Sygn. akt VII P 492/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

L., 21 września 2018 roku

Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSR Agnieszka Błach-Jóźwik

Ławnicy Joanna Stasiak

Robert Kuśmierz

Protokolant Joanna Mucha

po rozpoznaniu 18 września 2018 roku w L.

na rozprawie

sprawy

z powództwa S. M. (1)

przeciwko (...) w L.

o przywrócenie do pracy i wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy ewentualnie odszkodowanie w związku z wygaśnięciem stosunku pracy

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od S. M. (1) na rzecz I. Administracji Skarbowej w L. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

J. A. B. R. K.

VII P 492/17

UZASADNIENIE

31 sierpnia 2017 roku S. M. (1) wniósł pozew o przywrócenie go do pracy w (...)w miejscu pracy z dnia 10 maja 2017 roku, tj. w Referacie Realizacyjnym w L. w L. (...) w B. na stanowisku funkcjonariusza ww. służby, żądając jednocześnie zasądzenia od pozwanego na jego rzecz wynagrodzenia za cały czas pozostawania bez pracy pod warunkiem ponownego zatrudnienia w (...) w L. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a także wypłaty odszkodowania w wysokości wyliczonej na podstawie art. 23 k.p.c. w wysokości ww. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty; wniósł także o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesowych, w tym kosztów procesowych zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu podał, że 28 sierpnia 2017 roku otrzymał pismo informujące o wygaśnięciu umowy o pracę w dniu 31 sierpnia 2017 roku na podstawie art. 170 ustawy przepisy wprowadzające ustawę do(...). Wskazał, iż wygaśnięcie jest niezgodne z prawem, a w szczególności z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 maja 2007 r. /sygn. akt K 2/17/ oraz przepisami art. 2, 32, 60 Konstytucji RP, zaś art. 144 ustawy o (...) ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. jest niezgodny z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego oraz przepisami art. 2, 7, 32, 60 Konstytucji RP; wygaśnięcie powoduje również uniemożliwienie mu skorzystania z przywileju wcześniejszej emerytury mundurowej, którą by nabył w chwili otrzymania propozycji pracy wraz z możliwością dodatkowego zatrudnienia.

W toku procesu sprecyzował powództwo żądając ostatecznie od (...) w L. przywrócenia do pracy oraz wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy ewentualnie odszkodowania w związku z wygaśnięciem stosunku pracy wraz z odsetkami od 31 sierpnia 2017 roku ( p. k. 30v i k. 107).

Pozwana (...)w L. wnosiła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według obowiązujących norm.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew wyjaśniono, że Dyrektorzy (...) składali odpowiednio pracownikom oraz funkcjonariuszom, w terminie do 31 maja 2017 roku, pisemne propozycje określające nowe warunki zatrudnienia albo pełnienia służby lub też nie składali takich propozycji. Niezłożenie powodowi propozycji służby miało swą podstawę w treści art. 144 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o (...) (Dz.U. z 2016 r., poz. 1948 z późn. zm.), z którego wynika, że w jednostkach organizacyjnych (...) może być zatrudniona albo pełnić służbę osoba, która nie pełniła służby zawodowej ani nie pracowała w organach bezpieczeństwa państwa wymienionych w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnieniu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz.U. z 2016 r., poz. 1721) ani nie była ich współpracownikiem. W związku z tym ustawodawca w art. 177 ustawy Przepisy wprowadzające (...) nakazał pracownikom oraz funkcjonariuszom urodzonym przed 1 sierpnia 1972 roku złożenie oświadczenia dotyczącego pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy o ujawnieniu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990…, oświadczenia lustracyjnego. Powód 31 marca 2017 roku złożył oświadczenie, że pracował w organach bezpieczeństwa państwa wymienionych w art. 2 ustawy o ujawnieniu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990.... co było powodem, że Dyrektor(...) w L. nie przedstawił powodowi pisemnej propozycji określającej nowe warunki zatrudnienia. Zaznaczono, że Trybunał Konstytucyjny nie badał dotąd zgodności ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o (...) z ustawą zasadniczą w jakimkolwiek zakresie. Skoro zatem żaden z przepisów tej ustawy nie został zakwestionowany przyjąć należy, że obowiązuje w całości.

Ustalony w toku procesu stan faktyczny był następujący.

S. M. (1) od 1 kwietnia 2003 roku został zatrudniony w Ministerstwie Finansów na stanowisku specjalisty w (...) na podstawie umowy o pracę na czas określony. Z dniem 15 kwietnia 2003 roku został przeniesiony na podstawie art. 53 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o służbie cywilnej na stanowisko starszego referendarza w Oddziale (...) w L.; od 1 kwietnia 20014 roku został zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.

(okoliczności niesporne p. dokumenty w części B akt osobowych)

Pismem z 23 lutego 2017 roku pracodawca, w uzgodnieniu z Dyrektorem (...) na podstawie art. 165 ust. 6 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o (...) (Dz.U. poz. 1948/ 2016), poinformował S. M. (1), że z dniem 1 marca 2017 roku będzie świadczył pracę w (...) w L., realizując zadania w L. (...) w B.; jako miejsce wykonywania obowiązków służbowych wskazano L. przy ul. (...).

(okoliczności niesporne, p. pismo z 23 lutego 2017 roku – k. 158 części B akt osobowych)

31 marca 2017 roku, na podstawie art. 144 ust. 2 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o (...) (Dz. U. poz. 1949/2016), S. M. (1) złożył oświadczenie, że pracował w organach bezpieczeństwa państwa wymienionych w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz.U. poz.1721/2016).

(okoliczności niesporne, p. oświadczenie – k. 166 części B akt osobowych)

Pismem z 10 maja 2017 roku, Dyrektor (...) w L. poinformował S. M. (1), że z uwagi na złożone przez niego oświadczenie z 31 marca 2017 roku na podstawie art. 177 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzajcie ustawę o (...), nie otrzyma pisemnej propozycji określającej nowe warunki zatrudnienia lub spełniania służby. Jednocześnie na czas od 12 maja do 31 sierpnia 2017 roku powierzył mu wykonywanie zadań w Dziale (...) 2 – C. (...) L. (...) w B..

(okoliczności niesporne, p. pismo z 10 maja 2017 roku – w części B akt osobowych, p. też zeznania A. G. – k. 109-110)

Pismem z 11 maja 2017 roku S. M. (1) zwrócił się do Dyrektora (...) w L. o ponowne przeanalizowanie decyzji i pozostawienia go w dotychczasowym miejscu wykonywania pracy, tj. (...)w L..

Do 31 maja 2017 roku S. M. (1) nie otrzymał jednak propozycji dalszego zatrudnienia, zaś pismem z 9 czerwca 2017 roku poinformowano go, że miejscem świadczenia pracy pozostaje D. (...) 2 L. (...) w B. i do wygaśnięcia stosunku pracy, tj. do 31 sierpnia 2017 roku, powierzono mu stanowisko starszego kontrolera skarbowego.

(okoliczności niesporne p. pismo S. M. z 11 maja 2017 roku, pismo pracodawcy z 9 czerwca 2017 roku – w części B akt osobowych, p. te ż zeznania A. G. – k. 109-110)

Sąd zważył, co następuje.

Zgodnie z treścią art. 67 k.p. w zakresie roszczeń pracownika odwołującego się do sądu pracy w razie naruszenia przez pracodawcę przepisów o wygaśnięciu stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu pracy określające uprawnienia pracownika w razie niezgodnego z prawem rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia – pracownik może więc żądać przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach, wraz z wynagrodzeniem za czas pozostawania bez pracy, albo zasądzenia odszkodowania (p. art. 56 § 1 k.p. i art. 57 § 1 k.p.).

Zasady i tryb utworzenia (...), z czym wiązała się likwidacja dotychczasowego pracodawcy powoda – (...) w L., określała ustawa 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o (...) (Dz. U. poz. 1948/2016 ze zm.). Przepisy tej ustawy regulowały także sytuację pracowników likwidowanych urzędów i tak: zgodnie z treścią art. 165 ust. 3 pracownicy zatrudnieni w urzędach (...) stali się z dniem wejścia w życie ustawy o (...) pracownikami zatrudnionymi w jednostkach organizacyjnych (...) chyba że do 31 maja 2017 roku nie otrzymali pisemnej propozycji określającej nowe warunki zatrudnienia – w takim wypadku ich stosunku pracy wygasały z dniem 31 sierpnia 2017 roku stosownie do treści art. 170 ust. 1 pkt 1 ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o (...).

Jak wynika z przytoczonych przepisów: z woli ustawodawcy stosunki pracy pracowników likwidowanych urzędów(...) wygasały z dniem 31 sierpnia 2017 roku – o ile do 31 maja 2017 roku dyrektor nowo powstałej jednostki organizacyjnej(...) nie zaproponował im nowych warunków zatrudnienia w tej jednostce. Trzeba przy tym podkreślić, że przepisy ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o (...) nie nałożyły na nowych pracodawców obowiązku kontynuowania z tymi pracownikami zatrudnienia po 31 sierpnia 2017 roku, co wynika wyraźnie z art. 170 ust. 1 pkt 1 tej ustawy. A zatem: oznaczało to możliwość, a nie konieczność, złożenia propozycji nowych warunków zatrudnienia przez nowego pracodawcę.

Trzeba przy tym wyjaśnić, że w przypadku reform administracji publicznej przyjętym przez ustawodawcę standardem stały się przepisy przewidujące wygaśnięcie stosunków pracy w reformowanych jednostkach. Wiele tego rodzaju ustaw przewidywało wygaśnięcie stosunków pracy pracowników poszczególnych jednostek z uwagi na brak propozycji dalszego zatrudnienia w nowej strukturze. Przepisy te poddawane były kontroli konstytucyjnej i wielokrotnie już Trybunał Konstytucyjny uznawał takie regulacje za zgodne z Konstytucją RP, przyjmując jako wzorzec kontroli art. 2, art. 24, art. 32 ust.1, art. 45 ust. 1, art. 65 ust. 1 i 5 Konstytucji (p. np. wyrok z 13 marca 2000 roku K 1/99 OTK nr 2/2000, poz. 59, wyrok z 21 marca 2005 roku P 5/04 OTK-A nr 3/2005, poz. 26, wyrok z 12 lipca 2011 roku K 26/09 Dz. U nr 153, poz. 911).

Jednocześnie, ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o (...) (Dz. U. poz. 1949/2016) przewidywała w art. 144, że w jednostkach organizacyjnych(...) może być zatrudniona albo pełnić służbę osoba, która nie pełniła służby zawodowej ani nie pracowała w organach bezpieczeństwa państwa wymienionych w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. poz. 2186/2017), ani nie była ich współpracownikiem (ust. 1); dlatego też przy naborze do pracy albo przyjęciu do służby w jednostkach organizacyjnych (...), kandydaci urodzeni przed 1 sierpnia 1972 roku są obowiązani do złożenia kierownikowi jednostki organizacyjnej oświadczenia dotyczącego pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w ust. 1, lub współpracy z tymi organami (ust. 2).

W związku z tym wymogiem, na podstawie art. 177 ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o (...), pracownik oraz funkcjonariusz likwidowanych w ramach reformy(...) urzędów urodzony przed 1 sierpnia 1972 roku także zobowiązany był złożyć w terminie do 31 marca 2017 roku oświadczenie, o którym mowa w art. 144 ust. 2 ustawy o (...).

Nie było natomiast okolicznością sporną, że powód 31 marca 2017 roku złożył oświadczenie, że pracował w organach bezpieczeństwa państwa wymienionych w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów, co – zgodnie z treścią art. 144 ustawy o (...) – stanowiło negatywną przesłankę dla możliwości zatrudnienia w (...). W konsekwencji Dyrektor (...)w L. nie przedstawił mu propozycji określającej nowe warunki zatrudnienia, zaś stosunek pracy powoda wygasł z dniem 31 sierpnia 2017 roku.

Trzeba zaznaczyć, że wymóg określony w art. 144 ustawy o (...) należy traktować podobnie jak każdy inny z wymogów, jakie ustawodawca stawia osobom zatrudnionym w jednostkach (...), co oznacza, że w jednostce organizacyjnej (...) nie może pozostawać w zatrudnieniu ani funkcjonariusz ani pracownik objęty zakazem z art. 144 ust. 1 ustawy o (...)– w takim przypadku funkcjonariusz musi być zwolniony ze służby. Złożenie przez powoda oświadczenia, że pracował w organach bezpieczeństwa państwa wymienionych w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów wyłączało zatem możliwość przedstawienia mu propozycji kontynuowania zatrudnienia w jednostkach (...).

Trzeba zaznaczyć, że w powoływanym przez powoda wyroku z 11 maja 2007 roku K 2/07 Trybunał Konstytucyjny stanął na stanowisku, że ramy konstytucyjne dopuszczają lustrację, która nie może budzić wątpliwości zarówno z punktu widzenia zgodności z Konstytucją, a zwłaszcza wyrażoną w art. 2 koncepcją demokratycznego państwa prawnego, jak i z punktu widzenia standardów międzynarodowych, formułując jedynie zespół pewnych zasad, które na przyszłość winny być respektowane przez ustawodawcę – m.in. zdecydowanie wyłączając z jej zakresu osoby sprawujące stanowiska w organizacjach prywatnych lub półprywatnych. Podkreślenia przy tym wymaga, że przepisy art. 144 ust. 1 ustawy o (...) oraz art. 177 ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o (...) z pewnością nie dotyczą jednak stanowisk w sferze niepublicznej i korzystają z domniemania konstytucyjności.

Nie znajdując więc podstaw do stwierdzenia naruszenia przez pracodawcę powoda przepisów o wygaśnięciu stosunku pracy i w konsekwencji uznania wygaśnięcia stosunku pracy powoda za niezgodne z prawem, należało powództwo oddalić – tak w zakresie żądania przywrócenia do pracy i wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, jak i żądania ewentualnego zasądzenia odszkodowania (p. art. 56 § 1 k.p. i art. 57 § 1 k.p. w związku z art. 67 k.p.).

II. Zgodnie z podstawową zasadą rozstrzygania o kosztach procesu wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi (na jego żądanie) poniesione przez niego koszty procesu – niezbędne do jego prowadzenia.

Zgodnie z treścią art. 98 § 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez pełnomocnika będącego radcą prawnym zalicza się wynagrodzenie tego pełnomocnika – w granicach określonych przepisami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. poz. 1804/2015 ze zm.). Zgodnie z treścią rozporządzenia stawka minimalna w sprawach z zakresu prawa pracy o przywrócenie do pracy albo odszkodowanie wynosi 180 zł – i taką też kwotę zasądzono od powoda na rzecz pozwanej (...)tytułem zwrotu kosztów procesu.

Z tych wszystkich względów należało orzec jak w sentencji.