Sygn. akt VII Ka 335/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 czerwca 2020 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie w VII Wydziale Karnym Odwoławczym

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dariusz Firkowski

Protokolant: st. sekr. sądowy Grzegorz Gładkojć

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w Olsztynie Arkadiusza Pocia

po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 2020 r.

sprawy M. K. (1) ur. (...) w I., syna M. i I. z domu K.

oskarżonego z art. 300§2 kk

na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora, pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego (...) oddział w O. i obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w O. z dnia 24 lutego 2020 r., sygn. akt (...)

I zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a/ na podstawie art.72§1pkt 8 kk zobowiązuje oskarżonego M. K. (1) do wykonania w terminie 10 ( dziesięciu ) miesięcy od uprawomocnienia się wyroku:

- Postanowienia Sądu Rejonowego w O. (...) syg. (...) z dnia 15 października 2014 r., opatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 22 maja 2015 r., zasądzającego kwotę 117 zł na rzecz R. G. tytułem zwrotu kosztów postępowania;

- Wyroku Sądu Okręgowego w O. (...) syg. (...) z dnia 29 maja 2015 r., zasądzającego kwotę 2107 zł na rzecz R. G. tytułem zwrotu kosztów procesu;

- Wyroku Sądu Apelacyjnego w B. (...) syg. (...)z dnia 25 lutego 2016 r., zasądzającego kwotę 2436 zł na rzecz R. G. tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą;

- Wyroku Sądu Apelacyjnego w B. (...) syg. (...) z dnia 25 lutego 2016 r., zasądzającego kwotę 5000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia 31 grudnia 2015 r. zaś od 01 stycznia 2016 r do dnia zapłaty z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, tytułem świadczenia na cel społeczny na rzecz Powiatu O. - Domu dla Dzieci im. M. L. w G.

- Postanowienia Sądu Rejonowego w O. (...) syg. (...) z dnia 17 grudnia 2014 r., zasądzającego kwotę 1000 zł na rzecz Skarbu Państwa — Sądu Rejonowego w O. tytułem grzywny za niewykonanie obowiązku nałożonego prawomocnym Postanowieniem z dnia 15 października 2014 r. Sądu Rejonowego w O. w postaci usunięcia z prowadzonych stron internetowych skanu dokumentu — Wyroku Sądu Rejonowego w G. z dnia 20 września 1978 r. syg. (...), który to obowiązek wynikał z Postanowienia Sądu Okręgowego w O. z dnia 19 maja 2014 r. syg. (...) i z dnia 15 września 2014 r. syg. (...)

- Postanowienia Sądu Rejonowego w O. (...) syg. (...) z dnia 21 kwietnia 2016 r., w sprawie o wyjawienie majątku, zasądzającego kwotę 177 zł na rzecz R. G. tytułem zwrotu kosztów postępowania

-Tytułów Wykonawczych Naczelnika Urzędu (...) w O. nr: (...) z dnia 14 marca 2014 r. na kwotę 2855 zł; (...) z dnia 14 września 2014 r. na kwotę 1933, 60 zł; (...) z dnia 27 lutego 2015 r. na kwotę 2219 zł; (...) z dnia 23 września 2015 r. na kwotę 227, 50 zł; 34. (...) z dnia 10 grudnia 2014 r. na kwotę 50 zł

- Tytułu Wykonawczego Wojewody (...) w O. nr (...) z dnia 21 listopada 2014 r. na kwotę 300 zł

- Tytułów Wykonawczych Urzędu (...) O. w O. nr: (...) i (...) z dnia 27 września 2012 r. kwotę 100, 75 zł; (...) z dnia 06 października 2012 r. kwotę 26,45 zł; (...) i (...) z dnia 28 stycznia 2015 r. kwotę 39,10 zł; (...) i (...) na kwotę 42,50 zł; (...) na kwotę 12,00 zł; (...) , (...) i (...) na kwotę 52, 15 zł.; (...) i (...) na kwotę 32,35 zł; (...) na kwotę 12,55 zł.; (...) i (...) na kwotę 110,28 zł; (...) na kwotę 44, 30 zł i (...) na kwotę 16, 50 zł.

- Nakazu Zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w O. syg. (...) z dnia 10 marca 2014 r. opatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 09 marca 2016 r. i kwoty 922, 74 zł. z ustawowymi odsetkami oraz kwoty 191,75 zł tytułem kosztów procesu na rzecz Gminy O.,

b/ na podstawie art. 46§1 kk zasądza od oskarżonego M. K. (1) na rzecz (...)oddział w O. kwotę (...) ( cztery tysiące pięćset dwadzieścia jeden ) zł wynikającą z Tytułów Wykonawczych (...) nr: (...) z dnia 07 marca 2016 r. na kwotę 1791 zł; (...) z dnia 07 marca 2016 r. na kwotę 747,30 zł; (...) z dnia 07 marca 2016 r. na kwotę 1200,30 zł; (...) z dnia 07 marca 2016 r. na kwotę 598,60 zł; (...) z dnia 07 marca 2016 r. na kwotę 183,80 zł.,

c/ zasądza od M. K. (1) na rzecz (...) oddział w O. kwotę 840 ( osiemset czterdzieści ) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w I instancji;

II w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

III zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze oraz zasądza od oskarżonego M. K. (1) na rzecz ZUS oddział w O. kwotę 840 ( osiemset czterdzieści ) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w II instancji.

FORMULARZ UZASADNIENIA WYROKU SĄDU ODWOŁAWCZEGO (UK 2)

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VII Ka 335/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w z dnia 24 lutego 2020 r. w sprawie (...)

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy (...) oddział w O.

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca oskarżonego M. K. (1)

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

I Obrońca oskarżonego wyrokowi zarzucił:

1/ obrazę prawa materialnego, tj. art. 300 § 2 k.k. wyrażającą się w:

a/ niedostrzeżeniu, że czynność rozporządzająca majątkiem dłużnika musi mieć realny wpływ na udaremnienie lub uszczuplenie zaspokojenie wierzyciela, a zatem warunkiem odpowiedzialności karnej jest ustalenie szczególnej więzi między zachowaniem się dłużnika a takim udaremnieniem lub uszczupleniem, pozwalające na obiektywne przypisanie dłużnikowi tego skutku, w wyniku którego wierzyciel poniósł szkodę, co w konsekwencji oznacza, że skutek należący do znamion art. 300 § 2 k.k. nie wystąpi, jeżeli dłużnik, obok zajętych lub zagrożonych zajęciem składników swojego majątku, posiada inne składniki majątkowe, które pozwolą na zaspokojenie jego wierzyciela;

b/ całkowitym pominięciu strony podmiotowej przestępstwa stypizowanego w art. 300 § 2 k.k., która ukształtowana została w sposób determinujący występowanie po stronie sprawcy zamiaru bezpośredniego, oznaczającego działanie w celu udaremnienia lub uszczuplenia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu;

2/ błąd w ustaleniach faktycznych:

a/ polegający na uznaniu, że M. K. (1) ukrywał swoje składniki majątkowe albowiem zawarł umowę majątkową małżeńską — rozdzielność majątkową, jak również swoje dochody bowiem pracował na rzecz firmy swojej żony, w sytuacji gdy posiadał on wierzytelność wobec C. M. C. N. K. z tytułu umowy o dzieło;

b/ polegający na uznaniu, że egzekucja wobec oskarżonego było nieskuteczna, przez co doszło do udaremnienia zaspokojenia wierzycieli, w sytuacji gdy możliwe było prowadzenie egzekucji z wynagrodzenia jakie oskarżony otrzymywał z tytułu zawartej z firmą (...) umowy o dzieło.

c/ polegający na uznaniu, że działanie oskarżonego doprowadziło do udaremnienia zaspokojenia wierzyciela w postaci Urzędu (...) O. w O. i Gminy O. w sytuacji gdy było to solidarne zobowiązanie M. K. (1) i N. K., a więc możliwe było prowadzenie egzekucji również z majątku N. K., a nadto wierzytelność ta została w całości spłacona.

II Prokurator wyrokowi zarzucił:

- rażącą niewspółmierność kary orzeczonej wobec M. K. (1) oskarżonego o czyn z art. 300 § 2 k.k. wobec wysokiego stopnia społecznej szkodliwości czynu, wymogów kary w zakresie społecznego oddziaływania oraz celów zapobiegawczych i wychowawczych, poprzez zaniechanie zobowiązania oskarżonego w oparciu o art. 72 § 1 pkt. 8 k.k. do wykonania orzeczeń sądów cywilnych oraz tytułów wykonawczych (...), (...) Wojewody, Gminy O..

- obrazę przepisów prawa procesowego art. 424 § 2 k.p.k., która mogła mieć wpływ na treść wydanego orzeczenia, poprzez zaniechanie uzasadnienia rozstrzygnięcia o kosztach postępowania,

- obrazę przepisów prawa procesowego art. 627 k.p.k., która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia polegająca na zaniechaniu obciążenia oskarżonego kosztami postępowania w całości.

III P ełnomocnik oskarżyciela posiłkowego wyrokowi zarzucił:

1/ obrazę przepisów prawa materialnego a mianowicie:

art.46 § 1 kk poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i niezobowiązanie oskarżonego M. K. (1) do naprawienia szkody w postaci - obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem o jakim mowa w art.300 §2 kk w całości na rzecz (...) Oddział w O. poprzez zapłatę na rzecz (...) Oddział w O. kwot należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w kwocie 4521,00 zł.

2/ Obrazę przepisów postępowania tj. art.415 §1 zd.2 kpk, mającą wpływ na treść orzeczenia, poprzez jego błędną wykładnię- a w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie-, poprzez uznanie, iż do roszczenia dotyczącego składek na ubezpieczenie społeczne ma zastosowanie klauzula antykumulacyjna.

3/ brak zasądzenia - na rzecz oskarżyciela posiłkowego (...) O/O. kosztów procesów tj. kosztów zastępstwa prawnego (uzasadnionych wydatków stron z tytułu ustanowienia w sprawie jednego pełnomocnika) pomimo złożenia wniosku o zasądzenie kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

☒ zasadne zarzuty prokuratora i oskarżyciela posiłkowego co do zmiany wyroku

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne zarzuty obrońcy oskarżonego

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

I Odnosząc się do zarzutów zawartych w środku odwoławczym obrońcy oskarżonego, to przede wszystkim zauważyć należy, że zgromadzone w sprawie dowody Sąd meriti poddał trafnej analizie i ocenie, zgodnie z dyrektywami określonymi w art. 4 k.p.k. Także przeprowadzone w oparciu o tę analizę wnioskowanie jest logiczne, zgodne z przesłankami wynikającymi z art. 7 kpk. Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że Sąd I instancji prawidłowo zweryfikował tezy aktu oskarżenia w granicach niezbędnych dla ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia o zawinieniu oskarżonego w zakresie przypisanego mu czynu. Stąd też odnosząc się do podnoszonych przez skarżącego zarzutów należy stwierdzić, że są one chybione. Zauważyć trzeba, że podnosząc tego rodzaju zarzuty skarżący faktycznie polemizuje z ustaleniami Sądu I instancji. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynikają powody takiego rozstrzygnięcia, a Sąd Okręgowy podziela przedstawioną tam argumentację. Co istotne apelacja faktycznie nie wskazuje na takie okoliczności, które nie byłyby przedmiotem uwagi Sądu Rejonowego i nie zawiera też takiej argumentacji, która wnioski tego Sądu mogłaby skutecznie podważyć.

W konsekwencji Sąd Okręgowy nie podzielił zawartych w apelacji zarzutów jak i wywodów przytoczonych na ich poparcie. W pełni zatem należy podzielić argumentację Sądu I instancji co do analizy i oceny zebranego i ujawnionego materiału dowodowego. Fakt czynienia ustaleń faktycznych w oparciu o dowody niekorzystne dla M. K. nie może oznaczać, że Sąd I instancji dopuścił się obrazy przepisów postępowania. Tym bardziej wskazać należy, że ustalenia faktyczne winny być dokonane na podstawie dowodów, którym przyznano przymiot wiarygodności. Tym samym wobec przyznania tym dowodom takiej cechy, to chybione są zarzuty, że w postępowaniu doszło do złamania zasady obiektywizmu. Ocena dowodów pozostaje pod ochroną z art. 7 kpk gdy jest poprzedzona ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonego oraz jest wyczerpująco i logicznie z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego umotywowana w uzasadnieniu wyroku. Analiza akt sprawy wskazuje, że Sąd Rejonowy trafne ustalenia oparł na dowodach, które przeprowadzone zostały na rozprawie głównej i ocenił je w sposób wszechstronny, uwzględniając wszystkie okoliczności zdarzeń a w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wskazał jakie fakty uznał za udowodnione, a jakie za nieudowodnione i na jakich w tej mierze oparł się przesłankach. W tej sytuacji należy zaakcentować elementy, które przemawiają za odmową podzielania stanowiska obrońcy oskarżonego.

Chybiony jest także wyartykułowany zarzut obrazy prawa materialnego, który faktycznie powiela zarzut błędu w ustaleniach faktycznych.

Trafnie przede wszystkim Sąd Rejonowy przyjął, że te wyjaśnienia oskarżonego, w których nie przyznawał się on do popełnienia przypisanego mu czynu pozostawały w sprzeczności ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym i stanowiły jedynie linię obrony przyjętą w toku postępowania. W tym miejscu podnieść należy, że Sąd Rejonowy prawidłowo dał wiarę zgromadzonym w toku postępowania dokumentom obejmującym odpisy wyroków, postanowień i tytułów wykonawczych stwierdzających pieniężne zobowiązania oskarżonego jak również dokumentom dotyczącym postępowań egzekucyjnych wobec oskarżonego z tytułu braku uregulowania zobowiązań określonych opisanymi w zarzucie tytułami egzekucyjnymi. Dowody te wskazują, że oskarżony nie regulował dobrowolnie należności oraz świadczą o braku skuteczności działań egzekucyjnych i o skutku w postaci rzeczywistego pozbawienia możliwości zaspokojenia wierzycieli.

Słusznie również Sąd Rejonowy nie dał wiary tym wyjaśnieniom oskarżonego w takim zakresie w, których kwestionował swoją winę i działanie w zamiarze udaremnienia wykonania licznych zapadłych wobec niego orzeczeń sądów i innych organów państwowych. Podejmowane czynności wykonywane przez M. K. ewidentnie przeczą jego twierdzeniom i wskazują, że oskarżony działał w celu ukrycia majątku zagrożonego egzekucją, podejmując w tym celu szereg czynności nakierowanych na przeniesienie go na żonę. Ponadto Sąd I instancji w pełni zasadnie nie dał wiary tym twierdzeniom oskarżonemu, co do tego, iż rzekomo posiadał on inne środki, z których możliwe było prowadzenie egzekucji. Twierdzeniem M. K. przeczą wnioski płynące z dokumentacji komorniczej świadczące, że oskarżony po wyzbyciu się środków opisanych w zarzucie nie miał innych składników majątku z których było możliwe prowadzenie egzekucji. Wobec dokonanych ustaleń i podejmowanych przez M. K. kolejnych czynności żadną miarą nie mógł być podzielony zarzut obrońcy, iż rzekomo możliwe byłoby zaspokojenie wierzycieli z roszczeń oskarżonego wobec podmiotu prowadzonego przez jego żonę skoro cała konstrukcja zleceń za działalność dziennikarską oskarżonego właśnie podjęta była w tym celu o tym aby nie mogli oni uzyskać zaspokojenia swoich roszczeń.

Znamienna jest również zbieżność czasowa związana zawieszeniem w styczniu 2015 r. prowadzonej przez oskarżonego działalności gospodarczej oraz z założenie także w styczniu 2015 r. działalności gospodarczej przez żonę oskarżonego. Po tej dacie M. K. faktycznie świadczył na rzecz dotychczasowych pracodawców te same usługi, z tym zastrzeżeniem, że to firma żony otrzymywała wynagrodzenie za usługi wykonywane przez M. K. (1) a oskarżony wykonywał czynności na rzecz firmy żony na podstawie umowy o dzieło. Tym samym podzielić należało stanowisko Sądu Rejonowego co do tego, że w istocie takie działania miały na celu formalne ukrycie wynagrodzenia faktycznie uzyskiwanego przez oskarżonego i uniemożliwienie prowadzenia z tego egzekucji komorniczej. W konsekwencji chybione jest wskazywanie przez obrońcę oskarżonego, że rzekomo możliwe było w takiej sytuacji prowadzenie egzekucji z takiego składnika majątku oskarżonego albowiem po zawarciu umowy majątkowej, wynagrodzenie uzyskiwane przez N. K. a faktycznie przez oskarżonego, nie wchodziło już do ustroju małżeńskiej wspólnoty majątkowej i nie było możliwe prowadzenie z tego składnika majątku egzekucji.

W tym zakresie także wskazać należy, że umowa dotycząca ustanowienia z dniem 21 stycznia 2015 r. ustroju małżeńskiej rozdzielności majątkowej została zawarta w czasie kiedy toczyła się już część postępowań egzekucyjnych wobec oskarżonego. Jej treść świadczy, że małżonkowie postanowili, że każdy z nich zachowa majątek nabyty przed zawarciem umowy jak i nabyty później, przy czym nie wskazali oni istnienia szczególnej motywacji do jej zawarcia i co istotne oskarżony w dalszym ciągu mieszkał z żoną i prowadził wspólne gospodarstwo domowe. Powyższe zasadnie skłoniło Sąd I instancji do ustalenia, że motywacją do zawarcia takiej umowy było dążenie do ukrycia majątku i przesunięcia go na rzecz N. K. i uniemożliwienie prowadzenia egzekucji z tych składników, które formalnie nie należały do oskarżonego ani nie były objęte ustrojem wspólności majątkowej. Nie budzi bowiem żadnych wątpliwości, że oskarżony nie regulował wynikających z tytułów egzekucyjnych zobowiązań a postępowania były umarzane wobec bezskuteczności egzekucji.

O umyślności działania M. K. i zamiarze udaremnienia egzekucji świadczą także okoliczności dotyczące zaciągnięcia przez małżonków K. kredytu na zakup w systemie ratalnym samochodu marki P. i przeniesienia własności tego samochodu na rzecz N. K.. Przedmiotowa darowizna miała miejsce niedługo po zawarciu małżeńskiej umowy o rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami, przy czym nie zmienił się faktyczny zakres użytkowania samochodu.

Za Sądem Rejonowym odwołać się należy do ustaleń w zakresie wartości nieruchomości przy ul. (...)w O.. Zasadnie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku stwierdzono, że porównanie wartości zabezpieczenia hipotecznego z wartością mieszkania oszacowaną przez biegłego wskazuje, iż wierzyciele opisani w zarzucie nie mieliby możliwości egzekucji z tego składnika majątku albowiem w pierwszej kolejności zaspokojeniu podlega wierzyciel hipoteczny a po zaspokojeniu przez bank nie pozostałaby żadna kwota dla pozostałych wierzycieli.

Wreszcie co do zarzutów związanych z brakiem możliwości zaspokojenia wierzyciela Urzędu Miasta O. i Gminy O. ( zarzut II c- k.1541 ), to wbrew stanowisku skarżącego nie zostały spłacone wszystkie należności ale jedynie kwoty główne- porównaj k. 1055-1075. Tym samym chybione jest wskazywanie, że Sąd I instancji w tym zakresie dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych, przy czym na uwadze należy również mieć, że postępowanie dotyczyło przestępczego zachowania oskarżonego a nie jego małżonki.

W konsekwencji, pomimo zarzutów obrońcy oskarżonego, przeprowadzone dowody w niebudzący wątpliwości sposób wskazują, że podjęte przez M. K. jako dłużnika czynności rozporządzające majątkiem miały realny wpływ na udaremnienie zaspokojenie wierzycieli albowiem istniał rzeczywisty związek pomiędzy zachowaniem się oskarżonego a takim udaremnieniem lub uszczupleniem pozwalający na obiektywne przypisanie mu tego skutku, w wyniku którego wierzyciele ponieśli szkodę a M. K. faktycznie nie posiadał innych składników majątkowych, które pozwoliłyby na zaspokojenie jego wierzycieli.

Odnośnie apelacji prokuratora, to zasadnie oskarżyciel publiczny wskazywał między innymi na to, że „Zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości może uczynić kara, która wymusi na oskarżonym wykonanie ciążących na nim zobowiązań cywilnych, podatkowych i innych, która wykaże, iż pomimo podjęcia przez M. K. (1) przestępczych działań nie odniósł on realnych korzyści”.

Tym samym za zasadny uznać należało postulat skarżącego co do zobowiązania oskarżonego w oparciu o art. 72§1pkt8 k.k. do wykonania orzeczeń sądów cywilnych oraz tytułów wykonawczych (...), (...), Wojewody, Gminy O.. W wyroku z dnia 10.12.2014 r., sygn. akt IV KK 219/14 Sąd Najwyższy zauważył, iż określony w art. 72§1pkt. 8 k.k. środek probacyjny może polegać na zobowiązaniu oskarżonego do wykonania prawomocnego orzeczenia innego sądu, w tym zapadłego w postępowaniu cywilnym.

Natomiast w ocenie Sądu Okręgowego brak było podstaw do zakwestionowania rozstrzygnięcia o kosztach za I instancję. Wprawdzie oskarżony pracuje jako dziennikarz i uzyskuje dochody, to zasady słuszności, które nakazują umożliwienie realizacji przez M. K. nałożonych obowiązków, przemówiły na poniesieniem tych kosztów sądowych przez Skarb Państwa.

Co do apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, to stwierdzić należy, że Sąd I instancji niezasadnie nie uwzględnił wniosku dotyczącego nałożenia obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem z art.300 §2 kk pokrzywdzonemu (...) w O. przez oskarżonego M. K. (1) w postaci zapłaty kwoty 4521 zł. z tytułu nieopłaconych przez oskarżonego składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dochodzonych w postępowaniu egzekucyjnym.

Wskazana kwota stanowi szkodę jakiej doznał (...) oddział w O. w wyniku udaremnienia egzekucji poprzez darowanie mienia ruchomego oraz ukrywanie zagrożonych zajęciem dochodów osiąganych z tytułu pracy dziennikarskiej. Oskarżony był zobowiązany do regulowania należności składkowych z mocy prawa w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej wynikający z wystawionych następujących tytułów wykonawczych (...) z dnia 07.03.2016r.(1791zł), (...) z dnia 07.03.2016r ( 747,30zł)., (...) z dnia 07.03.2016r.(1200,30zł), (...) z dnia 07.03.2016r.(598,60zł), (...) z dnia 07.03.2016r (183,80zł)- związanych z zobowiązaniami składkowymi oskarżonego na (...), (...), (...) w łącznej kwocie 4521,00 zł i do dnia 16.03.2020r. należności te nie zostały uregulowane.

Trafnie podnosi skarżący, że Sąd Rejonowy w O. w nieprawidłowo nie orzekł o obowiązku naprawienia szkody powołując się na klauzulę z art. 415 kpk albowiem w niniejszej sprawie „klauzula antykumulacyjna" zawarta w normie art.415 § 1 zdanie drugie k.p.k. nie ma zastosowania. Wykładnia językowa normy zawartej w tym przepisie prowadzi do wniosku, że użycie słowa „roszczenie" oznacza dochodzenie należności na gruncie cywilistycznym. Tymczasem klauzula antykumulacyjna zakazuje orzekania o obowiązku naprawienia szkody, jeżeli roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania (sprawy cywilnej) albo o roszczeniu tym ( sprawie cywilnej) prawomocnie orzeczono tj wydano prawomocny wyrok zasądzający roszczenie w sprawie cywilnej (porównaj postanowienie SN z dnia 15 maja 2012r. sygn. akt IV KK 411/11, SIP Lex nr 1212387, postanowienie SN z dnia 19.01.2017r. sygn. akt I KZP 15/16, wyrok SA w Szczecinie II Wydział Karny z dnia 28.07.2017 r. sygn. akt II AKa 27/17 - Legalis nr 1683398).

Nie budzi wątpliwości zaś, że (...)Oddział w O. nie dochodził na drodze cywilnej' należności składkowych wobec M. K. (1) a prowadzenie egzekucji w ramach egzekucji administracyjnej lub sądowej przez komornika sądowego może wynikać z rozstrzygnięcia zbiegu egzekucji administracyjnej z sądową. Zatem wcześniejsze dochodzenie należności składkowych na podstawie tytułów wykonawczych wystawionych w ramach egzekucji administracyjnej czy też w ramach egzekucji sądowej ( po zbiegu egzekucji administracyjnej z sądową) od osoby fizycznej czy też prawnej nie przekreśla możliwości orzeczenia wobec oskarżonego obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przez niego tym przestępstwem (tutaj występek z art.300 §2 k.k.) pokrzywdzonemu(...) O/O., skoro klauzula ta dotyczy wyłącznie „roszczenia" w rozumieniu dochodzenia należności na gruncie cywilistycznym a składka ubezpieczenia społecznego to należność publicznoprawna nie zaś roszczenie cywilistyczne. W niniejszym postępowaniu (...) miał status pokrzywdzonego i tym samym miał prawo żądać nałożenia obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem z art.300 kk a w sytuacji złożenia w terminie przepisanym stosownego wniosku dotyczącego nałożenia na oskarżonego obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem, Sąd I instancji zobligowany był zgodnie z treścią art.46 §1 kk obowiązek taki na oskarżonego.

Trafnie także pełnomocnik (...) zarzucił, że Sąd Rejonowy pomimo złożenia przez pełnomocnika wniosku z dnia 28 marca 2018 r. nie zasądził kosztów zastępstwa prawnego na rzecz oskarżyciela posiłkowego - (...) oddział w O. co spowodowało obrazę art. 627 k.p.k. Zgodnie z tym przepisem od skazanego w sprawach z oskarżenia publicznego sąd zasądza koszty sądowe na rzecz Skarbu Państwa oraz wydatki na rzecz oskarżyciela posiłkowego. M. K. został skazany i w tym zakresie obciążają go wnioskowane poprzez oskarżyciela posiłkowego koszty procesu w I instancji.

Wniosek

I Obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżony wyrok i uniewinnienie M. K. (1) od popełnienia zarzucanego mu czynu;

II Prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zobowiązanie oskarżonego na podstawie art. 72 § 1 pkt. 8 k.k. do wykonania w okresie próby orzeczeń sądów cywilnych oraz tytułów wykonawczych innych organów wskazanych w zarzutach oraz o obciążenie w całości kosztami oraz opłatą;

III Oskarżyciel posiłkowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części i orzeczenie obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem o jakim mowa w art.300 §2 k.k. w całości na rzecz pokrzywdzonego (...) O/O. poprzez zapłatę przez oskarżonego M. K. (1) na rzecz pokrzywdzonego (...) Oddział w O. kwot należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w kwocie 4521,00 zł;

alternatywnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania w celu orzeczenia obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem o jakim mowa w art.300 §2 k.k. w całości - na rzecz pokrzywdzonego (...) O/O. poprzez zapłatę przez oskarżonego M. K. (1) na rzecz pokrzywdzonego (...) Oddział w O. kwot należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w kwocie 4521,00 zł oraz orzeczenia o kosztach za I i II instancję.

☒ zasadne zarzuty prokuratora i oskarżyciela posiłkowego

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne zarzuty obrońcy oskarżonego oraz prokuratora co do obciążenia oskarżonego kosztami sądowymi za I instancję

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z przyczyn wskazanych wyżej, nie podzielono zarzutów oraz wniosków obrońcy oskarżonego i zaskarżony wyrok uznano za prawidłowy co do zasady; podzielono natomiast zarzuty oskarżycieli co spowodowało uwzględnienie ich wniosków z wyjątkiem obciążenia M. kowalewskiego kosztami sądowi za I instancje.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wyrok Sądu Rejonowego w O.z dnia 24 lutego 2020 r., sygn. akt (...) zmieniono zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a/ na podstawie art.72§1pkt 8 kk zobowiązano oskarżonego M. K. (1) do wykonania w terminie 10 ( dziesięciu ) miesięcy od uprawomocnienia się wyroku:

- Postanowienia Sądu Rejonowego w O. (...) syg. (...) z dnia 15 października 2014 r., opatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 22 maja 2015 r., zasądzającego kwotę 117 zł na rzecz R. G. tytułem zwrotu kosztów postępowania;

- Wyroku Sądu Okręgowego w O. (...) syg. (...) z dnia 29 maja 2015 r., zasądzającego kwotę 2107 zł na rzecz R. G. tytułem zwrotu kosztów procesu;

- Wyroku Sądu Apelacyjnego w B. (...) syg. (...) z dnia 25 lutego 2016 r., zasądzającego kwotę 2436 zł na rzecz R. G. tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą;

- Wyroku Sądu Apelacyjnego w B. (...) syg. (...) z dnia 25 lutego 2016 r., zasądzającego kwotę 5000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia 31 grudnia 2015 r. zaś od 01 stycznia 2016 r do dnia zapłaty z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, tytułem świadczenia na cel społeczny na rzecz PowiatuO. - Domu (...) im. M. L. w G.

- Postanowienia Sądu Rejonowego w O. (...) syg. (...) z dnia 17 grudnia 2014 r., zasądzającego kwotę 1000 zł na rzecz Skarbu Państwa — Sądu Rejonowego w O. tytułem grzywny za niewykonanie obowiązku nałożonego prawomocnym Postanowieniem z dnia 15 października 2014 r. Sądu Rejonowego w O. w postaci usunięcia z prowadzonych stron internetowych skanu dokumentu — Wyroku Sądu Rejonowego w G. z dnia 20 września 1978 r. syg. (...)który to obowiązek wynikał z Postanowienia Sądu Okręgowego w O. z dnia 19 maja 2014 r. syg. (...) i z dnia 15 września 2014 r. syg. (...)

- Postanowienia Sądu Rejonowego w O. (...) syg. (...) z dnia 21 kwietnia 2016 r., w sprawie o wyjawienie majątku, zasądzającego kwotę 177 zł na rzecz R. G. tytułem zwrotu kosztów postępowania

-Tytułów Wykonawczych Naczelnika (...) w O. nr: (...) z dnia 14 marca 2014 r. na kwotę 2855 zł; (...) z dnia 14 września 2014 r. na kwotę 1933, 60 zł; (...) z dnia 27 lutego 2015 r. na kwotę 2219 zł; (...) z dnia 23 września 2015 r. na kwotę 227, 50 zł; 34. (...) z dnia 10 grudnia 2014 r. na kwotę 50 zł

- Tytułu Wykonawczego Wojewody (...) w O. nr (...) z dnia 21 listopada 2014 r. na kwotę 300 zł

- Tytułów Wykonawczych Urzędu Miasta O. w O. nr: (...) i (...) z dnia 27 września 2012 r. kwotę 100, 75 zł; (...) z dnia 06 października 2012 r. kwotę 26,45 zł; (...) i (...) z dnia 28 stycznia 2015 r. kwotę 39,10 zł; (...) i (...) na kwotę 42,50 zł; (...) na kwotę 12,00 zł; (...) , (...) i (...) na kwotę 52, 15 zł.; (...) i (...) na kwotę 32,35 zł; (...) na kwotę 12,55 zł.; (...) i (...) na kwotę 110,28 zł; (...) na kwotę 44, 30 zł i (...) na kwotę 16, 50 zł.

- Nakazu Zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w O. syg. (...) z dnia 10 marca 2014 r. opatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 09 marca 2016 r. i kwoty 922, 74 zł. z ustawowymi odsetkami oraz kwoty 191,75 zł tytułem kosztów procesu na rzecz Gminy O.,

b/ na podstawie art. 46§1 kk zasądzono od oskarżonego M. K. (1) na rzecz (...) oddział w O. kwotę (...) ( cztery tysiące pięćset dwadzieścia jeden ) zł wynikającą z Tytułów Wykonawczych (...) nr: (...) z dnia 07 marca 2016 r. na kwotę 1791 zł; (...) z dnia 07 marca 2016 r. na kwotę 747,30 zł; (...) z dnia 07 marca 2016 r. na kwotę 1200,30 zł; (...) z dnia 07 marca 2016 r. na kwotę 598,60 zł; (...) z dnia 07 marca 2016 r. na kwotę 183,80 zł.,

c/ zasądzono od M. K. (1) na rzecz (...) oddział w O. kwotę 840 ( osiemset czterdzieści ) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w I instancji i w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymano w mocy,

Zwięźle o powodach zmiany

Wskazana zmiana zaskarżonego wyroku była konsekwencją podzielnia zarzutów prokuratora w zakresie orzeczenia o karze oraz zrzutów pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego (...) oddział w O. cco do obrazy art.46§1 kk.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Na podstawie art.627 kpk w zw. z art.634 kpk zasądzono od oskarżonego M. K. (1) na rzecz (...) oddział w O. kwotę 840 ( osiemset czterdzieści ) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w II instancji.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Zwolniono oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze albowiem przemawiają za tym względy słuszności- art.624§1 kpk.

7.  PODPIS

ZAŁĄCZNIK DO FORMULARZA UZASADNIENIA WYROKU SĄDU ODWOŁAWCZEGO

Załącznik do formularza UK 2

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżyciel posiłkowy (...) oddział w O.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sadu rejonowego w O. z dnia 24 lutego 2020 r. w sprawie (...)

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana