Sygn. akt I C 305/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 stycznia 2021 r.

Sąd Rejonowy w Opocznie I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Anna Olejnik

Protokolant:sekr. sąd. Paulina Neyman

po rozpoznaniu w dniu 8 stycznia 2021 r. w Opocznie

sprawy z powództwa E. C.

przeciwko (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą we W.

o ustalenie

1.  oddala powództwo;

2.  nie obciąża powoda E. C. obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą we W..

Sygn. akt I C 305/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 7 marca 2020 roku powód E. C. wystąpił przeciwko (...) Bank Spółce Akcyjnej we W. o ustalenie salda (kwoty należnej spłaty) kredytu wynikającego z Umowy kredytu zawartej z pozwanym w dniu 8 grudnia 2016 roku nr (...). W uzasadnieniu wskazywał, iż spłacona przez niego suma rat przewyższa jego zobowiązanie wynikające z w/w umowy/pozew k.3-4/.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) Bank S.A. we W. wnosił o oddalenie powództwa, podnosząc iż nie istnieją żadne wątpliwości co do istnienia stosunku prawnego między stronami /odpowiedź na pozew k. 32-35/.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód E. C. zawarł z pozwanym (...) Bank S.A. we W. cztery umowy kredytu:

-

Nr (...) z dnia 23 września 2015 roku,

-

Nr (...) z dnia 14 grudnia 2015 roku,

-

Nr (...) z dnia 23 maja 2016 roku,

-

Nr (...) z dnia 8 grudnia 2016 roku.

Powód dokonał spłaty części zobowiązania wynikającego z pierwszej umowy kredytu, powód w dniu 14 grudnia 2015 roku zawarł z pozwanym drugą umowę kredytu, z której część przyznanych środków została przeznaczona na spłatę kredytu wynikającego z umowy z dnia 23 września 2015 roku. W dniu 23 maja 2016 roku powód zawarł z pozwanym kolejną umowę kredytu. Następnie w dniu 8 grudnia 2016 roku zawarł z pozwanym Bankiem czwartą umowę kredytu (nr (...)). Zgodnie z postanowieniami powyższej umowy kwota kredytu miała być wypłacona powodowi częściowo w gotówce, a częściowo miała zostać przeznaczona na spłatę zobowiązań powoda z umowy nr (...). Powód dokonuje spłat kolejnych rat kredytu.

/dowód: umowa o kredyt nr (...) k. 5-7, pismo k. 11-14, dowody wpłat koperta k. 95, zeznania powoda k. 72/

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Do przesłanek powództwa o ustalenie stosunku prawnego lub prawa należy istnienie interesu prawnego po stronie powoda w wystąpieniu z powództwem oraz istnienie stosunku prawnego lub prawa, którego powództwo dotyczy. Ciężar dowodu tych przesłanek spoczywa, zgodnie z art. 6 k.c., na powodzie (wyr. Sądu Najwyższego z 30 listopada 2000 r., I CKN 903/00 oraz orzeczenie Sądu Najwyższego z 21 listopada 1945 r., III C 733/45, OSN 1948, Nr 2, poz. 30). On też obowiązany jest przytoczyć fakty uzasadniające ten interes, przy czym muszą być one udowodnione, a nie tylko uprawdopodobnione. Interes prawny powoda musi istnieć obiektywnie, czyli zachodzić według rozumnej oceny sytuacji, a nie tylko subiektywny, to jest wedle odczucia powoda (por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 04 lutego 1999 roku, II CKN 804/98, wyrok SN z dnia 21 lutego 1997 roku, II CKU 7/97). Interes prawny w sprawie o ustalenie istnienia stosunku pranego lub prawa nie decyduje wprost o zasadności powództwa, a jedynie warunkuje możliwość badania i ustalania prawdziwości twierdzeń powoda, że dany stosunek prawny lub prawo istnieje (wyr. SN z 18.6.2009 r., II CSK 33/09, OSNC 2010, Nr B, poz. 47).

Przepis art. 189 k.p.c. ma charakter materialnoprawny w zakresie przesłanki interesu prawnego warunkującej zasadność powództwa (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 3 kwietnia 2000 r., I CKN 582/98). Sąd obowiązany jest badać istnienie interesu prawnego powoda z urzędu. Powództwo o ustalenie istnienia lub nieistnienia prawa lub stosunku prawnego jest, co do zasady, dopuszczalne tylko wtedy, gdy nie jest możliwe powództwo o świadczenie. Interes prawny nie zachodzi z reguły, gdy zainteresowany może na innej drodze osiągnąć w pełni ochronę swoich praw (wyrok Sądu Najwyższego z 22 listopada 2002 r., IV CKN 1519/00). Jeżeli zatem istnieje możliwość wystąpienia z powództwem o świadczenie to powód nie ma interesu w tym, aby w odrębnym postępowaniu domagać się ustalenia. Także przesłankowość ustalenia stosunku prawnego lub prawa w innym postępowaniu wskazuje na brak interesu prawnego w drodze powództwa o ustalenie. Dla przykładu żądanie zasądzenia świadczenia implikuje bowiem ustalenia istnienia stosunku prawnego lub prawa, z którego roszczenie wynika (wyrok Sądu Najwyższego z 25 września 2002 r., I CKN 1133/00).

Rozważania dotyczące rozumienia interesu prawnego na gruncie kolizji powództw o ustalenie i powództw o zasądzenie świadczenia dotyczących tych samych podstaw faktycznych są adekwatne również do sytuacji, gdy dochodzący ochrony w procesie o ustalenie jest pozwanym w innym procesie o świadczenie. W takiej sytuacji ochrona powoda żądającego ustalenia jest możliwa na gruncie powództwa o zasądzenie skierowanego przeciwko temuż powodowi. Sytuacja taka również wyłącza potrzebę występowania z odrębnym procesem o ustalenie i, w konsekwencji, usuwa materialnoprawną przesłankę zasadności takiego powództwa (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 10 października 2013 r., I ACa 620/13, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 9 stycznia 2014 roku I ACa 866/13).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że w niniejszej sprawie po stronie powoda nie została spełniona podstawowa przesłanka zgłoszonego roszczenia wobec pozwanego Banku. Żadna ze stron nie negowała istnienia pomiędzy nimi stosunku prawnego wynikającego z umowy kredytu z dnia 8 grudnia 2016 roku nr (...). Sam powód nie neguje zawarcia powyższej umowy ani też nie podważa jej ważności. Powód może dochodzić swoich roszczeń w postępowaniu o zapłatę, jeśli uważa, że dokonał wpłat na rzecz pozwanego Banku wysokości większej niż wynikająca z umowy kredytu. Bądź też może bronić się zarzutem spełnienia świadczenia, gdyby to pozwany Bank wytoczył przeciwko niemu pozew o zapłatę zobowiązań wynikających z przedmiotowej umowy kredytu.

Reasumując, z uwagi na fakt, iż brak jest sporu o istnienie między stronami stosunku prawnego wynikającego z umowy kredytu z dnia 8 grudnia 2016 roku, Sąd orzekł jak w sentencji orzeczenia.

Mając na względzie trudną sytuację materialną powoda (utrzymuje się z emerytury, posiada zobowiązania finansowe) Sąd na podstawie art. 102 k.p.c. postanowił nie obciążać powoda kosztami postępowania.

Na oryginale podpis Sędziego

Za zgodność z oryginałem świadczy