POSTANOWIENIE

Dnia 5 lutego 2021 roku

Sąd Okręgowy w Łodzi w V Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący: sędzia Damian Krakowiak

Protokolant: st. sekr. sąd. Dorota Lerka

przy udziale prokuratora Tomasza Grona

po rozpoznaniu

sprawy A. P.

co do którego warunkowo umorzono postępowanie o czyn z art. 191 § 1 k.k.

z zażalenia obrońcy

na postanowienie Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi z dnia
15 września 2020 roku

o podjęciu postępowania karnego wobec A. P. warunkowo umorzonego wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi z dnia
29 marca 2018 roku w sprawie V K 649/17

na podstawie art. 437 § 1 i § 2 k.p.k. w zw. z art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k.

postanawia:

zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że nie podejmować wobec A. P. postępowania karnego warunkowo umorzonego wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi z dnia 29 marca 2018 roku w sprawie
o sygn. V K 649/17.

UZASADNIENIE

Postanowieniem Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi z dnia
15 września 2020 roku na podstawie art. 68 § 1 k.k. podjęto postępowanie karne wobec A. P. warunkowo umorzone wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi z dnia 29 marca 2018 roku w sprawie V K 649/17.

Postanowienie zaskarżyła w całości obrońca, zarzucając:

- relewantną obrazę przepisów, to jest art. 7, 410 k.p.k. poprzez dowolne przyjęcie, że pozytywna prognoza kryminologiczna względem A. P. jest nietrafna oraz zaniechanie ustalenia, że naruszenie porządku prawa miało charakter rażący, podczas gdy nie zostało to w sposób dostateczny wykazane,

- naruszenie art. 68 § 1 k.k. poprzez przyjęcie, że popełnienie przestępstwa skarbowego stanowi przesłankę obligatoryjnego podjęcia warunkowo umorzonego postępowania, podczas gdy popełnienie takiego przestępstwa implikuje fakultatywną możliwość podjęcia w razie ustalenia, że naruszenie porządku prawnego miało charakter rażący.

W konsekwencji skarżąca wniosła o uchylenie postanowienia i umorzenie postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Zażalenie jest zasadne. Podniesione przez obrońcę zarzuty zasługiwały na uwzględnienie.

Słuszny był zarzut obrazy przepisu art. 68 § 1 k.k. Sąd a quo dokonał błędnej wykładni przedmiotowej normy.

Zdaniem Sądu skazanie za umyślne przestępstwo skarbowe nie stwarza podstawy do obligatoryjnego podjęcia postępowania warunkowo umorzonego
( J. Lachowski, w: M. Królikowski, R. Zawłocki (red), Kodeks karny. Część ogólna. Tom II, Warszawa 2015, s. 358, V. Konarska-Wrzosek, w: V. Konarska-Wrzosek (red.), Kodeks karny. Komentarz do art. 68, WKP 2020, Lex/el , J. Skupiński, J. Mierzwińska-Lorencka, w: R. A. Stefański (red.), Kodeks karny. Komentarz do art. 68, Warszawa 2020, Legalis).

Za takim wynikiem wykładni przemawiają następujące argumenty.

Przede wszystkim wskazać należy na odrębność (autonomiczność) systemu prawa karnego powszechnego i prawa karnego skarbowego. Jej wyrazem jest wprowadzenie przez ustawodawcę w Kodeksie karnym skarbowym odrębnej części ogólnej. Odpowiednie stosowanie do przestępstw skarbowych przepisu art. 68 k.k. (na mocy art. 20 § 2 k.k.s.) oznacza jedynie tyle, że w razie warunkowego umorzenia postępowania za delikt skarbowy postępowanie będzie podjęte w razie skazania za przestępstwo umyślne skarbowe w okresie próby (inaczej, błędnie B. Kunicka-Michalska, w: M. Melezini (red.), System Prawa Karnego. Tom 6. Kary i inne środki reakcji prawnokarnej, Warszawa 2016, s. 1092).

Po wtóre w Kodeksie karnym ustawodawca w innych przepisach także odróżnił przestępstwo od przestępstwa skarbowego (art. 235 k.k. „ o przestępstwo, w tym
i przestępstwo skarbowe”, art. 236 „ o popełnienie przestępstwa, w tym i przestępstwa skarbowego”, art. 239 „ sprawcy przestępstwa, w tym i przestępstwa skarbowego”, art. 238 „ o przestępstwie, lub o przestępstwie skarbowym”). Dowodzi to tego, że ustawodawca, chcąc objąć zakresem normy przestępstwo skarbowe, daje temu wyraz w treści samego przepisu. Doprecyzowania tego zabrakło w treści art. 68 § 1 k.k.

Ponadto zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 24 maja 2000 roku o Krajowym Rejestrze Karnym biuro informacyjne KRK informuje sąd o ponownym prawomocnym skazaniu za „ przestępstwo lub przestępstwo skarbowe”.

Tym samym twierdzenie, że skazanie za przestępstwo skarbowe nie skutkuje obligiem podjęcia postępowania warunkowo umorzonego, znajduje oparcie
w wynikach wykładni językowej i systemowej art. 68 § 1 k.k.
Sąd Rejonowy dopuścił się także obrazy przepisu art. 410 k.p.k. Nie rozważono bowiem wszystkich okoliczności sprawy. Konsekwencją było błędne ustalenie, jakoby A. P. rażąco naruszył porządek prawny w okresie próby.

Pojęcie „uchylania się” (od dozoru, obowiązków,) było w praktyce wielokrotnie wyjaśniane. Podkreślano niezmiennie, że w pojęciu uchylania się mieści się negatywny stosunek psychiczny skazanego do nałożonych obowiązków, będący wyrazem jego złej woli i sprawiający, że mimo obiektywnej możliwości podporządkowania się wymienionym rygorom skazany nie czyni tego, bo nie chce, a więc z powodów przez siebie zawinionych. „Uchylanie się” powinno mieć charakter powtarzalny ( postanowienie SA w Krakowie z 25.07.2018r., II Akz 578/18, lex 2633142).

Jak zaś podniosła kurator „ większość okresu próby przebiegał w sposób w miarę poprawny” (k. 255v.). Niepoinformowanie kuratora o zmianie numeru telefonu
w lutym, w sytuacji osadzenia A. P. w areszcie śledczym w kwietniu 2020 roku, nie jest zarzucalnym uchylaniem się od dozoru.

Zważyć wypada, że A. P. uiścił nawiązkę na rzecz pokrzywdzonej (k. 260). Jego zachowanie w czasie tymczasowego aresztowania nie budziło zastrzeżeń („ nie był karany dyscyplinarnie (…) nie jest uczestnikiem podkultury przestępczej” k. 264).

Brak było podstaw do uznania, iż pozytywna prognoza kryminologiczna co do A. P. zdezaktualizowała się.

Oceny tej nie zmienia skazanie za delikt skarbowy godzący w obowiązek podatkowy. Skazanie dotyczyło czynu niemającego żadnego związku z przypisanym w niniejszym postępowaniu.

Fakt tymczasowego aresztowania również nie może świadczyć o naruszeniu przez A. P. porządku prawnego. Domniemanie niewinności
(art. 5 § 1 k.p.k.) determinuje postawę organu procesowego określaną mianem humanistycznego sceptycyzmu. Organ procesowy powinien mieć w sobie tyle krytycyzmu, by był w stanie powątpiewać – do momentu udowodnienia –
w twierdzenie o winie oskarżonego ( J. Kosonoga, w: R. A. Stefański, S. Zabłocki (red.), Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz, Warszawa 2017, s. 98).

Kierując się przedstawionymi motywami, orzeczono jak w sentencji.