UZASADNIENIE

W dniu 19 sierpnia 2019 roku P. B. wniósł o zasądzenie od M. R. kwoty 5.808 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 5.070 złotych od dnia 11 maja 2019 roku do dnia zapłaty i od kwoty 738 złotych od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż w dniu 8 września 2017 roku zawarł z pozwaną umowę o wykonanie robót budowlanych, na podstawie której zobowiązał się do wykonania przyłącza wody od miejskiej sieci wodociągowej do studni wodomierzowej na działce nr (...) przy ul. (...) w S.. Za wykonanie przedmiotu umowy strony ustaliły wynagrodzenie w kwocie 15.990 złotych brutto. Powód wykonał swoje zobowiązanie wynikające z przedmiotowej umowy w całości, zaś pozwana zapłaciła jedynie część wynagrodzenia powoda, pozostawiając nieuregulowaną kwotę 5.070 złotych.

W dniu 11 września 2019 roku referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodnie z żądaniem powoda.

Pozwana M. R. zaskarżyła ww. nakaz zapłaty w całości i wniosła o oddalenie powództwa, kwestionując roszczenie co do zasady i co do wysokości, i podnosząc, iż nie zawierała z powodem żadnej umowy, a umowa, o której pisze powód w pozwie została zawarta z jej mężem J. R. i przez niego podpisana.

W odpowiedzi na sprzeciw powód wniósł o wezwanie do udziału w sprawie J. R. w miejsce pozwanej M. R. na podstawie art. 194 § 2 k.p.c.

Postanowieniem z dnia 5 marca 2020 roku Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie wezwał do udziału w charakterze pozwanego J. R. i zwolnił od udziału w sprawie w charakterze pozwanej M. R..

W odpowiedzi na pozew J. R. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu. Pozwany potwierdził, iż zawarł z powodem umowę, o której mowa w pozwie. Wskazał, iż zależało mu na czasie, dlatego zdecydował się na ofertę powoda, która była droższa od innych, ale powód obiecywał, że całość robót ze wszystkimi formalnościami zajmie 14 dni roboczych od ich rozpoczęcia. Zarzucił powodowi, iż ten naliczył wynagrodzenie w zawyżonej, nierynkowej stawce, a także że ostatecznie wykonał pracę inną metodą niż umówiona. Następnie pozwany podniósł zarzuty dotyczące wykonania umowy przez powoda, w tym wskazał, iż powód nie wykonał części umowy do chwili obecnej i w sposób zawiniony opóźnił realizację umowy. Z ostrożności procesowej pozwany podniósł zarzut potrącenia należności powoda ze swoją wierzytelnością wobec powoda z tytułu kary umownej w kwocie 13.799,37 złotych za 863 dni zwłoki w wykonaniu umowy.

W replice na odpowiedź na pozew powód zaprzeczył okolicznościom przywołanym w treści odpowiedzi na pozew. Wskazał, iż przedmiot umowy został wykonany w całości w sposób należyty i nie posiadał wad, zmniejszających ich wartość. Powołał się także na okoliczność, iż J. R. akceptował opóźnienie w rozpoczęciu prac związane z koniecznością uzyskania niezbędnej dokumentacji i zdawał sobie sprawę z tego, że formalności są długotrwałe. Powód zaś przystąpił do prac niezwłocznie po uzyskaniu koniecznych zezwoleń. W odniesieniu do kwestii wynagrodzenia, powód przyznał, iż faktycznie wykonał zlecone prace inną metodą niż umówiona, jednak wynikało to z uzgodnień protokołu narady koordynacyjnej i ze względu na konieczność wykonania przyłącza wody metodą bezwykopkową. Niemniej jednak wynagrodzenie zostało ustalone w umowie ryczałtowo, a co za tym idzie wszelkie wyceny za każdy metr kwadratowy należy traktować jako nieuzasadnione. Powód stanął na stanowisku, iż w związku z tym, że wykonał przedmiot umowy w terminie, strona pozwana nie jest uprawniona do naliczania mu kar umownych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 8 września 2017 roku J. R. jako zamawiający zawarł z P. B., prowadzącym Zakład (...) z siedzibą w S., jako wykonawcą umowę o dzieło, którą zatytułowano jako umowa szczegółowa na wykonanie robót budowlanych.

Na podstawie przedmiotowej umowy powód zobowiązał się do wykonania przyłącza wody z rury PE DN 40 mm, długość ok. 79 m od miejskiej sieci wodociągowej do studni wodomierzowej na działce (...) położonej przy ul. (...) w S., zgodnie z projektem mgr inż. B. Z., zaś pozwany do zapłaty umówionego wynagrodzenia.

Umowa obejmowała sporządzenie projektu czasowej organizacji ruchu, zajęcie pasa drogowego, wykonanie inwentaryzacji geodezyjnej powykonawczej, spisanie protokołu odbioru przyłącza ze (...).

Za wykonanie przedmiotu umowy strony ustaliły wynagrodzenie ryczałtowe w kwocie 15.990 złotych brutto.

W § 3 umowy strony ustaliły termin realizacji robót na 14 dni roboczych od dnia ich rozpoczęcia, tj. od dnia 15 października 2017 roku. Strony zastrzegły, iż termin zakończenia robót może zostać przesunięty w razie nieuzyskania niezbędnych zezwoleń. Prace zakończone w terminie przesuniętym z tego powodu będą uważane za wykonane w terminie.

Na podstawie § 5 umowy, strony ustaliły następujące warunki płatności za roboty przedmiotem umowy: wykonawca miał wystawić fakturę do 85% wartości robót po zakończeniu robót montażowych oraz fakturę końcową do 100% wartości umowy po podpisaniu protokołu odbioru robót przez (...) i zamawiającego. Termin płatności faktur strony ustaliły na 3 dni od dostarczenia faktur zamawiającemu. W dniu podpisania umowy, zmawiający wpłacił wykonawcy kaucję w wysokości 4.000 złotych na pokrycie kosztów poniesionych przez wykonawcę w wypadku rozwiązania umowy.

W § 7 umowy strony zastrzegły stosowanie kar umownych, w tym m.in. za niewykonanie przedmiotu umowy w terminie w wysokości 0,1 % wynagrodzenia umownego za każdy dzień zwłoki.

W główce umowy została wpisana M. R., jednak to pozwany J. R. podpisał się pod umową i zawarł umowę z powodem.

Dowód:

- umowa o dzieło z dnia 8 września 2017 roku, k. 7-9;

- zeznania powoda P. B., k. 106;

- zeznania pozwanego J. R., k. 107-108;

Prace zostały opóźnione z uwagi na konieczność uzyskania odpowiedniej dokumentacji i zezwoleń na zajęcie pasa drogowego w celu budowy przyłącza. J. R. akceptował opóźnienie w rozpoczęciu prac i zdawał sobie sprawę z tego, że formalności są długotrwałe. Powód zaś przystąpił do prac niezwłocznie po uzyskaniu koniecznych zezwoleń.

Dowód:

- wiadomości mailowe, k. 32-36;

- upoważnienie z dnia 21 grudnia 2017 roku, k. 52;

- decyzja z dnia 8 stycznia 2018 roku, k. 53-55;

- zeznania powoda P. B., k. 106;

- zeznania pozwanego J. R., k. 107-108;

Powód wykonał zlecone prace inną metodą niż umówiona, albowiem z protokołu nr (...) narady koordynacyjnej dotyczącej usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu z dnia 5 grudnia 2016 roku wynikała konieczność wykonania przyłącza wody metodą bezwykopkową.

Dowód:

- odpis protokołu nr (...) z dnia 5 grudnia 2016 roku, k. 57-60;

- zeznania powoda P. B., k. 106;

- zeznania pozwanego J. R., k. 107-108;

Powód po zakończeniu robót montażowych wystawił wobec M. R. i J. R. fakturę VAT nr (...) z dnia 30 stycznia 2018 roku na kwotę 4.182 złotych. Pozwany dokonał zapłaty należności w dniu 1 lutego 2018 roku.

Dowód:

- faktura VAT nr (...) z dnia 30 stycznia 2018 roku, k. 10;

- potwierdzenie zapłaty z dnia 1 lutego 2018 roku, k. 11;

W dniu 16 marca 2018 roku spisano protokół nr (...) z dokonanego przeglądu technicznego końcowego przyłącza wodociągowego. Komisja składała się z przedstawiciela wykonawcy A. G. oraz przedstawiciela (...) H. K.. W protokole wskazano, iż roboty zostały wykonane zgodnie z warunkami ogólnymi i technicznymi przyłączenia do sieci wodno-kanalizacyjnej, z projektem budowlano-wykonawczym, za wyjątkiem zmiany średnicy przyłącza na 32 PE, jednak przyłącze spełniło wymogi stawiane przez (...). Po tej czynności pozwany mógł udać się do (...) celem spisania protokołu odbioru i podpisania umowy na dostawę wody.

Dowód:

- protokół nr (...) z dnia 16 marca 2018 roku, k. 12;

- zeznania powoda P. B., k. 106;

- zeznania pozwanego J. R., k. 107-108;

Powód wystawił wobec M. R. i J. R. fakturę VAT nr (...) z dnia 6 kwietnia 2018 roku na kwotę 738 złotych brutto oraz fakturę VAT nr (...) z dnia 16 kwietnia 2018 roku na kwotę 11.070 złotych, przy czym wskazał, że do zapłaty tytułem wystawionej faktury pozostała kwota 5.070 złotych. Na poczet zapłaty należności wynikającej z tej faktury zaliczono bowiem zapłaconą wcześniej przez pozwanego zaliczkę w kwocie 2.000 złotych i kaucję w wysokości 4.000 złotych.

Dowód:

- faktura VAT nr (...) z dnia 6 kwietnia 2018 roku, k. 13;

- faktura VAT nr (...) z dnia 16 kwietnia 2018 roku wraz z potwierdzeniem odbioru, k. 14-16;

Pozwany nie dokonał zapłaty należności wskazanej w ww. fakturach.

W związku z powyższym, powód pismem z dnia 30 listopada 2018 roku wezwał M. R. i J. R. do zapłaty należności w kwocie 5.808 złotych wraz z naliczonymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie w zapłacie w wysokości 340,54 złotych.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty z dnia 30 listopada 2018 roku, k. 17;

Powód wykonał umówioną pracę i dokumentację, w tym geodezyjną inwentaryzację powykonawczą i badanie zagęszczenia gruntu, jednak pozwany jej nie odebrał.

Dowód:

- potwierdzenie wykonania geodezyjnych pomiarów powykonawczych, k. 56;

- pismo (...) z dnia 16 grudnia 2019 roku, k. 80;

- pismo powoda z dnia 30 stycznia 2018 roku, k. 93;

- dokumentacja, k. 94-98, 100-103;

- zeznania powoda P. B., k. 106.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Niniejszym pozwem powód P. B. dochodził od pozwanego J. R. niewypłaconego dotychczas wynagrodzenia z tytułu umowy o dzieło z dnia 8 września 2017 roku.

W tym miejscu wskazać należy, iż w toku niniejszego postępowania okazało się, że powództwo zostało pierwotnie wniesione przeciwko M. R., która nie była stroną umowy z dnia 8 września 2017 roku, a nie zostało wniesione przeciwko jej mężowi J. R., który podpisywał się pod umową, stąd też Sąd zastosował przepis art. 194 k.p.c. i na tej podstawie postanowieniem z dnia 5 marca 2020 roku (na wniosek powoda) wezwał do udziału w charakterze pozwanego J. R. i zwolnił od udziału w sprawie w charakterze pozwanej M. R..

Idąc dalej wskazać należy, iż Sąd ustalił, że umowa z dnia 8 września 2017 roku, wbrew jej tytułowi - umowa szczegółowa na wykonanie robót budowlanych, stanowiła umowę o dzieło, o której mowa w art. 627 k.c.

Zgodnie z ww. przepisem przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Umowa o dzieło jest umową rezultatu, a więc wykonanie tej umowy przez przyjmującego zamówienie wymaga doprowadzenia do osiągnięcia rezultatu oczekiwanego przez zamawiającego, a przy tym obejmującego wykonanie będące przedmiotem umowy.

Na podstawie całokształtu materiału dowodowego zebranego w sprawie Sąd doszedł do następujących wniosków. Okoliczność zawarcia umowy i jej treść nie były kwestionowane pomiędzy stronami. Powód przystąpił więc do realizacji umowy, której przedmiot wykonał w całości w sposób prawidłowy i pozbawiony wad. Wbrew twierdzeniom pozwanego, Sąd ustalił, iż pozwany akceptował rozpoczęcie przez powoda prac po uzyskaniu odpowiednich zezwoleń - decyzji na zajęcie pasa drogowego. Powyższe wynika wprost z treści wiadomości mailowych znajdujących się na k. 32-36 akt. Pozwany i jego żona podpisali również w dniu 21 grudnia 2017 roku upoważnienie dla powoda do reprezentowania ich w (...) w S. w sprawie zajęcia pasa drogowego. W tamtym czasie pozwany nie miał zastrzeżeń do pracy powoda ani terminowości wykonywanych przez niego prac i zdawał sobie sprawę z tego, że formalności są długotrwałe. Powód nie mógł również w żaden sposób przyspieszyć czynności urzędowych, albowiem szybkość wydawanych zezwoleń zależała tylko i wyłącznie od czynności podjętych przez dany organ. I tak, już w dniu 8 stycznia 2018 roku powód uzyskał dla pozwanego i jego żony wymagane zezwolenie w sprawie zajęcia pasa drogowego w celu prowadzenia robót i niezwłocznie przystąpił do wykonywania prac. Powód wykonał umówioną pracę i dokumentację, w tym geodezyjną inwentaryzację powykonawczą i badanie zagęszczenia gruntu, jednak pozwany jej nie odebrał. Komisyjny odbiór prac należał bowiem do inwestora. Należy zatem uznać, iż zgodnie z treścią § 3 ust. 2 zd. drugiego umowy, powód wykonał zlecone prace w terminie, albowiem termin zakończenia robót został przesunięty z uwagi na nieuzyskanie niezbędnych zezwoleń.

W tym miejscu wskazać również należy, niejako w odpowiedzi na zarzut pozwanego, że powód wykonał zlecone prace inną metodą niż umówiona, jednak wynikało to z uzgodnień protokołu narady koordynacyjnej i ze względu na konieczność wykonania przyłącza wody metodą bezwykopkową. Okoliczność ta nie ma bynajmniej znaczenia dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie, albowiem wynagrodzenie powoda w umowie zostało ustalone ryczałtowo w kwocie 15.990 złotych brutto, a nie przy użyciu określonej stawki. Stąd też niezasadne zdaniem Sądu jest wyliczanie przez pozwanego wyceny pracy powoda w odniesieniu do metra kwadratowego.

W świetle powyższych argumentów Sąd uznał za nieuzasadnione naliczanie powodowi przez pozwanych kary umownej za opóźnienie, gdyż powód nie pozostał w zwłoce z wykonaniem przedmiotu umowy. Stąd też zarzut potrącenia należności zgłoszony przez pozwanego okazał się bezzasadny i nieskuteczny, bowiem wierzytelność pozwanego i jego żony nie istnieje.

W tym miejscu wskazać należy, iż na rozprawie w dniu 16 czerwca 2020 roku Sąd oddalił wniosek pozwanego o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa, uznając go za niemający znaczenia dla rozstrzygnięcia, albowiem wynagrodzenie powoda w umowie zostało ustalone w sposób ryczałtowy, a nie przy pomocy stawek. Stąd tez nie było potrzeby powoływać biegłego na okoliczności wskazane przez pozwanego.

Mając na uwadze powyższe Sąd w punkcie I wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5.808 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 5.070 złotych od dnia 11 maja 2019 roku do dnia zapłaty i od kwoty 738 złotych od dnia 19 sierpnia 2019 roku do dnia zapłaty.

Rozstrzygnięcie w zakresie odsetek Sąd oparł na podstawie art. 481 k.c. i orzekł zgodnie z żądaniem powoda.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu zawarte w punkcie II sentencji wyroku było konsekwencją art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. Przywołany przepis stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata lub radcę prawnego zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata lub radcy prawnego, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

Na gruncie przywołanych przepisów pozwany jako przegrywający sprawę powinien zwrócić powodowi wszystkie poniesione przez niego niezbędne koszty procesu, do których należy zaliczyć wynagrodzenie pełnomocnika, ustalone zgodnie § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, w kwocie 1.800 złotych, opłatę skarbową od udzielonego pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych i opłatę sądową od pozwu w kwocie 250 złotych, łącznie 2.067 złotych.

Sędzia Agnieszka Kuryłas

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE