Sygnatura akt VI Ka 208/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 lipca 2020 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Dariusz Prażmowski

Protokolant Aleksandra Pawłowska

po rozpoznaniu w dniu 10 lipca 2020 r.

sprawy T. M. ur. (...) w N. S.

syna K. i J.

oskarżonego z art. 212 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżycielki prywatnej

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 28 listopada 2019 r. sygnatura akt III K 316/19

na mocy art. 437 kpk, art. 438 kpk

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 208/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.1.Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 28 listopada 2019 r. w całości.

0.1.Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☒ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.1.Granice zaskarżenia

0.0.1.Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.0.1.Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.Wnioski

uchylenie

zmiana

1.Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.1.Ustalenie faktów

0.0.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

0.0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.1.Ocena dowodów

0.0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów postepowania a to art. 7 k.p.k. w zw. z art. 92 k.p.k. i 410 k.p.k. przez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów polegające na pominięciu w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku okoliczności w postaci ujawnienia członkom Rady Nadzorczej Spółdzielni, przedstawicielom Spółdzielni, członkom Spółdzielni oraz jej pracownikiem faktu złożenia zawiadomienia o przestępstwie, w którym oskarżony wskazał że jego zdaniem członkowie zarządu Spółdzielni, a więc i oskarżycielka prywatna, niedopełniali obowiązków lub przekroczyli swoje uprawnienia zawierając obie zakwestionowane umowy i tym zachowaniem doprowadzili do wyrządzenia szkody w wielkich rozmiarach wartości 1000000 zł.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ocena przeprowadzonych dowodów w niniejszej sprawie jest wadliwa, co więcej postępowanie dowodowe jest niekompletne co wpłynęło na treść rozstrzygnięcia. Sąd wskazał w uzasadnieniu wyroku iż dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonego, jak i ocenił jako wiarygodne pozostałe dowody. W oparciu o zgromadzony w takiej postaci materiał dowodowy stwierdził, że „ oskarżony nie zrealizował znamion przestępstwa z art. 212 § 1 k.k., bowiem działał w ramach przysługujących mu uprawnień do złożenia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa i jednocześnie brak podstaw do twierdzenia, że zamiarem jego działania była chęć poniżenia oskarżycielki prywatnej w opinii publicznej. podstawą dla złożenia zawiadomienia przez T. M. stały się czynności wykonywane przez zarząd (...), które zdaniem oskarżonego mogły wyczerpywać znamiona przestępstwa. Ocena zasadności tych zarzutów nie jest przedmiotem niniejszego postępowania, jednak bezsprzecznie podstawy dla tych zarzutów istniały w świadomości zawiadamiającego T. M., który szczegółowo wyłożył je w toku przesłuchania w charakterze świadka na Policji, a także w złożonych wyjaśnieniach.”

Należy zaznaczyć, iż częściowo stwierdzenia zawarte w zdaniu ostatnim są nieprawdziwe, bowiem z akt sprawy nie wynika by Sąd dysponował zapisem przesłuchania T. M. jako świadka na Policji (w sprawie (...)) zatem powoływanie się na dowód nieprzeprowadzony w sprawie jest ewidentnie wadliwe i sprzeczne z treścią art. 410 k.p.k. Należy wszakże zaznaczyć iż dowód taki nie mógłby być zresztą procesowo analizowany jako wypowiedź z uwagi na sytuację procesową oskarżonego, co powinno być oczywiste, zaś mógł mieć jedynie znaczenie dla ustalenia jakie argumenty przemawiać miały wtedy wedle niego za uzasadnieniem złożenia zawiadomienia.

Pomijając wszakże ten argument należy zauważyć, iż Sąd Rejonowy w ogóle nie dysponował treścią zawiadomienia skierowanego przez oskarżonego zatem trudno uznać za zasadne rozumowanie Sądu I instancji skoro niewiadomym pozostaje jakie to – wedle oskarżonego – przesłanki miały przemawiać za uzasadnionym – wedle niego – podejrzeniem popełnienia przestępstwa przez zarząd Spółdzielni. Nie jest bowiem tak iż każda wątpliwość co do działania innych osób stanowi uprawnienie do składania zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa. Sąd I instancji zdaje się rozumować, iż w każdej sytuacji osoba mająca jakieś wątpliwości co do działania innych osób czy organów spółdzielni ma prawo złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa i w zakresie odpowiedzialności z art. 212 k.k. staje się tym samym bezkarna. Rozumowanie takie jest oczywiście nieprawdziwe bowiem wymagane jest działanie w ramach uprawnień które w takim przypadku sprowadzają się do ustalenia czy zaistniało uzasadnione (także w świadomości osoby zawiadamiającej) podejrzenie popełnienia przestępstwa. W tym zakresie konieczna jest analiza wskazanych przez oskarżonego w zawiadomieniu powodów z jakich wskazuje on na możliwość popełnienia bardzo poważnego przestępstwa przez członków zarządu (...) w G.. Analiza ta bez znajomości treści samego zawiadomienia jest niemożliwa i bezprzedmiotowa. Ponadto analiza taka powinna uwzględniać okoliczności dotyczące samego oskarżonego. Sąd w tym zakresie dopuścił się zaś sprzeczności w treści uzasadnienia, zaś rozumowanie w tym zakresie jest wadliwe i alogiczne. Sąd z jednej strony wskazał, że „ oskarżony nie ma fachowej wiedzy w zakresie wyceny majątkowej i bazował jedynie na powszechnie wiadomych informacjach” co miało zdaje się wedle Sądu wskazywać, iż miały prawo w jego świadomości zaistnieć wątpliwości co do działalności zarządu Spółdzielni. Tymczasem zdanie wcześniej stwierdzał Sąd, że „ podkreślić w tym miejscu należy, iż T. M. jako wieloletni pracownik, a następnie członek rady nadzorczej (...) dysponował wiedzą dotyczącą majątku spółdzielni. (…) Nie zdołał też uzyskać od członków zarządu przekonujących wyjaśnień dotyczących sprzedaży nieruchomości.” Stan świadomości zatem oskarżonego powinien być ustalany wedle kryteriów wieloletniego członka rady nadzorczej Spółdzielni na posiedzeniach której było omawiane kwestie dotyczące sytuacji finansowej Spółdzielni, w tym także dotyczące sprzedaży nieruchomości zaś oskarżony miał możliwości by kwestie te w rozmowach wyjaśnić. Trudno zaś uznać w tym zakresie za wiarygodne wszystkie dowody – jak uczynił to Sąd – skoro w tym zakresie zeznania oskarżycielki prywatnej co do możliwości wyjaśnienia tych kwestii na posiedzeniach rady są diametralnie odmienne od wyjaśnień oskarżonego. Podobnie trudno uznawać bezkrytycznie – jak uczynił to Sąd - za wiarygodne wyrażane przez oskarżonego wątpliwości co do cen sprzedaży nieruchomości gdy w swych wyjaśnieniach oskarżony odnosi je do cen nieruchomości we W. (karta 72 verte) co mogłoby wskazywać na zupełne oderwanie od realiów rynku nieruchomości w G., a co zatem mogłoby wskazywać na spiskowe potraktowanie przez oskarżonego działań zarządu Spółdzielni. W ocenie Sądu Okręgowego wymienione wyżej mankamenty oceny dowodów dyskwalifikują jej wyniki i tok rozumowania Sądu I instancji, zaś materiał dowodowy nie został prawidłowo zgromadzony.

Wniosek

O uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Gliwicach.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek zasadny bowiem konieczne jest ponowienie całości przewodu sądowego i uzupełnienie zgromadzonych dowodów.

3.2.

Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na nieuwzględnieniu wynikających z dokumentów faktów, to jest brak ustalenia, iż członkowie Rady Nadzorczej Spółdzielni, przedstawiciele Spółdzielni i jej członkowie w wyniku złożonego zawiadomienia dowiedzieli się o oskarżeniu między innymi oskarżycielki prywatnej o przestępstwo nadużycia zaufania, którego miała się dopuścić względem Spółdzielni wyrządzając jej szkodę o wartości 1000000 zł.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W zakresie ustaleń faktycznych należy wskazać, że trafnie Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 9 lipca 2013 r., II KK 152/13, Lex 1352390 zauważył, że: „obok kontratypu ustawowego przewidzianego w art. 213 k.k. w państwie prawa istnieją także kontratypy pozaustawowe, w tym kontratyp w postaci realizacji prawa krytyki. Wtedy, gdy krytyka ta realizowana jest w piśmie o charakterze procesowym, skardze kierowanej do władz, czy zawiadomieniu o popełnieniu przestępstwa i kiedy brak podstaw do wskazania, że jedynym lub podstawowym zamiarem działania jest zniesławienie, zachowanie realizujące prawo do krytyki w ogóle pozbawione jest cechy bezprawności, a tym samym nie może być uznane za przestępstwo". Dla wyłączenia odpowiedzialności nie ma wówczas potrzeby wykazania okoliczności wymienionych w art. 213 k.k. W piśmiennictwie także podkreśla się, że nie stanowią zniesławienia różnego rodzaju wypowiedzi dokonywane w ramach przysługujących jednostce uprawnień, m.in. oświadczenia składane w uzasadnieniu lub w obronie praw (np. skargi sądowe, odpowiedzi na zarzuty procesowe, zażalenia, doniesienia pokrzywdzonych o przestępstwie), jeżeli zamiarem składającego nie było naruszenie godności osobistej lub dobrego imienia, a ponadto, gdy nie przekroczył on granic rzeczywistej potrzeby (por. A.Marek, J.Satko, Okoliczności wyłączające bezprawność czynu. Przegląd problematyki, orzecznictwo (SN 1918-99), piśmiennictwo, Kraków 2000, s. 50; I. Zgoliński, Komentarz do art. 213 Kodeksu karnego el/Lex, teza 10).

Wszakże w opozycji do takiego zachowania wskazuje się, że zniesławienie dokonane ze świadomością nieprawdziwości informacji i ocen o postępowaniu oraz właściwościach innej osoby (art. 212 § 1 i 2 k.k.) nigdy nie służy ochronie społecznie uzasadnionego interesu. Zachowanie takie nie korzysta z ochrony udzielanej wolności wypowiedzi i prawu do krytyki przez art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, ani art. 10 ust. 2 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2004 r., V KK 70/04, OSNKW 2004, z. 9, poz. 86).

Nadto w zakresie kontratypu prawa do krytyki ( w którego szerokim spectrum zawiera się również zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa) to kontratyp ten ogranicza się do rozgłaszania prawdziwego zarzutu, stąd jeżeli zarzut był nieprawdziwy to podnoszenie go nie jest realizowaniem prawa do krytyki (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2015 r., III KK 161/15, Lex nr 1814910. Konieczna jest zatem analiza treści zarzutów i okoliczności podnoszonych przez oskarżonego w zawiadomieniu a nie tylko ustalenie, iż oskarżony mógł w świadomości wytworzyć sobie obraz wadliwego działania zarządu Spółdzielni.

Wniosek

O uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Gliwicach

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek zasadny bowiem konieczne jest ponowienie całości przewodu sądowego i uzupełnienie zgromadzonych dowodów, zaś prawidłowa ocena dowodów z dużą dozą prawdopodobieństwa może wskazywać na winę oskarżonego.

1.OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

1.ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.1.Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.1.Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.1.Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.1.Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Konieczne jest ponowienie całości przewodu sądowego i uzupełnienie zgromadzonych dowodów, zaś prawidłowa ocena dowodów z dużą dozą prawdopodobieństwa może wskazywać na winę oskarżonego.

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.0.1.Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Konieczne jest uzupełnienie przewodu sądowego w kierunku wskazanym w punkcie 3.1

0.1.Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1.Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1.PODPIS

0.1.Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik oskarżyciela prywatnego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 28 listopada 2019 r. w całości.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 208/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.1.Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 28 listopada 2019 r. w całości.

0.1.Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☒ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.1.Granice zaskarżenia

0.0.1.Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.0.1.Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.Wnioski

uchylenie

zmiana

1.Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.1.Ustalenie faktów

0.0.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

0.0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.1.Ocena dowodów

0.0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów postepowania a to art. 7 k.p.k. w zw. z art. 92 k.p.k. i 410 k.p.k. przez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów polegające na pominięciu w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku okoliczności w postaci ujawnienia członkom Rady Nadzorczej Spółdzielni, przedstawicielom Spółdzielni, członkom Spółdzielni oraz jej pracownikiem faktu złożenia zawiadomienia o przestępstwie, w którym oskarżony wskazał że jego zdaniem członkowie zarządu Spółdzielni, a więc i oskarżycielka prywatna, niedopełniali obowiązków lub przekroczyli swoje uprawnienia zawierając obie zakwestionowane umowy i tym zachowaniem doprowadzili do wyrządzenia szkody w wielkich rozmiarach wartości 1000000 zł.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ocena przeprowadzonych dowodów w niniejszej sprawie jest wadliwa, co więcej postępowanie dowodowe jest niekompletne co wpłynęło na treść rozstrzygnięcia. Sąd wskazał w uzasadnieniu wyroku iż dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonego, jak i ocenił jako wiarygodne pozostałe dowody. W oparciu o zgromadzony w takiej postaci materiał dowodowy stwierdził, że „ oskarżony nie zrealizował znamion przestępstwa z art. 212 § 1 k.k., bowiem działał w ramach przysługujących mu uprawnień do złożenia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa i jednocześnie brak podstaw do twierdzenia, że zamiarem jego działania była chęć poniżenia oskarżycielki prywatnej w opinii publicznej. podstawą dla złożenia zawiadomienia przez T. M. stały się czynności wykonywane przez zarząd (...), które zdaniem oskarżonego mogły wyczerpywać znamiona przestępstwa. Ocena zasadności tych zarzutów nie jest przedmiotem niniejszego postępowania, jednak bezsprzecznie podstawy dla tych zarzutów istniały w świadomości zawiadamiającego T. M., który szczegółowo wyłożył je w toku przesłuchania w charakterze świadka na Policji, a także w złożonych wyjaśnieniach.”

Należy zaznaczyć, iż częściowo stwierdzenia zawarte w zdaniu ostatnim są nieprawdziwe, bowiem z akt sprawy nie wynika by Sąd dysponował zapisem przesłuchania T. M. jako świadka na Policji (w sprawie(...)) zatem powoływanie się na dowód nieprzeprowadzony w sprawie jest ewidentnie wadliwe i sprzeczne z treścią art. 410 k.p.k. Należy wszakże zaznaczyć iż dowód taki nie mógłby być zresztą procesowo analizowany jako wypowiedź z uwagi na sytuację procesową oskarżonego, co powinno być oczywiste, zaś mógł mieć jedynie znaczenie dla ustalenia jakie argumenty przemawiać miały wtedy wedle niego za uzasadnieniem złożenia zawiadomienia.

Pomijając wszakże ten argument należy zauważyć, iż Sąd Rejonowy w ogóle nie dysponował treścią zawiadomienia skierowanego przez oskarżonego zatem trudno uznać za zasadne rozumowanie Sądu I instancji skoro niewiadomym pozostaje jakie to – wedle oskarżonego – przesłanki miały przemawiać za uzasadnionym – wedle niego – podejrzeniem popełnienia przestępstwa przez zarząd Spółdzielni. Nie jest bowiem tak iż każda wątpliwość co do działania innych osób stanowi uprawnienie do składania zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa. Sąd I instancji zdaje się rozumować, iż w każdej sytuacji osoba mająca jakieś wątpliwości co do działania innych osób czy organów spółdzielni ma prawo złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa i w zakresie odpowiedzialności z art. 212 k.k. staje się tym samym bezkarna. Rozumowanie takie jest oczywiście nieprawdziwe bowiem wymagane jest działanie w ramach uprawnień które w takim przypadku sprowadzają się do ustalenia czy zaistniało uzasadnione (także w świadomości osoby zawiadamiającej) podejrzenie popełnienia przestępstwa. W tym zakresie konieczna jest analiza wskazanych przez oskarżonego w zawiadomieniu powodów z jakich wskazuje on na możliwość popełnienia bardzo poważnego przestępstwa przez członków zarządu (...) w G.. Analiza ta bez znajomości treści samego zawiadomienia jest niemożliwa i bezprzedmiotowa. Ponadto analiza taka powinna uwzględniać okoliczności dotyczące samego oskarżonego. Sąd w tym zakresie dopuścił się zaś sprzeczności w treści uzasadnienia, zaś rozumowanie w tym zakresie jest wadliwe i alogiczne. Sąd z jednej strony wskazał, że „ oskarżony nie ma fachowej wiedzy w zakresie wyceny majątkowej i bazował jedynie na powszechnie wiadomych informacjach” co miało zdaje się wedle Sądu wskazywać, iż miały prawo w jego świadomości zaistnieć wątpliwości co do działalności zarządu Spółdzielni. Tymczasem zdanie wcześniej stwierdzał Sąd, że „ podkreślić w tym miejscu należy, iż T. M. jako wieloletni pracownik, a następnie członek rady nadzorczej (...) dysponował wiedzą dotyczącą majątku spółdzielni. (…) Nie zdołał też uzyskać od członków zarządu przekonujących wyjaśnień dotyczących sprzedaży nieruchomości.” Stan świadomości zatem oskarżonego powinien być ustalany wedle kryteriów wieloletniego członka rady nadzorczej Spółdzielni na posiedzeniach której było omawiane kwestie dotyczące sytuacji finansowej Spółdzielni, w tym także dotyczące sprzedaży nieruchomości zaś oskarżony miał możliwości by kwestie te w rozmowach wyjaśnić. Trudno zaś uznać w tym zakresie za wiarygodne wszystkie dowody – jak uczynił to Sąd – skoro w tym zakresie zeznania oskarżycielki prywatnej co do możliwości wyjaśnienia tych kwestii na posiedzeniach rady są diametralnie odmienne od wyjaśnień oskarżonego. Podobnie trudno uznawać bezkrytycznie – jak uczynił to Sąd - za wiarygodne wyrażane przez oskarżonego wątpliwości co do cen sprzedaży nieruchomości gdy w swych wyjaśnieniach oskarżony odnosi je do cen nieruchomości we W. (karta 72 verte) co mogłoby wskazywać na zupełne oderwanie od realiów rynku nieruchomości w G., a co zatem mogłoby wskazywać na spiskowe potraktowanie przez oskarżonego działań zarządu Spółdzielni. W ocenie Sądu Okręgowego wymienione wyżej mankamenty oceny dowodów dyskwalifikują jej wyniki i tok rozumowania Sądu I instancji, zaś materiał dowodowy nie został prawidłowo zgromadzony.

Wniosek

O uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Gliwicach.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek zasadny bowiem konieczne jest ponowienie całości przewodu sądowego i uzupełnienie zgromadzonych dowodów.

3.2.

Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na nieuwzględnieniu wynikających z dokumentów faktów, to jest brak ustalenia, iż członkowie Rady Nadzorczej Spółdzielni, przedstawiciele Spółdzielni i jej członkowie w wyniku złożonego zawiadomienia dowiedzieli się o oskarżeniu między innymi oskarżycielki prywatnej o przestępstwo nadużycia zaufania, którego miała się dopuścić względem Spółdzielni wyrządzając jej szkodę o wartości 1000000 zł.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W zakresie ustaleń faktycznych należy wskazać, że trafnie Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 9 lipca 2013 r., II KK 152/13, Lex 1352390 zauważył, że: „obok kontratypu ustawowego przewidzianego w art. 213 k.k. w państwie prawa istnieją także kontratypy pozaustawowe, w tym kontratyp w postaci realizacji prawa krytyki. Wtedy, gdy krytyka ta realizowana jest w piśmie o charakterze procesowym, skardze kierowanej do władz, czy zawiadomieniu o popełnieniu przestępstwa i kiedy brak podstaw do wskazania, że jedynym lub podstawowym zamiarem działania jest zniesławienie, zachowanie realizujące prawo do krytyki w ogóle pozbawione jest cechy bezprawności, a tym samym nie może być uznane za przestępstwo". Dla wyłączenia odpowiedzialności nie ma wówczas potrzeby wykazania okoliczności wymienionych w art. 213 k.k. W piśmiennictwie także podkreśla się, że nie stanowią zniesławienia różnego rodzaju wypowiedzi dokonywane w ramach przysługujących jednostce uprawnień, m.in. oświadczenia składane w uzasadnieniu lub w obronie praw (np. skargi sądowe, odpowiedzi na zarzuty procesowe, zażalenia, doniesienia pokrzywdzonych o przestępstwie), jeżeli zamiarem składającego nie było naruszenie godności osobistej lub dobrego imienia, a ponadto, gdy nie przekroczył on granic rzeczywistej potrzeby (por. A.Marek, J.Satko, Okoliczności wyłączające bezprawność czynu. Przegląd problematyki, orzecznictwo (SN 1918-99), piśmiennictwo, Kraków 2000, s. 50; I. Zgoliński, Komentarz do art. 213 Kodeksu karnego el/Lex, teza 10).

Wszakże w opozycji do takiego zachowania wskazuje się, że zniesławienie dokonane ze świadomością nieprawdziwości informacji i ocen o postępowaniu oraz właściwościach innej osoby (art. 212 § 1 i 2 k.k.) nigdy nie służy ochronie społecznie uzasadnionego interesu. Zachowanie takie nie korzysta z ochrony udzielanej wolności wypowiedzi i prawu do krytyki przez art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, ani art. 10 ust. 2 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2004 r., V KK 70/04, OSNKW 2004, z. 9, poz. 86).

Nadto w zakresie kontratypu prawa do krytyki ( w którego szerokim spectrum zawiera się również zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa) to kontratyp ten ogranicza się do rozgłaszania prawdziwego zarzutu, stąd jeżeli zarzut był nieprawdziwy to podnoszenie go nie jest realizowaniem prawa do krytyki (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2015 r., III KK 161/15, Lex nr 1814910. Konieczna jest zatem analiza treści zarzutów i okoliczności podnoszonych przez oskarżonego w zawiadomieniu a nie tylko ustalenie, iż oskarżony mógł w świadomości wytworzyć sobie obraz wadliwego działania zarządu Spółdzielni.

Wniosek

O uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Gliwicach

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek zasadny bowiem konieczne jest ponowienie całości przewodu sądowego i uzupełnienie zgromadzonych dowodów, zaś prawidłowa ocena dowodów z dużą dozą prawdopodobieństwa może wskazywać na winę oskarżonego.

1.OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

1.ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.1.Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.1.Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.1.Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.1.Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Konieczne jest ponowienie całości przewodu sądowego i uzupełnienie zgromadzonych dowodów, zaś prawidłowa ocena dowodów z dużą dozą prawdopodobieństwa może wskazywać na winę oskarżonego.

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.0.1.Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Konieczne jest uzupełnienie przewodu sądowego w kierunku wskazanym w punkcie 3.1

0.1.Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1.Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1.PODPIS

0.1.Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik oskarżyciela prywatnego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 28 listopada 2019 r. w całości.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana