UZASADNIENIE

Strona powodowa (...) Sp. z o.o. w K. wniosła przeciwko stronie pozwanej (...) Sp. z o.o. o. w W. pozew o zapłatę kwoty 101.514,10 zł wraz z odsetkami oraz zasądzenia kosztów procesu.

W dniu 4.06.2018 r. wydano w sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, w którym uwzględniono powództwo w całości. Pismem z dnia 8.06.2018 r. strona powodowa cofnęła powództwo co do kwoty 101.177,42 zł jako należności głównej, wskazując, że strona pozwana dokonała w dniu 7.06.2018 r. zapłaty. Pismem z dnia 11.06.2018 r. strona powodowa zmieniła powództwo w ten sposób, że domagała się zasądzenia odsetek w kwotach 1.004,02 zł 144,06 zł i 510,41 zł tytułem rekompensaty za koszty odzyskiwania należności.

Strona pozwana od wydanego w sprawie nakazu zapłaty złożyła zarzuty, zaskarżając nakaz w całości oraz domagając się oddalenia powództwa i zasądzenia kosztów postępowania.

Postanowieniem z dnia 8.08.2018 r. uznano za niedopuszczalną zmianę powództwa w zakresie kwot 144,06 zł, 0,95 zł i 172,78 zł i w tym zakresie sprawę wyłączono do osobnego rozpoznania. Postanowieniem z dnia 8.08.2018 r. uchylono nakaz zapłaty w części dotyczącej należności głównej w zakresie kwoty 101.177,42 zł i w tym zakresie postępowanie umorzono.

Wyrokiem z dnia 14 maja 2019 r. Sąd Okręgowy utrzymał w mocy nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym przez Sąd Okręgowy w K. w dniu 4 czerwca 2018r. w części w jakiej nie został uchylony postanowieniem Sądu Okręgowego w K. z dnia 8 sierpnia 2018 r. oraz zasądził od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 1.800 zł tytułem zwrotu uzupełniającej części kosztów procesu.

Sąd Okręgowy wskazał, że bezsporne pomiędzy stronami były okoliczności dotyczące: zawarcia w dniu 30.06.2015 r. umowy najmu i jej treści, w szczególności wysokości czynszu i terminów zapłaty, wejścia strony powodowej w miejsce wynajmującego, treści pisma z dnia 10.04.2018 r. zawiadamiającego o zmianie po stronie wynajmującego i wskazanie przez stronę powodową rachunku do dokonywania płatności oraz doręczenie tego pisma stronie pozwanej w dniu 16.04.2018 r. wystawienia w dniu 26.04.2018 r. przez stronę powodową faktury na kwotę 8.927,42 zł z terminem płatności na dzień 31.03.2018 r. wystawienia w dniu 26.04.2018r. przez stronę powodową faktury na kwotę 92.250 zł z terminem płatności na dzień 30.04.2018r. oraz dokonanie zapłaty przez stronę pozwaną w dniu 7.06.2018 r.

Ustalając stan faktyczny sprawy Sąd oparł się do okolicznościach przyznanych i niezaprzeczonych przez strony. W zakresie takich, powyżej wymienionych okoliczności, przyjęto je za ustalone na zasadzie art. 229 k.p.c. Strony nie kwestionowały okoliczności związanych z faktem zawarcia umowy, terminem wystawiania faktur oraz terminem w jakim strona pozwana dokonała płatności, jak też treści dokumentów stanowiących dowody, natomiast wywodziły z nich odmienne skutki prawne. W istocie spór dotyczył tego, czy strona pozwana mogła powstrzymać się z dokonaniem płatności.

Sąd Okręgowy podniósł, że strony łączyła umowa najmu o jakiej mowa w art. 659 § 1 k.c. Strona pozwana miała płacić czynsz w pieniądzu w kwocie 92.250 zł do 30 dnia każdego po sobie następującego miesiąca. Po za sporem pozostaje to, że doszło do zmiany wynajmującego i jest nim obecnie strona powodowa, a zmiana ta znajduje uzasadnienie w treści art. 678 § 1 k.c. Na mocy tego przepisu nabywca wchodzi we wszelkie uprawnienia z umowy w tym prawo otrzymywania czynszu na zasadach określonych w umowie, w szczególności w zakresie płatności w terminie. W związku z tym nie był zasadny zarzut strony pozwanej, że mogła powstrzymać się z dokonaniem płatności do czasu wpisu nabywcy przedmiotu najmu do księgi wieczystej.

Zgodnie z art. 27 zd. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste i przeniesienie tego prawa w drodze umowy wymaga wpisu w księdze wieczystej. Oznacza to, że wpis posiada charakter konstytutywny, w przeciwieństwie do wpisów deklaratoryjnych, które nie uzależniają skuteczności zmian stanu prawnego nieruchomości od dokonania wpisu a czynności stanowiące przedmiot wpisu są skuteczne z chwilą ich podjęcia. Znaczenie konstytutywne wpisu wyraża się w tym, że jego przedmiotem nie jest deklaratywne potwierdzenie stanu prawnego, ale ustanowienie, zmiana, zniesienie stosunku prawnego. Skoro wymieniony przepis uzależnia przeniesienie prawa od wpisu w księdze wieczystej, czyni wpis przesłanką powstania prawa, to nabycie prawa następuje dopiero z chwilą wpisu. Sytuację tę ujmuje się często w ten sposób, że przed dokonaniem wpisu osobie, na której rzecz wpis ma nastąpić, przysługują wszystkie uprawnienia wynikające z umowy o ustanowieniu prawa, z wyjątkiem samego prawa. Zatem już samo zawarcie umowy zbycia użytkowania wieczystego prowadzi do powstania po stronie nabywcy szczególnej sytuacji, którą określa się jako ekspektatywę. Obrót taką ekspektatywą został uznany za dopuszczalny, choć dopiero od chwili złożenia wniosku o dokonanie wpisu w księdze wieczystej. Kwestią pomocniczą w analizie zakresu przedmiotowego wyżej opisanej ekspektatywy jest analiza przepisu z art. 29 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, zgodnie z którą wpis ma moc wsteczną od dnia złożenia wniosku o dokonanie wpisu. W myśl art. 29 u.k.w.h. wpisanie prawa użytkowania wieczystego do księgi wieczystej powoduje, że okres, na jaki ustanowiono to prawo (zob. art. 236 § 1 k.c.), należy liczyć od chwili złożenia wniosku o dokonanie wpisu. Z tą chwilą prawo powstaje w majątku użytkownika wieczystego. Wobec czego przed dokonaniem wpisu w majątku użytkownika zachodzą zmiany i następuje przysporzenie obejmujące swoim zakresem uprawnienia wynikające z tegoż prawa, z pominięciem jedyne samego prawa. Zmiany te stanowią w istocie wyżej opisaną ekspektatywę, która kreuje po stronie nabywcy użytkowania wieczystego uprawnienia wynikające z zawartych przez jego poprzednika w prawie umów.

Jeśli chodzi o moment przejścia własności nieruchomości strony powodowej - zgodnie z treścią art. 235 § 2 k.c. przysługująca wieczystemu użytkownikowi własność budynków znajdujących się na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste stanowi prawo związanym z użytkowaniem wieczystym. W doktrynie wskazuje się, że relacja związania, w której prawem głównym jest użytkowanie wieczyste, pociąga za sobą tę konsekwencję, że rozporządzenia użytkowaniem wieczystym odnoszą się ex lege także do własności budynków lub urządzeń znajdujących się na użytkowanym wieczyście gruncie. Zatem strona pozwana winna dokonywać płatności czynszu do rąk strony powodowej jako nabywcy przedmiotu najmu od momentu zawiadomienia o tym, niezależnie od tego, kiedy okoliczność nabycia prawa została ujawniona w księdze wieczystej. Zgodnie z art. 455 k.c. jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. W niniejszej sprawie w umowie ustalono, że czynsz najmu będzie płatny do 30 dnia każdego miesiąca. Dalej przepis art. 457 k.c. mówi, że termin spełnienia świadczenia oznaczony przez czynność prawną poczytuje się w razie wątpliwości za zastrzeżony na korzyść dłużnika. Oznacza to, że po upływie terminu dłużnik ma obowiązek spełnić świadczenie, gdyż jest ono wymagalne. Zapłata dokonana przez stronę pozwaną w dniu 7.06.2018 r. była dokonana z opóźnieniem.

Trzecią istotną kwestią jest zakres pojęcia umowy o świadczenie usług w kontekście art. 2 w zw. z art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Na gruncie niniejszej ustawy powstaje bowiem wątpliwość, czy pojęcie transakcji handlowych na gruncie niniejszej ustawy obejmuje swoim zakresem umowę najmu. W zakres przedmiotowy przepisu wliczone zostały bowiem umowy, których przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony, o których mowa w art. 2, zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością. W związku z powyższym konieczna jest analiza z punktu widzenia klasyfikacji umowy najmu jako umowy o świadczenie usług. Zgodnie z najnowszym orzecznictwem, zakres pojęcia umowy o świadczenie usług obejmuje umowy zlecenia, umowy o dzieło. Przy przyjęciu, że celem ustawy jest szeroka ochrona wierzyciela pojęcie umów o świadczenie usług obejmuje także umowy o czasowe korzystanie z rzeczy, np. najmu, dzierżawy, które w ścisłym znaczeniu nie są umowami o świadczenie usług. Przy kwalifikacji umowy najmu jako umowy o świadczenie usług pomocna jest analiza orzecznictwa dotyczącego odpowiednich przepisów Dyrektywy 201/7/UE, której transpozycję stanowi ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych z dnia 8 marca 2013 r. Celowa jest analiza paralelnych do stosunku najmu umów które za swój przedmiot mają rzeczy, dla których jednak essentialia negotii umowy nie jest świadczenie rzeczy, lecz wykonanie usługi mającej ją jedynie za przedmiot. I tak w przypadku umowy leasingu, zgodnie z orzecznictwem TSUE, gdy umowa leasingu nie przewiduje przeniesienia własności przedmiotu leasingu na leasingobiorcę, należy zasadniczo kwalifikować ją jako świadczenie usług. Wobec czego, umowa najmu, jako nieprzenosząca własności przedmiotu najmu, również stanowić będzie podtyp umowy o świadczenie usług w rozumieniu przepisów o ustawy o transakcjach handlowych, zatem ustawa ta będzie miała zastosowanie w przypadku terminów zapłaty w transakcjach najmu. Tym samym zawarta pomiędzy stronami umowa najmu jest objęta zakresem przedmiotowych ustawy o terminach płatności w transakcjach handlowych. Zgodnie zaś z art. 4a ustawy z dnia 8.03.2013 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych do transakcji handlowych nie stosuje się przepisu art. 481 § 2 k.c. W dniu 28 maja 2018 r. Sąd Rejonowy dla W.w W., w księdze wieczystym nr (...) jako użytkownika wieczystego spółkę – stronę powodową, na której to nieruchomości posadowiony jest budynek hotelowy którego elewacja stanowi przedmiot umowy najmu pomiędzy stronami. Niniejszy wpis nastąpił na skutek złożonego przez stronę powodową wniosku z dnia 29 marca 2018 r. Zgodnie ze stanem prawnym powołanym powyżej, w oparciu o art. 29 u.k.w.h. oraz art. 27 ustawy o gospodarce nieruchomościami po stronie strony powodowej powstała ekspektatywa prawa użytkowania wieczystego z momentem złożenia wniosku o wpis zmian wynikających z przejścia własności nieruchomości. Powyższa ekspektatywa swoim zakresem obejmowała uprawnienie strony powodowej do żądania odsetek z tytułu niezapłaconych kwot czynszu najmu już od dnia złożenia wniosku o wpis, czyli od dnia 29 marca 2018 r.

Jednocześnie należy wskazać, że jeśli strona pozwana w skutek okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności, powzięła wątpliwość co do okoliczności jaki podmiot jest wierzycielem z tytułu umowy najmu z nią zawartą powinna w trybie art. 467 k.c. złożyć przedmiot świadczenia do depozytu sądowego. Podjęcie takich kroków spowodowałoby, że strona pozwana nie byłaby w opóźnieniu, gdyż zgodnie z art. 470 k.c. Ważne złożenie do depozytu sądowego ma takie same skutki jak spełnienie świadczenia.

Obowiązek zapłaty odsetek stanowiący przedmiot nakazu zapłaty wydanego w sprawie w części w jakiej nie został uchylony późniejszym postanowieniem jest zasadny, a związku z tym nakaz zapłaty w tym zakresie winien być utrzymany, również w zakresie kosztów procesu.

O kosztach orzeczono zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. Jeżeli w momencie wytoczenia powództwa roszczenie było wymagalne, to należało uznać, że mimo spełnienia świadczenia w toku procesu strona pozwana przegrała proces. Tak było też w niniejszej sprawie, gdyż zapłata nastąpiła już po wymagalności roszczenia i wytoczeniu powództwa.

Wyrok ten zaskarżyła strona pozwana w całości podnosząc zarzuty:

I. naruszenia przepisów prawa materialnego, tj.:

- art. 486 § 2 k.c. poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy z prawidłowo ustalonego stanu faktycznego wynika, że strona powodowa bez uzasadnionego powodu odmawiała dokonania czynności w postaci przedłożenia rzetelnych dokumentów potwierdzających fakt nabycia nieruchomości będącej przedmiotem umowy najmu, pomimo wystosowanych wezwań strony pozwanej w tym zakresie, co też uzasadnia okoliczność, że to strona powodowa była w zwłoce uniemożliwiającej spełnienie przez stronę pozwaną świadczenia;

- art. 488 § 2 k.c. poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy do dnia 28 maja 2018 r. tj. do daty dokonania konstytutywnego wpisu użytkowania wieczystego na rzecz strony powodowej nie oferowała ona świadczenia wzajemnego wobec strony pozwanej, w szczególności z powodu nieprzedłożenia rzetelnej dokumentacji potwierdzającej przejście prawa własności nieruchomości oraz braku uzyskania wpisu prawa użytkowania wieczystego, co uprawniało stronę pozwaną do wstrzymania się ze spełnieniem świadczenia, bez ponoszenia negatywnych konsekwencji w postaci naliczania odsetek za opóźnienie oraz kwoty 40 euro tytułem rekompensaty za dochodzenie należności;

- art. 29 u.k.w.h. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na błędnej interpretacji przedmiotowego przepisu, sprowadzającej się do przyjęcia, że przed dokonaniem konstytutywnego wpisu prawa użytkowania wieczystego w księdze wieczystej w majątku użytkownika zachodzą zmiany i następuje przysporzenie obejmujące swoim zakresem uprawnienia wynikające z tegoż prawa, z pominięciem jedynie samego prawa, zaś zmiany te stanowią ekspektatywę, która kreuje po stronie nabywcy użytkownika wieczystego uprawnienia wynikające z zawartych umów, co w konsekwencji doprowadziło do wadliwego ustalenia przez Sąd, że strona pozwana winna dokonywać płatności czynszu do rąk strony powodowej jako nabywcy przedmiotu najmu od momentu zawiadomienia o złożonym wniosku o wpis do sądu wieczystoksięgowego, niezależnie od tego kiedy okoliczność nabycia prawa została ujawniona w księdze wieczystej, podczas gdy z ugruntowanego orzecznictwa wynika, że skutek wsteczny wpisu z art. 29 u.k.w.h. związany jest z wpisem już dokonanym i występuje dopiero od daty jego dokonania, dopóki nie nastąpi wpis, dopóty nie można powoływać się na uprawnienia wynikające z przyszłego prawa, co też winno prowadzić do ustalenia, że strona pozwana do czasu uzyskania przez stronę powodową konstytutywnego wpisu prawa użytkowania wieczystego, nie była obowiązana do zapłaty kwot wynikających z faktur, obejmujących należności z tytułu czynszu najmu nieruchomości, znajdujących się na gruncie objętym użytkowaniem wieczystym, z uwagi na brak przejścia do tej pory uprawnień wynikających z umów zawartych przez poprzednika;

- art. 27 u.g.n. w zw. z art. 235 § 2 k.c. poprzez ich niezastosowanie, podczas gdy przedmiotem umowy przeniesienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa z dnia 28 marca 2018 r. - akt notarialny, Repertorium (...)było m.in. przeniesienie prawa użytkowania wieczystego, zabudowanej nieruchomości, będącej przedmiotem umowy najmu z dnia 30 czerwca 2015 r. zaś skuteczność takiego przeniesienia jest obwarowana przesłanką dokonania przez sąd wieczystoksięgowy konstytutywnego wpisu tegoż prawa, i z tą też chwilą strona powodowa stała się właścicielem nieruchomości objętej umową najmu i jednocześnie wierzycielem strony pozwanej, co kreuje dopiero od tej chwili obowiązek zapłaty czynszu przez stronę pozwaną;

- art. 7 ust. 1 u.t.z.t.h. w zw. z art. 678 § 1 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, polegające na zasądzeniu od strony pozwanej na rzecz strony powodowej odsetek ustawowych w transakcjach handlowych od dnia 1 maja 2018 r. do dnia zapłaty, podczas gdy:

a) strona powodowa pozostawała w zwłoce w dokonaniu czynności umożliwiającej spełnienie przez stronę pozwana świadczenia w postaci przedłożenia dowodów uzasadniających przejście prawa własności nieruchomości objętej umowy najmu, oraz brakiem oferowania przez stronę powodową swojego świadczenia, zaś strona pozwana nie pozostawała w opóźnieniu w zapłacie czynszu na rzecz strony powodowej;

b) umowa najmu nie stanowi umowy, której przedmiotem jest transakcja handlowa w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 u.t.z.t.h., tj. nie jest umową, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, co też powoduje, że strona powodowa nie była uprawniona do żądania odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych;

- art. 14 u.t.z.t.h. w zw. z art. 678 § 1 k.c.-poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, polegające na zasądzeniu równowartości 40 euro x 2, podczas gdy:

a) strona pozwana nie była w opóźnieniu w zapłacie,

c) z uwagi fakt zawarcia jednej umowy pomiędzy stronami, strona powodowa nie była uprawniona do żądania zasądzenia podwójnej kwoty równowartości 40 euro;

- art. 481 § 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na zasądzeniu od kwoty 336,68 zł odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 1 maja 2018 r. do dnia zapłaty, podczas gdy:

a) strona pozwana nie pozostawała w opóźnieniu co do zapłaty kwoty wskazanych w fakturach VAT,

b) kwota 40 euro, jak stanowi wprost przepis art. 10 ust. 1 ustawy o t. z.t.h. stanowi rekompensatę z tytułu kosztów odzyskiwania należności, ma zatem zbliżony charakter do kosztów sądowych, co do których przesądzono w orzecznictwie niedopuszczalność naliczania odsetek;

II. naruszenie przepisów postępowania:

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie ustaleń co do faktów sprzecznych z treścią zgromadzonego materiału dowodowego, polegających na:

a) ustaleniu, że strona pozostawała w opóźnieniu w zapłacie należności dochodzonych pozwem w niniejszym postępowaniu, z uwagi na fakt, że strona powodowa pismem z dnia 10 kwietnia 2018 r. dokonała zawiadomienia co do zmiany wynajmującego, podczas gdy z treści korespondencji prowadzonej na etapie przedsądowym przez strony, wynika, że strona powodowa nie dokonała skutecznego zawiadomienia o zmianie podmiotowej po stronie wynajmującego, a to z uwagi na początkowo nieprzedkładanie żadnej dokumentacji na poparcie swego twierdzenia, a następnie przedkładania kserokopii aktu notarialnego z zamazanymi fragmentami oraz braku stosownego umocowania pełnomocnika strony powodowej, co winno prowadzić do wniosku, że wezwania kierowane na etapie przedsądowym były bezskuteczne, zaś sama strona powodowa pozostawała w zwłoce, gdyż bez uzasadnionego powodu odmówiła wykonania czynności - przedstawienia rzetelnych dokumentów potwierdzających przejście prawa własności, bez której to czynności świadczenie strony pozwanej nie było możliwe do realizacji;

b) pominięciu okoliczności wynikających z wiarygodnych dowodów w szczególności z odpisu KW nieruchomości będącej przedmiotem umowy najmu, pisma strony powodowej z dnia 5 czerwca 2018 r. oraz potwierdzenia przelewu z dnia 7 czerwca 2018 r. prowadzące do błędnego ustalenia, że strona pozwana znajdowała się w opóźnieniu w zapłacie faktur, podczas gdy z treści zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że strona pozwana dokonała zapłaty należności głównych wynikających z faktur, niezwłocznie po wystosowaniu przez stronę powodową uzasadnionego wezwania do zapłaty z dnia 5 czerwca 2018 r. co też neguje okoliczność pozostawania strony pozwanej w opóźnieniu w zapłacie, a także potwierdza wszelkie naruszenia materialnoprawne opisane w niniejszej apelacji;

- art. 227 k.p.c. poprzez nieprzeprowadzenie dowodów mających istotne znaczenie dla sprawy, podczas gdy strona w zarzutach od nakazu zapłaty z dnia 2 lipca 2019 r. wnioskowała o przeprowadzenie dowodów mających istotne znaczenie dla sprawy, tj. dowodu z przesłuchania stron, a także z akt sprawy (...) przedmiotem wskazanych dowodów były okoliczności potwierdzające, że strona pozwana nie znajdowała się w opóźnieniu z zapłatą należności z tytułu czynszu najmu, z uwagi na powiązanie kapitałowe strony powodowej z (...) Sp. z o.o. a także dotychczasowe relacje biznesowe pomiędzy ww. podmiotami, stroną pozwaną i (...) Bankiem (...)w K., zaś w rzeczywistości to strona powodowa pozostawała w zwłoce w dokonaniu czynności, bez spełnienia której świadczenie strony pozwanej nie było możliwe do realizacji, konsekwencją powyższego naruszenia był błąd w ustaleniach faktycznych w postaci ustalenia, że strona pozwana znajdowała się w opóźnieniu w zapłacie czynszu najmu oraz nie ustalenia, że to strona powodowa była w zwłoce;

a z ostrożności:

- art. 101 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy strona pozwana nie dała powodu do wytoczenia powództwa, gdyż na etapie przedsądowych negocjacji deklarowała spłatę należności niezwłocznie po powiadomieniu jej o uzyskaniu przez stronę powodową konstytutywnego wpisu użytkowania wieczystego w księdze wieczystej, ewentualnie po przedłożeniu stosownej dokumentacji potwierdzającej przejście prawa własności nieruchomości, co też strona pozwana uczyniła niezwłocznie po uzyskaniu takiej informacji, co implikuje twierdzenie, że stroną nie dała powodu do wytoczenia powództwa, ponieważ Powódka w rzeczywistości była w zwłoce, zaś spłatę należności w trakcie procesu należy kwalifikować, jako uznanie żądania pozwu w spłaconym zakresie przy pierwszej czynności,

- art. 102 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy zachodzi szczególnie uzasadniony przypadek, umożliwiający nieobciążanie strony pozwanej kosztami procesu;

II a nadto, naruszenie prawa materialnego, tj. art. 5 k.c. poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy wytoczenie powództwa przez stronę powodową przeciwko stronie pozwanej w okolicznościach niniejszej sprawy stanowiło nadużycie prawa, uzasadniające oddalenie powództwa.

Ponadto wniosła o przeprowadzenie w postępowania apelacyjnym dowodów pominiętych przez Sąd I instancji w postaci: przesłuchania stron, akt sprawy toczącej się przed Sądem Okręgowym w K.Wydział(...) Gospodarczy sygn. akt:(...)

Z powołaniem na powyższe zwróciła się o zmianę wyroku w całości poprzez uchylenie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Okręgowego w K.z dnia 4 czerwca 2018 r. w części w jakiej nie został uchylony postanowieniem z dnia 8 sierpnia 2018 r. i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na swoją rzecz od strony pozwanej zwrotu kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm prawem przepisanych, a także zwrotu 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, a z ostrożności procesowej na wypadek oddalenia apelacji wnoszę o nieobciążanie kosztami procesu na podstawie art. 102 k.p.c.

W odpowiedzi na apelację strona powodowa wniosła o oddalenie apelacji w całości jako bezzasadnej oraz o zasądzenie na jej rzecz od strony pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja strony pozwanej okazała się zasadna.

Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania i podzielił tą argumentację apelacji, że powództwo zostało wytoczone przedwcześnie a po stronie pozwanej istniały uzasadnione wątpliwości co do podmiotu, na rzecz którego powinna uiszczać należności.

Po pierwsze z umowy (§4 pkt. 1 umowy) wynika, że czynsz najmu powinien być płatny na konkretny rachunek bankowy wskazany przez wynajmującego. Co prawda poprzedni właściciel wysłał zawiadomienie o przeniesieniu prawa własności nieruchomości wskazując podmiot, który jest aktualnym wynajmującym, ale ani były właściciel, ani obecny właściciel (strona powodowa) w tej dacie nie wskazali numeru rachunku bankowego, na który powinien uiszczany być czynsz. Numer ten został podany dopiero w późniejszym okresie w kolejnym piśmie z dnia 26 kwietnia 2018r. wysłanym przez poprzedniego właściciela ( (...) Sp. z o.o.), które zostało odebrane przez stronę pozwaną w dniu 30 kwietnia 2018r.

Po drugie faktury, które zostały doręczone noszą datę 26 kwietnia 2018 r. Odwołując się do umowy, to co prawda stanowi ona, że czynsz najmu ma być płatny do 30 każdego miesiąca (§4 pkt. 1 umowy). Jednak z postanowienia zawartego w kolejnym punkcie wynika, że faktury będą doręczone najemcy przez wynajmującego przesyłką poleconą. Trzeba przyjąć przy tego rodzaju usługach podstawą do zapłaty na zasadzie umowy jest faktura. Faktury te zostały doręczone dopiero 30 kwietnia 2018 r. Tym samym zarzut, że czas zapłaty nie został w żadnym zakresie uwzględniony jest zasadny.

Ponadto strona powodowa błędnie określiła żądanie zapłaty z datą 31 marca 2018 r. Sąd Apelacyjny podzielił argumentację apelującej dotyczącą wpisu w księdze wieczystej i konstytutywnego prawa związanego z przejściem wieczystego użytkowania.

W myśl art. 29 ustawy o księdze wieczystej i hipotece wpis w księdze wieczystej ma moc wsteczną od chwili złożenia wniosku o wpis, a w wypadku wszczęcia postępowania z urzędu, od chwili wszczęcia tego postępowania. Przepisy prawa materialnego wiążą zmianę stanu prawnego (powstanie określonego prawa rzeczowego) z samym wpisem do księgi wieczystej, a nie z innym zdarzeniem, jakim jest np. wniosek o wpis (art. 27 ustawy o gospodarce nieruchomościami). Prawo powstaje w chwili dokonania wpisu, a moc wsteczna wpisu w odniesieniu do wpisów o charakterze konstytutywnym, oznacza jedynie to, że skutki prawne prawa powstałego w dacie wpisu cofają się do daty złożenia wniosku ( tak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 21 maja 2002 r. III CZP 29/02). Zatem złożenie wniosku o wpis do księgi wieczystej nie tworzyło jeszcze węzła prawnego pomiędzy nabywcą prawa (stroną powodową), a stroną pozwaną, z którą zbywca prawa zawartą miał umowę najmu.

Co do dalszego toku postępowania, także należy stwierdzić, że w sytuacji, w której strona pozwana zadeklarowała zapłatę po wykazaniu przejścia własności, to nie można uznać, że wytoczenie powództwa w następnym dniu po otrzymaniu pisma strony pozwanej datowanego na 18 maja 2018 r. było działaniem właściwym. Tym bardziej, że dopiero w dniu 28 maja 2018 r. Sąd Rejonowy dla W.w W., wpisał w księdze wieczystej jako użytkownika wieczystego stronę powodową a w dniu 5 czerwca 2018 r. strona powodowa doręczyła stronie pozwanej pismo z informacją o tym fakcie wraz z odpisem KW. Strona pozwana niezwłocznie tj. w dniu 7 czerwca 2018 r. dokonała zapłaty należnego czynszu najmu. W związku tym dochodzenie na tym tle należności a w konsekwencji odsetek nie było uzasadnione.

Argumentacja dotycząca z jednej strony czasu wymiany korespondencji pomiędzy strona oraz woli zapłaty czynszu w momencie wykazania przeniesienia prawa użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości sprawia, że trudno podzielić zarzut, że istniała uzasadniona potrzeba składania świadczenia do depozytu sądowego, skoro wymiana pism rozegrała się w przeciągu trzech tygodni.

Trafna były również argumentacja apelacji dotycząca kwestii wątpliwości, które wynikały z zawarcia pomiędzy stroną powodową, a spółką (...) Sp. z o.o. umowy przeniesienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa oraz sposobu zachowania obu tych podmiotów w stosunku do pozwanej. Mogło to w sposób usprawiedliwiony naruszyć poczucie zaufania po stronie pozwanej. Tym bardziej mając na uwadze, że pomiędzy powodową spółką, a spółką (...) istnieją daleko idące powiązania personalne w postaci osoby pana K. G. oraz J. S.. Wątpliwości te również uzasadniały potrzebę szczegółowego wyjaśnienia przejścia praw.

Wszystkie wskazane okoliczności prowadzą do wniosku, że powództwo zostało wytoczone przedwcześnie a tym samym było w całości nieuzasadnione.

Z przedstawionych przyczyn Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. uchylając nakaz zapłaty w odpowiedniej części i oddalając powództwo w tym zakresie, a konsekwencją tego było zasądzenie kosztów na podstawie art. 98 k.p.c. przy czym za drugą instancję w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.

SSA Regina Kurek SSA Jan Kremer SSO Wojciech Żukowski

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE