Sygn. akt I Ca 5/21
Dnia 10 lutego 2021 roku.
Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny
w następującym składzie:
Przewodniczący: Sędzia Katarzyna Powalska
Protokolant sekr. sąd. Elwira Kosieniak
po rozpoznaniu w dniu 10 lutego 2021 roku w Sieradzu
na rozprawie
sprawy z powództwa M. B. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Handlowo- Usługowe (...) w K.
przeciwko T. Towarzystwu (...) w W.
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanego
od wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu
z dnia 17 listopada 2020 roku, sygn. akt I C 236/20
I. zmienia zaskarżony wyrok w punktach, 1, 2, 3 i 4b w ten sposób, że :
A. zasądzoną w punkcie 1 kwotę 1 771,20 złotych obniża do wysokości 1 180,80 ( jeden tysiąc sto osiemdziesiąt 80/100 ) złotych, nie zmieniając warunków jej płatności;
B. zasądzone w punkcie 3 koszty procesu podwyższa z kwoty113 złotych do wysokości 380,84 ( trzysta osiemdziesiąt 84/100 ) złotych;
C. kwotę z punktu 4b obniża z 215 złotych do wysokości 143,38 ( sto czterdzieści trzy 38/100) złote;
II. zasądza od powoda M. B. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Handlowo- Usługowe (...) w K. na rzecz pozwanegoT. Towarzystwa (...) w W. 235 ( dwieście trzydzieści pięć ) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie poczynając od 18 lutego 2021 r. do dnia zapłaty.
Sygn. akt I Ca 5/21
Wyrokiem z dnia 17 listopada 2020 r. Sąd Rejonowy w Wieluniu w sprawie z powództwa M. B. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...), Pomoc (...) w K. przeciwko T. Towarzystwu (...) w W., zasądził od pozwanego na rzecz powoda 1771,20 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 28 listopada 2019 r. ( pkt 1), oddalając powództwo w pozostałym zakresie ( pkt 2 ) i obciążył powoda kosztami procesu należnymi pozwanemu w wysokości 113 zł ( pkt 3 ), zaś nieuiszczone w toku postępowania wydatki nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Wieluniu od obu stron, w tym od powoda – 382,44 zł ( pkt 4a), a od pozwanego – 215 złotych ( pkt 4b).
Apelację od tego orzeczenia wywiódł pełnomocnik pozwanego, obejmując zaskarżeniem jego treść zawartą w punkcie 1 co do kwoty 590,40 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz związane z tym rozstrzygnięcie o kosztach procesu wynikające z treści punktów 3 i 4b wyroku. Zarzucił sądowi pierwszej instancji naruszenie przepisów prawa materialnego :
1. art. 436 k.c. w związku z art. 361 § 1 i w związku z art. 363 k.c. poprzez błędną wykładnię i w konsekwencji przyjęcie, że pozwany ponosi odpowiedzialność w zakresie kwoty 590,40 złotych, jako wynikającej z celowej i ekonomicznie uzasadnionej stawki najmu na poziomie 180 zł netto przez okres 8 dni z uwagi na to, że pozwany w postępowaniu likwidacyjnym uznał 28 dni najmu, a według biegłego zasadny był okres 36 dni;
2. art. 354 § 1 i 2 k.c. w związku z art. 826§ 1 k.c. i art. 362 k.c. poprzez ich niezastosowanie i nieuwzględnienie przyczynienia się powoda do zwiększenia rozmiaru szkody przez najem pojazdu zastępczego za stawkę 180 zł netto również co do 8 dni.
Przy takich zarzutach apelujący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w zakresie zaskarżonym i stosunkowe rozdzielenie kosztów procesu stosownie do stopnia uwzględnienia żądań stron. Wnosił o przyznanie zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm prawem przewidzianych.
W odpowiedzi na apelację pełnomocnik powoda dochodził jej oddalenia i zasądzenia zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Wniesiona apelacja okazała się w pełni zasadna, co skutkowało koniecznością zmiany zaskarżonego wyroku w kierunku postulowanym w środku odwoławczym. Wszelkie podniesione zarzuty sprowadzały się do zakwestionowania zasadności zasądzenia w ramach odszkodowania poniesionego kosztu najmu samochodu zastępczego przy stawce dziennej umówionej przez poszkodowanego po 180 złotych netto przez okres 8 dni, przy uznawaniu przez pozwanego jeszcze na etapie postępowania likwidacyjnego uzasadnionego okresu 28 dni, przy stawce dziennej po 120 złotych netto.
Na wstępie podnieść należy, że niniejsza sprawa była rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym. Wobec tego - zgodnie z art. 505 13 § 2 k.p.c. - skoro Sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku zawiera jedynie wyjaśnienie jego podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa. Trzeba mieć także na uwadze, że w postępowaniu uproszczonym apelacja ma charakter ograniczony, a celem postępowania apelacyjnego nie jest ponowne rozpoznanie sprawy, ale wyłącznie kontrola wyroku wydanego przez Sąd I instancji w ramach zarzutów podniesionych przez skarżącego. Innymi słowy, apelacja ograniczona wiąże Sąd Odwoławczy, a zakres jego kompetencji kontrolnych jest zredukowany do tego, co zarzuci w apelacji skarżący. Wprowadzając apelację ograniczoną, ustawodawca jednocześnie określa zarzuty, jakimi może posługiwać się jej autor i zakazuje przytaczania dalszych zarzutów po upływie terminu do wniesienia apelacji – co w polskim porządku prawnym wynika z art. 505 9 § 1 1 i 2 k.p.c. (tak też Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów z dnia 31 stycznia 2008 roku, sygn. III CZP 49/07, publ. OSNC Nr 6 z 2008 r., poz. 55; tak również M. M. w: „Apelacja w postępowaniu cywilnym. Komentarz. Orzecznictwo”, W. 2013, s. 305 – 306). Tym samym w ramach niniejszego uzasadnienia poprzestać należy jedynie na odniesieniu się do zarzutów apelacji, bez dokonywania analizy zgodności zaskarżonego rozstrzygnięcia z prawem w pozostałym zakresie.
W tym miejscu przypomnieć trzeba, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem odszkodowanie przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów powinno odpowiadać wartości stanowiącej pełną kompensatę poniesionego uszczerbku, zatem jednym z jego składników jest zwrot poniesionych kosztów korzystania z pojazdu zastępczego w zakresie obejmującym okres technologicznie uzasadnionej naprawy pojazdu uszkodzonego.
Ocena czy poniesione przez poszkodowanego koszty w tym względzie powinny być objęte odszkodowaniem musi być dokonana przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności sprawy, a w szczególności w zależności od ustalenia czy zachodzi normalny związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem tego wydatku, a zdarzeniem szkodzącym oraz czy poniesienie tego kosztu było obiektywnie uzasadnione i konieczne (por. uchwała SN z dnia 18 maja 2004 r, III CZP 24/04, OSNC 2005, str. 7-8 poz. 117).
Przy ustaleniu zatem istnienia związku przyczynowego między poniesionym kosztem najmu pojazdu zastępczego a zaistnieniem zdarzenia wywołującego szkodę konieczne było ustalenie usprawiedliwionego okolicznościami stanu faktycznego czasu trwania okresu technologicznej likwidacji szkody w zależności od jej charakteru przy współdziałaniu zarówno podmiotu odpowiedzialnego za jej naprawienie jak też poszkodowanego. W tych kategoriach podlega bowiem ocenie zachowanie obu stron, różniących się zarówno co do wysokości stawki dziennej najmu jak też koniecznej długości czasu trwania najmu ( powód wskazywał 41 dni, pozwany zaś uznawał jedynie 28).
Stąd zasadnie sąd pierwszej instancji poddał te okoliczności badaniu poprzez ustalenie czasu najmu za pośrednictwem opinii biegłego, który wskazał technologicznie uzasadniony okres najmu na 36 dni. W aspekcie stawki najmu sąd pierwszej instancji również trafnie argumentował, iż skoro pozwany zaoferował poszkodowanemu bezgotówkowy najem pojazdu zastępczego z podmiotem współpracującym przy niższej niż u powoda stawce dobowej najmu ( 147,60 zł brutto) i to w zakresie pojazdu w tym samym segmencie co uszkodzony, a poszkodowany miał realną możliwość skorzystania z tej oferty, to wynajęcie samochodu za stawkę wyższą ( 221,40 zł brutto) oznacza zachowanie poszkodowanego sprzeczne z zasadą minimalizacji skutków szkody i jest podjęte na jego wyłączne ryzyko.
Niezrozumiałym zatem w tym wywodzie pod względem logicznym pozostaje stwierdzenie zawarte w pisemnych motywach wyroku sądu pierwszej instancji, iż refundacji przy zastosowaniu niższej stawki powinien podlegać jedynie okres uznany na etapie postępowania przedsądowego przez pozwanego tj. 28 dni, przy zastosowaniu co do dalszych 8 dni stawki wyższej ( 221,40 zł brutto), „skoro pozwany nie uznawał dłuższego okresu najmu”. Właśnie ta okoliczność nieuznawania przez pozwanego pełnego okresu technologicznie uzasadnionego na likwidację szkody, który sąd meriti obiektywnie ustalił na 36 dni była kanwą wszczęcia niniejszego procesu. Zatem powyższy argument jako jedyny na okoliczność przyjęcia jako uzasadnionej wyższej stawki najmu w okresie dalszych 8 dni nie wytrzymuje krytyki w płaszczyźnie logicznej i racjonalnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, co doprowadziło do naruszenia zasady subsumpcji w kontekście zastosowanych przepisów prawa materialnego, leżących u podstaw określenia wysokości odszkodowania.
W tym kontekście trzeba więc w pełni zgodzić się z apelującym, że brak jest w stanie faktycznym niniejszej sprawy takich okoliczności, które uzasadniałyby przyjęcie, że najem pojazdu po stawce 180 zł w zakresie owych 8 dni był celowy.
Dlatego też w tym zakresie Sąd Okręgowy, uwzględniając w pełni apelację strony pozwanej na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w punkcie 1 obniżając wysokość zasądzonego odszkodowania.
Zmiana orzeczenia Sądu I instancji w zakresie roszczenia głównego skutkowała koniecznością zmiany rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów procesu. Ostateczne rozstrzygnięcie oznacza bowiem, że powód wygrał proces jedynie w 24% i tylko w takim zakresie odpowiedzialność za łączne koszty procesu, które wyniosły 2 234 zł, powinien ponieść pozwany. Oznaczało to konieczność podwyższenia kosztów zasądzonych od powoda dla pozwanego do poziomu 380,84 złotych. Zgodnie z tą zasadą, korekty wymagała także wielkość wydatków po stronie pozwanego , zgodnie z treścią punktu C wyroku.
Na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. orzeczono o kosztach procesu w postępowaniu apelacyjnym ( 135 zł na podstawie § 2 pkt 2 w związku § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. – w sprawie opłat za czynności radców prawnych – Dz. U. z 2018 r. poz. 265 oraz 100 zł tytułem poniesionej opłaty ).