Sygn. akt: I C 374/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 października 2020 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

sędzia Wojciech Wacław

Protokolant:

sekretarz sądowy Justyna Szubring

po rozpoznaniu w dniu 15 10 2020 r. w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko T. D.

I zasądza od pozwanego T. D. na rzecz powoda (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 100 690,62 zł (sto tysięcy sześćset dziewięćdziesiąt złotych 62/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 19 02 2020 r. do 15 października 2020 r. rozkładając zasądzoną należność na 60 miesięcznych rat płatnych do dnia 10-go każdego miesiąca od 10 listopada 2020 r. poczynając w kwotach :

- pierwsze 30 rat po 1000,-zł;

- kolejne 30 rat po 2000,- zł

- ostatnia rata w kwocie 10 690,62 - zł,

przy czym wszystkie raty wraz z dodatkowymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wymagalności do dnia zapłaty na wypadek opóźnienia w płatności z którąkolwiek z nich;

II. oddala powództwo co do zapłaty kwoty 19,43 zł oraz w zakresie sądowego rozłożenia zasądzonej kwoty na raty i jego skutków;

III umarza postępowanie w pozostałej części;

IV. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5000,- zł,- zł tytułem zwrotu części kosztów procesu w pozostałej części pozwanego kosztami procesu nie obciążając.

Sygn. akt I C 374/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 23 04 2020 r. powód (...) Bank S.A. z/s w W. żądał w postępowaniu upominawczym zasądzenia na jego rzecz od pozwanego T. D. kwoty 103 392,79 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym do dnia zapłaty. Jednocześnie wniósł o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że na podstawie łączącej strony umowy kredytu, pozwany zobowiązał się do terminowej spłaty sumy pieniężnej. W związku z brakiem należytego wykonania zaciągniętego zobowiązania opóźnieniem w spłacie powód wezwał pozwanego do uregulowania wymagalnego zadłużenia wskazując, że brak spłaty spowoduje wypowiedzenie umowy.

Powód pismem z dnia 14 12 2019 r. skierował do pozwanego wypowiedzenie zawierające pouczenie o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację

W wyniku wypowiedzenia całe zadłużenie zostało postawione w stan pełnej wymagalności.

Powództwo jest następstwem pozwu o to samo roszczenie wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym, umorzonym w dniu7 04 2020 przez Sąd Rejonowy w (...). (k. 4).

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie od powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W treści pisma w pierwszej kolejności pozwany podniósł zarzut przedawnienia w części obejmującej skapitalizowane odsetki.

Dalej przyznając zawarcie umowy kredytu podniósł, iż spłacał go regularnie do jesieni 2019 r kiedy to popadł w trudności finansowe, co spowodowało konieczność restrukturyzacji.

Część rat zapłacił też za rok z góry.

W ocenie pozwanego treść pozwu a także treść wyciągu z ksiąg bankowych powoda nie dokumentuje należycie zadłużenia pozwanego, bowiem kwot z pozwu nie odzwierciedla rzeczywistego zadłużenia pozwanego.

W ocenie pozwanego nie jest należna powodowi kwota kosztów z postępowania w EPU, nie jest też należna kwota opłaty, której wysokość nie wynika z umowy.

Pismem z dnia 27 08 2020 r powód cofnął częściowo powództwo co do kwoty 3000,- zł uiszczonej przez pozwanego po dniu wniesienia powództwa zaliczając część tj. 317,26 zł na poczet należności odsetkowej , resztę zaś na poczet kapitału.(k. 56-57)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 7 11 2013 r. powód (...) Bank SA w W. zawarł z pozwanym umowę kredytu gotówkowego częściowo konsolidacyjnego przeznaczonego częściowo na spłatę zobowiązań finansowych pozwanego z innej umowy zawartej z powodem.

Kredyt został oprocentowany według zmiennej stopy procentowej wyrażonej w stosunku rocznym, która to dniu zawarcia umowy wynosiła 14,90 % w skali roku.

Całkowita kwota do zapłaty wynosiła 308 050,- zł , na którą to składały się całkowita kwota kredytu – 158 515,49 zł , należne odsetki umowne w kwocie 148 335,13, prowizja od udzielonego kredytu w kwocie 3 962,89 zł. Pozwany zobowiązał się spłacić kredyt w 120 miesięcznych równych ratach kapitałowo- odsetkowych płatnych nie później niż do 16 dnia każdego miesiąca w wysokości 2567,08 zł , ostatnia zaś w kwocie 2568,10 zł.

Zgodnie z § 9 ust. 2 umowy, Bank miał prawo do wypowiedzenia umowy kredytu w przypadku opóźnienia się klienta ze spłatą udzielonego kredytu.

Od kwoty niespłaconego w terminie kapitału bank miał prawo do naliczania odsetek karnych w wysokości równej czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP.

(ok. bezsporne, umowa k. 14-15)

Po zawarciu umowy pozwany wywiązywał się w miarę rytmicznie ze spłaty miesięcznych rat, przy czym po listopadzie 2018, pozwany miał zaległość kapitałowo odsetkową, która następnie w styczniu 2019 r. w znacznej części została zlikwidowana, by w kolejnych miesiącach stopniowo narastać.

Ponownie zaległość kapitałowo - odsetkowa zaczęła w większym tempie narastać od lipca 2019 r. i wskutek zaprzestania spłat powiększała się regularnie z upływem 16-go dnia każdego następnego miesiąca. (dowód: zestawienie wpłat przedłożone przez powoda k. 73-105, historia rachunku k. 66 - 73.).

W związku z powstałą i utrzymującą się zaległością powodowy Bank po uprzednim poinformowaniu pozwanego w dniu 14 11 2019 r. o zaległości nadto o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia i wezwaniu pozwanego do zapłaty kwoty łącznie 20 046,12 zł oraz 5,90 zł, w dniu 17 12 2019 r. wypowiedział pozwanemu umowę kredytu.

Jednocześnie w piśmie tym wezwał do zapłaty kwoty 22 314,26 zł oraz 8,50 zł w terminie wypowiedzenia wskazując, że jeżeli w okresie wypowiedzenia zostanie dokonana całkowita spłata zadłużenia przeterminowanego, wypowiedzenie stanie się nieskuteczne i umowa będzie kontynuowana „na dotychczasowych warunkach”.

W przypadku zaś nieuregulowania zadłużenia przeterminowanego bądź uregulowania go w niepełnej wysokości umowa zostanie rozwiązana z upływem okresu wypowiedzenia, a całość zobowiązania postawiona w stan wymagalności.

Powyższe wypowiedzenie zostało wysłane na adres wskazany przez pozwanego w umowie kredytowej, zostało zaś doręczone w dniu 24 12 2019 r. (dowód: wezwania z k. 16, , wypowiedzenie k. 18, zwr. pośw. odbioru z k. 19.)

Pismem z dnia 27 01 2020 r. powodowy Bank wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 102 812,50 zł w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania, na które składało się:

kapitał – 93 090,80 zł

odsetki umowne – 8607,64 zł,

odsetki karne – 994,06 zł,

opłaty 120,- zł

Wezwanie kierowane do pozwanego wysłane na adres z umowy nie zostało już podjęte przez pozwanego.

(dowód: przedsądowe wezwanie do zapłaty k. 20, potw. odbioru k. 21)

W dniu 19 02 2020 r. powodowy Bank wystawił wyciąg z ksiąg bankowych, w którym wskazał, że pozwany posiada wobec powoda zadłużenie w wysokości jak w wezwaniu, powiększonej w zakresie odsetek umownych za opóźnienie do 1574,35 zł

(dowód: wyciąg z ksiąg bankowych k. 7).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W niniejszym postępowaniu powodowy Bank dochodzi od pozwanego zwrotu należności wynikającej z zawarte umowy kredytu, przy czym należność ta obejmuje zarówno kwotę udzielonej kredytu jak i odsetki umowne oraz karne.

Podejmując przy tym obronę procesową w sprawie pozwany podniósł zarzuty, zarówno natury procesowej jak i prawa materialnego, które to w jego ocenie miałyby niweczyć możliwość wydania dla powoda korzystnego w sprawie orzeczenia, a którym to jednocześnie strona powodowa konsekwentnie przeczyła, przedkładając na to dowody oraz twierdzenia.

W tej sytuacji istota sporu w niniejszej sprawie ogniskowała się w pierwszej kolejności wokół ustalenia, czy zaległy kapitał oraz naliczone odsetki faktycznie odzwierciedlają obecny stan zadłużenia pozwanego, a jednocześnie znajdują oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, nadto czy podniesiony zarzut przedawnienia w zakresie odsetek został przez pozwanego podniesiony trafnie, a także czy powodowi należą się opłaty w kwocie 120 zł.

Odnosząc się kolejno do najdalej idących zarzutów - w sprawie nie zachodzi ewentualna bezzasadność żądania z uwagi na sygnalizowane przez pozwanego braki ogólnie rzecz ujmując braki dowodowe. Przede wszystkim pozwany skutecznie nie zakwestionował dołączonych do sprawy kserokopii wypowiedzenia, dowodu jego doręczenia czy też kolejnych wezwań: sprzed wypowiedzenia oraz wezwania przedsądowego.

Podobnie jeśli chodzi o przedłożone historie rachunków i zestawienia powoda – tu pozwany nie wskazał, jakie konkretnie nieprawidłowości odbierają moc dowodową takiemu dokumentowi, w szczególności nie podał, czy wadliwa jest wysokość wskazanych tam wpłat, czy kompletność ich zestawienia, czy też zachodzą inne a mogące być przypisane dokumentowi wady.

Pozwany, jako dłużnik, który zaprzecza prawidłowości naliczenia należności oraz odsetek, jest zobowiązany do przedstawienia merytorycznych argumentów na rzecz takiego zarzutu.

Ma bowiem obiektywną możliwość udowodnienia wysokości i terminowości dokonanych wpłat, bowiem należy założyć, że skoro przystąpił do spłaty kredytu, to może i powinien przedstawić dowody zapłaty każdej z uregulowanych rat, jeśli takowe uiszczał ponad to co zostało wskazane w zestawieniach.

Jeśli zaś kwestionuje terminy spełnienia świadczenia bądź choćby nawet w sposób dorozumiany twierdzi, że terminy wpłat w zestawieniu wierzyciela nie odpowiadają prawdzie i że w konsekwencji nastąpiło nieprawidłowe naliczenie należności odsetkowej - winien w tym zakresie przedstawić skonkretyzowane twierdzenia i dowody. Takich jednakże dowodów pozwany w sprawie nie przedstawił, jak i nie formułował w tym względzie konkretnych twierdzeń faktycznych.

Taka zaś postawa procesowa nie może skutkować w świetle tego co zostało wcześniej wyłuszczone czynieniem ustaleń i formułowania pozytywnych wniosków w tej mierze dla pozwanego.

Oczywiście wszystkie poczynione wyżej uwagi oraz wnioski odnoszą się w tym samym stopniu do skuteczności wypowiedzenia, w sytuacji gdy powód nie tylko nie zaprzeczył dokumentowi wypowiedzenia, lecz również nie zaprzeczył dokumentowi w postaci zwrotnego poświadczenia odbioru.

Pozwany również nie zakwestionował dołączonego do akt sprawy wyciągu z ksiąg bankowych jako dokumentu sporządzonego zgodnie z obowiązującymi w tej mierze przepisami prawa bankowego i obrazującego też istniejący stan zapisów w księgach bankowych pozwanego. Nie negując też oczywistego faktu, iż obecnie dokument ów nie może być przedkładany i traktowany w toczącym się postępowaniu cywilnym wprost jako dokument urzędowy - stanowi dokument prywatny w rozumieniu art. 245 KPC i podlega ocenie razem z wszystkimi innymi dowodami, w myśl reguł wynikających z art. 233 KPC.

Tak też co do samego dokumentu – tu zauważyć należy, iż wzmiankowany dokument został sporządzony przez podmiot ustawowo wyposażony w prawo do udzielania i obsługi pożyczek i kredytów, w ramach przyznanych mu w tym zakresie kompetencji ustawowych wynikających z prawa bankowego przez upoważnione do tego osoby oraz na podstawie ksiąg rachunkowych, w których rejestrowane były wszystkie operacje na rachunku dotyczącym pożyczki udzielonej pozwanemu.

Wysokość oprocentowania, kwota pożyczki, wysokość i ilość rat oraz termin ich płatności wynikały z treści umowy zawartej przez strony, złożonej przez powoda do akt.

Warto też zwrócić uwagę na wyjątkową zgodność wszystkich pozycji zestawienia na chwilę wezwania sprzed wypowiedzenia z tymże wezwaniem do zapłaty j oraz na analogiczną zgodność tych pozycji na chwilę wystawienia wyciągu z ksiąg z treścią samego dołączonego do akt wyciągu.

Jak można też łatwo zauważyć przez cały okres niekwestionowanego wyliczenia i zestawienia jak na k. 73 i nast. odsetki do wypowiedzenia były naliczane wg stopy 9,90 % co już przy pobieżnej weryfikacji, w sposób oczywisty i nie wymagający szczegółowych rachunków obrazuje z jednej strony zgodność tejże wysokości stopy z kolejnymi naliczeniami, z drugiej zaś fakt , iż nie przekraczają one odsetek maksymalnych, będąc w istocie niższymi niż wpisane wyjściowo do umowy (14,90 %).

Zauważyć tu należy, iż i w tym zakresie pozwany nie podjął jakiegokolwiek trudu rzeczowej weryfikacji zestawienia, czy też zaprzeczenia wysokości przywołanych w zestawieniu odsetek.

Odnosząc się do opłaty wskazać jedynie należy , iż opłaty operacyjne zostały wprost przewidziane umową ( § 4 ust. 4 i § 8 umowy) , przy czym opłata zawarta w pozwie w żadnym razie nie jawi się w świetle treści umowy wygórowaną.

Co do kosztów zaś dotyczących postępowania w EPU należy jedynie przytoczyć oczywistą treść zd. ostatniego przepisu art. 505 37 wyposażającą powoda w prawo do domagania się stosownych kosztów z tegoż postępowania w sytuacji jak miała miejsce w niniejszej sprawie.

Końcowo już jedynie wskazać należy, iż zarzut przedawnienia był oczywiście zasadny co do łącznej kwoty 19,43 zł tj. naliczanych za okres do dnia 11 stycznia 2017 r. Od tej bowiem daty trzyletni okres mijał w dniu 11 stycznia 2020 r., przy czym zgodnie z art. 118 kc w nowym brzmieniu od 9 lipca 2018 r. koniec terminu przypadł na ostatni dzień roku kalendarzowego.

W sytuacji zatem gdy Bank wniósł powództwo jeszcze w roku 2020, przedawnieniu uległy należności których czas w jakim powód mógł najwcześniej mógł dochodzić minął przed końcem 2016 r. dlatego co do tej kwoty tj. 19,43 powództwo jako nie cofnięte - zostało oddalone, zaś w części cofniętej pozwu postępowanie zostało umorzone.

Pozwany na rozprawie poddał pod rozwagę Sądu rozłożenie należności na raty.

W ocenie Sądu w całokształcie sytuacji ekonomicznej (niezaprzeczonej przez powoda), w której znalazł się pozwany, można doszukać się uzasadnionego wypadku, o którym mowa w art. 320 k.p.c., na podstawie którego możliwe jest rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty albo wyznaczenia odpowiedniego terminu do spełnienia świadczenia. Uznać należy, że jednorazowa spłata kredytu ze względu na stan majątkowy i rodzinny byłaby dla pozwanego zbyt dużym obciążeniem i jednocześnie narażałaby go na niepowetowane szkody. Istnieje bowiem wysokie, jeśli nie graniczące z pewnością prawdopodobieństwo, iż konieczność obciążenia pozwanego całą zasądzona wprost przez Sąd kwotą w sposób nader dolegliwy skutkowałaby utratą jego płynności finansowej, a w konsekwencji wszczęciem postępowania egzekucyjnego.

Na powyższe nakłada się fakt, iż pozwany w miarę swych obecnych możliwości spłacał zaciągnięty kredyt i jeszcze w trakcie procesu uiścił na rzecz powoda pewne kwoty.

Dlatego należało dojść do przekonania, że istnieje procesowa możliwość, a nawet uzasadniona okolicznościami sprawy konieczność, udzielenia pozwanemu przez Sąd swoistej ulgi, czy też odciążenia w natychmiastowej realizacji orzeczenia, bacząc by ewentualna spłata miała wymiar realny, efektywny i umożliwiający wywiązanie się z zasądzonej należności.

Dlatego, Sąd uznał, że istnieją podstawy do rozłożenia zasądzonej kwoty na raty, jak w wyroku.

Rozłożenie na raty miało też wpływ na rozstrzygnięcie o należnych powodowi odsetkach. Jeśli bowiem chodzi o wstrzymanie biegu odsetek od kwoty rozłożonego na raty świadczenia, tu Sąd miał na uwadze treść uchwały Sądu Najwyższego z dna 15 grudnia 2006r. wydanej sprawie III CZP 126/06 (publ. OSNC 2007/10/147), gdzie ponownie dano wyraz poglądowi, iż rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty na podstawie art. 320 k.p.c. ma ten skutek - wskazany w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 września 1970 r., III PZP 11/70 (publ. OSNCP 1971, nr 4, poz. 61) - że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. zgodnie z którym strona przegrywająca obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

W niniejszym postępowaniu strona powodowa poniosła koszty procesu w postaci opłaty od pozwu oraz koszty wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 5.400 zł. Niemniej jednak w ocenie Sądu zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności do obciążenia strony pozwanej jedynie częściowymi kosztami.

Uzasadnia to z jednej strony sytuacja pozwanego, nadto konieczność uwzględnienia tego , że w pierwszej kolejności pozwany winien wywiązać się ze swych kredytowych należności, korzystając z orzeczonego ich rozłożenia na raty