Sygn. akt XI GNc 1240/20
(...) Spółka Akcyjna w S. złożyła w tut. Sądzie przeciwko A. G., zamieszkałemu w Ż., pozew o zapłatę z tytułu najmu maszyn i urządzeń budowalnych przez pozwanego wraz z usługą dostawy i odbioru. Podała, że sprzęt – rusztowanie został pozwanemu wydany i wykorzystywany na budowie w R.. Powódka jako okoliczność uzasadniającą właściwość tut. Sądu wskazała miejsce wykonania świadczenia pieniężnego w siedzibie wierzyciela zgodnie z art. 34 k.p.c. w zw. z art. 454 k.c. Wskazała, że strony zastrzegły właściwość miejscową sądu w Szczecinie zgodnie z punktem (...) (...).
Sprawa podlegała przekazaniu Sądowi Rejonowemu w Płocku.
Zgodnie z art. 27 k.p.c. powództwo wytacza się przed sąd pierwszej instancji, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania. Odstępstwo od tej zasady przewidziane jest w przepisach art. 31-37 1 k.p.c., pozwalających w wymienionych w nich przypadkach wytoczyć powództwo bądź przed sąd oznaczony według właściwości ogólnej bądź przed sąd określony w powyższych przepisach. Ewentualna właściwość przemienna sądu, którą strona powodowa mogła się kierować, a która mogła uzasadniać złożenie pozwu przez tut. sądem, powinna wynikać z okoliczności wskazanych w pozwie (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 2005 roku , sygn. akt III CZP 28/05, Legalis numer 68977).
Wskazane w pozwie okoliczności oraz załączone do niego dokumenty w ocenie Sądu nie potwierdzają właściwości miejscowej tut. Sądu. Powódka niniejszym pozwem dochodzi od pozwanego zapłaty wymagalnych należności z tytułu najmu sprzętu budowlanego - rusztowania, który miał zostać pozwanemu dostarczony (przetransportowany) i wykorzystywany na budowie w R., a następnie z terenu budowy odebrany. Zgodnie z art. 34 § 2 k.p.c. za miejsce wykonania umowy uważa się miejsce spełnienia świadczenia charakterystycznego dla umów danego rodzaju, w szczególności w przypadku sprzedaży rzeczy ruchomych - miejsce, do którego rzeczy te zgodnie z umową zostały lub miały zostać dostarczone (pkt 1), a w przypadku świadczenia usług - miejsce, w którym usługi zgodnie z umową były lub miały być świadczone (pkt 2). Z kolei w myśl § 3 tego przepisu w przypadku wątpliwości miejsce wykonania umowy powinno być stwierdzone dokumentem. W świetle twierdzeń pozwu i załączonych doń dokumentów wykonanie na rzecz pozwanego świadczenia charakterystycznego, jakim jest dostarczenie i wydanie pozwanemu wynajętej rzeczy, nie następowało w siedzibie powódki w S.. Zajmował się tym oddział powódki w W.. Najmowany sam sprzęt wykorzystywany był na terenie budowy w R. i stamtąd odebrany. Ponadto świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę (por. 454 § 1 i 2 k.c.).
Zauważyć przy tym należy, że zapłata czynszu miała nastąpić nie w siedzibie powoda, a w formie przelewu na wskazany rachunek bankowy, przy czym siedzibą (...) jest W. (por. art. 34 k.p.c. w zw. z art. 454 § 1 i 2 k.c.). Z faktur, ani z pozostałych dokumentów załączonych do pozwu, w żaden sposób nie wynika, iż zapłata miała nastąpić bezpośrednio w S.. Przy czym wobec zdefiniowania miejsca wykonania umowy przez pryzmat miejsca spełnienia świadczenia charakterystycznego zważyć należy, że spełnienie świadczenia pieniężnego - zapłata czynszu najmu nie jest świadczeniem charakterystycznym dla umowy najmu.
Z kolei w myśl art. 46 § 1 k.p.c. strony mogą umówić się na piśmie o poddanie sądowi pierwszej instancji, który według ustawy nie jest miejscowo właściwy, sporu już wynikłego lub sporów mogących w przyszłości wyniknąć z oznaczonego stosunku prawnego. Sąd ten będzie wówczas wyłącznie właściwy, jeżeli strony nie postanowiły inaczej lub jeżeli powód nie złożył pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Strony mogą również ograniczyć umową pisemną prawo wyboru powoda pomiędzy kilku sądami właściwymi dla takich sporów.
Wprawdzie w postanowieniach końcowych ogólnych warunków umowy najmu postanowiono, że spory wynikające z umowy rozpoznawać będzie sąd powszechny w Szczecinie. Niemniej jednak dokument ten jest niepodpisany, a według pkt (...) (...) stanowić mają one integralną część umowy najmu. Z dotychczasowego doświadczenia procesowego sądowi wiadomo, że w innych podobnych sprawach powódka reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika składa jako załącznik do pozwu nie tylko (...) opatrzone podpisami stron, ale również podpisaną ramową umowę o współpracy, do której (...) stanowi załącznik (o ile takimi dokumentami dysponuje). Niepodpisany dokument (...) nie odpowiada formie pisemnej, jaką powinna spełniać umowa prorogacyjna, o której mowa w art. 46 § 1 k.p.c.
W takiej sytuacji stwierdzić należało, że niniejsza sprawa winna zostać rozpoznana przez sąd gospodarczy właściwy dla strony pozwanej. Adres siedziby pozwanego należy do właściwości miejscowej i funkcjonalnej Sądu Rejonowego w Płocku, stosownie do przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 października 2014 r. w sprawie przekazania niektórym sądom okręgowym i sądom rejonowym rozpoznawania spraw gospodarczych z obszarów właściwości innych sądów okręgowych i sądów rejonowych (Dz. U. z 15 października 2014 r. poz. 1397 ze zm.). Marginalnie wypada wspomnieć, że za takim rozwiązaniem przemawiają również względy celowości i ekonomiki procesowej. Dotychczasowe doświadczenie procesowe wskazuje, że zawnioskowani przez powódkę świadkowie każdorazowo wnoszą o przesłuchanie drodze pomocy sądowej przed sądem właściwym dla ich miejsca zamieszkania. Nie można więc stracić z pola widzenia czasu oraz kosztów związanych z odsłuchiwaniem przez tut. Sąd i strony (pełnomocników) oraz ew. transkrypcją zeznań zarejestrowanych w protokole elektronicznym przez sąd wezwany.
W myśl art. 200 § 1 [4] k.p.c. sąd, który stwierdzi swą niewłaściwość, przekaże sprawę sądowi właściwemu.
Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji postanowienia.
1. (...)
2. (...)
3. (...)
(...)
4. (...)
(...) K. G.