UZASADNIENIE

Decyzją z 30 kwietnia 2020r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w O., powołując się na ustawę z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2020r., poz. 53 ze zm.) odmówił ubezpieczonemu P. M. prawa do emerytury w niższym wieku w związku
z tym, iż nie udowodnił on 15 – letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, bowiem ZUS uwzględnił nie mu żadnego okresu takiej pracy.

W uzasadnieniu ZUS wskazał, że do pracy w warunkach szczególnych nie zaliczył odwołującemu okresu zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) od 4 maja 1982r. do 31 grudnia 1998r., bowiem w przedłożonym przez niego świadectwie pracy z 30 czerwca 1999r., nie zostało wykazane stanowisko pracy
z powołaniem się na wykaz dział pozycję i punkt odpowiedniego zarządzenia resortowego, ani nie został podany rodzaj pracy zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, ściśle według wykazu A, działu i pozycji. Nadto brak jest informacji, że praca taka była wykonywana stale.

W odwołaniu ubezpieczony domagał się zmiany zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie prawa do emerytury wcześniejszej z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Podniósł, iż pracę w warunkach szczególnych wykonywał w całym spornym okresie. Nadto wskazał, iż taki charakter jego pracy wynika z zeznań świadków,
o przesłuchanie których wniósł.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.

Sąd Okręgowy w Gliwicach poczynił następujące ustalenia:

W dniu 10 lutego 2020r. ubezpieczony P. M., urodzony (...) złożył wniosek o emeryturę w wieku niższym niż 65 lat z tytułu zatrudnienia
w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony nie przystąpił do otwartego fundusz emerytalnego. Skarżący na dzień 1 stycznia 1999r. legitymuje się okresem składkowym i nieskładkowym w wymiarze ponad 25 lat, okoliczności te były niesporne pomiędzy stronami.

Na postawie złożonych przez ubezpieczonego świadectw pracy organ rentowy nie uwzględnił mu żadnego okresu pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy nie zaliczył odwołującemu do pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 4 maja 1982r. do 31 grudnia 1998r., na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 ton.

W okresie od 4 maja 1982r. do 30 czerwca 1999r. ubezpieczony zatrudniony był w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...). Przedsiębiorstwo to zajmowało się budownictwem przemysłowym na rzecz kopalń i innych podmiotów przemysłu węglowego oraz podmiotów zewnętrznych. Zakład posiadał własną bazę transportową, gdzie zatrudniał kierowców. Baza transportowa obejmowała samochody ciężarowe o masie powyżej 3,5 ton, w tym do przewozu materiałów masowych oraz kilkanaście specjalistycznych samochodów do przewozu mieszanki betonowej z betoniarni, do miejsca jej wylania.

Ubezpieczony w trakcie zatrudnienia w tej firmie pracował od początku na stanowisku kierowcy betonowozu, bowiem prawo jazdy do prowadzenia samochodów ciężarowych uzyskał w trakcie pełnienia służby wojskowej, którą zakończył przed podjęciem pracy u tego pracodawcy. Był to samochód ciężarowy o masie powyżej 3,5 ton. Początkowo odwołujący obsługiwał ciągnik siodłowy JELCZ z naczepą o pojemości 6 m3 mieszanki betonowej, następnie zaś obsługiwał samochód (...), który pojemnik na mieszankę betonową, posiadał zamontowany w obrębie swojej konstrukcji.

Odwołujący przez cały okres zatrudnienia u tego pracodawcy, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał swoje obowiązki wyłącznie jako kierowca betonowozów. W tym czasie zajmował się wyłącznie przewożeniem mieszanek betonowych, na różne place budów, gdzie jego pracodawca był ich realizatorem. Były to między innymi budowy obiektów kopalni (...), B., S. M.,
a także przy budowie Instytutu (...) w G.. Miał na stałe przydzielony betonowóz, za pomocą którego codziennie przez pełne dniówki robocze, a przeważnie
w nadgodzinach, zapewniał transport mieszanek betonowych na place budów. Transport tych mieszanek odbywał się bez względu na warunki atmosferyczne, bowiem technika wylewania betonu, stosowana przez jego pracodawcę, umożliwiała jego wylewania nawet podczas mrozów i opadów atmosferycznych. Jedynie w ciągu kilku dni, kiedy mrozy osiągały najwyższe temperatury, nie było można wylewać betonu. W takich wypadkach ubezpieczony innym samochodem ciężarowym o masie całkowitej powyżej 3,5 ton przewoził niezbędne towary. Było to związane z tym, że samochodów takich było więcej niż kierowców ze stosownymi uprawnieniami i zawsze istniała potrzeba realizowania transportu, przy użyciu tych pojazdów. W takim charakterze pracował on do końca zatrudnienia u tego pracodawcy, tj. do 30 czerwca 1999r. Pracodawca nie wystawił mu za ten okres świadectwa pracy w warunkach szczególnych, zaś odwołujący nie zadbał o jego wydanie.

Razem z ubezpieczonym w spornym okresie, pracowali Z. D. – mistrz taboru samochodowego i B. Z. – kontroler, dyspozytor i mistrz sprzętu ciężkiego i samochodowego.

Powyższe okoliczności Sąd ustalił na podstawie akt organu rentowego, zeznań świadków Z. D. i B. Z. (k.23-24), wyjaśnień ubezpieczonego (k.24-25), a także w oparciu o dokumenty z akt osobowych ubezpieczonego dołączone do akt sprawy. Zgromadzona w sprawie dokumentacja została sporządzona w sposób rzetelny i nie budzący wątpliwości, a zeznania świadków
i odwołującego są spójne, wzajemnie się potwierdzają i uzupełniają, dając łącznie pełny obraz przebiegu i charakteru zatrudnienia odwołującego w spornym okresie. Nadto zeznania świadków korelują z zapisami w dokumentacji akt osobowych ubezpieczonego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego P. M. zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2020r. poz. 53, ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

W zakresie określenia wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 32 ust. 1 ww. ustawy, rodzajów prac lub stanowisk oraz warunków, na podstawie których ubezpieczonym przysługuje prawo do emerytury art. 32 ust. 4 odsyła do uregulowań Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 i 2 ww. rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

Natomiast jak stanowi § 1, ust 1 i 2 rozporządzenie stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, zwanych dalej "wykazami".

W myśl § 3 i 4 rozporządzenia, pracownik który wykonywał prace
w szczególnych warunkach, wymienione w załączonym do rozporządzenia wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1. osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 60 lat dla mężczyzn

2. ma wymagany 25 letni okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy
w szczególnych warunkach.

Przedmiotem sporu pozostawało ostatecznie ustalenie, czy okres zatrudnienia P. M. w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) od
4 maja 1982r. do 31 grudnia 1998r., można uznać za okres pracy wykonywanej stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy na danym stanowisku, wykonywanej w szczególnych warunkach, a tym samym, czy ubezpieczony spełnia przesłanki do nabycia emerytury wcześniejszej z tytułu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, po ukończeniu 60 roku życia.

Warunkiem nabycia uprawnień emerytalnych według art. 184 jest spełnienie przesłanki stażu przed dniem 1 stycznia 1999r. Brak w treści art. 184 przesłanki końcowej daty spełnienia pozostałych warunków nabycia uprawnień emerytalnych (tj. na dzień
31 grudnia 2007r.) powoduje, że ubezpieczeni, którzy w chwili wejścia w życie ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych posiadali wymagany okres ubezpieczenia (szczególny i zwykły), mogą realizować prawo do emerytury na starych zasadach po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w art. 32 również po dniu
31 grudnia 2007r. oraz nieprzystąpieniu do OFE. Wszystkie przesłanki muszą zostać spełnione łącznie.

Ubezpieczony ukończył 60 lat życia i nie przystąpił do OFE. Kwestie te nie były sporne.

Okoliczność sporna w przedmiotowej sprawie dotyczyła posiadania przez ubezpieczonego (na dzień 1 stycznia 1999r.) wymaganego 15 letniego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, bowiem organ rentowy nie zaliczył mu żadnego okresu takiej pracy.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd przyjął, że ubezpieczony posiada wymagany 15 letni okres pracy wykonywanej w warunkach szczególnych.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że ubezpieczony niewątpliwie od momentu podjęcia zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...), do końca zatrudnienia u tego pracodawcy, zajmował się wyłącznie prowadzeniem betonowozu, który był samochodem ciężarowym
o całkowitym ciężarze dopuszczalnym powyżej 3,5 ton. Tym samym wykonywał stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy, prace w szczególnych warunkach.

Prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów
o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów, wymienione zostały w wykazie A, dział VIII, poz. 2, stanowiącym załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz.43 ze zm.).

Bez znaczenia pozostaje, że pracodawca nie wystawił odwołującemu za powyższy okres świadectwa pracy w warunkach szczególnych. Fakt wykonywania takiej pracy został bowiem w stosunku do tego okresu, wykazany w postępowaniu sądowym za pomocą innych dowodów.

Z powyższych przyczyn, Sąd stwierdził, że P. M. od początku miesiąca zgłoszenia wniosku emerytalnego, tj. od 1 lutego 2020r., spełnia łącznie wszystkie warunki niezbędne do przyznania emerytury z obniżonego wieku, wynikające z treści art. 184, ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a tym samym jego odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Mając na względzie powyższe, Sąd z mocy art. 477¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak
w sentencji i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od 1 lutego 2020r.

(-) SSO Teresa Kalinka

Przewodniczący	sędzia Teresa Kalinka
Protokolant	Justyna Jarzombek

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE