UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 10 grudnia 2018 roku złożonym w postępowaniu upominawczym (...) Bank S.A. w W. (dawniej (...) Bank S.A. ) wniósł o wydanie nakazu zapłaty i zasądzenie od N. W. kwoty 118.328,87 zł na którą składa się:

- kapitał w wysokości 99.413,53 zł;

- skapitalizowane odsetki umowne od dnia 7.06.2016 r. do dnia 15.11.2017 r. w kwocie 5.046,23 zł,

- skapitalizowane odsetki od należności przeterminowanych naliczane do dnia 27.09.2018 r. w kwocie 13.869,11 zł,

- wraz z dalszymi odsetkami umownymi (od należności przeterminowanych), naliczanymi od kwoty należności głównej, tj. 104.459,76 (kapitał + odsetki umowne) od dnia 28.05.2018 r. do dnia zapłaty w wysokości iloczynu współczynnika 2 oraz ustawowych odsetek za opóźnienie, tj. maksymalnych ustawowych odsetek za opóźnienie.

Ponadto powód wniósł również o zasądzenie od pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych, a obejmujących wpis sądowy w wysokości 5917,00 zł, koszty zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych oraz 17 zł tytułem zwrotu uiszczonej opłaty skarbowej od udzielonych w sprawie pełnomocnictw.

W uzasadnieniu powód wskazał, że przysługuje mu względem pozwanej wymagalna wierzytelność pieniężna wynikająca z zawartej na piśmie Umowy o kredyt z 7 czerwca 2016 roku nr (...) z dnia 7 czerwca 2016 roku w łącznej kwocie 118.328,87 zł. Istnienie wskazanej wierzytelności, jej wysokość oraz płatność odsetek wynikać miały wprost z Wyciągu z Ksiąg Bankowych z 28 września 2018 roku nr (...) /pozew k. 3-5/.

Nakazem zapłaty z dnia 18 grudnia 2018 roku wydanym w postępowaniu upominawczym Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu /nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym k. 44/.

W dniu 25 lutego 2019 roku pozwana N. W. wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, zaskarżyła nakaz zapłaty w całości i domagała się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwana zakwestionowała powództwo co do zasady i co do wysokości, wskazała na brak wymagalności roszczenia, wadliwe sformułowania żądania pozwu, jak również podniosła zarzut przedawnienia. Pozwana kwestionowała istnienie zobowiązania podnosząc, iż umowa kredytu została zawarta przez osobę nie będącą pełnomocnikiem powoda, zakwestionowała możliwość powołania się przez powoda na wyciąg z ksiąg bankowych, który stanowi wyłącznie dokument prywatny wytworzony na potrzeby niniejszego postępowania oraz zaprzeczyła, aby na rzecz pozwanego zostało spełnione świadczenie z umowy kredytu, /sprzeciw od nakazu zapłaty k. 50-57/.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

N. W. (poprzednio K.), zawarła z powodem (...) Bank S.A. z siedzibą w W., reprezentowanym przez upoważnionych pracowników tego Banku w osobach A. S. i K. K. (2) w formie pisemnej umowę kredytu gotówkowego nr (...) w dniu 7 czerwca 2016r. / dowody: umowa k.155-159, pełnomocnictwa dla pracowników banku k. 101-104/.

Zgodnie z powołaną umową powód udzielił stronie pozwanej kredytu w kwocie 123.963,41 zł, na którą składały się: wnioskowana kwota kredytu w wysokości 101.650,00 zł (§ 1 ust. 1 umowy kredytu), kwota skredytowanej prowizji w wysokości 22.313,41 zł (§ 1 ust. 5b umowy kredytu). Bank zastrzegł sobie odsetki 8,5% w stosunku rocznym (§ 1 ust. 3 umowy kredytu) z tytułu korzystania z udzielonego kredytu, których wysokość określił na kwotę 60.805,39 zł (§ 1 ust. 4 umowy kredytu).

Całkowita kwota do zapłaty w związku z powyższym wynosiła 184.768,80 zł (kwota kredytu w wysokości 101.650,00 zł + kwota skredytowanej prowizji z wys. 22.313,41 zł + kwota odsetek umownych w wysokości 60.805,39 zł = 184.768,80 zł, tj. kwota wskazana w § 1 ust. 9 umowy kredytu).

Kredyt miał być płatny w 120 ratach równych po 1.539,74 zł do 15 dnia każdego miesiąca począwszy od 15 lipca 2016 r. do 15 czerwca 2026 r. (§ 1 ust. 2 umowy kredytu). W dniu podpisania umowy kredytowej został przekazany pozwanej harmonogram spłaty kredytu, stanowiący integralną część umowy (§ 2 ust. 1 umowy) / dowód: harmonogram spłat k.105-106/.

Powód po podpisaniu umowy kredytu przekazał środki kredytu zgodnie z dyspozycją pozwanej, na wskazane rachunki (...) Banku S.A. (33.690 zł), (...) Banku S.A. (35.187 zł), (...) S.A. (17.688 zł), S. Banku (15.085 zł) / dowód: umowa kredytu k. 155-159, potwierdzenie przekazania środków kredytu k. 25, k. 111-114/.

Pozwana przystąpiła do spłaty kredytu w lipcu 2016r. i spłacała kredyt nieregularnie, niezgodnie z harmonogramem. Przez pierwsze 5 miesięcy pozwana dokonywała wpłat większych niż przewidywał harmonogram. Następnie pozwana wystąpiła z wnioskiem o odroczenie płatności za styczeń 2017r. na luty 2017r, za marzec na kwiecień 2017r. . Zmienił się harmonogram spłat i od kwietnia 2017r. rata wynosiła 1.578,79 zł. Pozwana opóźniła się ze spłatą trzech pełnych rat kredytu (styczeń, marzec-kwiecień 2017r.) / dowód: wezwanie do zapłaty wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru k. 115-116/.

Wobec zaprzestania przez pozwaną spłat rat kredytu powód dokonał wypowiedzenia umowy kredytu pismem z dnia 15 września 2017 r. (na podstawie §10 ust. 2 umowy kredytu) i postawił całość roszczenia w stan wymagalności ze skutkiem na dzień 15 listopada 2017 r. (data wymagalności roszczenia) / dowód: wypowiedzenie umowy kredytu wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru k. 117-118/.

Wezwanie do zapłaty oraz wypowiedzenie umowy kredytu zostało wysłane na adres do korespondencji (tożsamy z adresem zameldowania) wskazany przez pozwaną w umowie kredytu. Strona pozwana, w razie dokonania zmiany adresu, zobowiązana była także powiadomić o tym fakcie powoda zgodnie z § 12 ust. 3 umowy kredytu / umowa k. 155-159/.

Pismem z dnia 15 listopada 2017 roku powód wystosował do pozwanej wezwanie przedegzekucyjne. Pozwana wówczas wniosła o rozłożenie zobowiązania na raty / dowód: wezwanie przedegzekucyjne wraz z dowodem awizowania k. 120-121/.

W dniu 18 grudnia 2017 r. powód zawarł ze stroną pozwaną ugodę, na mocy której pozwana uznała roszczenie co do zasady jak i co do wysokości. W ugodzie tej podała także swój nowy adres zamieszkania, tj. ul. (...) (...)-(...) W.. Pozwana potwierdziła również fakt rozwiązania umowy kredytu i wymagalności całości roszczenia (§ 2 Ugody). Przedmiotowa ugoda restrukturyzowała zobowiązanie w ten sposób, że całość zobowiązania miała być płatna w 2 ratach. Pierwsza w wysokości 12.700,00 zł płatna do 18 stycznia 2018 r., druga w wysokości pozostałej do spłaty należności do 18.02.2018 r. (§ 3 Ugody) / dowód: ugoda wraz z oświadczeniem o poddaniu się egzekucji k. 129-130/.

Pozwana nie respektowała warunków ugody. Pierwszą ratę wpłaciła po terminie w dniu 31 stycznia 2018 r. oraz nie dokonała spłaty pozostałej należności do dnia 18.02.2018 r. Z tych też względów na mocy § 5 Ugody, całość zobowiązania stała się natychmiast wymagalna.

W dniu 16 kwietnia 2018 r. powód zawarł ze pozwaną kolejną ugodę, na mocy której pozwana ponownie uznała roszczenie co do zasady jak i co do wysokości, a także potwierdziła swój adres zamieszkania oraz wymagalność całości roszczenia. Przedmiotowa ugoda restrukturyzowała zobowiązanie w ten sposób, że całość zobowiązania miała być płatna w 5 ratach. Raty 1-4 w kwocie po 1500,00 zł płatne do 25 dnia każdego miesiąca począwszy od kwietnia 2018 r., 5 rata w wysokości pozostałej do spłaty należności płatna do dnia 25.08.2018 r., przy czym zastrzeżono, że w razie terminowej płatności rat 1-4 będzie istniała dalsza możliwość rozłożenia zobowiązania na dalsze raty (§ 3 Ugody) / dowód: ugoda wraz z oświadczeniem o poddaniu się egzekucji k. 134-135/.

Pozwana N. W. i tym razem nie zastosowała się do ugody. Pierwszą ratę bowiem pozwana wpłaciła po terminie 27.04.2018 r., drugiej raty nie zapłacono w ogóle. Z tych też względów na mocy § 5 Ugody, całość zobowiązania stała się natychmiast wymagalna.

Z uwagi na brak spłaty zobowiązania, Bank wystawił Wyciąg z ksiąg banku uwzględniający wszystkie dokonane wpłaty na rachunek kredytu określający wysokość zobowiązania kredytobiorcy na dzień 28.09.2018 r. w kwocie 118.328,87 zł, która obejmuje:
1) kapitał w wysokości 99.413,53 zł,

2) odsetki umowne w kwocie 5.046,23 zł, naliczone za okres od 07.06.2016 r. (od dnia zawarcia umowy kredytu) do 15.11.2017 r. (do dnia wypowiedzenia umowy kredytu) od aktualnej kwoty niespłaconego kapitału, według stopy procentowej wynoszącej 8,5 % w skali roku,
3) odsetki od należności przeterminowanych za okres od dnia następnego po upływie daty wymagalności spłaty pierwszej zaległej/niespłaconej raty (zgodnie z § 7 ust. 1b umowy kredytu) do dnia 27.09.2018 r. (do dnia poprzedzającego wystawienie wyciągu z ksiąg banku) w kwocie 13.869,11 zł naliczone według stopy procentowej dla należności przeterminowanych, których stopa procentowa stanowi iloczyn współczynnika 2 oraz ustawowych odsetek za opóźnienie / dowód: wyciąg z ksiąg banku k. 36 , pełnomocnictwo k. 37-38, rozliczenie wyciągu k. 142/.

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie złożonych do akt sprawy dokumentów, w tym umowy kredytu, wezwań do zapłaty wraz z wydrukiem z systemu śledzenia przesyłek, a także wydruków zestawienia wpłat i harmonogramu spłat rat oraz wyciągu z ksiąg bankowych. Co prawda powód początkowo złożył je w kopiach, lecz po zakwestionowaniu ich przez pozwaną dokumenty te złożono w oryginale.

Wbrew twierdzeniom strony pozwanej dokumenty te należało uznać za wiarygodne i na ich podstawie dokonać ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie. Dokumenty te miały w istocie walor dokumentów prywatnych, jednakże okoliczność ta nie pozbawia ich mocy dowodowej. Godzi się zauważyć, że wiarygodność dokumentów prywatnych jako dowodów w sprawie podlega wszechstronnej ocenie Sądu w myśl przepisu art. 233 § 1 k.p.c. Odnosząc to do niniejszej sprawy, pozwana wprawdzie zaprzeczyła ich treści, jednakże nie sposób nie dostrzec, że dokumenty przedstawione przez powoda tworzyły spójny i logiczny obraz stanu faktycznego. Dostrzec należało, iż w ewidencji środków związanych z uruchomieniem kredytu, a następnie jej obsługą uwzględnione zostało także dokonywanie wpłat rat przez pozwaną przez pewien okres, a z zestawienia ewidencji wpłat oraz kopii dokonanych przez powoda wezwań do zapłaty wprost wynika moment, w którym pozwana zaprzestała regulowania swoich zobowiązań wobec banku.

Nie sposób również kwestionować wiarygodności załączonych wydruków i innych dokumentów bankowych wyłącznie z uwagi na brak podpisu, skoro ustawodawca wprost wyłączył obowiązek składania pod nimi podpisu w art. 7 Prawa bankowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie powód (...) Bank S.A. z siedzibą w W. skierował swoje żądanie w związku z umową kredytu z 7 czerwca 2016 roku. Pozwana podniosła zarzuty kwestionujące prawidłowość zawarcia samej umowy kredytu, prawidłowość postawienia kwoty niespłaconej z tytułu umowy kredytu, kwestionowała prawidłowość wyliczenia kwoty zaległości, jak również podniosła zarzut przedawnienia.

Zarzuty pozwanej wyrażone w sprzeciwie od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym w całości nie zasługiwały na uwzględnienie. W świetle złożonych dokumentów wykazane zostało, iż strony zawarły ważnie umowę kredytu, a kwota zawarta w umowie została wydana do dyspozycji pozwanej przelewem bankowym na wskazane przez nią rachunki bankowe w dniu 8 czerwca 2016 roku (k.111-114).

Jak wynika z zestawienia spłat oraz harmonogramu spłaty kredytu, pozwana przez pewien czas dokonywała dobrowolnych spłat zgodnie z umową i załączonym do niej harmonogramem, jednakże po kwietniu 2017 roku zaniechała dalszych wpłat.

W dalszej kolejności powód wykazał, że dokonał skutecznego wypowiedzenia umowy na podstawie oświadczenia z 15 września 2017 roku. Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy zostało wysłane do pozwanej na pomocą przesyłki listownej poleconej za zwrotnym potwierdzeniem odbioru na adres wskazany w umowie kredytowej. Zamieszkiwanie pozwanej pod tym adresem nie było w toku postępowania kwestionowane, toteż należało przyjąć, że korespondencja została skierowana w sposób prawidłowy.

Nie można równocześnie przyjąć, iż fakt niepodjęcia przez pozwanej korespondencji zawierającej wypowiedzenie umowy w terminie wynikającym z prawa pocztowego niweczy skutek złożonego przez powoda oświadczenia o wypowiedzeniu umowy. Stosownie bowiem do treści art. 61 § 1 k.c. dla przyjęcia skuteczności doręczenia oświadczenia woli wystarczająca jest już sama możliwość zapoznania się z treścią oświadczenia przez adresata, nie jest natomiast istotne, czy adresat faktycznie to uczynił. Innymi słowy, na gruncie art. 61 § 1 k.c. skuteczne jest złożenie oświadczenia woli także wówczas, gdy adresat co prawda nie zna jego treści, ale miał realną możliwość zapoznania się z nią. Taką możliwość daje adresatowi wysłanie przesyłki pocztowej (listu) zawierającej oświadczenie woli. W takim przypadku oświadczenie będzie złożone adresatowi w chwili, gdy w normalnym toku czynności mógł on odebrać przesyłkę (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie - VII Wydział Gospodarczy z dnia 22 sierpnia 2018 roku, sygn. akt VII AGa 901/18, Legalis)

W orzecznictwie przyjmuje się, że wypowiedzenie umowy przez bank może nastąpić po uprzednim wezwaniu kredytobiorcy do uregulowania zaległej płatności w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania do zapłaty. Podobne obowiązki jeśli chodzi o możliwość skorzystania z instytucji wypowiedzenia przewiduje też art. 75c ust. 1 ustawy - Prawo bankowe Wypowiedzenie umowy przez bank wymaga podjęcia dwóch odrębnych czynności, najpierw sporządzenia wezwania do zapłaty zaległej płatności pod rygorem wypowiedzenia umowy, a następnie, gdyby wezwanie to nie przyniesie skutku, sporządzenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 8 sierpnia 2019 roku, sygn. akt I ACa 160/19, Legalis)

Przekładając powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, iż strona powodowa wykazała w sposób niebudzący wątpliwości, że wypowiedzenie umowy zostało poprzedzone działaniami zmierzającymi do dobrowolnej realizacji świadczenia przez pozwaną, względnie podjęcia restrukturyzacji zadłużenia, a w sytuacji, gdy opóźnienie w realizacji świadczeń z tytułu umowy było znaczne – tu przekraczające 90 dni, powód złożył pozwanej oświadczenie o wypowiedzeniu. Skuteczność złożenia tego oświadczenia również nie budzi wątpliwości wobec nadania go przesyłką poleconą na prawidłowy adres pozwanej. Fakt ten tworzy domniemanie możności zapoznania się przez pozwanego z treścią oświadczenia, zaś domniemanie to mogło zostać przez adresata obalone przez wykazanie, że nie miał możliwości zapoznania się z jej treścią, przy czym winny to być okoliczności rzeczywiście uniemożliwiające adresatowi, a więc pozostające poza jego wolą, zapoznanie się z treścią przesyłki. (tak Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 15 października 2018 roku, sygn. akt VI ACa 513/17). Pozwana nie sprostała powyższemu obowiązkowi, a zatem zasadne było przyjęcie, iż doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy kredytu.

W odniesieniu do kwestionowania przez pozwaną należnego świadczenia co do wysokości zważyć należało, iż zobowiązanie do zwrotu zaciągniętego jest zobowiązaniem pieniężnym, jego wykonanie polega na zapłacie wierzycielowi określonej w umowie sumy pieniężnej. Po stronie wierzyciela leżało zatem wykazanie wysokości wierzytelności, przy czym obowiązek ten dotyczy wyłącznie pierwotnej wysokości wierzytelności – całej sumy kredytu do zwrotu oraz odsetek umownych. Jeżeli suma ta jest niższa, ze względu na określone zdarzenia prawne, w tym, najczęściej, z względu na jej częściowe umorzenie przez zapłatę, to obowiązek wykazania częściowego wykonania zobowiązania spoczywa na pozwanym, który w związku z dokonaniem zapłaty może żądać pokwitowania częściowego spełnienia świadczenia. W praktyce oznacza to, że powód, wykazawszy pierwotną wysokość zobowiązania, może dochodzić każdej kwoty pieniężnej mieszczącej się w jej wysokości, bez konieczności wykazywania, że wierzytelność do określonej kwoty została umorzona. Pozwana natomiast, zarzucając, że wysokość długu pieniężnego jest inna niż w umowie, winna wykazać, że doszło do zdarzeń, wskutek których zobowiązanie wygasło całkowicie bądź częściowo. Jest tak nie tylko dlatego, że fakt braku zapłaty, jako negatywny nie może zostać dowiedziony wprost, ale przede wszystkim dlatego, że wierzyciel wykonuje swe prawo podmiotowe o charakterze względnym w oparciu o treść zobowiązania określoną w umowie.

Już sam fakt zawarcia umowy stanowi konieczne i wystarczające źródło prawa podmiotowego podlegającego ochronie. Nie leży w interesie powoda powoływania twierdzeń niweczących częściowo to prawo, w związku z czym nie musi on wykazywać faktów leżących u podstaw ustania stosunku prawnego poprzez jego wykonanie. Obowiązek ten leży w interesie dłużnika i w konsekwencji, w razie sporu, to na nim spoczywa ciężar przytoczeń co do wygaśnięcia zobowiązania oraz wykazania faktów wypełniających te przytoczenia.

W niniejszej sprawie miała miejsce sytuacja odwrotna, mianowicie to powód przyznał w dokumentach obrazujących harmonogram spłat częściowe spełnienie świadczenia przez pozwaną, a tym samym roszczenie w niniejszej sprawie odnosiło się wyłącznie do niespłaconej części kredytu oraz należnych powodowi odsetek.

Nie sposób odmówić racji stronie pozwanej, iż dowody z dokumentów przedłożonych przez powoda mają charakter wyłącznie dokumentów prywatnych, a więc potwierdzają wyłączenie oświadczenie złożone w formie pisemnej, tym niemniej, jak zostało to przedstawione w poczynionych uprzednio rozważaniach Sądu, to na stronie pozwanej spoczywał obowiązek przedstawienia dowodów świadczących o wysokości zobowiązania pozostałego do spłaty. Ogólne zanegowanie twierdzeń powoda, w sytuacji, gdy wysokość zobowiązania wynikała z treści umowy oraz z treści wyciągu z ksiąg bankowych, uznać należało za niewystarczające. Pozwana zarzucając, że wysokość długu pieniężnego jest inna niż w niekwestionowanej przez strony w umowie, bądź też w kwestionowanym przez pozwaną zestawieniu spłat, winna wykazać, że doszło do zdarzeń, wskutek których zobowiązanie wygasło całkowicie bądź częściowo. Jest tak nie tylko dlatego, że fakt braku zapłaty, jako negatywny nie może zostać dowiedziony wprost, ale przede wszystkim dlatego, że wierzyciel wykonuje swe prawo podmiotowe o charakterze względnym w oparciu o treść zobowiązania określoną w umowie.

Należy również wskazać, iż powód dwukrotnie wychodził ,,na przeciw pozwanej’’ i zawierał z nią ugody, które miały na celu polubowne zakończenie konfliktu na etapie przedsądowym. Pozwana z tej szansy nie skorzystała nie respektując warunków ugody. Powód zatem prawidłowo dokonał wypowiedzenia umowy i postawił zadłużenie w stan wymagalności.

Niezasadny był także podniesiony zarzut przedawnienia roszczenia. Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy zostało sporządzone w dniu 15 września 2017 roku, roszczenie stało się wymagalne z dniem 15 listopada 2017 roku i od tego terminu rozpoczął bieg trzyletni termin przedawnienia, a zatem wniesienie powództwa w niniejszej sprawie nastąpiło w okresie biegu terminu (10 grudnia 2018 k. 41) .

W świetle powyższych rozważań powództwo zarówno co do zasady, jak i co do wysokości zasługiwało na uwzględnienie.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., ustalając, że pozwana jako przegrywająca spór ponosi koszty procesu w całości. Natomiast na podstawie art. 108 § 1 zdanie drugie k.p.c. pozostawiono szczegółowe wyliczenie kosztów procesu referendarzowi sądowemu.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE