UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 listopada 2019 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O., odmówił W. M. prawa do świadczenia emerytalnego. W uzasadnieniu organ wskazał, że na dzień ustania prawa do zasiłku opiekuńczego, tj. na 30 listopada 2018 roku, ubezpieczony nie ukończył 60 lat, w związku z czym nie spełnił warunku zawartego w art. 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o świadczeniach przedemerytalnych.

Od powyższej decyzji odwołanie wywiódł W. M. wnosząc o ponowne przeanalizowanie stanu faktycznego w sprawie i wydanie decyzji przyznającej prawo do świadczenia przedemerytalnego.

Sąd Okręgowy w Olsztynie, wyrokiem z 27 maja 2020 r. w sprawie o sygnaturze akt IV U 2808/19, oddalił odwołanie.

Sąd I instancji ustalił, że W. M. urodził się (...), zaś w dniu 14 listopada 2019 roku złożył wniosek o świadczenie przedemerytalne. W okresie od 1 listopada 2016 roku do 30 listopada 2018 roku ubezpieczony pobierał specjalny zasiłek opiekuńczy z tytułu opieki nad matką, J. N.. Świadczenie, w związku ze śmiercią osoby wymagającej opieki, ustało 1 grudnia 2018 r. Od 7 grudnia 2018 roku, ubezpieczony posiadał prawo do zasiłku dla bezrobotnych.

W. M. zarejestrował się w Urzędzie Pracy w ciągu 60 dni od ustania prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego i na dzień wydania decyzji był tam zarejestrowany, udokumentował 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnego i w tym czasie nie odmówił przyjęcia propozycji zatrudnienia, pobierał zasiłek z MOPS co najmniej 365 dni oraz udowodnił 25-letni okres składkowy i nieskładkowy.

Sąd powołał się na przepis art. 2 ust. 1 pkt 4a ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, zgodnie z którym prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 60 dni od dnia ustania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 2220, z późn. zm.), lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 2017 r. poz. 2092 oraz z 2019 r. poz. 1818), pobieranych nieprzerwanie przez okres co najmniej 365 dni, jeżeli utrata prawa do nich była spowodowana śmiercią osoby, nad którą opieka była sprawowana, i do dnia, w którym ustało prawo specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna ukończył co najmniej 60 lat oraz osiągnął okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 25 lat stażu pracy dla mężczyzn.

Sąd Okręgowy zauważył, że w chwili utraty prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego, W. M. miał ukończone 59 lat. Skarżący nie spełnił więc warunku określonego w art. 2 ust. 1 pkt 4a. Z tego względu, Sąd oddalił odwołanie wnioskodawcy.

Apelację od powyższego wyroku wniósł W. M., wnosząc o głęboką analizę swojej sytuacji, z uwzględnieniem stanu zdrowia i sytuacji życiowej. Podniósł, że jest osobą niepełnosprawną w stopniu lekkim, a lekarz medycyny pracy nie pozwala mu na wykonywanie jakiejkolwiek pracy. Twierdził, że w dniu złożenia wniosku, miał skończone 60 lat i spełniał pozostałe warunki przyznania świadczenia przedemerytalnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jako niezasadna i podlegała oddaleniu. Sąd Apelacyjny w pełni podziela niesporne w sprawie ustalenia faktyczne i ocenę prawną dokonane przez Sąd Okręgowy.

Warunki nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego, ujęte zostały w art. 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku (t.j.: Dz.U. z 2019 r., poz. 2173). Odnosząc je do niniejszej sprawy, stwierdzić należy, że w powyższym przypadku kluczowe było wykazanie przesłanek zawartych w art. 2 ust. 1 pkt 4a, art. 2 ust. 2 i art. 2 ust. 3.

W. M. niewątpliwie zarejestrował się w powiatowym urzędzie pracy w ciągu 60 dni od dnia ustania prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego, który pobierał przez co najmniej 365 dni (k. 7 i 8 akt rentowych). Wykazał również 25 lat stażu pracy (k. 6 akt ZUS- załącznik 2, art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w zw. z art. 79 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w zw. z art. 6 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Ubezpieczony bezspornie wypełnił również warunki z art. 2 ust. 3 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych. Stwierdzić należy, iż odwołujący pobierał zasiłek dla bezrobotnych przez okres co najmniej 180 dni. Od 7 grudnia 2018 r. jest zarejestrowany w urzędzie pracy jako bezrobotny. W. M. w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówił bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych. Powyższe okoliczności nie budzą żadnych wątpliwości w świetle stosownych zaświadczeń, przedstawionych przez Zakład (...) ( k. 8 akt organu rentowego). Powiatowy urząd pracy wydał dokument poświadczający 180-dniowy okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych 8 listopada 2019 r. W. M. złożył zaś wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego 14 listopada 2019 r., zachował więc ustawowy termin 30 dni

Decydujące w powyższej sprawie znaczenie ma jednak osiągnięcie w chwili ustania prawa do zasiłku opiekuńczego wieku 60 lat. Wymaganie dotyczące odpowiedniego wieku wnioskodawcy musi bowiem być spełnione do dnia prawa do zasiłku opiekuńczego (chwili śmierci osoby), nad którą opieka była sprawowana, a nie w chwili złożenia wniosku o przyznanie świadczenia przedemerytalnego. W. M. urodził się (...), a więc 60 lat ukończył (...). Tymczasem prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego ustało z chwilą śmierci matki odwołującego się, tj. 1 grudnia 2018 r. W. M. miał wówczas ukończone 59 lat. Ponieważ w sprawie okoliczność, w jakiej dacie wnioskodawca ukończył 60 rok życia jest oczywista, fakt rozpoznania sprawy na posiedzeniu niejawnym z niezachowaniem trybu jego wyznaczani a z art. 15zzs1 pkt 2 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U.2020.374 z zm.) w brzmieniu obowiązującym od 16 maja 2020 r. nie mógł pozbawić wnioskodawcy możności obrony swych praw.

Nie mogła mieć też wpływu na rozstrzygnięcie trudna sytuacja materialna wnioskodawcy i jego rodziny, bowiem w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych nie jest możliwe przyznawanie świadczeń bez spełnienia przesłanek ich nabycia, w oparciu o zasady współżycia społecznego, albowiem w tego typu sprawach nie stosuje ani art. 5 k.c. ani 8 k.p. ( por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 12 stycznia 2000 r., II UKN 293/99 (OSNAPiUS 1998 r. nr 15, poz. 465; z dnia 26 maja 1999 r., II UKN 669/98, OSNP 2000, Nr 15, poz. 597 , wyrok z dnia 12 stycznia 2000 r., II UKN 293/99, OSNP 2001, Nr 9, poz. 321 ; z dnia 8 kwietnia 2008 r., I UK 294/07, LEX nr 465971).

Ponieważ wszystkie przesłanki nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego muszą zostać spełnione łącznie, to niespełnienie jednej z nich, wyklucza możliwość przyznania świadczenia, o które ubiegał się ubezpieczony.

W tym stanie rzeczy na zasadzie art. 385 k.p.c. Sąd Apelacyjny apelację oddalił.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE