UZASADNIENIE

I. M. działająca w imieniu swoich małoletnich dzieci A. M. i D. M. domagała się podwyższenia alimentów ustalonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie w sprawie sygnatura akt VIRC 925/17 z dnia 03 listopada 2017 roku z kwoty po 700 zł miesięcznie do kwoty po 900 zł miesięcznie na rzecz A. M. oraz z kwoty po 500 zł miesięcznie do kwoty po 700 zł miesięcznie na rzecz D. M..

W uzasadnieniu wskazała, że od ustalenia alimentów na dotychczasowym poziomie w istotny sposób wzrosły koszty utrzymania dzieci. Małoletni A. i D. aktualnie uczą się w szkole podstawowej nr (...) w M.. Matka zobowiązana jest zabezpieczyć dzieciom wszystkie niezbędne przedmioty dydaktyczne, ponosi opłaty związane ze składkami szkolnymi, obiadami oraz opłaca dodatkowe zajęcia pozalekcyjne – sportowe i językowe.

Wskazała, że pozwany poza płaceniem alimentów nie pomaga w żaden inny sposób w pokryciu kosztów utrzymania dzieci. W czerwcu 2018 roku sądownie ograniczył swoje kontakty z małoletnimi dziećmi. Dodała, iż obecnie jest zatrudniona w szkole podstawowej jako nauczyciel wspomagający z wynagrodzeniem miesięcznym netto 2100 złotych oraz ma zawarta umowę na wychowawstwo w świetlicy i z tego tytułu otrzymuje wynagrodzenie netto w wysokości 530 złotych. Wskazała, iż pozwany od 14 lat jest zatrudniony w Komendzie Powiatowej Policji w M. w wydziale prewencji. Od chwili zasądzenia alimentów wynagrodzenie pozwanego znaczenie wzrosło, zaś nie posiada on żadnych innych osób na utrzymaniu. Stwierdziła nadto, że wobec okoliczności wskazanych wyżej, w sytuacji małoletnich powodów nastąpiła zmiana uzasadniająca podwyższenie alimentów (pozew k. 2-5).

Pozwany R. M. wnosił o oddalenie powództwa w całości. Wywiódł powództwo wzajemne o obniżenie alimentów ustalonych w wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 03 listopada 2017 roku w sprawie sygn. akt VIRC 925/17 na rzecz małoletniej A. M. z kwoty po 700 złotych miesięcznie do kwoty po 500 złotych miesięcznie oraz na rzecz D. M. z kwoty po 500 złotych miesięcznie do kwoty po 400 złotych miesięcznie.

Wskazał, że od dnia ustalenia obowiązku alimentacyjnego jego sytuacja materialna pogorszyła się. Nadal jest zatrudniony w Komendzie Powiatowej Policji w M. jako referent i jego pensja wynosi 3740 złotych netto. Spłaca kredyt na mieszkanie w wysokości 1200 złotych, opłaca bieżące alimenty na dzieci w wysokości 1200 złotych oraz ponosi podstawowe koszty związane z utrzymaniem. Pozostaje mu kwota 580 – 590 złotych na wyżywienie, odzież oraz na dodatkowe koszty związane z utrzymaniem małoletnich dzieci.

Wskazał, że z obowiązków rodzicielskich wywiązuje się w należyty sposób, co również, poza należnymi alimentami, generuje dodatkowe koszty na rzecz małoletnich dzieci. Uczestniczy w wizytach córki u lekarzy specjalistów m.in. w dniu 21 stycznia 2020 roku odbył wraz z córką wizytę u diabetologa.

Sądownie ograniczył kontakty z dziećmi, lecz jego działanie miało związek z tym, iż powódka wystosowała przeciwko niemu wniosek o egzekucję w przedmiocie kontaktów z dziećmi, nakazując zapłatę na jej rzecz kwoty 500 złotych za każde naruszenie obowiązku odbierania dzieci na kontakty. Praca jaką wykonuje wiąże się z dyspozycyjnością i w przypadku zmian w grafiku jest on zobowiązany zgłosić się natychmiast do pracy lub też dostosować bezwarunkowo do zaistniałej sytuacji.

Co się zaś tych wydatków matki związanych z nauką dzieci, to wskazać należy, że matka dzieci nie nadmieniła, że na w/w koszty państwo przeznacza tzw. „300+” czyli 300 złotych z programu „Dobry start” na każde dziecko bez względu na wysokość zarobków rodziców.

Odnosząc się do kwestii miesięcznych kosztów utrzymania małoletnich dzieci podanych przez ich matkę zarzucił, że podane tam kwoty odnoszą się również do kosztów utrzymania matki, a zostały opisane jako lista utrzymania wyłączenie dzieci. A zatem suma miesięcznych zobowiązań utrzymania małoletnich dzieci oscyluje na poziomie znacznie niższym niż przedstawione przez ich matkę.

Dodał nadto, iż matka małoletnich dzieci otrzymuje na dzieci również świadczenie „500+”. Łączenie zaś, z alimentami otrzymywanymi od pozwanego, dysponuje ona kwotę 2200 złotych miesięcznie na dzieci. Wskazał, iż matka dzieci pobiera nadto inne świadczenia socjalne na dzieci, jednakże kwoty te pomija w pozwie.

W jego ocenie, w tak krótkim czasie, nie nastąpiła znaczna zmiana sytuacji potrzeb małoletnich, zaś podana przez matkę małoletnich powodów lista potrzeb dzieci, nie jest adekwatna do możliwości zarobkowych pozwanego (odpowiedź na pozew i pozew wzajemny k. 11-13).

W odpowiedzi na pozew wzajemny powódka wniosła o jego oddalenie (k. 79).

Sąd ustalił, co następuje:

Zakres ostatniego obowiązku alimentacyjnego pozwanego (powoda wzajemnego) R. M. wobec małoletnich A. M. i D. M. ustalony został wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 03 listopada 2017 roku w sprawie VI RC 925/17.

Pozwany (powód wzajemny) zobowiązany został wówczas do łożenia na rzecz córki A. M. kwot po 700 złotych miesięcznie, natomiast na rzecz syna D. M. kwot po 500 złotych miesięcznie. W chwili ustalenia ostatniego obowiązku alimentacyjnego rodzice małoletnich powodów nie mieszkali razem. A. M. miała 7 lat, zaś D. M. miał lat 6. Dzieci mieszkały wraz z matką w należącym do niej mieszkaniu. I. M. pracowała wówczas w Szkole Podstawowej nr (...) w M. na stanowisku nauczyciela wspomagającego ze średnim miesięcznym wynagrodzeniem netto wynoszącym około 1626,47 złotych. Pobierała na dzieci świadczenie wychowawcze w wysokości 1000 złotych, zasiłek rodzinny w wysokości 155,85 złotych miesięcznie oraz zasiłek pielęgnacyjny na córkę A. w wysokości 153 złote miesięcznie.

Ponosiła koszty utrzymania mieszkania w wysokości 485 zł (czynsz), około 150 zł (opłaty za energię elektryczną), 25 zł (gaz) oraz 80 zł ( telewizja i (...)).

Pozwany (powód wzajemny) R. M. pracował w Komendzie Powiatowej Policji w M. jako policjant i zarabiał netto 9.042,18 złotych (wynagrodzenie za okres wrzesień – listopad 2017 roku). Osiągał zatem wynagrodzenie w granicach 3 000 zł netto miesięcznie. Wynajmował mieszkanie, za które dokonywał opłaty w wysokości 700 złotych miesięcznie

(akta sprawy sygnatura VIRC 925/17 Sądu Okręgowego w Olsztynie).

Aktualnie małoletnia A. M. ma 10 lat, chodzi do czwartej klasy szkoły podstawowej. Choruje na przewlekłą cukrzycę typu I. Jest pod stałą opieką poradni diabetologicznej w O.. Miesięczne koszty związane z leczeniem wynoszą około 800 złotych. A. uczęszcza na zajęcia tenisa ziemnego, których co miesięczny koszt wynosi ok. 500 złotych. Raz w tygodniu uczęszcza na zajęcia z języka angielskiego, koszt jednej godziny wynosi 50 złotych.

D. uczęszcza do trzeciej klasy szkoły podstawowej. Jest zdrowy. Korzysta z odpłatnych zajęć ogólnorozwojowych, których koszt wynosi 50 złotych miesięcznie. Dzieci korzystają z obiadów w szkole, ich koszt wynosi około 150 złotych.

Matka małoletnich I. M. ma obecnie 31 lat. Pracuje w Szkole Podstawowej nr (...) jako nauczyciel i osiąga dochód w wysokości 2.754,11 złotych netto miesięcznie. Pobiera na dzieci świadczenie wychowawcze w wysokości 1000 złotych oraz zasiłek pielęgnacyjny na córkę A. w wysokości 215 złotych. Rok temu zaciągnęła kredyt na okres pięciu lat w wysokości 20.000 złotych na remont pokoi dzieci, miesięczna rata kredytu wynosi 400 złotych.

Małoletnie dzieci wraz z matką zamieszkują we własnościowym mieszkaniu matki. Miesięczny koszt utrzymania mieszkania wynosi około 1100-1200 złotych na co składa się czynsz w wysokości 590 złotych, opłaty za energię elektryczną co drugi miesiąc około 250 złotych, gaz około 40 złotych. Uiszcza również stałe wydatki za Internet i telewizję kablową w kwocie 90 zł miesięcznie.

(dowód: zeznania przedstawicielki ustawowej k. 79-80, zaświadczenia o dochodach i pobieranych zasiłkach k. 51-53,75)

Pozwany (powód wzajemny) R. M. ma 38 lat. Jest zatrudniony jako referent wydziału prewencji w Komendzie Powiatowej Policji w M.. Osiąga z tego tytułu dochód w wysokości 4.298,32 złotych netto. Spłaca kredyt zaciągnięty na zakup mieszkania w wysokości 1200 złotych. Średnie miesięczne opłaty związane z utrzymaniem mieszkania wynoszą ok. 400-600 złotych. Powyższe kwota obejmuje opłaty za energię elektryczną ok. 150 złotych za dwa miesiące, czynsz ok. 265 złotych, gaz ok. 50 złotych, podgrzanie wody 150 złotych za kwartał.

Obecnie pozwany (powód wzajemny) ma nową partnerkę i ze związku tego urodziło mu się dziecko, które obecnie ma 2,5 miesiąca. Jego obecna partnerka nie pracuje, wcześniej prowadziła działalność gospodarczą związaną z usługami kosmetycznymi, jednakże od marca 2020 roku jej działalność jest zawieszona. Pozostaje na wyłącznym utrzymaniu pozwanego.

(dowód: zeznania pozwanego (powoda wzajemnego) k. 80, zaświadczenie o zarobkach k. 15 i 61,76, harmonogram spłat pożyczki k.16-17, zaświadczenie o wysokości opłat k.18, rachunki za media 19-22 )

Sąd zważył co, następuje:

W myśl przepisu art. 138 kro podstawą zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego jest zmiana stosunków. Zmiana stosunków oznacza bądź to zmianę w zakresie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, bądź też w zakresie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Oceniany przez pryzmat wyżej powołanych przesłanek ustawowych zakres obowiązku alimentacyjnego może być zmniejszany lub zwiększany, adekwatnie do zmian w sytuacji uprawnionego lub zobowiązanego.

Przez zmianę stosunków na tle realiów niniejszej sprawy należy rozumieć zarówno istotne zwiększenie potrzeb uprawnionego jak i zmianę możliwości zarobkowych pozwanego w porównaniu ze stanem istniejącym w tym zakresie w dacie ustalenia poprzednio obowiązującej wysokości świadczenia.

Analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci przedłożonych w sprawie dokumentów, których wiarygodność nie była kwestionowana oraz niespornych twierdzeń stron, Sąd przyjął iż istnieją uzasadnione podstawy do podwyższenia obowiązku alimentacyjnego pozwanego (powoda wzajemnego) wobec małoletnich powodów (pozwanych wzajemnie), choć nie w zakresie przez nich wskazanym.

Przede wszystkim podkreślić należy, że od daty ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów upłynęły 3 lata, a wydatki związane z utrzymaniem małoletnich powodów wzrosły typowo dla ich wieku. Nie ulega wątpliwości, że w przypadku dzieci w wieku przedszkolnym ich potrzeby związane były głównie z bieżącym utrzymaniem w zakresie mieszkania, wyżywienia, ubrania i opieki zdrowotnej, natomiast obecnie małoletni uczęszczają do szkoły podstawowej i zakres ich usprawiedliwionych potrzeb zwiększył się istotnie. Wiąże się to z dodatkowymi kosztami tj. wyposażeniem dziecka do szkoły, ale i intensywnym rozwojem fizycznym, umysłowym, początkiem kształcenia.

Dziecko powinno w tym wieku mieć możliwość korzystania z różnego rodzaju dodatkowych, pozaszkolnych zajęć edukacyjnych, rozwojowych, które w większości są odpłatne. Małoletnia A. dodatkowo korzysta nadto z odpłatnych zajęć z języka angielskiego, uczęszcza na zajęcia z tenisa ziemnego, zaś D. uczestniczy w dodatkowych, odpłatnych zajęciach ogólnorozwojowych.

Podkreślić należy, że małoletnia A. choruje na cukrzycę typu I, pozostaje pod stałą opieką poradni diabetologicznej oraz poradni okulistycznej. Choroba ta, w przypadku małoletniej, wymaga uzupełniania niedoborów insuliny za pomocą pompy insulinowej. Matka ponosi dodatkowe koszty w postaci zakupu sensorów, insuliny, pojemników na insulinę, pasków do glukometru oraz środków dezynfekujących. Dodatkowe wydatki generują wyjazdy do lekarzy specjalistów.

Odnośnie sytuacji osobistej i zarobkowej matki małoletnich – należy wskazać, że nie uległa ona znacznej zmianie. W dalszym ciągu jest zatrudniona w Szkole Podstawowej nr (...) w M., obecnie pracuje na stanowisku nauczyciela. Wzrosło wprawdzie jej wynagrodzenie, jednakże wzrosły również wydatki związane z utrzymaniem, kształceniem dzieci oraz leczeniem córki. Ponosi ona koszty finansowe utrzymania dzieci i wypełnia swój obowiązek alimentacyjny również poprzez własne starania o ich wychowanie. Spłaca kredyt zaciągnięty na remont pokoi dzieci.

Sytuacja pozwanego od daty ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów również uległa zmianie. Wprawdzie nadal pracuje jako policjant, jego wynagrodzenie wzrosło, sytuacja życiowa także uległa istotnej zmianie. R. M. ma nową partnerkę, z którą posiada 2,5 miesięczne dziecko. Spłaca kredyt zaciągnięty na zakup mieszkania. Partnerka pozwanego i dziecko z nowego związku pozostają na jego wyłącznym utrzymaniu, albowiem jego matka dziecka zawiesiła działalność związaną z usługami kosmetycznymi nie posiada żadnego dochodu.

Stwierdzić jednakże należy, iż takie wybory i fakt posiadania drugiej rodziny nie może przekładać się na obowiązek alimentacyjny pozwanego wobec dzieci z poprzedniego związku.

Pomoc pozwanego w finansowaniu małoletnich dzieci powinna być zwiększona. Pozwany oprócz płacenia alimentów praktycznie nie uczestniczy w codziennym wychowaniu małoletnich, a cały ciężar w tym zakresie spoczywa na matce, która stara się zapewnić dzieciom jak najlepsze warunki. Matka małoletniej przejęła całkowicie obowiązki które powinny być rozdzielone na oboje rodziców. Wskazać przy tym należy, iż pozwany w czerwcu 2018 roku wyraźnie ograniczył ilość kontaktów z małoletnimi, co również przedkłada się na jego zaangażowanie w proces opieki nad dziećmi.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że przez okres 3 lat od ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów nastąpił wzrost potrzeb małoletnich powodów, związanych przede wszystkim z ich rozwojem fizycznym i rosnącymi wydatkami na odzież, żywność, środki czystości, lekarstwa, co uzasadnia podwyższenie zasądzonej kwoty alimentów.

W ocenie Sądu kwota, do jakiej zostały zwiększone alimenty - 850 zł, w przypadku małoletniej A. M. oraz kwota 600 (sześćset) złotych w przypadku małoletniego D. M., przy jednoczesnym udziale matki małoletnich powodów w ich utrzymaniu, przystaje z jednej strony do obecnych potrzeb małoletnich, a z drugiej do możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego.

Alimenty podwyższone zostały w stopniu niższym od żądania pozwu, albowiem mają one na celu sfinansowanie usprawiedliwionych potrzeb dziecka, a nie wszystkich wydatków związanych z jego utrzymaniem.

Z tych względów na podstawie art. 138 KRO Sąd orzekł jak w sentencji, w pozostałej części powództwo oddalając jako zbyt wygórowane (punkt I i II wyroku).

Mając na uwadze powyższą argumentację powództwo wzajemne podlegało oddaleniu w całości (punkt III sentencji).

O kosztach orzeczono na podstawie art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014 roku, poz. 1025 ze zm., j.t.), z uwagi na charakter sprawy nie obciążając pozwanego kosztami sądowymi (punkt IV wyroku).

Sąd zobligowany treścią art. 333 §1 pkt 1 KPC w punkcie V wyroku orzeczeniu co do alimentów nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

ZARZĄDZENIE

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE