UZASADNIENIE

do całości wyroku

Decyzją z dnia 11 maja 2020 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., odmówił D. K. (1) prawa do świadczenia przedemerytalnego. W uzasadnieniu wskazano, że nie spełniła warunków, dotyczących stażu ubezpieczeniowego, bowiem nie posiada okresu co najmniej 30 lat tego stażu na dzień rozwiązania stosunku pracy z przyczyn ekonomicznych. Wskazano, że udokumentowała łącznie 25 lat 11 miesięcy okresów składkowych oraz 3 lata 1 miesiąc i 4 dni okresów nieskładkowych i 4 miesiące, 13 dni okresów uzupełniających.

decyzja w aktach ZUS

Ubezpieczona uznała w/w decyzję za krzywdzącą i złożyła odwołanie. Podniosła, że według niej posiada 30 lat i 1 miesiąc okresów podlegania ubezpieczeniom społecznym, w tym 3 lata i 9 miesięcy ubezpieczenia w KRUS (od 01.01.1991 do 31.12.1994).

odwołanie – k. 3-4

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podnosząc te same argumenty, co w zaskarżonej decyzji.

odpowiedź na odwołanie – k. 7

W toku postępowania wnioskodawczyni wniosła o uwzględnienie do stażu ubezpieczeniowego okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16 roku życia.

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny

D. K. (1) urodziła się w dniu (...). Wiek 55 lat ukończyła w dniu (...).

W dniu 9 kwietnia 2020 roku wnioskodawczyni złożyła wniosek o ustalenie uprawnień do świadczenia przedemerytalnego.

Rodzice wnioskodawczyni posiadali zabudowaną nieruchomość rolną o powierzchni 0,7829 ha, położoną w S. przy ulicy (...). Wcześniej posiadali także nieruchomość gruntową o powierzchni 0,5402 ha, jednak w 1979 roku zostali z tej działki wywłaszczeni.

Rodzice przekazali tę nieruchomość o powierzchni 0,7829 ha na rzecz swojej córki, czyli wnioskodawczyni, aktem notarialnym z dnia 26.11.1990 roku.

Dowód: zaświadczenie k 22

Na terenie gospodarstwa rolnego o powierzchni 0,7829 ha znajdował się dom, stodoła i budynek gospodarczy. Rodzice wnioskodawczyni hodowali kilka świń, 1 krowę, drób.

Wnioskodawczyni była uczennicą Liceum Ogólnokształcącego w P. w okresie od 01.09.1978 do 27.05.1982 roku. Szkoła była oddalona od domu o około 15 km i dojazd zajmował jej około 30 minut.

Mama wnioskodawczyni nie pracowała i zajmowała się wyłącznie gospodarstwem, zaś ojciec pracował od rana, zaś po południu również zajmował się pracą w gospodarstwie rolnym. Wnioskodawczyni miała starszego brata, który z nimi już wtedy nie mieszkał.

W polu były uprawy zbóż, była łąka.

Wnioskodawczyni pomagała rodzicom w pracach w gospodarstwie.

Dowód: przesłuchanie wnioskodawczyni k 44 odwrót w zw. z k 29-30

Od 01.01.1991 do 31.12.1994 roku wnioskodawczyni podlegała rolniczemu ubezpieczeniu społecznemu.

Dowód: zaświadczenie z KRUS k 4 akt rentowych

W okresie od 29.05.1991 roku do 27.05.1994 roku D. K. (1) sprawowała opiekę nad córką K.. W dniu 26.04.2017 roku złożyła w związku z tym do ZUS stosowne oświadczenie, wnosząc o uwzględnienie tego okresu do stażu ubezpieczeniowego w ZUS.

Organ rentowy uwzględnił wniosek D. K., doliczając jej 3 lata sprawowania opieki nad dzieckiem jako okresy nieskładkowe.

Dowód: oświadczenie k 199 akt rentowych

Od 1.10.1994 roku wnioskodawczyni została zatrudniona w (...) Społem, gdzie pracowała do 31.05.2013 roku.

Dowód: świadectwo pracy k 5 akt rentowych

W okresie od 01.02.2017 do 30.05.2017 (120 dni) roku wnioskodawczyni pobierała specjalny zasiłek opiekuńczy w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad matką, która zmarła w dniu 30.05.2017 roku. MOPS poinformował jednocześnie, że za wnioskodawczynię nie opłacono żadnych składek.

Dowód: zaświadczenie z MOPS i decyzja (...) akt rentowych

W okresie od 08.01.2018 do 31.08.2019 roku (8 miesięcy) wnioskodawczyni była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) w S., a rozwiązanie umowy nastąpiło w trybie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13.03.2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. D. K. zarejestrowała się jako osoba bezrobotna od dnia 02.09.2019 roku i uzyskała prawo do zasiłku dla bezrobotnych.

Na dzień ustania tytułu do ubezpieczeń społecznych, D. K. (1) wykazała 29 lat 9 miesięcy i 15 dni stażu ubezpieczeniowego, z czego 25 lat 11 miesięcy okresów składkowych, 3 lata 1 miesiąc i 4 dni okresów nieskładkowych oraz 9 miesięcy i 11 dni okresów uzupełniających ubezpieczenia społecznego rolników.

ZUS zaliczył do stażu ubezpieczeniowego: okres od 01.01.1991 do 28.05.1991 roku jako okres ubezpieczenia rolniczego, okres od 29.05.1991 do 27.05.1994 roku jako okres sprawowania opieki nad dzieckiem oraz okres od 28.05.1994 do 09.10.1994 roku ponownie jako okres ubezpieczenia rolniczego, gdyż od 01.10.1994 roku wnioskodawczyni podjęła zatrudnienie.

Pismo ZUS k 39-40

Sąd Okręgowy w Łodzi ocenił i zważył, co następuje

Oceniając materiał dowodowy, Sąd nie dał wiary wnioskodawczyni co do tego, że pracowała co najmniej 4-5 godzin dziennie w gospodarstwie rolnym rodziców, po ukończeniu 16 roku życia.

Przede wszystkim należy zauważyć, że gospodarstwo było małe (0,7829 ha). Ponadto matka wnioskodawczyni nie pracowała i jedynym jej zajęciem była praca w gospodarstwie rolnym. Dodatkowo, po południu z pracy wracał ojciec, który także wykonywał prace w tym gospodarstwie.

Sąd nie neguje, że wnioskodawczyni brała aktywny udział w życiu rodzinnym, w tym w pracach w gospodarstwie. Sąd nie dał wiary jedynie co do czasu, jaki wnioskodawczyni mogła tej pracy poświęcić. Z pewnością nie było potrzeby, aby codziennie przez 4-5 godzin wnioskodawczyni wykonywała prace w gospodarstwie. Oczywiście, w sytuacjach związanych z sianokosami, żniwami czy wykopkami, mogło się zdarzyć, że pracowała ponad 4 godziny dziennie, ale z pewnością były to wyjątkowe i sporadyczne sytuacje. Ponadto nadal należy pamiętać, że gospodarstwo było niewielkie, a zatem również obszar do skoszenia czy zebrania ziemniaków nie mógł być duży.

Sąd nie stracił z pola widzenia okoliczności, że podstawowym zadaniem wnioskodawczyni było kontynuowanie nauki, co wiązało się z uczestniczeniem w zajęciach, dojeżdżaniem i powrotem ze szkoły, odrabianiem prac domowych.

Oprzątnięcie kilku świń czy drobiu mogła wykonać mama wnioskodawczyni. A jeżeli nawet robiła to wnioskodawczyni, to prace te nie zajmowały jej wielu godzin dziennie.

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2013, poz. 170 ze zm.) Nr 120, poz. 1252, z późn. zm.), prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która:

do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat kobieta oraz 60 lat mężczyzna oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn.

W myśl art. 2 ust. 3, świadczenie przedemerytalne przysługuje po upływie co najmniej 180 dni pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1) nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;

2) w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

3) złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 180-dniowy okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Zgodnie z art. 10 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również następujące okresy, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe:

- przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

Zauważyć należy, że istotą przepisu art. 10 ustawy o emeryturach i rentach jest przede wszystkim możliwość zaliczenia okresu ubezpieczenia rolniczego do stażu ubezpieczeniowego, wymaganego do świadczenia pracowniczego. Przepis ten umożliwia ubezpieczonemu nabycie świadczenia z ubezpieczenia społecznego, mimo braku wystarczającego stażu pracowniczego, po uzupełnieniu tego stażu wskazanym stażem rolniczym. Choć przepis art. 10 ust. 1 pkt 3 nie wyznacza warunków, od których wystąpienia uzależnione jest uznanie okresu pracy w gospodarstwie rolnym, to przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalno-rentowych okresów pracy w gospodarstwie rolnym sprzed objęcia rolników obowiązkiem opłacania składki na rolnicze ubezpieczenie społeczne domowników (tj. przed dniem 1 stycznia 1983 r.), przesądza wystąpienie dwóch okoliczności, a mianowicie: wykonywanie czynności rolniczych powinno odbywać się zgodnie z warunkami określonymi w definicji legalnej "domownika" z art. 6 pkt 2 ustawy z 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz czynności te muszą być wykonywane w wymiarze nie niższym niż połowa ustawowego czasu pracy, tj. minimum 4 godziny dziennie./tak SA w Rzeszowie w wyroku z dnia 3 lipca 2014 r , III AUa 184/14, LEX nr 1489152/

Zgodnie z art. 6 ustawy z dnia z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników /t.j. Dz.U.2016.277/ ilekroć w ustawie jest mowa o:

domowniku - rozumie się osobę bliską rolnikowi, która:

a) ukończyła 16 lat,

b) pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie,

c) stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy.

W rozpoznawanej sprawie Sąd nie przyjął za wiarygodne tego, że wnioskodawczyni pracowała co najmniej po 4 godziny dziennie w gospodarstwie rolnym rodziców, a co za tym idzie Sąd uznał, że wnioskodawczyni nie wykazała co najmniej 30 lat okresów ubezpieczeniowych.

Nie jest także możliwe, aby teraz wnioskodawczyni wycofała swoje oświadczenie co do uwzględnienia okresu sprawowania opieki nad dzieckiem i w to miejsce, aby został przyjęty okres podlegania rolniczemu ubezpieczeniu społecznemu.

Wnioskodawczyni dobrze wiedziała, że podlegała ubezpieczeniu rolniczemu, składała nawet do ZUS stosowne zaświadczenie. To do niej należał wybór, jak chce mieć policzone poszczególne okresy.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawczyni z pouczeniem o terminie i sposobie wniesienia apelacji