UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 11 kwietnia 2019 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi, pozbawił wykonalności tytuł wykonawczy w postaci prawomocnego wyroku wydanego przez Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi w dniu 27.10.2005 r. w sprawie sygn. XIX C 398/05, któremu Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi na mocy postanowienia wydanego w dniu 15.03.2006 r. nadał klauzulę wykonalności, który ponownie postanowieniem Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi z dnia 15.09.2015 r. w sprawie sygn. XVIII Co 29/15 zaopatrzony został w klauzulę wykonalności na podstawie wniosku Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Ł.. Nadto Sąd zasądził od pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Ł. kwotę 2.952 zł na rzecz powódki L. L. z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu przez adw. B. R..

Powyższy wyrok w całości zaskarżyła apelacją pozwana Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w Ł., zarzucając rozstrzygnięciu naruszenie:

1.  art. 123 § 1 pkt. 1 k.p.c. w zw. z art. 124 § 1 k.c. poprzez błędne zastosowanie i przyjęcie, iż pomimo złożenia przez wierzyciela prawidłowego wniosku o wszczęcie egzekucji, w celu bezpośredniego dochodzenia roszczenia, nie doszło do przerwania biegu terminu przedawnienia roszczenia, jak również poprzez błędną wykładnie, jakoby czynnością w rozumieniu ww. normy prawnej, która przerywa bieg terminu przedawnienia jest wszczęcie egzekucji, a nie sama czynność podjęta przez wierzyciela, tj. czynność złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji

2.  art.8 ust. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (w brzmieniu obowiązującym na datę dokonania czynności zwrotu wniosku o wszczęcie egzekucji z dnia 6 grudnia 2016 r.), poprzez niewłaściwą wykładnię i przyjęcie, iż faktyczny zwrot wniosku na podstawie ww. przepisu powoduje, że czynność złożenia wniosku egzekucyjnego nie wywołuje skutków prawnych, w sytuacji gdy zgodnie z ww. normą Komornik wyłącznie odmawia wszczęcia postępowania egzekucyjnego i następnie dokonuje zwrotu wniosku, co już stanowi czynność w postępowaniu egzekucyjnym, szczególnie wobec stwierdzenia, że w sprawie została nadana sygnatura akt postępowania egzekucyjnego.

3.  art. 8 ust. 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji( w brzmieniu obowiązującym na datę dokonania czynności zwrotu wniosku o wszczęcie egzekucji z dnia 6 grudnia 2016 r.) w zw. z art. 759 ¹ k.p.c., poprzez niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że wierzyciel, celem ochrony swoich interesów, musi dokonać wyboru komornika sądowego według właściwości miejscowej, w sytuacji gdy wierzyciel zgodnie z obowiązującymi przepisami skorzystał ze swojego prawa i złożył oświadczenie, iż korzysta z prawa wyboru komornika (postępowanie nie dotyczyło egzekucji z nieruchomości)

4.  art. 797 § 1 k.p.c. poprzez błędne zastosowanie i przyjęcie, że wniosek o wszczęcie egzekucji celem nadania mu biegu winien być opłacony, w sytuacji gdy brak jest normy prawnej wskazującej na opłatę od wniosku egzekucyjnego jako elementu formalnego złożenia wniosku.

5.  Art. 233 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zebranego materiału dowodowego skutkujące błędnym ustaleniem, że wnioskowi o wszczęcie egzekucji z dnia 6 grudnia 2016 r. nie został nadany bieg, w sytuacji gdy danemu postępowaniu egzekucyjnemu została nadana sygnatura akt tj. Km 6295/15.

W konkluzji skarżąca wniosła o zmianę wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów za postępowanie przed Sądem II Instancji, w tym kosztów zastępstwa według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie

W pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzutów obrazy prawa procesowego. W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c. wskazać należy, że zgodnie z jego treścią Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Zdaniem Sądu Okręgowego, ocena materiału obwodowego przeprowadzona przez Sąd I instancji nie narusza granic swobodnej oceny dowodów, wyznaczonej dyspozycją art. 233 § 1 k.p.c. ani nie jest sprzeczna z zasadami logicznego rozumowania, czy doświadczenia życiowego i mieści się w ramach swobody sądu (por. Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 6 listopada 1998 r., sygn. III CKN 4/98). Ponadto, jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, chociażby w równym stopniu na podstawie tego samego materiału dowodowego udałoby się wysnuć wnioski odmienne. Zarzut obrazy przepisu art. 233 § 1 k.p.c. nie może też polegać jedynie na zaprezentowaniu własnych, korzystnych dla skarżącego ustaleń stanu faktycznego, dokonanych na podstawie własnej, korzystnej dla skarżącego oceny materiału dowodowego (tak też Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 10 stycznia 2002 r., sygn. II CKN 572/99, oraz w wyroku z dnia 27 września 2002 r., sygn. II CKN 817/00).

W kontekście poczynionych uwag należy skonstatować, że wbrew wywodom apelanta w realiach rozpoznawanej sprawy Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, w oparciu o cały zgromadzony materiał dowodowy i nie naruszył przy tym dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c., a przeprowadzona przez ten Sąd ocena materiału dowodowego jest w całości logiczna i zgodna z zasadami doświadczenia życiowego.

Sąd miał również na uwadze, iż spór skoncentrował się głównie na podniesionej przez pozwaną kwestii przedawnienia, w szczególności na kontestowaniu stanowiska Sądu I instancji stwierdzającego, iż złożony w 2016 r. wniosek egzekucyjny powoda nie przerywał biegu przedawnienia.

Zgodnie z art. 840 § 1 pkt. 2 k.p.c., dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli - po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może oprzeć powództwo także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zgłoszenie tego zarzutu w sprawie było z mocy ustawy niedopuszczalne;

Zdarzeniami, wskutek których zobowiązanie nie może być egzekwowane, są: przedawnienie roszczenia stwierdzonego tytułem egzekucyjnym (art. 117 § 2 k.c.), odroczenie spełnienia świadczenia oraz rozłożenie świadczenia na raty przez wierzyciela. Z treści art. 840 § 1 pkt. 2 k.p.c., w którym jest mowa o "zdarzeniu, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane", wynika, że ustawodawca odnosi się wyłącznie do zdarzeń o charakterze materialnoprawnym. Chodzi o te zdarzenia, które nastąpiły po powstaniu tytułu egzekucyjnego bądź po zamknięciu rozprawy w wypadku orzeczenia sądowego i spowodowały, że przymusowe egzekwowanie obowiązku dłużnika utraciło sens i nie ma już podstaw do dalszego chronienia interesów wierzyciela.

W świetle powyższych rozważań należy podkreślić, iż złożony przez stronę pozwaną wniosek o wszczęcie egzekucji zgodnie z art. 796 k.p.c. nie wywołał przerwania biegu terminu przedawnienia. W przedmiotowej sprawie okres przedawnienia roszczeń wskazanych w tytule egzekucyjnym wynosił dziesięć lat. Wynika to z treści art. 125 §1 k.c. w brzmieniu z dnia wydania wyroku tj. z 27.10.2005 r. zgodnie z nim, roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu. Oznacza to, iż wierzyciel w okresie 10 lat musi złożyć wniosek egzekucyjny, aby przerwać upływ okresu przedawnienia. Biorąc pod uwagę fakt, iż w rozpatrywanej sprawie pozwany powołuje się właśnie na okoliczność złożenia wniosku egzekucyjnego, to należy zauważyć bezskuteczność złożonego przez stronę wniosku z 5 grudnia 2016 roku. Konkluzja ta wynika z faktu złożenia go do komornika z wyboru, który to powołując się na art. 8 ust. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji - odmówił przyjęcia wniosku o wszczęcie egzekucji i dokonał jego fizycznego zwrotu. W analizowanej sprawie odmowa przyjęcia wniosku egzekucyjnego w konsekwencji nie wywołała skutku materialnoprawnego w postaci przerwania biegu przedawnienia, nie była bowiem czynnością merytoryczną, a jedynie czysto techniczną z którą nie wiążą się żadne skutki procesowe, w szczególności nie dochodzi do skutecznego wszczęcia egzekucji. Innymi słowy na gruncie procesowym można traktować ją jako niebyłą, co rzutuje negatywnie na możliwości uznania złożenia tegoż wniosku egzekucyjnego za czynność przerywającą bieg terminu przedawnienia. Z uwagi na szczegółowe przeanalizowanie przez Sąd Rejonowy terminów i chronologii wydarzeń w sprawie w szczególności uznania złożenia powtórnego wniosku egzekucyjnego z 13 stycznia 2017 r. za spóźniony, z uwagi na fakt, iż roszczenie powoda przedawniło się najpóźniej 10 stycznia 2017 r., to Sąd Odwoławczy, podzielając w całości ustalenia poczynione przez Sąd I instancji postanowił nie przytaczać całej sekwencji zdarzeń w niniejszej sprawie, uznając to za bezcelowe. W rezultacie podniesiony przez pozwaną zarzut przedawnienia roszczenia okazał się być uzasadniony, w związku z czym bezprzedmiotowym stało się też rozważanie pozostałych okoliczności sprawy.

Z wymienionych względów Sąd Okręgowy oddalił apelację jako bezzasadną na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu opisaną w art. 98 k.p.c., przyznając kwotę 1476 zł obliczoną na podstawie § 8 pkt. 5 w zw. z § 16 ust. pkt.1 i § 4 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.