Sygn. akt II AKa 57/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 grudnia 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku w II Wydziale Karnym w składzie

Przewodniczący

SSA Janusz Sulima (spr.)

Sędziowie

SSA Halina Czaban

SSA Brandeta Hryniewicka

Protokolant

Barbara Mosiej

przy udziale prokuratora Tomasza Ławeckiego

po rozpoznaniu w dniu 17 grudnia 2020 r. sprawy:

D. K. s. J. oskarżonego z art. 286 §1 k.k. w zw. z art. 64 §1 k.k., z art. 299 §1 i 5 k.k. w zw. z art. 64 §1 k.k.

A. S. (1) s. K. oskarżonego z art. 286 §1 k.k. i z art. 299 §1 i 5 k.k.

J. B. s. K. oskarżonego z art. 286 §1 k.k. w zw. z art. 64 §1 k.k., z art. 299 §1 i 5 k.k. w zw. z art. 64 §1 k.k.

z powodu apelacji prokuratora i obrońców

od wyroku Sądu Okręgowego w Suwałkach

z dnia 20 grudnia 2019 r., sygn. akt II K 69/18

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że

1.  uchyla wobec oskarżonego D. K. orzeczenie z punktu III o łącznej karze pozbawienia wolności,

2.  w zakresie czynu przypisanego oskarżonemu D. K. w punkcie I przyjmuje, że zachowań opisanych w zarzutach aktu oskarżenia w punktach od 1 do 139 dopuścił się działając wspólnie i w porozumieniu z J. B. i A. S. (1) z góry powziętym zamiarem, w krótkich odstępach czasu i czyn ten kwalifikuje z art. 286 §1 k.k. w zw. z art. 64 §1 k.k. w zw. z art. 12 §1 k.k. i te przepisy przyjmuje za podstawę skazania ,a na podstawie art. 286 §1 k.k. wymierza mu karę 3 (trzech) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,

3.  na podstawie art. 85 §1 k.k. i art. 86 §1 k.k. w zw. z art. 4 §1 k.k. orzeka wobec oskarżonego D. K. karę łączną 3 (trzech) i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,

4.  uchyla wobec oskarżonego A. S. (1) orzeczenie z punktu VIII o łącznej karze pozbawienia wolności,

5.  w zakresie czynu przypisanego oskarżonemu A. S. (1) w punkcie IV przyjmuje, iż czynu tego dopuścił się wspólnie i w porozumieniu z D. K. i J. B.,

6.  za podstawę wymiaru kary wymierzonej wobec oskarżonego A. S. (1) w punkcie VI przyjmuje art. 286 §1 k.k. w zw. z art. 91 §1 k.k. i podwyższa ją do 3 (trzech) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,

7.  na podstawie art. 91 §2 k.k., art. 85 §1 k.k. i art. 86 §1 k.k. w zw. z art. 4 §1 k.k. orzeka wobec oskarżonego A. S. (1) karę łączną 3 (trzech) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,

8.  uchyla wobec oskarżonego J. B. orzeczenie z punktu XIII o łącznej karze pozbawienia wolności,

9.  w zakresie czynu przypisanego oskarżonemu J. B. w punkcie IX przyjmuje, że czynu tego dopuścił się wspólnie i w porozumieniu z D. K. i A. S. (1),

10.  za podstawę wymiaru kary wymierzonej wobec oskarżonego J. B. w punkcie XI przyjmuje art. 286 §1 k.k. w zw. z art. 91 §1 k.k. i podwyższa ją do 6 (sześciu) lat pozbawienia wolności,

11.  na podstawie art. 91 §2 k.k., art. 85 §1 k.k. i art. 86 §1 k.k. w zw. z art. 4 §1 k.k. orzeka wobec oskarżonego karę łączną 6 (sześciu) lat pozbawienia wolności;

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokat A. K. 738 złotych, w tym 138 złotych podatku VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

IV.  zwalnia oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

WZÓR FORMULARZA UZASADNIENIA WYROKU SĄDU ODWOŁAWCZEGO (UK 2)

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 57/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

1. CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 20 grudnia 2019 roku sygn. akt II K 69/18

1.2. Podmiot wnoszący apelację

oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

oskarżyciel posiłkowy

oskarżyciel prywatny

obrońca

oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

na korzyść

na niekorzyść

w całości

w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego

zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2. USTALENIE FAKTÓW W ZWIĄZKU Z DOWODAMI
PRZEPROWADZONYMI PRZEZ SĄD ODWOŁAWCZY

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

J. B.

Czyn przypisany w pkt. X. Oskarżony przebywa w Areszcie Śledczym w S. od dnia 1 czerwca 2016 roku

informacja z systemu NOE - SAD

12.320

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

     

     

     

     

     

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

informacja z systemu NOE SAD

Dane z tego systemu nie nasuwają żadnych wątpliwości.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów (dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające

znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

     

     

     

3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH

ZARZUTÓW I WNIOSKÓW

Lp.

Zarzut

I.

II.

III.

Apelacja obrońcy oskarżonego J. B.:

1. a) art. 4 kpk, art. 5 § 2 kpk, art. 7 kpk i 410 kpk polegającą na tym, że Sąd Okręgowy przy wydawaniu wyroku uwzględnił jedynie okoliczności przemawiające na niekorzyść oskarżonego, przy jednoczesnym całkowitym pominięciu okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego i jego wyjaśnień, które odpowiadały zasadom doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania, a także dokonał dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów i istotnych okoliczności spraw, między innymi:

- przyjął, jako dowód kluczowy, że zabezpieczone przedmioty i urządzenia wraz z odczytem danych informatycznych w mieszkaniu przy ul. (...), w którym przebywał oskarżony, a które do niego nie należało są jego własnością, podczas gdy oskarżony zaprzecza! temu, podkreślał, iż oprócz niego w mieszkaniu znajdowały się jeszcze 1 lub 2 kobiety oraz podkreślał, że przedmioty te przyniosła świadek A. Z. (konkubina C. G. (1)) i te rzeczy należały właśnie do C. G. (1),

- przypisując oskarżonemu sprawstwo w zakresie zarzucanych mu czynów całkowicie pominął, że do 18.05.2016r. oskarżony przebywał w Niemczech (co wynikało m. in. z zeznań A. Z.), co z kolei wykluczało możliwość popełnienia zarzucanych mu czynów przed tą datą, ponadto po zatrzymaniu od dnia 31.05.2016r. przebywał w Zakładzie Karnym, co również uniemożliwiało przypisanie sprawstwa czynów zarzucanych jako popełnione w dniu 31 maja 2016r. i w datach kolejnych,

- uznał pierwotne zeznania złożone przez A. W. d. K. jako wiarygodne (świadek wskazał, iż to J. B. zajmował się organizacją procederu oszustw dokonywanych przez Internet), podczas gdy na rozprawie świadek wycofał się z tego i twierdził, że poprzednie wyjaśnienia składane były pod wpływem groźby C. G. — Sąd uznał to za nielogiczne i niewiarygodne, ze względu na to, że „gdyby ten wpływał wówczas na świadka, w ogóle w zeznaniach jego i to w relacji obciążającej by się nie pojawiła",

- uznał te zeznania C. G. (1) za wiarygodne, w których (...) stwierdził, że oskarżony był „głównym mózgiem” operacji związanych z wyłudzaniem pieniędzy, podczas gdy zeznania takie służyły obciążeniu oskarżonego, z jednoczesnym umniejszeniem roli C. G. w przestępczym procederze i które miały chronić C. G. przed ewentualną odpowiedzialnością karną, ponadto w tym zakresie Sąd zupełnie pominął widoczny konflikt osobisty pomiędzy C. G. i }. B.,

- uznał, że wina i sprawstwo oskarżonego nie budzą wątpliwości w zakresie popełnienia zarzucanych mu czynów, podczas gdy w niniejszej sprawie nie wyjaśniono wszystkich wątpliwości zachodzących w prawie, Sąd oddalił większość wniosków dowodowych oskarżonego, który dążył do kompleksowego wyjaśnienia sprawy i wykazania swojej niewinności, co z kolei pozwoliłoby rozwiać wątpliwości ujawnione w sprawie, a które to wątpliwości winny zostać rozstrzygnięte na korzyść oskarżonego,

b) rażące naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na treść wyro-ku, tj. art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k., poprzez niesłuszne oddalenie wniosków dowodowych oskarżonego i brak należytego uzasadnienia stanowiska w tym zakresie, co w stopniu poważnym ograniczyło prawo do obrony i spowodowało, iż niezasadnie oskarżonemu przypisano winę w zakresie stawianych mu zarzutów oraz wiodącą rolę w przestęp¬czym procederze.

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu, że:

to oskarżony jest sprawcą zarzucanych mu czynów i swoim zachowaniem wyczerpał znamiona czynów zabronionych, podczas gdy prawidłowo poczynione ustalenia faktyczne, winny prowadzić do wniosku, iż ze zgromadzonego materiału w sprawie nie wynika, by oskarżony dopuścił się zarzuconych czynów, w szczególności nie potwierdziły tego zeznania współoskarżonych, którzy nie wskazali oskarżonego jako sprawcę zarzucanych mu czynów, brak jest jakichkolwiek powiązań między J. B. a współoskarżonymi,

- oskarżony dopuścił się przestępstwa prania pieniędzy, podczas gdy oskarżony nie dokonywał żadnych operacji na rachunkach bankowych przypisanych do sklepów internetowych „'E. (...) D. C." oraz (...) - środki z działalności przestępczej trafiały na konta bankowe D. C., A. S. (1) i W. O., bądź były przez nich wypłacane, co potwierdza analiza kont bankowych, oraz nagranie z monitoringu znajdującego się przy bankomacie,

- przypisanie oskarżonemu winy za czyny określone w pkt. 178, 179, 180, 181, 182, 184, 185, 186, 187, 188, 190, 207 - podczas gdy Sąd nie wziął pod uwagę faktu, oskarżony nie mógł ich dokonać, ponieważ w czasie ich popełnienia znajdował się w Areszcie Śledczym w S.,

3. rażącą niewspółmierność kary, polegającą na wymierzeniu oskarżonemu J. B. kary rażąco zbyt wysokiej, tj. kary 6 lat pozbawienia wolności, w sytuacji, gdy jeżeli nawet uznać winę oskarżonego, to jego udział w przestępczym procederze był znikomy, oskarżony poddaje się resocjalizacji odbywając karę w ramach innego postępowania, zaś z uwagi na inne wykonywane w stosunku do oskarżonego orzeczenia Sąd niezasadnie uznał, że należy w ramach niniejszego orzeczenia oskarżonego izolować.

Apelacja obrońcy oskarżonego D. K.

1. naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 4 k.p.k., art. 5 §2 k.p.k., art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. polegające na uwzgędnieniu przez Sąd I instancji jedynie okoliczności mogących świadczyć na niekorzyść oskarżonego D. K., przy jednoczesnym bezzasadnym pominięciu okoliczności przemawiających na jego korzyść, w tym wyjaśnień oskarżonego w zakresie jego obecności zarejestrowanej przez monitoring w pobliżu bankomatu, z którego A. S. (1) wypłacać miał środki finansowe, a także dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów polegające na uznaniu, że wina i sprawstwo oskarżonego D. K. nie budzą wątpliwości w zakresie popełnienia zarzucanych mu czynów, podczas gdy w niniejszej sprawie nie wyjaśniono wszystkich okoliczności zachodzących w sprawie, w tym zgłaszanych zastrzeżeń co do stanu zdrowia oskarżonego, który od lat cierpiał na schozofrenię, a która stwierdzona u niego w latach dziecięcych,

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść orzeczenia, a polegający na przyjęciu, że oskarżony jest sprawcą zarzucanych mu czynów, w sytuacji gdy żadne źródła osobowe nie potwierdziły, by oskarżony dopuścił się zarzuconych czynów, w szczególności nie potwierdziły tego wyjaśnienia J. B., ani świadków przesłuchiwanych w spawie, brak jest jakichkolwiek powiązań między oskarżonym D. K. a współoskarżonymi, które zostały udowodnione ponad wszelką wątpliwość,

3.rażącą niewspółmierność kary, polegającą na wymierzeniu oskarżonemu D. K. kary rażąco zbyt wysokiej, tj. kary 2 lat pozbawienia wolności, zważywszy na cele jakie kara powinna spełniać w zakresie jej wychowawczego charakteru oraz dyrektyw wymiaru wynikających z art. 53 § 1 i 2 k.k., podczas gdy w sytuacji osobistej oskarżonego, który jest osobą młodą, upośledzoną, dla osiągnięcia celów kary wystarczy kara w najniższym wymiarze, tym bardziej że nie istnieje niebezpieczeństwo powrotu do przestępstwa przez oskarżonego, a nadto jego właściwości i warunki osobiste oraz zachowanie po popełnieniu czynu spełniają cele zapobiegawcze i wychowawcze w stosunku do D. K..

Apelacja prokuratora:

1. obrazę przepisu prawa materialnego w postaci art. 18 § 3 kk, poprzez wyrażenie błędnego poglądu prawnego, że czyn przypisany w punkcie I wyroku oskarżonemu D. K. stanowi pomocnictwo do czynu przypisanego w punkcie IV A. S. (1) i w punkcie IX J. B., podczas gdy prawidłowa ocena prawna ustalonego stanu faktycznego przez Sąd w postaci: założenia wprowadzającej innych ludzi w błąd działalności gospodarczej pod nazwą E. (...) D. C., założenia rachunku firmowego oraz prywatnego, służącego do transferowania środków finansowych, aktywnego dostęp do rachunków bankowych, z których D. K. pobierał i przelewał pieniądze m.in. na konto A. S. (1), przemawia za zakwalifikowaniem czynu z punktu I wyroku jako współsprawstwo z J. B. i A. S. (1) w rozumieniu art. 18 § 1 kk;

2. rażącą niewspółmierność kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonego D. K. w punkcie I i III wyroku; wobec oskarżonego A. S. (1) w punkcie VI i VIII wyroku; wobec oskarżonego J. B. w punkcie XI i XIII wyroku, w sytuacji gdy wina i wysoki stopień społecznej szkodliwości czynów przejawiający się w tym, że oskarżeni działali umyślnie w zamiarze bezpośrednim, godząc w dobro prawne jakim jest mienie, a w przypadku J. B. i D. K. działanie w warunkach recydywy specjalnej podstawowej, wykazując przez to rażące lekceważenie porządku prawnego oraz biorąc pod uwagę zachowanie oskarżonych po popełnieniu przestępstwa, a także mając na uwadze cele zapobiegawcze i wychowawcze jakie kara ma spełnić w stosunku do oskarżonych, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, prowadzi do wniosku, iż kary te powinny być wymierzone zgodnie z poniższymi wnioskami.

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Odnośnie apelacji obrońcy oskarżonego J. B.:

Ad. I. 1

Na wstępie podnieść należy, że błędne jest jednoczesne zarzucanie obrazy art. 5 §2 k.p.k. i art. 7 k.p.k. Taki zarzut jest w gruncie rzeczy wewnętrznie sprzeczny. Niemożliwe jest jednoczesne naruszenie obu tych przepisów. Jeżeli pewne ustalenie faktyczne uzależnione jest od oceny dowodu lub dowodów, to nie można mówić o naruszeniu zasady in dubio pro reo.

Podniesienie zarzutu obrazy art. 5 §2 k.p.k. jest zasadne tylko wówczas, gdy sąd orzekający rzeczywiście powziął wątpliwości, bądź gdy powinien takie powziąć i wbrew wyrażonej w tym przepisie regule rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego. Z taką zaś sytuacją nie mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Ewentualne zastrzeżenia co do oceny wiarygodności konkretnego dowodu lub grupy dowodów mogą być rozstrzygane jedynie na płaszczyźnie utrzymania się przez sąd w granicach sędziowskiej swobodnej oceny dowodów wynikającej z treści art. 7 k.p.k.

Chybione jest też zarzucanie naruszenia przez Sąd Okręgowy dyspozycji art. 410 k.p.k. Nie dochodzi bowiem do obrazy tego przepisu, gdy sąd niektórym dowodom nie daje wiary i swoje rozstrzygnięcie opiera jedynie na tych dowodach, które uznał za wiarygodne. Niemożliwe jest przecież czynienie ustaleń faktycznych na podstawie sprzecznych ze sobą dowodów.

Z kolei zarzut obrazy art. 4 k.p.k. nie może być podstawą apelacji, gdyż zawiera ogólną zasadę postępowania, która nie nakazuje ani nie zakazuje konkretnego sposobu procedowania. Wykazanie, że w toku postępowania doszło do naruszenia tej zasady wymaga wskazania konkretnych przepisów służących realizacji tej zasady.

Dokonana zaś przez Sąd pierwszej instancji ocena zebranych w niniejszej sprawie dowodów nie wymyka się poza ramy nakreślone przez przepis art. 7 k.p.k. Ocena ta została poprzedzona ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, rozważeniem okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, pozostaje zgodna ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz została wyczerpująco i logicznie uargumentowana w uzasadnieniu wyroku.

Wbrew twierdzeniom obrońcy Sąd pierwszej instancji słusznie uznał za kluczowy dowód w sprawie protokół przeszukania mieszkania, w którym przebywał J. B.. Zasadnie też uznał za niewiarygodne wyjaśnienia oskarżonego, że zabezpieczony w tym mieszkaniu sprzęt komputerowy nie należał do niego. Podkreślić należy, że zostały wówczas zabezpieczone nośniki informatyczne, na których były kompletne dane „właścicieli” sklepów internetowych, których to witryny były wykorzystywane do popełnienia oszustw. Na nośnikach tych były też fikcyjne oferty sprzedaży sprzętu RTV AGD. Z zabezpieczonych laptopów łączono się z domenami tych sklepów, opłacano ich domeny. Wśród danych elektronicznych odnaleziono szczegółowe dane współoskarżonych w niniejszej sprawie, dane do kont sklepów internetowych, kont bankowych z hasłami i loginami.

Słusznie Sąd pierwszej instancji zwrócił uwagę, że J. B. podczas zapoznawania się z protokołem przeszukania, który został przez niego podpisany, zakwestionował jedynie własność routera, twierdząc, że należy on do właściciela wynajmowanego mieszkania, to jest J. C. (1). Nie zakwestionował natomiast własności laptopów, pendrivów, kart SIM, tzw. „wyłamek”. Dopiero przesłuchiwany niemalże po dwóch latach stwierdził, że przedmioty te należały do C. G. (3).

Podkreślić należy, że w trakcie przeszukania mieszkania ujawniono nie tylko karty SIM, ale także opakowania po nich z zaznaczonymi numerami. Między innymi zostało zabezpieczone opakowanie do karty SIM o numerze (...). Karta ta była powiązana z numerem (...). Numer ten był podany jako kontaktowy przy rejestracji domeny sklepu (...). Znaleziono także opakowanie po karcie SIM o numerze (...). Z kartą o takim numerze powiązany był numer urządzenia IP (...), z którego dokonano opłaty za zamówienie strony internetowej: (...). Kupującym był W. O.. Z kolei karta SIM o numerze (...), po której opakowanie znaleziono podczas przeszukania u J. B., związana była z urządzeniem współpracującym z numerem IP (...). Z tego zaś numeru logowano do panelu administracyjnego sklepu (...).

Ujawnienie w miejscu przebywania J. B. opakowań po tych kartach SIM jednoznacznie wskazuje, że korzystał z nich tenże oskarżony. Wręcz za niedorzeczną należałoby uznać tezę, że te tak zwane „wyłamki” przyniosła do zajmowanego przez J. B. mieszkania A. Z..

W wyniku przeszukania mieszkania zajmowanego przez J. B. znaleziono także pendrive 8 GB (...). Na tym nośniku w folderze (...) w podfolderze (...) zapisano scan dowodu osobistego D. C. oraz dwa pliki tekstowe z danymi D. C. i prowadzonej przez niego działalności (...). W podfolderze „(...)” znajdują się z kolei dwa podfoldery (...) i (...). W podfolderze (...) zapisano wypisy REGON, (...), zdjęcia pieczątek, wnioski o kredyty kupieckie, umowa z (...), profil kredytowy z BLIK na dane D. C.. W podfolderze (...) zapisano dane W. O.. W podfolderze (...) zapisano scan dowodu osobistego A. S. (2), plik tekstowy z danymi adresowymi, emailem, loginem hasłami, nazwami banków i numerami kont bankowych oraz roboczy wniosek o wpis do Centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej na firmę (...) z dnia 22.04.2016 r. W podfolderze „(...)” zapisano pliki z produktami oferowanymi przez E. (...) D. C..

Na tym samym pendrivie znajduje się podfolder „apelacja”, w którym są informacje dotyczące postępowań karnych: prowadzonych przed Sądem Rejonowym w Ełku o sygnaturach II K 233/14, II K 986/14, II K 417/14, II K 572/14 i II K 302/12, prowadzonej przed Sądem Rejonowym w Suwałkach o sygnaturze II K 93/15 oraz Sądem Rejonowym w Giżycku V K 150/14 (k. 8.504 – 8.505). Jak wynika z informacji o osobie z Krajowego Rejestru Karnego wszystkie sprawy prowadzone przed Sądem Rejonowym w Ełku dotyczyły J. B.. Świadczy to jednoznacznie o tym, że pendrive ten, na którym były informacje o założonych na dane współoskarżonych sklepach internetowych, należały do oskarżonego J. B.. Nie sposób bowiem przyjąć, żeby jakaś inna osoba zbierała informacje o prowadzonych przeciwko J. B. postępowaniach karnych. Poza tym nikt z osób trzecich nie posiadałby informacji o sygnaturach tych spraw.

Wszystkie te okoliczności wskazują zatem na to, że zabezpieczone w trakcie przeszukania nośniki informatyczne należały do J. B.. Nadmienić też należy, że zupełnie niezrozumiałe by było przynoszenie przez A. Z. do mieszkania, w którym przebywał oskarżony, sprzętu komputerowego, telefonów, nośników danych i „wyłamek” po kartach SIM stanowiących własność C. G. (1). W jakim bowiem celu miałaby to zrobić? Jeżeli przyniosła J. B. należące do niego ubrania, to jednocześnie przyniosła mu inne należące do niego przedmioty. Z zeznań A. Z. wynika, że ubrania i dwa laptopy przekazała J. B., który odebrał to wszystko od niej. Znamienne jest, że z jej zeznań nie wynika, aby przekazywała mu również „wyłamki” po kartach SIM oraz pendrivy.

A. Z. potwierdziła na rozprawie, że J. B. przebywał za granicą. Nie można jednakże na podstawie jej zeznań przyjąć, że oskarżony był za granicą od połowy 2015 roku do połowy maja 2016 roku. Udzieliła ona bowiem odpowiedzi na pytanie oskarżonego ewidentnie sugerujące odpowiedź. To, że J. B. powrócił z zagranicy w połowie maja opiera się wyłącznie na twierdzeniach oskarżonego. Analiza zeznań A. Z. w kontekście zadanego jej pytania przez oskarżonego może jedynie prowadzić do wniosku, że posiadała ona wiedzę o pobycie oskarżonego za granicą. Skąd bowiem mogłaby wiedzieć, kiedy dokładnie oskarżony wrócił do Polski? Poza tym, żeby kierować działalnością przestępczą za pośrednictwem Internetu oskarżony wcale nie musiał przebywać na terytorium Polski.

Wbrew twierdzeniom obrońcy Sąd pierwszej instancji słusznie uznał za niewiarygodne zeznania z rozprawy A. W.. Są one ewidentnie sprzeczne z tym, co zeznawał on w śledztwie. Gdyby zaś jego wcześniejsze obciążające J. B. zeznania zostały złożone pod wpływem gróźb C. G. (1), to wówczas w swoich zeznaniach w ogóle by nie mówił o roli tego ostatniego w przestępczym procederze. Poza tym zeznania A. W. nie dotyczą oszustw będących przedmiotem niniejszego postępowania.

Zgodzić się należy z obrońcą, że pomiędzy C. G. (1) a J. B. istnieje konflikt, zwłaszcza że oskarżony w swoich wyjaśnieniach wyraźnie obciążył C. G. (1). Nie mniej jednak brak jest podstaw do uznania zeznań C. G. (1) za niewiarygodne. Świadek ten bowiem w swoich zeznaniach obciążył nie tylko oskarżonego, ale również siebie. Z jego twierdzeń wynika, że brał czynny udział w przestępstwach dokonywanych przez J. B.. Przyznał, że z działalności przestępczej osiągnął dochód w wysokości 50.000 złotych. Poza tym zeznania C. G. (1), podobnie jak zeznania A. W., w gruncie rzeczy dotyczą działalności przestępczej nie objętej aktem oskarżenia w niniejszej sprawie. Obrazują one jedynie sposób działania oskarżonego, który wyłania się także z informacji z zabezpieczonych przy nim nośników informatycznych.

Zarzut obrazy art. 170 §1 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. jest zupełnie gołosłowny. Obrońca nie wskazał w ogóle, jakie wnioski dowodowe zostały niezasadnie oddalone. Nie pokusił się też w ogóle o wykazanie, że oddalenie wniosków dowodowych mogło mieć wpływ na treść zapadłego rozstrzygnięcia. Zauważyć też należy, że wnioski składane przez oskarżonego na etapie postępowania odwoławczego w przeważającej mierze dotyczyły czynów nie objętych aktem oskarżenia.

Ad. I. 2

Sąd pierwszej instancji ustalając stan faktyczny nie dopuścił się błędu. Żadną miarą nie można zgodzić się z obrońcą, że zebrany w sprawie materiał dowodowy nie wskazuje na powiązania J. B. z współoskarżonymi. Wynika to jednoznacznie z faktu, że w trakcie przeszukania mieszkania, w którym przebywał J. B., zabezpieczono należące do niego przedmioty, które zostały użyte do wyłudzania pieniędzy za pośrednictwem strony internetowej sklepu pod nazwą „E. (...) D. C. oraz strony internetowej sklepu pod nazwą (...). W toku przeszukania zabezpieczono też karty SIM oraz opakowania po nich, które służyły między innymi do łączenia się z domenami tych sklepów. Wynika z tego niezbicie, że oskarżony wszedł w porozumienie z D. K. i W. O. co do oszustw internetowych i czerpał z tego procederu zyski.

Analiza przedmiotów i danych zawartych w pamięciach urządzeń elektronicznych zabezpieczonych podczas przeszukania z dnia 31 maja 2016 roku prowadzi do wniosku, że J. B. był organizatorem przestępczej działalności objętej aktem oskarżenia. Niemożliwe jest, żeby którykolwiek ze współoskarżonych działał na własną rękę. Znajdujące się na nośnikach informatycznych dane wskazują, że wszystkie działania oskarżonych pozostawały pod kontrolą J. B.. Tym samym niemożliwe jest, żeby pozostali oskarżeni oraz W. O., bez porozumienia z J. B., przetransferowywali pieniądze pochodzące z oszustw na różne rachunki bankowe i wypłacali je z bankomatu. Dlatego nie może być żadnych wątpliwości, że J. B. brał czynny udział w czynnościach zmierzających do utrudnienia stwierdzenia przestępczego pochodzenia środków pieniężnych. Podkreślić należy, że to właśnie J. B. posiadał wiedzę z zakresu informatyki i bankowości. Nie sposób jest przyjąć, że osoba nie mająca w tym zakresie doświadczenia mogła zorganizować i prowadzić sklep internetowy.

Nie ma racji obrońca podnosząc, że nie można było przypisać J. B. winy za czyny określone w akcie oskarżenia w punktach 178,179, 180, 181, 182, 184, 185, 186, 187, 188, 190 i 207, gdyż w czasie ich popełnienia oskarżony znajdował się w Areszcie Śledczym w S.. To, że J. B. jest pozbawiony wolności od 1 czerwca 2016 roku nie ulega żadnym wątpliwościom. Wynika to jednoznacznie z informacji z systemu NOE-SAD. Oczywiste jest też, że w przypadku tych czynów do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez pokrzywdzonych dochodziło po 1 czerwca 2016 roku. Fikcyjne oferty sprzedaży produktów rtv agd były jednakże wystawianie na stronie internetowej sklepu o nazwie (...)przed tą datą. Czynności zatem zmierzające do wprowadzenia w błąd pokrzywdzonych co do zamiaru sprzedaży poszczególnych przedmiotów zostały podjęte w czasie, kiedy J. B. przebywał na wolności. Jedynie skutek nastąpił w czasie, gdy oskarżony przebywał w Areszcie Śledczym w S..

Ad. I.3

Żadną miarą nie można zgodzić się z obrońcą, że wymierzona oskarżonemu kara jest rażąco surowa. Udział J. B. w przestępczym procederze nie był bynajmniej znikomy. To on był przecież organizatorem tego procederu. Dane znajdujące się na zabezpieczonych nośnikach informatycznych wskazują, że to on kierował działaniami pozostałych oskarżonych. Oskarżony oszukał ponad dwieście osób. Z przestępstw osiągnął znaczną korzyść majątkową. Okolicznością mocno obciążającą oskarżonego jest to, że był już wielokrotnie karany za tego rodzaju czyny zabronione. Przypisanych mu przestępstw dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa określonych w art. 64 §1 k.k.

Ad. II 1.

Sąd pierwszej instancji oparł ustalenia co do zawinienia oskarżonego D. K. na całokształcie zebranego w sprawie materiału dowodowego. Nie zostały pominięte dowody korzystne dla tego oskarżonego.

Sąd Okręgowy przy ocenie materiału dowodowego nie powziął jakichkolwiek wątpliwości, które powinien był rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego. Brak jest też podstaw do uznania, że Sąd pierwszej instancji oceniając dowody powinien był powziąć wątpliwości co do sprawstwa D. K.. Przypomnieć należy, że błędne jest jednoczesne zarzucanie obrazy art. 5 §2 k.p.k. i art. 7 k.p.k. Taki zarzut jest w gruncie rzeczy wewnętrznie sprzeczny. Niemożliwe jest jednoczesne naruszenie obu tych przepisów. Jeżeli pewne ustalenie faktyczne uzależnione jest od oceny dowodu lub dowodów, to nie można mówić o naruszeniu zasady in dubio pro reo.

Sąd pierwszej instancji ocenił wszystkie dowody zgodnie z wyrażaną w art. 7 k.p.k. zasadą swobodnej oceny dowodów. Ocena ta została poprzedzona ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, rozważeniem okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, pozostaje zgodna ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz została wyczerpująco i logicznie uargumentowana w uzasadnieniu wyroku.

Nie jest prawdą, co podniósł obrońca, że nie ma dowodów wskazujących na powiązania D. K. z pozostałymi oskarżonymi. Przy oskarżonym J. B. zabezpieczono nośniki informatyczne, na których zapisano między innymi scan dowodu osobistego D. C., dwa pliki tekstowe z danymi D. C. i prowadzonej przez niego działalności gospodarczej (...). Na zabezpieczonym pendrivie znajdował się podfolder (...), w którym zapisane były wypisy REGON, (...), zdjęcia pieczątek, wnioski o kredyty kupieckie, umowa z T. (...), profil kredytowy z BLIK na dane D. C..

Wskazuje to jednoznacznie, że J. B. wspólnie i w porozumieniu z D. K. założył sklep internetowy o nazwie (...). Nie sposób przyjąć, że D. K. przekazując J. B. swoje dane osobowe oraz dowód osobisty nie wiedział, w jakim celu zostaną one użyte.

Z ekspertyzy kryminalistycznej sporządzonej przez biegłego z zakresu badań pisma i dokumentów wynika, że D. K. osobiście podpisał dokumenty związane z założeniem rachunków bankowych: o numerze (...) prowadzonego w (...) Bank (...) oraz o numerze (...) prowadzonego w Banku (...).

Ręczne zapisy sporządzone w funkcji podpisów o treści (...), znajdujące się na: drugiej strony dokumentu pn.: „DANE KLIENTA FIRMOWEGO” stanowiącego załącznik do umowy rachunku, umowy o kartę płatniczą do rachunku (kartę debetową), umowy o korzystanie z systemów z systemów bankowości elektronicznej z dnia 27.04.2016, na stronie oznaczonej 10/10 dokumentu pn.: „Umowa rachunku, umowa o kartę płatniczą do rachunku (kartę debetową), umowa o korzystanie z systemów bankowości elektronicznej” z dnia 27.04.206 r. znajdują odzwierciedlenie graficzne we wzorach pisma D. K. przekazanych do badań w charakterze materiału porównawczego, co dawało podstawy do wskazania jego osoby jako ich wykonawcy. Dokumenty te (k. 9.502) były związane z założeniem w (...) Banku (...) rachunku o numerze (...). Był to zaś rachunek firmy (...). Na ten rachunek były wpłacane pieniądze przez klientów tego sklepu internetowego. Rachunek ten zatem był bezpośrednio wykorzystywany do oszukiwania pokrzywdzonych.

Pieniądze z tego rachunku były transferowane na rachunek prowadzony przez (...) S.A. o numerze (...). W świetle opinii biegłego z zakresu badań pisma i dokumentów niewątpliwe jest, że również ten rachunek został osobiście założony przez oskarżonego D. K.. Ręczne zapisy sporządzone w funkcji podpisów o treści (...) znajdujące się na kartach „Umowy rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowego oraz Umowy usług bankowości elektronicznej (...) i Umowy o kartę płatniczą” z dnia 26-04-2016 oraz na formularzu zmiany danych stanowiących załącznik do ww. Umowy znajdują odzwierciedlenie graficzne we wzorach pisma D. K. przekazanych do badań w charakterze materiału porównawczego, co daje podstawy do stwierdzenia, że zostały one nakreślone przez oskarżonego.

Podpisy D. K. znajdują się też na innych dokumentach związanych z fikcyjną działalnością gospodarczą prowadzoną pod firmą (...). Z opinii biegłego wynika, że podpis tego oskarżonego znajduje się na umowie handlowej podpisanej pomiędzy (...) D. C. a (...) SA z siedzibą we W. z dnia 6 maja 2016 roku. Oskarżony złożył osobiście podpisy na dokumencie „Informacja o Partnerze”. Na tym dokumencie oskarżony złożył podpis nad pieczątką firmy (...) D. C.. Tym samym charakterem pisma zostały wypełnione rubryki, gdzie należało podać imię, nazwisko, funkcje osoby upoważnionej, miejscowość oraz datę. Oskarżony wskazał w tym dokumencie, że w firmie (...) pełni funkcję dyrektora. D. K. złożył też podpis na dokumencie datowanym na 28.04.2016 o nazwie „Zgoda na otrzymywanie faktur w formie elektronicznej” (k. 9.500).

Z opinii biegłego wynika też, że oskarżony D. K. osobiście, ręcznie wypełnił i podpisał formularz „VAT-R ZGŁOSZENIE REJESTRACYJNE W ZAKRESIE PODATKU OD TOWARÓW I USŁUG”. Dokument ten został złożony w Urzędzie Skarbowym w S. w dniu 29 kwietnia 2016 roku. Tego samego dnia zostało złożone do Naczelnika Urzędu Skarbowego sporządzone i podpisane przez oskarżonego oświadczenie o dacie rozpoczęcia działalności gospodarczej. Również zostały nakreślone przez oskarżonego ręczne zapisy stanowiące treść dokumentu pn.: VAT-Z ZGŁOSZENIE O ZAPRZESTANIU WYKONYWANIA CZYNNOŚCI PODLEGAJĄCYCH OPODATKOWANIU PODATKIEM OD TOWARÓW I USŁUG, w tym zapis widniejący w funkcji podpisu o treści: D. C.”. Dokument ten został złożony do Urzędu Skarbowego w S. w dniu 29 lipca 2016 roku.

Wynika zatem z tego, że D. K. osobiście sporządził i podpisał szereg dokumentów związanych z fikcyjną działalnością gospodarczą prowadzoną pod firmą (...). Podkreślić należy, że dokumenty te były sporządzane w różnych dniach. Świadczy to o istotnym zaangażowaniu oskarżonego w przestępczy proceder polegający na wyłudzaniu mienia za pomocą fikcyjnego internetowego sklepu oferującego sprzęt rtv agd. Niepodobieństwem jest, żeby oskarżony uczestnicząc czynnie w zakładaniu konta firmowego, w podpisywaniu różnych umów związanych z działalnością firmy (...) oraz zgłaszaniu tej działalności do urzędu skarbowego, nie wiedział, w jakim celu został założony sklep internetowy, że służył on wyłącznie do oszukiwania pokrzywdzonych. Wiedział przecież, że na jego dane osobowe została założona firma oferująca sprzedaż sprzętu rtv agd. Skoro brał udział w wytworzeniu tych wszystkich dokumentów, musiał też wiedzieć, że założona na jego dane firma nie będzie prowadzić faktycznej sprzedaży. Tym samym niemożliwe jest, żeby nie wiedział, iż zarejestrowana na jego dane firma jest w istocie fikcyjna i służy wyłącznie do wyłudzania od pokrzywdzonych pieniędzy.

O zaangażowaniu D. K. w proceder wyłudzania od klientów fikcyjnej firmy (...) pieniędzy dobitnie też świadczy fakt, że wraz ze współoskarżonym A. S. (1) brał udział w wypłacaniu pieniędzy z bankomatu, co zostało zarejestrowane na monitoringu bankomatu umieszczonego w S. przy ulicy (...). Wbrew twierdzeniom obrońcy D. K. w ogóle do tego faktu się nie ustosunkował. Nie złożył on wyjaśnień „w zakresie jego obecności zarejestrowanej przez monitoring w pobliżu bankomatu”. Na rozprawie w dniu 11 lutego 2019 roku odmówił złożenia wyjaśnień i odpowiedzi na pytania. Przesłuchiwany po raz pierwszy w śledztwie w ogóle nie wspomniał o nagraniu z monitoringu. Słuchany w charakterze podejrzanego kolejno 9 kwietnia 2018 roku i 11 kwietnia 2018 roku odmówił złożenia wyjaśnień.

Podkreślić należy, że wyjaśnienia oskarżonego z postępowania przygotowawczego, że nic mu nie wiadomo na temat sklepu (...) są ewidentnie sprzecznie z tym co wynika z ekspertyzy kryminologicznej biegłego z zakresu badania dokumentów i pisma.

Podnoszona przez obrońcę oskarżonego okoliczność, że w dzieciństwie rozpoznano u oskarżonego schizofrenię paranoidalną nie ma żadnego znaczenia dla dokonania oceny zgromadzonych w sprawie dowodów. Nie oznacza to przecież, że oskarżony nie mógł dopuścić się przypisanych mu czynów. Poza tym w późniejszych latach lekarze stawiali zupełnie inną diagnozę. Nie rozpoznawali w każdym razie u niego schizofrenii. Biegli psychiatrzy, którzy wydali w niniejszej sprawie opinię, rozpoznali u niego jedynie osobowość dyssocjalną oraz zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane naprzemiennym używaniem substancji psychoaktywnych. Zdaniem biegłych w czasie popełnienia zarzucanych mu czynów zdolność do rozpoznania znaczenia czynów oraz zdolność do pokierowania swoim postępowaniem miał zachowaną. Mało tego, biegli stwierdzili, że stan zdrowia psychicznego pozwalał mu na uczestniczenie w toczącym się postępowaniu karnym oraz na prowadzenie obrony w sposób samodzielny i rozsądny. Opinia biegłych nie nasuwa żadnych zastrzeżeń. Została ona sporządzona na podstawie badania psychiatrycznego oskarżonego oraz na dokumentacji lekarskiej z pobytów D. K. z szpitalach psychiatrycznych, w tym na podstawie karty informacyjnej, w której stwierdzono u niego schizofrenię paranoidalną.

Ad. II. 2

Sąd pierwszej instancji prawidłowo ocenił wszystkie dowody i wyciągnął z nich logiczne wnioski. Tym samym przypisując oskarżonemu winę nie popełnił żadnego błędu w ustaleniach faktycznych. To, że jego sprawstwo nie wynika z wyjaśnień J. B. oraz zeznań świadków, wcale nie oznacza, że Sąd Okręgowy dopuścił się błędu przypisując mu winę. Popełnienie przez niego przestępstw wynika z omówionych wcześniej dowodów, których obiektywizm i wiarygodność nie nasuwa żadnych zastrzeżeń. Oskarżony przedsięwziął szereg czynności mających na celu wyłudzenie od pokrzywdzonych pieniędzy. Po to między innymi zawarł umowę o prowadzenie konta firmowego. W imieniu firmy (...) podpisywał umowy, przedstawiając się jako jej dyrektor. Sporządził dokumenty dotyczące zawiadomienia urzędu skarbowego o rozpoczęciu działalności gospodarczej i jej zaprzestaniu. Omówione wcześniej dowody, wbrew twierdzeniom obrońcy, wskazują na powiązania D. K. ze współoskarżonymi. Przypomnieć chociażby należy, że z nagrania z monitoringu przy bankomacie wynika, że wypłacając pieniądze był w towarzystwie A. S. (1).

Nie ulega też wątpliwości, iż brał czynny udział w tak zwanym „praniu brudnych pieniędzy”. Dokonywał on bowiem przetransferowania pieniędzy z założonego przez siebie rachunku firmowego na rachunek prywatny oraz na rachunek współoskarżonego A. S. (1). Należy zaznaczyć, że z konta firmowego oskarżony dokonywał płatności na rzecz (...) S.A, z którą zawarł umowę. Ponadto w dniu 26 sierpnia 2016 roku na konto (...) wpłynęła kwota 175,16 zł. od J. C. (2) – ojca oskarżonego tytułem spłaty zadłużenia.

Ad. II. 3

Żadne okoliczności nie przemawiają za złagodzeniem orzeczonej wobec D. K. kary pozbawienia wolności. W zasadzie jedyną okolicznością łagodzącą jest jego stosunkowo młody wiek. Wbrew twierdzeniom obrońcy, nie jest on osobą upośledzoną. Biegli stwierdzili u niego jedynie osobowość dyssocjonalną i zaburzenia na tle używania substancji psychoaktywnych. Okoliczności te nie mogą wpływać na wymiar kary. Przede wszystkim zaś pomimo młodego wieku był już wielokrotnie karany sądownie, w tym za rozboje. Dotychczas stosowane wobec niego różnego rodzaju kary, w tym o charakterze wolnościowym, nie przyniosły żadnej poprawy w jego zachowaniu. Popełnione przez niego przestępstwo oszustwa cechuje się znaczną szkodliwością społeczną W wyniku podjętych przez niego działań zostało doprowadzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem aż 139 osób. Jego rola w popełnieniu tego przestępstwa wcale nie była, jak ustalił to Sąd pierwszej instancji, poślednia. Był on współsprawcą tego czynu a nie jedynie pomocnikiem. Nasilenie okoliczności obciążających sprawia, że orzeczona wobec niego kara nie tylko nie jest rażąco surowa, ale wręcz przeciwnie – rażąco łagodna.

Odnośnie apelacji prokuratora:

Ad. III. 1

Zgodzić się należy z prokuratorem, że rola D. K. w oszustwach internetowych nie sprowadzała się tylko do pomocnictwa. Podjęte przez tego oskarżonego działania stanowiły bowiem istotny wkład w popełnienie tego przestępstwa. To, że nie miał on wiedzy i umiejętności faktycznego rejestrowania i zakładania domeny sklepu, wcale nie świadczy, że nie jest on współsprawcą w rozumieniu prawa karnego w zakresie przypisanego mu przestępstwa oszustwa.

Rację ma prokurator podnosząc, że istotą współsprawstwa jest współdziałanie w porozumieniu z inną osobą lub osobami w realizacji całości lub części znamion czynu zabronionego, z których każda z osób obejmuje swoim zamiarem realizację całości znamion określonego czynu. Pamiętać jednocześnie należy, że współsprawcą jest także osoba, która sama nawet nie realizuje znamion, lecz swoim zachowaniem wnosi istotny wkład w realizację wspólnego przestępczego zamachu.

D. K. przekazał swoje dane osobowe J. B. celem utworzenia sklepu internetowego. Sam osobiście w banku założył na swoje dane konto firmowe, na które wpływały pieniądze wpłacane przez pokrzywdzonych. Dzień później w innym banku założył osobiście konto, na które były transferowane pieniądze pochodzące z przestępstwa. Tydzień później, jako przedstawiciel firmy (...), podpisał umowę handlową z (...) S.A. we W.. Podpisał zgodę na otrzymywanie faktur w formie elektronicznej. Własnoręcznie sporządził oświadczenie o rozpoczęciu działalności gospodarczej, które zostało złożone w Urzędzie Skarbowym w S.. Zostały też złożone w urzędzie skarbowym wypełnione przez niego i podpisane druki: „VAT – R” i „VAT – Z”. Sporządził on zatem osobiście informacje o zgłoszeniu działalności gospodarczej oraz o zaprzestaniu jej wykonywania. Bez wykonania tych czynności niemożliwe byłoby prowadzenie działalności przestępczej polegającej na oszukiwaniu pokrzywdzonych co do faktycznej działalności sklepu internetowego (...). Wreszcie, D. K. wraz z oskarżonym A. S. (1) wypłacał z bankomatu pochodzące z oszustw pieniądze.

Wkład oskarżonego D. K. w przestępstwo oszustwa był zatem bardzo istotny. Jego rola nie ograniczała się wyłącznie do typowego „słupa”. Jeszcze raz należy podkreślić, że bez jego udziału pozostali oskarżeni nie byliby w stanie dokonać tego przestępstwa. Nie było w każdym razie tak, że współoskarżeni wykorzystali tylko do popełnienia przestępstwa jego dane osobowe. Podjęte przez D. K. działania jednoznacznie świadczą o tym, że obejmował on swoim zamiarem oszukanie wszystkich potencjalnych klientów sklepu internetowego założonego na jego dane osobowe. Doskonale wiedział, że na założone przez niego konto firmowe będą wpływać pieniądze od osób, które „kupiły” jakieś przedmioty w sklepie (...). Zakładając konto bankowe powiązane z tym sklepem był w pełni świadomy, że żadnej faktycznej działalności związanej ze sprzedażą sprzętu rtv agd nie będzie prowadził. Żadnej zresztą działalności gospodarczej nie prowadził. Wypłacając wraz z A. S. (1) pieniądze z bankomatu musiał doskonale zdawać sobie sprawę, że pochodzą z przestępstwa oszustwa, do popełnienia którego wykorzystywane jest założone przez niego konto fimowe.

Współsprawstwo nie musi polegać na realizacji wszystkich znamion czynu zabronionego. Wymaga się, by sprawca wykonujący porozumienie podjął zachowanie stanowiące istotny warunek spełnienia przez innego współsprawcę znamion tego czynu. Wystarczy więc, że oskarżeni w ramach podziału ról podejmowali takie działania, które z działaniem pozostałych uczestników porozumienia zmierzały do dokonania przypisanego czynu. Istota współsprawstwa sprowadza się więc do wspólnego wykonania czynu zabronionego przez kilku uczestników przestępczego porozumienia i objęcia świadomością realizacji całości określonego czynu w ramach przyjętego podziału ról. Decydujące jest, czy współdziałający dążyli do tego samego celu wspólnymi silami w ramach wspólnego porozumienia (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 6 czerwca 2019 roku, sygn. akt II AKa 76/19, KZS 2019/7-8/63). Nie ulega zaś żadnej wątpliwości, że wszyscy trzej oskarżeni dążyli do tego, żeby za pośrednictwem internetowego sklepu (...)” oszukiwać pokrzywdzonych co do zamiaru wywiązywania się z umowy sprzedaży i doprowadzać ich do wpłacania przez nich pieniędzy na założone przez D. K. konto bankowe.

Ad. III. 2

Kara wymierzona J. B. za przestępstwa oszustwa jest rażąco niska. Sąd pierwszej instancji w zbyt małym stopniu uwzględnił znaczący stopień zawinienia oskarżonego. Skala prowadzonej przez niego działalności przestępczej była ogromna. Oszukał on ponad 200 osób. Osiągnął on w ten sposób znaczącą korzyść majątkową. Dopuścił się tych przestępstw, pomimo że wcześniej był już wielokrotnie karany za tego rodzaju czyny. Świadczy to o tym, że dotychczas stosowane wobec niego kary nie przyniosły pożądanego efektu. Jest on osobą wysoce niepoprawną.

Również orzeczona wobec oskarżonego D. K. za przestępstwo oszustwa kara jednego roku i sześciu miesięcy pozbawienia wolności jest rażąco łagodna. Nie jest ona adekwatna ani do stopnia zawinienia tego oskarżonego, ani do stopnia szkodliwości społecznej popełnionego przez niego przestępstwa oszustwa. Podkreślić należy, że w wyniku podjętych przez niego działań zostało oszukanych 139 osób. Wyrządzone pokrzywdzonym szkody nie zostały naprawione. To, że jest prowadzone postępowanie karne przeciwko niemu o dokonanie szeregu oszustw w ogóle nie wpłynęło na jego postawę. Wykazał się wręcz lekceważącym stosunkiem do toczącego się wobec niego postępowaniu. Po odczytaniu jego wyjaśnień z postępowania przygotowawczego opuścił sale rozpraw i nie stawiał się na kolejne terminy rozpraw. Wprawdzie jest osobą młodą, w chwili czynu miał zaledwie 20 lat, ale był już wielokrotnie karany za przestępstwa przeciwko różnym dobrom chronionym prawem. W przeszłości był dwukrotnie karany za rozboje. Stosowane wobec niego kary różnego rodzaju w ogóle nie wpłynęły na niego poprawczo. Przypisanych mu przestępstw dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa określonych w art. 64 §1 k.k. Był on współsprawcą przestępstwa oszustwa dokonanego na szkodę 139 osób. Jego rola w popełnieniu tego czynu, wbrew temu co przyjął Sąd pierwszej instancji, nie była bynajmniej poślednia. Jego udział w tym procederze przestępczym był znaczący. Bez jego udziału współoskarżeni nie mogliby dopuścić się tego czynu.

Wniosek

Apelacja obrońcy:

zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do I instancji celem ponownego rozpoznania, bądź w przypadku uznania za winnego zarzucanych mu czynów orzeczenie wobec oskarżonego łagodniejszej kary oraz na zasadzie art. 455 k.p.k. poprawienie kwalifikacji prawnej poprzez wyeliminowanie z punktu XI wyroku art. 91 §1 k.k., w sytuacji gdy należało zastosować wyłącznie art. 12 k.k., ponadto wyeliminowanie czynu z punktu XII wyroku kwalifikowanego z art. 299 §1 k.k. w zw. z art. 299 §5 k.k. w zw. z art. 64 §1 k.k. poprzez uznanie, że wskazany zarzut objęty jest czynem ciągłym wchodzącym w skład zarzutów z punktu IX i X wyroku.

Apelacja obrońcy oskarżonego D. K.:

zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego D. K., ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji w celu ponownego rozpoznania sprawy

Apelacja prokuratora w części dotyczącej J. B.:

zmianę zaskarżonego orzeczenia w punkcie IX poprzez uznanie, że J. B. popełnił przypisany mu czyn wspólnie i w porozumieniu z D. K. i A. S. (1) oraz zmianę wyroku w punkcie XI poprzez wymierzenie mu kary za czyny opisane w punkcie IX i X w ramach ciągu przestępstw w wymiarze 7 lat pozbawienia wolności, a także w punkcie XIII poprzez połączenie jednostkowych kar pozbawienia wolności i orzeczenie kary łącznej 8 lat pozbawienia wolności, w punkcie XIX poprzez zasądzenie kosztów sądowych.

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Odnośnie wniosku z apelacji obrońcy oskarżonego J. B.:

Ponieważ zarzuty apelacyjne okazały się bezzasadne, brak było podstaw do uwzględnienia wniosku o zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego. Zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozostawiał cienia wątpliwości co do winy oskarżonego. Nie zachodziła też żadna z przesłanek określonych w art. 437 §2 zd. 2 k.p.k. uzasadniająca uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Przyjęta w zaskarżonym wyroku kwalifikacja prawna przestępstw przypisanych oskarżonemu jest prawidłowa. Sąd słusznie uznał, że J. B. popełnił dwa przestępstwa oszustwa a nie jedno. Z góry powzięty zamiar mógł się bowiem odnosić do jednego fikcyjnego sklepu internetowego a nie jednocześnie do dwóch. Oskarżony najpierw miał zamiar dokonywać oszustw przy pomocy założonego fikcyjnego sklepu internetowego o nazwie (...). Później zaś zrodził się u niego zamiar dokonywania oszustw przy wykorzystaniu fikcyjnego sklepu internetowego o nazwie (...).

Z kolei czyny penalizowane w art. 286 §1 k.k. i art. 299 §1 i 5 k.k. stanowią odrębne przestępstwa i dlatego nie może mieć zastosowania konstrukcja zbiegu przepisów, wedle której jeden czyn wyczerpuje znamiona dwóch lub więcej przepisów ustawy. Jeżeli sprawca po uzyskaniu korzyści majątkowej z oszustwa podejmuje się działań polegających na „praniu brudnych pieniędzy”, to dopuszcza się kolejnego przestępstwa. W przypadku obu tych przestępstw inny jest zamiar działania sprawcy.

Odnośnie wniosku z apelacji obrońcy oskarżonego D. K.:

Niezasadność zarzutów apelacyjnych powodowała, że brak było podstaw do zmiany wyroku w części dotyczącej tego oskarżonego poprzez jego uniewinnienie. Jednocześnie nie wystąpiły żadne przesłanki z art. 437 §2 zd. 2 k.p.k., które mogłyby uzasadniać uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu.

Odnośnie wniosku z apelacji prokuratora:

Ponieważ D. K. był współsprawcą przestępstwa oszustwa a nie pomocnikiem, należało zmienić opis czynu przypisanego temu oskarżonemu w punkcie I. To ustalenie determinowało jednocześnie dokonanie zmiany opisu czynu przypisanego oskarżonemu J. B. w punkcie IX.

Zasadność zarzutu rażącej niewspółmierności kary determinowała uwzględnienie w części wniosku prokuratora o podwyższenie kary wymierzonej za przestępstwa oszustwa.

W przypadku oskarżonego J. B. kara 6 lat pozbawienia wolności jest wystarczająco dolegliwa, aby osiągnąć wobec niego pożądane cele. Jest ona również adekwatna do stopnia zawinienia tego oskarżonego i stopnia szkodliwości społecznych popełnionych przez niego przestępstw.

Z kolei za karę adekwatną do stopnia zawinienia oskarżonego D. K. i stopnia szkodliwości popełnionego przez niego przestępstwa oszustwa uznano karę trzech lat i sześciu miesięcy pozbawienia. Biorąc pod uwagę dotychczasową karalność tego oskarżonego oraz nieskuteczność stosowanych wobec niego kar, należało uznać, że kara pozbawienia wolności wobec niego powinna być stosunkowo długa, aby odczuł on jej dolegliwość, co może sprawić, że w przyszłości będzie wstrzymywał się przed popełnianiem podobnych przestępstwa.

Pomiędzy przestępstwami oszustwa i „prania brudnych pieniędzy” istnieje ścisły związek czasowy i przedmiotowy. Popełnienie czynu z art. 299 §1 i 2 k.k. było nierozerwalnie związane z przestępstwami oszustwa. Stąd też przy wymiarze kary łącznej należało zastosować zasadę pełnej absorpcji, co było możliwe przy zastosowaniu przepisów obowiązujących w dacie popełnienia przez oskarżonego przestępstw.

Ponieważ oskarżony od 1 czerwca 2016 roku przebywa w Areszcie Śledczym w S. i tym samym pozbawiony jest możliwości zarobkowania, brak było podstaw do zmiany wyroku poprzez obciążenie go kosztami sądowymi.

Również sytuacja majątkowa oskarżonego D. K. nie uzasadniała zmiany wyroku poprzez obciążenie go kosztami sądowymi.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

     

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

     

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymano w mocy wyrok w części dotyczącej J. B. co do winy.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

NIezasadność zarzutów z apelacji obrońcy determinowała utrzymanie wyroku w mocy w zakresie winy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Uznanie, że zachowanie oskarżonego D. K. stanowiło współsprawstwo przestępstwa oszustwa a nie pomocnictwo do tego czynu. Podwyższenie kary wymierzonej za ten czyn do trzech lat i sześciu miesięcy pozbawienia wolności. Orzeczenie kary łącznej na zasadzie absorpcji

Zmiana opisu czynu przypisanego oskarżonemu J. B. w punkcie IX, podwyższenie kary wymierzonej w punkcie XII do 6 lat pozbawienia wolności, orzeczenie kary łącznej na zasadzie absorpcji.

Zwięźle o powodach zmiany

Zmiana opisu czynu przypisanego D. K. w punkcie I i J. B. w punkcie IX wynika z podzielenia stanowiska prokuratora, że D. K. jest współsprawcą oszustw.

Zasadność zarzutu rażącej niewspółmierności kar orzeczonych wobec oskarżonych za przestępstwa oszustwa determinowało podwyższenie tych kar.

łączność przedmiotwa i czasowa popełnionych przez oskarżonych przestępstw uzasadniała przy wymiarze kary łącznej zastosowanie zasady pełnej absorpcji przy zastosowaniu przepisów o karze łącznej obowiązujących w dacie orzekania zgodnie z regułą wyrażoną w art. 4 §1 k.k.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

     

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

     

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

     

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

     

4.1.

     

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

     

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

     

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

     

     

6. KOSZTY PROCESU

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III i IV

Ponieważ oskarżony J. B. jest pozbawiony wolności i tym samym nie ma możliwości zarobkowania, został on zwolniony od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Również sytuacja materialna oskarżonego D. K. uzasadniała zwolnienie go od ponoszenia kosztów sądowych.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu D. K. z urzędu orzeczono na podstawie § 4 ust. 1 i 2, § 17 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (t. j. Dz. U. z 2019 r. poz. 18).

7. PODPIS