UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 22 września 2020r. wydanym w sprawie sygnatura akt V GC 638/19 z powództwa P. N. przeciwko (...) w W., Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim orzekł w następujący sposób:

1. zasądził od pozwanego (...) w W. na rzecz powoda P. N. kwotę 32.595,00 zł. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 czerwca 2019r. do dnia zapłaty,

2. oddalił powództwo w pozostałej części,

3. zasądził od pozwanego (...) w W. na rzecz powoda P. N. kwotę 5.919,00 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu.

W dniu 4 listopada 2020r. apelację od opisanego powyżej wyroku wniósł powód P. N.. Zaskarżył on wyrok w części – w zakresie zawartego w punkcie 2 wyroku rozstrzygnięcia oddalającego powództwo w zakresie odsetek ustawowych za opóźnienie za okres od dnia 8 listopada 2018r. do dnia 20 czerwca 2019r. Skarżący sformułował względem zaskarżonego wyroku następujące zarzuty:

1. naruszenie przepisów postępowania w postaci art. 233 par. 1 k.p.c. poprzez dokonanie swobodnej, nie zaś dowolnej oceny dowodów z naruszeniem zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, co miało wpływ na treść rozstrzygnięcia poprzez uznanie, że:

a.) powód nie wykazał kiedy szkoda została zgłoszona pozwanemu,

b.) niezasadne przyjęcie, że powód winien zgłosić szkodę bezpośrednio pozwanemu , a nie podmiotowi likwidującemu szkodę w imieniu pozwanego,

2. naruszenie prawa materialnego w postaci:

a.) art. 481 par. 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie skutkujące uznaniem przez Sąd pierwszej instancji, że powodowi nie należą się odsetki ustawowe za opóźnienie za okres od dnia 8 listopada 2018r., to jest po upływie 30 dni od dnia zgłoszenia szkody podmiotowi bezpośrednio likwidującemu szkodę działającemu w imieniu pozwanego,

b.) art. 122 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i (...) poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że powód musiał zgłosić szkodę bezpośrednio pozwanemu.

Mając na względzie opisane powyżej zarzuty powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 32.595,00 zł. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 8 listopada 2018r. do dnia zapłaty. Ponadto, powód wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.

W odpowiedzi na apelację z dnia 14 grudnia 2020r. pozwany wniósł o oddalenie apelacji powoda i zasądzenie od powoda na jego rzecz zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja została wniesiona w dniu 4 listopada 2020r. Podlegała ona zatem rozpoznaniu według znowelizowanych przepisów kodeksu postępowania cywilnego – w brzmieniu obowiązującym od dnia 7 listopada 2019r.

Mając na względzie, że powód i pozwany nie żądali przeprowadzenia rozprawy, Sąd kierując się dyspozycją art. 374 k.p.c. rozpoznał apelację na posiedzeniu niejawnym.

Sąd Okręgowy w Łodzi zaakceptował i przyjął za własne ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd pierwszej instancji oraz podzielił przyjętą przez ten Sąd argumentację prawną (k.229 – k.231).

Powód sformułował w treści apelacji zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania oraz naruszenia prawa materialnego.

Z podniesionych w apelacji zarzutów, w pierwszej kolejności rozważenia wymagają zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania, gdyż poprawność zastosowania przepisów prawa materialnego może być oceniana jedynie w odniesieniu do stanu faktycznego ustalonego zgodnie z zasadami procedury cywilnej (por: uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 2 lipca 2004 roku, w sprawie II CK 409/03, opubl. Lex nr 148384).

Za chybione należy uznać zarzuty naruszenia art. 233 par. l k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału zgromadzonego w postępowaniu skutkujące błędną oceną dowodów i pominięciem okoliczności mających istotne znaczenie. Zastosowanie swobodnej oceny dowodów ma na celu ustalenie elementów podstawy faktycznej pozwu. Sąd musi bowiem przed rozstrzygnięciem o żądaniach strony ustalić czy twierdzenia o faktach znajdują podstawę w materiale dowodowym, czy też nie. Swobodna ocena dowodów pozwala zatem w przypadku sprzeczności wniosków płynących
z przeprowadzonych dowodów, np. sprzecznych zeznań świadków, jednym dać wiarę,
a innym odmówić waloru wiarygodności. Jak trafnie wskazał Sąd Najwyższy z dwóch przeciwstawnych źródeł wiedzy o zdarzeniach faktycznych, Sąd ma prawo oprzeć swoje stanowisko, wybierając to, które uzna za bardziej wiarygodne, korzysta bowiem ze swobody w zakresie oceny dowodów. ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 2004 r.,
III CK 410/02, opubl. Lex 82269). Wszechstronne rozważenie zebranego materiału oznacza zaś uwzględnienie wszystkich dowodów przeprowadzonych w toku postępowania oraz uwzględnienie wszystkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych środków dowodowych, a mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności. (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 czerwca 2003 roku, V CKN 417/01, opubl. Lex nr 157326). W tym zakresie należy brać pod uwagę cały materiał sprawy. W wyniku swobodnej oceny dowodów Sąd dokonuje selekcji zebranego materiału pod kątem widzenia istotności poszczególnych jego elementów. Ponadto prawidłowa ocena zgromadzonych dowodów wymaga ich właściwej interpretacji. Regulacja zawarta w art. 233 par. 1 k.p.c. jest zatem naruszona, gdy ocena materiału dowodowego koliduje z zasadami doświadczenia życiowego lub regułami logicznego wnioskowania. W niniejszej sprawie taka sytuacja nie występuje. Sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, które w pełni podziela Sąd Okręgowy w Łodzi. Odnosząc się do zarzutów wskazanych w treści apelacji należy przypomnieć, że zgodnie z ogólną regułą rozkładu ciężaru dowodu wyrażoną w treści art. 6 k.c. na powodzie spoczywał obowiązek udowodnienia faktów z których wywodził skutki prawne. Na powodzie spoczywał zatem obowiązek wykazania w jakiej dokładnie dacie zgłosił szkodę pozwanemu, co determinowało z kolei ustalenie w jakiej dacie roszczenie stało się wymagalne i od jakiej daty powód mógł żądać zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie. Jedynym dokumentem w aktach sprawy pozwalającym na stwierdzenie, że powód zgłosił szkodę pozwanemu jest pozew (k. 3 – k.7), którego odpis został doręczony pozwanemu w dniu 20 maja 2019r. (k. 58). Powód wbrew spoczywającemu na nim ciężarowi dowodu nie wykazał, aby szkoda została zgłoszona pozwanemu przed dniem doręczenia mu odpisu pozwu, czyli przed dniem 20 maja 2019r. W toku postępowania likwidacyjnego szkoda została zgłoszona (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., który w imieniu zagranicznego ubezpieczyciela likwidował szkodę na terenie P.. Sąd Rejonowy trafnie ustalił, że jest to odrębny podmiot prawa od pozwanego. Właściwie przyjął, że nie można przyjąć, że zgłoszenie szkody temu podmiotowi jest równoznaczne ze zgłoszeniem jej pozwanemu. W świetle zgromadzonego materiału dowodowego teza ta nie znajduje uzasadnienia. (...) Spółka z o.o. z siedzibą w W. jest odrębnym podmiotem prawa od pozwanego. Powód nie wykazał aby podmiot ten był jakikolwiek sposób umocowany do działania w imieniu pozwanego – czy to na skutek udzielonego mu przez pozwanego pełnomocnictwa, czy to w oparciu o inną konstrukcję prawną. W ocenie Sądu Okręgowego należy podkreślić, że powód już na etapie postępowania likwidacyjnego winien mieć świadomość, że ma do czynienia z dwoma odrębnymi i działającymi niezależnie od siebie podmiotami prawa. Wynika to z dokumentów złożonych do akt sprawy przez samego powoda. W treści pisma z dnia 14 grudnia 2018r. skierowanego do poszkodowanego zostało zamieszczone wyraźne oświadczenie (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., że ewentualne powództwo winno być skierowane przeciwko (...) (k. 15 – k.16). Oznaczenie podmiotu, względem którego winno być skierowane roszczenie zostało w tym piśmie wskazane pogrubionym drukiem. Powód nie tylko nie wykazał, że (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. była umocowana do działania w imieniu pozwanego, lecz z przedstawionych przez niego dokumentów wynikało, że już na etapie postępowania likwidacyjnego miał on wiedzę, przeciwko komu winno być kierowane roszczenie. Powód nie wykazał aby zgłoszenie szkody zostało dokonane pozwanemu w dacie wcześniejszej, niż przyjęta przez Sąd pierwszej instancji data doręczenia odpisu pozwu. Z tego też względu Sąd nie podzielił zgłoszonego przez powoda zarzutu naruszenia art. 233 par. 1 k.p.c.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 481 par. 1 k.c. wskazać należy, że jest on niezasadny. Sąd Rejonowy trafnie przyjął, że odsetki za opóźnienie winny być naliczane dopiero od dnia 20 czerwca 2019r. Jak wynika bowiem z prawidłowych ustaleń faktycznych Sądu Rejonowego szkoda została wyrządzona przez kierującego, który korzystał z ochrony ubezpieczeniowej udzielanej przez zagranicznego ubezpieczyciela. W toku postępowania likwidacyjnego szkoda została zgłoszona (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., która jest odrębnym podmiotem prawa od pozwanego. Nie zostało wykazane w toku postępowania aby był on uprawniony do działania w imieniu pozwanego, aby oświadczenia woli mu składane były skuteczne względem pozwanego.

Powód zgodnie z dyspozycją zawartą w treści art. 19 ust. 3 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i (...) skorzystał z możliwości wystąpienia z powództwem bezpośrednio względem (...). Termin spełnienia świadczenia przez ten podmiot jest wyznaczony przez art. 14 ust.1 – 3 w zw. z art. 125 ust. 1 cytowanej ustawy. Zgodnie z art. 14 ust. 1 w zw. z art. 125 ust. 1 cytowanej ustawy świadczenie winno być spełnione przez pozwanego w ciągu 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. (tak J. Miaskowski, K. Niezgoda, P. Skawiński, „Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i (...). Komentarz, Warszawa 2012, teza nr 1 do art. 125 ustawy). Sąd Rejonowy błędnie wskazał, że w realiach sprawy niniejszej termin spełnienia świadczenia jest wyznaczony przez art. 817 par. 1 k.c. podczas gdy, jest on w rzeczywistości wyznaczony przez wskazany powyżej art. 14 ust. 1 w zw. z art. 125 ust. 1 cytowanej ustawy. W ocenie Sądu Okręgowego należy jednak zwrócić uwagę, że brak wskazania w treści uzasadnienia właściwego przepisu prawa materialnego nie prowadzi do uznania analizowanego zarzutu za zasadny. Przywołany w treści uzasadnienia art. 817 par. 1 k.c. również wyznacza 30 - dniowy termin spełnienia świadczenia liczony od dnia otrzymania zawiadomienia. Sąd Rejonowy doszedł zatem do właściwych wniosków odnośnie tego, ile wynosi termin na spełnienie świadczenia przez pozwanego.

Sąd Rejonowy trafnie przyjął, że opisany powyżej termin - 30 dniowy winien być liczony dopiero od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu. Dopiero bowiem w tej dacie został on zawiadomiony o szkodzie. Jak wskazano już powyżej, postępowanie likwidacyjne nie było prowadzone przez pozwanego. Było ono prowadzone przez inny podmiot, niezależny od pozwanego. W świetle zgromadzonego materiału dowodowego przyjąć należy, że (...) zostało zawiadomione o szkodzie dopiero z chwilą doręczenia mu odpisu pozwu. Powód nie wykazał aby nastąpiło to wcześniej, w szczególności nie wykazał aby podmiot działający w postępowaniu likwidacyjnym był uprawniony do działania w imieniu pozwanego. Z tego też względu Sąd nie podzielił zgłoszonego zarzutu naruszenia art. 481 par. 1 k.c. Sąd Rejonowy właściwie przyjął, że odsetki należą się powodowi dopiero od dnia 20 czerwca 2019r.

W ocenie Sądu Okręgowego chybiony jest również zarzut naruszenia art. 122 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 cytowanej ustawy. Wskazany przepis określa zadania (...). Zgodnie z jego treścią do zadań pozwanego należy m.in. organizowanie likwidacji szkód lub bezpośrednia likwidacja szkód spowodowanych na terytorium (...) przez posiadaczy pojazdów mechanicznych zarejestrowanych za granicą posiadających ważne dokumenty ubezpieczeniowe wystawione przez zagraniczne biura narodowe. Jak wskazuje się w piśmiennictwie, wykładnia tego przepisu prowadzi do wniosku, że (...) jest uprawnione m.in. do polubownego uregulowania każdego roszczenia objętego przedmiotem jego działalności lub przyjmowania wezwań w postępowaniu pozasądowym lub sądowym, które mogą pociągać za sobą obowiązek wypłaty odszkodowania. (J. Miaskowski, K. Niezgoda, P. Skawiński, „Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i (...). Komentarz, Warszawa 2012, teza nr 1 do art. 122 ustawy). Z przepisu tego nie wynikają jednak jakiekolwiek odstępstwa od wyrażonej w treści art. 14 ust. 1 w zw. z art. 125 cytowanej ustawy zasady ustalania terminu spełnienia świadczenia przez pozwanego. Nie wynika z tego przepisu aby zgłoszenie szkody odrębnemu podmiotowi, jakim niewątpliwie jest podmiot działający w imieniu zagranicznego ubezpieczyciela było równoznaczne z jej zgłoszeniem pozwanemu. Jak już wcześniej wskazano są to dwa odrębne podmioty. Powód nie wykazał aby podmiot, któremu zgłosił szkodę w postępowaniu likwidacyjnym działał w imieniu pozwanego. Nie wykazał aby zgłoszenie szkody temu podmiotowi było równoznaczne ze zgłoszeniem jej pozwanemu. Nie wykazał aby podmiot, który likwidował szkodę był objęty dyspozycją art. 122 ust. 2 cytowanej ustawy. Przeciwnie, pozwany wyraźnie wskazał, że podmiot ten nie jest członkiem biura (k. 252). Sąd Rejonowy trafnie zatem przyjął, że w realiach sprawy niniejszej termin na spełnienie świadczenia upływał po 30-dniach od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu i trafnie orzekł o obowiązku zapłaty odsetek od dnia 20 czerwca 2019r.

Mając powyższe na uwadze i uwzględniając treść art. 385 k.p.c. Sąd oddalił apelację powoda jako bezzasadną.

O kosztach procesu w postępowaniu likwidacyjnym Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 391 par. 1 k.p.c. i zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 135 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym. Koszty te obejmują wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego ustalone stosownie do regulacji zawartej w par. 2 pkt 2 w zw. z par. 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Mariola Szczepańska Witold Ławnicki Wiktor Matysiak