Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 436/20

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

M. D. (1)

pkt 1 wyroku

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Oskarżony M. D. (1) i pokrzywdzona A. O. są małżeństwem; w faktycznej separacji są od 2017 r. Ze związku małżeńskiego mają czwórkę dzieci; na dwójkę z nich oskarżony płaci alimenty. Oskarżony ma wykształcenie średnie, z zawodu jest mechanikiem maszyn rolniczych; pracuje zawodowo w zakładzie doświadczalnym, za wynagrodzeniem ok. 5,5 tys. zł. Ma zdiagnozowane stwardnienie rozsiane. Nie był karany.

wyjaśnienia oskarżonego M. D. (1)

58-58v,

132-134, 154

200

zeznania pokrzywdzonej A. O.

3,44v, 28v-31, 134-137, 138

notatka z ustaleń osobo-

poznawczych

59

karta karna

89

Między małżonkami obowiązywał ustrój ustawowej wspólności majątkowej, obejmujący m.in. nieruchomość położoną w C.. Na nieruchomości tej posadowiony był m.in. budynek gospodarczy o funkcji garażowej.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Wągrowcu z dnia 24 kwietnia 2018 r. sygn. III RC 43/18 ustanowiono rozdzielność majątkową pomiędzy małżonkami, z dniem 9 listopada 2017 r.

W dniu 7 grudnia 2018 r. oskarżony złożył wniosek o podział majątku wspólnego - sprawa w toku sygn. I Ns 676/18.

wyjaśnienia oskarżonego M. D. (1)

58-58v,

132-134,

200

zeznania pokrzywdzonej A. O.

3,44v, 28v-31, 134-137, 138

dokumenty z akt

sygn. I Ns 676/18

60-73, 1-5-130

dokumenty z akt

sygn. III RC 43/18

21

Pokrzywdzona w sierpniu 2019 r. wymieniła drewnianą bramę garażową budynku gospodarczego w C. na nową, z poszyciem wykonanym z blachy. Brama została wmontowana na stałe do budynku gospodarczego kotwami mocującymi (ościeżnica zakotwiczona do muru w górnej części, za pomocą kołków rozporowych).

Z konstrukcją bramy zespolona była furtka z klamką, zamykana zamkiem na klucz. Furtka nie miała osobnej ościeży (ramy), była częścią skrzydła bramy.

Pokrzywdzona kupiła bramę (wraz z usługą montażu) ze środków własnych w firmie (...) ze S. za kwotę 2500 zł. Konstrukcja wykonana była według indywidualnego zamówienia, pod istniejący otwór w ścianie.

Ten nakład na majątek wspólny nie został rozliczony między małżonkami.

Pokrzywdzona nie udostępniła oskarżonemu kluczy od bramy.

wyjaśnienia oskarżonego M. D. (1) – w części

58-58v,

132-134,

200

zeznania pokrzywdzonej A. O.

3,44v, 28v-31, 134-137, 138

opinia biegłego

M. K.

176-185,

196-199

zeznania świadka

P. S.

187-188

nagranie video

17 w zw. k. 136

faktura VAT

18

6-11, 144-147

W dniu 27 września 2019 r., w godzinach popołudniowych, oskarżony przyjechał samochodem do C. z córką M.. Przyjechał po dzieci. Chciał odebrać motocykl, o czym wcześniej wspominał pokrzywdzonej. Sądził, że motocykl będzie w budynku gospodarczym - garażu. Pokrzywdzona powiedziała, że go tam nie ma i odmówiła otwarcia garażu, który były zamknięty na klucz.

Oskarżony nie mógł dostać się do środka. Zdenerwował się. Przymocował linę do klamki od furtki bramy garażowej, a drugi jej koniec zahaczył do swojego samochodu, po czym ruszając samochodem z miejsca szarpnął gwałtownie linę. Pokrzywdzona stała przed domem, trzymała młodsze dziecko na ręku; krzyczała, że motoru tam nie ma. W samochodzie siedziała córka M.. Nie zaważając na to, oskarżony czynność tę powtórzył jeszcze dwa razy, gdyż lina zsuwała się z klamki. Za trzecim razem klamka się wyrwała z mocowania i nie miał już do czego zawiesić liny.

W międzyczasie na miejsce dotarł M. O.. Małżonkowie wezwali policję - pokrzywdzona zgłosiła uszkodzenie mienia, a oskarżony zgłosił kradzież motocyklu.

wyjaśnienia oskarżonego M. D. (1)

–w części

58-58v,

132-134,

200

zeznania pokrzywdzonej A. O.

3,44v, 28v-31, 134-137, 138

zeznania świadka

M. O.

12-13,

137-138

6-11, 144-147

opinia biegłego

M. K.

176-185,

196-199

zeznania świadka

M. D. (2) w części

152-153

opinia biegłej

J. T.

153-154

zeznania świadka

E. K. (1) w części

150

zeznania świadka

P. P.

150-151

zeznania świadka

P. S.

187-188

zeznania świadka

T. B.

188

nagranie video

17 w zw.k. 136

notatka urzędowa

1

Oskarżony spowodował w ten sposób uszkodzenie elementów mocujących (wygięte ze ściany kotwy mocujące, a kołki rozporowe wysunięte), odkształcenia klamki (wygięta, wyrwana) i furtki bramy garażowej (wygięte poszycie w górnej części nad klamką, blacha nie przylegała do reszty konstrukcji bramy). Przywrócenie do stanu poprzedniego możliwe było poprzez demontaż i montaż nowej furtki bramy garażowej w miejsce uszkodzonej. Wartość szkody wyniosła 1130 złotych.

wyjaśnienia oskarżonego M. D. (1) – w części

58-58v,

132-134,

200

zeznania pokrzywdzonej A. O.

3,44v, 28v-31, 134-137, 138

zeznania świadka

E. K. (1) w części

150

zeznania świadka

P. P.

150-151

zeznania świadka

P. S.

187-188

zeznania świadka

T. B.

188

zeznania świadka

M. O.

12-13,

137-138

opinia biegłego

M. K.

176-185,

196-199

protokół oględzin miejsca z załącznikami (zdjęcia)

6-11, 144-147

kosztorys naprawy

101-102

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

M. D. (1)

pkt 1

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Oskarżony nie spowodował żadnych uszkodzeń bramy.

Oskarżony nie miał zamiaru uszkodzić cudzego mienia.

wyjaśnienia oskarżonego M. D. (1) – w części

132-134, 58-58v,,

200

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1.

wyjaśnienia oskarżonego M. D. (1) – w części

Oskarżony wyjaśnia spójnie z pozostałymi dowodami (ocenionymi jako wiarygodne) co do czasu i miejsca zdarzenia, zasadniczo co do mechanizmu wykorzystanego do otwarcia drzwi oraz częściowo co do następstw (wypadniecie klamki, wysunięcie kołka rozporowego – k. 133). Brak dowodów przeciwnych co do podawanej przez oskarżonego motywacji działania (chęć dostania się do wnętrza po motocykl, przy odmowie udostępnienia garażu przez pokrzywdzoną).

Sytuacja życiowa i warunki osobiste – zbieżne z pozostałymi dowodami.

zeznania pokrzywdzonej A. O.

W zakresie mechanizmu uszkodzeń zeznania pokrzywdzonej są konsekwentne, korespondują z dowodami z zeznań M. O., P. P., E. K. (1), częściowo M. D. (2) i częściowo wyjaśnieniami oskarżonego, a nadto zapisem video, protokołem oględzin w powiązaniu z zeznaniami świadka P. S. i opinią biegłego M. K..

Pokrzywdzona konsekwentnie wskazywała jakich elementów bramy dotyczyły uszkodzenia: klamki ("klamka się wyrwała", "jest wypaczona, wisi"), furtki ("wyhaczona, nie przylegała do reszty konstrukcji"; "odkształcenie górnej części furtki od reszty konstrukcji i ona nie dolegała już do całości bramy", "nie tworzy jednolitej całości z powierzchnią jednej części bramy") i elementów mocujących bramę do budynku ("wysunięte kołki, które mocują bramę", "leżała część betonu od mocowania tej bramy na ziemi"). Wyraźnie wskazywała też, czego nie można przypisać działaniu oskarżonego (szpara w konstrukcji budynku, zamek sprawny).

Taki zakres uszkodzeń wynika z protokołu oględzin, a nadto pokrywa się ze spostrzeżeniami świadków. Na uszkodzenia w obrębie mocowania i na poszyciu bramy (zgnioty, wgniecenia) wskazuje świadek P. S., na uszkodzenia w obrębie klamki i blachy wokół wskazuje świadek P. P.. Zeznania te są względem siebie komplementarne – jak wynika z relacji świadków każdy skupił się na czym innym: P. P. na okolicach klamki („skupiłem się na klamce”, „ościeżnicy się nie przyglądałem”), z kolei świadek P. S. skupiał się właśnie na elementach mocujących bramę.

Z zeznań świadków P. S. oraz P. P. wynika ponadto, że materiał fotograficzny nie oddaje istotny uszkodzenia, nie udało się bowiem uchwycić wszystkich defektów (m.in. z uwagi na kąt padania światła; kąt wykonania zdjęcia); niezbędnym uzupełnieniem fotografii jest treść protokołu oględzin. Dokumentacja ta nie podważa zeznań pokrzywdzonej co do zakresu uszkodzeń.

Sąd miał na uwadze, że zeznania w tej sprawie pokrzywdzona złożyła dopiero dwa tygodnie po zdarzeniu i dopiero wówczas wykonano oględziny, jednakże w równolegle prowadzonym postępowaniu RSD 908/19 pokrzywdzona była przesłuchiwana na miejscu w dniu zdarzenia i – choć zeznania nakierowane były na in. aspekt zajścia – to wskazała także na uszkodzenia klamki (zgięta) i drzwi garażowych (odciągnięte na siłę od futryny). Nie jest więc tak, że pokrzywdzona zawiadomiła o uszkodzeniu po czasie, czy w ramach działań odwetowych. Pierwsze zeznania świadek składała „na gorąco” na miejscu, a więc w warunkach, gdzie musiała się liczyć z tym, że jej relacja mogła być od razu skonfrontowana ze stanem rzeczywistym. Wobec tego nie ma racjonalnym powodów, by przypisywać jej tworzenie w tym względzie fikcji. Nie podawała wprawdzie wówczas szczegółu z uszkodzeniem mocowań, jednakże o wysuniętym kołku wspominał nawet oskarżony, wynikają one także zeznań świadka M. O. i z protokołu oględzin.

zeznania świadka

P. P.

i E. K. (1) (w części)

Zeznania świadków co do przyczyn i przebiegu interwencji zasadniczo korespondują między sobą i pozostałymi dowodami uznanymi za wiarygodne.

Zeznania świadka P. P. co do mechanizmu powstania uszkodzeń i ich zakresu są spójne z dowodami uznanymi za wiarygodne (pokrywają się lub je uzupełniają), w szczególności z relacją pokrzywdzonej, świadka M. O., P. S. i protokołem oględzin, notatką urzędową i zapisem video.

Świadek zapamiętał też pewne detale osobliwe, świadczące o tym, że relacjonuje naturalnie, odwołując się do pamięci, a nie zapisków urzędowych (np. podejmowane przez oskarżonego próby przywracania elementów wygiętych do pierwotnego kształtu).

Natomiast zeznania świadka E. K. (1) w zakresie mechanizmu i zakresu uszkodzeń nie mogą stanowić samodzielnej podstawy ustaleń faktycznych w sprawie (przyczyny omówione w sekcji 22.). Z przyczyn omówionych dalej uzasadniony jest wniosek, że świadek zapamiętał i zrelacjonował jedynie swoje ogólne wrażenie co do siłowego sposobu pokonywania zabezpieczeń i powiązanych z tym uszkodzeń zlokalizowanych w obrębie drzwi bramy – i w takim zakresie zeznania są wiarygodne.

Zaznaczyć należy, że zeznania świadka E. K. (1) nie podważają relacji drugiego interweniującego funkcjonariusza, gdyż świadek nie zaprzecza, ani nie potwierdza, czy doszło do uszkodzenia innych elementów, o których wspomina świadek P. P. („Nie wiem czy była uszkodzona klamka”, „Nie wiem jak drzwi były uszkodzone”).

zeznania świadka M. O.

Zeznania świadka złożone w postępowaniu przygotowawczym są zgodne z zeznaniami świadków A. O., P. P., w części zeznań E. K. (1) i M. D. (2). Co do mechanizmu powstania uszkodzeń świadek zeznaje konsekwentnie na przestrzeni czasu. Natomiast co do zakresu uszkodzeń świadek na rozprawie podał stanowczo, że widział uszkodzenie klamki (wyrwana) – i ta cześć jego zeznań koresponduje z dowodami uznanymi za wiarygodne. W odniesieniu do pozostałych elementów w obrębie mocowania bramy (kotwy) i poszycia furtki świadek nie powtórzył pierwotnej relacji na rozprawie. Jednocześnie podtrzymał zeznania z dochodzenia, wskazując, że może jedynie przypuszczać co do uszkodzenia tych elementów. Nie można wykluczyć, że na probabilistyczny charakter zeznań świadka z rozprawy miał wpływ czynnik czasu (rok od zajścia), który, co należy do faktów notoryjnych, może zacierać ślady pamięciowe. Skoro świadek podaje, że nikt mu o tych uszkodzeniach nie mówił, to wydaje się, że jedyną drogą poznania były własne spostrzeżenia świadka.

Zaważyć należy, że kwestia uszkodzeń chociażby blachy w obrębie klamki wynikała z relacji nie tylko świadka i pokrzywdzonej, ale także policjanta P. P., co do którego nie ujawniły się powody, by zakładać, ze miał procesowe, materialne lub osobiste zainteresowanie przebiegiem i wynikiem procesu.

zeznania świadków

P. S.

i T. B.

Świadkowie zeznają zasadniczo spójnie z protokołem oględzin oraz zeznaniami pokrzywdzonej i świadków M. O., P. P., E. K. (1) w części, M. D. (2) w części.

Zeznania świadków nie są detalicznie zbieżne, co świadczy o naturalnym toku narracji. Stopień szczegółowości zeznań jest różny, co może wynikać z odmiennych osobniczych zdolności do zapamiętywania i odtwarzania zdarzeń i stopnia zaangażowania w czynności oględzin. Świadek P. S. zapamiętał więcej szczegółów dot. uszkodzeń, gdyż do niego należało podczas oględzin wykonywanie zdjęć. Nie ujawniły się powody nakazujące wątpić w szczerość ich relacji. Funkcjonariusze są z dwóch różnych jednostek Policji; nie są zainteresowani wynikiem procesu.

zeznania świadka

M. D. (2)

Małoletnia zeznaje zasadniczo spójnie z innymi dowodami uznanymi za wiarygodne co do sposobu (mechanizmu) działania oskarżonego względem bramy (zahaczenie linki o pojazd i bramę; ruszanie do przodu przy naprężonej lince).

opinia biegłej J. T.

Biegła została powołana do udziału w przesłuchaniu dziecka z uwagi na uwarunkowania rozwojowe małoletniego świadka, uwikłanego w konflikt rodziców. Spostrzeżenia biegłej ograniczają się siłą rzeczy do tej konkretnej czynności; mają dla sądu znaczenie jedynie pomocnicze. Ocena i wnioski biegłej wyprowadzane na podstawie sposobu wypowiedzi, nastawienia świadka do relacjonowanych treści (zachowania niewerbalne, tempo, mimika, emocje) pokrywają się z oceną dokonaną przez Sąd na podstawie analizy struktury i treści zeznań małoletniej, jej zachowania podczas składania zeznań oraz w kontekście całokształtu dowodów (por. dalej w sekcji 2.2.).

opinia biegłego

M. K. (pisemna i usta)

Biegły wypowiedział się co do całości materiału. Odniósł się zarówno do ograniczeń związanych z jakością zdjęć, wariantów wynikających z materiału osobowego (w tym kwestii uszkodzeń samego zamka, co wynikało zeznań E. K., a co sąd ostatecznie odrzucił), jak i wypowiedział się co do potrzeby ewentualnych ponownych oględzin.

Kluczowa część opinii związana jest z rekonstrukcją zdarzenia pod względem mechanicznym, gdzie w punkcie wyjścia założenia są zasadniczo bezsporne: sposób działania siły na bramę (z użyciem pojazdu i linki) oraz sposób mocowania bramy (górna cześć zakotwiczona do muru) i konstrukcja bramy (furtka zespolona z połacią bramy, bez osobnej ramy).

Biegły wyjaśnił, że w badanym zdarzeniu na skutek siły przyłożonej miejscowo nastąpiło przemieszczenie całej konstrukcji bramy, z najsłabszego punktu (czyli elementu mocowań bramy u góry), a z kolei największe uszkodzenia (deformacje) ujawniły się na furtce, gdzie było największe obciążenie mechaniczne. Taka mechanika powstania uszkodzeń koresponduje z wersją pokrzywdzonej co do tego gdzie i jakie deformacje się ujawniły. Biegły wyjaśnił powyższe obrazowo, analizując także wariant dla innej konstrukcji bramy (gdzie furtka nie jest zespolona z połacią bramy, tylko ma osobną ramę).

W kontekście wskazanej mechaniki powstania uszkodzeń (dającej jednoznaczne wskazania co do tego gdzie i jakie deformacje musiały się ujawnić i które to wskazania korespondowały z materiałem dowodowym świadczącym o rzeczywistym umiejscowieniu deformacji) - należy zgodzić się z biegłym, że ponowne oględziny, ponad rok od zajścia, są nieprzydatne.

Brama wykonana została pod istniejący otwór w ścianie, a zatem według indywidualnego zamówienia (co wynika zresztą z faktury k. 18). Z dokumentacji fotograficznej wynika, co zaznaczył także biegły, że furtka zespolona jest z połacią bramy – przytwierdzana pod konkretny otwór zawiasami (bez osobnej ramy). Stąd też wniosek, że dla przywrócenia stanu poprzedniego (wyrównania szkody) niezbędna jest wymiana całego tego elementu (całej furtki, a nie samej klamki), jest logiczny. Kosztorys naprawy przedstawiony przez firmę montażową - pozytywnie zweryfikowany przez biegłego, opierającego się nie tylko na analizie rynku, ale także na swojej wiedzy i doświadczeniu zawodowym – stanowi podstawę ustaleń co do wartości szkody. Furtka to największa wartość bramy i zasadniczy element rzutujący na funkcjonalność bramy. Stąd też wycena jej wymiany (wraz z montażem i in. pracami koniecznymi wymienionymi przez biegłego) na poziomie mniej niż połowa całej wartości bramy nie powinna budzić zastrzeżeń także z punktu widzenia zwykłego doświadczenia.

Dokumenty urzędowe, sporządzone w ramach kompetencji, przez upoważnione podmioty. Niekwestionowane co do autentyczności. Po względem materialnej zawartości korespondujące z dowodami osobowymi (uznanymi za wiarygodne).

faktura VAT i kosztorys naprawy

Dokumenty sporządzone przez podmiot zewnętrzny, niezainteresowany biegiem sprawy; co do wartości zweryfikowany w oparciu o opinię biegłego. Wprawdzie kosztorys został dostarczony w 2020 r., jednakże pokrzywdzona już w pierwszych zeznań wskazywała na wartość szkody w oparciu o dane producenta z 2019 r.

zapis video

Dowód prywatny, którego autentyczności strony nie kwestionowały, a materiał osobowy jest zbieżny z zapisem video.

dokumenty z akt RC i Ns i RSD 908/19

Dokumenty niekwestionowane. Dotyczące biegu in. postępowań.

karta karna, notatka z danych osobo-poznawczych,

Dokumenty niekwestionowane; spójne z wyjaśnieniami oskarżonego co do danych osobo-poznawczych.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.2.1.

wyjaśnienia oskarżonego M. D. (1)

Za niewiarygodne z punktu widzenia logiki należało uznać wyjaśnienia co do tego, że oskarżony nie obejmował swoją świadomością i wolą faktu, że jego działania doprowadzą do niszczącego skutku (por. dalej w sekcji 3).

Stan wiedzy oskarżonego nt. stosunków majątkowych między małżonkami, wynikający chociażby z biegu spraw cywilnych, wykluczał też jakoby mógł błądzić co do tego, że nie ma uprawnień do swobodnego decydowania o losie składników mienia wspólnego.

Wyjaśnieniom oskarżonego w zakresie, w jakim zaprzecza uszkodzeniu bramy w obrębie mocowań, furtki i klamki, przeczą omówione w sekcji 2.1. dowody.

zeznania świadka

M. D. (2)

– w części

Za wyjątkiem mechanizmu działania oskarżonego, zeznania świadka w odniesieniu do szczegółów zdarzenia są częściowo wewnętrznie sprzecznie i nielogiczne, co osłabia ich wiarygodność.

Świadek podaje np. sprzeczne informacje co do tego, czy zaszła interakcja między rodzicami; czy rozmawiała na temat uszkodzeń z matką; czy były później widoczne uszkodzenia. Ponadto, zasłania się niepamięcią, która nie znajduje uzasadnienia w kontekście przestrzennym i czasowym zajścia, np. nie opisuje swojego zachowania podczas zajścia (nie wie, czy wychodziła z auta, jak znalazła się na tarasie, czy wchodziła w jakieś interakcje), nie zapamiętała innych osób (nie wie czy było rodzeństwo, nie wie kiedy pojawił się wuja). Z samego tylko nagrania na k. 17 wynika, że musiała widzieć i słyszeć znacznie więcej niż deklaruje. Przede wszystkim świadek zeznaje nielogicznie w kluczowym fragmencie, gdy podaje, że nie widziała co działo się przy klamce, by chwilę później zeznać, że klamka na pewno nie wypadła, a linka nie zerwała się, ani nie zsunęła się na ziemię („bo bym to widziała”), a jedocześnie dalej utrzymując, że cały czas nie patrzyła.

Taka treść zeznań w powiazaniu z zachowaniem pozawerbalnym (płacz) daje podstawy do zaaprobowania wniosków biegłej psycholog uczestniczącej w przesłuchaniu, że małoletnia zeznaje wymijająco, zasłania się niepamięcią bądź nawet wypiera pewne szczegóły, stosując mechanizm obronny w konflikcie lojalnościowym wobec rodziców, przed jakim została postawiona. O uwikłaniu dzieci w konflikt małżeński świadczą zresztą także nagrania dostarczone przez obronę (k. 131). Wobec tego w tej części zeznaniom należało odmówić wiarygodności.

1.1.1.

zeznania świadka E. K. (1) – w części

Zeznania świadka E. K. (1) w zakresie mechanizmu i zakresu uszkodzeń nie mogą stanowić samodzielnej podstawy ustaleń faktycznych w sprawie. Świadek podaje bowiem ogólnie, że doszło do siłowego przełamania zabezpieczeń garażu (zamka, wkładki) i uszkodzenia w obrębie tych elementów. Powyższe nie ma zakotwiczenia w innych dowodach (żaden dowód nie wskazuje na uszkodzenie zamka). Ponieważ świadek zeznaje przy tym w sposób probabilistyczny („wydaje mi się”, „nie jestem w stanie opowiedzieć w jaki sposób”, „coś było uszkodzone”) takie zeznania nie stanowią wartościowego materiału dowodowego. Świadek nie zapamiętał z relacji stron charakterystycznego elementu zajścia (ciągnięcia za linę przyczepioną do auta i klamki furtki), co jest detalem dość osobliwym, wyróżniającym zajście na tle innych interwencji. Powyższe osłabia tym bardziej zaufanie do tej części zeznań, która nie ma umocowania w innych dowodach. Uzasadniony jest wniosek, że świadek zapamiętał i zrelacjonował jedynie swoje ogólne wrażenie co do siłowego sposobu pokonywania zabezpieczeń i powiązanych z tym uszkodzeń zlokalizowanych w obrębie drzwi bramy.

1.1.1.

zeznania świadka A. P.

Świadek zeznawał co do prac wykończeniowych, niewiązanych z działaniem oskarżonego (tak: zeznania pokrzywdzonej).

1.1.1.

nagranie k. 131

Nie dotyczy bezpośrednio czynu zarzucanego oskarżonemu.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

1

M. D. (1)

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Oskarżony dopuścił się występku z art. 288 § 1 k.k., polegającego na umyślnym uszkadzaniu cudzej rzeczy. Pokrzywdzona złożyła wniosek o ściganie (art. 288 § 4 k.k.).

Brama garażowa jest częścią budynku gospodarczego, a ten – częścią składową nieruchomości, co wynika z reguł prawa cywilnego (por. np. wyrok SA Katowice, z dnia 26.04.2016 r., I ACa 1126/15, wyrok WSA W-wa, z dnia 24.12018 r., III SA/Wa 654/17). W chwili czynu nieruchomość w C. stanowiła przedmiot majątku wspólnego oskarżonego i pokrzywdzonej. Pokrzywdzona z własnych środków (między stronami istnieje rozdzielność majątkowa) poczyniła nakład na rzecz wspólną – wymieniła bramę drewnianą na metalową. Z tą chwilą brama stała się częścią składową nieruchomości wspólnej. Wobec tego oskarżony uszkodził rzecz będącą przedmiotem współwłasności. Jest to rzecz nie będąca jego wyłączną własnością – czego ma pełną świadomość, tocząc o podział tego majątku proces.

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie spójnie podkreśla się, że przedmiotem czynności wykonawczej przestępstwa zniszczenia mienia może być rzecz stanowiąca współwłasność sprawcy oraz innej osoby, bowiem dla każdego ze współwłaścicieli, który działa wobec niej w sposób sprzeczny z prawem, przedmiot ten traktowany jest jako „cudzy”, gdyż nie stanowi jego wyłącznej własności (tak. np. M. Dąbrowska- Kardas (w:) Kodeks karny. Część szczególna Tom III, Komentarz do art. 288 KK, teza 50, wyrok SN z dnia 9.4. 1997 r., III KKN 241/96, wyrok SA Katowice, 16.06.2005 r., II AKa 179/05). Jeśli więc oskarżony zdecydował się na uszkodzenie rzeczy wchodzącej w skład majątku wspólnego, to zachowanie takie podjęte zostało wobec rzeczy „cudzej”- nie stanowiącej wyłącznej własności oskarżonego (por. analogiczny stan faktyczny z uszkodzeniem przez jednego z małżonków klamki do drzwi mieszkania objętego wspólnością majątkową - wyrok SO Wrocław z dnia 9.10.2013 r., IV Ka 671/13).

Wbrew argumentom obrony, nie ma znaczenia dla ustalenia sprawstwa okoliczność, czy oskarżony był uprawniony do korzystania z garażu. Podkreślić wszak należy, że jeśli nawet pokrzywdzona bezpodstawnie ograniczała oskarżonego w dostępie do budynku gospodarczego (garażowego), to jego obowiązkiem było podjęcie właściwych w takiej sytuacji kroków prawnych, nie zaś bezprawne uszkadzanie bramy prowadzącej do tego pomieszczenia. Działanie takie w oczywisty sposób naruszało obowiązujący porządek prawny, wyczerpując znamiona zarzucanego oskarżonemu czynu zabronionego.

Oskarżony działał umyślnie. Zaznaczyć należy, że zamiaru nie należy identyfikować z wyrażającym określonego rodzaju emocje pragnieniem jego popełnienia, ani uzależniać od wystąpienia szczególnego rodzaju motywacji. Użyty w art. 9 § 1 k.k. zwrot "chce" wcale nie jest równoznaczny ze zwrotem "pragnie". Sprawca "chce" popełnić czyn nie tylko wtedy, gdy pragnie realizacji znamion i gdy następstwa czynu są dlań pożądane, ale również wtedy, gdy realizację znamion wyobraża sobie jako konieczny, choć obojętny lub nawet niepożądany skutek swego zachowania (wyrok SN z dnia 2 czerwca 2003 r., II KK 232/02, LEX nr 78373).

Zamiaru nie należy zatem utożsamiać z chęcią czy pragnieniem. Niekiedy sprawca dąży do zupełnie innego skutku – jego chce, pragnie (tu: oskarżony dążył do przedostania się do wnętrza garażu), ale po drodze nieuchronne jest też inne następstwo jego zachowania, czego jest w pełni świadomy (tu: uszkodzenie mienie). W analizowanym wypadku oskarżony musiał pokonać przeszkodę w postaci bramy garażowej, chcąc osiągnąć swój cel. Działał na konstrukcję bramy ze znaczną siłą, wykorzystując do tego pojazd mechaniczny i siłę wygenerowaną przez ruch pojazdu. Oskarżony rozpoznał ten kontekst sytuacyjny, w którym działał. Zachowanie takie ponawiał. Nie był to wiec przypadkowy czy niesterowany wolą ruch. W płaszczyźnie intelektualnej miał zatem świadomość, że jego zachowanie doprowadzić musi w konsekwencji do uszkodzenia rzeczy. Rozumowanie takie nie przekracza bowiem możliwości intelektualnych przeciętego człowieka. Dla przyjęcia odpowiedzialności za przestępstwo z art. 288 § 1 k.k. nie musiał w detalach wyobrażać sobie jakie konkretnie uszkodzenia spowoduje (por. postan. SN z 08.11.2012 r., III KK 329/12). Okoliczności zajścia, w tym zdeterminowanie, by przedostać się do wnętrza garażu, także wskazują, że spowodowanie na tej drodze uszkodzeń bramy garażowej obejmował swoim zamiarem (w rozumieniu art. 9 § 1 k.k.)

W rezultacie działań oskarżonego została naruszona substancja (integralność) rzeczy; powstał defekt bramy (odkształcenia, wygięcia - jak w stanie faktycznym). Walory użytkowe (funkcjonalne) rzeczy także zostały istotnie ograniczone (otwarcie nie było możliwe za pomocą klamki, tylko przy wykorzystaniu klucza trzymanego w odpowiedniej pozycji; wygięta furtka nie dolegała do płaszczyzny bramy).

Szkoda (wyrażona kosztem przywrócenia rzeczy do stanu sprzed popełnienia czynu zabronionego) przekraczała wartość progową dla przestępstw. Nie można zgodzić się z konkluzją jakoby o wysokości szkody miała świadczyć wartość uszkodzonych elementów składowych, np. klamki. Jest oczywiste, że wartość rzeczy nie zawsze jest tożsama z wysokością szkody, którą wyrządza się na skutek jej uszkodzenia. Aby przywrócić funkcjonalność furtki (a szerzej bramy), konieczne są prace naprawcze, a ich koszt wynosi znacznie powyżej wartości progowej (por. przy ocenie opinii – sekcja 2.1.).

Reasumując, Sąd przypisał oskarżonemu zarzucany w akcie oskarżenia czyn, uzupełniając jedynie opis czynu w zakresie uszkodzeń, wartości szkody oraz stosunków własnościowych do rzeczy.

Okoliczności przedmiotowo-podmiotowe czynu (omówione szerzej w pkt 4 uzasadnienia) wykluczały możliwości przyjęcia wypadku mniejszej wagi.

☐

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

M. D. (1)

1

1

na niekorzyść:

- działanie w obecności rodziny,

- charakter działań (3-krotne powtórzenie, użyte narzędzie, dziecko w samochodzie),

- stopień uszkodzeń (dot. istotnego z punktu funkcjonalności elementu bramy)

- postać zamiaru (bezpośredni)

- naruszenie podstawowych i oczywistych zasad współżycia społecznego

na korzyść:

- w odniesieniu do mienia będącego przedmiotem współwłasności,

- wysokość szkody (niewygórowana; dotykająca mienia wspólnego, o mniejszym znaczeniu gospodarczym)

- na terenie prywatnym, niepublicznie

- działanie nieplanowane, pod wpływem impulsu, dyktowane subiektywnym poczuciem pokrzywdzenia, w przebiegu konfliktu małżeńskiego m.in. o majątek wspólny

- oskarżony niekarany, pracuje, prawidłowo funkcjonuje zawodowo i w rodzinie; warunki osobiste (zdrowotne).

Sumarycznie oceniany stopień winy i społeczna szkodliwość czynu oraz cele z zakresu prewencji indywidualnej i generalnej wskazywały na potrzebę zastosowania wobec oskarżonego sankcji o niewielkiej dolegliwości, przy wykorzystaniu art. 37a k.k.

Uznać należy, że wobec osoby dotychczas niekaranej, sankcja najłagodniejszego rodzaju (grzywna) i wysokości dalekiej od górnej granicy zagrożenia, spełni pokładane w niej cele.

Jednocześnie sposób działania, o dość dużym natężeniu złej woli (uporu), nie liczenie się z niczym, tj. kontynuowanie działań mimo sprzeciwu, nagrywania; działanie w obecności rodziny, w tym córki będącej w pojeździe użytym jako narzędzie – są to te okoliczności, które zaważyły na uznaniu, że nie zachodzą przesłanki do zastosowania instytucji probacji (art. 66 k.k.).

W kontekście stopnia winy i społecznej szkodliwości oraz warunków osobistych (stopnia skonfliktowania) nie można uznać, że byłaby to wystarczająca reakcja dla zapobieżenia podobnym czynom w przyszłości. Cele z zakresu indywidualnego oddziaływania, ale także generalnego, wymagają wymierzenia kary choćby o niewielkiej dolegliwości, tak, aby była to skuteczna przestroga na przyszłość dla sprawcy i dla otoczenia. Nastoletnia córka stron była świadkiem zdarzenia; otrzymała wysoce niewychowawczy wzorzec postępowania. Nie powinna pozostawać w przekonaniu o bezkarności podobnych czynów.

Wysokość stawki dziennej jest adekwatna do okoliczności wskazanych w treści art. 33 § 3 k.k. – przeciętna sytuacja materialna oskarżonego uzasadniała nieznaczne odstępstwo od stawki minimalnej.

5.  Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6.  inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

Z brzmienia art. 618 § 2 k.p.c. w zw. z art. 688 k.p.c. i 567 §3 k.p.c. wynika, że z chwilą wszczęcia postępowania o podział majątku wspólnego nie mogą się toczyć odrębne postępowania o roszczenia pomiędzy małżonkami z tytułu posiadania poszczególnych przedmiotów wchodzących w skład majątku wspólnego i innych wydatków z majątku wspólnego na majątek osobisty oraz z majątku osobistego na majątek wspólny. Wszelkie rozliczenia nakładów, kosztów, pożytków – zarówno tych poczynionych jeszcze w czasie trwania małżeństwa, jak i po ustaniu wspólności majątkowych - następuje w postępowaniu o podział majątku wspólnego, gdzie sąd rozstrzyga kompleksowo o tych roszczeniach.

Roszczeniem takim jest też wierzytelność, która powstała po stronie oskarżycielki posiłkowej w związku z przedmiotem niniejszego procesu. Wobec tego na podstawie art. 415 § 1 zd. 2 k.p.k. nie orzeczono o obowiązku naprawienia szkody, skoro proces o podział majątku wspólnego jest w toku (I Ns 676/18).

Por. wyrok SA Katowice 24.02.2012, II AKa 17/12 i cyt. tam orzeczenia.

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2-3

Koszty procesu, zgodnie z regułą, ponosi oskarżony, wobec których zapadł wyrok skazujący.

Na koszty należne Skarbowi Państwa składały się wydatki (wynagrodzenia biegłych, karta karna, ryczałt za doręczenia) oraz opłata od kary.

Na koszty należne oskarżycielce posiłkowej składały się wydatki związane z ustanowieniem pełnomocnika wg stawek z cyt. rozporządzenia (stosownie do etapu wstąpienia do sprawy i ilości rozpraw z udziałem pełnomocnika).

7.  Podpis

Sędzia Anna Filipiak

22.01.2021