UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Nowym Sączu

z dnia 24 września 2020 r.

Powodowie W. J. i A. J. w pozwie skierowanym przeciwko Skarbowi Państwa – Staroście (...), S. D., A. M., M. S. (2), W. T., Gminie S. domagali się uzgodnienia z rzeczywistym stanem prawnym treści księgi wieczystej nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Gorlicach w ten sposób, aby w dziale II księgi wykreślony został wpis prawa własności na rzecz Gminy S. i wpisana została współwłasność na rzecz: W. T. i M. S. (2) w udziale 3683/65970 części, S. D. w udziale 29302/65970 części, A. M. w udziale 29302/65970 części, W. J. i A. J. na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej w udziale 3683/65970 części. Powódka W. J. wniosła również o zasądzenie na jej rzecz solidarnie od pozwanych zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania wskazano, że A. J. nabył w 1988 r. od M. C. udział w wysokości 3683/65970 części nieruchomości stanowiącej drogę oznaczoną jako działka nr (...), a następnie w 1990 r. udział ten darował W. J.. W 2017 r. na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1440 t.j.) w oparciu o zaświadczenie Wójta Gminy S. dokonano wykreślenia współwłaścicieli działki nr (...), a jako właściciela wpisano Skarb Państwa – Starostę (...). Zdaniem powodów przesłanki z powołanego przepisu nie zostały spełnione. Nie doszło bowiem do oddania gruntów na rzecz Skarbu Państwa, o czym świadczy rozporządzenie udziałem w ww. działce przez M. C. w 1988 r., jak również sporządzenie testamentu przez W. S. (poprzedniczkę M. C.) w 1971 r., na podstawie którego doszło do dziedziczenia działki nr (...) przez spadkobierców. O braku oddania działki nr (...) na rzecz Skarbu Państwa świadczy także fakt złożenia przez Naczelnika Gminy S. w 1988 r. oświadczenia o nieskorzystaniu z prawa pierwokupu w odniesieniu do tej działki. Nadto droga na działce nr (...) nie została wybudowana z udziałem czynu społecznego, gdyż zgodnie z obowiązującymi przed 1985 r. przepisami tj. uchwałą Rady Ministrów z 2 września 1977 r. w sprawie czynów społecznych oraz pomocy Państwa w ich organizacji i realizacji organy administracji miały obowiązek ujawniania zadań inwestycyjnych i remontowych przewidzianych do realizacji czynów społecznych w planach społeczno-gospodarczych rozwoju miast i gmin. Forma uczestnictwa miejscowej ludności przy takim zadaniu powinna być uzgodniona w drodze umowy między inwestorem a jednostką organizacyjną reprezentującą miejscową ludność. Umowa taka powinna zostać zawarta w roku poprzedzającym realizację zadania. Podobnie kwestia ta została ujęta w uchwale nr 60 Rady Ministrów z 13 kwietnia 1984 r. w sprawie czynów społecznych oraz pomocy Państwa w ich organizowaniu. W 1985 r. droga na działce nr (...) nie była urządzona, a była jedynie drogą polną, nieutwardzoną i nieprzejezdną, o czym świadczy jej aktualny stan.

W piśmie z dnia 11 września 2018 r. W. J. wskazała, że na podstawie decyzji z 9 marca 2018 r. jako właściciela działki nr (...) wpisano Gminę S..

W piśmie z 29 maja 2019 r. W. J. wskazała, że wnioskiem z 29 maja 2019 r. wniosła o wznowienie postępowania zakończonego ostateczną decyzją Wojewody (...) z 9 marca 2018 r., znak (...)komunalizującą nieruchomość oznaczoną jako działka nr (...).

W odpowiedzi na pozew S. D. i A. M. wniosły o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na ich rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. Pozwane wskazały, że przesłanki z art. 51 ust. 1 pkt 2 u.d.p. zostały spełnione w stosunku do działki nr (...). Potwierdziły, że jako współwłaścicielki działki nr (...) wyraziły zgodę na jej oddanie na rzecz Skarbu Państwa celem jej urządzenia, co nastąpiło przed 1985 r. z udziałem czynu społecznego. Pozwane wskazały również, że utrzymaniem drogi zajmowała się Gmina S..

W odpowiedzi na pozew Gmina S. wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu. Gmina S. podniosła, że podstawą nabycia prawa własności działki nr (...) przez Gminę S. była decyzja komunalizacyjna z 9 marca 2018 r. wydana przez Wojewodę (...). Decyzja ta jest ostateczna i nie została wyeliminowana z obrotu, wobec czego jest wiążąca dla sądu orzekającego w niniejszej sprawie. Uprzedni wpis prawa własności działki nr (...) na rzecz Skarbu Państwa został dokonany prawidłowo na podstawie oświadczenia K. S., S. D., H. P. i S. K., którzy potwierdzili, że przesłanki z art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy o drogach publicznych zostały spełnione. Nie zostały przedstawione jakiekolwiek dowody, które podważałyby to oświadczenie. Takim dowodem nie są umowy sprzedaży i darowizny, bowiem dotyczą one jedynie niewielkiego udziału w działce nr (...).

Działka nr (...) stanowi fragment drogi gminnej publicznej o nazwie S. „Droga węgierska”, która została uchwałą Rady Gminy S. nr (...) z 30 lipca 2010 r. w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg gminnych publicznych przyjęta do kategorii dróg gminnych publicznych. Uchwałą Zarządu Województwa (...) nr (...) z dnia 23 maja 2013 r. został jej przyznany nr (...) S. (...). Ponadto droga ta nawiązuje do historycznego XV-wiecznego traktu, który prowadził kupców na W.. Ostatecznie Gmina S. podniosła, że strona przeciwna w żaden sposób nie wykazała, by droga na działce nr (...) nie została urządzona oraz by stanowiła ona drogę polną, nieutwardzoną i nieprzejezdną.

W odpowiedzi na pozew Skarb Państwa – Starosta (...) wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu podniósł zarzut braku legitymacji procesowej z uwagi na fakt, iż aktualnie w księdze wieczystej, której dotyczy żądanie jako właściciel wpisana jest Gmina S., a nie Skarb Państwa – Starosta (...).

Wyrokiem z dnia 04 marca 2020 r. Sąd Rejonowy w Gorlicach ( pkt. I ) uzgodnił z rzeczywistym stanem prawnym treść księgi wieczystej nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Gorlicach V Wydział Ksiąg Wieczystych w ten sposób, że w dziale II księgi w miejsce Gminy S. jako właścicieli nakazał wpisać: W. T. w udziale 3683/131940 części, M. S. (2) w udziale 3683/131940 części, S. D. w udziale 58604/131940 części, A. M. w udziale 58604/131940 części, W. J. i A. J. w udziale w wysokości 7366/131940 części na zasadach wspólności majątkowej małżeńskiej. Sąd Rejonowy zasądził ( pkt. II ) od pozwanych Skarbu Państwa – Starosty (...), Gminy S., M. S. (2), W. T., S. D. i A. M. na rzecz powódki W. J. kwoty po 94,50 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił, że działka nr (...) położona w S. stanowiła pierwotnie własność W. S.. Na mocy postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku z 29 lutego 1980 r. spadek po W. S. nabyli na podstawie testamentu z 15 czerwca 1979 r. wraz z wchodzącym w skład spadku gospodarstwem rolnym: M. C. w udziale w wysokości 3683/65970 części, Z. T. w udziale w wysokości 3683/65970 części, S. S. (obecnie D.) w udziale w wysokości 29302/65970 części, A. S. (1) (obecnie M.) w udziale w wysokości 29302/65970 części. Po stwierdzeniu nabycia spadku po W. S. spadkobiercy zgłosili nabycie spadku do Urzędu Skarbowego. Wśród zgłoszonego majątku spadkowego znajdowała się m. in. działka nr (...). Za życia W. S. ani jej spadkobiercy nie mówili do członków swoich rodzin, że oddali drogę na rzecz Skarbu Państwa lub Gminy. W. S. mówiła natomiast do swoich córek, że droga do działek stanowiących jej własność biegnie po działce nr (...).

W piśmie z 29 grudnia 1983 r. Naczelnik Gminy S. udzielił informacji, iż Gmina nie dysponuje dokumentacją, z której wynikałaby podstawa wpisu prawa własności działki nr (...) na rzecz W. S. w rejestrze gruntów. Wskazał, że wpisu na rzecz W. S. dokonano w 1971 r.

W dniu 5 marca 1988 r. A. J. zawarł z M. C. i J. C. umowę sprzedaży warunkowej m. in. udziału w wysokości 3683/65970 części w prawie własności działki nr (...) stanowiącej drogę położoną w S., dla której Sąd Rejonowy w Gorlicach prowadził księgę wieczystą nr (...) pod warunkiem, że Naczelnik Gminy S. nie skorzysta z prawa pierwokupu. W dniu 7 grudnia 1988 r. doszło do zawarcia umowy przenoszącej na rzecz A. J. udział w ww. nieruchomości z uwagi na nieskorzystanie przez Naczelnika Gminy S. z prawa pierwokupu. Przy sprzedaży działki M. C. wskazywała A. J., że na działce nr (...) jest droga do działki budowlanej. Nie mówiła, że drogę przekazała na rzecz Skarbu Państwa lub Gminy.

W dniu 5 lutego 1990 r. A. J. darował udział w wysokości 3683/65970 w prawie własności działki nr (...) w S. na rzecz W. B. (obecnie J.).

Przed 1980 r. drogą po działce nr (...) przechodziły lub przepędzały bydło wszystkie osoby, które uprawiały działki wzdłuż drogi lub wypasały na tych działkach zwierzęta. Osoby te co najmniej raz zwracały się do Gminy o pomoc w urządzeniu drogi i Gmina przywiozła na tę działkę ziemię. Ponadto droga była urządzana w ten sposób, że sąsiedzi w miarę możliwości wysypywali na nią kamienie zbierane z pól.

W latach 1981-1982 W. T. przywiózł 3 płyty drogowe (1 m x 1 m), które zakupił A. S. (2). Płyty zostały zamontowane przez A. S. (2), S. P. (męża H. P.), S. K. i J. D. na drodze na działce nr (...) w jej początkowej północnej części. Żwir potrzebny do montażu płyt został przywieziony przez osobę, która woziła taki żwir dla Gminy. Gmina wyraziła ponadto zgodę na pobranie tego żwiru z rzeki.

Przed sprzedażą działek na rzecz W. i A. J., W. T. jeździł drogą na działce nr (...) do pól swojej żony, które znajdowały się na tych działkach. Jeździł tam przez 2 lata raz lub dwa razy do roku traktorem. Drogą raz lub dwa razy do roku jeździł też T., aby bronować działkę, na której aktualnie mieszkają W. i A. J.. Ponadto przed sprzedażą działek A. S. (2) utwardzał działkę nr (...), tak by dojeżdżać do swoich zabudowań, ponieważ początkiem lat 80. A. S. (2) zakupił samochód marki S.. A. S. (2) wysypywał koleiny materiałem, który pobierał z rzeki.

W 1988 r. droga na działce nr (...) była zasadniczo drogą polną, jedynie częściowo utwardzoną w ten sposób, że częściowo w koleinach ziemia była wymieszana ze żwirem do wysokości zabudowań A. S. (2). Po nabyciu działki W. i A. J. zaczęli ją utwardzać, bowiem drogą musieli przewieźć materiały na budowę domu. Droga była przez W. i A. J. utwardzana grysem, pospółką rzeczną i żwirem. Co roku lub co dwa lata droga była przez powodów poprawiana tak, żeby się nie osuwała. Gmina ani żadna jednostka Skarbu Państwa nie zajmowali się drogą od czasu nabycia działki przez W. i A. J., którzy początkowo opłacali też podatek od działki nr (...). Później W. i A. J. dostawali jedynie decyzję dotyczącą podatku za działkę nr (...), który wynosił 0 zł. Ponadto A. J. ok. 8-9 lat temu zwracał się do Gminy o kamień celem utwardzenia działki nr (...) po powodzi, jednak Gmina odmówiła z uwagi na fakt, iż droga była drogą prywatną.

Po 1988 r. również Z. P. utwardził fragment drogi stanowiący zjazd na jego działkę. Ponadto Z. P. korzystał z tej drogi przejeżdżając do swoich zabudowań.

W dniu 2 marca 2011 r. A. i W. J. zawarli w formie aktu notarialnego zarejestrowanego w rep. A nr (...) umowę o rozszerzenie wspólności majątkowej małżeńskiej na majątek nabyty przez każdego z nich przed zawarciem związku małżeńskiego i w czasie trwania związku z jakiegokolwiek tytułu, za wyjątkiem przedmiotów majątkowych niezbywalnych, wierzytelności określonych szczegółowo w art. 49 k.r.o.

Z. T. zmarła w dniu 22 marca 2013 r., a spadek po niej na podstawie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku z dnia 9 listopada 2018 r. wydanego przez Sąd Rejonowy w Gorlicach nabyli mąż W. T. i córka M. S. (2) po ½ części.

Uchwałą nr (...) z dnia 30 lipca 2010 r. Rady Gminy S. w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg gminnych publicznych zaliczono do kategorii dróg gminnych publicznych m. in. drogę S. (...). Zgodnie z uchwałą zarządzanie drogą przejął Wójt Gminy S..

W dniu 15 maja 2017 r. K. S., S. D., H. P. i S. K. złożyli oświadczenie, że działka nr (...) w S. została oddana i faktycznie zajęta pod drogę gminną, będącą drogą ogólnego użytku publicznego, która została wybudowana z udziałem czynu społecznego oraz, że droga ta na dzień 1 października 1985 r. faktycznie istniała i była użytkowana, a ponadto, że ww. nieruchomość nie była objęta postępowaniem wywłaszczeniowym przed 1 października 1985 r. Na podstawie powyższego oświadczenia Wójt Gminy S. wydał w dniu 17 maja 2017 r. zaświadczenie, w którym zaświadczył okoliczności wynikające z tego oświadczenia. Zaświadczenie to stanowiło podstawę wpisu prawa własności działki nr (...) w dniu 11 września 2017 r. na rzecz Skarbu Państwa – Starosty (...).

K. S., która podpisała się pod oświadczeniem mieszka na działce nr (...). Jest osobą starszą i mieszkała na tej działce przez 1985 r. H. P. ma ok. 80 lat i mieszka na działce sąsiadującej z działką nr (...) od strony północno-zachodniej. H. P. nie przejeżdża drogą na działce nr (...), ponieważ zjazd na jej działkę jest urządzony bezpośrednio z drogi publicznej od strony północnej. S. K. nie mieszka przy drodze na działce nr (...), natomiast sąsiaduje z działką H. P.. Przed 1985 r. mieszkał już w tym miejscu, gdyż mieszka tam od urodzenia. S. K. jest właścicielem również działek rolnych nr (...), do których dojeżdżał przez pola, względnie J. K., który kosił działki dla S. K. przejeżdżał drogą nr (...).

S. D. również nie mieszka przy drodze na działce nr (...). Zajmuje drugi dom od skrzyżowania działki nr (...) z drogą publiczną, gdzie mieszkała już przed 1985 r.

W dniu 9 marca 2018 r. na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych w związku z art. 5 ust. 1 tej ustawy Wojewoda (...) wydał decyzję, w której stwierdził, że 27 maja 1990 r. Gmina S. nabyła z mocy prawa nieodpłatnie prawo własności nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) położoną w S. (dalej: decyzja z dnia 9 marca 2018 r.). W uzasadnieniu decyzji wskazano, że Wójt Gminy S. poinformował pismem z dnia 13 grudnia 2017 r., że droga na działce nr (...) w dniu 27 maja 1990 r. stanowiła drogę wewnętrzną. Droga ta należała w tym dniu do Skarbu Państwa, gdyż Naczelnik Gminy S. wykonywał wobec niej funkcje właścicielskie. Mając powyższe na względzie Wojewoda (...) stwierdził, iż spełnione zostały przesłanki określone w wymienionych wyżej przepisach i nieruchomość stanowiąca własność Skarbu Państwa stałą się z mocy prawa własnością Gminy S.. Aktualnie w wypisie z rejestru gruntów działka nr (...) została oznaczona jako droga.

Wnioskiem z dnia 29 maja 2019 r. W. J. wniosła na podstawie art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a. o wznowienie postępowania zakończonego decyzją z dnia 9 marca 2018 r. W uzasadnieniu wniosku wskazała, że decyzja z 9 marca 2018 r. nie mogła być wydana, jeżeli Skarb Państwa nie był uprzednio właścicielem nieruchomości, co zostało zakwestionowane przez W. J. w toku niniejszego postępowania jeszcze przed wydaniem decyzji komunalizacyjnej. W. J. wskazała, że mimo tego nie brała udziału w postępowaniu komunalizacyjnym, co uzasadnia jego wznowienie. Postanowieniem Wojewody (...) z dnia 25 czerwca 2019 r., znak: (...) postępowanie zakończone decyzją z 9 marca 2018 r. zostało wznowione. W uzasadnieniu postanowienia wskazano, że przysługiwanie osobie fizycznej prawa własności udziału w nieruchomości objętej postępowaniem komunalizacyjnym stanowi przesłankę negatywną komunalizacji. Postanowieniem z dnia 25 czerwca 2019 r. Wojewoda (...) zawiesił wznowione postępowanie komunalizacyjne uznając, iż dla rozstrzygnięcia w przedmiocie komunalizacji konieczne jest w pierwszej kolejności ustalenie, czy prawo własności działki nr (...) w S. przysługiwało w dniu 27 maja 1990 r. Skarbowi Państwa, czy też stanowiło własność innych osób oraz, że rozstrzygnięcie w przedmiocie spełnienia przesłanek określonych w art. 51 ust. 1 pkt 2 u.d.p. należy do kognicji sądów powszechnych co miałoby nastąpić w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym w sprawie I C 14/18 toczącej się przed Sądem Rejonowym w Gorlicach.

Obecnie działka nr (...) jest utwardzona częściowo mniej więcej w 2/3 długości od strony północno-zachodniej do zabudowań W. i A. J.. Utwardzenie to polega na utwardzeniu kolein pod koła. Po środku drogi rośnie trawa. W południowym fragmencie drogi brak takiego utwardzenia. Działka nr (...) w tej części jest porośnięta trawą. W świadomości mieszkańców gminy droga na działce nr (...) stanowiła drogę gminną.

Aktualnie w księdze wieczystej nr (...) w dziale II jako właściciel działki nr (...) wpisana jest Gmina S..

W tych okolicznościach faktycznych w ocenie Sądu Rejonowego powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości na podstawie art. 10 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece.

Zdaniem Sądu Rejonowego wpis na rzecz Skarbu Państwa – Starosty (...) nie był zgodny z rzeczywistym stanem prawnym z uwagi na niespełnienie przesłanek z art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy o drogach publicznych. Zgodnie z tym przepisem z dniem wejścia ustawy w życie( 1 października 1985 r. ) grunty oddane i zajęte pod drogi publiczne, wybudowane z udziałem czynu społecznego i istniejące w tym dniu, stają się z mocy prawa własnością Państwa. Dla ustalenia, czy działka stanowiąca drogę została stała się z mocy prawa własnością Państwa konieczne było ustalenie, czy droga taka w dniu 1 października 1985 r. była oddana i zajęta pod drogę publiczną, a także czy została wybudowana z udziałem czynu społecznego oraz istniała w tym dniu. W momencie wejścia w życie ustawy do kategorii dróg publicznych zaliczano zgodnie z art. 1 i 2 u.d.p. drogi należące do jednej z kategorii tj. drogi krajowe, wojewódzkie, gminne i lokalne miejskie oraz zakładowe. Zaliczenie do poszczególnych kategorii dróg publicznych następowało na podstawie uchwały właściwego organu (art. 5-8 u.d.p.). W myśl art. 11 ust. 1 u.d.p. w brzmieniu obowiązującym na moment wejścia w życie ustawy drogi ogólnodostępne nie zaliczone do żadnej z kategorii dróg publicznych (drogi w osiedlach mieszkaniowych, dojazdowe do gruntów rolnych i leśnych – drogi wiejskie), powinny być oznakowane jako drogi wewnętrzne, albo ulec likwidacji.

Sąd Rejonowy ocenił, iż brak jest dowodu na to, aby ktokolwiek z właścicieli oddawał przed 1985 r. działkę nr (...) na rzecz Skarbu Państwa. Żadna z przesłuchiwanych osób nie pamiętała, by W. S. lub którykolwiek z jej następców rozmawiał z przedstawicielami Państwa na temat oddania gruntu na jego rzecz. M. C. w 1988 r. dokonała sprzedaży udziału w działce nr (...). Przedstawiciel Państwa – Naczelnik Gminy S. w 1988 r. złożył oświadczenie, że nie korzysta z prawa pierwokupu w odniesieniu do działki nr (...), wobec czego nie sposób uznać, by uznawał, iż to Państwo jest właścicielem działki ze względu na spełnienie przesłanek z art. 51 ust. 1 pkt 2 u.d.p. Ponadto spadkobiercy W. S. po jej śmierci zgłosili majątek spadkowy do Urzędu Skarbowego, w ramach którego ujęli również działkę nr (...). Dlatego brak dowodu na to, że droga na działce nr (...) została faktycznie zajęta pod drogę publiczną w 1985 r. Z kolei z decyzji z 9 marca 2018 r. wynika, że Wójt Gminy S. złożył oświadczenie w piśmie z 13 grudnia 2017 r. złożonym do akt postępowania komunalizacyjnego, że droga na działce nr (...) w dniu 27 maja 1990 r. stanowiła drogę wewnętrzną. Skoro zatem z przywołanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że droga wewnętrzna nie jest jedną z dróg publicznych to nie można zasadnie twierdzić, by działka nr (...) była w 1985 r. zajęta pod drogę publiczną. Uchwała, która miała zaliczać drogę na działce nr (...) do dróg publicznych wydana została dopiero w 2010 r.

Sąd Rejonowy ocenił, iż brak było dowodu na to, że droga na działce nr (...) została wybudowana z udziałem czynu społecznego. Co prawda z zeznań W. T. wynikało, że osoba, która woziła żwir dla Gminy przywiozła go również do montażu płyt na drodze (...), niemniej nie wiadomo, na jakiej zasadzie żwir ten został przewieziony ani kto za niego zapłacił. Ponadto nie zostały przedstawione żadne umowy między mieszkańcami a Państwem dotyczące urządzania drogi, czy plany inwestycji lub remontów, które obejmowałyby swoim zakresem urządzenie drogi na działce (...) w czynie społecznym.

Sąd Rejonowy wskazał nadto, iż skoro postępowanie administracyjne zakończone decyzją z 9 marca 2018 r. zostało wznowione i zawieszone do czasu rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, to rozpoznanie niniejszej sprawy ma charakter prejudycjalny dla wznowionego postępowania administracyjnego. Dopiero bowiem prawomocne przesądzenie kwestii nabycia własności przez Skarb Państwa na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 2 u.d.p. umożliwi ustalenie, czy zostały spełnione przesłanki do komunalizacji. Dlatego Sąd Rejonowy uznał się właściwym do dokonania ustaleń w przedmiocie spełnienia przesłanek z art. 51 ust. 1 pkt 2 u.d.p., co umożliwi w przyszłości również rozpoznanie sprawy przez organ administracyjny.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. obciążając nimi pozwanych jako przegrywających postępowanie. Na koszty powstałe po stronie W. J. złożyły się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 100,00 zł, 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa i 450,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego W. J. (§ 2 pkt 3 w zw. z § 5 pkt 8 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2017 r., poz. 1979 ze zm.)).

Apelację od powyższego wyroku złożyła pozwana Gmina S. ( k. 191-196 ), która zaskarżyła wyrok w całości.

Wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powodów solidarnie na rzecz pozwanej kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa prawnego w taryfowej wysokości.

Wyrokowi Gmina S. zarzuciła:

1. naruszenie przepisów postępowanie, które miało wpływ na treść zaskarżonego wyroku, tj.: art. 233 § 1 k.p.c. przez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny dowodów prowadzącej do błędnych ustaleń faktycznych polegających na ustaleniu, że działka nr (...) przed 01 października 1985 r. nie została oddana oraz zajęta pod drogę publiczną i wybudowana z udziałem czynu społecznego,

2. naruszenie prawa materialnego, a to art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych przez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu, że w odniesieniu do działki nr (...) nie zostały spełnione przesłanki określone w tym przepisie,

3. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 10 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece przez uznanie, że treść księgi wieczystej KW nr (...) jest niezgodna z rzeczywistym stanem prawnym.

W uzasadnieniu apelacji podkreślono, iż skoro decyzja administracyjna z dnia 09 marca 2018 r. na podstawie, której ujawniono w księdze wieczystej prawo własności na rzecz Gminy S. jest ostateczna i nie została wyeliminowana z obrotu prawnego to jest wiążąca dla sądu orzekającego w niniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja pozwanej Gminy S. okazała się zasadna.

Uwzględnienie apelacji prowadzi do zmiany zaskarżonego wyroku i oddalenia powództwa.

Na wstępie należy wskazać, iż zgodnie dyspozycją z art. 9 ust. 4 ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy - kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U.2019 poz. 1469 ) do rozpoznania środków odwoławczych wniesionych i nierozpoznanych przed dniem wejścia w życie tej ustawy stosuje się przepisy ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - kodeks postępowania cywilnego w brzmieniu dotychczasowym.

Ww. ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. w zakresie dotyczącym środków odwoławczych weszła w życie z dniem 7 listopada 2019 r.

Dlatego do rozpoznania środków odwoławczych wniesionych po dniu wejścia w życie tej ustawy ( a tak jest w niniejszej sprawie – bo apelację nadano w dniu 27 maja 2020 r. k. 198 ) stosuje się przepisy w brzmieniu aktualnie obowiązującym.

Zgodnie z art. 374 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym od dnia 7 listopada 2019 r. Sąd drugiej instancji może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, jeżeli przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym jest niedopuszczalne, jeżeli strona w apelacji lub odpowiedzi na apelację złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy, chyba że cofnięto pozew lub apelację albo zachodzi nieważność postępowania.

W apelacji pozwana Gmina S. nie wniosła o przeprowadzenie rozprawy.

Również powodowie i pozostali pozwani, którzy nie złożyli odpowiedzi na apelację nie domagali się wyznaczenia rozprawy.

Dlatego rozpoznanie apelacji pozwanej Gminy S. nastąpiło na posiedzeniu niejawnym.

W sprawie nie zaszły uchybienia skutkujące nieważnością postępowania, a których wystąpienie sąd odwoławczy ma obowiązek brać pod uwagę z urzędu stosownie do art. 378 § 1 k.p.c.

Brak też podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku na podstawie art. 368 § 4 k.p.c. z powołaniem na nierozpoznanie istoty sprawy.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem pojęcie „istoty sprawy” odnosi się do jej aspektu materialnego, a nierozpoznanie istoty zachodzi wówczas, gdy rozstrzygnięcie sądu nie odnosi się do tego, co było przedmiotem sprawy, a więc gdy sąd zaniechał zbadania materialnej podstawy żądania (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 18 czerwca 2013 roku, I ACa 306/2013, publ. LexPolonica nr 6960459; wyrok SN z dnia 24 maja 2012 roku, V CSK 260/2011, publ. LexPolonica nr 4934975; wyrok SN z dnia 24 marca 2004 roku, I CK 505/2003, publ. LexPolonica nr 2025461).

O sytuacji takiej można mówić, jeżeli np. sad nie wniknął w całokształt okoliczności sprawy, ponieważ pozostając w mylnym przekonaniu ograniczył się do zbadania jedynie jednej okoliczności, w związku z czym przedwcześnie oddalił powództwo albo jeżeli zaniechał zbadania merytorycznych zarzutów pozwanego ( np. zarzutu przyczynienia ).

Do nierozpoznania istoty sprawy dochodzi również w sytuacji, w której sąd pierwszej instancji dokonał oceny prawnej roszczenia bez oparcia jej o właściwie ustaloną podstawę faktyczną i w związku z tym w sprawie zachodzi potrzeba poczynienia po raz pierwszy niezbędnych ustaleń faktycznych.

Skorzystanie w takim wypadku z możliwości uzupełnienia postępowania dowodowego przez sąd drugiej instancji godziłoby w zasadę dwuinstancyjności postępowania sądowego, zagwarantowaną w art. 176 Konstytucji RP ( tak: wyroki SN: z dnia 12 lutego 2002 r., I CKN 486/00, nie publ., z dnia 21 października 2005 r., III CK 161/05, nie publ., z dnia 20 lipca 2006 r., V CSK 140/06, nie publ., z dnia 11 sierpnia 2010 r., I CSK 661/09, nie publ., z dnia 26 stycznia 2011 r., IV CSK 299/10, nie publ. i z dnia 12 stycznia 2012 r., II CSK 274/11, nie publ. oraz postanowienia z dnia 13 listopada 2014 r., V CZ 73/14, nie publ., z dnia 20 lutego 2015 r., V CZ 119/14, nie publ., z dnia 26 marca 2015 r., V CZ 7/15, nie publ., z dnia 2 lipca 2015 r., V CZ 39/15, nie publ. i z dnia 26 czerwca 2015 r., I CZ 60/15, nie publ.).

W ocenie Sadu Okręgowego w realiach niniejszej sprawy jej istota została przez Sąd Rejonowy ustalona i zbadana, choć motywacja prawna przedstawiona w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku ( k. 188-189 ) nie może być podzielona.

W obecnym modelu procedury cywilnej sąd odwoławczy nie ogranicza się wyłącznie do kontroli orzeczenia sądu pierwszej instancji, lecz bada ponownie całą sprawę, a kontrolując prawidłowość zaskarżonego orzeczenia, pełni również funkcję sądu merytorycznego, który może rozpoznać sprawę od początku, uzupełnić materiał dowodowy lub powtórzyć już przeprowadzone dowody, a także poczynić samodzielnie ustalenia na podstawie materiału zebranego w sprawie. Tym samym postępowanie apelacyjne - choć odwoławcze - ma charakter merytoryczny (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, publ. OSNC 2008, Nr 6, poz. 55 i powołane tam orzecznictwo oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 2013 roku, II CNP 72/12, publ. LEX nr 1360205).

Zasadny okazał się zarzut naruszenia prawa materialnego.

Apelację można oprzeć na zarzutach naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe jego zastosowanie.

Naruszenie prawa materialnego przez jego błędną wykładnię polega na wadliwym określeniu treści norm prawnych wynikających z przepisów prawa materialnego, natomiast naruszenie prawa materialnego przez jego niewłaściwe zastosowanie może mieć postać błędnej subsumcji. Wadliwa subsumcja wyraża się w niezgodności między ustalonym stanem faktycznym a hipotezą zastosowanej normy prawnej, na błędnym przyjęciu czy zaprzeczeniu związku zachodzącego między faktem ustalonym w procesie a normą prawną ( tak: wyrok SN z dnia 8 października 2002 r., IV CKN 1304/00, publ. LEX nr 78365; wyrok SN z dnia 2 kwietnia 2003 r., I CKN 160/01, publ. LEX nr 78813).

W doktrynie na ogół przyjmuje się, że naruszenie prawa przez jego niewłaściwe zastosowanie może być również efektem oparcia się na normie prawnej nieistniejącej lub przyjęcia, że nie istnieje norma obowiązująca (tzw. pogwałcenie prawa w ścisłym znaczeniu).

Podniesiony w apelacji zarzut naruszenia art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece ( tekst jednolity Dz.U 2019 poz. 2204 ) jest trafny.

Zgodnie z tym przepisem w razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym, osoba, której prawo nie jest wpisane lub jest wpisane błędnie albo jest dotknięte wpisem nieistniejącego obciążenia lub ograniczenia, może żądać usunięcia niezgodności.

Powództwo o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym nie jest roszczeniem z tytułu utraty własności, bowiem opiera się ono na założeniu, iż ujawnienie w księdze wieczystej kogoś innego jako właściciela nastąpiło niezgodnie z prawem. Proces w trybie art. 10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece ma zatem na celu usunięcie zachodzącej faktycznej niezgodności przez dokonanie prawidłowych wpisów prawa własności i opiera się na założeniu, że strona powodowa formując takie roszczenie prawa własności nie utraciła.

Konsekwencją uwzględnienia powództwa o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym jest bowiem przywrócenie ( zmiana ) wpisów w prawie własności.

Postępowanie o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym ma zatem doprowadzić do zgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z aktualnym stanem prawnym nieruchomości istniejącym w dacie orzekania przez sąd ( tak: wyrok SN z 23 grudnia 1988 r., III CRN 434/88, publ. OSNCP 1991, nr 1, poz. 12, LexisNexis nr 311398; postanowienie SN z 12 czerwca 2002 r., III CKN 978/2000, publ. LexisNexis nr 388710; wyrok SN z 11 września 2003 r., III CKN 471/2001, publ. LexisNexis nr 2423433; uzasadnienie wyroku SN z 4 października 2006 r., II CSK 108/2006, publ. LexisNexis nr 4144600; uzasadnienie wyroku SN z 21 lutego 2013 r., I CSK 586/2012, publ. LexisNexis nr 5803510 ).

W szczególności uwzględnienie powództwa opartego na tym przepisie może polegać na wpisaniu nowego prawa, zmianie oznaczenia przedmiotu lub treści wpisanego prawa, zmianie osoby wpisanej jako uprawniona z tytułu określonego prawa lub wielkości przysługującego tej osobie udziału w prawie, wykreśleniu wpisanego prawa. Wyjątkowo uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym może polegać na zamknięciu księgi wieczystej, gdy dla nieruchomości prowadzone są dwie księgi wieczyste.

Jak wynika z przeglądarki ksiąg wieczystych ( na stronie internetowej ekw.ms.gov.pl ) aktualnie w księdze wieczystej nr (...) w dziale II jako właściciel działki nr (...) wpisana jest Gmina S. na podstawie decyzji komunalizacyjnej z 9 marca 2018 r. wydanej przez Wojewodę (...)

Decyzja ta ( k. 90-91 ) wydana została na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych w związku z art. 5 ust. 1 tej ustawy. Wojewoda (...) stwierdził, że 27 maja 1990 r. Gmina S. nabyła z mocy prawa nieodpłatnie prawo własności nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) położoną w S.. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że Wójt Gminy S. poinformował pismem z dnia 13 grudnia 2017 r., że droga na działce nr (...) w dniu 27 maja 1990 r. stanowiła drogę wewnętrzną. Droga ta należała w tym dniu do Skarbu Państwa, gdyż Naczelnik Gminy S. wykonywał wobec niej funkcje właścicielskie.

Wnioskiem z dnia 29 maja 2019 r. powódka W. J. wniosła na podstawie art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a. o wznowienie postępowania zakończonego ww. decyzją z dnia 9 marca 2018 r. ( k. 109-111 ). Jej zdaniem decyzja z 9 marca 2018 r. nie mogła być wydana, gdyż Skarb Państwa nie był uprzednio właścicielem nieruchomości.

Wprawdzie postanowieniem Wojewody (...) z dnia 25 czerwca 2019 r., znak: (...)postępowanie zakończone decyzją z 9 marca 2018 r. zostało wznowione ( k. 129 ), jednak bezspornie decyzja z dnia 9 marca 2018 r. nadal jest ostateczna i nie została dotąd uchylona.

Wojewoda (...) zawiesił jedynie wznowione postępowanie komunalizacyjne uznając, że dla rozstrzygnięcia w przedmiocie komunalizacji konieczne jest w pierwszej kolejności ustalenie, czy prawo własności działki nr (...) w S. przysługiwało w dniu 27 maja 1990 r. Skarbowi Państwa, czy też stanowiło własność innych osób ( k. 130 ).

Jak wynika z pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku ( k. 184-189 ) Sąd Rejonowy stosownie do wyników postępowania dowodowego samodzielnie ocenił, że wpis prawa własności na rzecz Gminy S. nie mógł nastąpić na podstawie decyzji komunalizacyjnej z dnia 9 marca 2018 r., gdyż uprzednio Skarb Państwa – Starosta (...) nie był właścicielem działki (...) z uwagi na niespełnienie przesłanek z art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy o drogach publicznych.

Tym samym Sąd Rejonowy wyraził pogląd, że nie istniały podstawy do komunalizacji określone decyzją z dnia 9 marca 2018 r.

W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, iż możność badania ( kwestionowania decyzji administracyjnej ) przez sąd powszechny ograniczona została jedynie do tzw. bezwzględnej nieważności (nieistnienia) decyzji administracyjnej. Jest to jedyne odstępstwo od zasady związania sądu cywilnego decyzją administracyjną. Poza tym w postępowaniu cywilnym sąd nie jest uprawniony do kwestionowania decyzji administracyjnej, w szczególności pod względem jej merytorycznej zasadności i jest nią związany także wówczas, gdy w ocenie sądu decyzja jest wadliwa ( tak: orzeczenia Sądu Najwyższego: z dnia 2 stycznia 1962 r., 4 CR 445/61, publ. OSNCP 1963, nr 4, poz. 82, wyroki z dnia 12 maja 1964 r., II CR 185/64, publ. OSNCP 1965, nr 3, poz. 41, z dnia 6 marca 1967 r., III CR 402/66, publ. „Informacja Prawnicza” 1967, nr 6, poz. 10, z dnia 3 lutego 1976 r., II CR 732/75, publ. OSNCP 1976, nr 12, poz. 263, uchwały z dnia 18 listopada 1982 r., III CZP 26/82, publ. OSNCP 1983, nr 5-6, poz. 64, z dnia 27 września 1991 r., III CZP 90/91, publ. OSNCP 1992, nr 5, poz. 72, postanowienia z dnia 9 listopada 1994 r., III CRN 36/94, publ. OSNC 1995, nr 3, poz. 54, z dnia 24 maja 1996 r., I CRN 67/96, niepubl., z dnia 30 czerwca 2000 r., III CKN 268/00, publ. OSNC 2001, nr 1, poz. 10, wyroki z dnia 16 maja 2002 r., IV CKN 1071/00, publ. OSNC 2003, nr 9, poz. 120, z dnia 12 marca 2004 r., II CK 47/03, z dnia 28 lipca 2004 r., III CK 296/03, publ. „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego" 2005, nr 6, s. 29, postanowienie z dnia 19 listopada 2004 r., V CK 251/04, publ. „Przegląd Sądowy" 2006, nr 3, s. 113 i wyrok z dnia 30 stycznia 2007 r., IV CSK 350/06, niepubl.).

Dlatego sąd w postępowaniu cywilnym obowiązany jest uwzględniać stan prawny wynikający z osnowy ostatecznej decyzji administracyjnej, chyba że decyzja została wydana przez organ niepowołany lub w zakresie przedmiotu orzeczenia bez jakiejkolwiek podstawy w obowiązującym prawie materialnym względnie z oczywistym naruszeniem reguł postępowania administracyjnego.

Tylko w tych przypadkach sąd nie jest związany decyzją administracyjną, ponieważ jest ona bezwzględnie nieważna (nieistniejąca prawnie) i - pomimo jej formalnego nieuchylenia - nie wywołuje skutków prawnych.

Sąd Okręgowy w składzie rozpoznającym niniejszą apelację poglądy te podziela.

W konsekwencji Sąd Okręgowy za słuszny uznaje pogląd, iż w sprawie o uzgodnienie stanu prawnego nieruchomości - ujawnionego w księdze wieczystej na podstawie ostatecznej decyzji administracyjnej wydanej zgodnie z art. 18 ust. 1 w związku z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 32, poz. 191 ze zm.) - z rzeczywistym stanem prawnym, sąd jest związany tą decyzją ( tak: uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 9 października 2007 III CZP 46/07 OSNC 2008/3/30, Biul.SN 2007/10/7 ).

W przypadkach, w których wydanie decyzji administracyjnej nie zostało przewidziane, podstawą wpisu w księdze wieczystej mogą być dowodzone wszelkimi środkami dowodowymi okoliczności wskazujące na powstanie prawa własności.

Jeżeli dla potwierdzenia własności powstałej z mocy prawa wymagane jest wydanie decyzji administracyjnej zdarzeniem prawnym, podlegającym rozważeniu w postępowaniu o uzgodnienie treści księgi wieczystej jest istnienie ostatecznej decyzji administracyjnej. Stąd dopóki decyzja taka nie zostanie uchylona, to sąd nie jest uprawniony do kwestionowania stwierdzonego w niej stanu prawnego.

Ostatecznie Sąd Okręgowy podziela pogląd, iż jeśli decyzja komunalizacyjna została wydana i jest ostateczna, a nie została uchylona przez właściwy organ administracyjny, to sąd w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym nie jest władny kwestionować prawa własności gminy.

Podobnie sąd w postępowaniu o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym nieruchomości, wszczętym po uprawomocnieniu się decyzji komunalizacyjnej, nie jest uprawniony do rozstrzygania, czy Skarb Państwa był właścicielem nieruchomości.

W okolicznościach niniejszej sprawy oznacza to, iż Sąd Rejonowy błędnie badał i oceniał zasadność komunalizacji na rzecz Gminy S.. Podobnie Sąd Rejonowy przekroczył swoją kognicję analizując podstawy nabycia własności działki drogowej przez Skarb Państwa na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych.

Z tych względów Sąd Rejonowy naruszył przepisy prawa materialnego, tj. art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych przez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu, że w odniesieniu do działki nr (...) nie zostały spełnione przesłanki określone w tym przepisie.

Sąd Rejonowy naruszył także art. 10 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece przez uznanie, że treść księgi wieczystej KW nr (...) w świetle ostatecznej decyzji komunalizacyjnej z dnia 9 marca 2018 r. jest niezgodna z rzeczywistym stanem prawnym.

W konsekwencji Sąd Rejonowy naruszył przepis postępowania, tj. art. 233 § 1 k.p.c. przez dokonanie ustaleń, że działka nr (...) przed 01 października 1985 r. nie została oddana oraz zajęta pod drogę publiczną i wybudowana z udziałem czynu społecznego.

Analiza tych wszystkich okoliczności jest bowiem zarezerwowana dla drogi administracyjnej.

Skoro zaś postanowieniem Wojewody (...) z dnia 25 czerwca 2019 r., znak: (...) postępowanie zakończone decyzją z 9 marca 2018 r. zostało wznowione ( k. 129 ), to w tym postępowaniu kwestie te będą ponownie badane.

Na marginesie należy zaznaczyć, iż z omawianych wyżej względów administracyjne postępowanie wznowieniowe błędnie zostało zawieszone ( k. 130 ) z uwagi na tok niniejszego postępowania cywilnego w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej. Wynik niniejszej sprawy nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie administracyjnej, gdyż ustalenie przesłanek komunalizacji leży w wyłącznej kompetencji organu administracyjnego.

Z tych względów Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok i oddalił powództwo orzekając jak w punkcie 1 sentencji na podstawie art. 386 § 1 k.p.c.

Zmianie podlegało także rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów postępowania. Z uwagi na wynik sprawy i stosownie do treści art. 98 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i § 2 pkt 3 i pkt. 6, § 5 pkt 8, rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jednolity Dz.U.2018.265 ) koszty procesu należały się pozwanej Gminie S. solidarnie od powodów. Stosownie do wartości przedmiotu sporu wynoszącej 2000 zł ( k. 1 ) koszty te obejmują wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika procesowego w kwocie 450 zł

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono jak w punkcie 2 sentencji na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i § 2 pkt 3 i pkt. 6, § 5 pkt 8, § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jednolity Dz.U.2018.265 ). Wartość przedmiotu zaskarżenia wynosi 2 000 zł ( k. 191 ).

Stąd należne wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej Gminy S. zasądzone od powodów za postępowanie apelacyjne wynosi 225 zł [ 50 % x ( 50 % z 900 zł )]. Do tego dochodzi opłata od apelacji w kwocie 200 zł ( k. 197 ) i opłata od wniosku o uzasadnienie wyroku w kwocie 100 zł ( 179 ).

(...)

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE