Sygn. akt II Ca 1312/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 sierpnia 2020 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Sądu Okręgowego Dariusz Iskra

po rozpoznaniu w dniu 20 sierpnia 2020 roku w Lublinie, na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W.

przeciwko P. W.

o zapłatę kwoty 988,46 zł (dziewięćset osiemdziesiąt osiem złotych czterdzieści sześć groszy) z odsetkami od kwoty 706,40 zł (siedemset sześć złotych czterdzieści groszy) w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP w stosunku rocznym, lecz nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie, od dnia 12 czerwca 2018 roku do dnia zapłaty

na skutek apelacji powoda od wyroku zaocznego Sądu Rejonowego Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku z dnia 27 czerwca 2019 roku, w sprawie I C 3101/18

uchyla w całości zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach instancji odwoławczej.

Sygn. akt II Ca 1312/19

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 29 czerwca 2018 roku do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie w elektronicznym postępowaniu upominawczym powód (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. wniósł o zasądzenie od pozwanego – P. W. kwoty 988,46 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej Narodowego Banku Polskiego w stosunku rocznym, ale nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 12 czerwca 2018 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie zwrotu kosztów procesu w kwocie 30 zł (k. 3-6).

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu 1 grudnia 2008 roku powód przyznał pozwanemu „pożyczkę w rachunku prowadzonym w ramach konta Umowa pożyczki w rachunku bieżącym nr (...)”, ustalając limit pożyczki w wysokości 150 zł.

Powód wskazał, że z uwagi na fakt, iż pozwany nie wywiązał się z obowiązku comiesięcznego zasilania rachunku, jak również spłaty wykorzystanej pożyczki z upływem okresu, na jaki została zawarta, całość roszczenia stała się wymagalna z dniem 30 listopada 2015 roku.

Powód wskazał, że pismem poleconym z dnia 18 czerwca 2017 roku wezwał pozwanego do zapłaty wymagalnego zobowiązania. Wezwanie zostało doręczone pozwanemu w sposób umożliwiający jego odbiór i zapoznanie się z jego treścią.

Powód wskazał, że na podstawie umowy dochodzi należności „wykazanych” w wyciągu z ksiąg banku z dnia 11 czerwca 2018 roku. Należności te obejmują:

a) należność główną w kwocie 706,40 zł,

b) odsetki w kwocie 282,06 zł za okres od dnia 1 grudnia 2008 roku do dnia wystawienia wyciągu z ksiąg banku,

c) „dalsze odsetki naliczane zgodnie ze wskazanym sposobem naliczenia odsetek w złożonym pozwie od dnia następnego po dniu wystawienia Wyciągu z Ksiąg Banku do dnia zapłaty”.

*

Postanowieniem z dnia 27 sierpnia 2018 roku, wydanym w sprawie VI Nc-e (...), Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku (k. 8).

*

W piśmie procesowym z dnia 15 października 2018 roku powód wskazał między innymi, że pożyczkobiorca zobowiązał się do comiesięcznego zasilania rachunku kwotą nie mniejszą niż 2000 zł. Powód wskazał, że z zapisów umowy pożyczki i regulaminu wynika, że Bank automatycznie przedłuża umową na kolejny dwunastomiesięczny okres, zachowując aktualną wysokość przyznanego limitu. Przedłużenie umowy nie wymaga podpisania aneksu. Umowa pożyczki nie została pożyczkobiorcy wypowiedziana. Całe roszczenie stało się wymagalne w dniu 30 listopada 2015 roku.

Powód wskazał, że „nie dokonuje kapitalizacji odsetek, kwota należności głównej wskazana w pozwie, a będąca podstawą naliczania w sprawie odsetek karnych, stanowi kwotę kapitału pozostałego do spłaty”.

Powód wskazał także, że „na rachunku naliczały się opłaty i prowizje związane z obsługą rachunku w ramach udzielonej pożyczki. Opłaty i prowizje obciążają rachunek główny konta, a w sytuacji, gdy posiadacz konta nie zapewnia wystarczających środków na pokrycie opłat i prowizji, powodowy bank obciąża rachunek ponad kwotę dostępnego salda. W związku z powyższym naliczone na rachunku opłaty i prowizje, dla których pozwany nie zapewnił środków na pokrycie, spowodowały zwiększenie kwoty wykorzystanego limitu, stanowiącego kapitał z kwoty < 150,00 zł do 706,40 zł”1 (k. 11-15).

*

Wyrokiem zaocznym z dnia 27 czerwca 2019 roku Sąd Rejonowy Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku oddalił powództwo (k. 58).

W uzasadnieniu wyroku Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 1 grudnia 2008 roku pomiędzy (...) Bank Spółką Akcyjną z siedzibą we W. i P. W. została zawarta umowa pożyczki „w rachunku nr (...) o nr (...)” do kwoty 150 zł na okres do dnia 30 listopada 2009 roku.

Sąd Rejonowy ustalił, że „od dnia” 23 września 2011 roku w Krajowym Rejestrze Karnym został dokonany wpis o połączeniu przez przejęcie (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą we W. przez (...) Bank (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą we W..

Sąd Rejonowy wskazał, że „zgodnie z treścią § 10 umowa pożyczki w rachunku nr (...) o nr (...) po upływie okresu na jaki ją zawarto, Bank automatycznie przedłuży umowę na kolejne okresy dwunastomiesięczne, zachowując aktualną wysokość przyznanego limitu pożyczki, które nie wymaga podpisania aneksu do umowy. Bank nie przedłuży natomiast umowy w przypadku gdy pożyczkodawca naruszył istotne postanowienia umowy. Ostatnie przedłużenie umowy nastąpiło w roku 2015”.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 18 czerwca 2017 roku (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. wezwała P. W. do spłaty zadłużenia w wysokości 919,15 zł, wskazując jako termin ostateczny upływ siedmiu dni od dnia otrzymania wezwania, które doręczono P. W. w dniu 26 lipca 2017 roku.

Sąd Rejonowy ustalił, że umowa pożyczki „w rachunku” nr (...) obowiązywała do dnia 30 listopada 2015 roku i nie została przedłużona na kolejny okres dwunastomiesięczny.

Sąd Rejonowy ustalił, że wyciąg z ksiąg banku sporządzony na dzień 11 czerwca 2018 roku wskazuje, że wysokość zadłużenia P. W. wobec (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W. stanowi kwota 988,46 zł, na którą składa się kwota należności głównej w wysokości 706,40 zł oraz odsetki umowne skapitalizowane w wysokości 282,06 zł za okres do dnia 11 czerwca 2018 roku.

Sąd Rejonowy wskazał, że „powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie twierdzeń powódki oraz przedstawionych przez nią dokumentów, których forma i treść nie budziły wątpliwości. Innych dowodów żadna ze stron procesu nie zaoferowała”.

Sąd Rejonowy przytoczył treść przepisów art. 339 § 1 i 2 k.p.c., art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. i wskazał, że P. W. zawarł z poprzednikiem prawnym powoda (...) Bank Spółką Akcyjną z siedzibą we W. umowę pożyczki „w rachunku” nr (...) do kwoty 150 zł. Poza sporem było także, że pozwany nie wypełnił warunków umowy, to jest między innymi nie spłacał regularnie udzielonej pożyczki i doszło do powstania zaległości, wobec czego umowa nie została przedłużona i wygasła w dniu 30 listopada 2015 roku. Pozwany nie wywiązał się z obowiązku do comiesięcznego zasilenia rachunku i spłaty udzielonej pożyczki w całości w zakreślonym terminie, wobec czego po wezwaniu do uregulowania zaległości powód podjął działania windykacyjne.

Sąd Rejonowy przytoczył treść przepisu art. 720 § 1 k.c. i wyjaśnił, że „przedmiotowa umowa” zawierała wszystkie elementy przesądzające o jej ważności (wskazana została kwota pożyczki, termin i warunki jej spłaty oraz skutki jej niewykonania). Zawarta też została z dochowaniem wymogów prawa – w formie pisemnej.

Sąd Rejonowy uznał, że „jednak w świetle tak ustalonych okoliczności faktycznych, wynikających z przedłożonych (…) dokumentów, okoliczności powództwa budzą zastrzeżenia”. W pozwie powód podał jedynie w oparciu o wyciąg z ksiąg Banku, że na nieuregulowaną należność dochodzoną przez powoda składa się ostatecznie należność główna w wysokości 706,40 zł oraz odsetki umowne skapitalizowane w wysokości 282,06 zł za okres do dnia 11 czerwca 2018 roku.

Sąd Rejonowy wskazał, że w niniejszej sprawie ciężar dowodu spoczywał na powodzie. Powód w toku postępowania nie wykazał w sposób bezsporny wysokości wymagalnej należności pozwanego względem powoda na podstawie całej posiadanej dokumentacji.

Sąd Rejonowy uznał, że „zgromadzone dowody nie pozwoliły (…) na przyjęcie twierdzeń powoda o zasadności dochodzonego roszczenia”. Sąd stwierdził, że „żaden z dowodów obdarzonych przez Sąd wiarą nie wskazywał na okoliczność, zasadności wysokości roszczenia wskazanego w treści żądania pozwu”.

Sąd Rejonowy wskazał, że w doktrynie i orzecznictwie dotyczącym statusu wyciągu z ksiąg banku przyjęło się, że jest on jedynie jednostronnym oświadczeniem, które nie korzysta z przewidzianej w art. 95 ust. 1 ustawy prawo bankowe mocy prawnej dokumentów urzędowych. Stosownie bowiem do art. 95 ust. 1a tej ustawy, moc prawna dokumentów urzędowych, jakimi są między innymi wyciągi z ksiąg bankowych podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banków i opatrzone pieczęcią banku, nie obowiązuje w postępowaniu cywilnym. Wyciąg z ksiąg bankowych należy zatem traktować jako oświadczenie strony równoważne twierdzeniu strony, co najwyżej uprawdopodabniające (nie udowadniające) okoliczność istnienia zobowiązania w danej wysokości.

*

Od wyroku z dnia 27 czerwca 2019 roku apelację wniósł powód, reprezentowany przez pełnomocnika, zaskarżając wyrok w całości.

Powód zarzucił:

„Naruszenie prawa procesowego, tj. tym art. 233 § k.p.c. przez:

1) błędną ocenę dowodów polegającą na nieuwzględnieniu wyliczenia kwoty głównej oraz odsetek zawartych w wyciągu z ksiąg banku wyłącznie ze względu na to, że wyciąg nie stanowi dokumentu urzędowego, podczas gdy istotne z punktu widzenia postępowania okoliczności, tj. wysokość zobowiązania pozwanego i sposób (prawidłowość) wyliczenia odsetek może być wykazana dowolnym dowodem, w tym dokumentem prywatnym,

2) błędną ocenę dowodów polegającą na przyjęciu, że powód zamierzał udowodnić zasadność i wysokość roszczenia wyłącznie za pomocą wyciągu z ksiąg banku, które jako dokument prywatny nie korzystają z domniemania prawdziwości, przy jednoczesnym pominięciu, że fakt zawarcia umowy oraz wysokość zobowiązania powód wykazał dołączoną do pozwu umową potwierdzającą istnienie oraz wysokość zobowiązania.

Naruszenie prawa materialnego poprzez:

1) naruszenie art. 6 k.c. poprzez jego niewłaściwą wykładnię polegającą na nie zastosowanie do ustalonego w sprawie stanu faktycznego, co skutkowało oddaleniem powództwa w całości”.

Powód wniósł o:

„- Uchylenie w całości wyroku zaocznego z dnia 27-06-2019 r. oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji wobec nierozpoznania przez Sąd istoty sprawy,

- (…) rozpoznanie sprawy także pod nieobecność powoda

- (…) zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych w tym również kosztów postępowania apelacyjnego” (k. 69-70).

÷

Pozwany nie zajął stanowiska w przedmiocie apelacji.

*

Postanowieniem z dnia 20 sierpnia 2020 roku Sąd Okręgowy w Lublinie postanowił odrzucić apelację w części obejmującej wniosek powoda o zasądzenie kosztów procesu za pierwszą instancję (k. 83).

*

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja powoda jest zasadna w całości w zakresie, w jakim dotyczy rozstrzygnięcia oddalającego powództwo, chociaż nie wszystkie podniesione w niej zarzuty są trafne.

Na wstępie należy wskazać, że do rozpoznania apelacji miały zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania cywilnego w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy z dnia 4 lipca 2019 roku o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1469).

Przepis art. 9 ust. 4 ustawy z dnia 4 lipca 2019 roku stanowi, że do rozpoznania środków odwoławczych wniesionych i nierozpoznanych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu dotychczasowym.

÷

W rozpoznawanej sprawie zaskarżony wyrok podlega uchyleniu a sprawa przekazaniu do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku, jako sądowi pierwszej instancji, ponieważ Sąd ten nie rozpoznał istoty sprawy.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego jednoznacznie podkreślono, że nierozpoznanie istoty sprawy – w rozumieniu art. 386 § 4 k.p.c. – oznacza zaniechanie przez sąd pierwszej instancji zbadania materialnej podstawy żądania pozwu albo pominięcie merytorycznych zarzutów pozwanego2.

W rozpoznawanej sprawie pozwany nie podniósł zarzutów merytorycznych lub formalnych, a w związku z tym nie zachodzi potrzeba analizy zagadnienia nierozpoznania istoty sprawy w aspekcie pominięcia przez Sąd tego rodzaju zarzutów.

W rozpoznawanej sprawie nierozpoznanie istoty sprawy było konsekwencją trzech rodzajów przyczyn.

Po pierwsze, Sąd Rejonowy nie wziął pod uwagę twierdzeń przytoczonych przez powoda w piśmie procesowym z dnia 15 października 2018 roku, które wyznaczały podstawę faktyczną żądania zapłaty kwoty 706,40 zł. Nawet gdyby uznać, że twierdzenia te nie stanowiły zmiany podstawy faktycznej powództwa w odniesieniu do żądania zapłaty kwoty 706,40 zł, a tylko stanowiły rozwinięcie i konkretyzację ogólnikowych twierdzeń pozwu, to twierdzenia przytoczone w piśmie z dnia 15 października 2018 roku jednoznacznie wskazują, że żądanie zapłaty kwoty 706,40 zł nie obejmuje zwrotu pożyczki, lecz stanowi sumę dziewięćdziesięciu jeden roszczeń powoda z tytułu trzech różnych rodzajów opłat, poczynając od roszczenia o zapłatę kwoty 10 zł z tytułu opłaty za prowadzenie konta, które to roszczenie miało powstać lub stać się wymagalne w dniu 10 czerwca 2013 roku, a kończąc na roszczeniu o zapłatę kwoty 7,90 zł, które to roszczenie miało powstać lub stać się wymagalne w dniu 20 grudnia 2015 roku

Z pisma procesowego z dnia 15 października 2018 roku wynika, że kwota 706,40 zł stanowi sumę „opłat i prowizji” związanych z obsługą rachunku bankowego (k. 13).

Do pisma z dnia 15 października 2018 roku powód dołączył zestawienie operacji na rachunku bankowym pozwanego za okres od dnia 8 kwietnia 2008 roku do dnia 20 grudnia 2015 roku (k. 20-33v).

Analiza powyższego dokumentu prowadzi do wniosku, że w dniu 10 czerwca 2013 roku bilans wierzytelności i długów na rachunku bankowym pozwanego zamknął się kwotą 0 zł (k. 33).

Od dnia 10 czerwca 2013 roku na rachunek pozwanego numer (...) nie były dokonywane jakiekolwiek wpłaty (w postaci gotówkowej lub bezgotówkowej). Od tego dnia ze wskazanego rachunku nie były również dokonywane jakiekolwiek wypłaty.

Na przedmiotowym rachunku było natomiast sukcesywnie księgowane zadłużenie z tytułu opłat za prowadzenie rachunku (konta), za użytkowanie karty i za użytkowanie „tokena”. Suma zaksięgowanych roszczeń za okres od dnia 20 czerwca 2013 roku do dnia 20 grudnia 2015 roku wynosi właśnie 706,40 zł i tych roszczeń powód dochodzi w rozpoznawanej sprawie. Roszczenia te zostały opisane w zestawieniu operacji na rachunku bankowym pozwanego (k. 33-33v) oraz w piśmie z dnia 15 października 2018 roku (k. 14v-15).

Sąd Rejonowy nie odniósł się w ogóle do opisanych wyżej roszczeń dochodzonych przez powoda i nie dokonał jakichkolwiek ustaleń faktycznych w zakresie zasady i wysokości tych roszczeń, czy to opierając się na twierdzeniach przytoczonych przez powoda (art. 339 § 2 k.p.c.), czy też dokonując ustaleń na podstawie przedstawionych przez powoda dokumentów. W szczególności należy wskazać, że dokonując ustaleń faktycznych Sąd Rejonowy pominął dokumenty na kartach 20-39. Wprawdzie z treści protokołu rozprawy z dnia 27 czerwca 2019 roku wynika, że Sąd Rejonowy dopuścił dowód z dokumentów na kartach 11-42 i 45-46, jednak treść uzasadnienia zaskarżonego wyroku nie wskazuje, aby dokumenty na kartach 20-39 przyjęte zostały za podstawę ustaleń faktycznych. Sąd Rejonowy ani nie powołał wskazanych dokumentów w treści uzasadnienia ani też nie przedstawił w uzasadnieniu ustaleń faktycznych, które nawiązywałyby do treści tych dokumentów.

Niezrozumiałe jest przy tym stanowisko Sądu Rejonowego w przedmiocie oceny przedstawionych przez powoda dokumentów. Sąd Rejonowy wskazał, że „forma i treść” tych dokumentów nie budziły wątpliwości. Sąd Rejonowy nie wyjaśnia jednak co rozumie pod pojęciem „formy” dokumentów, przy czym nie chodzi tutaj raczej o zagadnienie formy czynności prawnej, która jest zagadnieniem o charakterze materialnoprawnym, a nie cechą dokumentów, jako dowodów w sprawie. Nie wiadomo również co oznacza zwrot, że „nie budziła wątpliwości treść dokumentów”, w szczególności, czy chodzi tylko o jasność tej treści pod względem językowym, czy też także o wiarygodność treści dokumentów, czyli prawdziwość faktów stwierdzonych w tekście zapisanym w dokumentach.

Podsumowując należy stwierdzić, że domagając się zapłaty kwoty 706,40 zł powód dokonał kumulacji dziewięćdziesięciu jeden roszczeń, których wysokość i podstawy faktyczne określił w piśmie procesowym z dnia 15 października 2018 roku i dołączonym do tego pisma zestawieniu operacji na rachunku bankowym pozwanego (k. 33-33v).

Co więcej, dochodzenie przez pozwanego roszczeń o opłaty z prowadzenie konta, czy za korzystanie z karty może wskazywać, że umowa z dnia 1 grudnia 2018 roku nie jest jedynym elementem podstawy faktycznej powództwa, lecz powód dochodzi także roszczeń wynikających z umowy o prowadzenie rachunku bankowego, jeżeli taka odrębna umowa została zawarta.

Drugim przejawem nierozpoznania istoty sprawy przez Sąd Rejonowy jest brak jakichkolwiek ustaleń dotyczących okoliczności faktycznych stanowiących podstawę faktyczną żądania zapłaty kwoty 282,06 zł oraz brak oceny zasadności tego żądania, czyli oceny prawnej, w kontekście wskazanej przez powoda podstawy faktycznej żądania.

Błędne ze swojej istoty jest stwierdzenie Sądu pierwszej instancji, że „żaden z dowodów obdarzonych przez Sąd wiarą nie wskazywał na okoliczność, zasadności wysokości roszczenia wskazanego w treści żądania pozwu”3.

W postępowaniu cywilnym dowody stanowią jedną z proceduralnych podstaw dokonywania przez sąd ustaleń faktycznych w sprawie. Dopiero ocena prawna poczynionych ustaleń faktycznych prowadzi do wniosku czy powództwo jest zasadne, czy też nie. Dowody mogą wskazywać co najwyżej na istnienie lub nieistnienie określonego rodzaju faktów, nie zaś na zasadność lub bezzasadność powództwa.

W piśmie procesowym z dnia 15 października 2018 roku powód określił podstawę faktyczną żądania zapłaty kwoty 282,06 zł, wskazując okresy, za które odsetki zostały naliczone, kwoty od których odsetki te zostały naliczone oraz stopy procentowe, według jakich odsetki zostały naliczone.

Wskazanie to może budzić wątpliwości z punktu widzenia prawidłowości określenia żądania z tytułu odsetek. Nie wiadomo bowiem dokładnie, czy odsetki naliczone w okresie od 19 maja 2012 roku do 19 grudnia 2015 roku były kapitałowymi, czy też odsetkami za fakt opóźnienia w zapłacie, czy też jednymi i drugimi. Odsetki od dnia 20 grudnia 2015 roku są już raczej odsetkami za fakt opóźnienia.

Nie wiadomo co oznaczają wyrażenia „debet nieautoryzowany” i „debet autoryzowany”, określające rodzaj kapitału stanowiącego podstawę naliczenia odsetek. Brak jest przy tym jakichkolwiek ustaleń Sądu Rejonowego na podstawie dokumentów przedstawiających operacje na rachunku bankowym pozwanego oraz oceny tych ustaleń w kontekście treści umowy kredytu i wskazanej przez powoda podstawy faktycznej żądania zapłaty kwoty 282,06 zł z tytułu odsetek.

Należy zgodzić się ze stanowiskiem powoda wyrażonym w apelacji, że powód nie zamierzał dowodzić istnienia okoliczności faktycznych stanowiących podstawę faktyczną powództwa jedynie wyciągiem z ksiąg banku dołączonym do pisma z dnia 15 października 2015 roku.

Oczywiste jest przy tym, że wyciąg z ksiąg banku nie jest dokumentem urzędowym w znaczeniu określonym przez przepisy Kodeksu postępowania cywilnego. Jest natomiast dokumentem prywatnym i jak każdy dowód przedstawiony sądowi w postępowaniu cywilnym podlega ocenie. Przykładowo może stanowić dowód tego, że osoby, które go podpisały, złożyły oświadczenie zawarte w wyciągu. Może wreszcie stanowić dowód tego, że opisane w wyciągu zadłużenie dłużnika figuruje w księgach banku. W zależności od okoliczności konkretnej sprawy może też stanowić dowód istnienia stwierdzonego w nim zadłużenia. Ocena takiego dokumentu dokonywana jest każdorazowo według zasad określonych w art. 233 § 1 k.p.c. i nie można a priori wykluczyć, że wyciąg z ksiąg banku posłuży w konkretnym wypadku do ustalenia istnienia i wysokości wierzytelności banku.

Trzecim przejawem nierozpoznania istoty sprawy przez Sąd Rejonowy jest brak oceny, czy w sprawie będą miały zastosowanie przepisy art. 117 § 2 1 k.c., art. 117 1 k.c. i art. 118 k.c. w brzmieniu określonym przez przepisy ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 roku o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 1104).

Przepisy zawarte w art. 5 ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 roku stanowią bowiem, że:

1. Do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

2. Jeżeli zgodnie z ustawą zmienianą w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, termin przedawnienia jest krótszy niż według przepisów dotychczasowych, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Jeżeli jednak przedawnienie, którego bieg terminu rozpoczął się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, nastąpiłoby przy uwzględnieniu dotychczasowego terminu przedawnienia wcześniej, to przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.

3. Do przysługujących konsumentowi roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych, których terminy przedawnienia są określone w art. 118 i art. 125 § 1 ustawy zmienianej w art. 1, stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu dotychczasowym.

4. Roszczenia przedawnione przysługujące przeciwko konsumentowi, co do których do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy nie podniesiono zarzutu przedawnienia, podlegają z tym dniem skutkom przedawnienia określonym w ustawie zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Okolicznością istotną w rozpoznawanej sprawie jest zatem fakt, czy pozwany, zawierając umowę z bankiem, był konsumentem w znaczeniu określonym przez przepis art. 22 1 k.c. W tym zakresie brak jest ustaleń Sądu pierwszej instancji w oparciu o zebrany w sprawie materiał.

÷

Mając na uwadze powyższe rozważania na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. Sąd Okręgowy uchylił w całości zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku.

Na podstawie art. 108 § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy pozostawił Sądowi pierwszej instancji rozstrzygnięcie o kosztach instancji odwoławczej.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy dokona ustaleń w zakresie okoliczności faktycznych mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia, omówionych we wcześniejszej części uzasadnienia. Sąd Rejonowy oceni przy tym, czy ustaleń tych należy dokonać w oparciu dowody przedstawione przez powoda, czy także w oparciu o inne podstawy dokonywania ustaleń faktycznych mogące mieć w sprawie zastosowanie (art. 339 § 2 k.p.c., art. 230 k.p.c., art. 231 k.p.c.).

Należy przy tym wezwać powoda do wyjaśnienia, czy odsetki, których powód dochodzi w ramach kwoty 282,06 zł, to wyłącznie odsetki za fakt opóźnienia, czy też także odsetki kapitałowe, a jeżeli są to także odsetki kapitałowe, to do precyzyjnego określenia żądań odsetek z obu tytułów. Wezwania w omawianym zakresie należy dokonać, wyznaczając termin do wykonania zarządzenia oraz rygor zawieszenia postępowania.

*

Z tych wszystkich względów i na podstawie powołanych wyżej przepisów Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.

1 Przytoczono dosłowne brzmienie fragmentów pisma.

2 Por.: wyrok SN z dnia 23 września 1998 roku, II CKN 897/97, OSN C 1999, z. 1, poz. 22; wyrok SN z dnia 23 września 1998 roku, II CKN 895/97, Lex nr 35067; wyrok SN z dnia 12 lutego 2002 roku, I CKN 486/00, Lex nr 54355; wyrok SN z dnia 12 września 2002 roku, IV CKN 1298/00, Lex nr 80271; wyrok SN z dnia 11 października 2002 roku, I CKN 1063/00, Lex nr 515435; wyrok SN z dnia 21 października 2005 roku, III CK 161/05, Lex nr 178635; wyrok SN z dnia 27 marca 2008 roku, II UK 86/07, Lex nr 461645; wyrok SN dnia 17 kwietnia 2008 roku, II PK 291/07, Lex nr 837059; wyrok SN z dnia 13 stycznia 2010 roku, II CSK 239/09, Lex nr 560847; wyrok SN z dnia 11 sierpnia 2010 roku, I CSK 661/09, Lex nr 737251; wyrok SN z dnia 26 stycznia 2011 roku, IV CSK 299/10, Lex nr 784969; postanowienie SN z dnia 3 czerwca 2011 roku, III CSK 330/10, Lex nr 885041.

3 Przytoczono brzmienie wypowiedzi z zachowaniem zastosowanej interpunkcji.