Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 145/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 27 stycznia 2020 r., sygn. XII K 57/19.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp. 1

Zarzut obrazy prawa procesowego

1.  art. 7 kpk poprzez dowolną ocenę dowodów przemawiających na korzyść oskarżonego A. W. (1) :

- z zeznań świadka P. M., którym niezasadnie dano wiarę,

- z zeznań J. A., A. Z. i M. D. poprzez ich częściowe jedynie uwzględnienie,

- z wyjaśnień oskarżonego A. W. (1) i Ł. A. poprzez odmówienie im wiary,

- przyjęcie połączeń na podstawie danych od operatorów komórkowych i notatek urzędowych w sytuacji, gdy w aktach brak protokołów oględzin, a zatem z naruszeniem art. 207 § 1 kpk w zw. z art. 143 § 1 pkt 3 kpk.

2.  art. 177 § 1 kk w zw. za art. 167 kpk poprzez zaniechanie przesłuchania A. W. (2) na okoliczność wiedzy oskarżonego A. W. (1) o okolicznościach zarzucanego jemu czynu,

3.  art. 172 kpk w zw. z art. 167 kpk poprzez zaniechanie konfrontacji pomiędzy oskarżonymi oraz pomiędzy każdym z oskarżonych a P. M. co do wiedzy oskarżonego W. o czynnościach podejmowanych przez A. W. (2) i P. M.

4.  art. 5 § 2 kpk poprzez jego niezastosowanie.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny 4

☒ niezasadne 1,2,3

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1 i 4

Zarzut przekroczenia przez Sąd orzekający ram swobody ocen dowodowych jest bezzasadny, a jego skonstruowanie w oparciu o twierdzenie, iż Sąd odtwarzając fakty nie uwzględnił wszystkich okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego, wydaje się wynikać z braku rozróżnienia pomiędzy pojęciem oceny dowodów a logiką wnioskowania w oparciu o nie. O ile bowiem odmówienie wiary dowodom dla oskarżonego niekorzystnym można kwestionować w oparciu o zarzut obrazy art. 7 kpk, to taki zarzut w żaden sposób nie da się pogodzić z jednoczesnym zarzutem obrazy art. 5 § 2 kpk.

Reguła in dubio pro reo nie może być postrzegana jako dyktat przyznania waloru wiarygodności dowodom korzystnym nad niekorzystnymi i rekonstruowania faktów w oparciu o te pierwsze. W badanych realiach Sąd I instancji nie naruszył przepisu art. 5 § 2 kpk podczas oceny dowodów, natomiast zgodzić należy się ze skarżącym, że w procesie wnioskowania na ich podstawie o faktach, doszło do ich nadinterpretacji, co jednak stanowiło wynik błędu, o jakim mowa w art. 438 pkt 3 kpk, a nie obiektywnej niemożności wyeliminowania konkurencyjnych wersji, o czym w dalszej części uzasadnienia.

Nie można zgodzić się ze skarżącym, jakoby Sąd Okręgowy nieprawidłowo przyznał walor wiarygodności zeznaniom P. M., skoro – wbrew twierdzeniom autora apelacji – świadek ten prezentował w swoich depozycjach konsekwentną i stanowczą wersję, która nie koliduje ze wskazaniami wiedzy, logicznego rozumowania i życiowego doświadczenia, a nade wszystko znajduje potwierdzenie w innych dowodach.

Świadek P. M. już w pierwszych zeznaniach opisał obu oskarżonych, w tym A. W. (1), którego znał pod pseudonimem (...) i określał mianem „nagabywacza” (k. 258-259, „ to taki nagabywacz”), rozpoznał go podczas okazania na fotografii (k. 372), co potwierdził na rozprawie w dniu 9 maja 2019 r. Świadek stanowczo utrzymywał również, że mężczyźni wzajemnie zwracali się do siebie imionami A. i konkretyzował ich role, nadając oskarżonemu W. tę mniej doniosłą, jako pośrednika pomiędzy świadkiem a A. W. (2).

Zeznania P. M. pozostają w koherencji z wynikami oględzin należącego do niego telefonu i billingami połączeń, które we wzajemnym powiązaniu nie pozostawiają marginesu na wątpliwości, iż świadek w swojej telefonicznej książce adresowej zapisany miał numer oskarżonego, wykorzystując go do wzajemnych kontaktów. Z kolei fakt, że książka adresowa A. W. (1) zawierała numer A. W. (2), a uzyskane dane teleinformatyczne wykazały liczne połączenia pomiędzy nimi, świadczące o ich znajomości i kontaktach, potwierdza zeznania świadka, iż oskarżeni współpracowali w związku z zarzucanym im przestępstwem.

Wynikający z billingów telefonicznych fakt ponad 170 połączeń pomiędzy numerami obu oskarżonych w okresie nieznacznie przekraczającym jeden miesiąc (od 24 października 2017 r. do 2 grudnia 2017 r.), a także aż 13 połączeń pomiędzy numerami oskarżonego W. i świadka M. tylko w dniach 25-26 października 2018 r. i kolejnych kilkunastu w listopadzie 2017 r., potwierdza zeznania świadka, przecząc jednocześnie wersji oskarżonego, jakoby nie znał żadnej z tych osób.

Odwoływanie się przez skarżącego do sprzeczności zeznań świadka P. M. z treścią notatki służbowej z jego rozpytania, jest argumentem nie tylko gołosłownym, ale też całkowicie chybionym. Skarżący nie tylko bowiem nie wykazał żadnej sprzeczności w relacji świadka, która miałaby stąd wynikać, ale też nie miał realnej możliwości uczynić tego na podstawie służbowych zapisków, wszak te zgodnie z art. 174 kpk nie mogą zastępować zeznań, którym walor dowodu podlegającego ocenie Sądu, nadaje dopiero ich złożenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za zeznawanie nieprawdy i zatajanie prawdy (bądź po odebraniu przyrzeczenia).

W kontekście oceny wiarygodności zeznań świadka M. i wyjaśnień oskarżonego W. przypomnieć wypada i to, że na wniosek obrońcy przesłuchano na rozprawie głównej świadka E. M., której relacja - wedle tezy dowodowej - miała wykazać, że oskarżony udostępniał świadkowi telefon, co miało uzasadniać połączenia z jego aparatu z numerem A. W. (2), czemu świadek jednak stanowczo zaprzeczyła, zapewniając, że P. M. widzi pierwszy raz, a gdyby jej konkubent użyczał komukolwiek telefonu, to zapewne zauważyła by jego brak (k. 814 verte).

Okoliczność, iż relacje J. A. (poprzednio M.), A. Z. i M. D. nie posłużyły Sądowi I instancji bezpośrednio do ustalenia zachowania oskarżonego A. W. (1) w zakresie zarzucanego jemu czynu, bowiem żadnej z tych osób nie był on znany, czyni zarzut oceny ich zeznań z obrazą art. 7 kpk wręcz abstrakcyjnym.

Niemniej, mając na uwadze, że zanim pieniądze pochodzące z przestępstwa oszustwa popełnionego w dniu 18 października 2019 r. na szkodę A. H. trafiły na rachunek założony przez P. M., jak też przez J. M. (obecnie A.), zostały wcześniej przelane na rachunki założone przez A. Z. oraz przez M. D., relacje wskazanych wyżej świadków były miarodajne dla ogolnego zrekonstruowania sposobu postępowania z korzyściami uzyskanymi z przestępstwa oszustwa.

Dla porządku przypomnieć należy jednak pierwotną wersję zeznań J. A., iż została zwerbowana w charakterze tzw. „słupa” do założenia i udostępnienia rachunku bankowego przez mężczyznę o imieniu A., którą uzupełniła dopiero na rozprawie, twierdząc, że według jej męża nazywał się on K.. Ł. A. zapewniał z kolei, że nie słyszał nigdy o takiej osobie, a do założenia rachunku miał ich nakłonić niejaki M.. Niemniej, pomimo widocznych sprzeczności zeznań małżonków A., żadna z tych osób nie obciążała oskarżonego, a Sąd I instancji nie wywodził z ich relacji jego zawinienia.

Natomiast w pełni racjonalne jest przyjęcie depozycji świadków J. A., A. Z. i M. D., jako pomocnych do odtworzenia modus operandi, wszak ich powiązanie ze środkami pochodzącymi z przestępstwa na szkodę A. H. jawi się oczywistym, jeśli zważyć na odtworzone transfery wyłudzonych od pokrzywdzonego środków oraz fakt, że A. Z. został zwerbowany przez T. O., który nie tylko miał zapisane w swoim telefonie numery do obu oskarżonych, ale również jego numer, jak i numer jego konkubiny G. P., łączyły się z numerem A. W. (2) (jakkolwiek świadek O. nie potrafił jednoznacznie wytłumaczyć posiadania tych numerów, to wyraził przypuszczenie, iż „ może to są te osoby, co zlecały mi poszukiwanie osób, żeby zakładały konta” - k. 332).

Niezasadny pozostaje przy tym zarzut braku protokołów oględzin danych uzyskanych od operatorów komórkowych i notatek urzędowych. Przede wszystkim, pomimo wskazania w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku na notatki służbowe, jako podstawę dowodową, Sąd Okręgowy nie ustalił takich faktów, które jednocześnie nie wynikałyby z dowodów, w tym zwłaszcza informacji przekazanych przez operatorów telefonii komórkowej z billingami włącznie, których treść została w notatkach podsumowana, a i skarżący nie przytoczył żadnego przykładu na poparcie przeciwnej tezy. Natomiast wskazania abonentów i wykazy połączeń stanowią samoistne dowody podlegające ocenie, które nie wymagają oględzin, a w konsekwencji również protokolarnego udokumentowania przeprowadzenia takiej czynności, co zarzut obrazy art. 207 § 1 kpk w zw. z art. 143 § 1 pkt 3 kpk czyni oczywiście bezzasadnym. Wypada przy tym zauważyć, że przepis art. 207 § 1 kpk nie zawiera bezwzględnego nakazu, a jedynie uzależnia przeprowadzenie oględzin od zaistnienia takiej potrzeby („w razie potrzeby dokonuje się oględzin miejsca, osoby lub rzeczy”). Skarżący nie wykazał tymczasem uzasadnienia dla dokonania oględzin dokumentów, które zostały zabezpieczone i zalegają w aktach sprawy, a żadne obiektywne kryteria również go nie dostarczają.

Ad. 2

Za chybiony musi zostać uznany również zarzut obrazy art. 177 § 1 kk w zw. z art. 167 kpk poprzez zaniechanie przesłuchania A. W. (2) celem ustalenia wiedzy oskarżonego A. W. (1) o okolicznościach zarzucanego jemu czynu, skoro oskarżony A. W. (2) już na etapie postępowania przygotowawczego nie przyznał się do czynu, którego popełnienie wspólnie i w porozumieniu z A. W. (1) zostało mu zarzucone i odmówił złożenia wyjaśnień w sprawie.

Ad. 3

Oczywiście bezzasadny jest także zarzut obrazy art. 172 kpk w zw. z art. 167 kpk poprzez zaniechanie konfrontacji pomiędzy oskarżonymi, w sytuacji, gdy oskarżony A. W. (2) od początku zadeklarował skorzystanie z prawa do odmowy złożenia wyjaśnień i ich nie złożył, zaś A. W. (1) odmówił ich złożenia na rozprawie (k. 661). Pomijając nawet, że przepis art. 172 kpk jedynie umożliwia przeprowadzenie konfrontacji, nie czyniąc jej bynajmniej obligatoryjną i pozostawiając ocenę zasadności takiej czynności Sądowi, nie sposób ustalić, jak miałaby przebiegać konfrontacja pomiędzy oskarżonymi odmawiającymi złożenia wyjaśnień .

Lp.2

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, który mógł mieć wpływ na jego treść poprzez przyjęcie, że A. W. (1):

1.  zaproponował P. M. zarobienie pieniędzy w zamian za założenie rachunku, podczas, gdy polecił go założyć A. W. (2),

2.  jest osobą zdemoralizowaną i nie przestrzega porządku prawnego,

3.  działał w zamiarze ewentualnym pomocnictwa do czynu z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk. W zw. z art. 12 kk, gdy z dowodów nie wynika, aby obejmował okoliczności takiego przestępstwa swoim zamiarem i miał jakąkolwiek wiedzę o przestępstwie popełnionym na szkodę A. H..

☒ zasadny 3

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny 1 i 2

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1

Ustalenie, iż to oskarżony zaproponował świadkowi P. M. założenie rachunku w zamian za wynagrodzenie znajduje umocowanie w wiarygodnych zeznaniach świadka, który wprost tak stwierdził (k. 372), jednoznacznie określając oskarżonego mianem „nagabywacza”. Świadek klarownie nadto zeznał, iż to A. W. (1) zapoznał go z A. W. (2) (pseudonim (...)) właśnie w celu założenia rachunku bankowego i chociaż świadek konsekwentnie twierdził, że szczegóły operacji omawiał już z drugim z oskarżonych, to jednocześnie stanowczo wskazywał, iż kontakt z nim miał wyłącznie przez A. W. (1) („ Ja nie posiadam na niego żadnych namiarów, on zawsze ze mną się kontaktował przez (...) ”- k. 259), który go zwerbował obietnicą zarobku. Świadek jednoznacznie odnosił swoje relacje dotyczące nakłaniania go do założenia konta bankowego do obydwu oskarżonych, podnosząc m.in., że obaj zapewniali go o legalności procederu.

Ad. 2

Nie sposób zasadnie kwestionować racjonalność konstatacji Sądu I instancji odnośnie demoralizacji oskarżonego i nieprzestrzegania przez niego porządku prawnego, skoro sam fakt wielokrotnej, powtarzalnej karalności A. W. (1), w tym powrotności do przestępstwa w warunkach recydywy z art. 64 § 1 kk w związku z uprzednim skazaniem za wyłudzenie kredytu na podstawie fałszywego zaświadczenia o zarobkach o zatrudnieniu, dostatecznie o tym świadczy.

Powyższe okoliczności, jak też brak jakiejkolwiek życiowej stabilizacji, miejsca stałego pobytu oraz legalnego źródła utrzymania, obrazuje taki dotychczasowy sposób życia oskarżonego, który wedle obiektywnych kryteriów stwarzał asumpt do wyprowadzenia przez Sąd I instancji wniosków, które skarżący polemicznie kontestuje.

Ad. 3

W świetle całokształtu okoliczności ujawnionych w sprawie oczywiście trafne jest ustalenie współpracy pomiędzy A. W. (1) a A. W. (2), o czym - obok zeznań świadka P. M. - świadczy częstotliwość połączeń telefonicznych pomiędzy oskarżonymi. Czym innym pozostaje natomiast zakres tej współpracy.

Wiarygodne dowody dostarczyły podstaw do przyjęcia, iż to oskarżony W. zaproponował P. M. założenie rachunku za opłatą oraz, że pośredniczył we wszystkich kontaktach pomiędzy nim a A. W. (2), zaś wskazania wiedzy, logicznego rozumowania i życiowego doświadczenia nakazują z ujawnionych okoliczności wyprowadzić wniosek, że oskarżony miał świadomość przeznaczenia tego rachunku do zdeponowania środków pochodzących z przestępstwa celem uczynienia ich niedostępnymi dla osoby uprawnionej. W przeciwnym wszak razie nie byłoby żadnego powodu inwestowania w usługi „słupa” w zamian za założenie rachunku i udostępnienie narzędzi do jego obsługi. Wskazać również wypada, że jest to proceder na tyle już powszechnie znany, iż nieprzekonujące byłoby tłumaczenie się niewiedzą w tym zakresie przez osobę, której poczytalność nie budzi wątpliwości.

Taki stan rzeczy nie decyduje natomiast, a nawet nie uprawnia, do przypisania oskarżonemu A. W. (1) pomocnictwa do przestępstwa oszustwa, wszak to wymagałoby wykazania, że nakłaniając P. M. do założenia rachunku bankowego, który zostanie wykorzystany na określonych przez A. W. (2) zasadach do przelania środków pochodzących z przestępstwa, obejmował on swoją świadomością, że pomaga w popełnieniu czynu o skonkretyzowanej prawnej charakterystyce. Tymczasem rację należy przyznać skarżącemu, że ujawnione dowody nie pozwalają na taką konkluzję.

Trzeba wszak dostrzec, że z relacji świadka M., stanowiących zasadnicze źródło wiedzy o zachowaniu oskarżonego w ramach zarzucanego jemu czynu wynika, że to wyłącznie oskarżony W. zajmował się bezpośrednio czynnościami związanymi z założeniem rachunku(„ znał się na wszystkich kruczkach bankowych, on jeździł ze mną po bankach i pomagał mi założyć konto na moje dane”) , przejął od świadka wydaną do konta dokumentację, a także opłacał jego aktywność na tym polu. A. W. (1) świadek postrzegał jedynie jako „nagabywacza”, którego rola sprowadziła się do wytypowania odpowiedniego kandydata na tzw. „słupa”, nakłonienia go do założenia rachunku pod dyktando (...) i następnie zapewniania im kontaktu. Świadek M. stwierdził nawet odnośnie A. W. (1): „ On był chyba w takiej samej sytuacji jak ja, on był też słupem” (661 verte), gdy A. W. (2) przypisywał z kolei zasadniczy wkład w realizację podjętych operacji.

To również A. W. (2) pozostawał w telefonicznym kontakcie z T. O. i G. P., którzy zostali prawomocnie skazani za dokonanie w dniu 18 października 2017 r. przestępstwa oszustwa co do mienia znacznej wartości na szkodę A. H..

O ile zatem istnieją dowody wskazujące na bezpośrednie, aktywne powiązania oskarżonego W. ze sprawcami przestępstwa oszustwa, z którego środki zostały przetransferowane na rachunek założony przez świadka M., jak również zachodzą okoliczności świadczące o jego bezpośrednim dostępnie do wyłudzonych środków (nie przesądzając karnoprawnej oceny takiego stanu rzecz), o tyle Sąd I instancji nie ustalił takich z nimi powiązań oskarżonego A. W. (1), ani też nie dysponował żadnymi dowodami potwierdzającymi jego wiedzę w zakresie charakteru i okoliczności tego konkretnego czynu.

Tym samym rację ma autor apelacji, że żaden dowód nie wskazywał, aby oskarżony W. miał świadomość konkretnego przestępstwa, mającego stanowić źródło pochodzenia środków zdeponowanych na rachunku zwerbowanego przez niego „słupa”, a ich suma nie pozwala wykluczyć, że sam był jedynie niewtajemniczonym w szczegóły tzw. „naganiaczem”.

Oskarżonemu A. W. (1), w oparciu o całokształt okoliczności ujawnionych w sprawie można zatem w ramach zarzucanego czynu przypisać jedynie świadomość, że przedmiotowy rachunek bankowy posłuży do zdeponowania środków pochodzących z przestępstwa, ale o charakterystyce temu oskarżonemu nieznanej.

Jakkolwiek można snuć dalej idące domysły co do powiązań oskarżonego z przestępstwem oszustwa, czy jego sprawcami, czy też domniemywać, że pewne informacje mógł mu przekazać A. W. (2) który musiał mieć kontakt z beneficjentami korzyści z oszustwa, skoro miał bezpośredni dostęp do pochodzących zeń środków, to nie przekładają się one na fakty znajdując umocowanie w całokształcie okoliczności ujawnionych na rozprawie z wykorzystaniem dostępnych środków poznawczych.

Trzeba wreszcie podnieść i to, czego obrońca oskarżonego nie dostrzegł w apelacji, że w orzecznictwie nie ma wątpliwości, iż opis czynu mającego postać zjawiskową pomocnictwa (art. 18 § 3 kk), powinien zawierać wszystkie znamiona typu czynu zabronionego popełnianego w formie sprawczej, do którego popełnienia udzielono pomocy, nie wyłączając znamion należących do strony podmiotowej. W sytuacji, gdy przypisuje się pomocnictwo do oszustwa, wymóg ten obejmuje zawarcie w opisie czynu przypisanego znamienia kierunkowego w postaci działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej; oczywiście niekoniecznie po stronie pomocnika, ale koniecznie po stronie osoby, której udzielana jest pomoc do oszustwa (vide: postanowienie SN z dnia 19 września 2019 r., IV KK 495/19, OSNK 2019/10/63).

Tymczasem opis czynu przypisanego A. W. (1) w zaskarżonym wyroku tego znamienia strony podmiotowej (działania przynajmniej sprawców oszustwa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej) nie zawiera, co przy wniesieniu środka odwoławczego wyłącznie na korzyść oskarżonego, uniemożliwiało uzupełnienie przez Sąd odwoławczy zdekompletowanych znamion przestępstwa, które finalnie nie odpowiadały przyjętej w wyroku kwalifikacji prawnej czynu.

Powyższe okoliczności skutkowały zmianą zaskarżonego wyroku poprzez przyjęcie, że oskarżony A. W. (1) zachowaniem ujętym w opisie czynu przypisanego zrealizował znamiona przestępstwa z art. 291 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk, pomagając do ukrycia pieniędzy pochodzących z przestępstwa.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Skoro zachowania odzwierciedlone w opisie czynu znajdują umocowanie w obdarzonych wiarą dowodach i realizują znamiona przestępstwa, to brak jest podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku co do istoty poprzez uniewinnienie oskarżonego.

Wobec zaś braku także przesłanek z art. 437 § 2 kpk in fine, bezpodstawne byłoby uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Lp.3

Obraza prawa materialnego

Art. 46 § 1 kk poprzez jego błędne zastosowanie i nałożenie obowiązku solidarnego, częściowego naprawienia szkody na rzecz A. H. w kwocie 90.000 zł, gdy pomiędzy przestępstwem a szkodą brak jest związku przyczynowo-skutkowego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W ocenie Sądu Apelacyjnego zarzut jawi się niezasadnym, nawet przy zmienionej kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu i przyjęciu, że zrealizował on znamiona paserstwa, pomagając do ukrycia środków pochodzących z przestępstwa.

Zachowanie oskarżonego umożliwiło wszak sprawcom głównym oszustwa ukrycie łupu, a w konsekwencji skuteczne osiągnięcie celu ich działania. Transfer środków w łącznej kwocie 90.000 zł na - założony i kontrolowany z bezpośrednim udziałem oskarżonego – rachunek P. M. sprawił, że w wyniku wykorzystania udostępnionych przez świadka danych do rachunku, pieniądze w powyższej kwocie zostały wypłacone i nie mogły zostać odzyskane przez pokrzywdzonego A. H..

Tym samym skierowane przeciwko mieniu działanie oskarżonego, wywołało bezpośrednie pokrzywdzenie A. H..

O ile zatem, w przypadku przyjęcia pomocnictwa do oszustwa odpowiedzialność pomocnika za wyrządzoną przestępstwem szkodę jest bezsporna, o tyle w przypadku przestępstwa paserstwa ogranicza się ona do wartości uzyskanych z czynu zabronionego rzeczy w zakresie, w jakim nastąpiło ich przestępcze nabycie, pomoc do zbycia, przyjęcie albo pomoc do ukrycia.

W pełni podzielić należy bowiem zgodnie wyrażany w orzecznictwie Sądu Najwyższego i doktrynie pogląd, że w każdej sytuacji, gdy przedmiot przestępstwa paserstwa został uzyskany za pomocą przestępstwa przeciwko mieniu, przepis art. 291 § 1 kk chroni własność, a także inne prawa majątkowe, nawet gdy w pewnych sytuacjach ochrona ta może sięgać także w inne sfery porządku prawnego. W uchwale z dnia 26 czerwca 2014 r., I KZP 8/14, Sąd Najwyższy trafnie podkreślił, że utrata rzeczy przez właściciela nie skutkuje ustaniem prawa własności, wszak właścicielowi skradzionej rzeczy nadal przysługują opisane uprawnienia z art. 140 kc, co sprawia, że realizacja czynności wykonawczych z art. 291 § 1 kk narusza te uprawnienia. Skoro zaś realizacja zachowań polegających na nabyciu, pomocy w zbyciu, przyjęciu oraz pomocy w ukryciu rzeczy, łączy się z naruszeniem uprawnień przysługujących właścicielowi, wynikających z prawa własności, wszak te z gruntu ukierunkowane są na uniemożliwienie właścicielowi realizowania uprawnień właścicielskich, to tym samym bezpośrednio narusza prawo własności (vide: uchwała SN z 26 czerwca 2014 r., I KZP 8/14, OSNKW 2014/10/74; postanowienie SN z 9 maja 2019 r., III KK 89/18 M. Siwek: Glosa do wyroku SA w Katowicach z dnia 28 kwietnia 2011 r., II AKa 87/11, LEX/el. 2013).

Wniosek

O nieobciążanie oskarżonego obowiązkiem szkody

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec powyższych wskazań, gdy czyn oskarżonego rodzi odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę w zakresie środków pieniężnych w kwocie 90.000 zł, w ukryciu których A. W. (1) pomógł, co skutkowało pokrzywdzeniem właściciela, godząc w jego uprawnienia właścicielskie, to brak jest podstaw do zwalniania oskarżonego z obowiązku naprawienia szkody (solidarnie z oskarżonym W.), zwłaszcza wobec kompensacyjnego charakteru środka z art. 46 § 1 kk.

Jednocześnie trzeba mieć na uwadze doniosłość wychowawczego aspektu obowiązku naprawienia szkody, który nieraz lepiej, niż kara zasadnicza przekonuje sprawcę o nieopłacalności przestępstwa.

Lp.4

Zarzut rażącej niewspółmierności kary.

Poprzez orzeczenie rażąco surowej kary 4 lat pozbawienia wolności, jako tożsamej z orzeczoną wobec A. W. (2).

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut, wobec zmiany kwalifikacji prawnej czynu, a w konsekwencji podstawy wymiaru kary, stał się po części nieaktualny, skoro odnosi się do innej podstawy wymiaru kary. Niemniej skutecznie podniesiony zarzut błędnych ustaleń faktycznych, jak też pozostałe wskazane wyżej uchybienia, które łącznie legły u podstaw zmiany zaskarżonego wyroku, prowadzą do konkluzji, iż orzeczona w nim kara pozbawienia wolności w istocie jest nieadekwatna do rzeczywistego zawinienia oskarżonego i ładunku społecznej szkodliwości jego czynu, która wyraża się m.in. w sankcji przewidzianej za dany typ przestępstwa.

Niemniej Sąd I instancji należycie uwzględnił zarówno doniosłość roli oskarżonego w zwerbowaniu tzw. „słupa” dla potrzeb ukrycia na założonym w tym celu rachunku pochodzących z przestępstwa środków, jak i jego aktywność w każdorazowym zapewnianiu jego dostępności oskarżonemu W..

Nie poddając ocenie – wobec granic apelacji – orzeczenia o karze wymierzonej A. W. (2), Sąd Apelacyjny zwraca uwagę, iż skarżący nie dostrzega odpowiedzialności A. W. (1) w warunkach art. 64 § 1 kk, co dla wymiaru kary nie może pozostać obojętne, zwłaszcza, że dane o karalności wskazują, iż popełnianie przestępstw stało się elementem sposobu życia oskarżonego, który nie dość, że sam konsekwentnie narusza porządek prawny, to również nakłonił do tego P. M. (w nawiązaniu do argumentów apelacji wskazać należy, że kwestia odpowiedzialności świadka nie mieści się w granicach przedmiotowej skargi).

Należy mieć na względzie i to, że to właśnie działalność takich osób, jak oskarżony, zapewnia skuteczność działań sprawców przestępstw, z których bezpośrednio pochodził łup.

Wniosek

O wymierzenie oskarżonemu kary niższej niż orzeczona.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek okazał się zasadny, acz z przyczyn podyktowanych zmianą kwalifikacji prawnej czynu na łagodniejszą.

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. W. (3) kwotę 600 zł podwyższoną o 23 % stawki VAT za pomoc prawną udzieloną oskarżonemu w instancji odwoławczej, uwzględniając jednorazowe stawiennictwo obrońcy na rozprawie odwoławczej;

zwolniono oskarżonego od zapłaty kosztów sądowych za instancję odwoławczą, obciążając wydatkami Skarb Państwa – ze względu na charakter i rozmiar orzeczonej kary, wprowadzone do wykonania kary pozbawienia wolności orzeczone w innych sprawach oraz jego sytuację majątkową (brak stałego miejsca pobytu, majątku, legalnego źródła dochodów).

7.  PODPIS

Ewa Leszczyńska-Furtak Małgorzata Janicz Przemysław Filipkowski

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego A. W. (1)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

W całości co do tego oskarżonego

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana