Sygn. akt I Ns 426/17

POSTANOWIENIE

Dnia 12 kwietnia 2021 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSR Marek Makowczenko

Protokolant:

sekretarka Oksana Bida

po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2021 r. w Giżycku na rozprawie

sprawy z wniosku A. B. (1)

z udziałem T. B., M. G., E. D.

o podział majątku i dział spadku

postanawia:

1.  Dokonać podziału majątku wspólnego W. B. oraz T. B. i działu spadku po W. B. w ten sposób, że składniki majątku wspólnego lub spadkowego w postaci:

a.  stanowiącego odrębną nieruchomość lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w W. przy ul. (...) zapisanego w kw (...) wraz z udziałem do (...) części w nieruchomości wspólnej wartości 104230,00 zł;

b.  działki gruntu nr (...) oddanej w użytkowanie wieczyste zabudowanej garażem stanowiącym odrębny od gruntu przedmiot własności położonej w W. przy ul. (...) zapisanej w kw (...) wartości 31290,00 zł;

c.  równowartości kwoty 500,00 zł uzyskanej za złomowanie (...) numer rejestracyjny (...);

d.  środków na obiegowej książeczce oszczędnościowej nr (...) w (...) SA wartości 45,11 zł;

e.  środków w wysokości 19351,30 zł znajdujących się na rachunku superkonto nr (...) w (...) SA

przyznać na współwłasność po 1/3 części uczestniczkom T. B., M. G., E. D. składniki wymienione w podpunktach a, b wartości 135520,00 zł oraz przyznać na własność uczestniczce T. B. składniki opisane w punktach c, d, e wartości 19896,41 zł

2.  Tytułem spłaty oraz rozliczenia nakładów zasądzić na rzecz wnioskodawcy A. B. (1) od uczestniczki T. B. kwotę (...),49 (trzynaście tysięcy siedem 49/100) zł, od M. G. kwotę (...),44 (dziesięć tysięcy pięćset dwadzieścia 44/100) zł od E. D. (...),44 (dziesięć tysięcy pięćset dwadzieścia 44/100) płatne w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na wypadek uchybienia terminu płatności.

3.  Oddala wnioski w pozostałym zakresie.

4.  Zasądza od uczestniczek na rzecz wnioskodawcy kwoty po 250,00 (dwieście pięćdziesiąt 00/100) zł tytułem zwrotu części opłaty.

5.  Nakazać pobrać na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Rejonowego w Giżycku) tytułem zwrotu poniesionych kosztów postępowania od wnioskodawcy i uczestniczek kwoty po 797,00 (siedemset dziewięćdziesiąt siedem 00/100) zł.

6.  Pozostałe koszty postępowania wnioskodawca i uczestniczki ponoszą we własnym zakresie.

SSR Marek Makowczenko

Sygn. akt I Ns 426/17

UZASADNIENIE

Wnioskodawca A. B. (1) wnosił o dokonanie podziału majątku wspólnego W. B. i T. B. oraz o dokonanie działu spadku po W. B.. Podał on, że do masy spadkowej wchodzi stanowiący odrębną nieruchomość lokal mieszkalnym numer (...) położonym w W. przy ulicy (...) oraz ogródek działkowy zabudowany domkiem letniskowym i samochód D. S.. Wnioskodawca domagał się przyznania składników uczestniczkom za spłatą na jego rzecz. Ponadto wnioskodawca domagał się wynagrodzenia za korzystanie przez uczestniczki z majątku spadkowego.

Uczestniczki T. B., M. G., E. D. wskazały, że majątek wspólny spadkodawcy i T. B. stanowił samochód osobowy marki C. (...) i środki pieniężne w Banku (...). Do masy spadkowej natomiast wchodził lokal mieszkalny przy ulicy (...) w W., garaż położony przy ulicy (...), wierzytelność wobec R. O. D. M. w W. , udział w samochodzie osobowym C. (...) i środki pieniężne w Banku (...). Nadto uczestniczki domagały się rozliczenia długów spadkowych oraz nakładów.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W. B. w dniu 21 sierpnia 1971r. zawarł związek małżeński z U. B.. Ze związku tego posiadali syna wnioskodawcę A. B. (1). Wyrokiem Sądu Rejonowego w Giżycku z dnia 19 stycznia 1979r. wydanym w sprawie I C 22/19 zniesiona została wspólność majątkowa małżeńska. Małżeństwo natomiast został rozwiązane wyrokiem Sądu Rejonowego w Giżycku z dnia 21 czerwca 1979 w sprawie I C 61/79. W orzeczeniu wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim wówczas synem stron powierzono matce, która wraz z synem wyjechała z W.. W dniu 18 czerwca 1979r. W. B. wystąpił o podział majątku wspólnego. Postanowieniem z dnia 31 grudnia 1979r. Sąd Rejonowy w Giżycku w sprawie I Ns 636/79 dokonał podziału majątku wspólnego. W jego wyniku W. B. otrzymał między innymi samochód osobowy marki (...).

W dniu 1 listopada 1979r. spadkodawca wydzierżawił na okres 10 lat działkę pod budowę garażu. Garaż został następnie przez spadkodawcę wybudowany.

Od 1979r. W. B. pozostawał w nieformalnym związku z uczestniczką T. B.. Posiadali z tego związku dwie córki M. G. oraz E. D.. Spadkodawca i uczestniczka prowadzili wspólnie działalność gospodarczą do 2011r.

W dniu 2 kwietnia 1992r. spadkodawca zawarł z Gminą W. umowę o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste i nieodpłatne przeniesienie własności garażu. Na jej podstawie stał się użytkownikiem wieczystym działki gruntu nr (...) oraz właścicielem garażu stanowiącego odrębny od gruntu przedmiot własności, który został przez niego wybudowany. Nieruchomość położona jest w W. przy ul. (...) i zapisana w kw (...)

W dniu 28 czerwca 2001r. spadkodawca w drodze darowizny swojego ojca A. B. (2) nabył własność stanowiącego odrębną nieruchomość lokal mieszkalny nr (...) położony w W. przy ul. (...) zapisanego w kw (...) wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej. W mieszkaniu tym ostatecznie zamieszkała uczestniczka E. D.. Z uwagi na jego zły stan techniczny uczestniczka wykonała w latach 2012 – 2014r. remont.

W dniu 2 stycznia 2012r. spadkodawca wraz z uczestniczką T. B. ( wówczas W.) darowali swoim córkom M. B. (1) i E. D. udziały po ¼ części we współwłasności stanowiącego odrębną nieruchomość lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w W. przy ulicy (...) bez obowiązku zaliczania tych darowizn na schedę spadkową.

W dniu 17 maja 2013r. spadkodawca oraz uczestniczka T. B. zawarli związek małżeński. W 2014 r. spadkodawca zachorował. Opiekę nad nim sprawowały uczestniczki. W dniu 28 sierpnia 2015r. spadkodawca nabył samochód osobowy marki C. (...) numer rejestracyjny (...). W dniu 12 grudnia 2016r. natomiast spadkodawca zmarł w S.. Uczestniczki poniosły koszty pogrzebu.

Postanowieniem z dnia 3 lipca 2017r. Sąd Rejonowy w Giżycku w sprawie I Ns 171/17 stwierdził, że spadek po nim na podstawie ustawy nabyła żona T. B. orz dzieci A. B. (1), M. G. i E. D. po ¼ części.

( dowód: zeznania świadków J. B. – k. 124 – 124v, M. D. – k. 124v – 125, M. B. (2) – k. 135 – 135v, 334 przesłuchanie stron – k. 107 – 108v , akt notarialny – k. 7 – 10, 105 – 107, 250, odpisy księgi wieczystej – k. 11 – 17, 30 – 31, akt USC – k. 49, zaświadczenie - k. 50, faktury i rachunki, zaświadczenia i potwierdzenia związane z leczeniem i pogrzebem spadkodawcy – k. 51 – 75 umowa dzierżawy – k. 147, opis i mapa -k. 249, , z akt sprawy I C 61/79 k. 2, 5, 6, 57, 59 – 63, z akt sprawy I Ns – k. 67 - 69 ).

Sąd zważył, co następuje:

Sprawa dotyczy podziału majątku wspólnego W. B. i T. B. oraz działu spadku po W. B.. W przypadku gdy w skład spadku wchodzi udział spadkodawcy w majątku objętym małżeńską wspólnością ustawową niezbędne jest uprzednie lub równoczesne z działem spadku , w tym samym postępowaniu, przeprowadzenie podziału majątku wspólnego ( por. uchwała SN z dnia 2 marca 1972r. w sprawie III CZP 100/71). W tej sytuacji należało przede wszystkim dokonać podziału majątku wspólnego.

Sprawy o podział majątku wspólnego uregulowane zostały przez przepisy art. 566 i 567 kpc. Artykuł 567 § 3 kpc odsyła do przepisów o dziale spadków ( art. 680 i następne kpc ) te natomiast odsyłają do przepisów o zniesieniu współwłasności (art. 688 kpc w zw. z art. 617 i następne kpc). Jednym z zasadniczych obowiązków Sądu w tego rodzaju postępowaniu jest ustalenie składu majątku wspólnego małżonków ( art. 684 kpc w zw. z art. 567 § 3 kpc ). Punktem wyjścia do poczynienia tych ustaleń jest art. 31 krio stanowiący, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa obejmująca ich dorobek ( wspólność ustawowa ) oraz art. 32§ 1 krio, który podaje, iż dorobkiem małżonków są przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. W odniesieniu do postępowania o dział spadku, którego przepisy mają również zastosowanie w niniejszej sprawie, Sąd Najwyższy wyjaśnił, że stan spadku ustala się według chwili otwarcia spadku, zaś jego wartość według cen z chwili dokonania działu ( Uchwała pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 1968r , III CZP 12/69 zawierająca wytyczne wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej w sprawach o dział spadku obejmującego gospodarstwo rolne, OSNCP 1970, poz. 39, część III, orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 27 września 1974r. III CZP 58/74, OSNCP 1975, poz. 90 ).

Opisana zasada „ znajduje pełne zastosowanie w postępowaniu o podział majątku wspólnego małżonków ( art. 1035 i nast. k . c. w zw. z art. 46 kro )” ( A. Zieliński Postępowanie o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1992r. , str. 44 ).

W przedmiotowej sprawie należało przede wszystkim wskazać składniki wchodzące tylko do masy spadkowej oraz te, które stanowiły także majątek wspólny.

Jak wynika z wcześniejszych zapisów spadkodawca nabył przed zawarciem związku małżeńskiego z T. B. stanowiący odrębną nieruchomość lokal mieszkalny nr (...) położony w W. przy ul. (...) zapisany w kw (...) wraz z udziałem do (...) części w nieruchomości wspólnej wartości 104230,00 zł oraz działkę gruntu nr (...) oddaną w użytkowanie wieczyste zabudowaną garażem stanowiącym odrębny od gruntu przedmiot własności położoną w W. przy ul. (...) zapisaną w kw (...) wartości 31290,00 zł. Składniki te nie stanowiły zatem majątku wspólnego zawartego później związku małżeńskiego, natomiast stanowiły masę spadkową W. B..

W tym miejscu zasygnalizować trzeba, że podnoszone przez uczestniczkę T. B. zarzuty aby stała się współwłaścicielką nieruchomości objętej księgą wieczystą (...) nie są uprawnione o czym w dalszej części uzasadnienia.

Natomiast nie było sporu, że do majątku wspólnego spadkodawcy i uczestniczki T. B. wchodził samochód osobowy marki C. (...) numer rejestracyjny (...) (k. 50). Przy czym z uwagi na złomowanie auta przez uczestniczki, za zgodą wszystkich stron (k. 124), przedmiotem postępowania powinna być równowartość uzyskanej kwoty w wysokości 500 zł (k. 256). Nadto na podstawie dokumentów uzyskanych na wniosek Sądu z instytucji finansowych ustalić należało, że majątek wspólny stanowiły środki na obiegowej książeczce oszczędnościowej nr (...) w (...) SA wartości 45,11 zł oraz środki w wysokości 19351,30 zł znajdujące się na rachunku superkonto nr (...) w (...) SA. ( k. 115, 117 – 119, 201 - 210).

Podkreślić także należy, że strony zgodnie na rozprawie dnia 23 października 2019r. wskazały, że przedmiotem postępowania nie powinien być ogródek działkowy oraz nakłady na ten ogródek (k. 256).

W zakresie ustalenia wartości wymienionych nieruchomości wypowiadał się biegły z zakresu szacowania wartości nieruchomości. W opinii wskazał wartość opisanego lokalu mieszkalnego położonego przy ulicy (...) na dzień otwarcia spadku na kwotę 154.490,00 zł. Wartość lokalu bez nakładów na kwotę 104.230,00 zł. Natomiast wartość działki gruntu nr (...) oddanej w użytkowanie wieczyste zabudowanej garażem stanowiącym odrębny od gruntu przedmiot własności położonej w W. przy ul. (...) biegły oszacował na kwotę 31.290,00 zł (k. 147 – 182, 273 – 277, 320 - 325).

Wnioskodawca kwestionował opinie w zakresie braku wyliczenia poszczególnych prac składających się na wykonany przez uczestniczkę E. D. remont (k. 195).

W tym zakresie należy wskazać, że przedmiotem opinii była wartość lokalu mieszkalnego będącego przedmiotem postępowania według stanu na dzień otwarcia spadku oraz według stanu sprzed remontu. Opinia odpowiada na te pytania i jest przy tym spójna i logiczna. Biegły w sposób wyczerpujący uzasadnia swoje wyliczenia. Wskazane przez biegłego wartości nie były podważane i zostały przez Sąd podzielone w całości (k. 216).

Sposób podziału majątku wspólnego regulowany jest zgodnie z art. 46 krio przez przepisy o dziale spadku, które na podstawie art. 1035 kc odsyłają do przepisów o współwłasności. Oczywiści mając na uwadze, że sprawa dotyczyła także działu spadku należało mieć na uwadze wynikające z art.43 § 1 krio równe udziały stron w majątku wspólnym. Do masy spadkowej będącej przedmiotem działu wchodziły zatem udziały do ½ części w składnikach majątku wspólnego.

Sposób podziału w zasadzie był zgodny. Uczestniczki wnosiły o przyznanie im wszystkich składników z obowiązkiem spłaty wnioskodawcy (k. 228). W tych okolicznościach wchodzące do masy spadkowej opisane wyżej nieruchomości łącznej wartości 135.520,00 zł należało przyznać na współwłasność po 1/3 części uczestniczkom postępowania ( art. 622 § 2 kpc i art. 212 § 2 kc). Natomiast w przypadku pozostałych składników, które stanowiły majątek wspólny spadkodawcy i T. B. to mając na uwadze charakter tych składników (równowartości kwoty 500,00 zł uzyskanej za złomowanie (...) numer rejestracyjny (...), środki na obiegowej książeczce oszczędnościowej nr (...) w (...) SA wartości 45,11 zł, środki w wysokości 19351,30 zł znajdujące się na rachunku superkonto nr (...) w (...) SA) należało przyznać je uczestniczce T. B..

Taki sposób podziału powodował konieczność zasądzenia spłat od uczestniczek na rzecz wnioskodawcy ( art. 212 § 2 kc).

Wartość majątku wspólnego wynosiła kwotę 19.896,41 zł (19351,30 zł +45,11 zł + 500 zł ). Wartość masy spadkowej wynosiła w tym przypadku kwotę 9948,20 zł (19.896,41 zł : 2 ).

Natomiast wartość wchodzących do masy spadkowej nieruchomości wynosiła 135.520 zł ( 104.230 zł + 31.290 zł).

Zgodnie z postanowieniem z dnia 3 lipca 2017r. Sądu Rejonowego w Giżycku w sprawie I Ns 171/17 spadek po W. B. nabyła żona T. B. oraz dzieci A. B. (1), M. G. i E. D. po ¼ części.

W sprawie strony postępowania wnosiły o dokonanie rozliczeń nakładów, długów spadkowych oraz zasądzenie odszkodowań z tytułu korzystanie ze składników stanowiących masę spadkową.

Uczestniczki domagały się rozliczenia długów spadkowych w wysokości 15.629 zł, spłaconych przez uczestniczki oraz nakładów uczestniczki E. D. na majątek spadkowy w wysokości 1.539 zł (k. 44). W tym zakresie uczestniczki podnosiły, że poniosły koszty pogrzebu w wysokości 14.344 zł na które składały się: opłata za mszę żałobną w wysokości 750 zł, obiad pożegnalny w kwocie 1.250 zł, opłata za pochówek w wysokości 971,64 zł, kremacja w wysokości 574 zł, nagrobek w wysokości 10.670 zł, nekrolog w wysokości 129 zł. Nadto uczestniczka poniosła z majątku wspólnego koszty leczenia spadkodawcy w wysokości 2.570 zł.

Wnioskodawca wskazał, że jest gotów partycypować w kosztach pogrzebu i konsolacji. Uznał również koszt nagrobka do kwoty 5000 zł i koszt polbruku do kwoty 600 zł (k. 84 – 85, 264).

W zakresie tego żądania przede wszystkim należy wskazać, że wydatki związane z pochówkiem zostały przez uczestniczki wykazane złożonymi dokumentami w postaci rachunków, potwierdzeń opłat, oświadczeń (k. 51 – 59). Zauważyć należy również, iż nagrobek przygotowany został na 18 urn zatem nie jest on przeznaczony jedynie dla spadkodawcy.

W świetle art. 922 § 3 kc tego rodzaju wydatki podlegają rozliczeniu w niniejszym postępowaniu. Zatem należało rozliczyć opłatę za mszę żałobną w wysokości 750 zł, obiad pożegnalny w kwocie 1.250 zł, opłatę za pochówek w wysokości 971,64 zł, koszt kremacji w wysokości 574 zł, nekrolog w wysokości 129 zł. W przypadku kosztów nagrobka należało z uwagi, że nie jest on przeznaczony tylko dla spadkobiercy przyjąć kwotę uznaną przez wnioskodawcę w wysokości 5000 zł za nagrobek oraz 600 zł za polbruk. Uczestniczki w opisanych okolicznościach nie wykazały aby zasadne było w niniejszej sprawie przyjęcie większej kwoty. Łącznie zatem do rozliczenia pozostawała kwota 9.274,64 zł. Mając na uwadze udziały w spadku po ¼ części wnioskodawca powinien zapłacić kwotę 2.318,66 zł (9.274,64 zł : 4).

W przypadku żądania rozliczenia kosztów leczenia spadkodawcy należało wskazać, że wnioskodawca oponował temu żądaniu wskazując, że koszty leczenia pokrywane były ze środków spadkodawcy zatem nie może w nich partycypować (k. 85, 144).

W zakresie tego żądania należy wskazać, że koszty zakupu lekarstw, usług i artykułów medycznych potwierdzają faktury z okresu od dnia 25 października 2016r do 1 grudnia 2016r. (k. 60 - 75). Wszystkie one wystawione zostały na spadkodawcę i dotyczą okresu gdy jeszcze żył. Pokryte zostały ze wspólnych środków spadkodawcy i uczestniczki T. B. (k. 86v). W sprawie o podział majątku wspólnego wydatki małżonków dokonane w czasie trwania wspólnoty małżeńskiej nie podlegają rozliczeniu. Sąd nie zajmuje się rozliczaniem wydatków dokonanych w czasie trwania związku małżeńskiego. Jak wskazano wyżej skład majątku wspólnego ustalany jest na dzień ustania wspólności małżeńskiej. Z uwagi na powyższe żądanie nie mogło być uwzględnione i należało je oddalić.

Uczestniczki domagały się rozliczenia nakładów E. D. w wysokości 35.000 zł przeznaczanych na generalny remont lokalu mieszkalnego (k. 90).

Remont lokalu potwierdzają świadkowie J. B. i M. D..

W zakresie tego żądania Sąd ustalił wartość nieruchomości według stanu sprzed remontu mając na uwadze, że przypadła ona stronie dokonującej remontu. Zatem dokonany remont nie podwyższa wysokości spłat i jednocześnie nie powoduje konieczności zasądzenie od wnioskodawcy jakiejkolwiek kwoty.

Uczestniczki domagały się rozliczenia kosztów utrzymania majątku spadkowego (k. 219). Wskazały, że łącznie wydatki z tego tytułu wyniosły 8.325 zł ( podatek od nieruchomości od 2017r. do maja 2019r. w wysokości 717 zł, ubezpieczenie OC komunikacyjne za lata 2017 – 2018 w wysokości 613 zł, utrzymanie lokalu mieszkalnego za lata 2017 – 2019 w wysokości 6.995 zł). Wnioskodawca powinien zapłacić na ich rzecz kwotę 2.081 zł. Później uczestniczki rozszerzyły okres za jaki domagają się rozliczenia kosztów utrzymania lokalu do 29 lutego 2020r. (k. 293).

Wnioskodawca w tym zakresie podnosił, że nigdy nie mieszkał w lokalu ani nie korzystał z przedmiotów będących przedmiotem postępowania z tego powodu domagał się oddalenia wniosku o rozliczenie tych nakładów (k. 226 – 227, 303).

Złożone przez uczestniczki dokumenty w postaci zaświadczeń Zarządu (...) ( k 221 – 225, 300 - 302) potwierdzają poniesione koszty utrzymania lokalu.

Z drugiej strony natomiast wnioskodawca wnosił o zasądzenie od uczestniczek kwoty 6.200 zł licząc po 200 zł miesięcznie począwszy od daty śmierci spadkodawcy z tytułu korzystanie przez uczestniczki z nieruchomości z wyłączeniem wnioskodawcy (k. 227, 243, 265). Następnie wnioskodawca ograniczył żądanie do kwoty po 100 zł miesięcznie z uwagi, iż „mieszkanie spadkodawcy nie było w bardzo dobrym stanie” (k. 265). Kolejno wnioskodawca objął żądaniem okres do 31 października 2020r. (k. 310) i następnie do 31 marca 2021r. (k. 330) żądając ostatecznie kwoty 5.800 zł.

Uczestniczki oponowały żądaniu wskazując, że nigdy nie zabraniały wnioskodawcy korzystania z jakiegokolwiek majątku. Nadto od lutego 2018r. nie mieszkają już w W. (k. 238 - 240).

W rozważaniach w zakresie przedstawionych żądań uczestniczek oraz wnioskodawcy należało wskazać, że stosownie do brzmienia art.207 kc pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów. W takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną. W przedstawionych okolicznościach nie można jednak uznać aby z jednej strony osiągnięte zostały jakiekolwiek pożytki lub przychody z nieruchomości , które mogły by podlegać w niniejszej sprawie rozliczeniu. Wnioskodawca w żaden sposób okoliczności takiej nie wykazał pomimo, że winien był przejawić w tym zakresie inicjatywę dowodową (art. 6 kc ). Z tego powodu to żądanie należało oddalić. Korzystanie ze składników majątku spadkowego wynikała z miejsca zamieszkania stron. Wnioskodawca w rzeczywistości nie był przez pozostałych spadkobierców pozbawiony posiadania jakiejkolwiek rzeczy. Jednocześnie należało uwzględnić, że przedmioty niniejszego postępowania pozostają w posiadaniu uczestniczek i tylko one z nich korzystają lub mogą korzystać nie plącąc z tego tytułu wnioskodawcy. Zatem to one powinny ponosić koszty ich utrzymania. Domaganie się rozliczenia nakładów w tym zakresie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i nie może korzystać z ochrony prawnej ( art. 5 kc). Wniosek taki należało oddalić.

Uczestniczka T. B. domagała się rozliczenia kosztów budowy garażu. Wskazała ona, że gdy budowany był garaż pozostawała w konkubinacie ze spadkodawcą i przeznaczono na ten cel wspólne środki (k. 244 – 246). Ostatecznie uczestniczka domagała się rozliczenia z tego tytułu kwoty 15.645 zł stanowiących nakłady na dzierżawę, użytkowanie wieczyste działki numer (...) oraz na budowę budynku garażowego (k. 329). Ponadto uczestniczka T. B. podnosiła, że z uwagi na to że żyła w związku konkubenckim z W. B. od 1979r. i ponosiła koszty dzierżawy gruntu pod garaż a następnie koszty budowy samego garażu to stała się współwłaścicielką tego składnika majątku w udziale po ½ części (k. 329).

Wnioskodawca zaprzeczył aby uczestniczka uczestniczyła w kosztach budowy garażu(k. 330 – 331).

W tym zakresie Sąd ustalił, jak wskazano wyżej, że w dniu 1 listopada 1979r. spadkodawca wydzierżawił na okres 10 lat działkę pod budowę garażu. Garaż został przez spadkodawcę wybudowany.

W dniu 2 kwietnia 1992r. spadkodawca zawarł z Gminą W. umowę notarialną o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste i nieodpłatne przeniesienie własności garażu. Na jej podstawie stał się użytkownikiem wieczystym działki gruntu nr (...) oraz właścicielem garażu stanowiącego odrębny od gruntu przedmiot własności, który został przez niego wybudowany. Nie ma wątpliwości, że uczestniczka T. B. nie będąc stroną umowy z Gminą W. nie stała się ani współużytkownikiem wieczystym działki ani współwłaścicielką garażu. Uczestniczka nie wykazała także dowodami aby ponosiła koszty wybudowania garażu. Z zeznań świadka M. B. (2) wynika, że pomagał spadkodawcy przy budowie garażu i było to przed zawarciem przez niego drugiego związku małżeńskiego (k. 334). W tych okolicznościach żądanie uczestniczki należało oddalić.

Idąc dalej wartość majątku wspólnego wynosiła kwotę 19.896,41 zł (19351,30 zł +45,11 zł + 500 zł ). Wartość masy spadkowej wynosiła w tym przypadku kwotę 9948,20 zł (19.896,41 zł : 2 ). Wartość udziału każdego ze spadkobierców wynosiła zatem kwotę 2.487,05 zł (9948,20 zł : 4). Skoro składniki te zostały przyznane uczestniczce T. B. to jej spłata na rzecz wnioskodawcy powinna wynosić właśnie 2.487,05 zł.

Natomiast wartość wchodzących do masy spadkowej nieruchomości wynosiła 135.520 zł ( 104.230 zł + 31.290 zł). Wartość udziału każdego ze spadkobierców wynosi kwotę 33.880 zł (135.520 zł : 4). Łącznie spłata wnioskodawcy powinna z tego tytułu wynosić kwotę 33.880 zł. Przy czym udział wnioskodawcy w kosztach pochówku spadkodawcy, jak wskazano już wyżej zamyka się kwotą 2.318,66 zł. W tej sytuacji wartość spłaty należna wnioskodawcy z tytułu działu spadku wynosi kwotę 31.561,34 zł ( 33.880 zł - 2.318,66 zł). Od każdej z uczestniczek wnioskodawca powinien otrzymać kwotę 10.520,44 zł (31.561,34 zł : 3). Przy czym spłata od uczestniczki T. B. powinna zostać powiększona o kwotę 2.487,05 zł wynikającą z podziału majątku i powinna wynosić łącznie 13.007,49 zł ( 10.520,44 zł + 2.487,05 zł).

W tej sytuacji na należało zasądzić tytułem spłaty oraz rozliczenia nakładów na rzecz wnioskodawcy A. B. (1) od uczestniczki T. B. kwotę 13.007,49 zł, od M. G. kwotę 10.520,44 zł oraz od E. D. 10.520,44 zł ( art. 212 § 1 kc).

„ W myśl utrwalonego orzecznictwa oznaczenie sposobu i terminu uiszczenia spłat powinno być dokonane przez sąd z urzędu, przy czym należy zbadać i rozważyć sytuacje uczestników obciążonych spłatami i uprawnionych do spłat „ ( Stanisław Rudnicki Komentarz do Kodeksu Cywilnego … str. 234 ).

W sprawie kwoty spłaty nie są szczególnie wysokie. Bez wątpienia w tej sytuacji wskazany termin 6 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia jest wystarczający na zebranie potrzebnych środków, chociażby w drodze kredytu zważywszy, że sprawa trwa już jakiś czas i uczestniczki musiały liczyć się z taką koniecznością. Z drugiej natomiast strony wnioskodawca może liczyć na spłatę w nieodległym dla niego terminie.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 520§1 i 2 kpc .

Od uczestniczek należało zasądzić na rzecz wnioskodawcy kwoty po 250 zł tytułem zwrotu części opłaty sądowej.

Natomiast z uwagi na poniesione koszty opinii biegłego oraz koszty uzyskania informacji w bankach należało nakazać pobrać na rzecz Skarbu Państwa od wnioskodawcy i uczestniczek kwoty po 797 zł. Pozostała koszty natomiast strony powinny ponieść we własnym zakresie.

Z przedstawionych wyżej powodów należało orzec jak w postanowieniu.