Sygn. akt III Ca 914/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 października 2020 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia Sądu Okręgowego Leszek Dąbek

Sędziowie Sądu Okręgowego Gabriela Sobczyk

Sądu Okręgowego Artur Żymełka

Protokolant Aleksandra Sado-Stach

po rozpoznaniu w dniu 8 października 2020 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa S. K.

przeciwko Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 28 lutego 2019 r., sygn. akt I C 537/17

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 o tyle, że:

a)  zasądza od pozwanego na rzecz powódki odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 20 519,10 zł (dwadzieścia tysięcy pięćset dziewiętnaście złotych i dziesięć groszy) od dnia 15 czerwca 2017r.,

b)  oddala powództwo w części żądania zasądzenia od pozwanego na rzecz powódki odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 20 519,10 zł (dwadzieścia tysięcy pięćset dziewiętnaście złotych i dziesięć groszy) za okres od 3 grudnia 2016r. do dnia 14 czerwca 2017r.;

2.  oddala apelację w pozostałej części;

3.  zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 122 zł (sto dwadzieścia dwa złote) z tytułu zwrotu kosztów postępowania odwoławczego w tym 109 zł (sto dziewięć złotych) kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Artur Żymełka SSO Leszek Dąbek SSO Gabriela Sobczyk

Sygn. akt III Ca 914/19

UZASADNIENIE

Powódka S. K. żądała zasądzenia na jej rzecz od pozwanego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w W. zadośćuczynienia

w kwocie 20.000zł i odszkodowania w kwocie 2068,10zł, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 3 12 2016r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu powództwa twierdziła, że uległa wypadkowi komunikacyjnemu spowodowanego przez nieznanego sprawcę, co uzasadnia ustawową odpowiedzialność pozwanego. Wskazywała, że domaga się zasądzenia odsetek

od 1 08 2016r. tj. od dnia wymagalności roszczenia przypadający na dzień po dacie wskazanej jako granicznej w wystosowanym do pozwanego wezwaniu do zapłaty zadośćuczynienia.

Pozwany Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny w W. , wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powódki na jego rzecz zwrotu kosztów procesu.

Zarzucił, że w dacie powstania zawisłości sporu w dalszym ciągu biegł termin na spełnienie przez niego świadczenia, a wpływ pozwu przerwał prowadzenie pomiędzy stronami postępowania rozmów ugodowych i uniemożliwił wydanie decyzji dotyczącej roszczenia powódki. Nadto zarzucił, że żądana wysokość zadośćuczynienia jest niewspółmierne wysoka do rzeczywiście doznanej krzywdy, natomiast żądanie odszkodowania jest bezzasadne.

Sąd Rejonowy w Gliwicach w wyroku z dnia 28 02 2019 r. uwzględnił powództwo co do kwoty 20.519,10 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 3 12 2016r. do dnia zapłaty, oddalił je w pozostałym zakresie oraz orzekł o koszach procesu.

Orzekając o należnych powódce odsetkach za opóźnienie się pozwanego w spełnieniu zasadzonego świadczenia głównego przywołał regulacje art. 481 § 1 i 2 k.c. odwołując się do treści pisma z dnia 29 09 2016r. O kosztach procesu orzekł w oparciu o regulację art. 100 k.p.c.

Orzeczenie zaskarżył pozwany Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny w części zasądzającej od niego na rzecz powódki odsetki ustawowe

za opóźnienie od kwoty 20.519,10 zł za okres od 3 12 2016r. do 28 07 2017r. (pkt 1), który wniósł o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonym zakresie oraz zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów proces za obie instancje.

Zarzucał, że przy ferowaniu wyroku naruszono przepisy prawa materialnego oraz procesowego, tj. regulację:

1)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez:

a)  brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego w postaci korespondencji mailowej pozwanego i (...) S.A. potwierdzającej przesłanie do pozwanego brakujących dokumentów w postaci opinii kompleksowej z badaniem dla (...) SA, protokołu badania lekarskiego do (...) S.A., oceny niezdolności do pracy, karty informacyjnej leczenia szpitalnego, historii choroby, co skutkowało pominięciem okoliczności, że pozwany otrzymał pełne akta szkodowe od (...) S.A. w dniu 28 06 2017r., co miało wpływ na treść rozstrzygnięcia bowiem prowadziło do naruszenia prawa materialnego,

b)  poprzez pominięcie okoliczności, iż pismo powódki z 29 09 2019r. stanowiło zgłoszenie szkody do (...) S.A. w celu przeprowadzenia postępowania w zakresie ustalenia zasadności i wysokości dochodzonych roszczeń oraz błędne ustalenie iż termin na likwidację szkody przez pozwanego winien liczyć się od tej daty, a nie od przekazania akt szkody pozwanemu;

2)  art. 481 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na zasądzeniu odsetek ustawowych za opóźnienie od 29 09 2016r., podczas gdy odsetki należne są dopiero po upływie 30 dni, licząc od dnia otrzymania akt szkody przez pozwanego od (...) S.A.;

3)  art. 108 ust. 1 i 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z dnia 22 05 2003 r. poprzez jego niezastosowanie podczas gdy Sąd powinien uznać, iż w dacie pisma z 29 09 2016r. nastąpiło zgłoszenie roszczenia do (...) S.A. w celu przeprowadzenia postępowania w zakresie ustalenia zasadności i wysokości dochodzonych roszczeń; zgłoszenie to nie jest tożsame z przekazaniem akt szkody pozwanemu;

4)  art. 109 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z dnia 22 05 2003 r. poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy przepis ten powinien zostać zastosowany i Sąd a quo powinien był zasądził odsetki od kwoty 20.519,10 zł dopiero od dnia 28 07 2017 r., jako że pozwany otrzymał pełne akta szkody od (...) S.A. w dniu 28 06.2017r., a więc termin na spełnienie świadczenia upływał 27 07 2017r..

Powódka S. K. wniosła o oddalenie apelacji oraz zasądzenie

od pozwanego na jej rzecz kosztów procesu w postępowaniu odwoławczym.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Sąd pierwszej instancji trafnie zakwalifikował roszczenia powódki przyjmując, że mają one źródło w reżimie odpowiedzialności deliktowej za szkodę, a następnie prawidłowo rozpoznał sprawę

Ustalenia faktyczne składające się na podstawę faktyczną nie były kwestionowane w apelacji, mają podstawę w informacjach zawartych w przywołanych w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia źródłach dowodowych, których ocen jakkolwiek lakoniczna jest logiczna i mieści się w granicach swobodnej oceny dowodów.

Z tych też względów Sąd odwoławczy ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji przyjął z własne.

Dokonana przez Sąd Rejonowy ocena prawna ustalonego stanu faktycznego w swym zasadniczym zarysie - dotyczącym istnienia po stronie pozwanej obowiązku spełnienia na rzecz powódki dochodzonego świadczenia i jego zakresu – jest prawidłowa i Sąd odwoławczy w tej części ją podziela i przyjmuje za własną (orz. SN z dn. 26 04 1935r. C III 473/34, Zb U. z 1935r. poz. 496).

W tej części nie była ona kwestionowana w apelacji, gdyż zarzuty dotyczące zastosowania przez Sąd pierwszej instancji prawa materialnego i procesowego dotyczą tylko orzeczenia o należnych powódce odsetkach za opóźnienie się pozwanego w zaspokojeniu roszczenia.

W sprawie nie jest kwestionowane, że obrażenia powódki powstały

w okolicznościach uzasadniających odpowiedzialność cywilną kierującego pojazdem mechanicznym, którego tożsamość nie została ustalona, co z mocy art. 98 ust. 1 pkt 1 ustawie z dnia 22 05 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych rodzi po stronie pozwanego obowiązek zapłaty powódce przewidzianego w art. 445 k.c. zadośćuczynienia oraz z mocy art. 415 k.c. obowiązek zapłaty jej odszkodowania za powstałą szkodę materialną.

Powódka - zgodnie z regulacją art. 108 przywołanej ustawy - zgłosiła swoje roszczenia pozwanemu za pośrednictwem (...) S.A. w W. w piśmie z dnia 29 01 2016r. (wyznaczając mu termin do ich zapłaty do dnia 2 12 2016r.), stąd też pozwany – zgodnie z regulacją art. 109 ust. 1 tej ustawy – obowiązany był „zaspokoić jej roszczenia… w terminie 30 dni, licząc od dnia otrzymania akt od zakładu ubezpieczeń”.

Prawodawca nie sprecyzował bliżej, co należy rozumieć pod pojęciem „akt” przekazanych pozwanemu przez zakład ubezpieczeń.

Mając jednakże na uwadze nałożony na zakład ubezpieczeń w art. 108 ust. 2 ustawy obowiązek „przeprowadzenia postępowania w zakresie ustalenia zasadności i wysokości dochodzonych roszczeń,” należy przyjąć, że powinny one zawierać zgłoszenie przez uprawnionego do odszkodowania roszczenia i całokształt zgromadzony przez zakład ubezpieczeń materiału niezbędnego do przeprowadzenia przez Fundusz Gwarancyjny postępowania likwidacyjnego.

Niewątpliwym jest, że negatywnymi skutkami opóźnienia się zakładu ubezpieczeń w przesłaniu akt, a tym bardziej skutkami przesłania ich w niekompletnym stanie nie można obciążać poszkodowanego, który w sposób należyty wywiązał się ze swych obowiązków.

Dostrzegł to także prawodawca, który w regulacji art. 109 ust. 3 ustawy rozgraniczając odpowiedzialność Funduszu i zakładu ubezpieczeń za zwłokę każdego z wymienionych podmiotów, stanowi, że „odpowiedzialność za zwłokę

w spełnieniu świadczenia” ponosi każdy nich „w swoim zakresie”.

W świetle powyższego przesłanie Funduszowi przez zakład ubezpieczeń niekompletnych akt może zatem potencjalnie doprowadzić do przesunięcia momentu początkowego powstania po stronie Funduszu odpowiedzialności za zwłokę poza datę formalnego przesłania mu akt.

Żeby to jednak mogło nastąpić zgodnie z ogólną dyrektywą zawartą

w art. 6 k.c. na Funduszu ciąży obowiązek wykazania, iż przesłane mu akta były niekompletne, jaki miało to wpływ na jego opóźnienie w spełnieniu dochodzonych świadczeń oraz że pomimo powziętych przez niego działań występujące w aktach braki nie zostały usunięte w terminie lub też zostały one usunięte, lecz nastąpiło to z takim opóźnieniem, że nie było już możliwe dochowania przez niego wskazanego powyżej terminu.

Z materiału sprawy wynika – że akta szkody zostały przekazane pozwanemu przez (...) S.A. w dniu 15 05 2017r. (treść maila k. 31 akt), wobec czego termin spełnienia świadczenia upłynął 14 06 2017r.

Nie ma w nich jednak informacji dotyczących rodzaju występujących

w aktach braków oraz ich wpływu na opóźnienie się pozwanego w spełnieniu dochodzonych świadczeń.

W szczególności nie wynika to z maila wysłanego przez pozwanego

do (...) S.A. w W. w dniu 22 06 2017r. oraz wskazanego powyżej maila (mowa w nim jest jedynie o przesłaniu w załączeniu brakujących akt).

Niezależnie od tego podjęte przez pozwanego działania były oczywiście spóźnione, gdyż pierwsze jego działania w celu usunięcia braków przesłanych mu akt zostały podjęte dopiero w dniu 22 06 2017r., tj. już po upływie wskazanego powyżej terminu (mail z 22 062017r.)

Z podanych względów apelacja jest w zatem w części uzasadniona,

co prowadziło do zmiany zaskarżonego wyroku w oparciu o regulację art. 386 § 1 k.p.c. a w pozostałej części jako bezzasadną podlegała ona oddaleniu przy zastosowaniu regulacji art. 385 k.p.c.

Reasumując zaskarżony wyrok jest w części wadliwy i dlatego zmieniono go w sposób podany sentencji w oparciu o regulację art. 386 § 1 k.p.c.

a w pozostałym zakresie apelację jako bezzasadną oddalono na mocy regulacji art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosując regulację

art. 100 zd. 2 k.p.c., biorąc pod uwagę, że pozwany uległ w postępowaniu odwoławczym tylko w nieznacznej części żądania i powódka powinna mu zwrócić poniesione przez niego w tym postępowaniu koszty procesu w kwocie 122zł, w tym 109zł kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Artur Żymełka SSO Leszek Dąbek SSO Gabriela Sobczyk