UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym do Sądu Rejonowego w Kaliszu V Wydziału Gospodarczego
w dniu 29 października 2016 r. (data stempla pocztowego) powód T. O. reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika domagał się orzeczenia nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym, że pozwany R. M. ma zapłacić mu kwotę 15.055,20 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 14 listopada 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i ustawowymi za opóźnienie od dnia 01 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty. Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej pozwany zamówił u niego wykonanie posadzki z betonu. Powód wylał ją w październiku 2014 r. Podniósł, że na prośbę pozwanego sprzedaż betony była objęta odrębną fakturą VAT nr (...) na kwotę 15.055,20 zł, wynikające z ilości dostarczonego betonu i uzgodnionej stawki za m³. Faktura została dostarczona pozwanemu za potwierdzeniem nadania. Powód wskazał, że w dniu 30 października 2014 r. pozwany wezwał go mailowo do dokonania odbioru posadzki i podpisania protokołu, zaś e-mailem
z dnia 06 listopada 2014 r. zgłosił powodowi, że do odbioru nie doszło oraz zgłosił wady wykonanej posadzki. Podniósł, że uzgodnił z pozwanym, iż ten dokonana naprawy na zasadzie wykonania zastępczego i odstąpił od wystawienia faktury za robociznę do czasu przedłożenia przez pozwanego kosztów tego wykonania. Z uwagi na brak tych dokumentów powód z tytułu robocizny wystawił pozwanemu fakturę VAT nr (...). Faktura została dostarczona za potwierdzeniem nadania. Powód wskazał, iż mimo upływu terminu płatności pozwany nie uregulował żadnej należności. Dlatego też pismem z dnia 21 września 2015 r. wezwał go do zapłaty. Pozwany odpowiedział podnosząc, że faktury wystawione przez powoda nie zostały przez niego podpisane,
a protokół odbioru nie został sporządzony. Powód wskazał, że pismem z dnia 17 maja
2016 r. ponownie wezwał pozwanego do zapłaty, proponując obniżenie wynagrodzenia
o kwotę robocizny, na co jednak pozwany nie wyraził zgody.

W dniu 10 stycznia 2017 r. w sprawie sygn. akt V GNc 4243/16 Sąd Rejonowy w Kaliszu V Wydział Gospodarczy w osobie Referendarza Sądowego wydał nakaz zapłaty
w postępowaniu upominawczym, którym w całości uwzględnił żądanie pozwu.

Dnia 27 lutego 2017 r. (data wpływu) pozwany złożył sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym zaskarżył go w całości. Podniósł zarzut braku podstawy prawnej do wytoczenia powództwa, brak wykazania zasadności roszczenia, przedwczesności powództwa oraz przedawnienia roszczenia. Wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany podniósł, że powód, jako przyjmujący zamówienie do chwili obecnej, pomimo wielu wezwań pozwanego, nie oddał dzieła, zatem żądane wynagrodzenie nie jest mu należne. Podniósł zarzut przedawnienia roszczenia wskazując, że w przedmiotowej sprawie dzieło nigdy nie zostało przez powoda oddane, zatem okres przedawnienia należy liczyć od dnia, w którym zgodnie z umowa miało być oddane, zatem od dnia 07 października 2014 r. Zaś wobec tego, że roszczenia z tytułu umowy o dzieło przedawniają się z upływem 2 lat, roszczenie powoda należy uznać za przedawnione. Pozwany wskazał, że z uwagi na wady posadzki wykonanej przez powoda zmuszony był dokonać jej naprawy, za co poniósł koszty w wysokości 7.000,00 zł. Nadto posadzka wymaga cyklicznych zabiegów konserwacji, co wiąże się z dalszymi kosztami. Pozwany podniósł również zarzut potrącenia tej kwoty z kwotą dochodzona przez powoda w pozwie.

Na rozprawie w dniu 25 maja 2017 r. do sprawy wstąpił pełnomocnik pozwanego.

W toku procesu strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił, następujący stan faktyczny:

Powód T. O. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo (...) w K. w oparciu o wpis do (...). Pozwany R. M. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą Grupa Handlowa (...) w oparciu o wpis do (...).

(fakty bezsporne).

W ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej pozwany zamówił
u powoda wykonanie posadzki przemysłowej z kratkami odpływowymi, z dostarczonego przez powoda betonu.

(fakty bezsporne).

We wrześniu 2014 r. pozwany spotkał się z L. S. reprezentującym powoda. Omówili zakres prac, które należało wykonać oraz ustalili wysokość wynagrodzenia. Termin rozpoczęcia robót został określony na początek października 2014 r.

(fakty bezsporne, a nadto: świadka B. K. k. 91-92, e-protokół rozprawy z dnia 03.07.2017r. 00:01:35-00:12:50, przesłuchanie pozwanego R. M. k. 92-93, e-protokół rozprawy z dnia 03.07.2017r. 00:12:56-00:23:30).

Pozwany zamówił u powoda beton B30 ze zbrojeniem rozproszonym w cenie 340,00 zł/m3 netto. Wartość robocizny pozwany ustalił z L. S. na kwotę 25,00 zł/m². Na zamówieniu figuruje data 09 września 2014 r.

(fakty bezsporne, a nadto zamówienie k. 11, e-mail k. 14, 98).

Mailem z dnia 03 października 2014 r. pozwany poprosił powoda o wystawienie dwóch osobnych faktur: na beton osobno i na robociznę osobno.

(fakty bezsporne, a nadto e-mail k. 36, 99).

Pracownicy powoda przyjechali na miejsce prac o godz. 16.00, zamiast 8.00. Byli zmęczeni. (...) dowieziono w nocy. Zaraz po zatarciu betonu pracownicy wykonali dylatacje. Płyn z dylatacji wtopił się w beton. Posadzka posiadała wżery powierzchniowe, niedotarcia, przebarwienia, widoczne zadolenia. Nadto nie była wykończona w obrębie kratek ściekowych, a na styku między ścianami kratki były źle założone. Na polecenie pozwanego posadzkę poprawiała inna firma.

(fakty bezsporne, a nadto: mail k. 15, zdjęcia k. 22-26, zeznania świadka B. K. k. 91-92, e-protokół rozprawy z dnia 03.07.2017r. 00:01:35-00:12:50, przesłuchanie pozwanego R. M. k. 92-93, e-protokół rozprawy z dnia 03.07.2017r. 00:12:56-00:23:30).

Dnia 07 października 2014 r. przedstawiciel powoda L. S. sporządził jednostronny protokół odbioru robót z odbioru ostatecznego i przekazania do eksploatacji posadzki wykonanej u pozwanego o łącznej powierzchni 241,5 m². Protokół nie został podpisany przez pozwanego.

(dowód: protokół odbioru k. 50).

Za zamówiony beton powód w dniu 14 października 2014 r. wystawił pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 15.055,20 zł brutto z terminem płatności określonym na dzień 13 listopada 2014 r. Faktura została nadana w urzędzie pocztowym
w dniu 10 listopada 2014 r.

(dowód: faktura VAT k. 12, wyciąg z pocztowej książki nadawczej k. 13).

W mailu z dnia 30 października 2014 r. pozwany poinformował powoda, ze wysłał odręczne zlecenie na ostawę betonu, zaś zlecenie na usługę wystawi po dokonaniu odbioru
i podpisaniu protokołu przez L. S.. Zaś mailem z dnia 06 listopada 2014 r. zgłosił powodowi, że do odbioru nie doszło oraz zgłosił wady wykonanej posadzki.

(fakty bezsporne, a nadto e-mail k. 14-15, 37-45).

Pismem z dnia 16 listopada 2014 r. i 26 stycznia 2015 r. pozwany po raz kolejny zgłosił powodowi wady posadzki. Wskazał, że od dnia 07 października 2014 r., tj. od dnia zakończenia robót nie może się skontaktować z powodem w celu odbioru robót. Zaś
w piśmie z dnia 01 grudnia 2014 r. poinformował go, że odbiór wykonanych prac odbędzie się w dniu 05 grudnia 2014 r. o godz. 10.00, a następnie zostanie dokonana wycena usunięcia usterek i doprowadzenia posadzki do stanu używalności.

(dowód: reklamacja k. 46-47, 48, 49, potwierdzenie nadania przesyłki pocztowej k. 53).

Powód nie odpowiedział na reklamacje ani nie kwestionował wad wykonanej posadzki.

(fakty bezsporne).

W dniu 31 grudnia 2014 r. powód wystawił pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 7.426,13 zł brutto za wylanie posadzki z terminem płatności określonym na dzień 14 stycznia 2015 r. Faktura została nadana w urzędzie pocztowym w dniu 16 stycznia 2015 r.

(dowód: faktura VAT k. 16, wyciąg z pocztowej książki nadawczej k. 17).

Faktury wystawione przez powoda nie zostały przez pozwanego zaksięgowane. Pozwany odesłał je w dniu 19 listopada 2014 r.

(fakty bezsporne, a nadto: potwierdzenie nadania i odbioru przesyłki pocztowej k. 100-101, przesłuchanie pozwanego R. M. k. 92-93, e-protokół rozprawy z dnia 03.07.2017r. 00:12:56-00:23:30).

Pomimo upływu terminu płatności pozwany nie uregulował żadnej należności.

(fakty bezsporne).

W lutym 2015 r. pozwany zlecił firmie (...) Sp. z o.o. Sp. komandytowa z siedzibą
w K. naprawę wykonanej przez powoda posadzki. Koszt naprawy wyniósł 5.691,06 zł netto, tj. 7.000,00 zł brutto.

(fakty bezsporne, a nadto: faktura VAT k. 52, zeznania świadka B. K. k. 91-92,
e-protokół rozprawy z dnia 03.07.2017r. 00:01:35-00:12:50, przesłuchanie pozwanego R. M. k. 92-93, e-protokół rozprawy z dnia 03.07.2017r. 00:12:56-00:23:30).

Pismem z dnia 21 września 2015 r. pełnomocnik powoda wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 22.481,33 zł wynikającej z obu ww. faktur wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od daty wymagalności poszczególnych należności.

(dowód: wezwanie do zapłaty k. 18).

W odpowiedzi z dnia 24 września 2015 r. pozwany poprosił o nadesłanie faktur objętych wezwaniem, jak również sporządzonego, podpisanego protokołu odbioru robót
i przekazania do eksploatacji wskazujących na zakończenie prac oraz kopii odpowiedzi na wielokrotne reklamacje.

(dowód: pismo k. 19, 51).

Pismem z dnia 17 maja 2016 r. pełnomocnik powoda ponownie wezwał pozwanego do zapłaty, proponując obniżenie wynagrodzenia o kwotę robocizny, na co jednak pozwany nie wyraził zgody.

(dowód: wezwanie do zapłaty k. 20, pismo k. 21).

Pozwany nie dokonał konserwacji posadzki.

(fakt bezsporny).

Posadzka będąca przedmiotem sporu znajduje się w obiekcie produkcyjno-magazynowym zlokalizowanym w K. przy ul. (...). Jest to posadzka przemysłowa o powierzchni około 240 m i średniej grubości 15 cm, wykonana z betonu C25/30, zbrojonego zbrojeniem rozproszonym z włókien stalowych, w ilości 20 kg/m³.

Wykonana przez powoda posadzka miała wady:

-: rysy i bruzdy wynikające z niestaranności podczas zacierania posadzki oraz faktu, że używane przez pracowników narzędzia nie były czyste (talerze i śmigła zacieraczek były zabrudzone zaschniętym betonem),
-: wżery powierzchni spowodowane zwlekaniem z rozpoczęciem zacierania, co skutkowało nadmiernym wysuszeniem i zagęszczeniem mieszkanki betonowej,
-: grudy nieroztartej mieszanki na powierzchni posadzki powstałe z powodu niedbałego rozłożenia posypki utwardzającej i niedbałego zatarcia posadzki,
-: stalowe włókna wystające z posadzki, braki spadków posadzki w kierunku kratek ściekowych, ubytki i wżery na styku krawędzi kratek ściekowych z posadzką spowodowane niedbałością pracowników przy wykonywaniu robót,
-: nadmierną ilość rys włosowatych na powierzchni posadzki, czego przyczyna jest zbyt późne rozpoczęcie układania i wcierania posypki utwardzającej, zbyt duża ilość posypki na 1 m² powierzchni posadzki, nadmierne przesuszenie posadzki podczas zacierania posypki, niewłaściwa pielęgnacja posadzki po zakończeniu zacierania i po zaimpregnowaniu,
-: poszarpane krawędzie szczelin dylatacyjnych spowodowane ich zbyt wczesnym nacinaniem,
-: zanieczyszczenie posadzki szlamem powstałym przy nacinaniu szczelin dylatacyjnych powstałe na skutek braku staranności pracowników powoda oraz zbyt wczesnym nacinaniem dylatacji.

Z punktu widzenia wiedzy inżynierskiej i sztuki budowlanej stwierdzone wady posadzki nie są wadami istotnymi a usterkami, ponieważ z technicznego punktu widzenia są usterkami estetycznymi i w wyniku prostych zabiegów naprawczych można jej usunąć. Jednakże ze względu na charakter obiektu, w którym posadzka została wykonana - jest to zakład spożywczy zajmujący się rozbiorem i pakowaniem mięsa - wady te należy uznać za istotne, ponieważ uniemożliwiały prowadzenie działalności zakładu zgodnie
z przeznaczeniem. Żadne służby weterynaryjne (Sanepid, nadzór weterynaryjny) nie dopuściłyby tego zakładu do użytkowania z taką posadzką, ponieważ w takich obiektach musi ona być gładka, równa, wyprofilowana w celu odprowadzenia wody do wpustów ściekowych (nie mogą się pojawiać zastoiska i kałuże wody na powierzchni), nienasiąkliwa i łatwa do utrzymania w czystości. Posadzka wykonana przez powoda nie wypełniała żadnego z tych warunków.

Wynagrodzenie ustalone przez strony za wykonanie posadzki z betonu dostarczonego przez powoda w kwocie 18.277,50 zł netto, tj. 22.481,32 zł brutto jest wynagrodzeniem nieodbiegającym od stawek rynkowych i gdyby posadzka była wykonana prawidłowo,
w takiej wysokości należałoby się powodowi.

Wykonanie zastępcze zlecone przez pozwanego zostało wykonane poprawnie i w pełni usunęło wady posadzki. Właściwie dobrano zarówno technologie szlifowania posadzki, jak również środki chemiczne wykorzystane przy naprawie. Zastosowany przy naprawie środek penetrująco-uszczelniający z biegiem czasu polepsza swoje właściwości utwardzające. Naturalnym jest, że impregnat stanowiący ostatnią warstwę wykańczającą posadzki w wyniku jej eksploatacji będzie się ścierał i po upływie 3 lat konieczne będzie wykonanie jego nowej powłoki. Wartość wykonania zastępczego określona przez wykonawcę tych prac na kwotę 5.691,00 zł netto, tj. 7.000,00 zł brutto jest wielkością adekwatną do wykonanych prac i nie odbiega od stawek rynkowych, biorąc pod uwagę technologię wykonania, niezbędny nakład pracy oraz zastosowane środki.

Gdyby posadzka była wykonana prawidłowo, to zważywszy na specyfikę obiektu,
w którym została wykonana, zabiegi konserwacyjne byłyby konieczne po około 5-6 latach. Wynika to z normalnego zużycia podczas eksploatacji. Z uwagi na wadliwe jej wykonanie przez powoda takie zabiegi będą musiały być wykonywane pozwany winien dokonać jej impregnacji po 3 latach. Koszt takiej impregnacji wynosi 2.592,00 zł netto, tj. 3.188,16 zł brutto.

(dowód: opinia biegłego z dziedziny budownictwa k. 134-177, opinia uzupełniająca k. 246-247, ustne wyjaśnienia biegłego S. M. do pisemnej opinii sporządzonej w sprawie k. 263, e-protokół rozprawy z dnia 14.10.2019 r. 00:00:52-00:13:34).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów załączonych przez strony do akt, zeznań świadka B. K., przesłuchania pozwanego R. M. oraz opinii biegłego sądowego z dziedziny budownictwa mgr inż. S. M..

Sąd uznał przedłożone dokumenty w całości za wiarygodne. Ich autentyczność oraz prawdziwość stwierdzonych w nich faktów nie budziła jego wątpliwości, nadto nie zostały zakwestionowane przez strony procesu (art. 230 kpc).

Część dokumentów przedłożonych przez strony do akt sprawy jest kserokopiami, które nie zostały potwierdzone przez ich pełnomocników za zgodność z oryginałem. Podkreślić
w tym miejscu należy, iż powołane przez strony dowody z określonych dokumentów załączonych do pozwu lub innego pisma procesowego w formie niepoświadczonych kserokopii wprawdzie nie stanowią dowodów z dokumentów, o których mowa w art. 244 kpc i art. 245 kpc, nie są jednak pozbawione mocy dowodowej, w rozumieniu art. 232 kpc
w zw. z art. 308 kpc. Dopóki Sąd ani strona przeciwna nie zakwestionuje ich i nie zażąda złożenia oryginałów dokumentów, stanowią one jeden ze środków dowodowych, przy pomocy których strona może udowodnić fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Dowody te, jak każde inne, podlegają ocenie Sądu na podstawie art. 233 kpc. Dopiero, jeżeli Sąd zażąda przedstawienia oryginału dokumentu, strona jak również każda inna osoba, która go posiada, obowiązana jest zgodnie z art. 248 kpc, przedstawić oryginał. Obowiązek złożenia oryginału dokumentu powstaje dla strony, która powołuje się na dokument, także w sytuacji wskazanej w art. 129§1 kpc, a więc wtedy, gdy strona przeciwna zażądała złożenia oryginału dokumentu (tak wyrok SN z dnia 12 lutego 2019 r., II PK 12/18). W przedmiotowej sprawie ani Sąd, ani pełnomocnicy stron nie żądali przedłożenia oryginałów ani kopii poświadczonych za zgodność z oryginałem kopii dokumentów znajdujących się w aktach sprawy.

Sąd uznał zeznania słuchanego w sprawie świadka B. K. za wiarygodne. Były one spontaniczne, spójne, logiczne i znajdowały potwierdzenie
w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Nadto nie zostały zakwestionowane przez pełnomocników stron (art. 210§2 kpc i art. 230 kpc). Z powyższych względów Sąd dał wiarę również zeznaniom pozwanego.

Opinia biegłego ma na celu ułatwienie Sądowi należytej oceny zebranego materiału wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Sama opinia nie może być źródłem materiału faktycznego sprawy ani stanowić podstawy ustalenia okoliczności będących przedmiotem oceny biegłych. Opinia biegłego podlega, jak inne dowody, ocenie według art. 233§1 kpc, lecz co odróżnia ją pod tym względem, to szczególne dla tego dowodu kryteria oceny, które stanowią: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz stopień stanowczości wyrażonych
w niej ocen, a także zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej (postanowienie SN
z dnia 07 listopada 2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 2001/4/64). Specyfika oceny tego dowodu wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii kontrolowana jest przez Sąd, który nie posiada wiadomości specjalnych, w istocie tylko w zakresie zgodności z zasadami logicznego myślenia i wiedzy powszechnej.

Po doręczeniu odpisu opinii pełnomocnik pozwanego zakwestionował ją i wniósł
o sporządzenie opinii uzupełniającej, w której biegły winien odnieść się do jego zastrzeżeń. W opinii uzupełniającej biegły w całości podtrzymał opinie główną sporządzoną w sprawie. Wywiedzione w niej wnioski powtórzył również na rozprawie w dniu 14 października
2019 r., składając ustne wyjaśnienia do opinii.

Pełnomocnik powoda nie kwestionował opinii biegłego sądowego.

Sąd podzielił opinię biegłego sądowego dziedziny budownictwa mgr inż. S. M.. W ocenie Sądu opinia biegłego jest jasna i logiczna, a nadto została sporządzona fachowo i rzetelnie. Wnioski wywiedzione w opinii są należycie uzasadnione i wolne od błędów logicznych oraz wewnętrznych sprzeczności, co świadczy o dużym doświadczeniu zawodowym i rzetelnej wiedzy fachowej biegłego. Biegły w sposób wyczerpujący ustalił zakres, rodzaj i przyczynę wad posadzki wykonanej przez powoda, jednoznacznie stwierdził, iż są to wady istotne, oszacował wartość prac wykonanych przez powoda, koszt wykonania zastępczego oraz koszty niezbędnej impregnacji posadzki po 3 latach.

Na rozprawie w dniu 03 lipca 2017 r. sąd pominął dowód z przesłuchania powoda, albowiem prawidłowo wezwany, pod rygorem pominięcia dowodu z jego przesłuchania
i skutków z art. 6 kc nie stawił się.

Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie był w zasadzie bezsporny. Spór stron sprowadzał się zaś do ustalenia, czy powodowi należy się wynagrodzenia za wykonane na rzecz pozwanego prace, a jeżeli tak, to w jakiej wysokości.

Sąd zważył, co następuje:

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd ustalił, że strony łączyła jedna umowa, umowa o dzieło, obejmująca dostawę betonu i wykonawstwo posadzki.

Według art. 627 kc przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.

W myśl art. 642§1 kc w braku odmiennej umowy przyjmującemu zamówienie należy się wynagrodzenie w chwili oddania dzieła.

Przypomnieć trzeba, że w myśl przepisu art. 643 kc zamawiający obowiązany jest odebrać dzieło, które przyjmujący zamówienie wydaje mu zgodnie ze swym zobowiązaniem. Czynność odbioru składa się z elementu faktycznego, polegającego na objęciu przez zamawiającego w posiadanie dzieła o charakterze materialnym lub ucieleśnionego materialnie względnie umożliwieniu mu korzystania z innych rodzajów dzieła, oraz elementu wolicjonalnego, obejmującego oświadczenie zamawiającego (składane w sposób wyraźny lub dorozumiany), że dzieło zostało wykonane zgodnie z umową (wyrok SN z dnia 15 marca 2012 r., I CSK 287/11). Obowiązek odbioru odnosi się do dzieła wykonanego przez przyjmującego zamówienie zgodnie ze swoim zobowiązaniem
i zaofiarowanego zamawiającemu. Zgodność tę należy oceniać, biorąc po uwagę treść zawartej przez strony umowy, elementy dopełniające stosunek prawny z mocy ustawy (art. 56 kc), a także ogólne kryteria prawidłowego wykonania zobowiązania (art. 354§1 kc). Oddawane dzieło powinno być zgodne z treścią stosunku obligacyjnego. W sytuacjach,
w których dzieło wykazuje wadę nieistotną, jego oddanie powoduje w myśl art. 642§1 kc wymagalność wierzytelności przyjmującego zamówienie o wynagrodzenie, natomiast zamawiający powinien wówczas skorzystać z uprawnień z tytułu rękojmi. Odbiór dzieła stanowi pokwitowanie, a zarazem potwierdza spełnienie przez przyjmującego zamówienie świadczenia (wykonanie dzieła) zgodnie z treścią zobowiązania (wyrok SN z dnia 12 października 2016 r., II CSK 15/16). Wskazuje się zarazem, iż odbiór stwarza domniemanie faktyczne, że dzieło zostało wykonanie zgodnie z umową. Oddanie dzieła nie powoduje natomiast wymagalności wierzytelności przyjmującego zamówienie o wynagrodzenie, gdy oddane dzieło jest dotknięte wadą istotną, czyniącą je niezdatnym do zwykłego użytku lub sprzeciwiającą się wyraźnie umowie.

Czynności oddania dzieła i odbioru dzieła nie są tożsame. Oddanie dzieła, uregulowane art. 642 kc, jest czynnością podmiotu wykonującego dzieło, nie oznacza jego odbioru, nie wymaga zachowania szczególnej formy, może nastąpić zatem także poprzez przez czynności faktyczne. Odebranie dzieła, uregulowane art. 643 kc, jest czynnością podmiotu zlecającego wykonanie dzieła. Czynności te nie zawsze są jednoczesne (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 18 stycznia 2017 r., V ACa 366/16).

W sytuacji oferowania przez podwykonawcę wadliwego przedmiotu świadczenia zamawiający dysponuje zrozumiałym i prostym mechanizmem, który przeciwdziała powstaniu wymagalności roszczenia o zapłatę wynagrodzenia. Skoro jednak zamawiający przyjmuje świadczenie przyjmującego zamówienie, to staje się zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia (por. wyrok SN z dnia 12 października 2016 r., II CSK 15/16).

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie wynika, by strony postanowiły, że odbiór dzieła ma nastąpić w formie pisemnej poprzez sporządzenie protokołu. Brak zatem sporządzenia protokołu odbioru nie stanowi przeszkody do uznania, że odbiór nastąpił, jeżeli faktycznie miał on miejsce, a zatem w sytuacji, w której czynności faktyczne świadczą o tym, że do tego doszło. Może o tym świadczyć np. dysponowanie dziełem czy zlecenie dokonania poprawek dzieła przez inny podmiot (por. wyrok SN z dnia 23 sierpnia 2012 r., II CSK 21/12). Jednakże powierzenie wykonania lub poprawienia dzieła innej osobie prowadzi do przesunięcia terminu oddania dzieła (tak. E. G. w komentarzu do art. 646 kc, L.). Nie ulega bowiem wątpliwości, że przez dzień, w którym dzieło miało być oddane w rozumieniu, należy uznać dzień, w którym dzieło było kompletne i posiadało właściwości czyniące je przydatnym dla zamawiającego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 20 czerwca 2018 r., I AGa 101/18).

W przedmiotowej sprawie poza sporem pozostaje, że posadzka wykonana przez powoda miała wady, że powód nie usunął ich mimo wielokrotnego wezwania go do ich usunięcia przez pozwanego, jak również, że pismem z dnia 01 grudnia 2014 r. pozwany wyznaczył termin odbioru prac na dzień 05 grudnia 2014 r. Bezspornym jest również, że pozwany w lutym 2015 r. zlecił poprawienie wykonanej przez powoda posadzki firmie (...) Sp. z o.o. Sp. komandytowa z siedzibą w K..

Dlatego też Sąd ustalił, iż oddanie dzieła przez powoda nastąpiło najwcześniej dnia 05 grudnia 2014 r. (pismo pozwanego k. 48), a najpóźniej w dniu 27 lutego 2015 r. (data faktury VAT wystawionej za naprawę uszkodzonej posadzki). Tym samym powództwo nie jest przedwczesne, a powód może domagać się wynagrodzenia za wykonane dzieło.

Skoro zatem pozwany zdecydował się na odbiór posadzki, pomimo świadomości jej wad, obowiązany jest zapłacić powodowi stosowne wynagrodzenie.

W myśl art. 471 kc dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej
z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej powoda na powyższej podstawie jest więc niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, szkoda, jak również adekwatny związek przyczynowy. Odpowiedzialność z art. 471 kc oparta jest na zasadzie winy, która jest domniemywana.

Powód przyznał w toku procesu, że nienależycie wywiązał się z łączącej strony umowy, a wykonana przez niego podłoga miała wady. Okoliczność ta znalazła potwierdzenie
w sporządzonej w sprawie opinii biegłego sądowego. Z uwagi na wady posadzki i bierność powoda wielokrotnie wzywanego do ich usunięcia pozwany zmuszony był zlecić firmie (...) Sp. z o.o. Sp. komandytowa z siedzibą w K. naprawę wykonanej przez powoda posadzki. Koszt naprawy wyniósł 5.691,06 zł netto, tj. 7.000,00 zł brutto.

Zatem pozwany wykazał, że poniósł szkodę na skutek nienależytego wykonania zobowiązania przez powoda, adekwatny związek przyczynowy pomiędzy pracami powoda a szkodą, jak również wysokości szkody.

Podkreślić w tym miejscu należy, iż rozliczenie między stronami może nastąpić jedynie na podstawie zarzutu potrącenia.

Zgodnie z treścią art. 498§1 kc gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność
z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne
i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. W myśl §2 wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Zaś zgodnie z dyspozycją art. 499 kc potrącenia dokonuje się przez oświadczenie złożone drugiej stronie. Oświadczenie ma moc wsteczną od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe.

Dla przyjęcia zasadności zarzutu potrącenia i jego skuteczności, niezbędne jest zatem zaistnienie przesłanek materialnoprawnych potrącenia wskazanych w art. 498§1 kc, które zobowiązany jest wykazać korzystający z potrącenia (pozwany), zgodnie z regułą rozkładu ciężaru dowodzenia (art. 6 kc i art. 232 zd. 1 kpc). Potrącenie oparte na ustawie następuje
w drodze jednostronnego oświadczenia (art. 499 kc), jednakże aby oświadczenie to mogło odnieść łączone z nim skutki umorzenia wierzytelności (art. 498§2 kc) w momencie jego składania musi wystąpić i trwać stan potrącalności. Mianowicie muszą współistnieć ustawowo określone przesłanki z art. 498§1 kc, a przede wszystkim muszą istnieć wzajemne wymagalne wierzytelności, których przedmiotem są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a które mogą być dochodzone przed sądem lub innym organem. Oznacza to, że składający oświadczenie o potrąceniu musi w stosunku do swego wierzyciela posiadać własną istniejącą już wierzytelność i wierzytelność ta w dacie potrącenia musi być wymagalna.

Oświadczenie o potrąceniu dla swojej ważności nie wymaga określonej formy,
może być złożone również w postaci pisma procesowego z tym, że pismo to musi
pochodzić od uprawnionej strony i wyrażać wolę ukształtowania stosunków
prawnych w sposób przewidziany w art. 498§2 kc. Oświadczenie o potrąceniu może wywrzeć skutek dopiero z chwilą dojścia do adresata (art. 61 kc).

Pozwany złożył oświadczenie o potrąceniu i podniósł zarzut potrącenia w sprzeciwie od nakazu zapłaty. Odpis sprzeciwu został doręczony pełnomocnikowi powoda. Jego pełnomocnictwo miało szerszy zakres, niż tylko wykonywanie czynności procesowych (art. 91 kpc). Wynika to z jego treści, w której powód wprost wskazał, że umocowuje radcę prawnego do działania i podejmowania wszelkich czynności w sprawach o zapłatę p-ko wszelkim dłużnikom w postepowaniach przedsądowych, postepowaniach sądowych przed sądami powszechnymi pierwszej instancji oraz do działania przez organami egzekucyjnymi w zakresie, o którym mowa w art. 91 kpc.

Przenosząc te rozważania na grunt rozpoznanej sprawy, stwierdzić należy, iż pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty złożył oświadczenie o potrąceniu (materialnoprawne) oraz podniósł zarzut potrącenia, określając jego wysokość. Co prawda z treści przedłożonej przez niego faktury nie wynika, że została ona zapłacona, pozwany nie przedłożył również potwierdzenia przelewu bankowego. Jednakże okoliczność ta nie była kwestionowana przez pełnomocnika powoda, który ograniczył się do zakwestionowania skuteczność podniesionego zarzutu. znajduje również potwierdzenie w sporządzonej w sprawie opinii biegłego sądowego.

Tym samym zawarte w sprzeciwie od nakazu zapłaty oświadczenie pozwanego
o potrąceniu jego wierzytelności z wierzytelnością powoda doręczone umocowanemu do jego przyjęcia pełnomocnikowi powoda musi być ocenione jako skuteczne (por. wyrok SN z dnia 23 lutego 2017 r., V CSK 305/16).

Mając na uwadze powyższe rozważania, w szczególności treść opinii biegłego sądowego sporządzonej w sprawie Sąd określił wysokość należnego powodowi wynagrodzenia na kwotę 9.994,50 zł netto, tj. 12.293,23 zł brutto (wynagrodzenie ustalone przez strony zostało pomniejszone o kwotę 5.691,00 zł netto, tj. 7.000,00 zł brutto tytułem kosztów naprawy dzieła oraz 2.592,00 zł netto, tj. 3.188,16 zł brutto tytułem kosztów impregnacji posadzki po 3 lata). Pozwany co prawda nie wykazał w przedmiotowej sprawie, ze przeprowadził taką konserwacje, jednakże w piśmie z dnia 14 lutego 2018 r. (k. 192-193) pełnomocnik powoda uznał roszczenie w tym zakresie i zaakceptował obniżenie wynagrodzenia o tą kwotę.

W sprzeciwie pozwany podniósł również zarzut przedawnienia roszczenia.

Zgodnie z treścią art. 646 kc roszczenia wynikające z umowy o dzieło przedawniają się
z upływem lat dwóch od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane - od dnia,
w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane. Jednakże powierzenie wykonania lub poprawienia dzieła innej osobie prowadzi do przesunięcia terminu oddania dzieła.

Jak już wyżej podniesiono, przez dzień, w którym dzieło miało być oddane
w rozumieniu art. 646 kc należy uznać dzień, w którym dzieło było kompletne i posiadało właściwości czyniące je przydatnym dla zamawiającego. Sąd ustalił, iż oddanie dzieła przez powoda nastąpiło najwcześniej dnia 05 grudnia 2014 r. (pismo pozwanego k. 48), zaś najpóźniej w dniu 27 lutego 2015 r. (data faktury VAT wystawionej za naprawę uszkodzonej posadzki). Pozew zaś został nadany przez pełnomocnika powoda w urzędzie pocztowym
w dniu 29 października 2016 r. (data stempla pocztowego). Tym samym roszczenie nie jest przedawnione i może być dochodzone przed Sądem.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 12.293,23 zł i oddalił powództwo w pozostałym zakresie, o czym orzekł w pkt 1 i sentencji wyroku.

O odsetkach Sąd orzekł zgodnie z treścią art. 481§1 kc, zasądzając je od dnia wymagalności roszczenia do dnia 31 grudnia 2015 r. w wysokości ustawowej, zaś od dnia 01 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty w wysokości ustawowej za opóźnienie (pkt 1 sentencji wyroku).

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 100 zd. 1 kpc, zgodnie z zasadą stosunkowego ich rozdzielenia.

Na koszty te w rozpoznawanej sprawie złożyła się opłata sądowa od pozwu w kwocie 753,00 zł obliczona zgodnie z art. 13 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych (Dz.U. tj. z 2016 r., poz. 623 ze zm.) uiszczona przez powoda przy wnoszeniu pozwu, koszty zastępstwa procesowego stron w kwocie po 3.600,00 zł obliczone zgodnie z §2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, kwota po 17,00 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa wynikająca z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz.U. Nr 225, poz. 1635 ze zm.) oraz koszty opinii biegłego w wysokości 2.025,38 zł, przy czym strony uiściły zaliczkę na poczet tych kosztów w kwocie po 1.000,00 zł.

Powód poniósł koszty w wysokości 5.370,00 zł (753,00 zł + 3.617,00 zł + 1.000,00 zł), zaś pozwany w wysokości 4.617,00 zł (3.617,00 zł + 1.000,00 zł). Łącznie koszty procesu wyniosły 9.987,00 zł.

Pozwany przegrał proces w 82%, zaś powód w 18% i w takim zakresie winni więc ponieść jego koszty. Dlatego też Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.572,34 zł tytułem zwrotu kosztów procesu od uwzględnionej części powództwa, o czym orzekł w pkt 3 sentencji wyroku.

Nadto, na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach Sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kaliszu kwotę 4,57 zł, zaś od pozwanego kwotę 20,81 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych (kosztów opinii biegłego), o czym orzekł w pkt 4 i 5 sentencji wyroku.

sędzia Katarzyna Górna-Szuława

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE