Sygn. akt I C565/20

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 stycznia 2021 roku

Sąd Rejonowy w Chełmnie Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Julita Preis

Protokolant: sekr. sąd. Karolina Madajczyk

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 stycznia 2021 roku w C.

sprawy z powództwa (...) S.A. z siedzibą w B.

przeciwko R. M.

o zapłatę

orzeka:

I.  Umarza postępowanie co do żądania zapłaty kwoty 5320,00 zł (pięć tysięcy trzysta dwadzieścia złotych).

II.  Oddala powództwo w pozostałym zakresie.

III.  Oddala wniosek powoda o zasądzenie kosztów procesu.

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym w dniu 25 czerwca 2020 r. powód – (...) S. A. z siedzibą w B. wniósł o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym i zasądzeniem nim od pozwanego R. M. kwoty 13.231,49 zł wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 17 czerwca 2020 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, że pozwany zobowiązał się poprzez podpisanie weksla w dniu 7 listopada 2018 r. do zapłaty dnia 16 czerwca 2020 r. wskazanej na nim kwoty w wysokości 13.231,49 zł. Podniósł, iż dnia 17 maja 2020 r. wezwał pozwanego do wykupu weksla, jednak pozwany nie dokonał żadnej wpłaty. Wskazał, że weksel został wystawiony przez pozwanego na zabezpieczenie zwrotu całego zadłużenia z tytułu pożyczki udzielonej przez powoda na podstawie umowy pożyczki gotówkowej nr (...), a na dochodzoną pozwem należność składa się suma pozostałych do zapłaty rat pożyczki oraz należne maksymalne odsetki za opóźnienie liczone zgodnie z art. 481 § 2 k.c. za każdy dzień opóźnienia w płatności każdej z rat. Pozwany podpisując kalendarz spłat rat znał wysokość swojego zobowiązania i termin jego zapłaty. Granice wypełnienia weksla określała deklaracja wekslowa, którą pozwany podpisał (k. 1 akt).

Sąd stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym i skierował sprawę do rozpoznania w postępowaniu upominawczym (k. 11 akt).

W piśmie procesowym z dnia 29 lipca 2020 r. w odpowiedzi na wezwanie Sądu, pełnomocnik powoda sprecyzował żądanie pozwu wskazując, iż wnosi o wydanie nakazu zapłaty, na mocy którego pozwany zostanie zobowiązany do zapłaty na rzecz powoda wskazanej w pozwie należności głównej wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Wyjaśnił również, iż wysokość dochodzonej pozwem kwoty składa się: kwota 13.214 zł z tytułu niespłaconej pożyczki oraz kwota 17,49 zł tytułem odsetek umownych za opóźnienie spłat poszczególnych rat pożyczki, w wysokości odsetek kapitałowych maksymalnych obliczona przy wzięciu pod uwagę liczby dni opóźnienia spłaty poszczególnych rat pożyczki w stosunku do terminów uzgodnionych w kalendarzu spłat (k. 14 akt).

Sąd stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym i skierował sprawę do rozpoznania w trybie postępowania uproszczonego. Sprawa została zatem zakreślona w rep. Nc i wpisana do rep. C pod niniejszą sygnaturą (k. 27 akt).

W dniu 30 grudnia 2020 r. powód, w odpowiedzi na zobowiązanie Sądu złożył pismo procesowe, w którym poinformował, iż od dnia wniesienia pozwu strona pozwana wpłaciła na rzecz powoda kwotę 5.320 zł, w związku z czym w stosunku do tej kwoty cofa powództwo wraz ze zrzeczeniem się roszczenia i zasądzeniem kosztów postępowania. Wskazał, iż wszystkie wpłaty zostały zarachowane na poczet należności głównej zgodnie z umową, w pierwszej kolejności na spłatę kwoty z tytułu pożyczki, a także zgodnie z kalendarzem spłat. Nadto podnosił, iż niniejszym pozwem dochodzi roszczeń na podstawie weksla, a umowa pożyczki zawarta między stronami stanowi umowę o kredyt konsumencki i powód stosuje się do określonych w ustawie o kredycie konsumenckim limitów maksymalnych pozaodsetkowych kosztów kredytu. Naliczone w umowie koszty pozaodsetkowe nie są dochodem, a jedynie przychodem powoda i na ich wysokość wpływają zarówno koszty stałe takie jak koszty opodatkowania podatkiem CIT kosztów pozaodsetkowych, koszt wynagrodzenia pośrednika finansowego oraz koszty pozyskania kapitału, jak również ryzyko związane z jej udzieleniem. W dalszej części pisma procesowego powód szeroko uzasadniał swoje stanowisko co do każdej opłaty składającej się na żądanie pozwu podkreślając, iż wszelkie koszty pozaodsetkowe zawarte w przedmiotowej umowie są zgodne z obowiązującym prawem, a ich naliczania nie można uznać za błędną lub niezgodną z prawem praktykę (k. 37-40 akt).

Do zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 7 listopada 2018 r. pozwany R. M. zawarł z (...) S.A. z siedzibą w B. umowę pożyczki nr (...), na mocy której otrzymał kwotę 9.000,00 zł, którą zobowiązał się zwrócić w 36 miesięcznych ratach po 580,00 zł każda, wraz z opłatą przygotowawczą w kwocie 129,00 zł, wynagrodzeniem prowizyjnym w wysokości 7.771,00 zł, opłatą za (...) w kwocie 1.100,00 zł oraz odsetkami umownymi w łącznej wysokości 2.880,00 zł. Całkowita kwota do spłaty wynosiła 20.880,00 zł. Pożyczka była oprocentowana według stałej stopy oprocentowania w wysokości 9,88% w skali roku (pkt 1 i 2 umowy). W ramach pakietu (...) miały pożyczkobiorcy przysługiwać następujące dodatkowe uprawnienia: odroczenie i obniżenie rat – pożyczkobiorca miał prawo do jednorazowego w całym okresie kredytowania, według swojego wyboru, skorzystania z bezpłatnego odroczenia, maksymalnie dwóch (2) kolejnych terminów płatności rat („(...)”) albo bezpłatnego obniżenia o 50% maksymalnie czterech (4) kolejnych rat ((...)) z ustaleniem, że odroczone raty lub części obniżonych rat zostaną spłacone w dodatkowym okresie kredytowania. Nadto w ramach (...) maksymalny termin postawienia pożyczki do dyspozycji pożyczkobiorcy został skrócony z 14 do 10 dni roboczych. Pożyczkobiorcy miał także przysługiwać pakiet powiadomień SMS, wysyłanych na numer telefonu pożyczkobiorcy wskazany we wniosku, obejmujący powiadomienia o: przelewie pożyczki na konto pożyczkobiorcy – w chwili wypłaty pożyczki, o terminie płatności raty – na 5 dni przed terminem płatności raty wynikającym z harmonogramu spłat oraz o zaksięgowaniu płatności raty na koncie pożyczkodawcy. Nieskorzystanie przez pożyczkobiorcę z części lub wszystkich dodatkowych uprawnień w ramach (...) w całym okresie kredytowania nie miało wpływu na cenę (...), która była pobierana zgodnie z umową (pkt 15 umowy)

Spłatę zobowiązań pożyczkobiorcy z tytułu umowy pożyczki zabezpieczał weksel in blanco nie na zlecenie wraz z deklaracją wekslową (pkt 3.1 ppkt a) umowy). W pkt 8.1 ppkt a) umowy uzgodniono, że pożyczkodawca może wypowiedzieć umowę w przypadku gdy opóźnienie w płatności kwoty równej jednej racie przekroczy 30 dni, po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy do zapłaty zaległości w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania oraz jest zobowiązany do zachowania 30 dniowego okresu wypowiedzenia warunków umowy. Pkt 8.2 umowy zawierał upoważnienie pożyczkodawcy do wypełnienia weksla in blanco na zasadach określonych w deklaracji wekslowej w przypadku, gdy opóźnienie w płatności kwoty równej jednej racie przekroczy 30 dni po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy do zapłaty zaległości w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania, a także w terminie 14 do od wypowiedzenia umowy we wskazanym trybie.

Dodatkowo powód zastrzegł sobie możliwość naliczenia odsetek za opóźnienie za każdy dzień opóźnienia w spłacie poszczególnych rat pożyczki lub ich części, w wysokości rocznej stopy oprocentowania równej stopie odsetek maksymalnych za opóźnienie od zadłużenia przeterminowanego (pkt 4.1 umowy).

/Fakty uznane za prawdziwe na podstawie twierdzeń powoda zawartych w pozwie, a nadto dowód: wniosek o udzielenie pożyczki – k. 50-53 akt, umowa pożyczki nr (...) z dnia 31 stycznia 2019 r.– k. 15-18 i 41-43 akt, deklaracja wekslowa – k. 45 akt,(...)– k. 19 i 44 akt/

Powód wypełnił weksel in blanco na sumę 13.231,19 zł i opatrzył terminem płatności na dzień 16 czerwca 2020 r.

/Fakty uznane za prawdziwe na podstawie twierdzeń powoda zawartych w pozwie, a nadto dowód: weksel – k. 10 akt/

W związku z niespłacaniem zobowiązań z tytułu zaciągniętej pożyczki przez pozwanego zgodnie z harmonogramem spłat, po uprzednim wezwaniu do zapłaty w dniu 20 kwietnia 2020 r., powód pismem z dnia 18 maja 2020 r. wypowiedział pozwanemu umowę z zachowaniem 30 dniowego terminu wypowiedzenia jednocześnie wzywając do wykupu wypełnionego weksla in blanco. W treści pisma wskazał, iż na dłużną kwotę składa się kwota niespłaconej pożyczki w wysokości 13.214,00 zł oraz 17,49 zł tytułem umownych odsetek z tytułu braku spłaty rat w terminie za każdy dzień zwłoki. Wypowiedzenie zostało doręczone pozwanemu dnia 20 maja 2020 r.

/Fakty uznane za prawdziwe na podstawie twierdzeń powoda zawartych w pozwie, a nadto dowód: ostateczne wezwanie do zapłaty z dnia 20 kwietnia 2020 r. – k. 49 akt, wypowiedzenie umowy pożyczki wraz z wezwaniem do wykupu weksla z dnia 18 maja 2020 r. - k. 11 akt wraz potwierdzeniem nadania z książki nadawczej – k. 22-24 akt oraz wydrukiem śledzenia przesyłki ze strony internetowej (...)– k. 25 akt, wykaz naliczonych odsetek karnych – k. 47 akt/

Pozwany na poczet zobowiązań z tytułu zawartej z powodem spłacił do dnia 25 czerwca 2020 r. łącznie kwotę 7.540,00 zł, zaś do dnia 21 grudnia 2020 r. dodatkowo jeszcze kwotę 5320,00 zł .

/Fakty uznane za prawdziwe na podstawie twierdzeń powoda zawartych w pozwie, a nadto dowód: karta klienta – 48 akt, historia spłat – 46 akt/

Sąd zważył, co następuje:

Powyższych ustaleń Sąd dokonał w oparciu o wyżej wymienione dokumenty przedłożone przez stronę powodową, którym dał w całości wiarę. Zgodnie z treścią z art. 243 2 k.p.c. dokumenty znajdujące się w aktach sprawy lub do nich dołączone stanowią dowody bez wydawania odrębnego postanowienia.

Powód dochodził roszczenia na podstawie weksla z dnia 7 listopada 2018 r. wystawionego przez pozwanego R. M., w związku z zawartą przez strony umową pożyczki nr (...), który został wypełniony w oparciu o deklarację wekslową, stanowiącą załącznik przedmiotowej umowy.

W związku z faktem, że pozwany w wyznaczonym terminie nie złożył odpowiedzi na pozew i nie stawił się na wyznaczoną w dniu 15 stycznia 2021 r. rozprawę, na podstawie przepisu art. 340 § 1 k.p.c. w zw. z art. 339 § 2 k.p.c. Sąd wydał wyrok zaoczny. Mając na uwadze § 2 art. 339 k.p.c., Sąd przyjął za prawdziwe twierdzenia powoda o faktach zawarte w pozwie lub pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed posiedzeniem bowiem, gdyż jak wyżej wspomniano, nie wzbudziły one żadnych wątpliwości co do ich zgodności z prawdziwym stanem rzeczy. Należy przy tym zaznaczyć, że uznanie za prawdziwe twierdzeń strony powodowej nie zwalnia Sądu od oceny zasadności żądania opartego na tych twierdzeniach. Na Sądzie rozpoznającym sprawę, w której zaistniały przesłanki do wydania wyroku zaocznego, zawsze spoczywa obowiązek rozważenia, czy w świetle przepisów prawa materialnego twierdzenia strony powodowej uzasadniają uwzględnienie żądania. W tym zakresie bowiem nie obowiązuje domniemanie z art. 339 § 2 k.p.c., negatywny zaś wynik takich rozważań powoduje wydanie wyroku zaocznego oddalającego powództwo (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 31 marca 1999 r. , sygn. akt (...), opubl. Prok. i Pr. z 1999 r., nr 9, poz. 30; wyroku z dnia 7 czerwca 1972 r., (...) nie publ.).

Sąd zważył, iż niewątpliwym w przedmiotowej sprawie był fakt, iż powód zawarł z pozwanym umowę pożyczki. Na mocy postanowień umowy pozwany otrzymał do dyspozycji kwotę 9.000,00 zł. Równocześnie zobowiązał się do spłacenia powodowi kwoty 20.880,00 zł, zawierającej oprócz pożyczonego kapitału, opłatę przygotowawczą (129,00 zł), wynagrodzenie prowizyjne (7.771,00 zł), opłatę za pakiet dodatkowy (1.100,00 zł), a także oprocentowanie umowne (2.880,00 zł).

Zgodnie z art. 9 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (Dz. U. 2016 poz. 160 t.j.), wystawca odpowiada za przyjęcie i za zapłatę wekslu. W niniejszej sprawie podstawą żądania pozwu był wystawiony przez pozwanego weksel in blanco, wypełniony przez pożyczkodawcę - stronę powodową po wypowiedzeniu tej umowy na skutek zaprzestania spłat raty przewidzianych w harmonogramie. Wekslem in blanco jest dokument zawierający co najmniej podpis wystawcy bądź akceptanta złożony w zamiarze zaciągnięcia zobowiązania wekslowego, któremu świadomie brak niektórych istotnych elementów. Jednocześnie co do tego dokumentu istnieje porozumienie między wystawcą, a osobą której wystawca wręczył weksel, dotyczące warunków późniejszego uzupełnienia brakujących elementów, mogących po uzupełnieniu stać się wekslem zupełnym. Niniejsze postępowanie toczyło się między remitentem jako pierwszym wierzycielem (powodem) zarazem przedsiębiorcą, a wystawcą weksla (pozwanym) będącą konsumentem. Zgodnie z art. 10 ustawy Prawo wekslowe jeżeli weksel, niezupełny w chwili wystawienia, uzupełniony został niezgodnie z zawartym porozumieniem, nie można wobec posiadacza zasłaniać się zarzutem, że nie zastosowano się do tego porozumienia, chyba że posiadacz nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa. Jednakże dominuje pogląd, że w stosunku do pierwszego wekslobiorcy – będącego kontrahentem porozumienia wekslowego – zarzut niezgodnego z porozumieniem uzupełnienia weksla może być podnoszony bez ograniczeń i w tym zakresie art. 10 ustawy Prawo wekslowe nie stosuje się (por. wyrok SN z dnia 28 kwietnia 2016 r. wydany w sprawie (...) Legalis (...). Należy nadmienić, że najnowsze orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazuje na konieczność podejmowania przez sąd z urzędu inicjatywy celem zbadania potencjalnie nieuczciwego charakteru warunków umowy stanowiącej podstawę do wystawienia weksla in blanco (wyrok (...) z dnia 13 września 2018 r. (...)).

Mając powyższe na uwadze Sąd miał obowiązek dokonać oceny czy w samej umowie, która była podstawą wypełnienia weksla i zobowiązań pozwanego nie występowały niedozwolone klauzule umowne.

W tym miejscu należy odwołać się do właściwości stosunku łączącego pierwotnego wierzyciela z pozwanym. Sensem umowy pożyczki jest, według art. 720 k.c., przeniesienie przez pożyczkodawcę własności określonej sumy pieniężnej na rzecz pożyczkobiorcy przy jednoczesnym zobowiązaniu się przez pożyczkobiorcę, iż w określonym terminie zwróci tę samą ilość pieniędzy pożyczkodawcy. Do zwyczajowych postanowień takich umów należy ponadto umieszczenie odpowiedniego oprocentowania kwoty pożyczki. Natomiast do obowiązków dłużnika wynikających z dyspozycji art. 720 k.c., ustawa nie zalicza konieczności uiszczenia opłat dodatkowych. Obowiązek taki może być oczywiście wprowadzony do treści umowy, co wynika z zasady swobody umów. Sąd zważył zatem, że obowiązująca w prawie cywilnym zasada swobody umów zawarta w art. 353 § 1 k.c. pozwala stronom każdej umowy dowolnie kształtować jej treść. Dodać należy, że w niniejszej sprawie do zawartej między stronami umowy pożyczki miała zastosowanie ustawa o kredycie konsumenckim z dnia z dnia 20 lipca 2001 r. (Dz.U. z 2019 r., poz. 1083 t.j.) na podstawie jej art. 3 ust. 2 pkt 1. Art. 29 i 30 ww. aktu prawnego regulują zawarcie i treść dokumentu umowy, w tym wskazują jakie dane powinna ona zawierać. Powód przedłożył umowę łącząca strony i Sąd uznał, że co do zasady jest ona zgodna z treścią powyższych przepisów.

Umowy konsumenckie podlegają ocenie w świetle klauzuli generalnej z art. 385 1 § 1 k.c. zgodnie z którym postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie (§ 2). Za nieuzgodnione indywidualnie uznaje się te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (§ 3). Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje (§ 4). Za sprzeczne z dobrymi obyczajami uznaje się działania wykorzystujące np. niewiedzę, brak doświadczenia konsumenta, naruszenie równorzędności stron umowy, działania zmierzające do dezinformacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności. Chodzi tu więc o działanie potocznie określane jako nieuczciwe, nierzetelne i odbiegające in minus od przyjętych standardów postępowania (m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 27 stycznia 2011 r., (...)). Rażące naruszenie interesów konsumenta zachodzi zaś w sytuacji, w których w rażący sposób została naruszona równowaga interesów stron umowy przez to, że jedna z nich wykorzystała swoją przewagę, formułując konkretne postanowienie umowy.

Nie powinno budzić także wątpliwości, że analizowane postanowienia umowy nr (...) nie zostały uzgodnione indywidualnie z pozwanym, zważyć bowiem należy, że w istocie do zawarcia przedmiotowej umowy doszło poprzez zaproponowanie pozwanemu wzorca umowy. Powód nie udowodnił, że analizowane postanowienia umowne są wynikiem ich indywidualnego uzgodnienia.

Oceniając postanowienia wzorca umownego, przy pomocy którego zawarto umowę z pozwanym Sąd zważył, że co do zasady na uwzględnienie zasługiwało roszczenie powoda o zwrot pożyczonej kwoty w wysokości 9.000,00 zł - która została przekazana do jego dyspozycji.

Powód w umowie zastrzegł także koszty pożyczki w postaci opłaty przygotowawczej, prowizji i opłaty z tytułu przyznania (...), które łącznie wynosiły 9.000,00 zł. Ustalone w przedmiotowej umowie pożyczki opłata przygotowawcza, wynagrodzenie prowizyjne i opłata za (...) nie stanowią świadczenia głównego umowy pożyczki, o którym mowa w art. 385 ( 1) § 1 k.c. Z art. 720 k.c. wynika bowiem, że podstawowym obowiązkiem pożyczkobiorcy jest jej zwrot w takiej samej ilości, ewentualnie zapłata odsetek. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 22 czerwca 2010 r. wydanego w sprawie (...) ((...)) stwierdził, że co do zasady dopuszczalne jest zastrzeganie opłaty przygotowawczej, w szczególności, gdy ma ona na celu rekompensatę kosztów poniesionych przez kontrahenta. Opłata przygotowawcza zastrzeżona w umowie wynosiła 129,00 zł, a zatem nie była rażąco wygórowana. Powód w ocenie Sądu mógł domagać się wskazanej powyżej opłaty.

Natomiast Sąd dokonał innej oceny co do zapisów umowy dotyczących wynagrodzenia prowizyjnego za udzielenie pożyczki (7.771,00 zł) oraz opłaty za tzw. (...) (1.100,00 zł)

Wynagrodzenie prowizyjne określone na poziomie 7.771,00 zł przy kwocie pożyczki w wysokości 9.000,00 zł, a więc stanowiącej ok. 86% udzielonej kwoty kapitału, należało uznać za rażąco wygórowane i tym samym za nieobciążające strony pozwanej. Zasadność obciążenia pożyczkobiorcy opłatą prowizyjną ukształtowaną na tak wysokim poziomie w relacji do kwoty pożyczki powinna być każdorazowo podyktowana ściśle określonymi względami związanymi z procesem zawarcia konkretnej umowy pożyczki. Obowiązek dowodowy wykazania, że istniały uzasadnione podstawy do ustalenia prowizji za udzielenie pożyczki na takim poziomie spoczywał na stronie powodowej i w ocenie Sądu powód go nie zrealizował. Powód wskazał jedynie w piśmie z dnia 30 grudnia 2020 r. na obowiązek uiszczenia podatku CIT, którego wysokość wynika z wysokości ustalonych przez powoda w umowie pozaodsetkowych kosztów (19% tj. 1.710,00 zł), na uiszczanie wynagrodzenia za pośrednictwo w zawarciu umowy, które jest także uzależnione od całkowitej kwoty do spłaty przewidzianej w umowie i w niniejszej sprawie wynosiło 450,00 zł oraz na koszty pozyskania kapitału na pożyczki. Oczywistym jest też, że administrowanie pożyczką, przyjmowanie wpłat, bieżące ich kontrolowanie powoduje powstawanie kosztów pracy. Pożyczkodawca mógł w tych kosztach partycypować, ale w rozsądnych granicach, co w niniejszej sprawie, w ocenie Sądu, ograniczać powinno się do pobrania właśnie opłaty przygotowawczej. Powód prowadząc działalność gospodarczą w postaci udzielania pożyczek nie może przerzucać na pożyczkobiorców całego ryzyka gospodarczego z tym związanego, czy całego kosztu prowadzenia swojej działalności. W świetle zasad doświadczenia życiowego i reguł obrotu gospodarczego nie sposób przyjąć, że rzetelnie prowadzona działalność gospodarcza generuje koszty związane z szeroko pojętą obsługą pożyczki na tak wysokim poziomie, jak to określił w umowie powód. Uznać zatem trzeba, że przy określaniu przez powoda kosztów pożyczki doszło do rażącego zachwiania ekwiwalentności świadczeń stron, przysparzając pożyczkodawcy korzyści nie dających się uzasadnić żadnymi racjami.

Podobnie należało ocenić sytuację w zakresie opłaty za tzw. (...). Analiza postanowień umowy w tym zakresie pozwala jednoznacznie stwierdzić, że ustalone wynagrodzenie było niewspółmiernie wysokie do korzyści płynącej z uprawnienia „odroczenia rat” lub „obniżenia rat”, czy też z przyspieszenia wypłaty kwoty pożyczki o 4 dni, bądź otrzymywania powiadomień SMS, bo także takie uprawnienia zawierał (...). Pożyczkobiorca przy skorzystaniu z tych możliwości i tak był zobowiązany do spłaty całego zadłużenia. Należy wskazać, iż nieskorzystanie przez pożyczkobiorcę z części lub wszystkich dodatkowych uprawnień w ramach przedmiotowego pakietu w całym okresie kredytowania nie miało wpływu na jego cenę, która była pobierana zgodnie z umową. Powyższe w ocenie Sądu jednoznacznie wskazywało na brak ekwiwalentności tego świadczenia. Nadto wynagrodzenie z tytułu przyznania na wniosek pożyczkobiorcy (...), wiążące się z poniesieniem przez konsumenta opłaty w wysokości 1.100,00 zł, stanowiącej aż ok. 12% udzielonej pożyczkobiorcy kwoty pożyczki, za szereg zwykle bezpłatnych i często niepotrzebnych mu korzyści, jest w ocenie Sądu sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumenta. Tym samym także postanowienie umowne kształtujące wysokość opłaty za (...) na wskazanym poziomie stanowiło, w ocenie Sądu, klauzulę niedozwoloną i nie może być wiążące dla pozwanego.

Należy wskazać, iż nawet fakt, iż wysokość prowizji oraz dodatkowych opłat nie przekraczała maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu przewidzianych w art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim z dnia 20 lipca 2001 r., nie powodowało niemożliwości badania przez Sąd tych klauzuli pod kątem ich abuzywności. Samo określenie wysokości prowizji, czy innych opłat na poziomie nieprzekraczającym limitu z art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim nie świadczy o tym, że zapisy umowy w tym zakresie nie mają charakteru abuzywnego. Celem ustawowego limitu kosztów kredytu nie jest bowiem wyłączenie kontroli abuzywności, lecz uniemożliwienie kredytodawcom stosowania kosztów przekraczających ten limit, chociażby postanowienia umowy przewidujące takie koszty nie stanowiły postanowień niedozwolonych (vide : wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 19 lipca 2019 r., sygn. akt (...), LEX(...); wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 26 marca 2020 r., sygn. akt (...), uzasadnienie postanowienie SN z dnia 15.10.2020 r. wydanego w sprawie (...) ).

Mając na uwadze powyższe w ocenie Sądu z tytułu umowy pożyczki nr (...), pozwany zobowiązany był zwrócić powodowi pożyczoną kwotę – 9.000,00 zł wraz z opłatą przygotowawczą – 129,00 zł. Łącznie zatem kwotę 9.129,00 zł. Powód mógł też zgodnie z art. 359 § 1 k.c. domagać się odsetek umownych, które nie przekraczały wysokości odsetek maksymalnych, o których mowa w art. 359 § 2 1 k.c., ale ponieważ ustalone w umowie odsetki zostały obliczone jak wynika z umowy łączącej strony od kwoty 18.000,00 zł ( część C1 pkt.1.1 i 1.2 umowy oraz harmonogram spłat ) , która obejmowała także nienależne zdaniem Sądu wynagrodzenie prowizyjne i opłatę za (...), ich wysokość podlegała przeliczeniu i częściowemu oddaleniu. W ocenie Sądu należna kwota odsetek winna stanowić procentowy stosunek kwoty uznanej przez Sąd za zasadną do zapłaty z tytułu umowy pożyczki nr (...) tj. 9.129,00 zł oraz kwoty 18.000,00 zł, stanowiącej łączną kwotę do zapłaty określoną w przedmiotowej umowie. Kwota do zapłaty uznana przez Sąd stanowi 50,72% kwoty łącznej do zapłaty, stąd też w ocenie Sądu, należna do zapłaty z tytułu odsetek umownych jest kwota w wysokości 1.460,74 zł (kwota 2.880,00 zł ustalona w umowie jako kwota odsetek umownych x 50,72% = 1.460,74 zł). Łącznie pozwany winien zatem zapłacić na rzecz powoda kwotę 10.589,74 zł (9.129,00 zł + 1.460,74 zł) wraz z odsetkami od zadłużenia przeterminowanego w łącznej wysokości 17,49 zł czyli łącznie 10.607,23 zł. Niewątpliwie pozwany doprowadził do powstania zadłużenia przeterminowanego poprzez brak spłaty rat pożyczki zgodnie z umową. Uwzględniając jednak dokonane przez pozwanego R. M. wpłaty do dnia 25 czerwca 2020 r. czyli do dnia wniesienia pozwu w łącznej wysokości 7.540,00 zł, do zapłaty w ocenie Sądu na dzień wniesienia pozwu pozostawała pozwanemu z tytułu umowy pożyczki łączącej strony kwota 3.067,23 zł. Jako, że – jak wskazał powód w treści pisma procesowego z dnia 30 grudnia 2020 r. – pozwany po wniesieniu pozwu w niniejszej sprawie spłacił na poczet umowy kwotę 5.320,00 zł – co do której powód cofnął pozew wraz ze zrzeczeniem się roszczenia - uznać należy, iż pozwany do dnia wydania orzeczenia w sprawie spłacił całą wierzytelność przysługującą powodowi łącznie z należnymi od poszczególnych wpłat dokonanych po wniesieniu pozwu odsetkami ustawowymi za opóźnienie licznymi do dnia zapłaty. Po wniesieniu pozwu pozwany zapłacił bowiem powodowi w dniu 29 czerwca 2020 r. kwotę 1.720,00 zł, w związku z czym należne odsetki od kwoty uznanej przez Sąd za należną do zapłaty z tytułu umowy pożyczki nr (...) na dzień wniesienia pozwu tj. kwoty 3.067,23 zł od dnia 20 czerwca 2020 r. (a nie 17 czerwca 2020 r. jak żądał powód, bowiem powód był zobowiązany do zachowania 30 dniowego okresu wypowiedzenia warunków umowy, a wypowiedzenie z dnia 18 maja 2020r. zostało doręczone pozwanemu 20 maja 2020 r.) do dnia 29 czerwca 2020 r. (dnia wpłaty kwoty 1.720,00 zł) wynosiły 4,71 zł. Odsetki od kwoty 1.347,23 zł (3.067,23 zł – 1.720 zł) naliczone od dnia 30 czerwca 2020 r. do dnia 27 lipca 2020 r. (data spłaty kwoty 600 zł) wynosiły 5,79 zł. Odsetki od kwoty 747,23 zł (1.347,23 zł – 600 zł) od dnia 28 lipca 2020 r. do dnia 25 sierpnia 2020 r. (data kolejnej spłaty kwoty 600 zł) wynosiły 3,32 zł . Odsetki od kwoty 147,23 zł (747,23 zł – 600 zł) od dnia 26 sierpnia 2020 r. do dnia 2 października 2020 r. (data kolejnej spłaty 600 zł) wynosiły 0,86 zł. Łącznie odsetki zatem wyrażały się kwotą w granicach 14,68 zł.

Sąd zważył, iż zgodnie z treścią art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku, przy czym z mocy art. 203 § 4 k.p.c. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że czynność ta jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. W niniejszej sprawie powód cofnął powództwo co do kwoty 5.320,00 zł z uwagi na dokonane w toku procesu wpłaty pozwanego. Jako, że z okoliczności sprawy nie wynika, by cofnięcie pozwu w niniejszej sprawie było sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzało do obejścia prawa należy uznać, iż powód skutecznie ograniczył pozew we wskazanej części. Należy wskazać, iż z uwagi na fakt, iż częściowe spełnienie świadczenia przez pozwanego miało miejsce po wytoczeniu powództwa, należało uznać, iż co do tej kwoty powód proces wygrał.

Zgodnie z art. 355 § 1 k.p.c. jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew, Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania. Skoro strona powodowa skutecznie cofnęła pozew w opisanej części, dlatego też Sąd na mocy art. 355 § 1 k.p.c. orzekł jak w pkt I sentencji wyroku.

W pozostałym zakresie , mając na uwadze , że według ustaleń Sądu na w dacie orzekania pozwany w całości spłacił należności z tytułu umowy pożyczki nr (...), powództwo podlegało oddaleniu w całości o czym orzeczono w pkt II sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. a contrario w pkt III sentencji wyroku oddalając wniosek powoda o zasądzenie kosztów procesu uznając, iż należne koszty z tego tytułu zostały już przez stronę pozwaną uiszczone. Należy wyjaśnić, iż powód żądał kwoty 13.231,49 zł. Nie uwzględniając wpłat dokonanych przez pozwanego w toku procesu, żądanie powoda było zasadne w ocenie Sądu na dzień wniesienia pozwu w wysokości 3.067,23 zł czyli w 23,18%. Na koszty procesu poniesione przez stronę powodową, które wyniosły 4.367,00 zł złożyły się: opłata sądowa od pozwu – 750 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa procesowego - 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego ustalone zgodnie z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r., poz. 1800 t.j.) w wysokości 3.600,00 zł. Wobec tego, jak wskazano powyżej, iż powód wygrałby sprawę w 23,18% należałby mu się zwrot poniesionych kosztów procesu w kwocie 1.012,27 zł (4.367,00 zł x 23,18%). Jak wskazano powyżej pozwany przed uwzględnieniem dokonanych wpłat w toku procesu winien był powodowi kwotę 3.067,23 zł wraz z odsetkami w kwocie 14,68 zł wraz z należnymi kosztami procesu w wysokości 1.012,27 zł. Łącznie zatem kwotę 4.094,18 zł. Pozwany po dacie wniesienia pozwu uiścił łącznie 5.320 zł, zatem zarówno należność główna, jak i odsetki oraz koszty procesu, które należne były powodowi zostały przez powoda w całości uiszczone.