Decyzją z dnia 6 czerwca 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że M. T. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą - tj. wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 2 listopada 2018 r. oraz określił miesięczne podstawy wymiaru składek z tego tytułu. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że w sytuacji posiadania przez M. T. większości udziałów w spółce, tj. 49 na 50, posiadanie przez drugiego ze wspólników udziałów w ilości 1 ma w rzeczywistości charakter jedynie iluzoryczny i z perspektywy przepisów prawa ubezpieczeń społecznych tego rodzaju spółkę należy traktować jako jednoosobową. (decyzja – k. 35 - 38 akt ZUS)
M. T. reprezentowany przez pełnomocnika odwołał się od powyższej decyzji zaskarżając ją w całości i wnosząc o jej uchylenie oraz o zasądzenie od organu rentowego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych prawem. W uzasadnieniu skarżący wskazał, że w dniu 8 listopada 2018 r. istotnie nastąpiła sprzedaż jednego z udziałów w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością na rzecz spółki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jednak posiadanie przez tę drugą spółkę jednego udziału nie miało charakteru jedynie "iluzorycznego" spółka, która nabyła jeden udział jako wspólnik ma realny i istotny wpływ na podejmowanie decyzji przez jej wspólników, o czym chociażby świadczy konieczność podjęcia przy jej uczestnictwie uchwały o dalszym przekształceniu REFORM ARCHITEKT spółki z z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę komandytową. Skarżący podkreślił też, że przystąpienie tej drugiej było niezbędne dla planowanych i obecnie realizowanych czynności restrukturyzacyjnych związanych z prowadzoną uprzednio przez wnioskodawcę działalnością gospodarczą pod firmą (...). Wskazał, że jego zamiarem było bowiem dokonanie zmiany formy prowadzonej działalności gospodarczej z jednoosobowej działalności gospodarczej na spółkę komandytową (docelowo), w której komplementariuszem będzie spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, jednakże z uwagi na ograniczenia wynikające z regulacji kodeksu spółek handlowych wnioskodawca mógł dokonać przekształcenia prowadzonej działalności gospodarczej jedynie w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. (odwołanie – k. 3 - 6 akt ZUS)
Odpowiadając na odwołanie pismem z dnia 16 lipca 2019 r. organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację przytoczoną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. (odpowiedź na odwołanie – k. 61 - 63)
Na rozprawie bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie, a pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. ( e -protokół rozprawy z dnia 9 czerwca 2019 r. – 00:02:20, 00:02:52 – płyta CD – k. 101)
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
M. T. od dnia 4 maja 2010 r. do dnia 1 listopada 2018 r. prowadził własną jednoosobową pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą (...) w Ł. i z tego tytułu był zgłoszony do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. (okoliczność bezsporna)
W dniu 24 września 2018 r. została założona (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Kapitał zakładowy tej spółki wyniósł 50.000 zł i został podzielony na 50 równych udziałów. Udziały w tym kapitale zostały pokryte wkładem w postaci majątku jednoosobowego przedsiębiorstwa (...) działającego pod firmą (...). Przeważającym przedmiotem jej działalności była działalność w zakresie architektury. Organami tej spółki był zarząd oraz zgromadzenie wspólników. Zarząd był jednoosobowy - M. T. jako Prezes Zarządu. (akt założycielski - k. 29 -32, odpis z KRS k. 11 - 12 )
Celem założenia przez ubezpieczonego wskazanej wyżej spółki było jej późniejsze przekształcenie jej w trybie art. 551 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. kodeks spółek handlowych w spółkę komandytową pod firmą: (...) spółka z o.o. spółka komandytowa w Ł.. ( plan przekształcenia z dnia 25.04.2019 r. k. 13 -14, projekt uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników w sprawie przekształcenia k. 15 -16, projekt umowy spółki komandytowej k. 17 - 22, wycena składników majątku spółki przekształcanej k. 26, sprawozdanie finansowe przekształcanej na dzień 31.03.2019 r. k. 23- 25 )
W ramach pierwszego etapu procedury przekształceniowej dniu 8 listopada 2018 r. M. T. dokonał sprzedaży na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jednego udziału o łącznej wartości nominalnej 1.000,00 zł przysługującego w kapitale zakładowym (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Strony ustaliły, że kupujący będzie uprawniony do dywidendy związanej ze sprzedanym udziałem za okres od dnia nabycia udziału. W pozostałym zaś zakresie dywidenda miała przysługiwać kupującemu. Ustalono też, że wspólnicy uczestniczą w majątku spółki oraz w jej zyskach w następujący sposób: M. T. – 99 % a (...) 1 %. (umowa sprzedaży k. 9 – 9 verte)
Dla potrzeb zmian restrukturyzacyjnych w dniu 25 kwietnia 2019 r. sporządzono plan przekształcenia wraz z projektem uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (wspólnicy: M. T. i (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) w sprawie przekształcenia w spółkę komandytową oraz projekt umowy spółki przekształconej - (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w Ł.. Dla powyższych celów dokonano nadto wyceny składników majątku spółki przekształcanej - (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz sporządzono sprawozdanie finansowe tej spółki na dzień 31 marca 2019 r. ( plan przekształcenia z dnia 25.04.2019 r. k. 13 -14, projekt uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników w sprawie przekształcenia k. 15 -16, projekt umowy spółki komandytowej k. 17 - 22, wycena składników majątku spółki przekształcanej k. 26, sprawozdanie finansowe przekształcanej na dzień 31.03.2019 r. k. 23- 25 )
Stosownie do § 2 projektu umowy spółki komandytowej spółka miała działać pod firmą (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w Ł., a przedmiotem jej działalności miała być w szczególności działalność usługowa związana z przygotowaniem do druku, realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków. Wspólnikami spółki mieli być: (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jako komplementariusz oraz M. T. jako komandytariusz. (§ 4).
Wartość wkładów wniesionych do spółki przekształconej przez Wspólników spółki przekształcanej została ustalona w procesie przekształcenia formy prawnej w wysokości wartości pierwotnej (historycznej) w związku z czym wkłady wspólników do spółki przekształconej miały wynieść dla wspólnika M. T. - 49.000 zł a dla wspólnika (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. - 1.000 zł.
W treści § 6 przyjęto, że komplementariusz odpowiada za zobowiązania spółki w sposób nieograniczony. Odpowiedzialność komandytariusza za zobowiązania spółki jest ograniczona do wysokości sumy komandytowej. Suma komandytowa dla komandytariusza M. T. wynosi 49.000, 00 zł.
Do reprezentowania spółki uprawniony jest komplementariusz (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, zgodnie z zasadami reprezentacji obowiązującymi w spółce będącej komplementariuszem. Komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik lub prokurent. (§ 7).
Komandytariusze mieli nie uczestniczyć w stratach spółki (§ 11).
( projekt umowy spółki komandytowej k. 17 – 22)
Ostatecznie w dniu 25 czerwca 2019 r. Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników (...) Spółki z o.o. w Ł. podjęło uchwałę w przedmiocie jej przekształcenia w (...) spółkę z o.o. spółkę komandytową w Ł. zgodnie ze sporządzonym wcześniej projektem przekształcenia i zawarto między M. T. a (...) spółką z o.o. umowę spółki komandytowej o treści zgodnej z jej wcześniejszym projektem. (protokół uchwały NZW z dnia 25.06.2019 r. k. 36 - 43, umowa spółki komandytowej k. 44 – 49, plan przekształcenia k. 50 - 52)
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach ZUS załączonych do akt niniejszej sprawy, które nie były kwestionowane przez żadną ze stron, a Sąd nie znalazł z urzędu żadnych powodów, by tym dokumentom odmówić waloru wiarygodności i wartości dowodowej.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Odwołanie jest zasadne i skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji ZUS.
Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 266 t.j.), obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym, wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.
W myśl art. 8 ust. 6 pkt 1 i 4 powołanej ustawy, za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się m.in.: osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych oraz wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej.
Na mocy art. 13 pkt 4 ustawy osoby prowadzące działalność pozarolniczą podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności.
Z mocy art. 11 ust. 2 ubezpieczeniu chorobowemu osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają dobrowolnie na swój wniosek.
Okres podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom określa przepis art. 13 pkt 4 cytowanej ustawy, zgodnie z którym osoby prowadzące pozarolniczą działalność obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.
Na podstawie zaś art. 66 ust. 1 pkt. 1c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z dnia 27 sierpnia 2004 r. (t. j. Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, ze zm.), osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą, podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego.
Stosownie do art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.
Art. 18 a ust. 1 cytowanej ustawy stanowi, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.
Powyższe nie ma jednak zastosowania do osób, które:
1) prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność;
2) wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
Stosownie do treści art. 20 ust. 3 ustawy, podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe osób, które ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowolnie, nie może przekraczać miesięcznie 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 10.
Zgodnie z treścią art. 82 ust. 3 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, jeżeli ubezpieczony prowadzący działalność pozarolniczą uzyskuje przychody z więcej niż jednego z rodzajów działalności np. w formie spółki komandytowej oraz pozarolniczej działalności gospodarczej, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana odrębnie od każdego rodzaju działalności
Stosownie do treści art. 104 ust. 1 i art. 107 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2019 r., poz. 1482) obowiązkowe składki na Fundusz Pracy, ustalone od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wynoszących w przeliczeniu na okres jednego miesiąca, co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę opłacają osoby prowadzące pozarolniczą działalność za okres trwania obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych w trybie i na zasadach przewidzianych dla składek na ubezpieczenia społeczne.
W przedmiotowej sprawie spór dotyczył okoliczności, czy odwołujący podlega od dnia 2 listopada 2018 r. ubezpieczeniom społecznym jako jednoosobowy wspólnik (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł..
Jak bezsprzecznie ustalono M. T. w dniu 24 września 2018 r. założył (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, której został jednoosobowym wspólnikiem, jednakże po jej rejestracji w dniu 8 listopada 2018 r. dokonał sprzedaży na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jednego udziału o łącznej wartości nominalnej 1.000,00 zł.
W ocenie Sądu Okręgowego przedmiotową umowę bezzasadnie zakwestionował organ rentowy.
Zgodnie z art. 58 § 1 k..c czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.
W myśl § 2 art. 58 k.c. nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Sprzeczność czynności prawnej ze wspomnianymi zasadami zachodzić będzie wówczas, gdy dana czynność prawna (np. umowa o pracę, podjęcie działalności gospodarczej itp.) będzie godzić w powszechnie przyjęte w społeczeństwie normy i wartości moralne (obyczajowe itp.). Nieważne są więc czynności prawne sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, a zatem takie, w wyniku których powstaje obowiązek lub uprawnienie do postępowania zakazanego przez normę moralną, czy też takie, które służą osiągnięciu stanu rzeczy podlegającego negatywnej ocenie moralnej.
O czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy można mówić wówczas, gdy czynność taka pozwala na uniknięcie zakazów, nakazów lub obciążeń wynikających z przepisu ustawy i tylko z takim zamiarem została dokonana. Nie jest natomiast obejściem prawa dokonanie czynności prawnej w celu osiągnięcia skutków, jakie ustawa wiąże z tą czynnością prawną. Skoro gdy skutkiem zbycia symbolicznej liczby udziałów w spółce, ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych wiąże ustanie obowiązku opłacania składek na zasadach przyjętych dla osób prowadzących działalność gospodarczą zbycie udziałów w celu uniknięcia tego obowiązku może być kwalifikowane jako obejście prawa jednak z taką sytuacją nie mamy do czynienia w przedmiotowym postępowaniu.
Stosownie zaś do art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności.
Z czynnością prawną pozorną mamy do czynienia wówczas, gdy występują, łącznie, następujące warunki: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru, czyli być aktywnym uczestnikiem stanu pozorności. Pierwsza i zasadnicza cecha czynności pozornej wyraża się brakiem zamiaru wywołania skutków prawnych, jakie prawo łączy z tego typu i treścią złożonego oświadczenia. Jest to zatem z góry świadoma sprzeczność między oświadczonymi, a prawdziwymi zamiarami stron, czyli upozorowanie działania stron na zewnątrz i wytworzenie przeświadczenia dla określonego kręgu (otoczenia), nie wyłączając organów władzy publicznej, że czynność o określonej treści została skutecznie dokonana.
Wnioskodawca w niniejszej sprawie przedstawił realne uzasadnienie poparte zgromadzonym materiałem dowodowym, dotyczące przyczyn sprzedaży udziału w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Ze zgromadzonej dokumentacji, nie kwestionowanej przez żadną ze stron, w postaci w szczególności: planu przekształcenia z dnia 25 kwietnia 2019 r., projektu uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników w sprawie przekształcenia, projektu umowy spółki komandytowej, wyceny składników majątku spółki przekształcanej jednoznacznie wynika, iż umowa sprzedaży nie tylko wpłynęła na prawa i obowiązki M. T. w spółce, ale przede wszystkim miała służyć przekształceniu tej spółki ze spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę komandytową, a nie jak błędnie przyjął organ rentowy -uniknięciu obciążenia w postaci składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.
Przekształcenie przez ubezpieczonego własnej działalności gospodarczej w jednoosobową spółkę kapitałową (spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością), by następnie spółka ta uległa dalszemu przekształceniu w spółkę osobową (spółkę komandytową) miało wyraźne umocowanie prawne w przepisach kodeksu spółek handlowych.
W myśl bowiem art. 551 § 1 k.s.h. (ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Dz. U z 2019 r., poz. 505, t.j.) spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna (spółka przekształcana) może być przekształcona w inną spółkę handlową (spółkę przekształconą).
W myśl zaś art.551 § 5 k.s.h. przedsiębiorca będący osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz.U. poz. 646, 1479, 1629, 1633 i 2212) - (przedsiębiorca przekształcany) może przekształcić formę prowadzonej działalności w jednoosobową spółkę kapitałową (spółkę przekształconą) (przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę kapitałową).
Stosownie do art. 102 cytowanego aktu prawnego spółką komandytową jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona.
W myśl przepisu art. 104 § 3 k.s.h. jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem ,,spółka komandytowa''. Nie wyklucza to zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest osobą fizyczną.
Jak wynika zatem z powyższych przepisów, jedyną prawnie przewidzianą możliwością, aby jednoosobową działalność gospodarczą przekształcić w spółkę komandytową jest dokonanie dwóch odrębnych etapów w postaci:
1) przekształcenia firmy (przedsiębiorstwa) w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością,
2) utworzenia spółki komandytowej, w której spółka z ograniczoną odpowiedzialnością będzie komplementariuszem (ponosi on pełną odpowiedzialność za długi spółki), a właściciel firmy - komandytariuszem (jego odpowiedzialność będzie ograniczona bądź wyłączona).
Spółka komandytowa jest bowiem spółką osobową, która zgodnie z art. 102 k.s.h. składa się z co najmniej jednego wspólnika posiadającego status komplementariusza i co najmniej jednego będącego komandytariuszem. Spółka komandytowa jest więc zawsze spółką co najmniej dwuosobową – nigdy nie będzie istniała jako spółka jednoosobowa. Niedopuszczalne jest bowiem łączenie statusu komplementariusza i komandytariusza, gdyż byłoby to sprzeczne z naturą tej spółki – w sytuacji takiej podmiot będący jednocześnie komplementariuszem i komandytariuszem odpowiadałby w sposób nieograniczony za zobowiązania spółki.
Tymczasem, zgodnie z art. 102 k.s.h., do natury tej spółki należy nieograniczona odpowiedzialność jednego z jej wspólników (komplementariusza) za zobowiązania spółki, a ograniczona drugiego (komandytariusza). Komplementariusz to z zasady wspólnik „aktywny” – prowadzący sprawy spółki i reprezentujący ją na zewnątrz, a nadto odpowiadający bez ograniczenia za zobowiązania spółki w ramach tzw. subsydiarnej odpowiedzialności wspólnika. Z kolei komandytariusz to wspólnik „pasywny” – niemający prawa do reprezentowania i (z reguły) prawa do prowadzenia spraw spółki, odpowiadający za jej zobowiązania tylko do wysokości sumy komandytowej. (vide komentarz do art. 102 ksh red. Jara 2020 r., opubl. Legalis).
Jak ustalono w rzeczonym postępowaniu ubezpieczony najpierw dokonał pierwszego z opisywanych etapów tj. przekształcił własną pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą (...) w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, a następnie planował drugi z etapów. Przystąpienie zaś spółki (...) do (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością było konieczne do realizacji drugiego etapu i przeprowadzenia całej restrukturyzacji.
W tym stanie rzeczy uznać trzeba, że działania przekształceniowe podjęte przez wnioskodawcę miały swoje umocowanie w obowiązujących przepisach prawa. Jak trafnie zaś podkreślił odwołujący, organ rentowy nie kwestionował okoliczności w postaci planów restrukturyzacyjnych wnioskodawcy.
Podkreślić w tym miejscu należy, że w przedmiotowym postępowaniu Zakład Ubezpieczeń Społecznych dla uzasadnienia swego stanowiska powołał się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 sierpnia 2011 r., w sprawie I UK 8/11, gdzie uznano, iż „jedyny lub "niemal jedyny" wspólnik spółki z o.o. nie podlega pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu.” W uzasadnieniu tego orzeczenia SN wyjaśnił, iż (…) „w zakresie dopuszczalności pracowniczego zatrudnienia w spółkach o wieloosobowym składzie wspólni czym. Sąd Najwyższy nie ma wątpliwości, że mogą oni wykonywać pracę w zarządzie w charakterze wspólników (np. wyrok z 16 grudnia 1998 r., II UKN 394/98, ostatnio wyroki z 16 grudnia 2008 r., I UK 162/08 oraz z 12 maja 2011 r., II UK 20/11). Jedynie wyjątkowo, gdy udział w kapitale zakładowym spółki innych wspólników pozostaje iluzoryczny (99/100 do 1/100), Sąd Najwyższy nie przyjmuje zatrudnienia pracowniczego (por. np. wyrok z 7 kwietnia 2010 r., II UK 177/09).
Jednakże taka sytuacja nie wystąpiła w stanie faktycznym niniejszej sprawy.
Wskazać trzeba za odwołującym, że jak wynika ze zgromadzonej dokumentacji, wnioskodawca był wspólnikiem (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która faktycznie posiadała w swej strukturze dwóch wspólników: M. T. oraz (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Każdy ze wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością posiadał bowiem z uwagi na swój status stosowne uprawnienia w szczególności w zakresie wypłaty dywidendy, udziału w zgromadzeniu wspólników, zatwierdzaniu sprawozdań finansowych spółki, decydowania o składzie osobowym członków organu zarządu, czy też udzielania im absolutorium z wykonywania przez nich funkcji, a także w zakresie wszelkich innych praw i obowiązków wynikających z Kodeksu spółek handlowych oraz przepisów szczególnych. Spółka ta jako wspólnik (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością miała realny i istotny wpływ na podejmowanie decyzji przez jej wspólników, o czym świadczy chociażby konieczność podjęcia przy jej uczestnictwie uchwały o dalszym przekształceniu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę komandytową, której miała także w przyszłości być wspólnikiem. Bez zgody tego wspólnika do przekształcenia takiego by nie doszło. Należy dodać też, że spółka ta w przyszłości po przekształceniu miała pełnić znaczącą rolę – wspólnika komplementariusza, tj. wspólnika „aktywnego” – prowadzącego sprawy spółki i reprezentującego ją na zewnątrz, a nadto odpowiadającego bez ograniczeń za zobowiązania spółki.
Nie można zatem w realiach niniejszej sprawy przyjąć uproszczenia, iż tylko i wyłącznie z uwagi na fakt, że wspólnik (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością posiada jeden udział o wartości 1.000 zł w kapitale zakładowym (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, to jest on "iluzoryczny". Taki rozkład udziałów był bowiem realnym odzwierciedleniem ekonomicznego charakteru przyszłej działalności gospodarczej w formie spółki komandytowej, która oparta jest na wkładzie intelektualnym jednego ze wspólników – M. T., natomiast nie świadczyła o iluzoryczności wkładu drugiego ze wspólników odgrywającego także w spółce istotną rolę - powyżej opisaną. M. T. z całą pewnością nie należy zatem traktować jako jedynego wspólnika, mimo że formalnie jest on większościowym udziałowcem.
W związku z powyższym w ocenie Sądu rozpoznającego przedmiotową sprawę, zachowania wnioskodawcy nie można uznać jako zmierzającego do obejścia prawa w rozumieniu art. 58 § 1 k.c., a także nie można przyjąć, że umowa sprzedaży udziałów z dnia 8 listopada 2018 r. stanowiła pozorną umowę w świetle art. 83 k.c.
O pozorności można mówić jedynie wówczas, gdy oświadczenie woli złożone jest drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. A zatem strony niejako udawałyby, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę. Wnioskodawca natomiast chciał dokonać sprzedaży udziału spółce (...) i miał ku temu realne powody organizacyjno - prawne, a jego działanie znajdowało umocowanie w obowiązujących przepisach.
Mając na względzie wszystkie wskazane wyżej okoliczności Sąd na podstawie art.477 14 § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję.
O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 265 t.j. z późn. zm).
K.B