Sygn. akt IV Ca 462/20

POSTANOWIENIE

10 grudnia 2020 r.

Sąd Okręgowy w Płocku, IV Wydział Cywilny – Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodnicząca Sędzia Renata Wanecka (spr.)

Sędzia Joanna Świerczakowska

Sędzia Jarosław Pejta

Protokolant: Barbara Kłysiak

po rozpoznaniu na rozprawie 10 grudnia 2020 r.

sprawy z wniosku M. K. (1)

z udziałem M. K. (2)

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji wnioskodawczyni

od postanowienia Sądu Rejonowego w Ciechanowie z 5 lutego 2020r.,

sygn. akt I Ns 208/17

postanawia:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie

- w punkcie 1 i wyeliminować ze składników należących do majątku wspólnego M. K. (1) i M. K. (2) składniki opisane w podpunktach aa), bb), cc), dd), ee), ff), gg), hh),

- w punkcie 2 i ustalić, ze wartość majątku wspólnego wynosi 28.549,62 zł (dwadzieścia osiem tysięcy pięćset czterdzieści dziewięć złotych, sześćdziesiąt dwa grosze),

- w punkcie 3 a) w ten sposób, że przyznać M. K. (1) składniki opisane w punkcie 1a), d) – z), ii) o łącznej wartości 25.467,39 zł (dwadzieścia pięć tysięcy czterysta sześćdziesiąt siedem złotych, trzydzieści dziewięć groszy),

- w punkcie 4 i zasądzić od M. K. (1) na rzecz M. K. (2) tytułem dopłaty kwotę 11.192,58 zł (jedenaście tysięcy sto dziewięćdziesiąt dwa złote, pięćdziesiąt osiem groszy), płatną w dwóch ratach, przy czym pierwsza rata w wysokości 6.192,58 zł (sześć tysięcy sto dziewięćdziesiąt dwa złote, pięćdziesiąt osiem groszy) w terminie do 15 stycznia 2021 r., zaś druga rata w wysokości 5.000 zł (pięć tysięcy złotych) w terminie do 15 września 2021 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat,

- w punkcie 6 i zasądzić od M. K. (2) na rzecz M. K. (1) tytułem zwrotu nakładów z jej majątku osobistego na majątek wspólny kwotę 1.002,45 zł (jeden tysiąc dwa złote, czterdzieści pięć groszy), płatną do 15 stycznia 2021 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, oddalając wniosek M. K. (1) o zwrot nakładów w pozostałej części;

2.  oddalić apelację w pozostałej części.

IV Ca 462/20

UZASADNIENIE

Postanowieniem z 5 lutego 2020r. Sąd Rejonowy w Ciechanowie w sprawie z wniosku M. K. (1) z udziałem M. K. (2) o podział majątku wspólnego ustalił, że w jego skład wchodzą: a) samochód osobowy marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) wraz z kompletem kół stalowych, o łącznej wartości 12.300 zł, b) środki pieniężne w wysokości 3.000 zł, stanowiące wartość przyczepy kempingowej marki N. (...) o numerze rejestracyjnym (...), c) środki zgromadzone na rachunku bankowym nr (...), prowadzonym przez Polski Bank Spółdzielczy w C., w łącznej wysokości 82,23 zł, d) środki zgromadzone na rachunku bankowym nr (...), prowadzonym przez (...) Bank (...) S.A. w W., w łącznej wysokości 282,39 zł, e) serwantka (kredens dwuczęściowy) (...) z przeszklonymi drzwiami o wartości 770 zł , f) komoda (...) z przeszklonymi drzwiami środkowymi o wartości 530 zł, g) narożnik (...) dwuczęściowy, wykonany z płyty meblowej o wartości 470 zł, h) stół rozkładany na drewnianym stelażu oraz 8 krzeseł na stelażu drewnianym o łącznej wartości 1.480 zł, i) telewizor marki (...), model TX- (...) o wartości 780 zł, j) szafa (...) narożna, dwudrzwiowa, wykonana z płyty meblowej, o wartości 510 zł, k) komoda (...) wykonana z płyty meblowej o wartości 350 zł, l) szafka RTV (...) z szufladą i półką, wykonana z płyty meblowej, o wartości 210 zł, m) paluch (słupek) (...) wykonany z płyty meblowej z szufladą i drzwiczkami o wartości 380 zł, n) szafka (...) wykonana z płyty meblowej z szufladą i drzwiczkami o wartości 100 zł, o) meble kuchenne wykonane na zamówienie z płyty meblowej, szafki górne zakończone listwą ozdobną, o łącznej wartości 3.280 zł, p) lodówka marki (...) model (...), w kolorze srebrnym o wartości 600 zł, q) płyta gazowa (gaz na szkle) marki (...) model (...) o wartości 270 zł, r) piekarnik do zabudowy marki (...) model (...) o wartości 470 zł, s) kwota 520 zł, stanowiąca wartość zmywarki marki (...) model (...), t) zamrażarka skrzyniowa marki (...) model (...) o wartości 600 zł, u) pralka marki (...) model (...) w kolorze białym o wartości 530 zł, v) pochłaniacz marki (...) w kolorze srebrnym o wartości 120 zł, w) kuchenka polskiej produkcji z talerzem o wartości 110 zł, x) czajnik metalowy do gotowania wody o wartości 15 zł, y) zlewozmywak jednokomorowy, okrągły wraz z baterią chromowaną i wyciąganą wylewką o wartości 160 zł, z) 4 garnki metalowe i 3 patelnie o łącznej wartości 30 zł, aa) szafka łazienkowa, wisząca, wykonana z płyty meblowej w kolorze białym o wartości 70 zł, bb) szafka pod umywalkę z drzwiczkami, wykonana z płyty lakierowanej w kolorze białym o wartości 70 zł, cc) umywalka marki (...) wraz z baterią chromowaną o wartości 100 zł, dd) lustro zabudowane w ścianie łazienki o wymiarach 70 cm x 49 cm o wartości 40 zł, ee) sedes marki (...) o wartości 150 zł, ff) brodzik o wysokości 30 cm z drzwiami prysznicowymi, wykonanymi ze szkła i chromu wraz z baterią i deszczownicą o łącznej wartości 810 zł, gg) 2 grzejniki o łącznej wartości 360 zł, hh) 6 halogenów oczkowych z obudową, umieszczonych w suficie i 2 halogeny oczkowe z obudową w płytkach ściennych o łącznej wartości 70 zł, ii) komplet ratanowych mebli tarasowych, składający się z 2 foteli i kanapy z poduchami o wartości 600 zł oraz ustalił, że łączna wartość majątku wspólnego wynosi 30.219,62 zł (punkty 1 – 2). Sąd dokonał podziału majątku wspólnego w ten sposób, że składniki opisane w pkt 1 lit. a) oraz w pkt 1 lit. d) – ii), o łącznej wartości 27.137,39 zł przyznał na własność M. K. (1), zaś składniki opisane w pkt 1 lit. b) i c), o łącznej wartości 3.082,23 zł przyznał M. K. (2) (punkt 3) oraz zasądził od M. K. (1) na rzecz M. K. (2) tytułem dopłaty kwotę 12.027,58 zł, płatną w dwóch ratach, pierwsza w wysokości 7.027,58 zł, płatną w terminie 1 miesiąca od dnia uprawomocnienia się postanowienia, a druga w wysokości 5.000 zł, płatną w terminie 9 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat (punkt 4). Ponadto Sąd ustalił, że w skład majątku wspólnego M. K. (1) i M. K. (2) wchodzi także wierzytelność w stosunku do małżonków T. i A. T. z tytułu nakładów poczynionych przed 20 maja 2014 r. na nieruchomość położoną w C., obręb Ś., dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie prowadzi księgę wieczystą (...), przyznając tę wierzytelność w udziałach po ½ części M. K. (1) i M. K. (2) (punkt 5) oraz oddalił wniosek M. K. (1) o rozliczenie nakładów z jej majątku osobistego na majątek wspólny (punkt 6). Sąd orzekł o kosztach postępowania i kosztach sądowych w punktach (7 – 10).

Sąd Rejonowy ustalił:

M. K. (3) z domu T. i M. K. (2) zawarli związek małżeński 8 maja 2010 r. Z dniem 20 maja 2014 r. ustanowiona została pomiędzy nimi rozdzielność majątkowa. Natomiast wyrokiem z 31 stycznia 2017 r., Sąd Okręgowy w Płocku rozwiązał ich małżeństwo przez rozwód.

W dniu 5 marca 2012 r., małżonkowie M. i M. K. (2) nabyli samochód osobowy marki S. (...), rok produkcji 2005. Został on zarejestrowany 14 marca 2012 r. i nadano mu numer rejestracyjny (...). Po rozstaniu z samochodu korzystała wnioskodawczyni. Samochód osobowy marki S. (...) wraz z kompletem kół stalowych na dzień ustania wspólności majątkowej posiadał wartość 12.300 zł.

W dniu 22 maja 2012 r., T. T. (2) i M. K. (1) sprzedali, należący do nich samochód osobowy marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...) za cenę 3.000 zł.

Małżonkowie K. posiadali też przyczepę kempingową marki N. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Jej wartość na dzień ustania wspólności majątkowej wynosiła 3.000 zł. M. K. (2) sprzedał ją 20 maja 2017 r. po ustaniu wspólności majątkowej za 900 zł i nie rozliczył się z żoną.

Wnioskodawczyni i uczestnik posiadali dwa rachunki bankowe prowadzone przez Polski Bank Spółdzielczy w C. i (...) Bank (...) S.A. w W., gdzie gromadzili w czasie trwania wspólności majątkowej swoje pieniądze. Pierwszy z tych rachunków był przypisany M. K. (2) i on był jego posiadaczem, a z drugiego korzystała M. K. (1). Na dzień ustania wspólności majątkowej na rachunku bankowym nr (...), prowadzonym przez Polski Bank Spółdzielczy w C., zgromadzone zostały pieniądze w wysokości 82,23 zł, a na rachunku bankowym nr (...), prowadzonym przez (...) Bank (...) S.A. w W., zgromadzono środki wysokości 282,39 zł.

W czasie trwania wspólności majątkowej M. i M. małżonkowie K. posiadali meble, stanowiące wyposażenie ich mieszkania, łazienki i kuchni, a także sprzęt RTV-AGD, opisane w postanowieniu w punktach 1. e) – ii), przy czym zmywarka (pkt. 1 s) po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej została wymieniona przez wnioskodawczynię na inną.

Wszystkie te meble i sprzęt RTV-AGD pozostały w domu, w którym strony mieszkały w czasie trwania małżeństwa i gdzie nadal przebywa M. K. (1) z dziećmi, korzystając z tych wszystkich rzeczy i sprzętów.

Strony po zawarciu związku małżeńskiego zamieszkały w budynku, usytuowanym na nieruchomości położonej w C., obręb Ś., dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie prowadzi księgę wieczystą (...), której właścicielem byli i są nadal rodzice M. K. (1), tj. T. i A. małżonkowie T.. W latach 2010 – 2014 wnioskodawczyni i uczestnik dokonywali nakładów na tę nieruchomość, dokonując m.in. rozbudowy budynku i tarasu oraz remontu łazienki.

M. K. (1) wraz z dwójką dzieci dalej mieszka w budynku na nieruchomości jej rodziców, gdzie wcześniej strony mieszkały razem. Jej miesięczne wynagrodzenie kształtuje się na poziomie 2.000 zł. Alimenty na dzieci ściąga komornik sądowy.

Dokonując oceny prawnej, Sąd I instancji wskazał, że zgodnie z art. 567 § 1 kpc, w postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami sąd rozstrzyga także o żądaniu ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym oraz o tym, jakie wydatki, nakłady i inne świadczenia z majątku wspólnego na rzecz majątku osobistego lub odwrotnie podlegają zwrotowi. Stosownie zaś do § 2 w/w artykułu, w razie sporu co do ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym sąd może w tym przedmiocie orzec postanowieniem wstępnym. Z kolei § 3, stanowi, że do postępowania o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami, a zwłaszcza do odrębnego postępowania w sprawach wymienionych w § 1 stosuje się odpowiednio przepisy o dziale spadku.

Stosownie do przepisów o dziale spadku, Sąd ustala skład i wartość spadku ulegającego podziałowi (art. 684 kpc), co po przeniesieniu tego na grunt sprawy o podział majątku wspólnego, oznacza obowiązek sądu ustalenia składu i wartości majątku wspólnego.

Sąd Rejonowy stwierdził, że w znacznej części nie było sporu co do składu majątku wspólnego. Sąd nie uwzględnił jedynie tych ruchomości, które nie mogły zostać uznane za majątek stron, bo należały do innych osób (rodziców wnioskodawczyni) bądź nie istniały już w chwili ustania wspólności majątkowej, a nie dało się ustalić, co ewentualnie mogło się z nimi stać. Sąd podniósł, że dwa składniki majątku wspólnego tj. przyczepa N. i zmywarka E. po ustaniu wspólność majątkowej zostały zbyte i zastąpione nowym sprzętem. Z ceny uzyskanej ze sprzedaży przyczepy N. uczestnik nie rozliczył się z wnioskodawczynią. Natomiast M. K. (1) nie rozliczyła się z M. K. (2) w związku z zastąpieniem zmywarki nową. W związku z tym, że żadna z tych rzeczy nie istniała na dzień zamknięcia rozprawy, jako składnik majątku wspólnego Sąd uwzględnił ich wartość ustaloną na dzień ustania wspólności majątkowej, niezależnie od tego, jaka była jej wartość na dzień sprzedaży lub zużycia.

Wartości rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, Sąd ustalił w oparciu o opinie biegłych, że łączna wartość dorobku wspólnego wynosi 30.219,62 zł.

Dokonując podziału majątku wspólnego, Sąd I instancji przyznał poszczególne, stosownie do zgodnych stanowisk, który odpowiada też zakresowi korzystania przez nich z tych rzeczy.

Wszystkie składniki majątku wspólnego przyznane wnioskodawczyni osiągnęły ogólną wartość 27.137,39 zł. Natomiast uczestnikowi przypadły składniki o łącznej wartości 3.082,23 zł, oznacza to, że nie wyczerpały one wartości jego udziału, który wynosi 15.109,81 zł. Konieczne było zatem wyrównanie jego udziału w majątku wspólnym poprzez zasądzenie dopłaty w wysokości 12.027,58 zł (15.109,81 zł – 3.082,23 zł). Sąd zasądził od M. K. (1) na rzecz M. K. (2) tytułem dopłaty kwotę 12.027,58 zł, płatną w dwóch ratach, pierwsza w wysokości 7.027,58 zł płatna w terminie 1 miesiąca od dnia uprawomocnienia się postanowienia, a druga w wysokości 5.000 zł płatna w terminie 9 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia. Jednocześnie Sąd zastrzegł, że w przypadku uchybienia płatności tym ratom przysługiwać będą odsetki ustawowe za opóźnienie.

Uczestnik postępowania zgłosił do rozliczenia nakłady poczynione w trakcie trwania wspólności majątkowej na nieruchomość, na której strony wspólnie zamieszkiwały. W ocenie Sądu I instancji żądanie to jest co do zasady słuszne, wszak małżonkowie K. takich nakładów, polegały one m.in. na rozbudowie budynku, wzniesieniu tarasu i remoncie łazienki.

Sąd przywołał stanowisko zawarte w orzecznictwie Sądu Najwyższego, zgodnie z którym roszczenie o zwrot nakładów dokonanych przez małżonków z majątku wspólnego, w czasie trwania wspólności, na nieruchomość stanowiącą własność osoby trzeciej, wchodzi w skład majątku wspólnego i jako prawo majątkowe powinno być objęte postępowaniem o podział majątku wspólnego (tak Sąd Najwyższy w uchwale z 3 kwietnia 1970r., III CZP 18/70, OSNCP 1971.2.18). Ponadto wskazał, że dokonując podziału majątku między małżonkami, w odniesieniu do nakładów poczynionych na majątek osoby trzeciej, które mogą stanowić przedmiot odrębnego postępowania, gdy strony kwestionują wartość nakładów oraz ich wysokość, sąd nie ma obowiązku ustalenia ich wartości, nie jest to bowiem niezbędne do rozstrzygnięcia sprawy o podział ani do dokonania rozliczeń między małżonkami (tak Sąd Najwyższy w uchwale z 19 grudnia 1973r., III CZP 65/73, OSNCP 1974.10.164). Zatem, dokonując podziału majątku, sąd może więc poprzestać na ustaleniu ułamkowych udziałów małżonków, nie określając wartości wierzytelności przysługującej małżonkom z tytułu nakładów poczynionych na majątek osoby trzeciej. Z uwagi na spór między wnioskodawczynią i uczestnikiem co do zakresu tych nakładów i ich wartości, sąd poprzestał jedynie na ustaleniu ułamków, które im przysługują, bez ustalenia jej wartości. Ponieważ udziały stron w majątku wspólnym są równe, udziały w tej wierzytelności w stosunku do małżonków T. i A. T. z tytułu nakładów poczynionych przed 20 maja 2014r. na nieruchomość położoną w C. obręb Ś., dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie prowadzi księgę wieczystą (...), zostały ustalone po ½ części każdemu z byłych małżonków.

Wnioskodawczyni zgłosiła wniosek o zwrot nakładu z jej majątku osobistego na majątek wspólny, który miał polegać na zainwestowaniu pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży samochodu marki V. (...) w kupno samochodu marki S. (...).

Zdaniem Sądu Rejonowego, żądanie to jest niezasadne.

Małżonkowie M. i M. K. (2) nabyli samochód osobowy marki S. (...) w dniu 5 marca 2012 r., a został on zarejestrowany 14 marca 2012 r. Tymczasem V. (...) o numerze rejestracyjnym (...), należący do T. T. (2) i M. K. (1) został sprzedany później, bo 22 maja 2012 r. Dlatego Sąd uznał, że nie mogło dojść do zaangażowania tych środków w kupno samochodu S. (...).

O kosztach postepowania Sąd orzekł zgodnie z art. 520 § 1 kpc, ale uwzględnił opłatę od wniosku poniesioną przez wnioskodawczynię i zasądził na jej rzecz od uczestnika jej połowę, tj. 500 zł. Rozstrzygając o obowiązku zwrotu wydatków Sąd nakazał je pobrać w równych częściach, tj. po 1.431,02 zł.

Apelację od postanowienia złożyła M. K. (1), zaskarżając je w części, tj. w punktach 4, 5, 6 oraz w punkcie 1 od aa do hh i zarzuciła naruszenie przepisów postępowania, mających wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie:

- przekroczenie wbrew zasadzie logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego granic swobodnej oceny dowodów, co w konsekwencji doprowadziło Sąd do błędnej oceny stanu faktycznego,

- niejasną argumentację przemawiającą za słusznością swego orzeczenia w zaskarżonej części, błędną interpretację ustalonego stanu faktycznego oraz niepełne i nieprawidłowe omówienie zgromadzonych w aktach dowodów.

Mając na uwadze powyższe zarzuty, apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez:

- ustalenie, iż poniosła nakłady z majątku osobistego na majątek wspólny w formie i wysokości przez siebie w toku postępowania przed Sądem Rejonowym,

- nie istnieje wierzytelność w stosunku do małżonków T. i A. małżonków T. z tytułu nakładów poniesionych przed 20 maja 2014r. na nieruchomość położoną w C., obręb Ś., dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie prowadzi księgę wieczystą (...),

- składniki z punktu 1 od aa do hh nie wchodzą do majątku wspólnego,

- rozłożenie dopłaty na raty w taki sposób, aby pierwsza rata była płatna w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia, a druga rata w terminie 12 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia.

M. K. (2) w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie i obciążenie wnioskodawczyni kosztami postepowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie w części.

Sąd Okręgowy podziela większość ustaleń Sądu Rejonowego i przyjmuje je za własne. Odmienne ustalenia faktyczne dotyczą jedynie kwestii nakładów M. K. (1) z jej majątku odrębnego na majątek wspólny.

Natomiast jeśli idzie o zarzuty wnioskodawczyni dotyczące składu majątku wspólnego, to są one uzasadnione z uwagi na inną ocenę prawną niż ta, jakiej dokonał Sąd I instancji. Zdaniem Sądu Okręgowego, składniki wymienione w punkcie 1 aa) do hh), mianowicie: szafka łazienkowa wisząca, szafka pod umywalkę z drzwiczkami, umywalka marki (...) wraz z baterią chromowaną, lustro zabudowane w ścianie łazienki, sedes marki (...), brodzik z drzwiami prysznicowymi baterią i deszczownicą, dwa grzejniki, sześć halogenów oczkowych z obudową, umieszczonych w suficie i dwa halogeny oczkowe z obudową w płytkach ściennych, nie mogą być zaliczone do majątku wspólnego, jako odrębne rzeczy. Powodem, dla którego Sąd Okręgowy uwzględnił apelację w tej części nie jest jednak przyznanie, iż byli małżonkowie K. nie dokonali zakupów na wyposażenie łazienki, lecz fakt, że stanowią one części składowe budynku.

Zgodnie z art. 47 § 2 kc, częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. Wymienione wyżej składniki zostały zainstalowane, jako wyposażenie łazienki w budynku wzniesionym na nieruchomości należącej do rodziców wnioskodawczyni i są trwale połączone z tym pomieszczeniem. Odłączenie ich spowodowałoby uszkodzenie łazienki i pozbawiłoby to pomieszczenie jego funkcji. Sąd II instancji nie przesądził jednak, że zakupy na ten cel nie pochodziły z majątku wspólnego, ale wyeliminował je ze składników ruchomych z uwagi na to, że jako części składowe budynku, nie mogą być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych (art. 47 § 1 kc). Nie ma natomiast przeszkód, aby każde z małżonków dochodziło zwrotu poniesionych na ten cel nakładów od właścicieli nieruchomości.

Taki sam charakter mają również składniki majątkowe wymienione w punkcie 1 postanowienia, a stanowiące wyposażenie kuchni, np. płyta gazowa czy piekarnik. Sąd II instancji związany jest jednak granicami apelacji (art. 378 § 1 kpc) i dlatego w tej części ingerencja w treść postanowienia Sądu Rejonowego była niedopuszczalna.

Sąd Okręgowy nie podziela natomiast zastrzeżeń wnioskodawczyni co do ustalenia, iż w skład majątku wspólnego wchodzi przysługująca byłym małżonkom wierzytelność wobec jej rodziców. Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, że byli małżonkowie K. w czasie trwania wspólności majątkowej remontowali dom na nieruchomości należącej do rodziców wnioskodawczyni, tj. A. i T. małżonków T.. Sąd nie określił wartości tej wierzytelności, poprzestając jedynie na przyznaniu wnioskodawczyni i uczestnikowi udziałów w niej po ½ części. Takie rozstrzygnięcie oznacza, że zarówno M. K. (2), jak i M. K. (1) mogą wystąpić z pozwem przeciwko A. i T. małżonkom T. o zwrot równowartości połowy nakładów poniesionych przez nich w czasie trwania małżeńskiej wspólności ustawowej na nieruchomość położoną w C., obręb Ś., dla którego prowadzona jest księga wieczysta (...). W tym odrębnym postępowaniu, o ile którykolwiek z byłych małżonków zdecyduje się na wystąpienie z takim żądaniem, Sąd ustali, jakie nakłady zostały poniesione na nieruchomość i jaka jest ich wartość. Z tych przyczyn, apelacja zmierzająca do wyeliminowania ze składu majątku wspólnego wierzytelności z tytułu nakładów z majątku wspólnego na nieruchomość jej rodziców, podlegała oddaleniu.

Na uwzględnienie zasługuje natomiast zarzut dotyczący oddalenia wniosku M. K. (1) o zwrot nakładów, jakie poniosła z majątku osobistego na majątek wspólny, a polegający na tym, że ze sprzedaży należącego do niej samochodu, został sfinansowany zakup samochodu S. (...), należącego do wspólnego dorobku.

Sąd I instancji prawidłowo ustalił kolejność zdarzeń, tj. rzeczywiście byli małżonkowie K. kupili samochód S. (...) 14 marca 2012r. za cenę 18.400 zł (karta informacyjna pojazdu k: 77 – 78; faktura nr (...) k: 29), zaś samochód V. (...) został sprzedany 22 maja 2012r. za cenę 3.000 zł (umowa kupna – sprzedaży k: 157). Sąd Rejonowy nie uwzględnił jednak okoliczności, że środki na zakup S. (...) pochodziły z pożyczki udzielonej przez ojca uczestnika – R. K., które zostały częściowo zwrócone właśnie po sprzedaży V. (...) (zeznania świadków: R. K. k: 65; A. J. k: 61; M. K. (4) k: 62). Dlatego wniosek M. K. (1) o zwrot nakładów z jej majątku osobistego na majątek wspólny co do zasady jest usprawiedliwiony, choć trzeba podkreślić, że wbrew jej twierdzeniom, była ona jedynie współwłaścicielką samochodu, a cena uzyskana ze sprzedaży wynosiła 3.000 zł, a nie 5.000 – 6.000 zł, jak utrzymywała wnioskodawczyni. Dlatego jej nakład poniesiony w 2012r. na sfinansowanie zakupu samochodu S. (...) wyniósł 1.500 zł (połowa ceny uzyskanej ze sprzedaży V. (...)). Wyliczając wysokość roszczenia z tytułu zwrotu nakładów, Sąd Okręgowy odniósł wysokość korzyści, jaką mogła przeznaczyć wnioskodawczyni po sprzedaży samochodu V. (...) na wchodzący w skład majątku wspólnego samochód, do aktualnej jego wartości rynkowej. Nakład w wysokości 1.500 zł stanowił 8,15% ceny samochodu S. (...) (1.500 zł : 18.400 zł). Ponieważ Sąd Rejonowy ustalił, że wartość tego składnika wynosi 12.300 zł (punkt 1 a) postanowienia), wartość nakładu z majątku osobistego M. K. (1) na majątek wspólny wynosi 1.002,45 zł (12.300 zł x 8,15%).

Następstwem uwzględnienia apelacji w zakresie dotyczącym ustalenia składu majątku wspólnego, jest zmiana zaskarżonego postanowienia w punktach 1, 2, 3a) i 4.

Wyeliminowanie ze składu majątku wspólnego rzeczy wymienionych w podpunktach aa) do hh), skutkuje zmianą określenia wartości wspólnego dorobku, którą należało obniżyć z kwoty 30.219,62 zł do kwoty 28.549,62 zł (tj. o 1.670 zł, czyli wartość wyposażenia łazienki), zaś wartość składników przyznanych M. K. (1) należało obniżyć z kwoty 27.137,39 zł do kwoty 25.467,39 zł. W konsekwencji obniżeniu uległa też wysokość dopłaty należnej uczestnikowi od wnioskodawczyni z kwoty 12.027,58 zł do kwoty 11.192,58 zł. Wartość udziału każdego z byłych małżonków (po korekcie dokonanej w wyniku uwzględnienia apelacji) wynosi 14.274,81 zł (28.549,62 zł x ½). Wartość składników przyznanych M. K. (2) wynosi 3.082,23 zł, dlatego wnioskodawczyni powinna wyrównać przysługujący mu udział poprzez zapłatę 11.192,58 zł (14.274,81 zł – 3.082,23 zł).

Sąd Okręgowy co do zasady zgodził się z tym, że sytuacja osobista i materialna M. K. (1) uzasadnia rozłożenie dopłaty na raty. Niemniej jednak z uwagi na czas trwania postępowania Sąd uznał, iż dalsze wydłużanie terminów płatności rat byłoby krzywdzące dla uczestnika, który ma prawo uzyskać przysługującą mu dopłatę w rozsądnym terminie, tym bardziej, że nie tylko większość składników została przyznana M. K. (1), ale również dlatego, że nie uzyskał on żadnej kompensaty z tytułu nakładów na nieruchomość stanowiącą własność teściów, może ją ewentualnie otrzymać dopiero w drodze odrębnego procesu. Z tych przyczyn Sąd zdecydował się określić termin płatności pierwszej raty w wysokości 6.192,58 zł na 15 stycznia 2021r., zaś drugiej raty w wysokości 5.000 zł na 15 września 2021r. Trzeba przy tym zaznaczyć, że Sąd oznaczył termin płatności zwrotu nakładów z majątku osobistego na majątek wspólny od M. K. (2) na rzecz M. K. (1) w wysokości 1.002,45 zł również na 15 stycznia 2021r., co umożliwi ewentualne potrącenie wzajemnych roszczeń.

Z tych wszystkich względów, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżone postanowienie na podstawie art. 386 § 1 kpc.