UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku postanowieniem z dnia 8 czerwca 2020 roku, sygn. akt V Kop 21/20 na podstawie art. 607 k § 1 k.p.k., art. 607 l § 1 k.p.k. przekazał ściganego ENA wydanym przez czeski organ sądowy – sąd Okresní Soud w Karviniè Pobočka v Haviřově z dnia 30 kwietnia 2020 roku sygn. akt 103 T 206/2018 – 129, obywatela Republiki Czeskiej P. P., organom sądowym Republiki Czeskiej celem pociągnięcia do odpowiedzialności karnej za przestępstwo z § 205 ust. 2 i 3 czeskiego kodeksu karnego (pkt 1 postanowienia) i przedłużył wobec ściganego stosowanie tymczasowego aresztowania na czas niezbędny do przekazania go władzom czeskim, do dnia 12 lipca 2020 roku godz. 17:27 (pkt 2 postanowienia). Nadto sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. B. P. koszty pomocy prawnej udzielonej ściganemu z urzędu i zwolnił ściganego od zapłaty kosztów sądowych (pkt 3 i 4 postanowienia).

Na powyższe postanowienie zażalenie złożył obrońca osoby ściganej i zaskarżając je w części, tj. w zakresie pkt. 1 i 2 zarzucił mu obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, a to art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów, polegającą na uznaniu, że:

1. w zakresie punktu 1, strona czeska wykazała zasadność przekazania osoby ściganej w ramach procedury ENA, podczas gdy następujące fakty:

⚫: sumaryczna wartość rzekomo przywłaszczonych przez osobę podejrzaną przedmiotów;
⚫: częściowe przyznanie się osoby ściganej do popełnienia zarzucanych jej czynów
⚫: podnoszony przez osobę ściganą fakt nieinformowania jej przez stronę czeską o dalszych podejmowanych w stosunku do niej w postępowaniu karnym czynnościach;
⚫: deklarowane przez osobę ściganą dobrowolne wzięcie udziału w relewantnym postępowaniu karnym przed właściwymi organami czeskimi,

wskazują w sposób jednoznaczny, że przekazanie osoby ściganej w ramach tej procedury jest nieuzasadnione oraz zbędne w punktu widzenia przeprowadzenia postępowania karnego na terytorium Republiki Czeskiej;

2. w zakresie punktu 2, w związku z brakiem na terenie RP miejsca stałego lub tymczasowego pobytu czy zamieszkania osoby ściganej zachodzą okoliczności przemawiające za istnieniem zagrożeń dla prawidłowego toku postępowania w postaci obawy ukrywania się osoby ściganej, podczas gdy z tego, że osoba ścigana nie utrudniała w ten sposób postępowania, zarówno po stronie polskiej, jak i po stronie czeskiej, albowiem nie była w tym postępowaniu informowana o dalszych czynnościach procesowych z jej udziałem, a osoba ścigana deklaruje dobrowolne wzięcie udziału w relewantnym postępowaniu karnym przed właściwymi organami czeskimi należy wysnuć wniosek, że nie zachodzą przesłanki stosowania tak dalece ograniczającego prawa i wolności osobiste środka zapobiegawczego jak tymczasowe aresztowanie.

Wobec tego obrońca wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów pomocy prawnej udzielonej podejrzanemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym, nie uiszczonych w całości ani w części.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie obrońcy nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy w pełni zasadnie postanowił o przekazaniu w trybie art. 607 k § 1 k.p.k. P. P.organom sądowym Republiki Czeskiej w celu przeprowadzenia przeciwko niemu postępowania karnego o czyny wyszczególnione w Europejskim Nakazie Aresztowania (dalej: ENA).

Na wstępie należy zaznaczyć, że polski sąd może odmówić wykonania ENA wydanego w innym państwie Unii Europejskiej w celu przeprowadzenia tam postępowania karnego przeciwko osobie przebywającej na terytorium Polski, jedynie w oparciu o przesłanki obligatoryjne bądź fakultatywne wymienione enumeratywnie w przepisach art. 607p k.p.k. i art. 607r k.p.k. W tym zakresie sąd I instancji prawidłowo ustalił, że nie zachodzą one na kanwie niniejszej sprawy w stosunku do P. P.

Odnosząc się do zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych zauważyć należy, że sąd polski przed przystąpieniem do weryfikacji przesłanek odmowy wykonania europejskiego nakazu aresztowania nie jest zwolniony od zbadania, czy europejski nakaz wydano prawidłowo. To badanie z uwagi na zasadę wzajemnego uznawania powinno jednak następować wyjątkowo, nie powinno obejmować elementów o charakterze ocennym, takich na przykład jak istnienie uzasadnionego podejrzenia, że osoba ścigana popełniła zarzucane jej przestępstwo, lecz dotyczyć kwestii tego rodzaju, jak np. kompetencja organu sądowego państwa do wydania nakazu. W niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości, że ENA został wydany przez uprawniony organ sądowy w rozumieniu art. 6 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584/WSiSW oraz w celu przeprowadzenia postępowania karnego wobec podejrzanego.w uregulowanego w rozdziale 65b k.p.k. Przypomnieć należy, że w postępowaniu w przedmiocie przekazania osoby ściganej na podstawie ENA kierować się należy zasadą wzajemnego zaufania pomiędzy współpracującymi organami sądowymi poszczególnych państw członkowskich UE. Rolą sądu orzekającego w przedmiocie ENA nie jest zatem dokonywanie, wykładni, interpretacji, czy też merytorycznych ustaleń w zakresie czynu, którego nakaz ten dotyczy. Nie sposób również zgodzić się z argumentacją skarżącego, jakoby osoba ścigana nie była należycie informowana przez stronę czeską o dalszych czynnościach procesowych jakie miały być przeprowadzone z jej udziałem. Twierdzeniom tym przeczy bowiem treść uzasadnienia nakazu aresztowania z 8 stycznia 2019 roku wydanego wobec P. P. (k. 77-78), z którego wynika, że miał on świadomość toczącego się wobec niego postępowania i wskazał na jego potrzeby adres zamieszkania pod którym nie przebywał.

Odnosząc się natomiast do akcentowanej w zażaleniu wartości szkody, która miała zostać wyrządzona popełnionym czynem, wskazać trzeba, że o ile decyzja o wydaniu ENA jest zawsze fakultatywna, dokonana po rozważeniu celowości angażowania organów państw obcych, biorąc pod uwagę wagę przestępstwa i wysokość wymierzonej lub grożącej za nie kary, albowiem wydanie ENA dopuszczalne jest jedynie wówczas, gdy wymaga tego interes wymiaru sprawiedliwości, to w sytuacji gdy ENA został już przez państwo członkowskie wydany, właściwy organ państwa wykonania tego nakazu może odmówić jego wykonania wyłącznie w razie stwierdzenia przesłanek wskazanych przepisami prawa, o których w przypadku Polski, mowa na wstępie. Stosunkowo niewielka wartość szkody wyrządzonej przestępstwem, czy częściowe przyznanie się do jego popełnienia i deklaracja dobrowolnego wzięcia udziału w postępowaniu na terytorium państwa wydania ENA, przesłanek takich nie stanowią i dlatego brak jest podstaw do podważenia trafności zaskarżonego postanowienia w zakresie punktu 1.

Zgodnie z treścią art. 607 k § 3 k.p.k. na wniosek prokuratora sąd okręgowy może zastosować tymczasowe aresztowanie, oznaczając jego termin na czas niezbędny do przekazania osoby ściganej, nie przekraczający jednak 100 dni. Samoistną podstawą zastosowania tymczasowego aresztowania jest istnienie wydanego w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej prawomocnego wyroku skazującego lub innej decyzji stanowiącej podstawę pozbawienia wolności osoby ściganej. Istnienie wydanego w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej prawomocnego wyroku skazującego lub innej decyzji stanowiącej podstawę pozbawienia wolności osoby ściganej stanowi natomiast samoistną podstawą zastosowania tymczasowego aresztowania, z czym mamy do czynienia na gruncie niniejszej sprawy. Wprawdzie stosowanie tymczasowego aresztowania ma charakter fakultatywny, co wynika wprost z treści art. 607k § 3 k.p.k., dlatego przy wnioskowaniu przez prokuratora, jak i rozstrzyganiu wniosku przez sąd, podlega rozważeniu to, czy stosowanie aresztu jest in concreto konieczne, zwłaszcza po to, by uniemożliwić osobie ściganej ucieczkę przed zatrzymaniem i przekazaniem państwu wydania ENA. Ratio legis przepisu normującego stosowanie tymczasowego aresztowania wobec osoby ściganej sprowadza się do tego tylko, by zapobiec utrudnianiu przez nią postępowania o jej wydanie, a w szczególności uniemożliwić ucieczkę. ( zob: postanowienie Sądu Najwyższego 7 sędziów z dnia 26 czerwca 2014 roku, sygn. akt I KZP 9/14, OSNKW 2014/8/60, LEX nr 1491069). Zauważyć należy, że Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku postanowieniem z dnia 15 maja 2020 roku w tej sprawie zastosował wobec P. P., środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania na okres 30 dni, licząc od daty zatrzymania, tj. do dnia 12 czerwca 2020 roku, a okoliczności stanowiące podstawę tej decyzji nie uległy zmianie. P. P.nie posiada na terenie Rzeczypospolitej Polskiej stałego ani czasowego miejsca zamieszkania bądź pobytu, a okoliczność ta, wbrew twierdzeniom skarżącego, przemawia za istnieniem obawy ukrywania się osoby ściganej, co mogłoby uniemożliwić lub utrudnić przekazanie go do państwa wydania ENA. Nie zasługuje przy tym na uwzględnienie argumentacja zażalenia, że ścigany nie utrudniał postępowania po stronie polskiej, jeśli wziąć pod uwagę, że przez cały czas jego trwania jest pozbawiony wolności, a zatem jego możliwości w tym zakresie były znacząco ograniczone. Jeśli zatem kierując się zasadą zaufania uwzględni się, że na etapie postępowania prowadzonego w państwie wydającym ENA istniały podstawy do poszukiwania podejrzanego europejskim nakazem aresztowania, to w sposób oczywisty przekłada się to na stwierdzenie, że również w postępowaniu w przedmiocie wykonania tego nakazu istnieje wysokie prawdopodobieństwo ukrywania się ściganego. Sąd Okręgowy w świetle całokształtu okoliczności niniejszej sprawy, prawidłowo zatem ustalił., że stosowanie aresztu jest w tej konkretnej sytuacji konieczne, by uniemożliwić osobie ściganej ucieczkę przed zatrzymaniem i przekazaniem państwu wydania ENA. Zażalenie nie zawierało natomiast argumentów, które ustalenia te byłyby w stanie skutecznie podważyć.

Mając na uwadze wskazane wyżej okoliczności, Sad Apelacyjny postanowił jak na wstępie, zasądzając na rzecz adw. B. P. zwrot kosztów obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym, albowiem koszty te nie zostały uiszczone w całości ani w części. O kosztach postępowania orzeczono na mocy powołanych przepisów.

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE