Sygnatura akt I C 216/16
Dnia 10 marca 2017 r.
Sąd Okręgowy w Sieradzu – Wydział I Cywilny w składzie następującym:
Przewodniczący: S.S.O. Dagmara Kos
Protokolant: sekr. sąd. Joanna Wołczyńska – Kalus
po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2017 roku w Sieradzu na rozprawie
sprawy z powództwa S. N.
przeciwko R. K.
o odszkodowanie i zadośćuczynienie
1. oddala powództwo,
2. zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu na rzecz adwokata P. J. kwotę 7.200,00 (siedem tysięcy dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu wraz z należnym podatkiem VAT w kwocie 1.656,00 (jeden tysiąc sześćset pięćdziesiąt sześć) złotych.
Sygn. akt I C 216/16
W pozwie z dnia 29 sierpnia 2016 r. powód S. N. wnosił o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego R. K. odszkodowania w kwocie 65.000,00 zł oraz zadośćuczynienia w kwocie 100.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wydania wyroku do dnia zapłaty za wyrządzenie mu szkody materialnej oraz krzywdy i naruszenie dóbr osobistych w postaci wolności, godności, zdrowia, swobody, nazwiska, prawa do poszanowania życia rodzinnego i prywatnego.
(pozew k.2-6)
Na rozprawach w dniach 14 grudnia 2016 r. i 24 lutego 2017 r. pełnomocnik powoda popierał powództwo a pozwany na tych rozprawach nie stawił się.
(protokół rozprawy z dnia 14 grudnia 2016 r.- k.54, protokół rozprawy z dnia 24 lutego 2017 r. na płycie CD 00:00:59 – 00:34:23- koperta k.135)
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 22 czerwca 2006 r. Prokuratura Rejonowa w Łasku wniosła do Sądu Okręgowego w Sieradzu akt oskarżenia, którym oskarżyła powoda S. N. o to, że:
I w dniu 1 października 2005 r. w miejscowości B., gm. S., woj. (...) wbrew przepisom ustawy i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej udzielił substancji psychotropowej w postaci jednej tabletki zawierającej chlorowodorek (...) małoletniemu P. K., w ten sposób, że sprzedał mu ją za kwotę 5 zł.,
tj. o przestępstwo określone w art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. nr 179),
II w dniu 8 października 2005 r. w miejscowości B., gm. S., woj. (...) wbrew przepisom ustawy i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej udzielił substancji psychotropowej w postaci 40 tabletek zawierających chlorowodorek (...) i 0,192 g soli amfetaminy małoletniemu P. K., w ten sposób, że sprzedał je za łączną kwotę 215 zł, czym wprowadził do obrotu substancję psychotropową w znacznej ilości,
tj. o przestępstwo określone w art. 59 ust. 1 i 2 w zw. z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. nr 179) w zw. z art. 11 § 2 kk.
(akt oskarżenia- k.95-96 załączonych akt sprawy Sądu Okręgowego w Sieradzu sygn. II K 13/06)
Sprawa przeciwko S. N. zarejestrowana została pod sygn. akt II K 13/06. W toku tej sprawy przesłuchany został oskarżony S. N. oraz świadkowie P. K., K. M., A. M., Ł. M., M. P. i będący pozwanym w przedmiotowej sprawie R. K.. Sąd zaliczył też w poczet materiału dowodowego treści dokumentów wymienionych w protokole rozprawy, na której wydany został wyrok.
(protokoły rozpraw- k.148-153, k.167-169, k.186-188, k.210, k.239-241 załączonych akt sprawy Sądu Okręgowego w Sieradzu sygn. II K 13/06)
Wyrokiem z dnia 15 grudnia 2006 r. wydanym w sprawie sygn. akt II K 13/06 Sąd Okręgowy w Sieradzu uznał S. N. za winnego dokonania zarzuconego mu w pkt I aktu oskarżenia czynu z tą zmianą, iż z jego opisu wyeliminował określenie „małoletniemu” i przyjął, iż czyn ten wyczerpuje dyspozycję art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2005 r., nr 179, poz. 1485 z późn. zm.) oraz uznał go za winnego dokonania zarzuconego mu w pkt II aktu oskarżenia czynu z tą zmianą, iż z jego opisu wyeliminował określenia: „małoletniemu” i „czym wprowadził do obrotu substancję psychotropową w znacznej ilości”, i przyjął, iż czyn ten wyczerpuje dyspozycję art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2005 r., nr 179, poz. 1485 z późn. zm.). Sąd Okręgowy w Sieradzu przyjął też, iż obu przypisanych mu czynów S. N. dopuścił się w warunkach ciągu przestępstw określonych w art. 91 § 1 kk i na podstawie art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2005 r., nr 179, poz. 1485) w zw. z art. 91 § 1 kk wymierzył mu za nie karę 2 lat pozbawienia wolności. Na podstawie art. 63 § 1 kk Sąd zaliczył S. N. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w dniach 25 i 26 stycznia 2006 r., przyjmując, iż jeden dzień pozbawienia wolności w sprawie równa się jednemu dniowi kary pozbawienia wolności. Sąd Okręgowy w oparciu o art. 70 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (DZ.U. z 2005 r., nr 179, poz. 1485) orzekł też w wyroku przepadek 11 sztuk tabletek koloru białego z wizerunkiem pięcioramiennej gwiazdy, oznaczonych nr 1 i dealerki foliowej z zawartością białego proszku, oznaczonej nr 2, wymienionych w wykazie dowodów rzeczowych Nr RSD 908/05 i przechowywanych w magazynie dowodów rzeczowych KPP w Ł.. Sąd zasądził też od S. N. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1.805,83 zł tytułem poniesionych wydatków oraz wymierzył mu opłatę w kwocie 300 zł.
( zeznania powoda S. N.- protokół rozprawy z dnia 24 lutego 2017 r. na płycie CD 00:03:24 – 00:29:13 w zw. z k.54v, wyrok Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 15 grudnia 2006 r.- k.242-243 załączonych akt sprawy Sądu Okręgowego w Sieradzu sygn. II K 13/06)
W uzasadnieniu wyroku wydanego w sprawie sygn. akt II K 13/06 Sąd Okręgowy w Sieradzu dokonał analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego w tym wyjaśnień samego S. N.. Sąd wskazywał, że S. N. w toku całego postępowania składał odmienne wyjaśnienia i zmieniał swoje stanowisko co do tego czy przyznaje się czy też nie do zarzucanych mu czynów. Sąd podał, że skazując S. N. za wiarygodne przyjął jego wyjaśnienia, w których przyznawał się do dokonania zarzuconych mu czynów, które korespondowały z zeznaniami pokrzywdzonego P. K., którym także w pełni dał wiarę. Sąd wskazał, iż ferując wyrok dał też wiarę zeznaniom świadków K. M., A. M., Ł. M., M. P. i pozwanego R. K. oraz uwzględnił nieosobowy materiał dowodowy.
(uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 15 grudnia 2006 r.- k.256-262 załączonych akt sprawy Sądu Okręgowego w Sieradzu sygn. II K 13/06)
Wyrokiem z dnia 13 marca 2007 r. wydanym w sprawie sygn. akt II AKa 34/07 Sąd Apelacyjny w Łodzi utrzymał w mocy wyrok Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 15 grudnia 2006 r. wydany w sprawie sygn. akt II K 13/06 uznając apelację obrońcy S. N. od tego wyroku za oczywiście bezzasadną.
( zeznania powoda S. N.- protokół rozprawy z dnia 24 lutego 2017 r. na płycie CD 00:03:24 – 00:29:13 w zw. z k.54v, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 13 marca 2007 r.- k. 282 akt sprawy Sądu Okręgowego w Sieradzu sygn. II K 13/06)
W czasie trwania postępowania w sprawie sygn. akt II K 13/06 S. N. został tymczasowo aresztowany w innej sprawie, w której później został skazany na karę pozbawienia wolności i na pięć rozpraw w sprawie sygn. akt II K 13/06 doprowadzony został z Zakładu Karnego w S..
(częściowo zeznania powoda S. N.- protokół rozprawy z dnia 24 lutego 2017 r. na płycie CD 00:03:24 – 00:29:13, protokoły rozpraw- k.148-153, k.167-169, k.186-188, k.210, k.239-241 załączonych akt sprawy Sądu Okręgowego w Sieradzu sygn. II K 13/06)
W 2016 r. powód zawiadomił Prokuraturę Rejonową w Sieradzu, że świadkowie R. K. i K. M. przesłuchani w toku postępowania w sprawie Ds 1613/06 Prokuratury Rejonowej w Łasku i postępowania w sprawie II K 13/06 Sądu Okręgowego w Sieradzu złożyli fałszywe zeznania na okoliczności związane z nabywaniem od niego środków odurzających. Postanowieniem z dnia 28 czerwca 2016 r. Prokurator Prokuratury Rejonowej w Sieradzu odmówił wszczęcia śledztwa w sprawie:
I złożenia w dniu 20 stycznia 2006 r. w Ł., woj. (...) fałszywych zeznań przez świadka przesłuchanego w toku prowadzonego przez miejscową Prokuraturę Rejonową śledztwa sygn. akt Ds 1630/15 tj. o czyn z art. 233 § 1 kk wobec upływu okresu przedawnienia (art. 17 § 1pkt 6 kpk)
II złożenia w dniu 16 lutego 2006 r. w Ł., woj. (...) fałszywych zeznań przez świadka przesłuchanego w toku prowadzonego przez miejscową Prokuraturę Rejonową śledztwa sygn. akt Ds 1630/15 tj. o czyn z art. 233 § 1 kk wobec upływu okresu przedawnienia (art. 17 § 1pkt 6 kpk)
III złożenia w dniu 4 września 2006 r. w S., woj. (...) fałszywych zeznań przez świadka przesłuchanego w toku prowadzonego przez miejscowy Sąd Okręgowy postępowania sygn. akt II K 13/06 tj. o czyn z art. 233 § 1 kk wobec upływu okresu przedawnienia (art. 17 § 1pkt 6 kpk)
IV złożenia w dniu 15 grudnia 2006 r. w S., woj. (...) fałszywych zeznań przez świadka przesłuchanego w toku prowadzonego przez miejscowy Sąd Okręgowy postępowania sygn. akt II K 13/06 tj. o czyn z art. 233 § 1 kk wobec upływu okresu przedawnienia (art. 17 § 1pkt 6 kpk)
(zeznania powoda S. N.- protokół rozprawy z dnia 24 lutego 2017 r. na płycie CD 00:03:24 – 00:29:13 w zw. z k.54v, kserokopia postanowienia Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Sieradzu z dnia 28 czerwca 2016 r.- k.7-8)
W dniu 27 września 2016 r. do Sądu Rejonowego w Łasku wniesiony został akt oskarżenia między innymi przeciwko S. N. i P. K.. Sprawa przeciwko oskarżonym tym aktem oskarżenia toczy się pod sygn. akt II K 312/16. W sprawie tej pozwany R. K. nie jest oskarżonym.
(zeznania powoda S. N.- protokół rozprawy z dnia 24 lutego 2017 r. na płycie CD 00:03:24 – 00:29:13, kserokopia aktu oskarżenia- k.70-101)
Przedmiotowych ustaleń stanu faktycznego Sąd dokonał częściowo w oparciu o zeznania powoda oraz w oparciu o dokumenty z akt sprawy Sądu Okręgowego w Sieradzu sygn. akt II K 13/06 i załączone do akt, których treści strony nie kwestionowały.
Jeśli chodzi zeznania powoda, to Sąd nie dał im wiary w tej części, w której twierdził on, iż w toku postępowania karnego, jakie toczyło się przeciwko niemu i zakończyło wyrokiem skazującym w sprawie Sądu Okręgowego w Sieradzu sygn. akt II K 13/06 nie przyznawał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Jego zeznania w tej części bowiem pozostają w sprzeczności z treścią uzasadnienia wyroku wydanego w tej sprawie, z którego wynika, iż Sąd wydający ten wyrok za wiarygodne przyjął wyjaśnienia S. N., w których przyznawał się do winy.
Sąd nie dał też wiary zeznaniom powoda w tej części, w której twierdził, iż sześć razy był doprowadzony na rozprawy w sprawie Sądu Okręgowego w Sieradzu sygn. akt II K 13/06. Jak wynika bowiem z protokołów rozpraw, jakie odbyły się w tej sprawie, powód był doprowadzony na pięć rozpraw w tej sprawie z Zakładu Karnego w S..
Sąd oddalił wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków J. P., P. N. i A. S. na okoliczność doznanej przez niego szkody, jako że dowody te nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia.
Sąd oddalił też wniosek powoda o zawieszenie postępowania w sprawie do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie Sądu Rejonowego w Łasku sygn. akt II K 312/16, jako że pozwany nie był oskarżonym w tej sprawie a wobec tego wynik postępowania w tej sprawie nie miał znaczenia dla rozstrzygnięcia.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
W przedmiotowej sprawie powód dochodził zasądzenia na jego rzecz od pozwanego zadośćuczynienia w kwocie 100.000,00 zł za naruszenie jego dóbr osobistych. Powód twierdził, iż w sprawie karnej, jaka toczyła się przeciwko niemu i zakończyła wyrokiem skazującym wydanym przez Sąd Okręgowy w Sieradzu w sprawie sygn. akt II K 13/06 pozwany złożył fałszywe zeznania przez co „umocnił” zeznania pokrzywdzonego P. K. i doprowadził do jego skazania za czyn, którego nie popełnił, a tym samym naruszył jego dobra osobiste w postaci wolności, godności, zdrowia, swobody, nazwiska oraz prawa do poszanowania życia rodzinnego i prywatnego. Swoje roszczenie zatem powód wywodził z art. 23 kc i 24 kc w zw. z art. 448 kc.
Art. 23 kc który stanowi, iż dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Zgodnie natomiast z art. 24 § 1 kc ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków w szczególność ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie (uregulowanych właśnie w art. 448 kc) może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy na wskazany cel społeczny.
Przepis art. 23 kc nie zawiera definicji dóbr osobistych a wymienione w nim dobra są podane jedynie przykładowo. W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że dobra osobiste są to pewne wartości niematerialne łączące się ściśle z jednostką ludzką. Wobec tego istnieje wiele dóbr korzystających z ochrony prawnej i wiele praw osobistych chroniących te dobra. Jednakże różnorodność występowania w życiu dóbr osobistych podlegających ochronie cywilnoprawnej powoduje, iż niemożliwe jest ustalenie, usystematyzowanie przesłanek ogólnych, których występowanie mogłoby przesądzić o tym czy dane zdarzenie stanowi naruszenie jakiegoś dobra. Obecnie w doktrynie i orzecznictwie Sądu Najwyższego przeważa pogląd, że przy ocenie, czy doszło do naruszenia dobra osobistego, decydujące znaczenie ma nie tyle subiektywne odczucie osoby żądającej ochrony prawnej, ile to, jaką reakcją wywołuje w społeczeństwie to naruszenie. Miernika pozwalającego na ustalenie czy naruszone zostało dobro osobiste należy więc poszukiwać w tzw. opinii publicznej, będącej wyrazem poglądów powszechnie przyjętych i akceptowanych przez społeczeństwo i funkcjonujących w nim wzorców. Przy ocenie, czy doszło do naruszenia dobra, którego ochrony domaga się osoba zgłaszająca żądanie, należy brać przy tym pod uwagę całokształt okoliczności konkretnego stanu faktycznego. Sąd na tle konkretnego stanu faktycznego ocenia – stosując kryteria obiektywne – czy doszło do naruszenia dobra osobistego i czy zachodzą przesłanki do zastosowania któregoś ze środków ochrony prawem przewidzianych.
W ocenie Sądu w ustalonym stanie faktycznym nie można uznać, by na skutek działań pozwanego zostały naruszone jakiekolwiek dobra osobiste powoda. W przedmiotowej sprawie poza sporem pozostaje fakt, iż powód skazany został prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Sieradzu wydanym w sprawie sygn. akt II K 13/06 na karę dwóch lat pozbawienia wolności oraz to, że w sprawie tej pozwany był przesłuchiwany w charakterze świadka. Jak wynika jednak z uzasadnienia wyroku wydanego w tej sprawie, zeznania, jakie złożył w tej sprawie przesłuchiwany w charakterze świadka pozwany, którym sąd wydający wyrok skazujący powoda dał wiarę, nie były jedynym dowodem, na podstawie którego sąd ten przypisał powodowi winę za zarzucane mu czyny. Sąd w uzasadnieniu wyroku wskazał bowiem, iż dokonując ustaleń w zakresie sprawstwa powoda i jego winy opierał się na szeregu dowodów a w tym na wyjaśnieniach samego powoda S. N., w których przyznawał się on do popełnienia zarzucanych mu czynów oraz na zeznaniach świadków P. K., K. M., A. M., Ł. M., M. P. i pozwanego R. K. jak również na nieosobowym materiale dowodowym. Powód nie wykazał przy tym w żaden sposób, by zeznania pozwanego, na podstawie między innymi których uznano, że w celu osiągnięcia korzyści majątkowych udzielił on substancji psychotropowych P. K., jakie to czyny przypisano mu wyrokiem Sądu Okręgowego w Sieradzu wydanym w sprawie sygn. akt II K 13/06, miały fałszywą treść. Niesporna jest także okoliczność, że pozwany nie został skazany za składanie fałszywych zeznań w sprawie Sądu Okręgowego w Sieradzu sygn. akt II K 13/06.
Jednocześnie mieć należy na uwadze, że zgodnie z art. 11 kpc ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym. Związanie to dotyczy przy tym ustalonych w sentencji wyroku znamion przestępstwa, a także okoliczności jego popełnienia co do czasu, miejsca czy poczytalności sprawcy. Wiążą więc ustalenia dotyczące osoby sprawcy, przedmiotu przestępstwa oraz czynu przypisanego oskarżonemu, które znajdują się w sentencji wyroku, a sąd rozpoznający sprawę cywilną musi przyjąć, że skazany popełnił przestępstwo przypisane mu wyrokiem karnym. (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 kwietnia 1977 r., IV PR 63/77, Legalis nr 20015) Powód nie wykazał, by wyrok Sądu Okręgowego w Sieradzu wydany w sprawie sygn. akt II K 13/06 został wzruszony a zatem w przedmiotowej sprawie Sąd był związany wynikającymi z niego ustaleniami co do popełnienia przez powoda przypisanych mu nim czynów. Pozbawienie powoda wolności było zatem konsekwencją popełnienia przez niego przypisanych mu tym wyrokiem czynów i ukaraniem go za nie a nie konsekwencją zachowania pozwanego.
Mając na uwadze powyższe Sąd oddalił powództwo w zakresie żądania zadośćuczynienia jako niezasadne.
W pozwie powód wnosił też o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego odszkodowania w kwocie 65.000,00 zł za utracone w czasie odbywania orzeczonej wyrokiem Sądu Okręgowego w Sieradzu wydanym w sprawie sygn. akt II K 13/06 kary pozbawienia wolności zarobki, które mógłby wówczas osiągnąć, za powstałe w tym czasie obciążające go zadłużenie wobec Skarbu Państwa, który płacił za niego alimenty na jego dziecko i za wydatki, które na zakupy dla niego poniosła jego rodzina.
Art. 415 kc stanowi, iż kto z winy swojej wyrządził drugiemu szkodę obowiązany jest do jej naprawienia. Przesłankami odpowiedzialności deliktowej jakie wynikają z powołanego przepisu są więc: powstanie szkody, zdarzenie, z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy oznaczonego podmiotu – w tym wypadku czyn własny noszący znamiona winy oraz związek przyczynowy między działaniem sprawcy i szkodą. Zgodnie z ogólną regułą dowodową wynikającą z art. 6 kc, ciężar dowodu co do wszystkich wymienionych w art. 415 kc przesłanek odpowiedzialności spoczywa na poszkodowanym.
W przedmiotowej sprawie, jak to już wcześniej wskazano, powód nie udowodnił, by to na skutek zawinionego zachowania pozwanego został on pozbawiony wolności. Ponieważ wszystkie wynikające z art. 415 kc przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej muszą być spełnione łącznie, Sąd uznał, iż zbędne jest wobec tego ustalanie istnienia szkody majątkowej powoda doznanej przez niego na skutek odbywania kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem wydanym w sprawie Sądu Okręgowego w Sieradzu sygn. akt II K 13/06 i jej wysokości.
Mając na uwadze powyższe wobec braku wykazania winy pozwanego w utracie przez powoda wolności, Sąd oddalił również powództwo jako niezasadne w zakresie żądania odszkodowania.
Z uwagi na to, iż powód korzystał w przedmiotowej sprawie z pomocy adwokata świadczącego mu pomoc prawną z urzędu a nie pokrył on w żadnej części jego wynagrodzenia, Sąd zasądził od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu na rzecz adwokata P. J. wynagrodzenie w kwocie 7.200,00 zł ustalone stosownie do treści § 8 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. poz. 1801) podwyższone na mocy § 4 ust. 3 wskazanego rozporządzenia o należny od niego podatek VAT w kwocie 1.656,00 zł.
Ponieważ pozwany nie wdał się w spór co do istoty sprawy i nie zajął w niej żadnego stanowiska, zgodnie z art. 339 § 1 kpc o żądaniu pozwu Sąd rozstrzygnął wyrokiem zaocznym.
(...)