Sygn. akt I C 151/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 kwietnia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Przemysław Majkowski

Protokolant: Justyna Raj

po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 2021 r. w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa S. C. i W. C.

przeciwko Skarbowi Państwa – Szefowi (...) Zarządu (...) w B.

o ochronę naturalnego Środowiska człowieka

1.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. solidarnie na rzecz powodów S. C. i W. C. kwotę 50.300,00 ( pięćdziesiąt tysięcy trzysta ) zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 grudnia 2017 r. do dnia zapłaty,

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

3.  zasądza solidarnie od powodów S. C. i W. C. na rzecz Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. kwotę 2.166,8 (dwa tysiące sto sześćdziesiąt sześć 80/100 ) zł tytułem zwrotu kosztów procesu,

4.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. solidarnie na rzecz powodów S. C. i W. C. kwotę 3.550,20 ( trzy tysiące pięćset pięćdziesiąt 20/100 ) zł tytułem zwrotu kosztów procesu,

5.  nakazuje pobrać solidarnie od powodów S. C. i W. C. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 1.500,00 ( jeden tysiąc pięćset ) zł tytułem obciążającej ich części nieuiszczonej opłaty od rozszerzonego powództwa,

6.  nakazuje pobrać solidarnie od powodów S. C. i W. C. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 1.935,28 (jeden tysiąc dziewięćset trzydzieści pięć 28/100) zł tytułem zwrotu obciążającej ich części wydatków w sprawie poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa,

7.  nakazuje pobrać od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 2.902,90 ( dwa tysiące dziewięćset dwa 90/100) zł tytułem zwrotu obciążającej go części wydatków w sprawie poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 151/19

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 1 lutego 2018 r. (data wpływu) skierowanym do Sadu Rejonowego w Łasku pełnomocnik powodów W. C. i S. C. wniósł o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa - (...) Zarządu (...) w B. na solidarnie rzecz powodów:

1.  8,000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 grudnia 2017 r. tytułem zmniejszenia wartości nieruchomości należącej do strony powodowej położonej w M., gm. Ł. o nr działki (...) o łącznej powierzchni 0,56 ha, dla których Sąd Rejonowy w Łasku prowadzi księgę wieczystą o nr KW (...);

2.  2,000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 grudnia 2017 r. tytułem kosztów nakładów niezbędnych do rewitalizacji akustycznej budynku położonego na działce nr (...) w miejscowości M..

Pismem z dnia 6 grudnia 2018 r. pełnomocnik powodów rozszerzył żądanie pozwu wnosząc ostatecznie o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa - (...) Zarządu (...) w B. solidarnie na rzecz powodów:

1.  80,000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 grudnia 2017 r. tytułem zmniejszenia wartości nieruchomości należącej do strony powodowej położonej w M., gm. Ł. o nr działki (...) o łącznej powierzchni 0,56 ha, dla których Sąd Rejonowy w Łasku prowadzi księgę wieczystą o nr KW (...);

2.  5,000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 grudnia 2017 r. tytułem kosztów nakładów niezbędnych do rewitalizacji akustycznej budynku położonego na działce nr (...) w miejscowości M..

W odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanego Skarbu Państwa - (...) Zarządu (...) w B. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 22 marca 2019 r. wydanym w sprawie I C 121/18 Sąd ten stwierdził swoją niewłaściwość i przekazał sprawę do Sądu Okręgowego w Sieradzu jako właściwego rzeczowo, gdzie sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt I C 151/19.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Powodowie W. C. i S. C. są w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej są właścicielami nieruchomości położonej w M. nr działki (...), dla której Sąd Rejonowy w Łasku V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr KW (...). Przedmiotowa działka zabudowana jest domem mieszkalnym oraz budynkami gospodarczymi.

(wypis z ewidencji gruntów k. 14, odpis księgi wieczystej k. 15-15v, zaświadczenie k. 13, mapa zasadnicza k. 16-18)

W dniu 25 października 2016 roku Sejmik Województwa (...) podjął nową uchwałę nr (...) w sprawie utworzenia strefy ograniczonego użytkowania, w której nastąpiło przesunięcie granic poszczególnych podobszarów oznaczonych wyodrębnionymi izoliniami, która to uchwała uchyliła jednocześnie poprzednią uchwałę w tym przedmiocie z dnia 9 lutego 2010 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego w Ł.. Zgodnie z § 8 powołanej uchwały w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu:

1) w podobszarze A:

a) zakaz przeznaczania terenu pod zabudowę mieszkaniową jedno- i wielorodzinną, zagrodową i zamieszkania zbiorowego, a także mieszkaniowo- usługową,

b) zakaz tworzenia terenów rekreacyjno- wypoczynkowych,

c) zakaz tworzenia stref ochronnych A uzdrowisk,

d) zakaz przeznaczania terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży.

2) w podobszarze B:

a) zakaz tworzenia stref ochronnych A uzdrowisk,

b) zakaz przeznaczania terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy.

§ 9. W obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące ograniczenia w zakresie korzystania z terenu:

1) w podobszarze A:

a) zakaz budowy budynków jedno- i wielorodzinnych oraz zamieszkania zbiorowego, zagrodowego, mieszkaniowo- usługowego, szpitali, domów opieki społecznej, a także obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

b) zakaz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części na budynki mieszkalne jedno- i wielorodzinne oraz zamieszkania zbiorowego, zabudowę zagrodową, mieszkaniowo- usługowe, szpitale, domy opieki społecznej, a także obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

c) dopuszcza się rozbudowę, odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

d) dopuszcza się zmianę sposobu użytkowania budynków w całości lub części na cele mieszkaniowe oraz budowę nowych budynków mieszkalnych jednorodzinnych jako towarzyszących innym funkcjom, na warunkach określonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku planu miejscowego, na warunkach określonych w decyzji o warunkach zabudowy.

2) w podobszarze B:

a) zakaz budowy szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy,

b) zakaz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części na szpitale, domy opieki społecznej oraz obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy,

c) dopuszcza się rozbudowę odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży.

§ 10. W obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące wymagania techniczne dotyczące budynków:

1) w podobszarze A:

a) w budynkach istniejących oraz nowoprojektowanych należy zapewnić właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, zgodnie z obowiązującymi normami, poprzez zastosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej,

2) w podobszarze B:

a) w budynkach szpitali, domów opieki społecznej i budynkach związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży należy zapewnić właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, zgodnie zobowiązującymi normami, poprzez zastosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej,

Wskazana nieruchomość należąca do powodów położona jest w sąsiedztwie lotniska wojskowego w Ł. i położona jest w strefie A obszaru ograniczonego użytkowania utworzonego powyższą uchwałą. Działka powodów uprzednio nie była położona w żadnej strefie obszaru ograniczonego użytkowania utworzonego uchwałą Sejmiku województwa (...) z dnia 9 lutego 2010 r.

W zakresie zagospodarowania przestrzennego dla miejsca położenia nieruchomości nie ma aktualnie opracowanego planu miejscowego, a istniejący uprzednio przestał obowiązywać. Dla gminy Ł. opracowane jest studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, którego ostatnie zmiany przyjęte zostały uchwałą Rady Gminy w Ł. nr (...) Rady Miejskiej w Ł. z dnia 30 października 2018 r. Pomimo, że studium nie jest źródłem prawa miejscowego, z uwagi na brak planu dla obszaru usytuowania nieruchomości informacje w nim zawarte są źródłem danych dotyczących zagospodarowania przestrzennego terenu, gdyż przy sporządzaniu planu ustalenia zawarte w studium są wiążące dla organów gminy.

Z informacji przedstawionych w studium oraz w zaświadczeniu Burmistrza Ł. z dnia 05 października 2017 r. wynika, że działka numer (...) w M. położona jest: od drogi ok. 70 m na terenach zabudowy mieszkaniowo-usługowej i zagrodzonej o niskiej intensywności, w pozostałej części na terenach lasów. Ponadto działka położona jest w strefie obserwacji archeologicznej, w granicach obszarów wymagających zmian przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne, w granicy obszaru ograniczonego użytkowania – linia równoważnego poziomu dźwięku dla pory nocy 50 dB – podobszar A.

Działka zabudowana nr (...) położona jest przy asfaltowej drodze gminnej, uzbrojona w energię elektryczną i wodociąg z przyłączami do nieruchomości. Ścieki socjalno-bytowe odprowadzane są do przydomowej oczyszczalni ścieków. Posesja w ramach zabudowy ogrodzona jest siatką metalową wraz z bramą uchylną. Na działce znajduje się budynek mieszkalny oddany w 2011 r. oraz zabudowa towarzysząca. Budynek mieszkalny jest to obiekt parterowy z poddaszem użytkowym i przyległym garażem, nad którym urządzony jest taras.

Wartość rynkowa zabudowanej nieruchomości w Ł., określonej jako działka (...) została oszacowana przez biegłego na 470,200,00 zł. Ponieważ na badanym obszarze brak jest wystarczającej do porównań liczby obiektowych, dla których jedyną różnicującą cechą jest występowanie lotniska, różnicę wartości działki zabudowanej odzwierciedla wskaźnik procentowy zmian cen określony na podstawie danych z lokalnego rynku nieruchomości. Dla podobszaru A wynikowy średni współczynnik utraty wartości nieruchomości związany z lokalizacją w danym podobszarze został określony aktualnie na poziomie 9,1 %. Oszacowana przez biegłego utrata nieruchomości rynkowej przedmiotowej nieruchomości w ocenie biegłego wynosi 42,800,00 zł (470,200,00 zł x 9,1% = 42,800,00 zł).

(opinia biegłego w zakresie określenia zmiany wartości nieruchomości k. 80-114, opinia uzupełniająca k. 242-255 i opinia uzupełniająca II k. 262-263)

Budynek należący do powodów przed utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania spełniał wymogi Prawa budowlanego w zakresie izolacyjności akustycznej. Zapewnienie odpowiedniego klimatu po wprowadzeniu obszaru ograniczonego użytkowania wymaga poniesienia dodatkowych nakładów mających na celu poprawę izolacyjności akustycznej przegród budowlanych. Przegrody akustyczne powinny być zamknięte w czasie występowania hałasu lotniczego, w przeciwnym wypadku zastosowane zabezpieczenie nie jest skuteczne. Ograniczenie bowiem funkcjonalności okien prowadzi między innymi do tego, że w okresie występowania wysokich temperatur nie można zapewnić pożądanego mikroklimatu w pomieszczenie. Zapewnienie właściwego mikroklimatu w pomieszczeniach podlegających ochronie akustycznej podczas występowania hałasu lotniczego wymaga instalacji dodatkowych urządzeń w postaci wentylatorów sufitowych. W trzech pokojach sufity należy obłożyć od strony pomieszczenia pojedynczą warstwą płyty g-k kładzioną bezpośrednio na sufit (bez stelażu). Oszacowana przez biegłego wartość kosztorysowa robót dostosowawczych, niezbędnych do rewitalizacji akustycznej budynku została oszacowana w wysokości 7,500,00 zł.

(opinia biegłego w zakresie określenia zmiany wartości nieruchomości k. 114-143, opinia uzupełniająca k. 242-255 i opinia uzupełniająca II k. 262-263)

Sąd uznał wszystkie wyżej wymienione dokumenty za wiarygodne, przede wszystkim dokumenty urzędowe. Zostały sporządzone w odpowiedniej formie przez uprawnione do tego organy i w ramach ich kompetencji, odpowiadając tym samym dyspozycji art. 244 § 1 k.p.c. Zgodnie z treścią art. 244 § 1 k.p.c., dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Dokumenty prywatne, a za takie uznać należy korespondencję wymienioną przez strony przed zawiśnięciem miedzy nimi sporu, zostały również uznane za wiarygodne. W postępowaniu cywilnym dokument prywatny stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie - art. 245 k.p.c. Autentyczność dokumentów prywatnych i urzędowych oraz prawdziwość treści dokumentów urzędowych nie była kwestionowana przez żadną ze stron w oparciu o treść art. 232 k.p.c. w zw. z art. 252 k.p.c. i art. 253 k.p.c. Także Sąd nie znalazł podstaw do tego, aby uczynić to z urzędu. Tym samym okazały się one przydatne w sprawie, stając się podstawą powyższych ustaleń faktycznych.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów. Ustalenia faktyczne w sprawie Sąd oparł przede wszystkim na opinii biegłego sądowego K. N. (1) w zakresie, w jakim biegły oszacował utratę wartości nieruchomości powodów wskutek utworzenia strefy ograniczonego użytkowania oraz w zakresie jakim biegły ten oszacował koszty nakładów niezbędnych do rewitalizacji akustycznej budynku.

W ocenie sądu opinia sporządzona została w sposób jasny, rzeczowy i przejrzysty. Biegły wskazał, na czym oparł się wydając opinię, z jakich korzystali źródeł i jaką posłużył się metodologią. W sposób zrozumiały przedstawił wnioski oraz w jaki sposób do nich doszedł. Sąd nie miał też wątpliwości co do tego, że biegły posiada kompetencje i doświadczenie potrzebne do wydania opinii w sprawie. Podkreślić należy, że biegły sądowy K. N. (1) sporządzał opinie w zbliżonych rodzajowo sprawach dotyczących obniżenia wartości nieruchomości w związku z utworzeniem strefy ograniczonego użytkowania dla lotniska w Ł. (które nie były kwestionowane przez sądy obydwu instancji) co pozwala uznać, że posiada on doświadczenie i wiedzę w przedmiocie objętym zakresem opinii w niniejszej sprawie.

Z przyczyn powyżej przedstawionych opinię biegłego sądowego K. N. (1) w zakresie szacującym spadek wartości nieruchomości wskutek stworzenia strefy ograniczonego użytkowania należało uznać za w pełni wiarygodną i przydatną. W konsekwencji to właśnie opinia biegłego K. N. (1) stanowiła podstawę do dokonania w sprawie ustaleń istotnych z punktu widzenia jej rozstrzygnięcia. Biegły wyjaśnił w szczególności, a sąd te wyjaśnienia w pełni podziela, jakie okoliczności legły u podstaw dokonania opisanego w opinii oszacowania wartości nieruchomości. Wskazał z jakiej literatury fachowej korzystał przy sporządzaniu opinii. Biegły uzasadnił również przyjętą metodologię obliczeń. Wyjaśnił, z jakich przyczyn przyjęta przez niego metoda jest prawidłowa i prowadzi do uzyskania adekwatnych wyników. Biegły K. N. (1) wydając opinię dysponował aktualnymi danymi z zakresu obrotu nieruchomościami, reakcji lokalnego rynku na wprowadzenie strefy ograniczonego użytkowania, jak również posiłkował się wyliczeniami.

Podsumowując wskazać należy, że w ocenie sądu opinia biegłego K. N. (1) w zakresie szacującym spadek wartości nieruchomości powódki została sporządzona w sposób prawidłowy, z zachowaniem wszelkich zasad szacowania nieruchomości. W konsekwencji nie można jej postawić zarzutu, że nie jest przydatna dla poczynienia ustaleń faktycznych w rozpoznawanej sprawie. Opinia ta została opracowana przez osobę posiadającą kwalifikacje i wiedzę ze wskazanej wyżej dziedziny, specjalistę o wieloletnim doświadczeniu na polu praktyki i teorii. Stąd też jej istotny walor pomocniczy przy rozstrzyganiu niniejszej sprawy. Przydatność w/w opinii wynika również z tego, iż odpowiada ona postawionej tezie dowodowej, a autor tej opinii jako osoba obca do stron niewątpliwie nie jest zainteresowany treścią rozstrzygnięcia, jakie zapadnie w niniejszej sprawie. Patrząc przez pryzmat pozostałego materiału dowodowego, uznanego za wiarygodny i spójny, znajdującego się w aktach sprawy, nie sposób kwestionować wywodów powyższej opinii, jej spójności i fachowości. Sąd nie znalazł ponadto żadnych podstaw, aby opinię tę zakwestionować z urzędu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo W. C. i S. C. okazało się częściowo zasadne.

Zgodnie z treścią art. 129 ust. 2 ustawy - Prawo ochrony środowiska z 27 kwietnia 2001 r. w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę. Szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. Przesłankami wynikającej z powyższej regulacji odpowiedzialności są: wejście w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, szkoda poniesiona przez właściciela nieruchomości, jej użytkownika wieczystego lub osobę, której przysługuje prawo rzeczowe do nieruchomości i związek przyczynowy między wprowadzonym ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości a szkodą. Z art. 129 ust. 2 p.o.ś. wynika, iż szkodą jest także zmniejszenie wartości nieruchomości, co koresponduje z pojęciem straty w rozumieniu art. 361 § 2 k.c, przez którą rozumie się, między innymi zmniejszenie aktywów.

Zastosowanie art. 129 ust. 2 p.o.ś. jako podstawy roszczenia odszkodowawczego właściciela nieruchomości z tytułu obniżenia jej wartości w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z niej w następstwie ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania było przedmiotem obszernego orzecznictwa. W judykaturze funkcjonuje pogląd, w świetle którego, mówiąc o obszarze ograniczonego użytkowania trzeba dostrzegać z jednej strony związane z jego utworzeniem ograniczenia w zakresie sposobu korzystania z nieruchomości, z drugiej natomiast przyczyny, które legły u podstaw utworzenia tego obszaru. Wspomniane ograniczenia są związane z nieruchomością położoną na obszarze ograniczonego użytkowania i dotyczą każdego jej właściciela. Dopóki bowiem będzie istniał obszar ograniczonego użytkowania, dopóty będą obowiązywały wprowadzone na jego terenie ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenów, wymagań technicznych dotyczących budynków oraz sposobu korzystania z gruntów. Obszar ograniczonego użytkowania ingeruje w prawo własności i w sferę wolności właściciela, wobec czego wyszczególnienie sytuacji, w których dojdzie do utworzenia go, jest wyczerpujące i wymaga uprzednio stwierdzenia, że zastosowanie najlepszych dostępnych metod i środków nie doprowadziło do utrzymania dopuszczalnych warunków środowiska. Konieczność utworzenia obszaru wynika z tego, iż jest to jedyny sposób uzyskania efektu w postaci ochrony zasobów środowiska, która uwzględnić powinna wyczerpanie dostępnych środków i zasadę proporcjonalności przewidzianą w art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Samo już zatem utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania wskazuje na negatywne oddziaływanie lotniska na środowisko w stopniu wymagającym wprowadzenia ograniczeń w wykonywaniu prawa własności. Ograniczenia te musi respektować każdy właściciel nieruchomości (wyrok Sądu Najwyższego z 25 lutego 2009 r., II CSK 565/08, wyrok Sądu Najwyższego z 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, niepubl., lex 528219).

W niniejszej sprawie powodowie wskutek wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania, obejmującego stanowiącą ich własność nieruchomość, ponieśli szkodę polegającą na ograniczeniu w sposobie korzystania z niej, a w konsekwencji - zmniejszeniu jej wartości. Dla nieruchomości powodów brak jest aktualnego planu zagospodarowania przestrzennego. Z załączników graficznych oraz wykazu obrębów ewidencyjnych ze spisem działek wynika, że działki powoda znajdują się w całości w podobszarze A. Wskutek ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania uchwałą (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 października 2016 roku w podobszarze A, na terenie którego usytuowana jest nieruchomość powodów nastąpiła zmiana poprzez wprowadzenie ograniczeń dotychczasowego sposobu korzystania z niej. Powodowie nie mogą skutecznie dochodzić zaniechania imisji hałasu przez lotnisko, w związku z czym doszło do zawężenia przysługujących im, wynikających z prawa własności, uprawnień związanych z podejmowaniem działań ochronnych wobec swojej własności. Ponadto z § 9 przywoływanej uchwały wynika, m. in. zakaz przeznaczania terenu pod zabudowę mieszkaniową jedno i wielorodzinną, zagrodową i zamieszkania zbiorowego oraz mieszkaniowo – usługową. Podkreślenia przy tym wymaga, że wbrew twierdzeniom pozwanego, w niniejszej sprawie, nie można oceniać zasadności dochodzonego przez powoda roszczenia odszkodowawczego przez pryzmat ograniczeń w sposobie dotychczasowego korzystania ze stanowiącej własność powoda nieruchomości. Nieruchomość powoda należy badać więc pod kątem utraty zdolności swobodnego wykorzystania nieruchomości na cele, np. budownictwa i podlegają ocenie pod kątem spadku ich wartości.

Niewątpliwie zatem, wskutek uszczuplenia zakresu i sposobu dotychczasowego korzystania z nieruchomości oraz zmuszenia właściciela do zmiany dotychczasowego jej przeznaczenia, co wynika z utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania w obrębie którego usytuowana jest stanowiąca własność S. C. i W. C. nieruchomości, powodowie doznali szkody obejmującej obniżenie wartości ich nieruchomości. Nieruchomość jest dobrem inwestycyjnym i o ile nie jest wyłączona spod obrotu podlega regułom rynkowym, a jej wartość jest weryfikowana przez wolny rynek, niezależnie od tego czy jej właściciel zamierza zbyć swoją własność, czy też nie poczynił w tym zakresie żadnych kroków (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 30 września 2009 r., I ACa 484/09, lex 756606, I Aca 772/09 z 17 czerwca 2010 r., lex 756717). W orzecznictwie przyjmuje się, iż obniżenie wartości nieruchomości generuje stratę niezależnie od tego, czy właściciel ją zbył, czy też nie zamierza podjąć w tym kierunku żadnych działań. Przesłanką roszczenia odszkodowawczego przewidzianego w art. 129 ust. 2 p.o.ś. nie jest bowiem jej zbycie. Odszkodowanie nie jest też ograniczone do rzeczywistej straty, gdyż obowiązuje zasada pełnej odpowiedzialności odszkodowawczej za wprowadzenie ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości (wyrok Sądu Najwyższego z 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, niepubl., lex 503415). Wartość należącej do powodów nieruchomości uległa obniżeniu z uwagi na położenie w okolicach lotniska wojskowego w Ł. i na skutek hałasu związanego z jego funkcjonowaniem, niewątpliwie negatywnie postrzeganego przez potencjalnych nabywców nieruchomości. Zainteresowanie nabyciem nieruchomości w okolicach lotniska spadło, a potencjalni nabywcy mogą być skłonni do kupna nieruchomości położonych w obszarze ograniczonego użytkowania, ale za odpowiednio niższą cenę. Do zakresu szkody podlegającej naprawieniu na podstawie art. 129 ust. 2 p.o.ś. należy więc obniżenie wartości nieruchomości wynikające z faktu, że jej właściciel będzie musiał znosić dopuszczalne na tym obszarze immisje np. hałas (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 18 listopada 2010 r., I ACa 884/10, lex 756735). Wobec powyższego oraz mając na uwadze opinię biegłego rzeczoznawcy, uwzględniając obliczony dla podobszaru A współczynnik utraty wartości Sąd Okręgowy ustalił, że wartość rynkowa należącej do powoda nieruchomości uległa obniżeniu o kwotę 42,800,00 zł.

Oceny zasadności drugiego z dochodzonych przez powodów roszczeń - żądania zwrotu nakładów potrzebnych na rewitalizację akustyczną stanowiącego ich własność budynku, Sąd Okręgowy dokonał na podstawie regulacji przewidzianej w art. 136 ust. 1 i 3 w zw. z art. 129 ust. 2 p.o.ś. Zgodnie z art. 136 ust. 3 p.o.ś., w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków, szkodą, o której mowa w przepisie art. 129 ust. 2 ustawy, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie. W judykaturze przyjmuje się, że obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą jej wyrządzenia i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić. Odszkodowanie bowiem ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący w chwili jej wyrządzenia do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób prawem przewidziany (zob. uchwała Sądu Najwyższego z 15 listopada 2001 r. w sprawie III CZP 68/01 – OSNC 2002, z 6., poz. 74). Obowiązek naprawienia szkody po stronie pozwanej polegający na uiszczeniu odpowiedniej sumy pieniężnej, powstał z chwilą wyrządzenia powodowi szkody, tj. z chwilą wejścia w życie uchwały Sejmiku Województwa (...) (...) kształtującej zakres koniecznych do wykonania nakładów rewitalizacyjnych i obligujący do ich poczynienia. Poniesienie nakładów pozwala zaś na uniknięcie hałasu przekraczającego poziomy normatywne i przyczynia się do zwiększenia atrakcyjności nieruchomości, jednak nie wpływa na podniesienie jej ceny z uwagi na lokalizację w strefie ograniczonego użytkowania (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 30 września 2009 r., I ACa 484/09 lex 756606). Koszty związane z zapewnieniem w budynku mieszkalnym powoda właściwego klimatu akustycznego są bezpośrednim uszczerbkiem związanym z ustanowieniem stref ograniczonego użytkowania. Budynek przeznaczony na potrzeby mieszkaniowe wymaga ochrony akustycznej, podlegając tym samym ochronie przed hałasem na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Usytuowany na należącej do powodów działce budynek mieszkalny nie spełnia obowiązujących wymogów, nie zapewniając należytego klimatu akustycznego. W celu ochrony akustycznej konieczne jest poczynienie nakładów, których łączne koszty biegły określił na kwotę 7,500 zł. Koszty te mają zapewnić właściwy klimat akustyczny obiektu i odzwierciedlają zakres nakładów, których powodowie dotychczas nie poczynili, co jednak nie stoi na przeszkodzie w dochodzeniu odszkodowania, ponieważ zgodnie z funkcjonującym w doktrynie i judykaturze poglądem, roszczenie o zasądzenie kosztów potrzebnych do rewitalizacji akustycznej budynku nie jest uzależnione od uprzedniego poniesienia tych wydatków (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 10 kwietnia 2008r., I ACa 2/2008, lex 580137). Budynek powodów był wzniesiony w tradycyjnej technologii i przy użyciu dostosowanych do niej materiałów budowlanych. Trzeba także mieć na względzie, że zakres koniecznych do wykonania w tej mierze prac wynikał bezpośrednio z opinii biegłego K. N., który określając jedynie następczo wartość prac koniecznych do zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w odniesieniu do budynku mieszkalnego usytuowanego na działce powodów przyjął rozwiązania uwzględniające stan istniejący w dacie sporządzania opinii, zapewniając spełnienie wymagań akustycznych, wynikających z opinii przy optymalizacji kosztów. Koszt rewitalizacji akustycznej będącego własnością powodów budynku biegły określił na sumę 7,500 zł.

Reasumując, wynikające z powyższych rozważań wnioski potwierdzają, że w sprawie zachodzi związek przyczynowy pomiędzy ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania a szkodą poniesioną przez powoda w postaci zmniejszenia wartości nieruchomości oraz konieczności poniesienia przez niego nakładów na utrzymanie prawidłowego klimatu akustycznego. W związku z tym Sąd Okręgowy uznał, iż W. C. i S. C. przysługuje odszkodowanie w łącznej wysokości 50,300,00 zł, obejmującej kwotę 42,800.00 zł, o którą zmniejszyła się wartość przedmiotowej nieruchomości na skutek utworzenia strefy ograniczonego użytkowania wokół lotniska wojskowego w Ł. oraz kwotę 7,500 zł stanowiącą koszt nakładów, jakie powodowie będą zmuszeni poczynić w celu rewitalizacji akustycznej budynku. Powództwo w pozostałym zakresie podlegało oddaleniu.

O odsetkach od zasądzonego roszczenia Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c., zasądzając je od kwoty 50,300,00 zł od dnia 11 grudnia 2017 r., zgodnie z żądaniem powodów zawartym w pozwie i piśmie rozszerzającym powództwo.

Stosownie do art. 98 § 1 k.p.c. Sąd orzekł o kosztach procesu, uznając, że powodowie wygrali sprawę w 60%, a zatem w tym zakresie ich żądanie okazało się zasadne. Strona powodowa nie była zwolniona od kosztów sądowych, zaś finalnie dochodziła kwoty 85,000,00 zł. Sąd zasądził na rzecz pozwanego od powodów kwotę 2,166,80 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, tj. zwrotu kosztów zastępstwa prawnego pozwanego wyliczonych wg taryfy obowiązującej w dacie wytoczenia powództwa i opłaty od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł w części w jakiej ulegli w niniejszej sprawie (5,417,00 zł x 40% = 2,166,80 zł – pkt 3. wyroku). Na tej samej zasadzie Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powodów kwotę 3,550,20 zł, na którą oprócz kosztów zastępstwa prawnego i opłaty od pełnomocnictwa składa się również 60% opłaty poniesionej przez powodów przy wnoszeniu pierwotnego pozwu (pkt 4. wyroku).

Wraz z wniesieniem powództwa strona powodowa uiściła opłatę od pozwu w kwocie 500 zł. Nie uiściła jednakże opłaty od rozszerzonego powództwa, ustalonej na podstawie art. 13 ust 2. ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w kwocie 3,750,00 zł. Wobec tego Sąd nakazał pobrać od powodów kwotę 1,500,00 zł odpowiadającej brakującej części opłaty w zakresie, w jakim powodowie przegrali proces (3,750,00 zł x 40% = 1,500,00 zł – pkt 5. wyroku). Zgodnie z art. 94 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Skarb Państwa nie ma obowiązku uiszczania opłat, zatem nie zasądzano od niego części opłat od pozwów w jakiej uległ w procesie.

Wydatki poniesione tymczasowo przez Skarb Państwa – Sąd Okręgowy w Sieradzu na które składają się należności biegłego wyniosły 4,838,19 zł. – strona powodowa ponosi zatem w 40% (1,935,28 zł - pkt 6. wyroku) a strona pozwana w 60% (2,902,90 zł – pkt 7. wyroku).