UZASADNIENIE

Decyzją z 27 kwietnia 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu J. G. prawa do ponownego przeliczenia podstawy wymiaru emerytury na podstawie art. 110a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ponieważ nowo ustalony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru okazał się niższy niż 250%.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony wniósł o jej zmianę i orzeczenie co do istoty sprawy. Jednocześnie wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu wyliczania rent i emerytur na okoliczność odtworzenia wynagrodzeń ubezpieczonego w latach 1959 – 1979.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony J. G. urodził się (...)

Decyzją z 31 maja 1986 r. przyznano ubezpieczonemu prawo do emerytury górniczej od 10 kwietnia 1986 r. Do ustalenia podstawy wymiaru tego świadczenia organ rentowy przyjął wynagrodzenia ubezpieczonego z okresu od maja 1985 r. do kwietnia 1986 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 260,81% i zgodnie z przepisami został ograniczony do 250%.

Ubezpieczony po nabyciu prawa do emerytury kontynuował zatrudnienie.

W dniu 9 kwietnia 2018 r. ubezpieczony złożył wniosek o przeliczenie emerytury na podstawie art. 110a ustawy emerytalno-rentowej. Do wniosku dołączył zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z 6 października 2017 r. wystawione przez Spółkę (...) S.A. w B. obejmujące lata 1980-1990.

Zaskarżoną decyzją z 27 kwietnia 2018 r. (...) Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu prawa do przeliczenia wysokości emerytury, ponieważ nowo ustalony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru okazał się niższy niż 250% - wyniósł 165,85%.

Ubezpieczony w okresie od 3 stycznia 1959 r. do 23 stycznia 1960 r. był zatrudniony w KWK (...) na stanowisku ładowacza pod ziemią. Pracował na oddziale wydobywczym.

W okresie od 18 lutego 1960 r. do 14 grudnia 1961 r. pracował w KWK (...) w K. na następujących stanowiskach:

-: robotnika dołowego pod ziemią od 18 lutego 1960 r. do 10 marca 1960 r.;
-: robotnika na powierzchni od 11 marca 1960 r. do 19 marca 1960 r.;
-: robotnika dołowego pod ziemią od 20 marca 1960 r. do 14 grudnia 1961 r.

Ubezpieczony w KWK (...) pracował na oddziale przygotowawczym a potem na oddziale wydobywczym.

W okresie od 30 stycznia 1962 r. do 27 października 1962 r. oraz od 18 listopada 1964 r. do 28 listopada 1987 r. i od 16 lutego 1988 r. do 29 czerwca 1990 r. pracował w KWK (...) w K. na następujących stanowiskach:

-: robotnika górniczego pod ziemią od 30 stycznia 1962 r. do 27 października 1962 r.;
-: służba wojskowa od 28 października 1962 r. do 14 października 1964 r.;
-: robotnika górniczego pod ziemią od 18 listopada 1964 r. do 31 października 1968 r.;
-: młodszego górnika pod ziemią od 1 listopada 1968 r. do 31 maja 1969 r. ;
-: górnika pod ziemią od 1 czerwca 1969 r. do 28 listopada 1987 r.;
-: górnika pod ziemią od 16 lutego 1988 r. do 29 czerwca 1990 r.

Związek małżeński odwołujący zawarł 21 grudnia 1968 r.

W latach 1959-1979 – za wyjątkiem stycznia 1959 r., kiedy pracował na pierwszą zmianę – ubezpieczony pracował na 3 zmiany i przynajmniej 2 niedziele w miesiącu.

W okresie od 21 czerwca 1971 r. do 30 sierpnia 1985 r. ubezpieczony był członkiem drużyny ratowniczej przy KWK (...) i brał udział w ćwiczeniach i akcjach ratowniczych:

-: w 1971 r. 4 dniówki ćwiczeń,
-: w 1972 r. 6 dniówek ćwiczeń,
-: w 1973 r. 6 dniówek ćwiczeń, 10 godzin akcyjnych, w tym 6 w aparacie,
-: w 1974 r. 4 dniówki ćwiczeń, 16 dniówek w pogotowiu (...), 36 godzin akcyjnych, w tym 8 godzin w aparacie,
-: w 1975 r. 6 dniówek ćwiczeń, 8 dniówek w pogotowiu (...),
-: w 1976 r. 6 dniówek ćwiczeń, 23 dniówki w pogotowiu (...), 56 godzin akcyjnych, w tym 20 godzin w aparacie,
-: w 1977 r. 7 dniówek ćwiczeń, 15 dniówek w pogotowiu (...), 12 godzin akcyjnych, w tym 1 godzina w aparacie,
-: w 1978 r. 6 dniówek ćwiczeń,
-: w 1979 r. 6 dniówek ćwiczeń, 11 godzin akcyjnych, w tym 1 godzina w aparacie.

Na podstawie opinii biegłego z zakresu rent i emerytur Z. T. z 3 kwietnia 2019 r. (k.24-64) oraz opinii uzupełniającej z 30 stycznia 2020 r. (k.94-117) Sąd ustalił, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru ubezpieczonego nie przekracza 250%.

W opinii podstawowej biegły odtworzył miesięczne i roczne kwoty wynagrodzeń ubezpieczonego za lata 1959-1979 na podstawie danych z akt osobowych ubezpieczonego, akt organu rentowego i akt sądowych. Biegły w wyliczanych wynagrodzeniach z okresu zatrudnienia w KWK (...), KWK (...) i KWK (...) ujął tylko te dodatki, które bezwzględnie przysługiwały ubezpieczonemu według przepisów branżowych w górnictwie z uwzględnieniem Karty Górnika i deputatu węglowego oraz – zgodnie z zaleceniem Sądu – dodatek za pracę w systemie 3-zmianowym (dodatek nocny), za wyjątkiem stycznia 1959 r, kiedy pracował na pierwszą zmianę oraz dodatek za pracę w 2 niedziele w miesiącu w całym okresie w I wariancie i dodatek za pracę w 2 niedziele w każdym miesiącu do 1971 r. a od 1972 r. przyjmując ilość niedziel jako różnica pomiędzy ilością dniówek wykazanych w załączniku do karty ewidencyjnej a ilością dniówek wynikającą z normatywnego czasu pracy. Do wyliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury zgodnie z art. 110a ustawy o emeryturach i rentach z FUS w najkorzystniejszej wersji, tj. z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniom społecznym z uwzględnieniem części zarobków przypadających po przyznaniu świadczenia, biegły ujął najlepsze 20 lat z całego okresu zatrudnienia, tj. 1969-1978 i 1980-1989. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru obliczony przez biegłego wyniósł w I wariancie 226,85% a w II wariancie 228,33%.

W opinii uzupełniającej biegły skorygował swoje obliczenia poprzez uwzględnienie dokumentów dotyczących członkostwa ubezpieczonego w drużynie ratowniczej. Przy tak odtworzonych wynagrodzeniach wyliczony przez biegłego w opinii uzupełniającej wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury ubezpieczonego zgodnie z art. 110a, z 20 lat z całego okresu zatrudnienia, tj. tj. 1969-1978 i 1980-1989, wyniósł w I wariancie 229,10% a w II wariancie 230,58%.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o akta organu rentowego, akta osobowe ubezpieczonego z w KWK (...), KWK (...) i KWK (...), informacji (...) S.A. z 16 kwietnia 2019 r. (k.75-76) i z 30 sierpnia 2019 r, (k.82-85), zeznania świadków W. G. (k.91) i Z. P. (k.91), opinie biegłego z zakresu rent i emerytur Z. T. z 3 kwietnia 2019 r. (k.24-64) oraz opinię uzupełniającą z 30 stycznia 2020 r. (k.94-117).

Sąd ocenił zebrany materiał dowodowy jako kompletny i spójny, a poprzez to mogący stanowić podstawę ustaleń faktycznych w sprawie. W szczególności Sąd podzielił opinie biegłego, które zostały sporządzane w sposób miarodajny, a konkluzje w nich zawarte są konkretne i przekonujące.

Organ rentowy nie kwestionował opinii biegłego.

Odwołujący nie wniósł zastrzeżeń do opinii uzupełniającej biegłego.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego nie zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie bezsporne jest, że ubezpieczony od 10 kwietnia 1986 r. jest uprawniony do emerytury górniczej obliczonej w oparciu o wynagrodzenia z okresu od maja 1985 r. do kwietnia 1986 r., gdzie wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 260,81% i zgodnie z przepisami został ograniczony do 250%.

Bezspornie ubezpieczony po uzyskaniu prawa do emerytury pozostawał w zatrudnieniu.

Przedmiotem sporu jest wysokość emerytury ubezpieczonego. Zaskarżoną decyzją z 27 kwietnia 2018 r. (...) Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu prawa do przeliczenia wysokości emerytury, ponieważ nowo ustalony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru okazał się niższy niż 250% - wyniósł 165,85%.

Sąd wskazuje, iż ustawą z dnia 5 marca 2015 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 552) wprowadzono z dniem 1 maja 2015 r. zmiany w przepisach ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dodając m.in. art. 110a.

Zgodnie z treścią art. 110a ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 53) wysokość emerytury oblicza się ponownie od podstawy wymiaru ustalonej w sposób określony w art. 15, z uwzględnieniem art. 110 ust. 3, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego przypadającą w całości lub w części po przyznaniu świadczenia, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru przed zastosowaniem ograniczenia, o którym mowa w art. 15 ust. 5, jest wyższy niż 250%.

Zgodnie z ust. 2 ustalenie wysokości emerytury zgodnie z ust. 1 może nastąpić tylko raz.

Art. 110a znajduje zastosowanie do przeliczenia emerytur przyznanych na starych zasadach tj. obliczonych w myśl art. 53 ustawy emerytalno-rentowej, gdzie bezpośredni wpływ na wysokość świadczenia ma kwota bazowa oraz wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia.

Bezspornie ubezpieczony pobiera emeryturę obliczoną na starych zasadach. Nadto po uzyskaniu prawa do emerytury kontynuował zatrudnienie.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało jednak, że art. 110a ustawy nie znajdzie zastosowania do ubezpieczonego, gdyż ten nie spełnił wszystkich wymaganych tym przepisem przesłanek. Ustalony na nowo wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia nie jest bowiem wyższy niż 250%.

Jak wykazano w toku postępowania wskaźnik wysokości podstawy wymiaru obliczony z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniom w najkorzystniejszej wersji, tj. 1969-1978 i 1980-1989, wynosi 230,58%.

Ubezpieczony twierdził, że w latach 1959-1979 osiągał wyższe wynagrodzenie niż przyjęte przez organ rentowy.

Dla wyjaśnienia spornej kwestii Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu rent i emerytur, który wyliczył kwoty wynagrodzeń ubezpieczonego za lata 1959 – 1979 na podstawie danych z akt osobowych ubezpieczonego, akt organu rentowego i akt sądowych. Biegły w wyliczanych wynagrodzeniach z okresu zatrudnienia w KWK (...), KWK (...) i KWK (...) ujął tylko te dodatki, które bezwzględnie przysługiwały ubezpieczonemu według przepisów branżowych w górnictwie z uwzględnieniem Karty Górnika i deputatu węglowego oraz – zgodnie z zaleceniem Sądu – dodatek za pracę w systemie 3-zmianowym (dodatek nocny), za wyjątkiem stycznia 1959 r, kiedy pracował na pierwszą zmianę oraz dodatek za pracę w 2 niedziele w miesiącu w całym okresie w I wariancie i dodatek za pracę w 2 niedziele w każdym miesiącu do 1971 r. a od 1972 r. przyjmując ilość niedziel jako różnica pomiędzy ilością dniówek wykazanych w załączniku do karty ewidencyjnej a ilością dniówek wynikającą z normatywnego czasu pracy.

W ocenie Sądu biegły dokonał prawidłowych wyliczeń wynagrodzeń odwołującego, zgodnie z którymi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru ubezpieczonego z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniom w najkorzystniejszej wersji, tj. 1969-1978 i 1980-1989, wyniósł w I wariancie 226,85% a w II wariancie 228,33%.

Sąd wskazuje, że nawet po zaliczeniu w opinii uzupełniającej dodatku za udział w drużynie ratowniczej, wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie przekroczył 250% - wzrósł tylko nieznacznie względem ustalonego w opinii podstawowej i wyniósł w I wariancie 229,10% a w II wariancie 230,58%.

Reasumując, skoro nowo wyliczony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie jest wyższy niż 250%, to ubezpieczonemu nie przysługuje prawo do ponownego przeliczenia pobieranej przez niego emerytury górniczej z zastosowaniem art. 110a ustawy, to jest z uwzględnieniem podstawy wymiaru wyliczonej na nowo, zgodnie z art. 15 ustawy.

Mając na uwadze powyższe Sąd– na mocy (...) § 1 k.p.c. – oddalił odwołanie.

(-) sędzia Patrycja Bogacińska-Piatek

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

Przewodniczący:	sędzia Patrycja Bogacińska - Piątek