UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 17 lipca 2017 roku, złożonym w tym samym dniu do Sądu Rejonowego L., powód – M. G. wniósł o zasądzenie od pozwanej – M. R. N. kwoty 4000 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 2 listopada 2016 roku do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że „pozwana jest matką nieletniej wówczas (na dzień 27.06.2007 r.) K. N.. Zgodnie z art. 427 k.c. domaga się od pozwanej naprawienia szkody jakie zostały mu wyrządzone przez córkę pozwanej na skutek uzyskania przez nią bezpodstawnego wzbogacenia (art. 405 k.c.). W dniu 20.05.2015 r złożył do Prokuratury Rejonowej w Ś. zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa (sygn. akt (...)). W dniu 01.12.2015 r Sąd Okręgowy w L. (...) Wydział Karny postanowieniem (sygn. akt (...)) utrzymał w mocy postanowienie o umorzeniu śledztwa uznając że brak jest w działaniu K. N. znamion czynu zabronionego. Uznał jednocześnie że (powód – SO) przekazywał K. N. pieniądze, w jego przekonaniu (powód – SO) idące na leczenie zastawki serca córeczki K. N.” (k. 3-5v).

W dniu 28 lipca 2017 roku Sąd Rejonowy L. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie (...) którym uwzględnił powództwo (k. 27)

W dniu 11 sierpnia 2017 roku M. N. (1) złożyła sprzeciw do nakazu zapłaty, zaskarżając nakaz w całości.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych (k. 30-33).

W pozwie z dnia 17 lipca 2017 roku, złożonym do Sądu Rejonowego L. w dniu 14 sierpnia 2017 roku, powód – M. G. wniósł o zasądzenie od pozwanej – M. R. N. kwoty 4000 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 2 listopada 2016 roku do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że „pozwana jest matką nieletniej wówczas (na dzień 27.06.2007 r.) K. N.. Zgodnie z art. 427 k.c. domaga się od pozwanej naprawienia szkody jakie zostały mu wyrządzone przez córkę pozwanej na skutek uzyskania przez nią bezpodstawnego wzbogacenia (art. 405 k.c.). W dniu 20.05.2015 r złożył do Prokuratury Rejonowej w Ś. zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa (sygn. akt (...)). W dniu 01.12.2015 r Sąd Okręgowy w L. (...) Wydział Karny postanowieniem (sygn. akt (...)) utrzymał w mocy postanowienie o umorzeniu śledztwa uznając że brak jest w działaniu K. N. znamion czynu zabronionego. Uznał jednocześnie że (powód – SO) przekazywał K. N. pieniądze, w jego przekonaniu (powoda – SO) idące na leczenie zastawki serca córeczki K. N.” (k. 3-4v akt sprawy (...) Sądu Rejonowego L.).

Postanowieniem z dnia 28 września 2017 roku, wydanym w sprawie (...), Sąd Rejonowy L. odrzucił pozew M. G. (k. 28-28v akt sprawy (...) Sądu Rejonowego L.).

Sąd Rejonowy wskazał, że pozew podlega odrzuceniu na podstawie art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c., ponieważ w sprawie (...) powód dochodzi tego samego roszczenia przeciwko M. R. N., która wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty.

Na postanowienie z dnia 28 września 2017 roku powód wniósł zażalenie, wskazując, że oba pozwy nie są pozwami o to samo roszczenie. M. G. wskazał, że w dniu 26 czerwca 2007 roku zaciągnął kredyt na kwotę 30000 zł, a środki pieniężne uzyskane w ten sposób przekazał córce pozwanej, będąc przeświadczony, że ratuje w ten sposób ludzkie życie (k. 32 akt sprawy (...) Sądu Rejonowego L.).

Z zażalenia powoda wynikało, że pozwy w sprawie (...) obejmują różne części tego samego roszczenia.

Postanowieniem z dnia 26 października 2017 roku Sąd Rejonowy L. uchylił postanowienie tego Sądu z dnia 28 września 2017 roku (k. 35 akt sprawy(...) Sądu Rejonowego L.).

Postanowieniem z dnia 15 listopada 2017 roku Sąd Rejonowy L. połączył sprawę (...) (poprzednia sygnatura: (...)) do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą (...)

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że „pozwana jest matką nieletniej wówczas (na dzień 27.06.2007 r.) K. N.. Zgodnie z art. 427 k.c. domaga się od pozwanej naprawienia szkody jakie zostały mu wyrządzone przez córkę pozwanej na skutek uzyskania przez nią bezpodstawnego wzbogacenia (art. 405 k.c.). W dniu 20.05.2015 r złożył do Prokuratury Rejonowej w Ś. zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa (sygn. akt (...)). W dniu 01.12.2015 r Sąd Okręgowy w L. (...)Wydział Karny postanowieniem (sygn. akt (...)) utrzymał w mocy postanowienie o umorzeniu śledztwa uznając że brak jest w działaniu K. N. znamion czynu zabronionego. Uznał jednocześnie że (powód – SO) przekazywał K. N. pieniądze, w jego przekonaniu (powoda – SO) idące na leczenie zastawki serca córeczki K. N.”1 (k. 3-4v akt sprawy (...) Sądu RejonowegoL.).

Postanowieniem z dnia 28 września 2017 roku, wydanym w sprawie (...), Sąd Rejonowy L.odrzucił pozew M. G. (k. 15-15v akt sprawy (...) Sądu RejonowegoL.).

Z zażalenia powoda wynikało, że pozwy w sprawie (...) obejmują różne części tego samego roszczenia.

Postanowieniem z dnia 26 października 2017 roku Sąd Rejonowy L. uchylił postanowienie tego Sądu z dnia 28 września 2017 roku (k. 22 akt sprawy (...) Sądu Rejonowego L.).

Postanowieniem z dnia 15 listopada 2017 roku Sąd Rejonowy L. połączył sprawę (...) (poprzednia sygnatura: (...) do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą(...)

W piśmie procesowym złożonym w dniu 9 stycznia 2018 roku M. G. wniósł o wezwanie do wzięcia udziału w sprawie K. N. w charakterze pozwanej.

Uzasadniając wniosek powód wskazał, że K. N. i M. N. (1) powinny odpowiadać solidarnie za wyrządzoną mu szkodę (k. 65).

W piśmie procesowym złożonym w dniu 19 lutego 2018 roku powód wskazał, że od K. N. i M. R. N. żąda zapłaty trzech kwot po 4000 zł na zasadzie odpowiedzialności in solidum (k. 86).

Pozwana M. N. (1), działająca również jako kurator pozwanej K. N., nie uznała powództwa i wniosła o jego oddalenie oraz o zasądzenie kosztów procesu.

Wyrokiem z dnia 18 października 2018 roku Sąd Rejonowy L. oddalił powództwo w trzech sprawach połączonych do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia (k. 145).

W uzasadnieniu wyroku Sąd Rejonowy ustalił, że M. N. (1) jest matką K. N. urodzonej (...). K. N. do ukończenia pełnoletności pozostawała pod opieką matki, której przysługiwała pełnia władzy rodzicielskiej. K. N. wraz z matką mieszkały przy ul. (...) w K.. Po maturze w 2008 roku K. N. wyjechała do W.. K. N. przebywa tam na stałe i pracuje zawodowo. Do chwili obecnej zameldowana jest u matki w K..

Sąd Rejonowy ustalił, że M. G.:

- w dniu 26 czerwca 2007 roku zawarł z Bankiem (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W. umowę kredytu gotówkowego na kwotę 30000 zł,

- w dniu 5 października 2006 roku zawarł z Bankiem (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W. umowę kredytu gotówkowego w złotych na kwotę 10000 zł,

- w dniu 20 listopada 2006 roku zawarł z (...) Bank (...) Spółką Akcyjną w W. umowę pożyczki na kwotę 3000 zł,

- w dniu 19 lutego 2007 roku zawarł z (...) Bank (...) Spółką Akcyjną w W. umowę kredytu gotówkowego na kwotę 1106,90 zł,

- w dniu 11 czerwca 2007 roku zawarł z (...) Bank (...) Spółką Akcyjną w W. umowę o przyznanie limitu kredytowego w wysokości 4000 zł i wydanie karty,

- w dniu 26 czerwca 2007 roku zawarł z Bankiem (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W. umowę kredytu gotówkowego w kwocie 30000 zł,

- w dniu 6 sierpnia 2007 roku zawarł z S. B. Polska Odział w L. umowę kredytu odnawialnego z limitem kredytowym w wysokości 4000 zł,

- w dniu 5 września 2007 roku zawarł z (...) Bank Spółką Akcyjną umowę o przyznanie limitu kredytowego do kwoty 3500 zł i umowę o wydanie i korzystanie z karty kredytowej (...) (...),

- w dniu 12 września 2007 roku zawarł z (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W. umowę pożyczki gotówkowej w kwocie 20000 zł,

- w dniu 9 października 2007 roku zawarł z (...) Bank Spółką Akcyjną w L. umowę o korzystanie z karty kredytowej z limitem kredytowym w wysokości 1500 zł,

- w dniu 9 października 2007 roku zawarł z (...) Bank Spółką Akcyjną w L. umowę o kredyt gotówkowy w wysokości 8647 zł,

- w dniu 29 października 2007 roku zawarł z (...) Bank Spółką Akcyjną umowę pożyczki gotówkowej w kwocie 13306,26 zł,

- w dniu 29 października 2007 roku zawarł z (...) Bank Spółką Akcyjną umowę o przyznanie limitu kredytowego do kwoty 2000 zł i umowę o wydanie i korzystanie z kart kredytu (...),

- w dniu 2 grudnia 2007 roku zawarł z (...) Bank Spółką Akcyjną umowę pożyczki na kwotę 23009,66 zł,

- w dniu 8 stycznia 2008 roku zawarł z (...) Bank Spółką Akcyjną w L. umowę kredytu gotówkowego na kwotę 33932 zł,

- w dniu 28 stycznia 2008 roku zawarł z (...) Bank Spółką Akcyjną umowę pożyczki gotówkowej w kwocie 11872,07 zł,

- w dniu 30 stycznia 2008 roku zawarł umowę o kredyt gotówkowy na kwotę 8831,02 zł,

- w dniu 30 stycznia 2008 roku zawarł z (...) Bank (...) Spółką Akcyjną umowę kredytu gotówkowego w kwocie 30847,53 zł,

- w dniu 12 lutego 2008 roku zawarł z (...) Bank (...) Spółką Akcyjną we W. umowę kredytu w kwocie 6370,04 zł,

- w dniu 18 lutego 2008 roku zawarł z (...) Bankiem Spółką Akcyjną z siedzibą w W. umowę kredytu gotówkowego w kwocie 14475,97 zł,

- w dniu 18 lutego 2008 roku zawarł z (...) Bankiem Spółką Akcyjną z siedzibą w W. umowę o kartę kredytową z limitem kredytowym do kwoty 2000 zł,

- w dniu 22 lutego 2008 roku zawarł z (...) Bankiem Spółką Akcyjną umowę prostej pożyczki gotówkowej w kwocie 6531,68 zł,

- w dniu 19 marca 2008 roku zawarł z (...) Bankiem Spółką Akcyjną umowę kredytu gotówkowego w wysokości 3206,48 zł,

- w dniu 20 maja 2008 roku zawarł z (...) Bankiem Spółką Akcyjną z siedzibą w W. umowę kredytu gotówkowego w kwocie 39328,79 zł,

- w dniu 9 września 2008 roku zawarł z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością umowę pożyczki odnawialnej, której uzgodniona wysokość wyniosła 5285 zł, zaś odnowienie 3193 zł,

- zawarł z (...) Bank Spółką Akcyjną z siedzibą w W. umowę o przyznanie limitu kredytowego do kwoty 5000 zł i wydanie karty kredytowej(...).

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 20 maja 2015 roku M. G. złożył w Prokuraturze Rejonowej w Ś. zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa polegającego na doprowadzeniu przez kobietę o imieniu K. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym w kwocie 300000 zł poprzez kilkukrotne przekazanie środków pieniężnych i wprowadzeniu w błąd co do terminu ich zwrócenia. W toku śledztwa ustalono, że kobietą tą jej K. N.. Postanowieniem z dnia 19 października 2015 roku, wydanym w sprawie (...), Prokuratura Rejonowa w Ś. umorzyła śledztwo wobec braku znamion przestępstwa. Postanowienie to zostało utrzymane w mocy postanowieniem Sądu Okręgowego wL. z dnia 1 grudnia 2015 roku, sygn. akt (...)

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 30 grudnia 2016 do Prokuratury Rejonowej w K. wpłynęło pisemne zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa oszustwa przez K. N.. W dniu 2 lutego 2017 roku w spawie (...) (...).(...) organ postępowania przygotowawczego wydał postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa w sprawie. Postanowienie to zostało utrzymane w mocy postanowieniem Sądu Okręgowego w L. z dnia 4 kwietnia 2017 roku, sygn. akt (...). Jako podstawę prawną odmowy wszczęcia śledztwa wskazano art. 17 § 1 pkt 7 k.p.c., bowiem postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało prawomocnie zakończone.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 17 lipca 2017 roku M. G. złożył w Prokuraturze Rejonowej w L. zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa oszustwa. Postanowieniem z dnia 30 listopada 2017 roku, wydanym w sprawie (...) Prokuratura Rejonowa L. w L. umorzyła śledztwo prowadzone w sprawie zaistniałego w okresie od października 2006 roku do 15 września 2017 roku w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 240000 zł, stanowiącego mienie znacznej wartości, M. G. poprzez wprowadzenie w błąd co do zamiaru wywiązania się z zawartych ustnie pożyczek oraz celu przeznaczenia uzyskanych od pokrzywdzonego pieniędzy, to jest o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. – wobec stwierdzenia, iż postepowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało prawomocnie zakończone. Postanowieniem z dnia 20 lutego 2018 roku, sygn. akt (...), Sąd Okręgowy w L. nie uwzględnił zażalenia pokrzywdzonego i utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie.

Sąd Rejonowy ustalił, że pismem z dnia 23 marca 2016 roku M. G. skierował do K. N. ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty, którym wezwał ją do zwrotu kwoty 241240 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wezwania do zapłaty do dnia zapłaty, wskazując, że jest to kwota wyłudzona od niego przez K. N., oraz kwoty 607517 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wezwania do zapłaty do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za uzyskanie jego kosztem bezpodstawnego wzbogacenia.

Sąd Rejonowy ustalił, że w piśmie z dnia 3 października 2016 roku M. G. złożył do Sądu Rejonowego w K. wniosek o zawezwanie do próby ugodowej w sprawie zwrotu bezpodstawnego wzbogacenia oraz zapłaty odszkodowania za szkody wyrządzone uzyskaniem korzyści majątkowej.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 17 października 2016 roku M. G. wezwał M. N. do zapłaty kwoty 76560 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 23 marca 2016 roku do dnia zapłaty z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, jakie rzekomo uzyskała jego kosztem córka pozwanej – K. N., oraz kwoty 182819,92 zł z odsetkami karnymi maksymalnymi od kwoty 112870 zł od dnia 3 października 2016 roku do dnia zapłaty z tytułu odszkodowania za szkody wyrządzone przez K. N. wskutek uzyskania przez nią bezpodstawnego wzbogacenia kosztem majątku M. G.. Wezwanie zostało doręczone w dniu 18 października 2016 roku.

Sąd Rejonowy wskazał dowody, na podstawie których dokonał ustaleń faktycznych, oraz przedstawił swoje stanowisko w zakresie oceny dowodów.

Sąd Rejonowy wskazał, że podstawy żądania zapłaty w stosunku do K. N. powód upatrywał w art. 415 k.c. oraz art. 405 k.c.

W ocenie Sądu Rejonowego powód nie wskazał, a tym bardziej nie udowodnił takiego zawinionego działania (lub zaniechania) podmiotu odpowiedzialnego, które uzasadniałoby adekwatny związek przyczynowy pomiędzy tym działaniem a zaistniałą szkodą. Powód nie udowodnił, że K. N. dopuściła się zawinionego i bezprawnego zachowania polegającego na wyłudzeniu pieniędzy od powoda. Nie udowodnił też, że po jego stronie nastąpiła szkoda. W szczególności za szkodę nie można uznać samego faktu uzyskania pożyczek i kredytów, a pozwany nie udowodnił, że pieniądze z nich pochodzące przekazał pozwanej K. N.. W konsekwencji nie udowodniono także związku przyczynowego pomiędzy bezprawnym zawinionym działaniem a szkodą.

Sąd Rejonowy wskazał również, że powód nie udowodnił, że pozwana K. N. uzyskała jego kosztem jakąkolwiek korzyść majątkową.

Sąd Rejonowy uznał zatem, że żądanie pozwu skierowane przeciwko K. N. nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy wskazał, że powód upatrywał podstaw odpowiedzialności M. N. w art. 427 k.c. ewentualnie w art. 415 k.c.

Sąd Rejonowy wskazał, że K. N. w chwili rzekomego wyłudzenia pieniędzy od powoda miała ukończone 13 lat, a w związku z tym jej matka M. N. (1) nie może odpowiadać na podstawie art. 427 k.c.

Sąd Rejonowy wskazał również, że w rozpoznawanej sprawie powód nie udowodnił, aby poniósł szkodę i aby szkoda ta pozostawała w związku przyczynowym z nieprawidłowym wykonywaniem nadzoru nad K. N. przez M. N..

Sąd wskazał, że nie można uznać za uzasadnione dopatrywania się winy M. N. jedynie w tym, że szesnastoletnia czy siedemnastoletnia letnia córka przebywała poza domem po godzinie dwudziestej drugiej, która to okoliczność zresztą nie została udowodniona, bądź wykonała bez zgody matki tatuaż, choć, jak wynika z relacji matki, wiedziała ona o tym, że córka posiada tatuaż. Biorąc pod uwagę wiek córki, M. N. (2) nie miała obowiązku sprawować nad nią nadzoru w sposób ciągły.

Od wyroku z dnia 18 października 2018 roku apelację wniósł M. G., zaskarżając wyrok w całości.

Powód zarzucił:

„1. Naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, tj. art. 143 k.p.c. i art. 144 § 1 k.p.c. poprzez rozpoznanie sprawy po wcześniejszym ustanowieniu kuratora dla K. N. w osobie jej matki M. N. pomimo że pismem z dnia 27.06.2018r poinformował sąd pod jakim pozwana K. N. może przebywać, co w konsekwencji doprowadziło do nieważności postępowania na podstawie art. 379 pkt. 5 k.p.c.

art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów wyrażającej się w odmowie wiarygodności i mocy dowodowej moim zeznaniom (powoda) złożonych w trybie art. 299 k.p.c. odnoszących się do przekazana K. N. pieniędzy z zaciągniętych kredytów, jedynie dlatego, że rzekomo nie znajdują pokrycia w pozostałym, wiarygodnym materiale dowodowym, chociaż jego zeznania są logiczne, wzajemnie się uzupełniają i nie stoją w sprzeczności z żadną częścią materiału dowodowego zebranego w sprawie, a przedstawionego tak przez powoda jak i stronę pozwaną, co w konsekwencji doprowadziło do oddalenia powództwa,

art. 227 k.p.c. poprzez uznanie zeznań pozwanej M. N. składanych w trybie art. 299 k.p.c. za przedmiot dowodu, pomimo że pozwana mówiła w znacznej części o faktach nie mających żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów wyrażającej się daniem wiary zeznaniom pozwanej M. N. składanych w trybie art. 299 k.p.c. poprzez uznanie ich za logiczne, rzeczowe Jasne i spójne, pomimo że pozwana M. N. (1) (jak wykazał bezsprzecznie powód i co wynika również z innych dokumentów zgromadzonych w sprawie) wielokrotnie kłamała, ubarwiała fakty o których mówiła, jak również próbowała zastraszyć powoda wyrażając swoje insynuacje na temat rzekomych kontaktów seksualnych powoda z K. N. przed jej trzynastymi urodzinami, co w konsekwencji doprowadziło do oddalenia powództwa .

art. 233 k.p.c. przez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i dokonania jego oceny z pominięciem istotnej części, to jest dowodów z wyciągu z operacji na kącie karty kredytowej (...) z (...) Bank S.A. Jak również z zeznań ojca powoda, Pana S. G. które złożył w ramach zeznań w sprawie(...), (...) (...)co w konsekwencji doprowadziło do błędnego uznania przez sąd że powód nie przedstawił żadnych dowodów zarówno osobowych jak i nieosobowych potwierdzających okoliczność przekazania K. N. jakichkolwiek pieniędzy , co w konsekwencji doprowadziło do oddalenia powództwa.

art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie, dokonanej wybiórczo, wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego polegającego na zupełnym pominięciu dla oceny wiarygodności jego zeznań i tego że faktycznie przekazywał K. N. pieniądze o których mówi, faktu że dwa śledztwa prowadzone w sprawie wyłudzenia pieniędzy na moją szkodę nie ujawniły nawet najmniejszej poszlaki, wątpliwości, czy niejasności która mogłaby świadczyć że pomawiam K. N.. a w konsekwencji błędnym przyjęciu że nie udowodnił, że pieniądze pochodzące z zaciąganych przez niego kredytów przekazywał K. co skutkowało oddaleniem powództwa.

art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów wyrażającej się uznaniem za wiarygodne zeznania M. N. pomimo że nie była ona świadkiem jego spotkań z K. N., jak również nie przedstawiła żadnych dowodów wykluczające takie spotkania, co w konsekwencji doprowadziła do oddalenia powództwa.

art. 230 k.p.c. i art. 3 k.p.c. w zw. z art. 210 § 2 k.p.c. poprzez nie uznanie faktów na które wielokrotnie się powoływał uzasadniając słuszność jego pozwu, za przyznane przez stronę przeciwną mimo że pozwana M. N. (1) działająca w swoim imieniu, jak również działając jako kurator K. N. ograniczała się jedynie do ogólnikowych zaprzeczeń jego twierdzeń, co doprowadziło do oddalenia powództwa.

art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie, dokonanej wybiórczo, wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego, polegającego na zupełnym pominięciu dla oceny wiarygodności moich zeznań i tego że faktycznie przekazywał K. N. pieniądze o których mówi, faktu że data ostatniego kredytu jaki zaciągnął w (...) Sp. z o.o. jest BARDZO spójna z datą wyjazdu K. N. do W., a w konsekwencji błędnym przyjęciu że nie udowodnił, że pieniądze pochodzące z zaciąganych przeze niego kredytów przekazywał K..

art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów wyrażającej się uznaniem za nie wiarygodne jego zeznania w zakresie, w którym mówi o tym że z K. wielokrotnie spotykał się w późnych godzinach nocnych, a nawet o północy, mimo że o tym informuje już w dniu 15.06.2015 r, tj. podczas pierwszego przesłuchania w ramach śledztwa (...), a w konsekwencji uznanie tego faktu za nie udowodniony, a tym samym oddalenie powództwa co do M. N..

art. 233 § 1 k.p.c. poprzez wyprowadzenie z materiału dowodowego wniosków z niego nie wynikających, tj. tego że matka wie, że jej córka posiada tatuaż na plecach, nad paskiem od spodni, a w konsekwencji oddalenie powództwa co do M. N..

art. 328 § 2 k.p.c. poprzez nie zawarcie w uzasadnieniu wyroku wskazania podstawy faktycznej rozstrzygnięcia dowodów, na których sąd się oparł i przyczyn, dla których sąd odmówił mocy dowodowej dowodom z wyciągu z operacji na kącie karty kredytowej (...) z (...) Bank S.A., jak również z zeznań ojca powoda, Pana S. G. które złożył w ramach zeznań w sprawie (...), (...) (...) oraz czy i jak ocenił dowody które powstały z przeprowadzenia wniosków dowodowych z akt śledztwa (...). Co więcej sąd I instancji nie wypowiedział się w uzasadnieniu wyroku tak po prawdzie co do żadnego dowodu, którego dotyczyły wnioski dowodowe w odpowiedzi na pismo sądu z 15.03. 2018r, jak również z jego pisma 14.10.2018.

2. Naruszenie prawa materialnego, tj.

art. 415 k.c. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu że M. N. (1) musiałaby sprawować nadzór ciągły nad nieletnią K. aby skutecznie zapobiec szkodzie w moim majątku, na skutek uzyskania bezpodstawnego wzbogacenia przez K. za pomocą oszustwa”.

Powód wniósł o „uchylenie zaskarżonego wyroku w całości, zniesienie postępowania przed sądem I instancji w zakresie dotkniętym nieważnością, poczynając od rozprawy w dniu 18 października 2018 r i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego, ewentualnie, na wypadek nieuwzględnienia zarzutu nieważności, wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i uwzględnienie powództwa w całości poprzez zasądzenie od pozwanych K. N. i M. N. na zasadzie in solidum kwoty 12000 złotych (3 x 4000 złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 2 listopada 2016 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od K. N. i M. N. na rzecz powoda kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych” (k. 259-262).

Postanowieniem z dnia 27 sierpnia 2020 roku Sąd Okręgowy w Lublinie postanowił odrzucić apelację w części obejmującej wnioski powoda o zasądzenie kosztów procesu za pierwszą instancję w każdej ze spraw połączonych do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja powoda jest bezzasadna i w związku z tym podlega oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

Na wstępie należy wskazać, że do rozpoznania apelacji miały zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania cywilnego w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy z dnia z dnia 4 lipca 2019 roku o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1469).

Przepis art. 9 ust. 4 ustawy z dnia 4 lipca 2019 roku stanowi, że do rozpoznania środków odwoławczych wniesionych i nierozpoznanych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu dotychczasowym.

Przedmiotem rozpoznania i rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego L.zawartego w wyroku z dnia 18 października 2018 roku były trzy żądania zapłaty kwot po 4000 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 2 listopada 2016 roku do dnia zapłaty. Sąd Rejonowy połączył bowiem do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia trzy oddzielne sprawy, w których żądania te zostały zgłoszone.

Żądania powoda skierowane zostały ostatecznie przeciwko dwóm osobom – pozwanej pierwotnie M. R. N. oraz wezwanej do udziału w sprawie w charakterze pozwanej – K. N..

Niedokładne oznaczenie przedmiotu sprawy w części wstępnej zaskarżonego wyroku zostało sprostowane przez Sąd Okręgowy, jako sąd drugiej instancji (art. 350 § 1 i 3 k.p.c.).

Nie jest uzasadniony podniesiony w apelacji zarzut naruszenia przepisów art. 143 k.p.c. i art. 144 § 1 k.p.c., jak również zarzut nieważności postępowania, o jakiej mowa w przepisie art. 379 pkt 5 k.p.c.

Przepis art. 379 pkt 5 k.p.c. stanowi, że nieważność postępowania zachodzi, jeżeli strona została pozbawiona możności obrony swych praw.

W rozpoznawanej sprawie powództwo zostało oddalone w całości, a w związku z tym nie ma podstaw do przyjęcia, że K. N. została pozbawiona możności obrony swoich praw. Rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji jest bowiem w całości korzystne dla pozwanej.

Sąd Rejonowy nie miał również żadnego wpływu na to, aby M. N. (1), będąca kuratorem córki, wskazała adres córki za granicą, nawet jeżeli rzeczywiście posiadała wiedzę w tym zakresie.

Wbrew twierdzeniom powoda należy przyjąć, że powód nie wskazał adresu zamieszkania lub pobytu pozwanej K. N. w R.. Z pisma z dnia 27 czerwca 2018 roku wynika jedynie, że cztery lata wcześniej, składając w Ambasadzie Rzeczypospolitej Polskiej w R. wniosek o wydanie paszportu K. N. wskazała w tym wniosku oznaczony adres, jednak w czerwcu 2018 roku nie zostało potwierdzone, aby pod tym adresem przebywała lub chociażby tylko figurowała we właściwym rejestrze mieszkańców (k. 213-214).

Nie są uzasadnione podniesione w apelacji zarzuty naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c.

Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych oraz prawidłowej oceny zeznań stron.

Sąd Rejonowy prawidłowo również wyjaśnił podstawę prawną rozstrzygnięcia.

W rozpoznawanej sprawie podstawy faktyczne trzech powództw, w zakresie których sprawy połączone zostały do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia, nawiązują do umowy z dnia 26 czerwca 2007 roku, jaką M. G. zawarł z Bankiem (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W. II Oddział w L., na podstawie której Bank udzielił kredytobiorcy kredytu w kwocie 30000 zł na cele konsumpcyjne (k. 6-7v).

Powód twierdził, że uzyskane z kredytu środki przekazał K. N., z którą łączyły go plany co do wspólnej przyszłości, w szczególności co do zawarcia małżeństwa, a przeznaczeniem przekazanych środków finansowych miało być pokrycie kosztów leczenia małoletniej córki K. N..

W rozpoznawanej sprawie brak jest jakiegokolwiek wiarygodnego dowodu, który pozwalałby na ustalenie, że środki uzyskane z banku na podstawie umowy kredytu z dnia 26 czerwca 2007 roku powód przekazał w jakiejkolwiek części K. N.. W rzeczywistości jedynym dowodem, który powód przedstawił celem wykazania swoich twierdzeń w tym zakresie, są zeznania samego powoda.

Zeznania powoda trafnie Sąd Rejonowy uznał za niewiarygodne. Oceny wiarygodności twierdzeń powoda i to nie tylko zawartych w jego zeznaniach, ale również w wyjaśnieniach, czy wreszcie przytoczonych w pismach procesowych, należy oceniać przez pryzmat całego zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Przepis art. 233 § 1 k.p.c. stanowi, że sąd ocenia wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Za niewiarygodnością twierdzeń powoda przemawia szereg argumentów wynikających z zebranego w sprawie materiału.

Z twierdzeń powoda wynika, że z K. N. miał utrzymywać kontakty od co najmniej października 2006 roku, a kobieta ta miała się przedstawiać wówczas jako osoba szesnastoletnia, wychowująca samotnie dwuletnią córkę.

W rzeczywistości K. N. urodziła się w dniu (...), co jest okolicznością bezsporną. K. N. uzyskała zatem pełnoletność w dniu 22 października 2007 roku.

Powód urodził się w dniu (...), a więc w 2006 roku ukończył 27 lat. Był więc wówczas dorosłym mężczyzną i trudno przyjąć, że przyjmowałby bezkrytycznie twierdzenia od osoby wskazującej, że ma szesnaście lat, na temat takiej jej sytuacji osobistej i rodzinnej, jaka wynika z wypowiedzi powoda, w szczególności na temat rodzicielstwa w wieku 14 lat, samotnego wychowywania dziecka, braku wsparcia od rodziców, choroby dziecka, które, jak twierdzi, widział tylko raz. Trudno również przyjąć, aby osobie takiej przekazywał bez żadnej głębszej refleksji znaczne środki finansowe i to w gotówce, nie zaś na rachunek bankowy, nie mając obiektywnej wiedzy na co środki te zostaną przeznaczone. Trudno również zakładać, że biorąc pod uwagę deklarowany przez tę osobę wiek, powód mógł racjonalnie wiązać ze wskazywaną osobą konkretne i daleko idące plany na przyszłość.

Powód nie przedstawił żadnych wiarygodnych dowodów, że wskazywane przez niego kontakty z pozwaną miały miejsce. Jeżeli, jak twierdzi powód, często rozmawiał z K. N. telefonicznie, to pojawia się pytanie, dlaczego powód przez pięć ostatnich lat, w ciągu których zgłaszał zawiadomienia do organów ścigania, czy też wnosił pisma procesowe do sądów, nie przedstawił dowodów z dokumentów, że tego rodzaju rozmowy miały miejsce, w szczególności dokumentów pochodzących od operatora lub operatorów sieci telefonicznych.

Powód wreszcie nie wyjaśnił w logiczny sposób, dlaczego pierwsze czynności związane z zamiarem odzyskania środków pieniężnych, które jak twierdzi, przekazał K. N., podjął dopiero w 2015 roku, czyli po siedmiu latach od ustania osobistego kontaktu ze wskazaną osobą, która co najmniej od połowy 2008 roku przebywała we W.. Postawy takiej racjonalnie nie tłumaczą twierdzenia powoda, że sporadycznie miały miejsce rozmowy telefoniczne z osobą przebywającą za granicą i był w nich zapewniany o zwrocie środków, czy też planach co do wspólnej przyszłości.

W świetle zasad doświadczenia życiowego trudno uznać, aby na pokrycie kosztów specjalistycznego leczenia dziecka miały być przekazywane osobie trzeciej środki pieniężne uzyskane z kilkudziesięciu kredytów i pożyczek na przestrzeni około dwóch lat, przy czym wysokość kredytów i pożyczek była bardzo zróżnicowana pod względem wysokości. Wśród kredytów i pożyczek były zobowiązania kredytowe o niewielkiej wartości (3000 zł, 1106,90 zł, 1500 zł, 2000 zł), jak i przekraczające kwoty 10000 zł i 30000 zł.

Wreszcie należy zwrócić uwagę na rozbieżności w twierdzeniach powoda, zgłaszającego zawiadomienia o popełnionym przestępstwie, co do wysokości kwot, jakie miał przekazać K. N. i które miały stanowić szkodę będącą wynikiem oszustwa, oraz kwot, które uzyskał z zawartych przez siebie umów i pożyczek. Zostało to w szczególności szczegółowo omówione przez Prokuraturę Rejonową w Ś. w postanowieniu z dnia 19 października 2015 roku o umorzeniu dochodzenia w sprawie(...)

Dodatkowo należy wskazać na całkowicie różne kwoty, jakich powód domagał się od M. R. N. (k. 97 akt sprawy (...) i od K. N. (k. 3 akt sprawy (...)).

Od K. N. w zawezwaniu do próby ugodowej powód domagał się przy tym nie tylko kwoty 241240,81 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 23 marca 2016 roku, ale również bliżej nieokreślonego „odszkodowania” w kwocie 506840,81 zł z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie od kwoty 293587,33 zł od dnia 4 października 2016 roku do dnia zapłaty. Powód żądał wreszcie zapłaty dalszej kwoty 100000 zł „odszkodowania” z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie od dnia 23 marca 2016 roku, nie wskazując w ogóle jakiego rodzaju szkodę kwota obejmuje (k. 3 akt sprawy I Co 458/16).

W jeszcze inny sposób powód określił kwotę „odszkodowania” w wezwaniu z dnia 21 marca 2016 roku skierowanym do K. N. (k. 75).

Nie jest uzasadnione odwołanie się powoda do treści zeznań S. G., ojca powoda, złożonych w dniu 2 marca 2016 roku w postępowaniu przygotowawczym w sprawie (...), (...) (...), prowadzonej przez Komisariat Policji w P..

Dowodem w sprawie(...) Sądu Rejonowego L. był jedynie protokół przesłuchania wskazanego świadka, zawarty w powołanych wyżej aktach sprawy karnej, nie zaś zeznania wskazanego świadka, jako dowód osobowy, który byłby przeprowadzony przed Sądem Rejonowym w rozpoznawanej sprawie.

Z treści protokołu przesłuchania świadka wynika, że świadek przytacza twierdzenia dotyczące okoliczności faktycznych, o których dowiedział się od syna M. G. i to dopiero około połowy 2008 roku. Z zeznań świadka nie wynika przy tym, aby kobieta, która rozmawiała ze świadkiem telefonicznie w sierpniu 2008 roku, była K. N.. Świadek zaprzeczył przy tym, aby kobieta, z którą rozmawiał telefonicznie, zwracała się w tej rozmowie o udzielenie jej pożyczki, w szczególności w kwocie 40000 zł. W tym zakresie zeznania S. G. są w oczywisty sposób sprzeczne z twierdzeniami M. G. zawartymi w piśmie z dnia 7 lutego 2016 roku złożonym do Prokuratury Rejonowej w Ś., które stanowiło punkt wyjścia dla decyzji Prokuratora o przeprowadzeniu w tym zakresie odrębnego postępowania (k. 1 i 4-5 akt sprawy (...), (...) (...)

Postanowieniem z dnia 2 marca 2016 roku Komisariat Policji w P. odmówił wszczęcia dochodzenia w sprawie usiłowania wyłudzenia pieniędzy w kwocie 40000 zł od S. G. w sierpniu 2008 roku.

Oczywiście bezzasadny jest zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisu art. 230 k.p.c.

M. N. (1) zaprzeczała wszystkim istotnym twierdzeniom powoda dotyczącym okoliczności faktycznych. Zastosowanie przepisu art. 230 k.p.c. przez sąd nie jest przy tym automatyczne. Jeżeli strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd może fakty te uznać za przyznane tylko wówczas, jeżeli pozwalają na to wyniki całej rozprawy.

W rozpoznawanej sprawie brak jest podstaw, aby uznać za przyznane przez M. R. N. jakiekolwiek twierdzenia powoda dotyczące okoliczności faktycznych.

Trafnie Sąd Rejonowy wskazał, że ustalony w rozpoznawanej sprawie stan faktyczny nie daje jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że M. N. (1) miałaby ponosić odpowiedzialność odszkodowawczą w stosunku do M. G. za zachowanie swojej córki.

Po pierwsze, powód nie udowodnił, aby miało miejsce jakiekolwiek zachowanie K. N. (działanie lub zaniechanie), którego skutkiem byłoby powstanie w jego majątku szkody, a tylko tego rodzaju okoliczność faktyczna mogłaby stanowić punkt wyjścia do rozważań, czy matka pozwanej, jako jej przedstawiciel ustawowy w okresie do uzyskania pełnoletniości córki, może ponosić odpowiedzialność odszkodowawczą za szkodę wyrządzoną przez dziecko.

W rozpoznawanej sprawie nie zachodziła w ogóle możliwość zastosowania przepisu art. 427 zd. 1 k.c. już tylko z tego względu, że córka pozwanej w okresie, na który powołuje się powód w rozpoznawanej sprawie, ukończyła 13 lat, a ponadto brak jakichkolwiek podstaw procesowych do ustalenia, że K. N. była osobą, której stan psychiczny lub fizyczny organizmu wyłączał możliwość przypisania winy.

Przepis art. 427 zd. 1 k.c. stanowi, że kto z mocy ustawy lub umowy jest zobowiązany do nadzoru nad osobą, której z powodu wieku albo stanu psychicznego lub cielesnego winy poczytać nie można, ten obowiązany jest do naprawienia szkody wyrządzonej przez tę osobę, chyba że uczynił zadość obowiązkowi nadzoru albo że szkoda byłaby powstała także przy starannym wykonywaniu nadzoru.

Ewentualną odpowiedzialność odszkodowawczą za swoje zachowanie (działanie lub zaniechanie), gdyby rzeczywiście miało miejsce i wyrządziło powodowi szkodę, mogłaby ponosić jedynie K. N..

W rozpoznawanej sprawie powód nie wskazał i nie udowodnił konkretnych okoliczności faktycznych, które wskazywałyby, że nadzór M. R. N. nad córką po ukończeniu przez córkę 16 roku życia wykonywany był w sposób nienależyty i że miało to normalny związek przyczynowy z faktem wyrządzenia powodowi szkody.

W pozwach powód upatrywał odpowiedzialności odszkodowawczej M. R. N. jedynie w tym, że była matką K. N.. Na rozprawie w dniu 1 lutego 2018 roku powód powołał się na „niewłaściwą opiekę”, w domyśle – matki nad córką, wskazując, że spotykał się z K. N. w nocy, a jej matka „nie interesowała się”. Pomijając już okoliczność, że powód nie wskazał konkretnie, kiedy i gdzie spotkał się z K. N. w związku z potrzebą przekazania jej środków pochodzących z kredytu z dnia 26 czerwca 2007 roku, to należy zwrócić uwagę, że żaden przeprowadzony w sprawie dowodów nie wskazuje, że tego rodzaju fakt miał miejsce lub chociażby mógł mieć miejsce.

Brak jest wreszcie jakichkolwiek racjonalnych podstaw do przyjęcia, że nawet gdyby tego rodzaju spotkanie miało miejsce, to istnieje jakikolwiek, nie tylko normalny, związek przyczynowy pomiędzy sposobem wykonywania przez M. R. N. władzy rodzicielskiej nad córką i wynikającej z tej władzy pieczy nad prawie dorosłym dzieckiem a zachowaniem córki pozwanej i zachowaniem samego pozwanego, który w czerwcu 2007 roku był dorosłym, prawie 28 letnim mężczyzną i to od jego woli zależało z kim się spotyka, kiedy, w jakim miejscu, o jakiej porze i w jakim celu.

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd Okręgowy oddalił apelację od rozstrzygnięcia oddalającego powództwo w każdej ze spraw połączonych do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia

Na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 zd. 1 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił wnioski M. G. o zasądzenie od M. R. N. i K. N. zwrotu kosztów postępowania odwoławczego w każdej ze spraw połączonych do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

W związku z tym, że apelacja powoda została częściowo oddalona oraz częściowo odrzucona, powód jest stroną przegrywającą sprawę w całości w postępowaniu odwoławczym. Powód nie może zatem uzyskać od pozwanych zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Pozwane nie poniosły natomiast w postępowaniu odwoławczym żadnych kosztów, które mogłyby zostać z urzędu zasądzone na ich rzecz.

Na podstawie art. 350 § 1 i 3 k.p.c. Sąd Okręgowy sprostował niedokładność w wyroku z dnia 18 października 2018 roku w ten sposób, że w części wstępnej tego wyroku w miejsce wyrażenia „sprawy z powództwa M. G. przeciwko M. N. i K. N. o zapłatę” nakazał wpisać wyrażenia:

„ A. sprawy z powództwa M. G. przeciwko M. R. N. i K. N. o zapłatę kwoty 4000 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 2 listopada 2016 roku do dnia zapłaty

B. sprawy z powództwa M. G. przeciwko M. R. N. i K. N. o zapłatę kwoty 4000 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 2 listopada 2016 roku do dnia zapłaty

C. sprawy z powództwa M. G. przeciwko M. R. N. i K. N. o zapłatę kwoty 4000 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 2 listopada 2016 roku do dnia zapłaty”.

Z tych wszystkich względów i na podstawie powołanych wyżej przepisów Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.

Anna Ścioch-Kozak Dariusz Iskra Marta Postulska-Siwek

1 Przytoczono dosłowne brzmienie twierdzeń powoda zawierających wskazanie okoliczności faktycznych mających stanowić podstawę faktyczną powództw w każdej z trzech spraw połączonych do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE