Przewodniczący

SSA Robert Kirejew (spr.)

Sędziowie

SSA Karina Maksym

SSA Iwona Hyła

Protokolant

Agnieszka Przewoźnik

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 144/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 17 lutego 2020 r., sygn. akt IV Ko 25/19

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut I, tiret pierwsze: obraza przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, a to art. 167 kpk, art. 366 § 1 kpk, art. 201 kpk i art. 410 kpk, poprzez nieprzeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu rent i emerytur w sytuacji, gdy wbrew twierdzeniu sądu opinia biegłego, w oparciu o którą ustalił wartość szkody, nie jest pełna i jasna, albowiem biegły w pisemnej, a później uzupełniającej przed sądem, nie potrafił w logiczny sposób wyjaśnić anomalii płacowych w marcu i maju 1982 r. i wyliczając średnie wynagrodzenie uzyskane przez wnioskodawcę niezasadnie wyłączył kwiecień 1982 r.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Prokurator w apelacji wniesionej na niekorzyść wnioskodawcy nie podważał zasadności przyznanego odszkodowania. W rozpatrywanej sprawie nie ulegało bowiem wątpliwości, że J. K. w oparciu o przepisy art. 8 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (j.t. Dz. U. z 2020 r., poz. 1820, nazywanej dalej "ustawą lutową") należało się odpowiednie odszkodowanie od Skarbu Państwa za szkodę wynikłą z niesłusznego tymczasowego aresztowania w okresie od 3 września 1982 r. do 2 sierpnia 1983 roku. Apelujący zakwestionował w swym środku odwoławczym wysokość odszkodowania przyznanego przez sąd I instancji, uznając je za zawyżone.

W pierwszym z zarzutów sformułowanych w apelacji prokurator podniósł, że przy wyliczaniu średniego miesięcznego wynagrodzenia wnioskodawcy uzyskiwanego w zakładzie pracy przed aresztowaniem, biegły wydający w tej sprawie opinie, na których oparł się sąd meriti, niezasadnie wyeliminował z obliczeń miesiąc kwiecień 1982 r., gdy pobory wnioskodawcy były bardzo niskie, pozostawiając miesiące marzec i maj tegoż roku, w których wynagrodzenie J. K. odbiegało na plus od zarobków w innych miesiącach. W ocenie prokuratora biegły nie był w stanie wyjaśnić tych rozbieżności, przyjął błędną metodę, zaś sąd winien celem pełnego wyjaśnienia tej kwestii dopuścić dowód z opinii innego biegłego w tym samym przedmiocie. W ocenie sądu odwoławczego apelujący co do tej kwestii nie miał racji i zarówno przyjęta przez biegłego metoda wyliczenia średniego wynagrodzenia otrzymywanego przez J. K. przed jego aresztowaniem nie była w istotnym stopniu wadliwa, jak i nie zachodziła potrzeba dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego w tym zakresie.

W toku ponownego rozpoznania tej sprawy w I instancji Sąd Okręgowy w Gliwicach uzyskał dokumenty źródłowe, tj. paski zarobkowe J. K. z okresu jego zatrudnienia w K.W.K. (...) od września 1980 r. do grudnia 1982 roku (k. 186, 187 akt sprawy). Trafną decyzją procesową było w takiej sytuacji zwrócenie się przez sąd meriti do powołanego już w tej sprawie biegłego z zakresu emerytur i rent K. S. o wydanie opinii uzupełniającej celem wyliczenia utraconych przez wnioskodawcę zarobków na podstawie nowo pozyskanych dokumentów, co biegły uczynił wydając pisemną opinię z dnia 7 listopada 2019 r. (k. 202-204). W tej opinii biegły wskazał, że ze względu na wprowadzenie nowych stawek płac w 1982 roku, tylko wynagrodzenie za poszczególne miesiące tegoż roku uwzględniał przy wyliczaniu zarobku utraconego przez wnioskodawcę, z wyłączeniem udokumentowanych na paskach poborów za miesiące, w trakcie których J. K. był już tymczasowo aresztowany. Ponadto biegły wskazał, że wyłączył z dokonywanych obliczeń także miesiąc kwiecień 1982 roku, z uwagi na nadzwyczajnie niskie uzyskane wówczas zarobki, co spowodowane było, zdaniem biegłego, faktem przebywania wtedy przez wnioskodawcę na zwolnieniu lekarskim oraz nieuwidocznieniem na paskach zarobkowych wypłacanego zasiłku chorobowego. Te wskazane przez biegłego powody nieuwzględniania przy dokonywanych obliczeniach miesiąca kwietnia 1982 r., zaakceptowane przez sąd I instancji, zostały racjonalnie i przekonująco uzasadnione. Sugestie apelującego, że pobory wnioskodawcy w maju 1982 r. mogły obejmować wynagrodzenie za dwa miesiące, a także wskazania, że biegły nie wytłumaczył, dlaczego wystąpiło znaczące podwyższenie płacy J. K. w marcu i maju rzeczonego roku, nie były przekonujące. Biegły dokonał dokładnej analizy pasków zarobkowych wnioskodawcy za okres poprzedzający jego aresztowanie i nie stwierdził, aby uwidoczniono na nich wypłaty zasiłku chorobowego w którymkolwiek miesiącu, nie tylko w kwietniu, co przemawiało za przyjęciem tezy, że zasiłek dokumentowany był na odrębnych listach, a jednocześnie przeczyło założeniu, że widoczne na paskach obniżenie poborów w kwietniu zostało zrekompensowane ich podwyższeniem w maju, co uzasadniałoby włączenie wszystkich pierwszych ośmiu miesięcy 1982 r. - łącznie z kwietniem - do ustalania średnich zarobków w tym okresie. Jednocześnie znaczące podwyższenie zarobków wnioskodawcy w marcu i maju 1982 r. było faktem potwierdzonym w dostępnych dokumentach płacowych, z których jednak nie wynikało, co dokładnie wpłynęło na te podwyżki, chociaż, jak już wskazano, nie były to kwoty wypłacanego zasiłku chorobowego. Sama niemożność dokładnego wskazania, jakie składniki wypłacanych zarobków wpłynęły na znaczne podwyższenie ich kwot w marcu i maju 1982 r., nie uzasadniała konieczności powoływania innego biegłego i dopuszczania dowodu z nowej opinii w omawianym zakresie, wobec niebudzących wątpliwości, poza kwietniem 1982 r., wskazań płynących ze źródłowych dokumentów płacowych. Przyjmowaniu hipotezy o możliwej wypłacie tzw. trzynastej lub czternastej pensji w maju 1982 r. stały na przeszkodzie przepisy przywoływanej przez prokuratora w uzasadnieniu apelacji ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o zasadach tworzenia i podziału zakładowego funduszu nagród oraz zakładowych funduszów socjalnego i mieszkaniowego (Dz. U. Nr 27, poz. 150, z późn. zm.), w szczególności art. 11 tejże ustawy wskazujący, że wypłata nagrody winna nastąpić w okresie pierwszych trzech miesięcy roku następnego. Należy jednak zaznaczyć, że to nie biegły, a sąd I instancji w uzasadnieniu orzeczenia wskazywał na taką ewentualność, więc nie zaistniały z tego względu powody osłabiające zaufanie do fachowości biegłego. W rozpatrywanym przypadku, w ocenie sądu II instancji, nie ziściły się warunki powołania innego biegłego ujęte w art. 201 k.p.k., gdyż w zaistniałych realiach opinia biegłego K. S., uzupełniana pisemnie i ustnie na rozprawie, była wyczerpująca i nic nie wskazuje, aby przy dostępnej dokumentacji płacowej kolejna opinia innego biegłego mogła doprowadzić do innych lub bardziej precyzyjnych ustaleń. Warto też odnotować, że prokurator obecny na rozprawie przed Sądem Okręgowym w Gliwicach w dniu 3 lutego br. złożył wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego dopiero w swej mowie końcowej, a zatem już po zamknięciu przewodu sądowego na rozprawie głównej, które nastąpiło po oświadczeniach stron, że nie żądają uzupełnienia przewodu sądowego, dlatego sąd I instancji nie musiał w tym przedmiocie wydawać postanowienia o oddaleniu wniosku dowodowego.

Z tych wszystkich względów sąd odwoławczy stwierdził, że nie doszło do naruszenia przepisów postępowania wskazanych na wstępie pierwszego punktu apelacji prokuratora.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz J. K. kwoty 119321 zł. z tytułu odszkodowania za niesłuszne tymczasowe aresztowanie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek ten był niezasadny w powiązaniu z omówionym powyżej zarzutem odwoławczym, skoro sam zarzut nie został uwzględniony. Nie było wystarczających, przekonujących podstaw do postulowanej przez prokuratora zmiany obliczeń przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego uzyskiwanego przez wnioskodawcę przed bezzasadnym aresztowaniem, polegającej na włączeniu do obliczeń poborów za kwiecień 1982 r., które wg dostępnych dokumentów były anormalnie niskie, co prowadziłoby do nieuzasadnionego obniżenia z tego powodu wysokości przyznanego odszkodowania.

3.2.

Zarzut I, tiret drugie: obraza przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, a to art. 442 § 3 kpk, poprzez niezastosowanie się do wskazań sądu odwoławczego i wbrew tym wskazaniom ustalenie wysokości szkody z pominięciem metody dyferencyjnej.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Prokurator w apelacji słusznie zwrócił uwagę na okoliczność, że w niniejszej sprawie Sąd Apelacyjny w Katowicach orzekał już jako sąd odwoławczy i wyrokiem z dnia 13 czerwca 2019 r., sygn. akt II AKa 174/19, uchylił wydane uprzednio w I instancji orzeczenie Sądu Okręgowego w Gliwicach w części dotyczącej zasądzonego odszkodowania i w tym zakresie przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Gliwicach. Jednocześnie w uzasadnieniu wyroku sądu odwoławczego znalazły się wskazania, że odszkodowanie powinno się opierać na ścisłym ustaleniu wysokości szkody, wyliczanej przy zastosowaniu metody dyferencyjnej, zgodnie z którą, w przypadku takim jak ten, szkodę stanowi różnica między stanem majątkowym, jaki zaistniałby, gdyby wobec wnioskodawcy nie stosowano tymczasowego aresztowania a stanem w chwili odzyskania wolności lub faktycznej możliwości zarobkowania. Szkoda winna więc stanowić różnicę pomiędzy sumą utraconych zarobków a wydatkami, jakie musiałby ponieść wnioskodawca na utrzymanie.

Sąd I instancji, rozpoznając ponownie tę sprawę, nie zastosował wskazanej wyżej metody dyferencyjnej i powołując się na poglądy wyrażone w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2019 r. (sygn. III KK 189/18, LEX nr 2692735) przyjął, że odszkodowanie w tym przypadku powinno odpowiadać pełnej sumie zarobków utraconych przez J. K. w okresie, kiedy był bezzasadnie aresztowany oraz gdy nie mógł podjąć pracy zarobkowej. Samo pominięcie zastosowania zaleconej przez sąd odwoławczy metody dyferencyjnej stanowiło naruszenie określonej przepisem art. 442 § 3 k.p.k. reguły, że zapatrywania prawne sądu odwoławczego są wiążące dla sądu, któremu przekazano sprawę do ponownego rozpoznania. Można byłoby jedynie przyjąć, że ta obraza przepisów postępowania nie miała wpływu na prawidłowość treści orzeczenia, gdyby poglądy Sądu Najwyższego przedstawione w przytoczonym judykacie zasługiwały na pełną akceptację, lub były wiążące dla sądów orzekających w tej sprawie, jednakże, według sądu odwoławczego orzekającego w niniejszym składzie, warunki te nie całkowicie zostały spełnione. Mimo słuszności wielu twierdzeń i przywołanych na ich poparcie przez Sąd Najwyższy argumentów, odnoszących się zwłaszcza do potrzeby odstąpienia od wykładni sprowadzającej wysokość odszkodowania dla represjonowanego do kwoty, jaką mógłby zaoszczędzić, gdyby nie został pozbawiony możliwości zarobkowania, nie można było podzielić tez przedstawionych w przywołanym wyżej wyroku Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2019 r. w całej rozciągłości, tj. również w części dotyczącej niestosowania metody dyferencyjnej odnośnie do wydatków na osobiste utrzymanie wnioskodawcy w rozpatrywanym okresie, przez znaczną część którego koszty wąsko rozumianego utrzymania samej osoby tymczasowo aresztowanego ponoszone były przez Skarb Państwa.

Należy zgodzić się z Sądem Najwyższym orzekającym w sprawie o sygn. akt III KK 189/18, że przy orzekaniu odszkodowania na podstawie ustawy lutowej nie powinno się uwzględniać wskazań z wytycznych wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej zawartych w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 1958 r. (729/58, OSNCK 1958, z. 4, poz. 34), ze względu na brak obecnie ich formalnej mocy wiążącej, a także utratę aktualności sformułowanych w nich tez, nie przystających do sytuacji społecznej i prawnej zaistniałej po zmianach ustrojowych w 1989 r. i nie uwzględniających dzisiejszego porządku prawnego opartego na przepisach Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku.

Trzeba także zgodzić się z tezą o obowiązku samodzielnego dokonywania wykładni przepisów prawa przez sąd rozpoznający daną sprawę, jak również podkreślić wypada, że dokonywana właśnie w taki sposób interpretacja przepisów prawnych nakazuje przyjąć, że pojęcie i zakres odszkodowania za poniesioną szkodę, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy lutowej, są takie same, jak w wypadku odszkodowania za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie ujętego w przepisach art. 552 k.p.k., a w obu tych przypadkach przy orzekaniu odszkodowania winno się uwzględniać przepisy Kodeksu cywilnego odnoszące się do szkody i obowiązku jej naprawienia. Potwierdzają to ustawowe odesłania dotyczące przepisów regulujących postępowanie w sprawach o odszkodowanie zawarte w art. 8 ust. 3 ustawy lutowej i w art. 558 k.p.k. Tym samym należy przyjąć, że każde odszkodowanie, zarówno oparte na normie z art. 8 ust. 1 ustawy lutowej, jak też na którymś z przepisów art. 552 k.p.k., czy też orzeczone w oparciu o przepisy Kodeksu cywilnego, opiera się na jednolitym w naszym porządku prawnym rozumieniu szkody i na tych samych regułach dotyczących sposobu jej określenia i naprawienia. W oparciu m. in. o przepis art. 361 § 2 k.c. naprawienie szkody o charakterze majątkowym obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono, przy czym obowiązuje zasada pełnego odszkodowania zobowiązująca sąd do precyzyjnego wyliczenia wartości szkody (gdy nie da się tego uczynić, sąd może zastosować przepis art. 322 k.p.c.) i orzeczenia o jej naprawieniu tak, aby uszczerbek w majątku poszkodowanego został dokładnie wyrównany, a przyznane odszkodowanie ani nie było niższe od rzeczywistej wysokości szkody, ani jej nie przewyższało. Wyliczanie wysokości szkody o charakterze majątkowym winno więc mieć co do zasady ścisły, wręcz "matematyczny" charakter i brak jest w nim pola do ocen o charakterze wartościującym, czy odwoływania się do określonego systemu aksjologicznego. Dlatego za niezasadne trzeba uznać posługiwanie się przez Sąd Najwyższy w cytowanym wyroku wykładnią celowościową (teza oznaczona punktem 3 w uzasadnieniu tego wyroku). Bez względu na ratio legis ustawy lutowej odszkodowanie za szkodę o charakterze majątkowym zasądzane na podstawie art. 8 ust. 1 tejże ustawy, podobnie jak odszkodowanie orzekane w oparciu o przepisy rozdziału 58 Kodeksu postępowania karnego, jak również każde inne odszkodowanie tego rodzaju (nie obejmujące zadośćuczynienia za krzywdy niemajątkowe), jeżeli nie znajdą w danym przypadku zastosowania odmienne przepisy ustawy lub - przy odszkodowaniach wynikłych z zobowiązań umownych - postanowienia umowy, powinno w pełni rekompensować szkodę materialną i stanowić ni mniej, ni więcej niż wartość poniesionej szkody. Mieszczący się w obrębie celów ustawy lutowej fakt, że chodzi tu o rekompensowanie szkód i krzywd osób celowo poddawanych represjom przez ówczesny aparat państwowy za godną najwyższego uznania działalność patriotyczną, jak było też w przypadku wnioskodawcy J. K., może być uwzględniany pośrednio jako okoliczność wzmagająca poczucie krzywdy u osoby represjonowanej, wpływająca na konieczność zasądzenia stosownie wyższego zadośćuczynienia, nie zaś odszkodowania.

Sąd Apelacyjny w Katowicach orzekający w tej sprawie nie znajduje wystarczająco uzasadnionych powodów, aby przy wyliczaniu odszkodowania za niesłuszne tymczasowe aresztowanie obejmującego utracone korzyści w postaci nieosiągniętych dochodów za okres uniemożliwienia normalnego zarobkowania, nie odejmować od sumy utraconego wynagrodzenia za pracę kosztów minimalnego, osobistego utrzymania wnioskodawcy, które z pewnością pokryłby ze swoich zarobków, gdyby pozostawał na wolności i nie był pozbawiony możliwości zarobkowania.

W zakresie, w którym koszty utrzymania osoby represjonowanej w zakładzie karnym, obejmujące dostarczanie wyżywienia, odzieży, czy środków czystości, poniósł de facto Skarb Państwa, nie jest wyłączone, w ocenie sądu odwoławczego, stosowanie wywodzonej z przepisu art. 361 § 2 k.c. zasady zaliczania na poczet szkody korzyści uzyskanych przez wnioskodawcę w trakcie pozbawienia wolności. Trudno podzielić argumentację przedstawioną w odniesieniu do tej kwestii przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 5 czerwca 2019 r., sygn. III KK 189/18, na które powoływał się sąd orzekający w tej sprawie w I instancji. W szczególności nieuprawnione wydaje się zawarte w tezie 5 tegoż uzasadnienia wnioskowanie polegające na zestawianiu sytuacji osób "słusznie pozbawionych wolności" z osobami, którym przysługuje prawo do odszkodowania na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy lutowej, zwieńczone konstatacją, że tylko te ostatnie muszą same ponosić koszty utrzymania w zakładzie karnym lub innej jednostce, będące przecież emanacją prawa do humanitarnego traktowania osób pozbawionych wolności, zakotwiczonego w przepisie art. 41 ust. 4 Konstytucji RP. Pomija się tu bowiem zasadniczy fakt, że żadna z wymienionych kategorii osób pozbawionych wolności nie jest pierwotnie zmuszana lub zobowiązana do ponoszenia kosztów swego utrzymania w miejscu przymusowego osadzenia. Skarbowi Państwa nie przysługuje żadne roszczenie w tym przedmiocie, zarówno wobec osób słusznie, jak i bezzasadnie pozbawionych wolności. Z diametralnie odmienną sytuacją mamy natomiast do czynienia, gdy osoba pozbawiona uprzednio wolności decyduje się na dochodzenie roszczenia odszkodowawczego z tego tytułu. W takim przypadku każda z osób realizujących uprawnienie wymienione w przepisie art. 41 ust. 5 Konstytucji RP, bez względu na to, czy swe żądanie opiera na przepisach ustawy lutowej, czy przepisach rozdziału 58 k.p.k., czy też nawet domagając się odszkodowania bezpodstawnie, mimo że była zasadnie pozbawiona wolności, winna liczyć się z tym, iż w przypadku zasądzenia odszkodowania za szkodę majątkową, będzie miało ono co do zasady charakter odszkodowania pełnego, tzn. nie zaniżonego, ale i nie nadmiernego - dokładnie odpowiadającego doznanemu uszczerbkowi majątkowemu, który wszakże nie obejmował kosztów, jakie dana osoba poniosłaby z własnego majątku na swoje niezbędne utrzymanie, czego będąc pozbawiona wolności nie musiała czynić.

W tym kontekście nie dochodzi również do naruszenia zasady równości wszystkich obywateli wobec prawa, unormowanej w art. 32 ust. 1 Konstytucji RP, gdyż ta reguła zakłada równe traktowanie osób znajdujących się w tej samej - ze względu na istotną cechę relewantną - sytuacji prawnej (patrz np. uzasadnienia wyroków Trybunału Konstytucyjnego z 6 maja 1998 r., sygn. K 37/97, OTK 1998/3/33, a także z 20 października 1998 r., sygn. K 7/98, OTK 1998/6/96; z 17 maja 1999 r., sygn. P 6/98, OTK 1999/4/76; z 21 stycznia 2014 r., sygn. SK 5/12, pkt III.3.6.2, OTK-A 2014/1/2; z 13 maja 2014 r., sygn. SK 61/13, pkt III.4.1, OTK-A 2014/5/52; czy z 21 lipca 2014 r., sygn. K 36/13, pkt III.2.1–2, OTK-A 2014/7/75, w których wskazywano, że konstytucyjna zasada równości wobec prawa polega na tym, że wszystkie podmioty prawa, charakteryzujące się daną cechą istotną - relewantną - w równym stopniu, mają być traktowane równo, a więc według jednakowej miary, bez zróżnicowań zarówno dyskryminujących, jak i faworyzujących). Oczywiste jest, że w tym przypadku, skoro chodzi o sposób obliczania odszkodowania za szkodę majątkową związaną z uprzednim pozbawieniem wolności, za cechę relewantną należy uznać wystąpienie z roszczeniem o takie odszkodowanie i uznanie tego roszczenia za słuszne co do zasady. Zatem jeżeli jednostce zasadnie dochodzącej odszkodowania za szkodę majątkową z tytułu uprzedniego pozbawienia jej wolności odlicza się z pełnej wysokości utraconych zarobków koszty własnego utrzymania, których nie poniosła podczas pozbawienia wolności, a musiałaby ponieść, gdyby pozbawiona wolności nie została i jednocześnie nie odlicza się takich kosztów osobie, która nie wystąpiła z rzeczonym roszczeniem, gdyż nie ma ich wówczas z czego odliczyć, to nie może być mowy o nierównym traktowaniu osób z tych istotnie odmiennych kategorii.

Nie przekonuje również argumentacja przedstawiona w tezie 8 wyroku Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2019 r., sygn. III KK 189/18. Rzeczywiście nieakceptowalna byłaby sytuacja, gdyby sprawca przestępstwa bezprawnego pozbawienia wolności innej osoby mógł od wysokości odszkodowania zasądzanego na rzecz ofiary, obejmującego utracone zyski za okres niemożności zarobkowania, odliczać koszty utrzymania osoby bezprawnie pozbawionej wolności, jakie poniósł w czasie popełniania tegoż występku. Niemożność takiego odliczenia nie wynikałaby jednak z zasad regulujących sposób wyliczania odszkodowania, tylko z faktu, że stanowiłoby to sprzeczne z zasadami współżycia społecznego nadużycie prawa podmiotowego, ujęte w art. 5 Kodeksu cywilnego. Takiego nadużycia prawa podmiotowego sąd odwoławczy nie dopatruje się na kanwie niniejszej sprawy, przy postulowanym przez apelującego prokuratora - zgodnie z wcześniejszym ugruntowanym orzecznictwem - zastosowaniu metody dyferencyjnej w odniesieniu do niezbędnych kosztów własnego utrzymania osoby represjonowanej w rozpatrywanym okresie.

Jako podobnie nieadekwatne dla rozstrzygnięcia tej konkretnej sprawy trzeba uznać dalsze przykłady zasądzania kwot obejmujących utracone zarobki, podane w omawianym judykacie Sądu Najwyższego. Przepisy ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych czynów zabronionych (j.t. Dz.U. z 2016 r., poz. 325) wprowadziły do naszego porządku prawnego swoisty instrument prawny w postaci rzeczonej kompensaty. Jej ustanowienie stanowiło realizację wymogów zawartych w dyrektywie Rady 2004/80/WE (Dz.U.UE-sp.19-7-65), wobec czego postanowienia polskiej ustawy implementującej powinny być interpretowane w zgodzie z unormowaniami tego aktu prawa Unii Europejskiej. Z samego tytułu ustawy oraz z jej przepisów wynika, że dotyczy ona kompensat na rzecz pokrzywdzonych tylko niektórymi przestępstwami, orzekana jest od Skarbu Państwa, tj. podmiotu niezwiązanego z wyrządzeniem szkody osobie pokrzywdzonej, a w jej art. 6 ust. 1 ustanowiono, nota bene na względnie niskim poziomie, górne kwotowe granice możliwej do przyznania kompensaty. Ponadto zgodnie z przepisem art. 3 tejże ustawy kompensata może obejmować wyłącznie 3 rodzaje enumeratywnie wyliczonych utraconych korzyści i poniesionych wydatków. Z pewnością unormowania przywołanej ustawy o państwowej kompensacie należy zaliczyć do odmiennych przepisów ustawy, o których mowa w art. 361 § 2 k.c. Oznacza to, że rzeczona kompensata jest specyficzną instytucją prawną, z porównania do której nie można wywodzić wiążących wniosków dla zakresów i sposobów obliczania odszkodowań na zasadach cywilnoprawnych w innych sprawach, w tym opartych na przepisach ustawy lutowej.

Z kolei przytoczone w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego, wydanego w sprawie o sygn. akt III KK 189/18, orzeczenia z zakresu prawa pracy dotyczące opartego na cywilnoprawnym reżimie odpowiedzialności deliktowej zasądzenia odszkodowania od pracodawcy na rzecz pracownika w zakresie przewyższającym wysokość odszkodowania przewidzianego w art. 58 k.p., wskazywały dosłownie na potrzebę zastosowania metody dyferencyjnej przy ustalaniu szkody i przyjmowały, że "co do zasady" w takich przypadkach szkodą byłaby utrata zarobku, który pracownik uzyskałby, gdyby umowa o pracę nie została bezzasadnie rozwiązana. Nie występowała jednak w tych sprawach pracowniczych istotna okoliczność istniejąca w realiach niniejszej sprawy, tj. że podmiot zobowiązany do odszkodowania ponosił podstawowe koszty utrzymania osoby uprawnionej do odszkodowania, które z pewnością pokrywałaby ona właśnie z utraconych zarobków mających wchodzić w skład odszkodowania. To sprawia, że judykaty z zakresu spraw pracowniczych powołane przez SN nie w pełni przystają do stanu faktycznego sprawy z wniosku J. K. i również na ich podstawie nie można formułować w pełni uprawnionych wniosków co do sposobu określenia wysokości należnego odszkodowania w sprawie niniejszej.

Zasadniczo na aprobatę zasługują natomiast, w ocenie Sądu Apelacyjnego w Katowicach orzekającego w tej sprawie, akceptowane przez sąd I instancji argumenty zaprezentowane w wymienionym wyroku Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2019 r., w punktach 6 i 7 pisemnego uzasadnienia, przemawiające przeciwko stosowaniu metody dyferencyjnej przy obliczaniu rozmiaru szkody w taki sposób, aby utożsamiać szkodę z wysokością oszczędności, jakie uprawniony do odszkodowania mógł poczynić z utraconych zarobków, gdyby nie został pozbawiony możliwości zarobkowania, a także odnoszące się do pomniejszania wyliczanej wysokości szkody o koszty utrzymania najbliższych poszkodowanego. Nie można bowiem uzależniać określenia wysokości szkody, które powinno być jak najbardziej zobiektywizowane, od indywidualnej i zmiennej w czasie zdolności danej jednostki do akumulowania majątku w postaci zgromadzonych oszczędności. Ponadto gros wydatków na dobra codziennego użytku, jakimi w tamtych czasach były np. telewizor kolorowy, samochód "F. (...)", pralka, a nawet nowe ubrania i obuwie, czy luksusowe alkohole, w istocie powiększały wartość majątku osoby, która je nabyła, chociaż nie można ich określić mianem oszczędności. Należy więc uznać za nieprzydatne do wyliczania wysokości szkody w takich przypadkach kryterium wartości oszczędności, jakie poszkodowany mógł poczynić ze swych zarobków, gdyby nie nastąpiło zdarzenie powodujące szkodę, jako nadmiernie, niezasadnie zawężające zakres należnego odszkodowania i odbiegające od istoty metody dyferencyjnej rozumianej jako ustalanie różnicy między mieniem, jakim poszkodowany dysponowałby, gdyby nie było zdarzenia wywołującego szkodę, a mieniem, jakim rzeczywiście dysponował w momencie zakończenia oddziaływania na jego majątek tegoż zdarzenia.

Trafnie również Sad Najwyższy w cytowanym tu wielokrotnie orzeczeniu, a w ślad za nim sąd I instancji, stwierdził bezpodstawność pomniejszania należnego odszkodowania obejmującego wartość utraconych zarobków o koszty utrzymania rodziny poszkodowanego. Nie ulega wątpliwości, że w okresie, gdy represjonowany pozbawiony był możliwości zarobkowania, jego najbliżsi zmuszeni byli do pozyskania środków na utrzymanie we własnym zakresie, mogli więc również tak uczynić, gdyby szkoda nie wystąpiła. Ponadto słusznie Sąd Najwyższy wskazał na niedające się pogodzić z konstytucyjnymi regułami urzeczywistniania zasad sprawiedliwości społecznej oraz równości wobec prawa, określonymi w art. 2 i 32 ust. 1 Konstytucji RP, konsekwencje stosowania metody dyferencyjnej obejmującej w takich przypadkach koszty utrzymania rodziny represjonowanego, prowadzące do różnorodnego traktowania poszkodowanych w zależności od zaradności lub rozrzutności członków ich rodzin.

Z wszystkich przedstawionych powyżej względów sąd odwoławczy uznał za zasadny zarzut z punktu I tiret drugie apelacji prokuratora, ale jedynie w części, w której zakwestionowano bezzasadne - z naruszeniem przepisu art. 442 § 3 k.p.k. - odstąpienie od zastosowania metody dyferencyjnej w zakresie pomijającym odliczanie od utraconych zarobków stanowiących przedmiot szkody także wąsko ujmowanych kosztów własnego utrzymania przez poszkodowanego, które z pewnością poniósłby z utraconego wynagrodzenia.

Dotyczy to w sprawie niniejszej, oprócz okresu tymczasowego aresztowania wnioskodawcy, także dalszego okresu, kiedy był pozbawiony możliwości zarobkowania w konsekwencji wcześniejszego aresztowania. Nie osiągał on wówczas utraconych zarobków z poprzedniego zakładu pracy, a jednak najwęziej rozumiane koszty utrzymania jego osoby musiały zostać pokryte. Wnioskodawca nie wykazał, aby w tym zakresie powiększyły się pasywa jego majątku, czyli że winien był komuś koszty tego utrzymania później zwrócić. Oznacza to, że albo uzyskał je własnym sumptem, albo ktoś za niego dobrowolnie i bezzwrotnie je wyłożył. Nie uzasadnia to więc objęcia odszkodowaniem orzekanym w niniejszym postępowaniu tych kosztów dalszego osobistego utrzymania, gdyż w tym zakresie nie wykazano, aby nastąpił po stronie oskarżonego rzeczywisty uszczerbek majątkowy.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz J. K. kwoty 119321 zł. z tytułu odszkodowania za niesłuszne tymczasowe aresztowanie.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd Okręgowy w Gliwicach zaskarżonym wyrokiem zasądził od Skarbu Państwa na rzecz J. K. odszkodowanie w kwocie 166.975,- złotych z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku. Zasądzona kwota odpowiadała wyliczonej przez ten sąd pełnej wysokości zarobków utraconych przez wnioskodawcę na skutek niesłusznego tymczasowego aresztowania, po odliczeniu kwot wypłaconych mu w czasie pozbawienia wolności przez pracodawcę oraz po dokonaniu waloryzacji tych zarobków do poziomu średniego miesięcznego wynagrodzenia w kraju w chwili złożenia wniosku o odszkodowanie.

Prokurator w apelacji domagał się m.in. zastosowania metody dyferencyjnej i odjęcia od kwoty utraconych zarobków wyliczonej przez sąd I instancji wydatków, jakie wnioskodawca musiałby ponieść na utrzymanie. Według wyliczeń przedstawionych przez apelującego prawidłowo zasądzone odszkodowanie winno zamykać się kwotą 119.321,- złotych.

Sąd II instancji częściowo podzielił argumentację przedstawioną w środku odwoławczym, uznając jednak, że nie zachodzi potrzeba obliczania na nowo średnich zarobków wnioskodawcy sprzed osadzenia z uwzględnieniem niskich poborów za kwiecień 1982 r., o czym była mowa w poprzednim punkcie tego wyroku. Ponadto należy stwierdzić, iż proponowana przez prokuratora szacunkowo kwota 2.000 złotych miesięcznie wydatków wnioskodawcy na utrzymanie przyjęta została nadmiernie dowolnie. Dlatego sąd odwoławczy zdecydował się na dokonanie własnego wyliczenia należnego odszkodowania w sposób przedstawiony poniżej.

Za prawidłowe uznano wyliczenia dokonane przez biegłego i zaakceptowane przez sąd I instancji, z których wynikało, że J. K. przed tymczasowym aresztowaniem uzyskiwał średnio miesięcznie zarobki na poziomie 160,14% średniego miesięcznego wynagrodzenia w kraju w tamtym okresie, natomiast kwoty wypłacone wnioskodawcy przez zakład pracy w początkowym okresie aresztowania stanowiły łącznie 103,3% tegoż średniego wynagrodzenia.

Jak wskazano powyżej, od wartości utraconych zarobków należało odjąć koszty własnego utrzymania wnioskodawcy, które poniósłby z tych zarobków. Jak zauważył prokurator w uzasadnieniu swego środka odwoławczego, brak jest dowodów pozwalających na poczynienie dokładnych ustaleń faktycznych co do rzeczywistej wysokości wydatków, jakie w tamtym czasie wnioskodawca wykładał i musiałby wyłożyć na indywidualne utrzymanie. Z tego względu uzasadnione jest w tej kwestii sięgnięcie po rozwiązanie przewidziane w art. 322 k.p.c. i ustalenie wysokości tych wydatków w sposób przybliżony. Jednakże zaproponowane przez apelującego, przy odwołaniu się wyłącznie do zasad logicznego myślenia i doświadczenia życiowego, przyjęcie poziomu tych wydatków wg cen obowiązujących w chwili obecnej na odpowiadające kwocie 2.000,- zł miesięcznie, jawi się jako nazbyt dowolne. Sąd odwoławczy uznał, że bardziej zasadne, precyzyjniej oddające rzeczywisty stan rzeczy będzie posiłkowanie się wyliczeniami wartości minimum socjalnego i minimum egzystencji dla 1-osobowego gospodarstwa domowego w różnych latach, publikowanymi przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, na podstawie danych GUS, na stronie internetowej Instytutu (pod adresem: https://www.ipiss.com.pl/?zaklady=minimum-egzystencji-2 oraz: https://www.ipiss.com.pl/?zaklady=minimum-socjalne). Za zasadne uznano oparcie się tu na wartości minimum egzystencji obejmującego tylko koszty zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, gdyż w takim najwęższym zakresie koszty te były w czasie tymczasowego aresztowania pokrywane przez Skarb Państwa i musiały być pokryte po ustaniu aresztu do momentu wyjazdu wnioskodawcy z kraju. Niestety opublikowane dotychczas wartości minimum egzystencji obejmują najwcześniej rok 1993, podczas gdy wartości minimum socjalnego zostały podane rokrocznie począwszy od roku 1981. Istotnymi dla tej sprawy są dane dotyczące roku 1982 - czyli wg stanu na początek tymczasowego aresztowania, gdyż na ten moment oszacowano również wysokość średnich zarobków wnioskodawcy, a racjonalne jest założenie, że w późniejszym czasie wzrastałyby koszty utrzymania, ale również proporcjonalnie wzrastałyby przychody wnioskodawcy, jeśliby nie został pozbawiony możliwości zarobkowania. Zauważyć jednak można, że stosunek minimum egzystencji do minimum socjalnego za lata 1993-2000 pozostawał na względnie stałym poziomie i wynosił średnio 44,5%. Zatem skoro minimum socjalne za 1982 rok dla 1-osobowego gospodarstwa domowego plasowało się na poziomie 6.400,- złotych, to minimum egzystencji w tamtym czasie winno wynieść 2.848,- zł, co przyjmując za średnie wynagrodzenie wówczas w kraju kwotę 11.631,- zł oznaczało, że minimalne wydatki na własne utrzymanie, jakie ponosiłby wnioskodawca ze swych utraconych zarobków stanowiły 24,5% średniego miesięcznego wynagrodzenia za pracę. Odejmując ten wskaźnik od wyliczonego wcześniej średniego poziomu miesięcznego wynagrodzenia wnioskodawcy przed osadzeniem, tj. 160,14%, uzyskuje się współczynnik 135,64% średniego miesięcznego wynagrodzenia krajowego za pracę jako wysokość należnego wnioskodawcy odszkodowania za 1 miesiąc pozbawienia możliwości zarobkowania na skutek niesłusznego tymczasowego aresztowania, zgodnie z przyjętym przez sąd odwoławczy sposobem zastosowania metody dyferencyjnej.

Przy dokonywaniu stosownej waloryzacji współczynnik ten należy odnieść jednak nie do średniego wynagrodzenia za pracę w dniu zgłoszenia wniosku, jak to uczynił sąd meriti, lecz w dniu wyrokowania, a to z tego względu, że w zakresie odsetek w postępowaniu na podstawie ustawy lutowej przyjmuje się nieco odmienne zasady niż w sprawach cywilnych, czego wyrazem jest zasądzenie odsetek ustawowych przez sąd I instancji od daty prawomocności wyroku, a nie od daty złożenia wniosku. Zgodnie z ostatnim ogłoszonym przed datą wyrokowania w II instancji komunikatem Prezesa GUS z dnia 10 listopada 2020 r. (M.P. poz. 1030), przeciętne wynagrodzenie w III kwartale 2020 roku wynosiło 5168,93 zł. Zatem 135,64% tej kwoty to 7011,14 złotego i jest to wartość jednomiesięcznych korzyści utraconych przez wnioskodawcę. Po podzieleniu przez 30 - wartość jednodniowa wynosi 233,70 zł. Odszkodowanie za 23 miesiące winno więc wynosić 161.256,22 zł, za kolejne 6 dni - 1.402,20 zł, a po odjęciu od sumy tych kwot 103,3% przeciętnego wynagrodzenia, czyli 5339,50 złotych - jako równowartości wypłaconych wnioskodawcy kwot na początku okresu jego aresztowania - uzyskuje się, w zaokrągleniu do pełnego złotego, kwotę 157.319,- złotych stanowiącą należne J. K. odszkodowanie.

3.3.

Zarzut II: błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na uznaniu wbrew zasadom prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, opinii biegłego z zakresu emerytur i rent za pełną oraz jasną i przyjęcie na jej podstawie błędnej tezy co do średniego wynagrodzenia z wyłączeniem kwietnia i ustalenie w oparciu o nią wysokości odszkodowania z wyłączeniem zasady dyferencyjnej w kwocie 166.975,00 złotych, podczas gdy w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy kwota ta winna wynosić 115.426,00 zł.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W tym zarzucie podniesiono wystąpienie błędów w ustaleniach faktycznych sądu I instancji będących następstwem i dokładnie odpowiadających uchybieniom proceduralnym wskazywanym w obu podpunktach zarzutu apelacyjnego oznaczonego cyfrą I. Szczegółowe rozważania co do tych uchybień przedstawiono wyżej w punktach 3.1 oraz 3.2 niniejszego uzasadnienia, do których należy tu odesłać, gdyż odnoszą się one wyczerpująco także do zarzucanych przez prokuratora błędów w ustaleniach faktycznych mających być rezultatem zarzuconych naruszeń przepisów postępowania.

Zatem z powodów szczegółowo opisanych w punktach 3.1 i 3.2 uznano zarzut prokuratorski za zasadny jedynie w części, w której podniesiono, że na skutek niewłaściwego zastosowania metody dyferencyjnej przy wyliczaniu wartości szkody błędnie ustalono jej wysokość, ale tylko w zakresie przekraczającym kwotę 157.319,- złotych.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz J. K. kwoty 119321 zł. z tytułu odszkodowania za niesłuszne tymczasowe aresztowanie.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z wszystkich rozważań przedstawionych przez sąd odwoławczy w tym uzasadnieniu wynika, że jedyny wniosek odwoławczy prokuratora, sformułowany na kanwie wszystkich zarzutów podniesionych w apelacji, zasługiwał na uwzględnienie wyłącznie w części, w której postulował obniżenie zasądzonego odszkodowania, lecz tylko do kwoty 157.319,- złotych. Według przedstawionych wyżej przez sąd odwoławczy reguł wyliczenia oraz konkretnych obliczeń, właśnie ta kwota w pełni odpowiadała doznanej przez J. K. szkodzie majątkowej w postaci utraconych korzyści z zarobków nieuzyskanych na skutek pozbawienia go możności zarobkowania w rezultacie niesłusznego tymczasowego aresztowania, którego dotyczyło postępowanie w tej sprawie.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymano w mocy zaskarżony wyrok w zakresie wykraczającym poza dokonaną zmianę.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Nie było uzasadnionych podstaw do dalej idącej ingerencji w treść zaskarżonego rozstrzygnięcia.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Obniżono zasądzone od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy J. K. odszkodowanie do kwoty 157.319 złotych.

Zwięźle o powodach zmiany

Powody te zostały szczegółowo omówione w punktach 3.1 i 3.2 niniejszego uzasadnienia.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Kosztami postępowania odwoławczego obciążono Skarb Państwa zgodnie z przepisem art. 13 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (j.t. Dz. U. z 2020 r., poz. 1820)

PODPIS

SSA Karina Maksym SSA Robert Kirejew SSA Iwona Hyła

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

rozstrzygnięcie o wysokości odszkodowania zasądzonego od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy J. K. tytułem odszkodowania za poniesiona szkodę wynikłą z niesłusznego aresztowania w okresie od 3.09.1982 r. do 2.08.1983 r.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana