderzenia pozostaje w związku przyczynowym z zaistnieniem przedmiotowego wypadku. Światła obrysowe samochodu oskarżonego były sprawne. Ponadto nie sposób nie zauważyć świateł samochodu, który wjeżdża na jezdnię oświetlając drogę przed pojazdem.

Z wyjaśnień oskarżonego wynika, iż zatrzymał się przed skrzyżowaniem i obserwował ruch pojazdów z obu stron. Widział zbliżające się (...) ale źle zwymiarował jego odległość z uwagi na porę nocną i „bardzo szybką” prędkość tego pojazdu. Zobaczył jak pojazd ten wyjeżdża zza ciężarówki ( na lewy pas ), jak dojeżdżał do pasa rozdzielającego.

Nie było więc tak, iż oskarżony wjechał na skrzyżowanie z drogi podporządkowanej bez zatrzymania się i sprawdzenia warunków jazdy. Zaryzykował jednak przejazd prowadząc do zatrzymania się „ciężarówki” na drodze, czego oskarżony wyjeżdżają zza innego pojazdu nie zrobił.

W orzecznictwie dotyczącym naruszenia zasad ostrożności w kontekście art. 177 kk ugruntowana jest konstrukcja obiektywnego przypisania. Za przestępstwo z art. 177 § 1 i 2 kk może odpowiadać także ta osoba, której zachowanie, tj. naruszenie zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, staje się przyczyną zaistnienia skutku określonego w tym typie przestępstwa (doprowadza do niego), a zatem gdy w skutku urzeczywistnia się to niebezpieczeństwo, któremu zapobiec miało przestrzeganie naruszonych zasad ostrożności w ruchu drogowym (postanowienie SN z 7 czerwca 2011 r., III KK 49/11).

Samo naruszenie zasad bezpieczeństwa ruchu przez innego uczestnika nie świadczy jeszcze o jego przyczynieniu się do wypadku. W tej konkretnej sytuacji drogowej sąd I instancji zajął prawidłowe stanowisko, iż doszło do wypadku między innymi dlatego, że zasady ruchu drogowego wskazane w opinii biegłego A. S. zostały naruszone również przez F. S..

Zdaniem Sądu Najwyższego: „Przyczynienie się do wypadku przez współuczestnika ruchu drogowego, albo przez inną osobę, powinno być uwzględnione na korzyść sprawcy, zwłaszcza wtedy, gdy owe przyczynienie się jest znaczne. Naruszenie przez współuczestnika ruchu drogowego lub inną osobę zasad bezpieczeństwa tego ruchu i przyczynienie się do wypadku jest elementem zmniejszającym winę sprawcy i dlatego powinno być traktowane jako okoliczność łagodząca, chyba że owe przyczynienie się nie miało istotnego wpływu na zaistnienie wypadku” (uchw. SN z 28.2.1975 r., V KZP 2/74, OSNKW 1975, Nr 3–4, poz. 33, teza 38; wyr. SN z 4.3.1981 r., V KRN 35/81, OSNPG 1981, Nr 6, poz. 67). W tym przypadku przyczynienie pokrzywdzonego miało wpływ na zaistnienie i skutki wypadku.

Nie ulega wątpliwości, że do okoliczności czynu należy przyczynienie się pokrzywdzonego do jego popełnienia, z tym że, jak słusznie zauważył Sąd Najwyższy: „Przyjęcie, że do powstania wypadku drogowego przyczynił się również pokrzywdzony, i to nawet „znaczenie”, nie oznacza jeszcze, że zawinienie oskarżonego było tym samym znikome (…) czy choćby nie było znaczne” (wyr. SN z 27.3.1986 r., Rw 206/86, OSNKW 1987, Nr 1, poz. 1). Wszystkie te okoliczności sąd I instancji uwzględnił w ramach sądowego wymiaru kary wymierzonej oskarżonemu.

Ocena sądu I instancji, że jest to wystarczające do osiągnięcia wobec tych oskarżonego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa jest przekonująca. Świadczy o tym postawa oskarżonego przyjęta w toku procesu, dotychczasowy poprawny sposób życia, krytyczny stosunek do popełnionego czynu. W sytuacji gdy popełnione przestępstwo było incydentem w jego życiu, sąd I instancji rozważnie ukształtował wymiar kary, w tym jej wysokość i postać. Wbrew twierdzeniu oskarżyciela publicznego wymierzenie sprawcy kary 8 miesięcy bezwzględnej pozbawienia wolności nie jest rażąco niewspółmierne i sprzeczne z dyrektywami sądowego wymiaru sprawiedliwości i nie godzi w zasady i cele prewencji indywidualnej i ogólnej. W tym sensie tak wymierzona kara spełni potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Funkcja ogólnoprewencyjna kary nie sprowadza się wyłącznie do wymierzenia kilkuletniej kary bezwzględnej. Kara ma odzwierciedlać zawartość społecznej szkodliwości czynu, ma także spełniać cele zapobiegawcze i wychowawcze wobec skazanego. Orzeczona przez sąd I instancji kara takie cele spełnia w okolicznościach przedmiotowej sprawy.

Z zachowania sprawcy wynika jednak wniosek, że zlekceważył on zasady ostrożności i bezpieczeństwo innych uczestników ruchu, przez co stworzył zagrożenie w komunikacji. Instytucja zakazu prowadzenia pojazdów ma na celu eliminowanie z ruchu drogowego sprawców takich przestępstw, których okoliczności popełnienia wskazują, że prowadzenie przez nich pojazdu zagraża bezpieczeństwu w komunikacji. W przypadku oskarżonego nie zachodzi sytuacja, aby należało orzec wobec niego 4 – letni zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych . Zatrzymał się jednak przed skrzyżowaniem, widział inne pojazdy, ale nie jednak oszacował ich odległości. Zaryzykował licząc, iż zdąży przejechać ( ewentualnie, że inni kierowcy go przepuszczą ), co z pewnością determinował duży ruch na drodze z pierwszeństwem przejazdu. Dowodzi to, że oskarżony dysponuje takimi cechami przynależnymi kierowcy, iż nie jest koniecznym wyeliminowanie go z ruch drogowego na kilkuletni okres. W tym przypadku wysokość tego środka, jak też jego postać ma odzwierciedlenie w okolicznościach łagodzących. Jest on ponadto orzeczony obok bezwzględnej kary pozbawienia wolności i wzmacnia realizację celów zastosowanej reakcji karnej, nie wymagającej korekty z perspektywy art. 438 pkt 4 kpk; dlatego zaskarżony wyrok co do oskarżonego należało utrzymać w mocy.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku przez podwyższenie wymierzonej kary pozbawienia wolności do 2 lat oraz orzeczonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 4 lat.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Kara 8 miesięcy pozbawienia wolności.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wymierzona kara pozbawienia wolności nie zawierała cech rażącej lagodnośdi w rozumieniu art. 438 pkt 4 kpk i nie wymagała korekty.

5.1.2.

Przedmiot utrzymania w mocy

Środek karny 1 roku zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Orzeczony środek karny zakazu prowadzenia pojazdów nie zawierał cech rażącej łagodności w rozumieniu art. 438 pkt 4 kpk i nie wymagał korekty.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

W sprawach z oskarżenia publicznego w razie nieuwzględnienia apelacji wniesionej wyłącznie przez oskarżyciela publicznego - koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi Skarb Państwa ( art. 636 § 1 kpk ).

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Kara 8 miesięcy pozbawienia wolności.

Środek karny 1 roku zakazu prowadzenia wszelkich pojazdo mechanicznych w ruchu lądowym.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana