Sygn. akt XIII Ga 1190/20
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 15 lipca 2020 r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim – w sprawie z powództwa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. przeciwko (...)w W. o zapłatę kwoty 7.324,30 zł - zasądził od pozwanego na rzecz (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G.
kwotę 7.324,30 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 7 września 2018 r.
do dnia zapłaty (punkt 1. wyroku) oraz – tytułem kosztów postępowania – kwotę 2.184,00 zł, w tym kwotę 1.817,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego (punkt 2. wyroku).
Sąd pierwszej instancji ustalił, iż w dniu 8 sierpnia 2018 r. miała miejsce kolizja drogowa,
w wyniku której został uszkodzony – będący własnością K. B. i M. B. – samochód osobowy marki B. o numerze rejestracyjnym (...) zaś sprawca tego zdarzenia był chroniony w zakresie odpowiedzialności cywilnej za szkody wywołane ruchem posiadanego auta przez pozwanego ubezpieczyciela. Uszkodzony pojazd został zakupiony w salonie samochodowym w 2014 r. zaś sprzedany w czerwcu 2018 r. – kiedy był jeszcze objęty gwarancją. (...) to – według ustaleń Sądu Rejonowego – było naprawiane
w autoryzowanych serwisach z zastosowaniem oryginalnych części zamiennych z logo producenta. Jak dalej ustalił Sąd pierwszej instancji, K. B. w dniu 9 sierpnia
2018 r. zlecił (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
w M. – D. naprawę swego auta, który przed przystąpieniem do likwidacji uszkodzeń samochodu sporządził kalkulację kosztów naprawy przedkładając ją stronie pozwanej do weryfikacji i akceptacji. Podmiot wykonujący naprawę samochodu marki B. tylko częściowo uwzględnił potrącenia zastosowane przez (...) w W. uznając pozostałe za niegodne z treścią zlecenia naprawy. W dniu 31 sierpnia 2018 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. – D. – z tytułu wykonanej usługi naprawy auta - wystawił dokument rozliczeniowy VAT, w treści którego obciążył poszkodowanego powinnością zapłaty kwoty 23.554,38 zł. Wcześniej – w dniu 9 sierpnia 2018 r. – K. B. i M. B. zawarli z (...)
z ograniczoną odpowiedzialnością w M. – D. umowę przelewu wierzytelności. Z kolei w dniu 28 września 2018 r. serwis naprawczy zawarł z (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością umowę powierniczego przelewu wierzytelności. W ramach prowadzonego postępowania likwidacyjnego (...)w W. wypłaciło – tytułem refundacji wydatków związanych z naprawą pojazdu – łącznie
kwotę 16.230,08 zł; pozwany ubezpieczyciel odmówił wypłaty kwoty 7.324,30 zł.
Wskazane wyżej fakty zostały ustalone przez Sąd Rejonowy w oparciu o dowody
z dokumentów oraz zeznań świadków K. B. i M. H. (1), które uznał
za wiarygodne.
Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd pierwszej instancji ocenił żądanie pozwu
za zasługujące na uwzględnienie. Za podstawę odpowiedzialności (...) w W. uznano przepisy art. 822 § 1 i § 4 kc, art. 824
(
1) § 1 kc
oraz art. 13 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U.z 2019 r., poz. 2214 z późn. zm.). Sąd Rejonowy wskazał, iż pomiędzy stronami postępowania nie było sporu co do okoliczności zdarzenia z dnia 8 sierpnia 2018 r., odnośnie winy kierowcy ubezpieczonego u strony pozwanej jak również co do tego, iż pozwany ponosi odpowiedzialność za szkodę K. B. w związku z zawartą
ze sprawcą zdarzenia szkodzącego umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Strony niniejszego postępowania nie podważały również faktu zaistnienia w pojeździe marki B. szkody częściowej zaś pozwany ubezpieczyciel
nie kwestionował także legitymacji procesowej powoda. Spór dotyczył wysokości szkody,
w szczególności kosztów naprawy uszkodzeń pojazdu K. B.. Sąd pierwszej instancji podniósł dalej, że strona powodowa – opierając się na dokumentach prywatnych (kalkulacji kosztów naprawy i wystawionej fakturze VAT) – wskazywała faktyczną wysokość uszczerbku K. B. na poziomie kwoty 23.554,38 zł zaś (...) w W. podważało tę należność jako rozmiary szkody właściciela samochodu marki B., podnosząc jednocześnie że poszkodowany
– z racji wcześniejszych uszkodzeń jego auta oraz wobec obowiązku minimalizacji szkody - nie powinien był naprawiać swego samochodu w najdroższym serwisie.
W ocenie Sądu pierwszej instancji uszczerbek K. B. nie został naprawiony
w pełnym jego rozmiarze, gdyż poszkodowany a faktycznie powód w toku likwidacji szkody uzyskał kwotę 16.230,08 zł gdy tymczasem koszty przywrócenia samochodu marki B.
do stanu sprzed zdarzenia szkodzącego wyniosły 23.554,38 zł. Zdaniem Sądu Rejonowego (...)bezpodstawnie odmówiło wypłaty pozostałej części odszkodowania – należności w wysokości 7.324,30 zł. Wskazując na kontradyktoryjny charakter postępowania cywilnego, Sąd pierwszej instancji podniósł iż to strony postępowania są dysponentem toczącego się procesu a jego wynik uzależniony jest od ich zachowania – mają one bowiem obowiązek przejawiać aktywność w celu wykazania wszystkich istotnych okoliczności i faktów, z których wywodzą skutki prawne (art. 6 kc). Zachodzące wątpliwości co do istnienia okoliczności wpływających na wynik sprawy muszą zostać rozstrzygnięte niekorzystnie dla strony, na której - w zakresie tych okoliczności - spoczywa ciężar dowodu. Nadto pozwany – będąc profesjonalistą – zobowiązany jest do należytej likwidacji szkody
a wszelkie wątpliwości nie mogą obciążać poszkodowanego i powinny być interpretowane
na korzyść tego ostatniego. Tymczasem w toku niniejszego postępowania – jak dalej wskazał
Sąd pierwszej instancji – strona pozwana nie przejawiała aktywności dowodowej
co skutkowało uznaniem jej argumentacji za gołosłowną i nie popartą żadnymi obiektywnymi dowodami. W ocenie Sądu Rejonowego (...)
w W. nie wykazało aby samochód marki B. został naprawiony za cenę niższą aniżeli wskazał to poszkodowany – wysokość kosztów likwidacji uszkodzeń pojazdu marki B. została potwierdzona przez warsztat naprawczy a nadto odpowiadała ona wykonanej kalkulacji i znalazła swe odzwierciedlenie w wystawionej przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. – D. fakturze VAT. Zdaniem Sądu pierwszej instancji wskazane wyżej okoliczności w powiązaniu z faktem, iż uszkodzony samochód został zakupiony w salonie i podlegał gwarancji a wcześniejsze jego naprawy zawsze odbywały się
w autoryzowanym serwisie naprawczym przy użyciu oryginalnych części zamiennych z logo producenta, uzasadniały ustalenie wysokości kosztów likwidacji uszkodzeń na podstawie wystawionego przez serwis naprawczy dokumentu rozliczeniowego VAT co skutkowało uwzględnieniem w całości żądania (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G..
Rozstrzygnięcie o kosztach postepowania Sąd pierwszej instancji oparł na przepisie
art. 98 kpc i § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804), przyjmując że powód wygrał sprawę w całości. Na zasądzoną kwotę kosztów postepowania składały się: opłata od pozwu (w wysokości 367,00 zł), opłata skarbowa od dokumentu stwierdzającego ustanowienie pełnomocnika (kwota 17,00 zł) oraz wynagrodzenie pełnomocnika procesowego powoda (kwota 1.800,00 zł).
Orzeczenie Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim zostało w całości zaskarżone przez pozwane (...) w W.. Skarżący zarzucił Sądowi pierwszej instancji:
1. naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj.:
art. 232 kpc w zw. z art. 233 § 1 i art. 278 § 1 kpc i art. 245 kpc poprzez uznanie
za udowodnione przez powoda, że wysokość szkody powstałej w pojeździe marki B. o numerze rejestracyjnym (...) wyniku kolizji z dnia 6 października
2017 r. wynosi 23.554,38 zł, to jest odpowiada kwocie z dokumentu prywatnego - faktury VAT za naprawę pojazdu, która stanowi jedynie dowód tego, iż (...)
z ograniczoną odpowiedzialnością w M. - D. złożyła oświadczenie
o kosztach naprawy w swoim serwisie, w sytuacji gdy wysokość szkody, tj. koszt przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody a nie dowolnie wykonanej naprawy, można było ustalić jedynie w oparciu o wiadomości specjalne a ciężar dowodu
w tym zakresie spoczywał na powodzie;
art. 233 § 1 kpc poprzez dowolną a nie swobodną ocenę dowodu w postaci zeznań K. B. i niewzięcie pod uwagę przy wyrokowaniu, iż pojazd posiadał wcześniejsze uszkodzenia, które wpływały na wysokość szkody powstałej w pojeździe marki B. o numerze rejestracyjnym (...) w wyniku kolizji
z dnia 6 października 2017 r.;
art. 233 § 1 kpc poprzez dowolną a nie swobodną ocenę dowodu w postaci umów cesji i niewzięcie pod uwagę, iż było kilka umów podpisanych przez różne osoby
a ich umocowanie nie było właściwe;
2. obrazę prawa materialnego, tj. art. 6 kc, art. 361 § 2 kc i art. 824 1 § 1 kc poprzez ustalenie odszkodowania w kwocie wynikającej z prywatnego dokumentu oraz błędną ocenę prawną, zgodnie z którą powód nie musi wykazać uzasadnionego kosztu naprawy przywracającej pojazd do stanu sprzed szkody.
Podnosząc wskazane wyżej uchybienia Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim (...) w W. domagało się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych jak również zasądzenia kosztów postępowania apelacyjnego w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. domagał się oddalenia apelacji
i zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego,
w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Sąd Okręgowy zważył:
Apelacja strony pozwanej – jako całkowicie niezasadna – podlegała oddaleniu w oparciu
o przepis art. 385 kpc.
Treść zarzutów środka odwoławczego oraz jego uzasadnienia pozwala przyjąć iż – w istocie rzeczy – (...) w W. kwestionowało rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji, podnosząc iż (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. nie wykazał wysokości poniesionej szkody zaś Sąd Rejonowy, opierając swe rozstrzygnięcie na fakturze VAT nr (...) z dnia 31 sierpnia 2018 r. dokumentującej wysokość kosztów naprawy samochodu K. B. i M. B. (stanowiącej podstawę dla ustalenia rozmiaru uszczerbku właścicieli pojazdu marki B.), naruszył reguły oceny dowodów statuowane treścią przepisu art. 233 § 1 kpc. Stosownie do treści ostatnio wskazanego przepisu, sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd reguł wynikających z przepisu art. 233 § 1 kpc wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania
lub doświadczenia życiowego gdyż tylko to może być przeciwstawione uprawnieniu sądu
do dokonywania swobodnej oceny dowodów (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku
z dnia 9 czerwca 2020 r., V ACa 609/19, Lex nr 3049425). Jeżeli więc z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym to taka ocena nie narusza zasad określonych w przepisie art. 233 § 1 kpc i musi się ostać i to nawet wtedy, gdy w równym stopniu, na podstawie zebranego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne.
W przedmiotowej sprawie Sąd pierwszej instancji w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny sprawy i wywiódł z niego logicznie poprawne wnioski. Wysokość odszkodowania należnego K. B. i M. B. (stanowiącego naprawienie szkody rozumianej jako wydatki związane z naprawą uszkodzeń pojazdu marki B. powstałych wskutek udziału tego auta w zdarzeniu szkodzącym z dnia 8 sierpnia 2018 r.) została określona w oparciu o dokumenty (kalkulację naprawy i fakturę VAT) pochodzące od podmiotu dokonującego likwidacji nieprawidłowości pojazdu – (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. – D.. Stanowiące podstawę dla ustalenia wysokości kosztów usunięcia nieprawidłowości samochodu marki B. kalkulacja naprawy oraz faktura VAT nr (...) z dnia 31 sierpnia 2018 r. wskazywały tę wartość na poziomie kwoty 23.554,38 zł brutto. W świetle takich dowodów (i braku innych), prawidłowe i nie uchybiające regułom wynikającym z przepisu art. 233 § 1 kpc było przyjęcie przez Sąd
Rejonowy iż odszkodowanie refundujące koszty likwidacji nieprawidłowości powstałych
w pojeździe K. B. i M. B. wskutek zdarzenia szkodzącego
z dnia 8 sierpnia 2018 r. zamyka się kwotą 23.554,38 zł brutto. W polskim systemie procesowym obowiązuje zasada równości dowodów (środków dowodowych), którą należy rozumieć w ten sposób, że ustawodawca nie tworzy kategorii dowodów uprzywilejowanych, którym nadawałby z urzędu szczególną moc dowodową – wszystkie środki dowodowe są więc równorzędne i podlegają swobodnej sędziowskiej ocenie w oparciu o przepis art. 233 § 1 kpc. Z tych względów w pełni uprawnione było oparcie rozstrzygnięcia niniejszej sprawy przez Sąd pierwszej instancji na dowodach z dokumentów prywatnych – kalkulacji naprawy i fakturze VAT. Zgodzić należy się ze stroną skarżącą, iż dokument rozliczeniowy VAT stanowił oświadczenie (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. – D.
o kosztach naprawy uszkodzeń samochodu marki B. w tym warsztacie naprawczym, jednakże – w świetle całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego przed Sądem pierwszej instancji – w pełni zasadne było przyjęcie przez Sąd Rejonowy, iż kwota wynikająca z tego dokumentu (należność w wysokości 23.554,38 zł brutto) odpowiada kosztom likwidacji uszkodzeń auta K. B. i M. B. powstałych wskutek kolizji
z dnia 8 sierpnia 2018 r. a więc kosztom przywrócenia (...) do stanu
sprzed tego zdarzenia szkodzącego. W świetle treści zeznań K. B., nie sposób jest przyjmować aby proces naprawy uszkodzeń pojazdu jaki miał miejsce w (...)
z ograniczoną odpowiedzialnością w M. – D. obejmował także inne nieprawidłowości aniżeli powstałe wskutek udziału tego auta w zdarzeniu z dnia 8 sierpnia 2018 r. Świadek ten stwierdził bowiem, iż przed tą szkodą jego pojazd był już w pełni naprawiony. W tym stanie rzeczy – nawet pomimo braku rozwinięcia w uzasadnieniu środka odwoławczego zarzutu apelacyjnego związanego z oceną zeznań poszkodowanego – upatrywanie w tym zakresie dowolnej oceny tego dowodu przez Sąd pierwszej instancji
nie jest uprawnione.
Także nie mógł się ostać zarzut (...)
w W. odnośnie dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny dowodu z dokumentów – umów cesji wierzytelności. Materiał dowodowy jaki został zgromadzony w niniejszej sprawie,
w szczególności dokumenty pełnomocnictw, nie dają podstaw do przyjęcia braku umocowania do dokonanych czynności przez przedstawicieli (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. – D. (M. H. (2) i E. J.
– ich umocowanie wynikało z dokumentów pełnomocnictwa znajdującego się na k. 50
– w odniesieniu do umowy o przelew wierzytelności z polisy OC sprawcy i jej aneksu,
E. J. – na k. 50 – w odniesieniu do umowy o powierniczy przelew wierzytelności
i jej aneksu), (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. (M. H. (2)
i A. W. – odpowiednio – na k. 105 i k. 102 w odniesieniu do umowy o powierniczy przelew wierzytelności i jej aneksu) oraz K. B. (A. W. –
na k. 102 i k. 103 w odniesieniu do aneksu do umowy o przelew wierzytelności
z polisy OC sprawcy).
Przewidziana w przepisie art. 6 kc zasada rozkładu ciężaru dowodu nie może być rozumiana w ten tylko sposób, że ciężar dowodu zawsze obciąża stronę powodową. W razie bowiem sprostania przez powoda ciążącemu na nim obowiązkowi dowodowemu, ciężar dowodzenia okoliczności niweczących prawo powoda obciąża pozwanego (wyrok Sądu Apelacyjnego
w B. z dnia 23 stycznia 2020 r., I ACa 607/19, Lex nr 3030049). W okolicznościach niniejszej sprawy, skoro (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. wykazał wysokość należnego odszkodowania (poprzez przedstawienie kalkulacji naprawy uszkodzeń samochodu marki B. oraz faktury VAT wystawionej przez serwis dokonujący naprawy
zaś z zeznań K. B. wynikało, że koszty te obejmowały wyłącznie naprawę nieprawidłowości jakie powstały w (...) w dniu 8 sierpnia 2018 r.) zaś skoro pozwany ubezpieczyciel kwestionował czy to fakt likwidacji uszkodzeń pojazdu K. B. i M. B. za kwotę 23.554,38 zł brutto (podnosząc, iż koszty te zamknęły się w niższej należności, w szczególności w wysokości dotychczas dokonanej refundacji),
czy też sam zakres przeprowadzonej naprawy (wskazując, iż objęte nią zostały także wcześniejsze uszkodzenia – nie związane ze szkodą z dnia 8 sierpnia 2018 r.), to jego rzeczą było udowodnienie okoliczności, na które się powoływał. Jak słusznie wskazał Sąd pierwszej instancji, twierdzenia (...) w W.
nie zostały poparte żadnymi dowodami co – wobec wykazania przez powoda – wysokości uszczerbku obejmującego koszty naprawy uszkodzeń samochodu marki B. powstałych
w wyniku udziału tego auta w zdarzeniu drogowym z dnia 8 sierpnia 2018 r. skutkowało przyjęcie za udowodnione przez powoda, iż wydatki z tego tytułu zamknęły się
sumą 23.554,38 zł. W konsekwencji takich ustaleń Sądu Rejonowego – skoro pozowany ubezpieczyciel dotychczas zrefundował wydatki z tego tytułu na poziomie kwoty 16.230,08 zł – wysokość odszkodowania jaka powinna przypaść (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. została prawidłowo ustalona przez Sąd Rejonowy
na kwotę 7.324,30 zł. Rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego zapadło przy prawidłowo zastosowanym przepisie art. 6 kc a – skoro (...) w W. nie wykazało okoliczności odmiennych – wysokość należnej refundacji odpowiada wysokości szkody właścicieli samochodu marki B., nie sposób jest zarzucać temu Sądowi uchybienie przepisom materialnoprawnym.
Brak zasadności zarzutów apelacji skutkowało – na podstawie przepisu art. 385 kpc
– jej oddalenie.
Takie rozstrzygnięcie Sądu odwoławczego skutkuje – przy zastosowaniu zasady odpowiedzialności za wynik sprawy (art. 98 § 1 i § 3 kpc oraz art. 99 kpc) – obciążenie (...) w W. (jako podmiotu przegrywającego postępowanie apelacyjne) obowiązkiem pokrycia kosztów postępowania przed Sądem drugiej instancji, w tym naleznosci jakie z tego tytułu były wydatkowane
przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G.. Te ostatnie obejmowały wyłącznie wynagrodzenie pełnomocnika procesowego powoda, którego wysokość
(w kwocie 900,00 zł) została ustalona w oparciu o przepis § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat
za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 265 z późn. zm.).
(Krzysztof Wójcik) (Tomasz Bajer) (Paweł Kowalczyk)