Sygn. akt: I C 640/20 upr

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lutego 2021 roku

Sąd Rejonowy w Człuchowie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:

sędzia Sylwia Piasecka

Protokolant:

p.o. protokolanta sądowego Agnieszka Wysmyk

po rozpoznaniu w dniu 10 lutego 2021 roku w Człuchowie

na rozprawie

sprawy

z powództwa (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko P. R.

o zapłatę

oddala powództwo.

Pobrano opłatę kancelaryjną

w kwocie zł – w znakach

opłaty sądowej naklejonych

na wniosku.

Sygn. akt I C 640/20

UZASADNIENIE

Powód – (...) S.A. z siedzibą w W., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, złożył pozew przeciwko pozwanemu P. R. o zapłatę kwoty 2.864,00 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 23 maja 2018 roku strona pozwana zawarła z (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. (zbywca wierzytelności na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W.) umowę pożyczki nr (...). W dniu 13 listopada 2018 roku pomiędzy P. Polska z siedzibą w W. a (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. została zawarta umowa sprzedaży wierzytelności, na mocy której powód nabył wierzytelność pozwanego wynikającą z umowy pożyczki numer (...) wraz z wszelkimi prawami i obciążeniami związanymi z tą wierzytelnością. Strona pozwana została zawiadomiona o przelewie wierzytelności. W dniu 25 marca 2019 roku powód zwarł z pozwanym ugodę nr 8538632 dotyczącą spłaty wierzytelności. Strona pozwana podpisując przedmiotową ugodę potwierdziła, iż posiada wobec (...) S.A. wymagalne zadłużenie w wysokości 4.084,00 zł wynikające z należności pieniężnych z tytułu umowy pożyczki nr (...), która została objęta umowa cesji wierzytelności i zobowiązała się do spłaty zadłużenia w ratach. Pozwany zobowiązał się do spłaty zadłużenia w 26 tygodniowych ratach. Na poczet zobowiązania pozwany wpłacił 820,00 złotych. według stanu na dzień wniesienia pozwu, po uwzględnieniu wszystkich dokonanych przez pozwanego wpłat do uregulowania całości zobowiązania wynikającego z zawartej pomiędzy stronami ugody do spłaty pozostaje kwota w wysokości 2.864,00 złotych. Pomimo upływu terminu na jaki została zawarta ugoda oraz kierowanych wezwań do zapłaty pozwany nie uregulował należności.

Powód podniósł, że termin wymagalności ostatniej raty wynikającej z zawartej pomiędzy stronami w dniu 25 marca 2019 roku ugody (...) przypadał na dzień 18 września 2019 roku. Powód podkreślił, że pismem z dnia 9 lipca 2020 roku wezwał pozwanego do dobrowolnej zapłaty należności dochodzonej niniejszym pozwem. Zaznaczył nadto, że umowa pożyczki łącząca strony niniejszego sporu, na podstawie obowiązujących przepisów prawa, ma charakter kredytu konsumenckiego. Całkowity koszt pożyczki to wszelkie koszty, które klient jest zobowiązany ponieść w związku z umową pożyczki, a w szczególności odsetki, prowizje oraz koszty usług dodatkowych w przypadku, gdy ich poniesienia jest niezbędne do uzyskania pożyczki. Ponadto został on wyliczony zgodnie z przepisami UKK i nie przekracza maksymalnych kosztów poza odsetkowych kredytu obliczonych według zasad wskazanych w art. 36a – 26c UKK.

Pozwany – P. R. prawidłowo wezwany na termin rozprawy, nie stawił się, nie zajął stanowiska w sprawie i nie wniósł o przeprowadzenie rozprawy pod jego nieobecność.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 23 maja 2018 roku pozwany P. R. zawarł z (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. umowę pożyczki nr (...).

Całkowity koszt pożyczki stanowiły wszelkie koszty, które klient był zobowiązany ponieść w związku z umową pożyczki, a w szczególności odsetki, prowizje oraz koszty usług dodatkowych w przypadku, gdy ich poniesienia było niezbędne do uzyskania pożyczki.

W dniu 13 listopada 2018 roku pomiędzy P. Polska z siedzibą w W. a (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. została zawarta umowa sprzedaży wierzytelności, na mocy której powód nabył wierzytelność pozwanego wynikającą z umowy pożyczki numer (...) wraz z wszelkimi prawami i obciążeniami związanymi z tą wierzytelnością.

Powód zawiadomił pozwanego o przelewie wierzytelności.

przyznane w trybie art. 339 §2 kpc, nadto dowód: porozumienie nr 4 z dnia 13 listopada 2018 roku k. 8 – 10v, dowód z innych wniosków dowodowych: informacja o stanie zadłużenia k. 3.

W dniu 25 marca 2019 roku powód zawarł z pozwanym P. R. ugodę nr (...) dotyczącą spłaty wierzytelności z tytułu umowy pożyczki wraz z wszelkimi prawami i obciążeniami związanymi z tą wierzytelnością. Kwota zadłużenia na dzień cesji wierzytelności oraz aktualna kwota zadłużenia wynosiła 4.084,00 złotych.

Pozwany zobowiązał się do spłaty zadłużenia w 26 tygodniowych ratach, począwszy od 27 marca 2019 roku. Wysokość każdej z rat ustalono na kwotę 157,08 złotych, a ostatniej na kwotę 157,00 złotych. Ponadto ustalono, że w przypadku gdy pozwany opóźni się ze spłatą kwoty równą co najmniej dwóm pełnym ratom ugody, wynikającym z harmonogramu, (...) S.A. zastrzega sobie prawo wypowiedzenia ze skutkiem natychmiastowym, a pozwany zobowiązany jest niezwłocznie zwrócić P. Polska całość pozostałej do spłaty aktualnej kwoty zadłużenia. Oświadczenie o wypowiedzeniu ugody zostanie dokonane w formie pisemnej listem wysłanym na adres pozwanego podany w ugodzie lub inny adres wskazany przez pozwanego.

dowód: ugoda z dnia 25 marca 2019 roku k. 6 – 7v.

Powód sporządził przedsądowe wezwanie do zapłaty adresowane do pozwanego P. R..

dowód z innych wniosków dowodowych: przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 9 lipca 2020 roku k. 11.

Pozwany - P. R. na poczet zobowiązania uiścił kwotę 820,00 złotych.

przyznane w trybie art. 339 § 2 kpc.

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie powód dochodził wierzytelności z niespłaconej ugody z dnia 25 marca 2019 roku, wynikającej z umowy pożyczki z dnia 23 maja 2018 roku, a która powód nabył na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności.

W ocenie Sądu, roszenie strony powodowej, nie zasługuje na uwzględnienie, mimo że pozwany – P. R. - prawidłowo wezwany na termin rozprawy nie stawił się, nie zajął stanowiska w sprawie, jak również nie wniósł o przeprowadzenie rozprawy pod jego nieobecność. Uzasadniało to zatem, stosownie do treści art. 339§2 kpc, uwzględnienie podstawy faktycznej powoda i w konsekwencji wydanie wyroku zaocznego. Podkreślić przy tym jednak należy, że wydanie wyroku zaocznego może nastąpić tylko wówczas, gdy Sąd rozpoznający sprawę, nie ma żadnych uzasadnionych wątpliwości co do prawdziwości twierdzeń powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie. Niezależnie bowiem od ustalenia podstawy faktycznej Sąd jest zawsze zobowiązany rozważyć, czy żądanie pozwu jest zasadne w świetle norm prawa materialnego. Negatywny natomiast wynik takiej analizy powoduje wydanie wyroku zaocznego oddalającego powództwa, gdyż w tym zakresie nie obowiązuje domniemanie z art. 339 § 2 kpc (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 1972 roku, III CRN 30/72, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 1973, III CRN 59/73). Dlatego też obowiązkiem strony powodowej jest dołączenie do pozwu dowodów, które umożliwią Sądowi weryfikacje twierdzeń pozwu pod kątem spełnienia przesłanek z art. 339 kpc. Brak jakichkolwiek dokumentów powoduje, że przytoczone okoliczności budzą wątpliwości co skutkuje oddaleniem powództwa - nawet przy biernej postawnie strony pozwanej - gdyż nie jest możliwym przyjęcie za prawdziwych twierdzeń pozwu. Tym bardziej, że z treści art. 3 k.p.c. wynika obowiązek stron i ich pełnomocników do przedstawiania dowodów istotnych w sprawie.

W toku niniejszego procesu strona powodowa powinna udowodnić zarówno zasadność, jak i wysokość określonej wierzytelności. Zgodnie bowiem z treścią art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi określone dla siebie skutki prawne, tym bardziej, że ciężar dowodu pozostaje w ścisłym związku z problematyką procesową dowodów i spełnia przy tym dwie zasadnicze funkcje. Po pierwsze dynamizuje postępowanie dowodowe w systemie obowiązywania zasady sporności (kontradyktoryjności) w procesie, po drugie określa wynik merytoryczny sporu (sprawy) w sytuacji krytycznej, gdy strona nie udowodni faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (por. K. Piasecki, Kodeks cywilny. Księga pierwsza. Część ogólna. Komentarz, Zakamycze, 2003 r.). Oznacza to zatem, że Sąd tylko wyjątkowo winien ingerować w przebieg postępowania dowodowego dopuszczając dowody z urzędu, które to uprawnienie wynika z treści przepisu art. 232 k.p.c. Ponadto, zgodnie z przyjętą linią orzecznictwa, obowiązek wskazania dowodów potrzebnych dla rozstrzygnięcia sprawy, obciąża przede wszystkim strony (por. wyrok Sądu Najwyższego z 24 października 1996 r., III CKN 6/96, OSNC 1997/3/29), ponieważ Sąd został wyposażony jedynie w uprawnienie, a nie obowiązek, dopuszczenia dalszych jeszcze, nie wskazanych przez żadną ze stron, dowodów, kierując się przy tym własną oceną, czy zebrany w sprawie materiał jest - czy też nie jest - dostateczny do jej rozstrzygnięcia (art. 316 § 1 in principio k.p.c.). Dlatego też Sąd powinien korzystać z przewidzianego w art. 232 zd. 2 k.p.c. uprawnienia powściągliwie i z umiarem, pamiętając, że taka inicjatywa należy przede wszystkim do samych stron i że cały rozpoznawany spór jest ich sprawą, a nie sądu. Podkreślić również należy, że zasada kontradyktoryjności winna być całkowicie zachowana zwłaszcza wówczas, gdy strony korzystają z pomocy profesjonalnych pełnomocników.

Zgodnie z treścią art. 720 k.c., przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki, której wartość przenosi pięćset złotych, powinna być stwierdzona pismem. Z kolei w myśl art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (tj. Dz. U. z 2014 roku, poz. 1497 ze zm.) przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550,00 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, przy czym za umowę o kredyt konsumencki uważa się między innymi umowę pożyczki.

Przy umowie pożyczki, głównymi świadczeniami stron są, po stronie pożyczkodawcy udostępnienie określonych środków finansowych do korzystania na określony okres czasu, a ze strony pożyczkobiorcy, zwrot tych środków. Umowa pożyczki została przy tym ukształtowania w kodeksie cywilnym w taki sposób, że co do zasady może być zarówno umową odpłatną, jak i nieodpłatną. W przypadku zawarcia przez strony odpłatnej umowy pożyczki, wynagrodzenie pożyczkodawcy winno być wyraźnie określone w umowie.

W procesie związanym z wykonaniem umowy pożyczki powód jest zobowiązany udowodnić, że strony zawarły umowę tej kategorii, a także, że przeniósł na własność biorącego pożyczkę określoną w umowie ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku. Biorący pożyczkę powinien zaś wykazać wykonanie swego świadczenia w postaci zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo tej samej ilości rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości, przy czym obie strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Powód w celu wykazania zasadności i wysokości dochodzonego roszczenia przedłożył jedynie porozumienie nr 4 do umowy ramowej cyklicznego przelewu wierzytelności z dnia 13 listopada 2018 roku „Umowa” zawarte w W. w dniu 8/03/2019 roku, ugodę z dnia 25 marca 2019 roku i przedsądowe wezwanie do zapłaty. Nie przedłożył natomiast pierwotnej umowy, którą objęta była ugoda zawarta między stronami, to jest umowy pożyczki z dnia 23 maja 2018 roku. W związku z powyższym powód pozbawił Sąd możliwości weryfikacji wierzytelności dochodzonej wobec pozwanego, w szczególności w zakresie postanowień umowy, która była podstawą zawarcia ugody, a mianowicie wysokości udzielonej pożyczki, czasu trwania umowy, jej kosztów, terminów i przyczyn jej wypowiedzenia - co miało istotny wpływ na ustalenie wymagalności przedmiotowego roszczenia, dodatkowych kosztów związanych z tą umową - rodzajem i wysokością odsetek, prowizji, czy też zasadami spłaty zobowiązania. W konsekwencji Sąd został pozbawiony możliwości oceny zasadności roszczenia, jak również oceny czy przedmiotowa umowa nie zawierała klauzul abuzywnych.

Postanowienia pierwotnej umowy, w ocenie Sądu, mają istotne znaczenia albowiem zgodnie z treścią art. 509 k.c. przelew wierzytelności oznacza przeniesienie wierzytelności oznaczonej co do tożsamości i dla skuteczności takiej transakcji konieczne jest precyzyjne oznaczenie przenoszonej wierzytelności. Oznacza to, że skuteczne wywodzenie uprawnień z faktu nabycia wierzytelności na podstawie umowy cesji wymaga udowodnienia bez wątpliwości, że do cesji konkretnej wierzytelności doszło. Warunkiem otrzymania należności przez nabywcę jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi. Dlatego też żądanie zapłaty należności w sytuacji, gdy doszło do sprzedaży jej przez pierwotnego wierzyciela musi być udokumentowane w sposób wykluczający jakiekolwiek wątpliwości dłużnika co do wierzyciela uprawnionego do zapłaty, szczególnie aktualizuje się to w sytuacji, gdy te same wierzytelności coraz częściej przelewane są wielokrotnie i uczestniczą w tym podmioty profesjonalnie zajmujące się obrotem wierzytelnościami, co przybiera aktualnie coraz większy rozmiar (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2006 roku, V CSK 187/06).

Natomiast złożone i powołane przez powoda dowody nie dokumentują jaka była wysokość pożyczki, jakie koszty pożyczki zostały naliczone przez pierwotnego wierzyciela, jakie były warunki i termin spłaty. Żaden dowód nie dokumentuje pierwotnie naliczonych odsetek, w szczególności nie wiadomo od jakiej kwoty zostały one naliczone, za jaki okres i jaka była podstawa ich naliczenia. Dlatego też, skoro powód nie wykazał w sposób nie budzący wątpliwości, zarówno zasadności, jak i wysokości dochodzonego roszczenia, to zasadnym było oddalenie powództwa. Wskazać należy przy tym, że w ocenie Sądu, zawarcie ugody miedzy stronami, w której strona pozwana uznała roszczenie nie zmienia stanowiska Sądu w sprawie. Sąd zobowiązany jest bowiem dokonać oceny, czy czynność w postaci zawarcia ugody, nie jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo nie zmierza do obejścia prawa. W przedmiotowej sprawie brak materiału procesowego uniemożliwił Sądowi taka ocenę, albowiem zdaniem Sądu, powód powołując się na ugodę, której źródłem zobowiązania była umowa z dnia 23 maja 2018 roku powinien przedstawić stan faktyczny umożliwiający Sądowi szczegółową ocenę treści zobowiązania, względnie przedłożyć umowę pożyczki w celu umożliwienia dokonania oceny czy nie zawiera ona klauzul abuzywnych. Natomiast, skoro powód nie przedłożył pierwotnej umowy, to tym samym Sąd został pozbawiony możliwości ustalenia czy przy zawarciu ugody nie doszło do rażącego naruszenia interesów pozwanego – konsumenta lub działania wbrew dobrym obyczajom (por. art. 385 1 k.p.c.). w szczególności, że powód nie doprecyzował czy kapitał w wysokości 3.473,59 złotych stanowił wyłącznie wypłaconą kwotę pożyczki, czy obejmował jeszcze inne należności. Ponadto zarówno z pozwu, jak i ugody nie wynika również czy poprzednik prawny powoda – (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. był stroną umowy pożyczki z dnia 23 maja 2018 roku, czy nabył wierzytelność z niej wynikającą na podstawie innej czynności prawnej.

W ocenie Sądu powód nie wykazał również aby doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy, a w konsekwencji aby roszczenie strony powodowej było w całości wymagalne w dacie wskazanej w pozwie.

Wobec powyższego, skoro powód nie wykazał w sposób nie budzący wątpliwości zarówno zasadności, jak i wysokości dochodzonego roszczenia, to zasadnym było oddalenie powództwa.