Sygn. akt VIII U 221/20
Decyzją z dnia 11 września 2019 r., znak (...) - 2019, Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ustalił A. G. kapitał początkowy i określił jego wartość na dzień 1 stycznia 1999 r. w kwocie 96 894,49 zł. Do ustalenia wartości kapitału początkowego Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjął: podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 839,85 zł (pomnożono wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynoszący 68,79 % - wyliczony z przeciętnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 lat kalendarzowych tj. 1978 – 1987 przez kwotę bazową tj. 1 220,89 zł); okresy składkowe (tj. 22 lata, 9 miesięcy i 3 dni – 273 miesiące), nieskładkowe (8 miesięcy i 23 dni – 8 miesięcy) , współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do 31 grudnia 1998 r. wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego w wysokości 72,09 %; średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat tj. 209 miesięcy (komunikat Prezesa GUS z dnia 25 marca 1999 r. w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn). Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że do ustalenia wartości kapitału początkowego, nie uwzględniono okresów: od 27 sierpnia 1975 r. do 19 września 1975 r. , gdyż wnioskodawca nie powrócił do pracy po odbyciu zasadniczej służby wojskowej , od 1 sierpnia 1992 r. do 31 sierpnia 1992 r. tj. przerwy w ubezpieczeniu. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie uwzględnił wnioskodawcy dochodów : za 1977 r. w kwocie 51 930,00 zł , za 1978 r. w kwocie 51 930,00 zł , za 1979 r. w kwocie 19 474,00 zł , gdyż dochody te nie zostały wystarczająco udowodnione.
/decyzja k.6 - 7 plik II akt ZUS/
Decyzją ostateczną z dnia 13 listopada 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyznał A. G. emeryturę od 15 sierpnia 2019 r. tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. W treści decyzji wskazano, że emerytura została ustalona zgodnie z art.26 ustawy emerytalnej, a do jej obliczenia przyjęto: kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 418 441,46 zł, kwotę składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 160 221,16 zł, średnie dalsze trwanie życia tj. 217,10 miesięcy. Wyliczona emerytura wyniosła 2 665,42 zł [(160 221,16 + 418 441,46) : 217,10]. Wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła 2 222,53 zł
/decyzja k.44 - 46 odwrót plik I akt ZUS/
Pismem z dnia 14 listopada 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. poinformował A. G. o sposobie wyliczenia emerytury.
/pismo k.48 - 48 odwrót plik I akt ZUS/
W dniu 30 grudnia 2019 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie A. G. od ww. decyzji oraz pisma. W treści odwołania A. G. wskazał ,że podczas zatrudnienia w (...) Spółdzielni (...) w Ż. , w okresie od grudnia 1979 r. do 1981 r. uzyskiwał wyższe wynagrodzenie niż przyjęte mu za ten okres wynagrodzenie minimalne , przy czym brak jest list płac za grudzień 1979 r. , styczeń 1980 r. , od kwietnia do czerwca 1980 r., od sierpnia do września 1980 r. oraz od listopada do grudnia 1980 r. oraz 1981 r. Wnioskodawca podkreślił ,że w pierwszym okresie jego wynagrodzenie wynosiło 3 400,00 zł plus 600 zł dodatku funkcyjnego , a w kolejnym okresie 4 000,00 zł plus 800 zł dodatku funkcyjnego.
/odwołanie k.3 - 3 odwrót ,odwołanie k.3 - 3 odwrót akt o sygn. VIII U 222/20 , odwołanie k.3 - 3 odwrót akt o sygn. VIII U 223/20/
W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o o oddalenie odwołania od decyzji z dnia 13 listopada 2019 r. oraz o odrzucenie odwołania od decyzji z dnia 11 września 2019 r. , a także o odrzucenie odwołania od pisma z dnia 14 listopada 2019 r.
/odpowiedź na odwołanie k.4 - 4 odwrót , odpowiedź na odwołanie k.4 - 4 odwrót akt o sygn. VIII U 222/20 , odpowiedź na odwołanie k.4 - 4 odwrót akt o sygn. VIII U 223/20/
Zarządzeniem z dnia 13 lutego 2020 r. Sąd zarządził połączenie sprawy o sygnaturze akt VIII U 222/20 ze sprawą o sygnaturze akt VIII U 221/20 w celu ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia oraz zarządził ich prowadzenie pod sygnaturą VIII U 221/20.
/postanowienie k.6 akt o sygn. VIII U 222/20/
Zarządzeniem z dnia 13 lutego 2020 r. Sąd zarządził połączenie sprawy o sygnaturze akt VIII U 223/20 ze sprawą o sygnaturze akt VIII U 221/20 w celu ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia oraz zarządził ich prowadzenie pod sygnaturą VIII U 221/20.
/postanowienie k.6 akt o sygn. VIII U 223/20/
Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:
Wnioskodawca A. G. urodził się (...)
/okoliczność bezsporna/
W dniu 19 sierpnia 2019 r. A. G. złożył wniosek o emeryturę.
/wniosek k. 1 - 3 odwrót plik I akt ZUS/
Zaskarżoną decyzją z dnia 11 września 2019 r. , znak (...) - 2019, Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ustalił A. G. kapitał początkowy i określił jego wartość na dzień 1 stycznia 1999 r. w kwocie 96 894,49 zł.
/decyzja k.6 - 7 plik II akt ZUS/
Do obliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto wynagrodzenia ubezpieczonego w następującej wysokości:
- za rok 1978 – 18 400,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 58 644,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 31,38 %,
- za rok 1979 – 36 701,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 63 924,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 57,41 %,
- za rok 1980 – 33 026,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 72 480,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 45,57 %,
- za rok 1981 – 28 800,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 92 268,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 31,21 %,
- za rok 1982 – 100 935,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 139 572,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 72,32 %,
- za rok 1983 – 181 112,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 173 700,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 104,27 %,
- za rok 1984 – 185 208,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 202 056 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 91,66 %,
- za rok 1985 – 228 836,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 240 060,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 95,32 %,
- za rok 1986 – 272 596,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 289 140,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 94,28 %,
- za rok 1987 – 169 266,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 350 208,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 64,44 %,
Wyliczony na podstawie powyższych danych wskaźnik wyniósł 68,79 %.
/obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego k.8 plik II akt ZUS/
Powyższą decyzję wnioskodawca otrzymał wcześniej niż decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 13 listopada 2019 r.
/zeznania wnioskodawcy min.00:11:30 - 00:15:52 rozprawy z dnia 10 sierpnia 2020 r. , płyta CD k.32 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:01:25 - 00:05:50 rozprawy z dnia 15 czerwca 2020 r. , płyta CD k.18/
Zaskarżoną decyzją ostateczną z dnia 13 listopada 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyznał A. G. emeryturę od 15 sierpnia 2019 r. tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. W treści decyzji wskazano, że emerytura została ustalona zgodnie z art.26 ustawy emerytalnej, a do jej obliczenia przyjęto: kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 418 441,46 zł, kwotę składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 160 221,16 zł, średnie dalsze trwanie życia tj. 217,10 miesięcy. Wyliczona emerytura wyniosła 2 665,42 zł [(160 221,16 + 418 441,46) : 217,10]. Wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła 2 222,53 zł
/decyzja k.44 - 46 odwrót plik I akt ZUS/
Zaskarżonym pismem z dnia 14 listopada 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. poinformował A. G. o sposobie wyliczenia stażu pracy do 1 stycznia 1999 r. , a także wskazał jakie okresy nie zostały uwzględnione do stażu pracy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował ponadto o wysokości dochodów uwzględnionych wnioskodawcy przy wyliczaniu należnego mu świadczenia emerytalnego.
/pismo k.48 - 48 odwrót plik I akt ZUS/
W okresie od 17 maja 1979 r. do 30 listopada 1981 r. A. G. zatrudniony był w (...) Spółdzielni (...) w Ż.. W ww. okresie wnioskodawca wykonywał obowiązki pracownicze starszego mechanika. W ostatnim okresie jego miesięczne wynagrodzenie wynosiło 4 000,00 zł plus 800,00 zł plus premia regulaminowa plus 400 zł dodatku specjalnego. W lutym 1980 r. wynagrodzenie zasadnicze wnioskodawcy wynosiło 3 400,00 zł plus 600,00 zł dodatku funkcyjnego.
/świadectwo pracy k.16 plik I akt ZUS , listy płac k.24 plik I akt ZUS , zeznania świadka J. K. min.00:06:14 - 00:11:16 rozprawy z dnia 10 sierpnia 2020 r. , płyta CD k.32 , zeznania wnioskodawcy min.00:11:30 - 00:15:52 rozprawy z dnia 10 sierpnia 2020 r. , płyta CD k.32 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:01:25 - 00:05:50 rozprawy z dnia 15 czerwca 2020 r. , płyta CD k.18/
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zawartej w aktach organu rentowego, a także na podstawie zeznań świadka , wnioskodawcy i świadectwa pracy wnioskodawcy z (...) Spółdzielni (...) w Ż. uznając dowody te za wiarygodne jedynie w zakresie, w jakim odnosiły się do faktu świadczenia przez wnioskodawcę pracy u ww. pracodawcy. Podkreślić należy ,że świadek nie posiadał wiedzy, co do faktycznej wysokość wynagrodzenia wnioskodawcy jakie miał osiągać w spornym okresie , a zeznania wnioskodawcy o wysokości wynagrodzenia osiąganego od początku zatrudnienia u ww. pracodawcy nie znalazły jakiegokolwiek potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym. W ocenie Sądu nie sposób było również ustalić wynagrodzenia wnioskodawcy na podstawie informacji zawartych w treści świadectwa pracy. Z informacji zawartej w treści świadectwa pracy wnioskodawcy wprawdzie wynikało, że jego wynagrodzenie zasadnicze wynosiło 4 000,00 zł plus 800,00 zł plus premia regulaminowa plus 400 zł dodatku specjalnego , to jednak dane te odnosiły się do ostatnio zajmowanego przez niego stanowiska, a nie do całego okresu zatrudnienia wnioskodawcy, w tym do spornych okresów.
Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:
W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego, odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.
Wnioskodawca A. G. urodził się (...), a zatem jego emerytura musiała zostać ustalona w oparciu o art.26 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2020 roku, poz. 53).
W myśl wskazanego artykułu emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art.25 (podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art.24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art.173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art.40a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust.1a i 1b oraz art.185) przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust.5 i art.183.
Postępowanie w niniejszej sprawie sprowadziło się zatem do ustalenia, czy możliwym jest przyjęcie innych wynagrodzeń wnioskodawcy z okresu jego zatrudnienia w (...) Spółdzielni (...) w Ż.. Nie ulegało bowiem wątpliwości, że przyjęcie wyższych wartości wynagrodzenia wnioskodawcy za ww. lata przełoży się bezpośrednio na wartość kapitału początkowego, a co za tym idzie na wysokość należnej mu emerytury.
Zgodnie z treścią § 21 ust.1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. nr 237, poz.1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.
Wskazana regulacja §21 ust.1 powołanego rozporządzenia stanowiąca odpowiednik obowiązującego do dnia 23 listopada 2011 roku §20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U. nr 10, poz.49) wyznacza kierunek postępowania dowodowego, nie oznacza to jednak aby wysokość uzyskiwanego uposażenia nie mogła być wskazana i w inny sposób, tak przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia danego zainteresowanego (tak stanowi m. in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 lipca 1997 roku - II UKN 186/97, a także wyroki: Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 marca 1997 roku - III AUa 105/97, Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 27 czerwca 1995 roku - III AUr 177/95, czy Sądu Apelacyjnego Białymstoku - III AUr 294/93).
Do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych może być uwzględnione tylko wynagrodzenie faktycznie uzyskane przez ubezpieczonego w danym okresie, a nie zaś wynagrodzenie ustalone na podstawie przypuszczeń czy też uśrednień. Jedynie wynagrodzenie ubezpieczonego ustalone w sposób niewątpliwy, wobec którego nie istnieje wątpliwość, iż zostało ono zawyżone, może być podstawą do ustalenia współczynnika wysokości podstawy wymiaru.
Wskazać należy, że w niniejszej sprawie nie zgromadzono dowodów, które w jakikolwiek sposób pozwoliłyby zakwestionować ustalenia poczynione przez organ rentowy. Wnioskodawca na poparcie swojego stanowiska nie przedstawił żadnych miarodajnych dowodów, w szczególności dokumentów, potwierdzających realnie uzyskiwane wynagrodzenie w spornym okresie, a Sąd przy ustaleniu podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych musi dysponować dowodami niebudzącymi wątpliwości i nie może opierać się na przypuszczeniach, czy też określonych założeniach.
Reasumując, w ocenie Sądu Okręgowego, w toku postępowania przed organem rentowym, nie zostało ujawnione nic nowego, co dawałoby Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych podstawę do ponownego przeanalizowania sytuacji prawnej wnioskodawcy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie ma podstaw do ponownego ustalenia emerytury, jeśli zainteresowany nie przedstawi dokumentów lub okoliczności zmieniających jego sytuację (por. wyrok. Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2014 r., III UK 150/13, LEX nr 1458793).W konsekwencji decyzję organu rentowego z dnia 13 listopada 2019 r. uznać należy za prawidłową.
Ponieważ wnioskodawca nie udowodnił okoliczności leżących u podstaw odwołania, na podstawie art. 477 14§ 1 kpc, Sąd Okręgowy orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.
Sąd odrzucił odwołanie A. G. od decyzji z dnia 11 września 2019 r. Zgodnie bowiem z art. 477 9 § 1 k.p.c. odwołanie od decyzji organu rentowego wnosi się na piśmie do organu, który wydał decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji. Odwołanie wniesione po upływie terminu, stosownie do § 3 art. 477 9 k.p.c., sąd odrzuca, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się.
Z powołanego przepisu wynika jednoznacznie, że miesięczny termin do wniesienia odwołania, rozpoczyna swój bieg od dnia doręczenia odpisu decyzji, a odwołanie winno być wniesione do organu, który skarżoną decyzję wydał. W przypadku stwierdzenia opóźnienia, Sąd ma dyskrecjonalną możliwość potraktowania, spóźnionego, odwołania tak, jakby zostało wniesione w terminie. Może tego dokonać pod warunkiem uznania, że przekroczenie terminu nie jest nadmierne oraz że nastąpiło z przyczyn niezależnych od skarżącego. Obydwa te warunki muszą jednak wystąpić łącznie. Niespełnienie, choćby jednego z nich, przesądza o odrzuceniu odwołania / postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 czerwca 2010 r. sygn. II UK 404/09, LEX nr 611422/.
Z poczynionych w sprawie ustaleń wynika jednoznacznie, iż decyzja z 11 września 2019 roku została wnioskodawcy doręczona przed otrzymaniem decyzji z dnia 13 listopada 2019 r. , a zatem, w chwili składania odwołania, rozpatrywanego w niniejszym postępowaniu, upłynął z całą pewnością termin do złożenia odwołania od decyzji z dnia 11 września 2019 r. , a nadto wnioskodawca nie potrafił wyjaśnić z jakich przyczyn wniósł odwołanie po upływie przewidzianego prawem terminu. Skoro zatem odwołanie zostało złożone 30 grudnia 2019 roku to tym samym doszło do przekroczeniem terminu miesięcznego, o którym mowa w art. 477 9 § 1 k.p.c. i stosownie do treści art.477 9 § 3 k.p.c. odwołanie wnioskodawcy, jako spóźnione podlegało odrzuceniu, o czym Sąd orzekł w punkcie 2 sentencji wyroku.
W odniesieniu zaś do złożonego przez wnioskodawcę odwołania od pisma z dnia 14 listopada 2019 r. wskazać należy , że zgodnie z treścią art. 477 9 § 1 k.p.c., odwołania od decyzji organów rentowych lub orzeczeń wojewódzkich zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności wnosi się na piśmie do organu lub zespołu, który wydał decyzję lub orzeczenie, lub do protokołu sporządzonego przez ten organ lub zespół, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji lub orzeczenia. W niniejszej sprawie A. G. wprawdzie złożył odwołanie od pisma Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 14 listopada 2019 r. , to jednak z całą pewnością brak jest podstaw do uznania , że przedmiotowe pismo stanowi decyzję w myśl przepisów prawa. Wskazane pismo nie zawiera bowiem jakiegokolwiek merytorycznego rozstrzygnięcia dotyczącego A. G. , a jedynie informację o sposobie wyliczenia stażu pracy do 1 stycznia 1999 r. , a także informację o wysokości dochodów uwzględnionych wnioskodawcy przy wyliczaniu należnego mu świadczenia emerytalnego.
Reasumując , skoro pismo Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. z dnia 14 listopada 2019 r. nie stanowi decyzji , to nie przysługuje od niego odwołanie , a tym samym podlega ono odrzuceniu z mocy przepisu art. 477 9 § 1 k.p.c. , o czym Sąd orzekł w punkcie 2 sentencji wyroku.
S.B.
Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć A. G.