Sygn. akt: I C 787/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

zaoczny w stosunku do A. K., K. K., A. J. (1)

G., dnia 30 kwietnia 2019r

Sąd Rejonowy w Gdyni, I Wydział Cywilny

Przewodniczący: SSR Małgorzata Nowicka - Midziak

Protokolant: Małgorzata Wilkońska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 kwietnia 2019r

sprawy z powództwa Towarzystwa Budownictwa (...) spółka z o. o. w G.

przeciwko D. J., R. J., A. J. (1), A. K. i K. K.

z udziałem Gminy M. G. o eksmisję

I.  nakazuje pozwanym, aby opuścili, opróżnili i wydali powodowi lokal mieszkalny przy ul. (...) w G.,

II.  orzeka, że pozwanym D. J., R. J. i A. J. (1) przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego;

III.  wstrzymuje wykonanie punktu I wyroku do czasu przedstawienia pozwanym D. J., R. J. i A. J. (1) oferty najmu lokalu socjalnego przez Gminę M. G.;

IV.  nie obciąża pozwanych D. J., R. J., K. K. i A. J. (1) kosztami procesu;

V.  orzeka że pozwanym A. K. i K. K. nie przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego;

VI.  zasądza od pozwanej A. K. na rzecz powoda kwotę 497 zł. (czterysta dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

VII.  zasądza od pozwanej A. K. na rzecz Gminy M. G. kwotę 280 zł. (dwieście osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Dnia 18 grudnia 2020 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni stwierdza, że niniejszy tytuł uprawnia do egzekucji w zakresie pkt VII na rzecz wierzyciela Gminy M. G. (NIP (...)) przeciwko dłużnikowi A. K. (PESEL (...)) oraz poleca wszystkim organom, urzędom oraz osobom, których to może dotyczyć, aby postanowienia tytułu niniejszego wykonały, a gdy o to prawnie będą wezwane udzieliły pomocy.

Koszty postępowania klauzulowego należne wierzycielowi od dłużnika A. K. wynoszą 120zł (słownie sto dwadzieścia złotych).

Orzeczenie podlega wykonaniu jako prawomocne od dnia 12 listopada 2020r.

Sędzia

Małgorzata Nowicka-Midziak

Tytuł wykonawczy wydano pełnomocnikowi interwenienta r. pr. I. Ł.

Sygn. akt I C 787/18

UZASADNIENIE

Powódka Towarzystwo Budownictwa (...) sp. z o.o. w G. wniosła pozew przeciwko D. J., R. J., A. J. (1), A. K. oraz K. K., domagając się, aby opróżnili, opuścili i wydali lokal mieszkalny oznaczony numerem (...) położony przy ul. (...) w G., a także zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powódka podała, że pozwaną D. J. oraz powoda łączyła umowa najmu wyżej wymienionego lokalu mieszkalnego z dnia 22 grudnia 2015 roku, w której jako uprawnieni do zamieszkania wskazani zostali pozwani. Pozwani nieregularnie opłacali czynsz. Dnia 31 grudnia 2016 roku zadłużenie wynosiło 3.295,63 zł, czego konsekwencją było wezwanie pozwanych do uregulowania zaległości pod rygorem wypowiedzenia przedmiotowej umowy. Wobec bezskuteczności wezwania umowa została wypowiedziana ze skutkiem na dzień 31 maja 2017 roku. Powódka wskazała, że według jej wiedzy, pozwany K. K. jest osobą małoletnią. Natomiast pozostali pozwani nie spełniają obligatoryjnych przesłanek do przyznania im lokalu socjalnego.

(pozew – k. 3-5)

Interwencję uboczną po stronie powodowej zgłosiła Gmina M. G., wnosząc o uwzględnienie powództwa i zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu. Nadto wniosła o ustalenie, że pozwanym nie przysługuje uprawnienie do przyznania lokalu socjalnego, choć wskazała w uzasadnieniu na małoletniość pozwanego K. K..

(interwencja uboczna – k. 75)

Pozwani A. J. (1), A. K. (również jako przedstawicielka ustawowa małoletniego K. K.) nie stawili się na rozprawę, prawidłowo na nią wezwani ani nie złożyli pisemnej odpowiedzi na pozew.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód Towarzystwo Budownictwa (...) Sp. z o.o. w G. jest właścicielem lokalu mieszkalnego oznaczonego numerem (...), położonego w budynku przy ul. (...) w G., dla którego Sąd Rejonowy w Gdyni prowadzi księgę wieczystą o numerze (...).

(okoliczność bezsporna ustalona w oparciu o: odpis zwykły księgi wieczystej – k. 8-12)

Na podstawie umowy najmu z dnia 22 grudnia 2015 roku najemcą przedmiotowego lokalu była pozwana D. J.. Oprócz niej do zamieszkania w lokalu uprawnieni byli pozostali pozwani: R. J., A. J. (2) (obecnie K.), A. J. (1) oraz K. K..

(okoliczność bezsporna ustalona w oparciu o: umowę najmu z dnia 22.12.2015r. – k. 13-19)

Wezwaniami z dnia 23 stycznia 2017 roku pozwani D. J. oraz R. J. wezwani zostali do uregulowania istniejącej zaległości, która na dzień 31 grudnia 2016 roku wynosiła 3.295,63 zł, do dnia 22 lutego 2017 roku pod rygorem wypowiedzenia umowy najmu.

(okoliczność bezsporna ustalona w oparciu o: wezwania z dnia 23.01.2017r. – k. 25, 28 wraz z potwierdzeniami odbioru – k. 26-27, 29-30, kartoteka finansowa – k. 22)

Wezwaniami z dnia 06 kwietnia 2017 roku pozwani A. J. (1) oraz A. J. (2) wezwani zostali do uregulowania istniejącej zaległości, która na dzień 31 marca 2017 roku wynosiła 7.398,50 zł do dnia 06 maja 2017 roku pod rygorem wypowiedzenia umowy najmu.

(okoliczność bezsporna ustalona w oparciu o: wezwania z dnia 06.04.2017r. – k. 37, 40 wraz z potwierdzeniami odbioru – k. 38-39, 41-42, kartoteka finansowa – k. 22, kartoteka finansowa – k. 22)

Wezwaniem z dnia 16 sierpnia 2018 roku pozwani R. J., D. J., A. J. (2) oraz A. J. (1) wezwani zostali do uregulowania istniejącej zaległości która na dzień 16 sierpnia 2017 roku wynosiła 9.146,61 zł, w terminie 7 dni pod rygorem wytoczenia powództwa.

(okoliczność bezsporna ustalona w oparciu o: wezwanie z dnia 16.08.2017r. wraz z potwierdzeniami nadania – k. 44, kartoteka finansowa – k. 23)

Następnie pismami z dnia 06 kwietnia 2017 roku wypowiedziano pozwanym D. J. oraz R. J. stosunek najmu przedmiotowego lokalu ze skutkiem na dzień 31 maja 2017 roku z uwagi na posiadanie znacznych zaległości czynszowych, które na dzień 31 marca 2017 roku wynosiły kwotę 7.398,50 zł.

(okoliczność bezsporna ustalona w oparciu o: wypowiedzenia z dnia 06.04.2017r. – k. 37, 40 wraz z potwierdzeniami odbioru – k. 38-39, 41-42, kartoteka finansowa – k. 22)

Pismami z dnia 04 lipca 2017 roku powódka wezwała pozwanych R. J. oraz D. J. do dobrowolnego opróżnienia z rzeczy i osób zajmowanego przez nich przedmiotowego lokalu do dnia 03 sierpnia 2017 roku bądź uregulowanie zaległości, które na dzień 30 czerwca 2017 roku wynosiły 10.364,59 zł.

(okoliczność bezsporna ustalona w oparciu o: wezwanie z dnia 04.07.2017r. – k. 45, 46, kartoteka finansowa – k. 22)

Pozwana D. J. ma 45 lat. Od 36-ego roku życia jest osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym. Może podjąć zatrudnienie jedynie w warunkach pracy chronionej. Otrzymuje rentę w wysokości około 810-820 zł netto miesięcznie oraz otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne w kwocie 150 zł miesięcznie. Na leki wydaje miesięcznie kwotę około 500 zł. Trzy razy w tygodniu przechodzi zabieg dializy.

Pozwany R. J. ma 48 lat. Pracuje na kontraktach w różnych krajach Europy Zachodniej. W 2018 roku osiągał nieregularny dochód w wysokości około 4-5 tysięcy złotych miesięcznie. Na dzień zamknięcia rozprawy pozostawał bez zatrudnienia. Pozwany R. J. jest zdrowy.

Pozwani R. J. oraz D. J. są małżeństwem. Razem z synem – pozwanym A. J. (1) prowadzą gospodarstwo domowe, zajmując sporny lokal. Pozwany A. J. (1) ma 24 lata i poszukuje pracy.

Miesięczne wydatki gospodarstwa domowego pozwanych D. J., R. J. oraz A. J. (1) wynoszą około 2.000 zł. Dodatkowo spłacają oni raty kredytów kwotą około 1.500 zł. miesięcznie.

Pozwana A. K. ma 22 lata. Od 2016 roku, wraz z jej synem – pozwanym K. K., który ma 4 lata oraz mężem mieszkają w lokalu nr (...) położonym w budynku nr (...) przy ul. (...) w G.. A. K. i K. K. są zdrowi. Nie otrzymują dodatkowych świadczeń na rzecz małoletniego pozwanego K. K.. Dochód prowadzonego przez nich gospodarstwa domowego wynosi około 4.000 zł. Pozwani A. K. oraz K. K. posiadają w spornym lokalu swoje rzeczy.

(dowód: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 13.10.2015r. – k. 85-85v., zeznania pozwanej D. J. – k. 94-94v., płyta CD – k. 96, zeznania pozwanego R. J. – k. 94, płyta CD – k. 96, oświadczenie pozwanej D. J. na rozprawie dnia 14.02.2019r. – k. 116, płyta CD – k. 117)

Pozwani nie są zarejestrowani jako osoby bezrobotne oraz nie korzystają z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w G..

(dowód: zaświadczenia z PUP – k. 67-70, informacja z MOPS – k. 73)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów przedłożonych przez strony, przesłanych przez wezwane do tego instytucje oraz zeznań pozwanych D. J. oraz R. J.. W ocenie Sądu powyższe dokumenty dotyczące uprawnień właścicielskich powoda do spornego lokalu, przebiegu umowy najmu, a przede wszystkim istnienia zadłużenia, skuteczności wypowiedzenia oraz zajmowania lokalu przez pozwanych, a nadto dotyczących sytuacji majątkowej, rodzinnej i zdrowotnej pozwanych nie budzą wątpliwości, co do swej prawdziwości oraz wiarygodności, a nadto ostatecznie nie były kwestionowane przez żadną ze stron, zatem brak było podstaw do odmowy dania im wiary i mocy dowodowej.

Sąd pominął przedłożony przez powódkę dowód z dokumentu w postaci kopii deklaracji o wysokości dochodów za 2017 rok z dnia 25 maja 2018 roku (vide: k. 106-107), albowiem nie przedstawiał on aktualnego stanu majątkowego gospodarstwa domowego pozwanych, mając na uwadze, że Sąd bierze pod uwagę stan sprawy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy (art. 316 § 1 k.p.c.) co do sytuacji materialnej pozwanych.

Podstawę prawną roszczenia powódki stanowi przepis art. 222 § 1 k.c., zgodnie z którym właściciel może żądać od osoby, która włada jego rzeczą, aby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela prawo do władania rzeczą.

Podkreślić należy, że żadna ze stron nie kwestionowała uprawnień właścicielskich powoda do spornego lokalu, a także okoliczności, iż pozwana D. J. wraz z osobami wskazanymi w umowie najmu, tj. pozostałymi pozwanymi byli najemcami tego lokalu. Pozwani D. J. oraz R. J., składając zeznania nie kwestionowali, że przedmiotowa umowa najmu została wypowiedziana, jak również, że pozwani posiadali znaczne zaległości w zapłacie czynszu, a także że otrzymali wezwanie do zapłaty tegoż zadłużenia wraz z uprzedzeniem o możliwości wypowiedzenia stosunku najmu i wskazaniem terminu miesięcznego na zapłatę zaległości czynszowych.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jednolity Dz. U. z 2005r. nr 31 poz. 266 z późn. zm.) jeżeli lokator jest uprawniony do odpłatnego używania lokalu, wypowiedzenie przez właściciela stosunku prawnego może nastąpić tylko z przyczyn określonych w ust. 2-5 oraz art. 21 ust. 4 i 5 niniejszej ustawy. Wypowiedzenie powinno być pod rygorem nieważności dokonane na piśmie i określać przyczynę wypowiedzenia.

Należy zauważyć, że powyższy przepis ma zastosowanie do sytuacji prawnej pozwanych, ponieważ zajmowali sporny lokal na podstawie umowy najmu i byli z tego tytułu zobowiązani do opłacania czynszu. Zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, nie później niż na miesiąc naprzód, na koniec miesiąca kalendarzowego, właściciel może wypowiedzieć stosunek prawny, m.in. jeżeli lokator jest w zwłoce z zapłatą czynszu lub innych opłat za używanie lokalu co najmniej za trzy pełne okresy płatności, pomimo uprzedzenia go na piśmie o zamiarze wypowiedzenia stosunku prawnego i wyznaczenia dodatkowego, miesięcznego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności.

Wobec powyższego Sąd zważył, iż wszystkie przesłanki, o jakich mowa w art. 11 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, zostały spełnione. Przede wszystkim powódka pismem z dnia 06 kwietnia 2017 roku wypowiedziała pozwanym D. J. oraz R. J. umowę najmu ze skutkiem na dzień 31 maja 2017 roku, po uprzednim wezwaniu do zapłaty zadłużenia z zakreśleniem im dodatkowego miesięcznego terminu na uiszczenie należności. Z dniem 31 maja 2017 roku upłynął termin wypowiedzenia, a co za tym idzie ustał stosunek najmu przedmiotowego lokalu pomiędzy powódką a pozwaną D. J..

Nadto jednoznacznie można stwierdzić, że pozwani posiadali zaległości w opłatach czynszowych, w wysokości znacznie przekraczającej trzy pełne okresy płatności – zaległość na dzień 31 marca 2017 roku wynosiła 7.398,50 zł ( vide: wypowiedzenia z dnia 06 kwietnia 2017 roku – k. 37).

Sąd zważył, iż nie sposób uznać by żądanie zgłoszone przez powódkę stanowiło nadużycie prawa. W orzecznictwie Sądu Najwyższego za utrwalony można uznać obecnie pogląd, zgodnie z którym możliwość nieuwzględnienia roszczenia windykacyjnego na podstawie art. 5 k.c. może mieć miejsce tylko w sytuacjach wyjątkowych. Oddalenie powództwa na podstawie art. 5 k.c. oznacza bowiem pozbawienie właściciela ochrony przysługującego mu prawa własności, którego ochrona jest zasadą konstytucyjną (por: orzeczenie SN z 22.11.1994r. II CRN 127/94, LEX nr 82293; wyrok SN z 27.01.1999r. II CKN 151/98, OSNC 1999/7-8/134, wyrok SN z 22.03.2000r. I CKN 440/98, LEX nr 521753). Sąd Najwyższy trafnie stwierdził w orzeczeniu z dnia 25 maja 1973 roku III CRN 86/73 (OSNC 1974/12/204), że zasady współżycia społecznego chronią wprawdzie przed nadużyciem prawa, ale nie mogą tego prawa w ogóle unicestwić. W szczególności przy żądaniu eksmisji mogą one jedynie powodować odroczenie eksmisji, a nie pozbawienie uprawnionego jego prawa podmiotowego w zupełności. Sytuacja rodzinna, zdrowotna i materialna pozwanych, którą Sąd ustalił nie może być uznana za szczególnie wyjątkową, by uzasadniała oddalenie powództwa.

Sąd zważył także, iż zgodnie z dyspozycją przepisu art. 14 ust. 1 i ust. 3 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego, Sąd zobowiązany jest z urzędu badać przesłanki w zakresie orzeczenia o uprawnieniu do lokalu socjalnego wobec osób których dotyczy nakaz opróżnienia lokalu. Zgodnie z przepisem ust. 4 art. 14 wyżej powołanej ustawy obowiązek przyznania takiego lokalu istnieje w przypadku: 1) kobiety w ciąży, 2) małoletniego, niepełnosprawnego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414, z późn. zm.) lub ubezwłasnowolnionego oraz sprawującego nad taką osobą opiekę i wspólnie z nią zamieszkałą, 3) obłożnie chorych, 4) emerytów i rencistów spełniających kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej, 5) osoby posiadającej status bezrobotnego, 6) osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały – chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany.

Zgodnie z § 5 Uchwały Nr XIII/255/15 Rady Miasta G. z dnia 28 października 2015 roku w sprawie zasad wynajmowania lokali mieszkalnych wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy M. G. (Dz. Urzędowy Województwa (...) z dnia 27 listopada 2015 r. poz. 3608 oraz Dz. Urzędowy Województwa (...) z dnia 23.02.2016 r. poz. 767 w sprawie sprostowania błędu) prawo do ubiegania się o wynajęcie lokalu socjalnego mają osoby, które łącznie spełniają warunki: 1) są członkami wspólnoty samorządowej, 2) spełniają kryterium dochodowe, tj. prawo do ubiegania się o wynajęcie lokalu socjalnego mają osoby znajdujące się w trudnej sytuacji mieszkaniowej, nie posiadające tytułu prawnego do lokalu, których średni miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego w okresie 6 miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku nie przekracza 100% najniższej emerytury w gospodarstwie jednoosobowym i 75% najniższej emerytury w gospodarstwie wieloosobowym.

Natomiast zgodnie z art. 94 ust. 2 pkt 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. z dnia 14 czerwca 2018 r., Dz.U. z 2018 r. poz. 1270) w zw. z Komunikatem Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w sprawie kwoty najniższej emerytury od dnia01 marca 2019 roku wynosi 1.100 zł.

Sąd uznał, iż w niniejszej sprawie w stosunku do pozwanych D. J., R. J. oraz A. J. (1) zachodzą podstawy do obligatoryjnego orzeczenia o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, gdyż spełniają oni przesłanki, o których mowa w art. 14 ust. 4 pkt 2 i 6 ww. ustawy. Pozwana D. J. jest osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym, natomiast R. J. oraz A. J. (1) są osobami sprawującymi nad nią opiekę. Nie ulega wątpliwości, że również syn pozwanej D. A. J. sprawuje opiekę podczas kiedy R. J. pracuje poza granicami kraju.

Nadto miesięczny dochód na jedną osobę w prowadzonym przez wyżej wymienionych pozwanych gospodarstwie domowym nie przekracza kwoty 825 zł, tj. 75 % najniższej emerytury. Na dzień zamknięcia rozprawy pozwani R. J. oraz A. J. (1) nie świadczyli pracy, z której osiągaliby dochód, a dochody uzyskiwane przez R. J. są nieregularne, zostały wskazane na kwotę 5 000 zł. za pobyt 6 – miesięczny za granicą.

Jednocześnie, z okoliczności sprawy nie wynika, że pozwani ci mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas zajmowany, a w szczególności, aby dysponowali możliwościami zaspokojenia we własnym zakresie swoich potrzeb mieszkaniowych, poprzez wynajęcie lokalu na wolnym rynku. Osiągają oni bowiem bardzo niskie dochody, w większości pochłaniane na bieżące koszty utrzymania prowadzonego przez nich gospodarstwa domowego, uwzględniając również koszty leczenia pozwanej D. J..

Jeżeli zaś chodzi o pozwanych A. K. oraz jej małoletniego syna K. K. od 2016 roku nie zamieszkują w spornym lokalu i niewątpliwie posiadają możliwość do zamieszkania w innym lokalu, co zresztą już ma miejsce, jakkolwiek pozwani posiadają swoje rzeczy w spornym lokalu i nie złożyli oświadczenia że opuścili lokal na stałe.

Z powyższych przyczyn Sąd uznał, iż skoro pozwanym nie przysługuje uprawnienie do władania rzeczą, żądanie powódki nakazania pozwanym opuszczenia przedmiotowego lokalu i wydania go powodowi, zasługuje na uwzględnienie i na podstawie art. 222 § 1 k.c. orzekł jak w punkcie I. sentencji wyroku.

Natomiast na podstawie art. 14 ust. 4 pkt 2 i 6 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego – orzeczono jak w punkcie II. wyroku.

Rozstrzygnięcie zawarte w punkcie III. wyroku Sąd oparł na treści art. 14 ust. 6 ustawy o ochronie praw lokatorów (...), zgodnie z którym orzekając o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, sąd nakazuje wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

O kosztach postępowania w stosunku do pozwanych D. J., R. J., K. K. oraz A. J. (1), Sąd orzekł w punkcie IV. wyroku na podstawie art. 102 k.p.c., odstępując od obciążania ich kosztami procesu. Zważyć należy, iż nieskonkretyzowanie w tym przepisie „wypadków szczególnie uzasadnionych” oznacza, że to sądowi rozstrzygającemu sprawę została pozostawiona ocena, czy całokształt okoliczności pozwala na uznanie, że zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek, przemawiający za nieobciążaniem strony przegrywającej spór kosztami procesu w całości lub w części. Takie stanowisko znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie. W wyroku z dnia 02 października 2015 roku o sygn. I ACa 2058/14 (LEX nr 1820933) Sąd Apelacyjny w Warszawie stwierdził, że sposób skorzystania z przepisu art. 102 k.p.c. jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym sądu orzekającego i do jego oceny należy przesądzenie, czy wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek, który uzasadnia odstąpienie, a jeśli tak, to w jakim zakresie, od generalnej zasady obciążenia kosztami procesu strony przegrywającej spór. Ustalenie, czy w danych okolicznościach zachodzą "wypadki szczególnie uzasadnione", ustawodawca pozostawia swobodnej ocenie sądu, która następuje niezależnie od przyznanego zwolnienia od kosztów sądowych. Zgodnie natomiast ze stanowiskiem Sądu Najwyższego zawartym w postanowieniu z dnia 22 lutego 2011r. II PZ 1/11 (LEX nr 852550) trudna sytuacja życiowa, majątkowa, zdrowotna, osobista, która uniemożliwia pokrycie przez stronę kosztów procesu należnych przeciwnikowi, należy do okoliczności uzasadniających odstąpienie od zasady wyrażonej w art. 98 § 1 k.p.c. Dokonując tej oceny sąd orzekający winien kierować się własnym poczuciem sprawiedliwości, a podważenie oceny tego sądu wymaga wykazania że jest ona wadliwa.

W ocenie Sądu pozwani D. J., R. J. i A. J. (1) nie są w stanie ponieść kosztów procesu. Pozwani ci prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, w którym osiągają niskie dochody, a większość z tych dochodów jest pożytkowana na bieżące utrzymanie, w tym leczenie niepełnosprawnej w stopniu znacznym pozwanej D. J., która wymaga dializowania 3 razy w tygodniu. Nadto pozwani spłacają zadłużenia kredytowe, pozwany A. J. (1) szuka zatrudnienia. Po odliczeniu wszystkich wydatków na utrzymanie pozostają im skromne środki finansowe.

Jeżeli zaś chodzi o małoletniego K. K., to z racji swojego wieku oczywistym jest, że nie jest w stanie ponieść kosztów procesu.

Wobec powyższego sytuacja osobista, zdrowotna i majątkowa ww. pozwanych w pełni uzasadnia skorzystanie z dobrodziejstwa określonego w art. 102 k.p.c.

W punkcie V. wyroku Sąd orzekł, że pozwanym A. K. i jej małoletniemu synowi K. K. na podstawie art. 14 ust. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów (...) a contrario nie przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego z uwagi na fakt, że zaspokajają swoje potrzeby mieszkaniowe faktycznie w innym lokalu.

Natomiast o kosztach procesu w stosunku do pozwanej A. K. Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804 ze zm.) i zasądził od niej jako przegrywającej proces całość poniesionych przez przeciwników kosztów, tj. kwoty:

-

497 zł wobec powoda Towarzystwa Budownictwa (...) sp. z o.o. w G., na co składały się: opłata sądowa od pozwu (200 zł), wynagrodzenie fachowego pełnomocnika w osobie radcy prawnego w stawce minimalnej (240 zł) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł), o czym orzeczono w punkcie VI. wyroku,

-

240 zł wobec interwenienta ubocznego Gminy M. G., działającego po stronie powodowej, na co składały się wynagrodzenie fachowego pełnomocnika w osobie radcy prawnego w stawce minimalnej (240 zł) oraz opłata od interwencji (40 zł.).

Nadto należy zwrócić uwagę, że orzeczenie wobec pozwanych A. K., K. K. oraz A. J. (1) na podstawie art. 399 k.p.c. miało charakter wyroku zaocznego, albowiem zgodnie z dyspozycją tego przepisu, jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny. W tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa, czego w niniejszej sprawie Sąd nie dostrzegł.

Sygn. akt I C 787/18

UZASADNIENIE

Powódka Towarzystwo Budownictwa (...) sp. z o.o. w G. wniosła pozew przeciwko D. J., R. J., A. J. (1), A. K. oraz K. K., domagając się, aby opróżnili, opuścili i wydali lokal mieszkalny oznaczony numerem (...) położony przy ul. (...) w G., a także zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powódka podała, że pozwaną D. J. oraz powoda łączyła umowa najmu wyżej wymienionego lokalu mieszkalnego z dnia 22 grudnia 2015 roku, w której jako uprawnieni do zamieszkania wskazani zostali pozwani. Pozwani nieregularnie opłacali czynsz. Dnia 31 grudnia 2016 roku zadłużenie wynosiło 3.295,63 zł, czego konsekwencją było wezwanie pozwanych do uregulowania zaległości pod rygorem wypowiedzenia przedmiotowej umowy. Wobec bezskuteczności wezwania umowa została wypowiedziana ze skutkiem na dzień 31 maja 2017 roku. Powódka wskazała, że według jej wiedzy, pozwany K. K. jest osobą małoletnią. Natomiast pozostali pozwani nie spełniają obligatoryjnych przesłanek do przyznania im lokalu socjalnego.

(pozew – k. 3-5)

Interwencję uboczną po stronie powodowej zgłosiła Gmina M. G., wnosząc o uwzględnienie powództwa i zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu. Nadto wniosła o ustalenie, że pozwanym nie przysługuje uprawnienie do przyznania lokalu socjalnego, choć wskazała w uzasadnieniu na małoletniość pozwanego K. K..

(interwencja uboczna – k. 75)

Pozwani A. J. (1), A. K. (również jako przedstawicielka ustawowa małoletniego K. K.) nie stawili się na rozprawę, prawidłowo na nią wezwani ani nie złożyli pisemnej odpowiedzi na pozew.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód Towarzystwo Budownictwa (...) Sp. z o.o. w G. jest właścicielem lokalu mieszkalnego oznaczonego numerem (...), położonego w budynku przy ul. (...) w G., dla którego Sąd Rejonowy w Gdyni prowadzi księgę wieczystą o numerze (...).

(okoliczność bezsporna ustalona w oparciu o: odpis zwykły księgi wieczystej – k. 8-12)

Na podstawie umowy najmu z dnia 22 grudnia 2015 roku najemcą przedmiotowego lokalu była pozwana D. J.. Oprócz niej do zamieszkania w lokalu uprawnieni byli pozostali pozwani: R. J., A. J. (2) (obecnie K.), A. J. (1) oraz K. K..

(okoliczność bezsporna ustalona w oparciu o: umowę najmu z dnia 22.12.2015r. – k. 13-19)

Wezwaniami z dnia 23 stycznia 2017 roku pozwani D. J. oraz R. J. wezwani zostali do uregulowania istniejącej zaległości, która na dzień 31 grudnia 2016 roku wynosiła 3.295,63 zł, do dnia 22 lutego 2017 roku pod rygorem wypowiedzenia umowy najmu.

(okoliczność bezsporna ustalona w oparciu o: wezwania z dnia 23.01.2017r. – k. 25, 28 wraz z potwierdzeniami odbioru – k. 26-27, 29-30, kartoteka finansowa – k. 22)

Wezwaniami z dnia 06 kwietnia 2017 roku pozwani A. J. (1) oraz A. J. (2) wezwani zostali do uregulowania istniejącej zaległości, która na dzień 31 marca 2017 roku wynosiła 7.398,50 zł do dnia 06 maja 2017 roku pod rygorem wypowiedzenia umowy najmu.

(okoliczność bezsporna ustalona w oparciu o: wezwania z dnia 06.04.2017r. – k. 37, 40 wraz z potwierdzeniami odbioru – k. 38-39, 41-42, kartoteka finansowa – k. 22, kartoteka finansowa – k. 22)

Wezwaniem z dnia 16 sierpnia 2018 roku pozwani R. J., D. J., A. J. (2) oraz A. J. (1) wezwani zostali do uregulowania istniejącej zaległości która na dzień 16 sierpnia 2017 roku wynosiła 9.146,61 zł, w terminie 7 dni pod rygorem wytoczenia powództwa.

(okoliczność bezsporna ustalona w oparciu o: wezwanie z dnia 16.08.2017r. wraz z potwierdzeniami nadania – k. 44, kartoteka finansowa – k. 23)

Następnie pismami z dnia 06 kwietnia 2017 roku wypowiedziano pozwanym D. J. oraz R. J. stosunek najmu przedmiotowego lokalu ze skutkiem na dzień 31 maja 2017 roku z uwagi na posiadanie znacznych zaległości czynszowych, które na dzień 31 marca 2017 roku wynosiły kwotę 7.398,50 zł.

(okoliczność bezsporna ustalona w oparciu o: wypowiedzenia z dnia 06.04.2017r. – k. 37, 40 wraz z potwierdzeniami odbioru – k. 38-39, 41-42, kartoteka finansowa – k. 22)

Pismami z dnia 04 lipca 2017 roku powódka wezwała pozwanych R. J. oraz D. J. do dobrowolnego opróżnienia z rzeczy i osób zajmowanego przez nich przedmiotowego lokalu do dnia 03 sierpnia 2017 roku bądź uregulowanie zaległości, które na dzień 30 czerwca 2017 roku wynosiły 10.364,59 zł.

(okoliczność bezsporna ustalona w oparciu o: wezwanie z dnia 04.07.2017r. – k. 45, 46, kartoteka finansowa – k. 22)

Pozwana D. J. ma 45 lat. Od 36-ego roku życia jest osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym. Może podjąć zatrudnienie jedynie w warunkach pracy chronionej. Otrzymuje rentę w wysokości około 810-820 zł netto miesięcznie oraz otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne w kwocie 150 zł miesięcznie. Na leki wydaje miesięcznie kwotę około 500 zł. Trzy razy w tygodniu przechodzi zabieg dializy.

Pozwany R. J. ma 48 lat. Pracuje na kontraktach w różnych krajach Europy Zachodniej. W 2018 roku osiągał nieregularny dochód w wysokości około 4-5 tysięcy złotych miesięcznie. Na dzień zamknięcia rozprawy pozostawał bez zatrudnienia. Pozwany R. J. jest zdrowy.

Pozwani R. J. oraz D. J. są małżeństwem. Razem z synem – pozwanym A. J. (1) prowadzą gospodarstwo domowe, zajmując sporny lokal. Pozwany A. J. (1) ma 24 lata i poszukuje pracy.

Miesięczne wydatki gospodarstwa domowego pozwanych D. J., R. J. oraz A. J. (1) wynoszą około 2.000 zł. Dodatkowo spłacają oni raty kredytów kwotą około 1.500 zł. miesięcznie.

Pozwana A. K. ma 22 lata. Od 2016 roku, wraz z jej synem – pozwanym K. K., który ma 4 lata oraz mężem mieszkają w lokalu nr (...) położonym w budynku nr (...) przy ul. (...) w G.. A. K. i K. K. są zdrowi. Nie otrzymują dodatkowych świadczeń na rzecz małoletniego pozwanego K. K.. Dochód prowadzonego przez nich gospodarstwa domowego wynosi około 4.000 zł. Pozwani A. K. oraz K. K. posiadają w spornym lokalu swoje rzeczy.

(dowód: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 13.10.2015r. – k. 85-85v., zeznania pozwanej D. J. – k. 94-94v., płyta CD – k. 96, zeznania pozwanego R. J. – k. 94, płyta CD – k. 96, oświadczenie pozwanej D. J. na rozprawie dnia 14.02.2019r. – k. 116, płyta CD – k. 117)

Pozwani nie są zarejestrowani jako osoby bezrobotne oraz nie korzystają z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w G..

(dowód: zaświadczenia z PUP – k. 67-70, informacja z MOPS – k. 73)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów przedłożonych przez strony, przesłanych przez wezwane do tego instytucje oraz zeznań pozwanych D. J. oraz R. J.. W ocenie Sądu powyższe dokumenty dotyczące uprawnień właścicielskich powoda do spornego lokalu, przebiegu umowy najmu, a przede wszystkim istnienia zadłużenia, skuteczności wypowiedzenia oraz zajmowania lokalu przez pozwanych, a nadto dotyczących sytuacji majątkowej, rodzinnej i zdrowotnej pozwanych nie budzą wątpliwości, co do swej prawdziwości oraz wiarygodności, a nadto ostatecznie nie były kwestionowane przez żadną ze stron, zatem brak było podstaw do odmowy dania im wiary i mocy dowodowej.

Sąd pominął przedłożony przez powódkę dowód z dokumentu w postaci kopii deklaracji o wysokości dochodów za 2017 rok z dnia 25 maja 2018 roku (vide: k. 106-107), albowiem nie przedstawiał on aktualnego stanu majątkowego gospodarstwa domowego pozwanych, mając na uwadze, że Sąd bierze pod uwagę stan sprawy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy (art. 316 § 1 k.p.c.) co do sytuacji materialnej pozwanych.

Podstawę prawną roszczenia powódki stanowi przepis art. 222 § 1 k.c., zgodnie z którym właściciel może żądać od osoby, która włada jego rzeczą, aby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela prawo do władania rzeczą.

Podkreślić należy, że żadna ze stron nie kwestionowała uprawnień właścicielskich powoda do spornego lokalu, a także okoliczności, iż pozwana D. J. wraz z osobami wskazanymi w umowie najmu, tj. pozostałymi pozwanymi byli najemcami tego lokalu. Pozwani D. J. oraz R. J., składając zeznania nie kwestionowali, że przedmiotowa umowa najmu została wypowiedziana, jak również, że pozwani posiadali znaczne zaległości w zapłacie czynszu, a także że otrzymali wezwanie do zapłaty tegoż zadłużenia wraz z uprzedzeniem o możliwości wypowiedzenia stosunku najmu i wskazaniem terminu miesięcznego na zapłatę zaległości czynszowych.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jednolity Dz. U. z 2005r. nr 31 poz. 266 z późn. zm.) jeżeli lokator jest uprawniony do odpłatnego używania lokalu, wypowiedzenie przez właściciela stosunku prawnego może nastąpić tylko z przyczyn określonych w ust. 2-5 oraz art. 21 ust. 4 i 5 niniejszej ustawy. Wypowiedzenie powinno być pod rygorem nieważności dokonane na piśmie i określać przyczynę wypowiedzenia.

Należy zauważyć, że powyższy przepis ma zastosowanie do sytuacji prawnej pozwanych, ponieważ zajmowali sporny lokal na podstawie umowy najmu i byli z tego tytułu zobowiązani do opłacania czynszu. Zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, nie później niż na miesiąc naprzód, na koniec miesiąca kalendarzowego, właściciel może wypowiedzieć stosunek prawny, m.in. jeżeli lokator jest w zwłoce z zapłatą czynszu lub innych opłat za używanie lokalu co najmniej za trzy pełne okresy płatności, pomimo uprzedzenia go na piśmie o zamiarze wypowiedzenia stosunku prawnego i wyznaczenia dodatkowego, miesięcznego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności.

Wobec powyższego Sąd zważył, iż wszystkie przesłanki, o jakich mowa w art. 11 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, zostały spełnione. Przede wszystkim powódka pismem z dnia 06 kwietnia 2017 roku wypowiedziała pozwanym D. J. oraz R. J. umowę najmu ze skutkiem na dzień 31 maja 2017 roku, po uprzednim wezwaniu do zapłaty zadłużenia z zakreśleniem im dodatkowego miesięcznego terminu na uiszczenie należności. Z dniem 31 maja 2017 roku upłynął termin wypowiedzenia, a co za tym idzie ustał stosunek najmu przedmiotowego lokalu pomiędzy powódką a pozwaną D. J..

Nadto jednoznacznie można stwierdzić, że pozwani posiadali zaległości w opłatach czynszowych, w wysokości znacznie przekraczającej trzy pełne okresy płatności – zaległość na dzień 31 marca 2017 roku wynosiła 7.398,50 zł ( vide: wypowiedzenia z dnia 06 kwietnia 2017 roku – k. 37).

Sąd zważył, iż nie sposób uznać by żądanie zgłoszone przez powódkę stanowiło nadużycie prawa. W orzecznictwie Sądu Najwyższego za utrwalony można uznać obecnie pogląd, zgodnie z którym możliwość nieuwzględnienia roszczenia windykacyjnego na podstawie art. 5 k.c. może mieć miejsce tylko w sytuacjach wyjątkowych. Oddalenie powództwa na podstawie art. 5 k.c. oznacza bowiem pozbawienie właściciela ochrony przysługującego mu prawa własności, którego ochrona jest zasadą konstytucyjną (por: orzeczenie SN z 22.11.1994r. II CRN 127/94, LEX nr 82293; wyrok SN z 27.01.1999r. II CKN 151/98, OSNC 1999/7-8/134, wyrok SN z 22.03.2000r. I CKN 440/98, LEX nr 521753). Sąd Najwyższy trafnie stwierdził w orzeczeniu z dnia 25 maja 1973 roku III CRN 86/73 (OSNC 1974/12/204), że zasady współżycia społecznego chronią wprawdzie przed nadużyciem prawa, ale nie mogą tego prawa w ogóle unicestwić. W szczególności przy żądaniu eksmisji mogą one jedynie powodować odroczenie eksmisji, a nie pozbawienie uprawnionego jego prawa podmiotowego w zupełności. Sytuacja rodzinna, zdrowotna i materialna pozwanych, którą Sąd ustalił nie może być uznana za szczególnie wyjątkową, by uzasadniała oddalenie powództwa.

Sąd zważył także, iż zgodnie z dyspozycją przepisu art. 14 ust. 1 i ust. 3 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego, Sąd zobowiązany jest z urzędu badać przesłanki w zakresie orzeczenia o uprawnieniu do lokalu socjalnego wobec osób których dotyczy nakaz opróżnienia lokalu. Zgodnie z przepisem ust. 4 art. 14 wyżej powołanej ustawy obowiązek przyznania takiego lokalu istnieje w przypadku: 1) kobiety w ciąży, 2) małoletniego, niepełnosprawnego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414, z późn. zm.) lub ubezwłasnowolnionego oraz sprawującego nad taką osobą opiekę i wspólnie z nią zamieszkałą, 3) obłożnie chorych, 4) emerytów i rencistów spełniających kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej, 5) osoby posiadającej status bezrobotnego, 6) osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały – chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany.

Zgodnie z § 5 Uchwały Nr XIII/255/15 Rady Miasta G. z dnia 28 października 2015 roku w sprawie zasad wynajmowania lokali mieszkalnych wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy M. G. (Dz. Urzędowy Województwa (...) z dnia 27 listopada 2015 r. poz. 3608 oraz Dz. Urzędowy Województwa (...) z dnia 23.02.2016 r. poz. 767 w sprawie sprostowania błędu) prawo do ubiegania się o wynajęcie lokalu socjalnego mają osoby, które łącznie spełniają warunki: 1) są członkami wspólnoty samorządowej, 2) spełniają kryterium dochodowe, tj. prawo do ubiegania się o wynajęcie lokalu socjalnego mają osoby znajdujące się w trudnej sytuacji mieszkaniowej, nie posiadające tytułu prawnego do lokalu, których średni miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego w okresie 6 miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku nie przekracza 100% najniższej emerytury w gospodarstwie jednoosobowym i 75% najniższej emerytury w gospodarstwie wieloosobowym.

Natomiast zgodnie z art. 94 ust. 2 pkt 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. z dnia 14 czerwca 2018 r., Dz.U. z 2018 r. poz. 1270) w zw. z Komunikatem Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w sprawie kwoty najniższej emerytury od dnia01 marca 2019 roku wynosi 1.100 zł.

Sąd uznał, iż w niniejszej sprawie w stosunku do pozwanych D. J., R. J. oraz A. J. (1) zachodzą podstawy do obligatoryjnego orzeczenia o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, gdyż spełniają oni przesłanki, o których mowa w art. 14 ust. 4 pkt 2 i 6 ww. ustawy. Pozwana D. J. jest osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym, natomiast R. J. oraz A. J. (1) są osobami sprawującymi nad nią opiekę. Nie ulega wątpliwości, że również syn pozwanej D. A. J. sprawuje opiekę podczas kiedy R. J. pracuje poza granicami kraju.

Nadto miesięczny dochód na jedną osobę w prowadzonym przez wyżej wymienionych pozwanych gospodarstwie domowym nie przekracza kwoty 825 zł, tj. 75 % najniższej emerytury. Na dzień zamknięcia rozprawy pozwani R. J. oraz A. J. (1) nie świadczyli pracy, z której osiągaliby dochód, a dochody uzyskiwane przez R. J. są nieregularne, zostały wskazane na kwotę 5 000 zł. za pobyt 6 – miesięczny za granicą.

Jednocześnie, z okoliczności sprawy nie wynika, że pozwani ci mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas zajmowany, a w szczególności, aby dysponowali możliwościami zaspokojenia we własnym zakresie swoich potrzeb mieszkaniowych, poprzez wynajęcie lokalu na wolnym rynku. Osiągają oni bowiem bardzo niskie dochody, w większości pochłaniane na bieżące koszty utrzymania prowadzonego przez nich gospodarstwa domowego, uwzględniając również koszty leczenia pozwanej D. J..

Jeżeli zaś chodzi o pozwanych A. K. oraz jej małoletniego syna K. K. od 2016 roku nie zamieszkują w spornym lokalu i niewątpliwie posiadają możliwość do zamieszkania w innym lokalu, co zresztą już ma miejsce, jakkolwiek pozwani posiadają swoje rzeczy w spornym lokalu i nie złożyli oświadczenia że opuścili lokal na stałe.

Z powyższych przyczyn Sąd uznał, iż skoro pozwanym nie przysługuje uprawnienie do władania rzeczą, żądanie powódki nakazania pozwanym opuszczenia przedmiotowego lokalu i wydania go powodowi, zasługuje na uwzględnienie i na podstawie art. 222 § 1 k.c. orzekł jak w punkcie I. sentencji wyroku.

Natomiast na podstawie art. 14 ust. 4 pkt 2 i 6 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego – orzeczono jak w punkcie II. wyroku.

Rozstrzygnięcie zawarte w punkcie III. wyroku Sąd oparł na treści art. 14 ust. 6 ustawy o ochronie praw lokatorów (...), zgodnie z którym orzekając o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, sąd nakazuje wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

O kosztach postępowania w stosunku do pozwanych D. J., R. J., K. K. oraz A. J. (1), Sąd orzekł w punkcie IV. wyroku na podstawie art. 102 k.p.c., odstępując od obciążania ich kosztami procesu. Zważyć należy, iż nieskonkretyzowanie w tym przepisie „wypadków szczególnie uzasadnionych” oznacza, że to sądowi rozstrzygającemu sprawę została pozostawiona ocena, czy całokształt okoliczności pozwala na uznanie, że zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek, przemawiający za nieobciążaniem strony przegrywającej spór kosztami procesu w całości lub w części. Takie stanowisko znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie. W wyroku z dnia 02 października 2015 roku o sygn. I ACa 2058/14 (LEX nr 1820933) Sąd Apelacyjny w Warszawie stwierdził, że sposób skorzystania z przepisu art. 102 k.p.c. jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym sądu orzekającego i do jego oceny należy przesądzenie, czy wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek, który uzasadnia odstąpienie, a jeśli tak, to w jakim zakresie, od generalnej zasady obciążenia kosztami procesu strony przegrywającej spór. Ustalenie, czy w danych okolicznościach zachodzą "wypadki szczególnie uzasadnione", ustawodawca pozostawia swobodnej ocenie sądu, która następuje niezależnie od przyznanego zwolnienia od kosztów sądowych. Zgodnie natomiast ze stanowiskiem Sądu Najwyższego zawartym w postanowieniu z dnia 22 lutego 2011r. II PZ 1/11 (LEX nr 852550) trudna sytuacja życiowa, majątkowa, zdrowotna, osobista, która uniemożliwia pokrycie przez stronę kosztów procesu należnych przeciwnikowi, należy do okoliczności uzasadniających odstąpienie od zasady wyrażonej w art. 98 § 1 k.p.c. Dokonując tej oceny sąd orzekający winien kierować się własnym poczuciem sprawiedliwości, a podważenie oceny tego sądu wymaga wykazania że jest ona wadliwa.

W ocenie Sądu pozwani D. J., R. J. i A. J. (1) nie są w stanie ponieść kosztów procesu. Pozwani ci prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, w którym osiągają niskie dochody, a większość z tych dochodów jest pożytkowana na bieżące utrzymanie, w tym leczenie niepełnosprawnej w stopniu znacznym pozwanej D. J., która wymaga dializowania 3 razy w tygodniu. Nadto pozwani spłacają zadłużenia kredytowe, pozwany A. J. (1) szuka zatrudnienia. Po odliczeniu wszystkich wydatków na utrzymanie pozostają im skromne środki finansowe.

Jeżeli zaś chodzi o małoletniego K. K., to z racji swojego wieku oczywistym jest, że nie jest w stanie ponieść kosztów procesu.

Wobec powyższego sytuacja osobista, zdrowotna i majątkowa ww. pozwanych w pełni uzasadnia skorzystanie z dobrodziejstwa określonego w art. 102 k.p.c.

W punkcie V. wyroku Sąd orzekł, że pozwanym A. K. i jej małoletniemu synowi K. K. na podstawie art. 14 ust. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów (...) a contrario nie przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego z uwagi na fakt, że zaspokajają swoje potrzeby mieszkaniowe faktycznie w innym lokalu.

Natomiast o kosztach procesu w stosunku do pozwanej A. K. Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804 ze zm.) i zasądził od niej jako przegrywającej proces całość poniesionych przez przeciwników kosztów, tj. kwoty:

-

497 zł wobec powoda Towarzystwa Budownictwa (...) sp. z o.o. w G., na co składały się: opłata sądowa od pozwu (200 zł), wynagrodzenie fachowego pełnomocnika w osobie radcy prawnego w stawce minimalnej (240 zł) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł), o czym orzeczono w punkcie VI. wyroku,

-

240 zł wobec interwenienta ubocznego Gminy M. G., działającego po stronie powodowej, na co składały się wynagrodzenie fachowego pełnomocnika w osobie radcy prawnego w stawce minimalnej (240 zł) oraz opłata od interwencji (40 zł.).

Nadto należy zwrócić uwagę, że orzeczenie wobec pozwanych A. K., K. K. oraz A. J. (1) na podstawie art. 399 k.p.c. miało charakter wyroku zaocznego, albowiem zgodnie z dyspozycją tego przepisu, jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny. W tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa, czego w niniejszej sprawie Sąd nie dostrzegł.