Sygn. akt VIII U 1361/20
Decyzją z dnia 12 marca 2020 r. , Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. powołując się na przepis art. 4 Ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656 ze zm.) odmówił J. R. prawa do emerytury pomostowej. W uzasadnieniu decyzji, organ wskazał, że wnioskodawca po dniu 31.12.2008 r. nie wykonywał prac w szczególnych warunkach, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 przytoczonej ustawy. Organ podkreślił, że odmówił przyznania emerytury w myśl art. 49 Ustawy o emeryturach pomostowych, gdyż na dzień 1.01.2009 r. ubezpieczony nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 niniejszej ustawy, wynoszącego 15 lat. Do pracy w szczególnych warunkach, na podstawie art. 4 ustawy pomostowej, nie zaliczono okresu od 17.11.2014 r. do 31.12.2015 r. i od 22.02.2016 r. do 26.01.2020 r., gdyż wnioskodawca nie został zgłoszony w ZUS, jako pracownik zatrudniony w szczególnych warunkach. Nadto, organ rentowy w myśl art. 4 w zw. z art. 11 cytowanego aktu prawnego uznał, że ubezpieczony nie udowodnił okresu pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ustawy emerytalnej, wynoszącego co najmniej 15 lat. Natomiast, do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, w myśl art. 11 ustawy pomostowej ZUS uwzględnił okresy: od 17.11.2014 r. do 31.12.2015 r. oraz od 22.01.2016 r. do 26.01.2020 r., tj. łącznie 4 lata i 29 dni. Zakład uwzględnił do pracy wykonywanej w warunkach szczególnych na podstawie art. 4 przytoczonej ustawy okresy: od 1.05.1977 r. do 15.01.1978 r., od 15.04.1978 r. do 22.10.1979 r. oraz od 20.04.1982 r. do 4.07.1989 r., tj. łącznie 9 lat, 5 miesięcy i 8 dni. (decyzja k. 227 – 227 verte akt ZUS)
Od powyższej decyzji, J. R. odwołał się w dniu 7 maja 2020 r. do Sądu Okręgowego w Łodzi, uznając wymienioną decyzję za krzywdzącą i wniósł o przyznanie prawa do spornego świadczenia. Wnioskodawca wskazał, że spełnia wszystkie przesłanki warunkujące przyznanie prawa do emerytury pomostowej. Ubezpieczony podkreślił, że organ rentowy w zaskarżonej decyzji nie odniósł się do świadectwa pracy wystawionego przez P.P.H.U (...) M. M., w zakresie okresów zatrudnienia ubezpieczonego (od 22.07.1991 r. do 15.03.1996 r.) na stanowisku lakiernika samochodowego a także pominął zaświadczenie z dnia 14 kwietnia 1982 r. z Jednostki wojskowej o wykonywaniu pracy w zawodzie lakiernika samochodowego i w konsekwencji nie wziął ich pod uwagę przy ustalaniu wymaganego okresu pracy w szczególnych warunkach. Według ubezpieczonego praca na stanowisku lakiernika samochodowego - wymieniona w świadectwach pracy znajduje potwierdzenie w wykazie A Dziale XIV poz. 43 stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Ubezpieczony podniósł, że ZUS pominął- w zakresie oceny spełnienia przesłanki okresu pracy w szczególnych warunkach - okres odbywania przez niego zasadniczej służby wojskowej od dnia 23.10.1979 r. do 05.04.1982 r., w którym był on zatrudniony na stanowisku lakiernika samochodowego. Zważyć należy według ubezpieczonego, że zarówno przed służbą wojskową jak i po jej odbywaniu wykonywał pracę w warunkach szczególnych, na stanowisku lakiernika samochodowego, który to okres został zaliczony przez organ do pracy w szczególnych warunkach (okres od 15.04.1978 r. do 22.10.1979 r. , od 20.04.1982 r. do 4.07.1989 r.). Zaliczenie wnioskodawcy, do szczególnego stażu, pracy okresu zatrudnienia, poprzedzającego okres służby wojskowej oraz okresu zatrudnienia, przypadającego bezpośrednio po wojsku, umożliwia zaliczenie mu do szczególnego stażu pracy także okresu zasadniczej służby wojskowej (od 23.10.1979 r. do 05.04.1982 r.), na podstawie art. 108 ust 1 ustawy o powszechnym obowiązku obrony (Dz.U. z 1967 r. Nr 44, poz. 440) w brzmieniu obowiązującym od dnia od 1 stycznia 1975 r. do 31 sierpnia 1979 r. oraz na podstawie art. 120 cyt. wyżej ustawy od 1 września 1979r. Przepis art. 108 i 120 ustawy o powszechnym obowiązku obrony, nie różnią się w swej zasadniczej kwestii. Nadto, odwołujący wskazał, że organ rentowy nie zaliczył okresów pracy od 17.11.2014 - 31.12.2015 i od 22.01.2016 r. do 26.01.2020 r., ponieważ ubezpieczony nie został zgłoszony do ZUS jako pracownik, zatrudniony w warunkach szczególnych. Jednakże, zdaniem skarżącego, wskazać trzeba, że okoliczność, iż pracodawca nie odprowadził składek i nie zgłosił pracownika do ubezpieczeń społecznych za sporny okres nie może przesądzać o tym, że okres ten nie może być zaliczony do okresu składkowego wymaganego do przyznania mu uprawnień emerytalnych. Ubezpieczony nie powinien, bowiem, ponosić konsekwencji za uchybienia, których dopuścił się jego pracodawca - będący płatnikiem składek, na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne.
(odwołanie k. 3 - 8)
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wywodząc jak w zaskarżonej decyzji. Dodatkowo ZUS wskazał, że okres odbywania przez ubezpieczonego zasadniczej służby wojskowej od 23.10.1979 r. do 5.04.1982 r. nie podlega uwzględnieniu przy ustaleniu prawa do emerytury pomostowej. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że z sentencji uchwały Sądu Najwyższego z dnia 16.10.2013 r. o sygn. akt II UZP 6/2013 można jedynie wysnuć wniosek, że, do pracy w warunkach szczególnych, należy zaliczyć okres zasadniczej służby wojskowej, wyłącznie, w określonej sytuacji prawno faktycznej – czyli w sytuacji ubiegania się o prawo do emerytury na podstawie art. 184 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Nadto, organ rentowy podkreślił, że w okresie zatrudnienia w (...) M. M. w Ł. pracował w pełnym wymiarze czasu pracy jako lakiernik samochodowy i w części korzystał z zasiłku chorobowego zaś w świadectwie pracy brak jest adnotacji, że praca była wykonywana w szczególnych warunkach. (odpowiedź na odwołanie k. 5 – 5 verte)
Na terminie rozprawy, bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku z dnia 5.10.2020 r., strony podtrzymały swoje stanowisko w sprawie.
( oświadczenie wnioskodawcy 00:01:01, oświadczenie pełnomocnika ZUS e – protokół rozprawy z dnia 5.10.2020 r., płyta CD k. 52)
Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił, co następuje:
J. R. urodził się w dniu (...)
(okoliczność bezsporna)
Wnioskodawca, w okresach od 1.05.1977 r. do 15.01.1978 r. i od 15.04.1978 r. do 04.07.1989 r., był zatrudniony na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy jako lakiernik samochodowy w Wojewódzkiej Spółdzielni Pracy Usług (...) i w okresach od 1.05.1977 r. do 15.01.1978 r. i od 15.04.1978 r. do 22.10.1979 r. oraz od 20.04.1982 r. do 04.07.1989 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w szczególnych warunkach przy lakierowaniu ręcznym lub natryskowym niezhermetyzowanym, tj. określone w Wykazie A, dziale XIV poz. 17 pkt. 2 Uchwały nr 80 Zarządu Centralnego Związku (...) z dnia 30.06.1983 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w jednostkach organizacyjnych spółdzielczości pracy.
(bezsporne, a nadto zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp. 7 k. 41, świadectwo pracy w szczególnych warunkach k. 9, k. 13 akt ZUS)
W okresie od 23.10.1979 r. do 5.04.1982 r. wnioskodawca odbywał zasadniczą służbę wojskową. Do pracy w Wojewódzkiej Spółdzielni Pracy Usług (...) wrócił w dniu 20.04.1982 r., na to samo stanowisko lakiernika samochodowego i wykonywał pracę, o tym samym charakterze, co w okresie, przed powołaniem do służby wojskowej.
(bezsporne, a nadto zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp. 7 k. 42, świadectwo pracy w szczególnych warunkach k. 13, zaświadczenie z dnia 14.04.1982 r. k. 163 akt ZUS, oświadczenie wnioskodawcy 00:01:44 e – protokół rozprawy z dnia 5.10.2020 r., płyta CD k. 52 )
Następnie w okresie od 22.07.1991 r. do 15.03.1996 r. wnioskodawca był zatrudniony na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w firmie PPHU (...) M. M. w Ł. jako lakiernik samochodowy. W okresach od 22.02.1994 r. do 25.02.1994 r. i od 17.10.1994 r. do 21.10.1994 r. ubezpieczony pobierał zasiłek chorobowy.
(angaże, świadectwo pracy w załączonych aktach osobowych k. 36, świadectwo pracy k. 19 akt ZUS)
Wnioskodawca nie otrzymał ze wskazanego wyżej zakładu pracy świadectwa pracy w szczególnych warunkach.
(bezsporne)
Ubezpieczony w okresie od 17.11.2014 r. do 31.12.2015 r. świadczył pracę na umowę o pracę w (...) Spółce z o.o. w K. i w tym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy świadczył prace górnicze określone w art. 50c ust. 1 pkt. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U nr 167, poz. 1397) na stanowiskach określonych w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty, w tym: od 17.11.2014 r. do 30.04.2015 r. – jako konserwator tras przenośnikowych na odkrywce a od 1.05.2015 r. do 31.12.2015 r. – jako operator przenośników taśmowych na odkrywce. W okresie od 28.12.2015 r. do 31.12.2015 r. pobierał zasiłek chorobowy.
( bezsporne, a nadto świadectwo pracy k. 33 – 33 verte, świadectwo wykonywania pracy górniczej k. 35 akt ZUS i w załączonych aktach osobowych)
Następnie J. R. w okresie od 22.01.2016 r. do 26.01.2020 r. był zatrudniony na umowę o pracę w (...) S.A. i w tym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy świadczył prace górnicze określone w art. 50c ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U nr 167, poz. 1397) na stanowiskach określonych w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy, zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym, przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty, w tym: od 22.01.2016 r. do 31.01.2016 r.– jako konserwator tras przenośnikowych na odkrywce a od 1.02.2016 r. do 26.01.2020 r. – jako górnik kopalni odkrywkowej. W okresach od 28.10.2016 r. do 10.11.2016 r., od 03.03.2017 r. do 10.03.2017r., od 10.04.2017 r. do 16.04.2017 r., od 04.08.2017 r. do 17.08.2017 r., od 22.01.2018 r. do 29.01.2018 r., od 24.02.2018 r. do 26.04.2018 r., od 14.01.2019 r. do 20.01.2019 r., od 30.04.2019 r. do 28.10.2019 r. pobierał zasiłek chorobowy a od 29.10.2019 r. do 26.01.2020 r. świadczenie rehabilitacyjne.
(bezsporne, a nadto świadectwo pracy k. 205 - 205 verte, świadectwo wykonywania pracy górniczej k. 37, zaświadczenie o wykonywaniu pracy górniczej k. 207 akt ZUS i w załączonych aktach osobowych)
Wnioskodawca udowodnił posiadanie łącznie ponad 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.
(okoliczność bezsporna )
Ubezpieczony rozwiązał stosunek pracy .
(bezsporne)
W dniu 27 stycznia 2020 r. ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury pomostowej.
(wniosek k. 1-4 akt ZUS).
Zaskarżoną decyzją z dnia 12 marca 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. powołując się na przepis art. 4 Ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656 ze zm.) odmówił J. R. prawa do emerytury pomostowej. W uzasadnieniu decyzji organ, wskazał, że wnioskodawca po dniu 31.12.2008 r. nie wykonywał prac w szczególnych warunkach, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 przytoczonej ustawy. Organ podkreślił, że odmówił przyznania emerytury w myśl art. 49 Ustawy o emeryturach pomostowych, gdyż na dzień 1.01.2009 r. ubezpieczony nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 niniejszej ustawy, wynoszącego 15 lat. Do pracy w szczególnych warunkach na podstawie art. 4 ustawy pomostowej nie zaliczono okresu od 17.11.2014 r. do 31.12.2015 r. i od 22.02.2016 r. do 26.01.2020 r., gdyż wnioskodawca nie został zgłoszony w ZUS jako pracownik zatrudniony w szczególnych warunkach. Nadto organ rentowy w myśl art. 4 w zw. z art. 11 cytowanego aktu prawnego uznał, że ubezpieczony nie udowodnił okresu pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ustawy emerytalnej, wynoszącego co najmniej 15 lat. Do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w myśl art. 11 ustawy pomostowej ZUS uwzględnił okresy: od 17.11.2014 r. do 31.12.2015 r. oraz od 22.01.2016 r. do 26.01.2020 r., tj. łącznie 4 lata i 29 dni. Zakład uwzględnił do pracy wykonywanej w warunkach szczególnych na podstawie art. 4 przytoczonej ustawy okresy: od 1.05.1977 r. do 15.01.1978 r., od 15.04.1978 r. do 22.10.1979 r. oraz od 20.04.1982 r. do 4.07.1989 r., tj. łącznie 9 lat, 5 miesięcy i 8 dni. (decyzja k. 227 – 227 verte akt ZUS)
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności o dokumenty zawarte, w załączonych do akt sprawy, aktach emerytalnych ZUS oraz aktach osobowych wnioskodawcy z: PPHU (...) M. M. w Ł., (...) S.A. oraz (...) Spółki z o.o. w K., które nie były kwestionowane przez żadną ze stron.
W ocenie Sądu, zebrane dowody, nie nasuwają wątpliwości i pozwalają, tym samym, na wydanie rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.
Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:
W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego i poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych oraz przeprowadzonej oceny dowodów, należy uznać, że odwołanie J. R., nie zasługuje na uwzględnienie.
W myśl art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych, która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2009 roku (Dz. U. z 2018 roku, poz. 1924), prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:
1)urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;
2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;
3)osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;
4)ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;
5) przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;
6) po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;
7)nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.
W myśl art. 49 Ustawy o emeryturach pomostowych prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:
1) po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;
2)spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12;
3) w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.
A zatem, stosownie do powołanego przepisu, prawo do emerytury pomostowej może nabyć również osoba, która po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, jednakże w dniu wejścia w życie ustawy miała okres wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze z tym, że praca ta musi być pracą w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu nowych przepisów tj. art. 3 ust. 1 i 3 Ustawy o emeryturach pomostowych. (vide min. wyrok SA w Lublinie z 13.03.2014 r., III AUa 1531/13, opubl. LEX nr 1441422, wyrok SA w Katowicach z 27.02.2014 r., III AUa 1045/13, opubl. LEX 1439028, wyrok SA w Szczecinie z 14.01.2014 r. III AUa 577/13, opubl. LEX 1441543, wyrok SA w Białymstoku z 09.01.2014 r., III AUa 705/13, LEX 1415788, wyrok SN z 04.12.2013 r. II UK 159/13, opubl. LEX nr 1405231, wyrok SA w Gdańsku z 07.11.2013 r., III AUa 343/13)
W myśl art. 3 ust. 1 Ustawy o emeryturach pomostowych, prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy. Czynniki ryzyka, o których mowa w ust. 1 określa przepis art. 3 ust. 2 tej Ustawy.
Według ust. 3 cytowanego przepisu prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.
Natomiast, w myśl art. 11 cytowanej ustawy, pracownik, wykonujący prace górnicze, o których mowa w art. 50c ustawy o emeryturach i rentach z FUS, który spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1, 4-7, nabywa prawo do emerytury pomostowej, jeżeli:
1) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;
2) ma okres pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat.
W przedmiotowym stanie faktycznym, nie budzi wątpliwości fakt, że wnioskodawca J. R. spełnia przesłanki ustawowe, co do daty urodzenia (po dniu 31 grudnia 1948 r.), wieku, rozwiązania umowy o pracę, lat okresów składkowych i nieskładkowych.
W ocenie Sądu, wnioskodawca nie spełnia jednak warunku co do wykonywania po dniu 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, ani też w dniu wejścia w życie ustawy, tj. 1 stycznia 2009 r. nie miał 15-letniego okresu takiej pracy, wymaganego przez art. 49 tej ustawy.
Podkreślić należy, że z przedłożonych przez wnioskodawcę dokumentów w postaci świadectw pracy w szczególnych warunkach bezsprzecznie wynika, że w okresach od 1.05.1977 r. do 15.01.1978 r. i od 15.04.1978 r. do 04.07.1989 r. był on zatrudniony na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy jako lakiernik samochodowy w Wojewódzkiej Spółdzielni Pracy Usług (...) i w okresach: od 1.05.1977 r. do 15.01.1978 r. i od 15.04.1978 r. do 22.10.1979 r. oraz od 20.04.1982 r. do 04.07.1989 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał on prace przy lakierowaniu ręcznym lub natryskowym niezhermetyzowanym, tj. prace w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
W przypadku, jednak, nawet uznania, że okres zasadniczej służby wojskowej od 23.10.1979 r. do 5.04.1982 r. , a także okres zatrudnienia w firmie PPHU (...) M. M. w Ł. od 22.07.1991 r. do 15.03.1996 r. na stanowisku lakiernika samochodowego należy zaliczyć do stażu pracy w szczególnych warunkach, to i tak brak jest podstaw do przyznania prawa do spornego świadczenia.
Jak już wyżej wskazano, wnioskodawca J. R., w trakcie zatrudnienia w Wojewódzkiej Spółdzielni Pracy Usług (...), w okresach od 1.05.1977 r. do 15.01.1978 r. i od 15.04.1978 r. do 04.07.1989 r. (bez wyłączenia okresu zasadniczej służby wojskowej) a także w firmie PPHU (...) M. M. w Ł. od 22.07.1991 r. do 15.03.1996 r. pracował jako lakiernik samochodowy przy lakierowaniu ręcznym lub natryskowym niezhermetyzowanym.
Podkreślić jednak należy, że praca ta nie stanowi pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu nowych przepisów, to jest art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych (art. 49 tej ustawy).
Prace przy lakierowaniu ręcznym lub natryskowym niezhermetyzowanym, nie zostały ujęte ani w załączniku nr 1 do Ustawy o emeryturach pomostowych, jako prace na stanowiskach w szczególnych warunkach ani w załączniku nr 2 do tej ustawy jako prace na stanowiskach w szczególnym charakterze.
Wskazania w tym miejscu wymaga jak już wyżej wspomniano, że art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych przewiduje nabycie prawa do emerytury pomostowej dla osoby, która spośród siedmiu warunków nabycia tego prawa nie spełnia tak jak ubezpieczony jednego z nich, a mianowicie nie pracuje w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze określonym w ustawie o emeryturach pomostowych po dniu 31 grudnia 2008 r. Osoba taka musi, jednak, mieć wypracowany staż pracy przed dniem 31 grudnia 2008 r. w szczególnych warunkach i w szczególnym charakterze, w rozumieniu Ustawy o emeryturach pomostowych w ramach prac wykazanych w załączniku nr 1 i 2 do tej ustawy), a nie Ustawy o emeryturach i rentach z FUS czy wykazu prac w Wykazie A stanowiącego załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm).
Ponadto wnioskodawca nie udowodnił także, że legitymuje się okresem pracy górniczej w wymiarze 15 lat pracy górniczej, o którym mowa w art. 50c ustawy o emeryturach i rentach z FUS, w związku z art. 11 ustawy o emeryturach pomostowych.
Jak bezspornie ustalono, na podstawie przedłożonej dokumentacji, ubezpieczony w okresie od 17.11.2014 r. do 31.12.2015 r. w (...) Spółce z o.o. w K. oraz od 22.01.2016 r. do 26.01.2020 r. w (...) S.A. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy świadczył prace górnicze określone w art. 50c ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, co stanowi jedynie staż pracy wynoszący 4 lata i 29 dni.
Natomiast, brak jest, także, podstaw prawnych do łączenia wskazanej pracy górniczej wykonywanej po 31 grudnia 2008 r. z innymi pracami.
Oczywistym jest, że pracy górniczej (podobnie jak innych prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienionych w załącznikach nr 1 i 2) nie można łączyć z pracami, o jakich mowa w art. 5 - 10, a to z tej przyczyny, że w przypadku tych ostatnich prac zmodyfikowano konieczne do nabycia prawa do emerytury kryteria wiekowe i stażowe w relacji do tych, jakie określono w art. 4 pkt 2 i 3 ustawy. Nie można, zatem, uzupełniać wymaganego w art. 5 - 10 ustawy okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze okresami pracy na stanowiskach wprawdzie wymienionych w załącznikach do ustawy lub w jej art. 11, lecz których wykonywanie, nie uprawnia do przejścia na emeryturę pomostową przy spełnieniu złagodzonych - w relacji do art. 4 pkt 2 i 3 lub art. 11 ustawy - przesłanek wieku emerytalnego lub stażu pracy w szczególnych warunkach/o szczególnym charakterze. Podobnie należy ocenić możliwość łączenia pracy górniczej z pracami w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienionymi w załącznikach nr 1 i 2 do ustawy, w ramach stażu uprawniającego do emerytury pomostowej z mocy art. 4 tego aktu. (por. wyrok SN z dnia 21.11.2017 r., I UK 472/16, opubl. L.).
W tej sytuacji należy przyjąć, że ubezpieczony nie spełnił przesłanki określonej w art. 4 pkt. 6 (praca górnicza nie ulega łączeniu z pracą w szczególnych warunkach) oraz w art. 49 pkt 3 Ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ wykazane przez ubezpieczonego okresy pracy nie są okresami pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze w rozumieniu Ustawy o emeryturach pomostowych.
Natomiast, warunek legitymowania się na dzień 1 stycznia 1999 r. co najmniej 15-letnim stażem pracy, wykonywanej w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych lub art. 32 i 33 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS jest warunkiem do uzyskania prawa do emerytury pomostowej na podstawie art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, tj. dla osoby, która po dniu 31 grudnia 2008 roku wykonywała pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 Ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych . Podkreślić należy, że ubezpieczony po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał jako pracownik pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (praca górnicza nie ulega łączeniu z pracą w warunkach szczególnych), a zatem nie spełnia on warunku ustalenia prawa do emerytury pomostowej z art. 4 Ustawy o emeryturach pomostowych . Nie jest też możliwe przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury pomostowej na podstawie art. 49 Ustawy o emeryturach pomostowych, skoro prace wykonywane przez wnioskodawcę jako lakiernika samochodowego, nie były ani pracami w szczególnych warunkach ani w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 Ustawy o emeryturach pomostowych.
W załączniku nr 1 i 2 do Ustawy o emeryturach pomostowych do kategorii prac w szczególnych warunkach zaliczono 40 rodzajów prac, zaś do kategorii prac w szczególnym charakterze – 24 rodzaje prac. Oznacza to istotne ograniczenie zakresu podmiotowego prawa do wcześniejszego przejścia na emeryturę z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w porównaniu z regulacją zawartą w art. 32 Ustawy o emeryturach i rentach z FUS lub prac wynikających z wykazu A stanowiącego załącznik do cytowanego wyżej Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. (dz. U z 1983 r. nr 8, poz. 43 z późn. zm.)
Zgodność pominięcia przez ustawodawcę niektórych rodzajów prac w katalogach prac uprawniających do emerytury pomostowej z konstytucyjną zasadą równości wobec prawa była przedmiotem oceny Trybunału Konstytucyjnego np. w wyroku z dnia 25.11.2010 r. K 27/09 (publ. OTK- A 2010 z. 9, poz. 109), w którym stwierdził, że nie narusza konstytucyjnej zasady równości wobec prawa pominięcie w definicji prac w szczególnych warunkach zawartej w art. 3 ust. 1 i 2 oraz 3 Ustawy o emeryturach pomostowych oraz w załączniku nr 1i 2 tej Ustawy min. czynników fizycznych i chemicznych, czy pracy w warunkach narażenia na zapylenie, promieniowanie jonizujące i działanie pól elektromagnetycznych. (por. też wyrok TK z dnia 3.03.2011 r., K.23/09, opubl. (...) 2011 z 2, poz. 8 czy 16.03.2010 r., K. 17/09 opubl. w OTK – A z 2010 r., z 3, poz. 21)
Podkreślić zaś należy, że przepisy przewidujące prawo do emerytur pomostowych są przepisami szczególnymi, stanowiącymi wyjątek od przepisów dotyczących prawa do emerytury powszechnej, ich wykładnia rozszerzająca jest niedopuszczalna, podlegają one wykładni ścisłej.
W świetle wyroku Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2005 r., I UK 104/05, opubl. w (...) z (...), który Sąd Okręgowy w pełni podziela, „przepisy prawa ubezpieczenia społecznego mają charakter bezwzględnie obowiązujący. Tworzą system prawa ścisłego, zamkniętego. Nie mogą być interpretowane rozszerzająco, zwłaszcza przy zastosowaniu wykładni aksjologicznej.“
Wykaz prac określonych w art. 3 ust. 1 i 3 Ustawy z 2008 r. o emeryturach pomostowych jest zamknięty i nie podlega uzupełnieniu w toku działalności orzeczniczej, a to oznacza, że cech pracy o szczególnym charakterze lub w szczególnych warunkach nie mogą posiadać inne prace, chociażby zbliżone rodzajowo, których sposób wykonania i jakość mogły obniżyć się z wiekiem . (vide min.: wyrok SA w Szczecinie z dnia 14.05.2015 r., wyrok SA w Szczecinie z dnia 23.01.2014 r., III AUa 604/13, opubl. LEX nr 1441544, III AUa 715/14, opubl. LEX nr 1843148, wyrok NSA w W. z dnia 19.12.2014 r., I OSK (...), opubl. LEX nr 1771927, wyrok SA w Białymstoku z dnia 14.05.2014 r., III AUa 1850/13, opubl. LEX nr 1463774)
Z uwagi na powyższe, nie są dopuszczalne żadne odstępstwa od treści przepisów cytowanej wyżej ustawy o emeryturach pomostowych.
Wnioskodawca J. R. nie może zatem nabyć prawa do emerytury pomostowej na podstawie cytowanych wyżej przepisów.
Mając na uwadze wskazane wyżej okoliczności, Sąd Okręgowy w Łodzi, na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie J. R., jako niezasadne, uznając, tym samym, prawidłowość, wydanej w dniu 12 marca 2020 r., decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w Ł..
Zarządzenie: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawcy.
K.B