Sygn. akt I C 518/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 lipca 2020 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Bożena Chłopecka

Protokolant sądowy: Martyna Peas

po rozpoznaniu w dniu 7 lipca 2020 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy z powództwa (...) z siedzibą w W.

przeciwko B. R., (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza solidarnie od pozwanych (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) z siedzibą w W. kwotę 129.098,71 zł (sto dwadzieścia dziewięć tysięcy dziewięćdziesiąt osiem złotych i siedemdziesiąt jeden groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 czerwca 2017r. do dnia zapłaty,

II.  ustala, że pozwani (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. solidarnie w całości ponoszą koszty postępowania, z tym, że ich rozliczenie pozostawia referendarzowi sądowemu.

Sygn. akt: IC 518/17

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 19 kwietnia 2017 roku powód (...) (...): (...) z siedzibą w W. wniósł pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym o zasądzenie od pozwanych (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. oraz B. R. kwoty 129.098,71 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Jednocześnie strona powodowa domagała się zasądzenia od pozwanych kosztów procesu na swoją rzecz według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego /pozew k. 2 – 6/.

Postanowieniem z 11 maja 2015 r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty oraz na podstawie art. 505 33 § 1 k.p.c. przekazał sprawę do rozpoznania sądowi właściwości ogólnej, za który uznał Sąd Okręgowy w Warszawie /postanowienie – k. 7/.

W odpowiedzi na pozew z 18 sierpnia 2017 r. pozwana (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. nie uznały powództwa i wniosły o jego oddalenie w całości oraz zasądzenie od powoda kosztów procesu na swoją rzecz według norm przepisanych. Pozwane zgłosiły zarzut nieistnienia zobowiązania wobec powoda, nieważność umowy cesji, nieważność umowy poręczenia, prowadzenie ponownie osądzonej już prawomocnie sprawy oraz zarzut przedawnienia dochodzonego roszczenia /odpowiedź na pozew k. 179-181 i k. 194-196/.

W dalszym toku postępowania strony podtrzymywały swoje stanowiska w sprawie /protokół rozprawy k. 412-412 v./.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 29 kwietnia 2013 roku pozwana (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. zawarła z (...) Bank S.A. z siedzibą w W. (obecnie (...) BANK Spółka Akcyjna z siedziba w W.) umowę (...) Kredytu nr (...) na łączną kwotę 157.500 zł na okres do dnia 7 maja 2018 roku. Uruchomienie kredytu miało nastąpić jednorazowo w formie przelewu na rachunek kredytobiorcy prowadzony przez bank. Spłata zaś miała nastąpić w 60 ratach miesięcznych obejmujących kapitał i odsetki od kredytu, w 05 dniu każdego miesiąca spłaty, poczynając od dnia 5 czerwca 2013 roku. Zabezpieczeniem spłaty kredytu było poręczenie wg prawa cywilnego udzielone przez pozwaną B. R. (§ 1 umowy). Integralną część umowy kredytowej stanowił również załącznik - oświadczenie o poddaniu się egzekucji świadczeń pieniężnych na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego - który pozwana (...) Sp. z o.o. w W. podpisała wraz z umową / dowód: umowa (...) Kredyt - k. 15 – 20/.

W tym samym dniu pozwana B. R. zawarła z (...) Bank S.A. z siedzibą w W. umowę poręczenia, w której udzieliła Bankowi solidarnego poręczenia za zobowiązania kredytobiorcy (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. z tytułu kredytu udzielonego przez Bank w wysokości 157.500 zł na podstawie umowy kredytu nr (...) z dnia 29 kwietnia 2013 roku. Poręczenie obejmowało zobowiązania Kredytobiorcy istniejące w chwili udzielenia poręczenia, jak i mogące powstać w przyszłości z tytułu wyżej wymienionego kredytu wraz z odsetkami, prowizjami, opłatami i innymi kosztami, na wypadek gdyby Kredytobiorca nie wykonał swoich zobowiązań. W § 2 umowy poręczenia B. R. oświadczyła, że zobowiązania z tytułu niniejszego poręczenia wykona po zawiadomieniu przez Bank o opóźnieniu w spłacie całości lub części kredytu, przez spłatę sumy zadłużenia niezwłocznie lub w sposób w terminach podanych przez Bank. Poręczenie było ważne bezterminowo. Poręczyciel zobowiązał się również do informowania Banku o zmianie danych osobowych i adresowych, z tym skutkiem, że pisma kierowane przez Bank według ostatnich znanych Bankowi danych będą miały skutek doręczenia z dniem pierwszego awiza pocztowego albo zwrotu z powodu niemożności doręczenia. Poręczyciel złożył również oświadczenie o poddaniu się egzekucji świadczeń pieniężnych na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego (§ 3 umowy poręczenia) / dowód: umowa poręczenia k. 21-22/.

Mimo powyższych uzgodnień pozwany (...) Spółka z o.o. w W. zaprzestał realizowania świadczeń ratalnych, wobec czego w dniu 3 kwietnia 2015 roku (...) Bank wypowiedział pozwanemu umowę o kredyt nr (...) z dnia 29 kwietnia 2013 roku i wezwał pozwanego do zapłaty całości należności. Jednocześnie w tym samym dniu Bank skierował wezwanie do zapłaty do poręczyciela-pozwanej B. R. / dowód: wypowiedzenie k. 52, wezwanie do zapłaty k. 53/.

W dniu 22 maja 2015 roku bank wystawił bankowy tytuł egzekucyjny o numerze (...) i skierował do Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie wniosek o nadanie klauzuli wykonalności temu tytułowi egzekucyjnemu. Postanowieniem z dnia 13 listopada 2015 roku powyższy tytuł egzekucyjny został zapatrzony klauzulą wykonalności / dowód: wniosek k. 54-55/.

Na podstawie powyższego tytułu wykonawczego Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy-Mokotowa w W. M. P. prowadził przeciwko pozwanym (...) Spółce z o.o. w W. i B. R. postępowanie egzekucyjne w sprawie o sygn. akt Km (...), które następnie zostało umorzone postanowieniem z dnia 28 czerwca 2018 roku / dowód : postanowienie komornika k.182 akt Km (...)/.

W dniu 07 grudnia 2016 roku (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. (dawniej (...) Bank (...) S.A.) dokonało na rzecz Horyzont Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. wpisanego do Rejestru Funduszy Inwestycyjnych pod numerem (...): (...) przelewu wierzytelności przysługującej mu od (...) Sp. z o.o. / dowody: umowa cesji k.57-69, załącznik nr 3 do umowy przelewu wierzytelności z dn.07.12.2016 r. k. 98/.

Powód pismem z dnia 11 stycznia 2017 roku skierował do pozwanych zawiadomienie o przelewie wierzytelności, wzywając ich jednocześnie do uregulowania w nieprzekraczalnym terminie do dnia 31 stycznia 2017 roku zaległych należności w kwocie 127.086,89 złotych / dowody: wezwania do zapłaty – k. 126-131/.

Pozwane nie spełniły jednak świadczenia do czasu zamknięcia rozprawy.

Powyższy stan faktyczny został ustalony przez Sąd na podstawie dołączonych do akt dokumentów. Wskazać należy, iż zgromadzone dokumenty nie były kwestionowane co do ich autentyczności i wiarygodności, a tym samym Sąd nie znalazł podstaw, aby odmówić wiary informacjom z nich wynikającym. W ocenie Sądu załączone dowody były istotne dla ustalenia faktu zawarcia przez wierzyciela pierwotnego z powodem umowy przelewu wierzytelności, jak również faktu zawarcia przez wierzyciela pierwotnego ze stroną pozwaną umowy kredytu, wypłaty spornej kwoty na rzecz pozwanego (...) Sp. z o.o., braku jej zwrotu, a także wymagalności i wysokości niespłaconej należności głównej oraz odsetek i kosztów.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powództwo powoda zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W niniejszej sprawie powód domagał się zasądzenia na jego rzecz od pozwanych solidarnie kwoty łącznej 129.098,71 złotych, na którą to należność składają się kwota 126.959,15 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty – z tytułu niespłaconego kapitału – oraz kwota 2.139,56 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty – z tytułu skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w zapłacie należności naliczonej przez Bank-wierzyciela pierwotnego od kwoty wymagalnego niespłaconego kapitału do dnia przeniesienia wierzytelności na powoda.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Prawo bankowe (Dz. U. z 2015 roku, poz. 128) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. W myśl natomiast art.75 ust.1 powyższej ustawy w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w razie utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu.

W ocenie Sądu istnienie roszczenia przeciwko (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. i B. R. nie budziło wątpliwości. Strona powodowa przedłożyła dokumenty, którymi wykazała fakt zawarcia w dniu 29 kwietnia 2013 roku umowy o (...) Kredyt nr (...) na kwotę 157.500 zł pomiędzy pozwanym (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. oraz (...) Bank S.A. Na podstawie powyższej umowy pozwany (...) Sp. z o.o. zobowiązał się do spłaty zobowiązania (obejmującego kapitał główny i odsetki) w 60 ratach. Zabezpieczeniem umowy wiążącej strony była umowa poręczenia zawarta przez pozwaną B. R. z (...) Bankiem oraz oświadczenie B. R. o poddaniu się egzekucji świadczeń pieniężnych na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego w sytuacji nieuregulowania przez (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. wymagalnego zobowiązania wobec (...) Banku S.A.

Pozwany (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. uregulował część należności na rzecz banku, po czym zaprzestał jej dalszego spłacania. (...) Bank S.A. wypowiedział (...) Sp. z o.o. w W. umowę o kredyt i wystawił bankowy tytuł egzekucyjny nr (...). Na dzień 3 kwietnia 2015 roku po stronie pozwanego (...) Sp. z o.o. w W. oraz poręczyciela B. R. pozostało solidarne zadłużenie w kwocie 116.558,14 złotych z tytułu należności głównej, 1592,42 złotych tytułem odsetek umownych, 50 zł z tytułu opłat i prowizji oraz 23,68 zł z tytułu odsetek karnych. Po zaopatrzeniu bankowego tytułu egzekucyjnego w klauzulę wykonalności z dnia 13 listopada 2015 roku przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, VIII Wydział Gospodarczy, przeciwko pozwanym zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne. Postępowanie to jednak zostało umorzone postanowieniem Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie M. P. z dnia 28 czerwca 2018 roku, wobec nie podejmowania przez wierzyciela (Bank) czynności potrzebnej do dalszego prowadzenia postępowania.

Przechodząc do rozważań odnośnie uprawnienia powoda Horyzont Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego (...): (...) z siedzibą w W. do dochodzenia powyższego roszczenia, należy wskazać przede wszystkim, że stosownie do art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiłoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Przy tym w myśl art. 511 k.c. jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, przelew tej wierzytelności powinien być również stwierdzony pismem.

Z okoliczności ustalonych na podstawie przedstawionych przez powoda dokumentów jednoznacznie wynika, że przelew wierzytelności został dokonany skutecznie. W dniu 07 grudnia 2016 roku (...) Bank S.A. (dawniej (...) Bank (...).S.A) zawarł z Horyzont Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym (...): (...) z siedzibą w W. umowę, której przedmiotem była sprzedaż wierzytelności m.in. wobec pozwanego (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.. Umowa ta została zawarta w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Nadto jej zawarcie nie było sprzeczne z obowiązującym prawem. Należy wskazać bowiem, że zgodnie z postanowieniami umowy o kredyt z dnia 29 kwietnia 2013 roku pozwany (...) Sp. z o.o. w W. wyraził zgodę na dokonanie przelewu wierzytelności kapitałowych oraz należnych odsetek wynikających z Umowy, a także wszelkich kosztów (w tym windykacyjnych) związanych z realizacją Umowy, a w szczególności braku spłaty zadłużenia wymagalnego (§ 8 ust. 2 umowy).

W konsekwencji skutecznego przelewu wierzytelności na rzecz Horyzont Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego (...): (...) z siedzibą w W., Fundusz ten wstąpił w prawa nabywcy i jako taki miał legitymację czynną do występowania w niniejszej sprawie z roszczeniem przeciwko pozwanym (...) Sp. z o.o. w W. oraz B. R..

Pozwane podnosiły nieważność umowy cesji. Znajdująca się w aktach sprawy umowa cesji nie budzi wątpliwości Sądu. Do pozwanych skierowane zostały zawiadomienia o umowie cesji, jak i wezwania do zapłaty należności z tytułu umowy kredytu zawartej z (...) Bankiem S.A. w W.. Jeśli rzeczywiście pozwane miałyby wątpliwości co do nabycia wierzytelności przez stroną powodową mogli skontaktować się z wierzycielem pierwotnym, tj. (...) Bankiem S.A. (następcą prawnym (...) Banku S.A). Natomiast z twierdzeń pozwanych nie wynika, aby podjęły jakikolwiek próby kontaktu z bankiem czy stroną powodową celem wyjaśnienia ewentualnych wątpliwości. Ponadto podkreślić również należy, że brak wiedzy co do cesji wierzytelności nie zwalnia dłużnika z obowiązku spłaty zobowiązania, bowiem zgodnie z treścią art. 512 k.c. dopóki zbywca nie zawiadomił dłużnika o przelewie, spełnienie świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela ma skutek względem nabywcy, chyba że w chwili spełnienia świadczenia dłużnik wiedział o przelewie. Natomiast pozwane nie spełniły świadczenia ani do rąk poprzedniego wierzyciela ani do rąk powoda, w związku z powyższym ewentualny brak wiedzy strony pozwanej o zawarciu umowy cesji wierzytelności nie ma znaczenia w przedmiotowej sprawie.

Pozwane podnosiły również nieważność umowy poręczenia. Zarzut ten nie zasługuje także na uwzględnienie. Z treści bowiem umowy poręczenia wynika szczegółowo jakiego długu poręczenie dotyczy. Wskazano tam, iż B. R. udziela Bankowi solidarnego poręczenia za zobowiązania kredytobiorcy (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. z tytułu kredytu udzielonego przez Bank w wysokości 157.500 zł na podstawie umowy kredytu nr (...) z dnia 29 kwietnia 2013 roku ( § 1 Umowy k. 21). Tym samym umowa poręczenia z dnia 29 kwietnia 2013 roku jest ważna i skuteczna.

Z kolei odnośnie podnoszonego przez pozwane zarzut powagi rzeczy osądzonej należy wskazać, iż postępowanie egzekucyjne prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy-Mokotowa w W. M. P. pod sygn. KM (...) na rzecz poprzednika prawnego powoda zainicjowane zostało na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego, opatrzonego klauzulą wykonalności na rzecz banku. Sąd popiera w tym zakresie pogląd wyrażony w postanowieniu z 04 kwietnia 2013 roku w sprawie o sygn. I ACz 525/13 wydanym przez Sąd Apelacyjny w Poznaniu, iż nadanie klauzuli wykonalności na (...) nie stanowi merytorycznego rozpoznania sprawy i nie korzysta z powagi rzeczy osądzonej. W postępowaniu klauzulowym nie zachodzi więc do merytorycznego rozpoznania sprawy cywilnej, bowiem Sąd nadaje klauzulę wykonalności na prawomocne orzeczenia sądu lub inne orzeczenia, ugody i akty, które na podstawie określonych przepisów prawa podlegają wykonaniu w drodze egzekucji.

Na uwzględnienie nie zasługuje również zarzut przedawnienia roszczenia. Należy tutaj wskazać, iż pismem z dnia 3 kwietnia 2015 roku poprzednik prawny powoda wypowiedział pozwanym umowę kredytu (okoliczność bezsporna). Powód zaś w dniu 19 kwietnia 2017 roku wniósł pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

Zgodnie z art. 120 § 1 k.c. przedawnienie rozpoczyna swój bieg od chwili, gdy roszczenie stało się lub mogło stać się wymagalne. Przedawnienie jest instytucją, która dotychczas ograniczała w czasie możliwość skutecznego dochodzenia roszczenia. Skutkiem przedawnienia dotychczas było to, że po upływie terminu przedawnienia ten, przeciw komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia.

Art. 118 k.c. mówi z kolei, że jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Bieg przedawnienia rozpoczyna się zatem od dnia, w którym roszczenie stało się lub mogło stać się wymagalne.

Ponieważ od dnia wypowiedzenia umowy kredytu do dnia wniesienia pozwu przez powoda trzyletni termin nie upłynął, zarzut postawiony przez pozwane jest bezpodstawny.

Powód w niniejszym postępowaniu dochodził kwoty 129.098,71 zł, na którą składały się należność główna – 126.959,15 zł, skapitalizowane odsetki umowne – 2.139,56 zł. Wobec powyższego, powództwo o zapłatę zasługiwało więc na uwzględnienie w całości.

Z kolei odsetki ustawowe zostały zasądzone od dnia wytoczenia powództwa w niniejszej sprawie przed Sądem Okręgowym w Warszawie, tj. od dnia 1 czerwca 2017 r., zgodnie z żądaniem. Stosownie bowiem do dyspozycji art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Przy czym zgodnie z art. 482 k.c. możliwe jest także, od daty wytoczenia powództwa domaganie się odsetek od odsetek.

Rozstrzygnięcie o kosztach oparto na art. 98 § 1 k.p.c., wyrażającego zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Pozwane przegrywając sprawę, winne zwrócić solidarnie pozwanemu koszty niezbędne do celowej obrony. Natomiast szczegółowe wyliczenie kosztów Sąd pozostawił referendarzowi zgodnie z art. 108 § 1 zd. 2 k.p.c.