UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VKa 587/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

0

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Białogardzie z dnia 07 sierpnia 2020 roku w sprawie o sygn. akt II K 359/19

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

rażącą niewspółmierność kary orzeczonej wobec I. J., polegającą na nie orzeczeniu za przypisany jej czyn kary grzywny, podczas gdy znaczny stopień społecznej szkodliwości jej czynu wyrażający się w rodzaju naruszonego przez nią dobra prawnego tj. życiu i zdrowiu człowieka, rozmiarze wyrządzonej szkody i okolicznościach jej działania a także wzgląd na prewencyjny i wychowawczy cel kary i społeczne jej oddziaływanie przemawiają za orzeczeniem względem I. J. obok orzeczonych kar, również kary grzywny /zarzut apelacji prokuratora/,

- rażącą niewspółmierność kary orzeczonej wobec A. K., polegającą na nie orzeczeniu za przypisany jej czyn kary grzywny, podczas gdy znaczny stopień społecznej szkodliwości jej czynu wyrażający się w rodzaju naruszonego przez nią dobra prawnego tj. życiu i zdrowiu człowieka, rozmiarze wyrządzonej szkody, a także wzgląd na prewencyjny i wychowawczy cel kary i społeczne jej oddziaływanie przemawiają za orzeczeniem względem A. K. obok orzeczonych kar, również kary grzywny /zarzut apelacji prokuratora/

- rażąco niska kwota zadośćuczynienia (k.993)

/zarzut apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego/.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Argumenty Sądu Rejonowego w Białogardzie zarówno teoretyczne z zakresu art. 53 § 1 k.k. jak i dotyczące uzasadnienia konkretnej kary wobec oskarżonych I. J. i A. K. zawarte w pisemnym uzasadnieniu wyroku w powiązaniu z argumentacją zawartą w uzasadnieniu postawionych zarzutów apelacyjnych o orzeczeniu wobec oskarżonych rażąco łagodnej kary - poprzez brak orzeczenia kar grzywien - nie uzasadniały zmiany wyroku w powołanym zakresie.

Podniesiony zarzut rażącej łagodności kary jest zasadny wtedy, gdy kara wprawdzie mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, ale nie uwzględnia w sposób właściwy okoliczności dotyczących sądowego ich wymiaru określonych w art. 53–56kk. Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem judykatury rażąca niewspółmierność kary występuje wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą, czyli zasłużoną (np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2017 II KK 156/17). Zarzut rażącej niewspółmierności kary może być zasadny tylko wtedy, gdy jego autor wskaże na nowe okoliczności, które są istotne dla wymiaru kary, a nie zostały ustalone przez Sąd I instancji, względnie wykaże, że okoliczności prawidłowo ustalone mają takie znaczenie i ciężar gatunkowy, których orzeczona kara nie uwzględnia w stopniu dostatecznym. Warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności może być połączone z orzeczeniem kary grzywny. Ma to na celu zwiększenie dolegliwości tego środka probacyjnego, tak by nie powstało przeświadczenie, że środek ten oznacza bezkarność sprawcy (wyr. SN z 28.12.1977 r., VI KRN 326/77, OSNPG 1978, Nr 7, poz. 78). Przeciwdziała bowiem błędnemu mniemaniu, że kara z warunkowym zawieszeniem jej wykonania jest przejawem pobłażliwości wobec sprawcy (zob. wyr. SN z 18.7.1975 r., V KRN 76/75, OSNKW 1976, Nr 1, poz. 6). Skoro bowiem skorzystano z dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wskazanych kar, to kara grzywny stanowi w zasadzie jedyną realną dolegliwość pozwalającą odczuć choć w sferze materialnej naganność poczynań oskarżonego (wyr. SA w Katowicach z 29.7.1999 r., II AKa 134/99, Prok. i Pr. 2000, Nr 1, poz. 19). Orzeczenie kary grzywny w tym wypadku uwzględnia zatem przede wszystkim ten cel kary, jakim jest kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa (art. 53 § 1 KK).

Oskarżonymi, które uznane zostały za winne przestępstwa z art. 155 k.k. są pielęgniarki o nieposzlakowanej opinii, które przez całe swoje zawodowe życie wpierały swoją pracą społeczność swojego regionu. Do zdarzenia doszło w sposób nieumyślny, wskutek ustalonych działań i zaniechań dwóch oskarżonych pielęgniarek, pośrednio wskutek natłoku pracy, błędów i zaniedbań organizacyjnych, pośpiechu w działaniach pionu operacyjnego. Tylko ten kto wykonując konkretny zawód związany z odpowiedzialnością za życie ludzkie przeżył taką sytuację jak oskarżone I. J. i A. K. wie jak ciężko wrócić do normalnego funkcjonowania zarówno w zakresie wewnętrznego spokoju tak niezbędnego w zawodzie pielęgniarki jak i w życiu codziennym i zawodowym. Oskarżone dalej pracują i dalej wykonują pracę pielęgniarek. Niekiedy samo postępowanie karne stanowi wystarczającą dolegliwość dla sprawców przestępstw nieumyślnych. W tym konkretnym przypadku wobec obu oskarżonych orzeczono karę pozbawienia wolności, a mając na uwadze ich niekaralność i pozytywną opinię, jej wykonanie zostało warunkowo zawieszone na ustalony okres próby. Taka kara nie jest przejawem pobłażliwości i stanowi łącznie z koniecznością udziału w długotrwałym procesie wystarczającą dolegliwość. Dodatkowe, finansowe obciążanie oskarżonych jawi się niecelowe, tym bardziej że są zobowiązane do zapłaty ustalonych kwot zadośćuczynień. Wymierzając karę, Sąd I instancji uwzględnił rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawczyniach obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawców, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu. Argumentację sądu I instancji w zakresie wymiaru kary należy w pełni podzielić tak więc nie ma potrzeby ponownego jej przytaczania. Zdaniem sądu odwoławczego w tym konkretnym przypadku, w świetle prawidłowo ustalonego stanu faktycznego i opisanych powyżej przesłanek stanowiących dyrektywy wymiaru kary, adekwatną karą za przypisane oskarżonym przestępstwa są właśnie wymierzone kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania bez jednoczesnej kary grzywny wymierzanej w oparciu o przepis art. 71 k.k.

W tym miejscu sąd odwoławczy odniesie się do podniesionego w uzasadnieniu apelacji zarzutu pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej w zakresie wysokości orzeczonego zadośćuczynienia (k993). Sąd odwoławczy uznał, że orzeczone wobec oskarżonych I. J. i A. K. zadośćuczynienia na rzecz każdego z trójki pokrzywdzonych kwoty po 2000 złotych stanowią w tej konkretnej sprawie prawidłowo określony środek kompensacyjny. Nie uszło uwadze sądu odwoławczego, że pokrzywdzeni dochodzili i uzyskali odszkodowanie pieniężne od jednostki organizacyjnej w której zmarł pacjent solidarnie z jego ubezpieczycielem. Zasądzone tam kwoty opiewają od 85.000 do 100.000 złotych na rzecz każdego z pokrzywdzonych. Oczywistym jest, że jeżeli zadośćuczynienie zostanie w jakiejś części zapłacone, to powinno to prowadzić do zmniejszenia dochodzonego przed sądem zadośćuczynienia. Sąd wziął pod uwagę, że w aktach sprawy znajduje się orzeczenie Sadu Okręgowego w Warszawie w sprawie IC 827/18 zasądzające na rzecz pokrzywdzonych ustalone w nim kwoty w związku ze śmiercią H. G.. Tym samym sąd odwoławczy uznał, że skoro na gruncie postępowania cywilnego rozstrzygana jest równolegle kwestia roszczenia pokrzywdzonych wobec szpitala i ubezpieczyciela szpitala, który zatrudniał oskarżone, to dodatkowe ustalanie kwot zadośćuczynień bez przeprowadzenia dodatkowego postępowania dowodowego jawiłoby się jako dowolne. Innymi słowy obecny brak zwiększenia sumy zadośćuczynień od oskarżonych, nie zmienia faktu, że pokrzywdzeni przyszłości mogą dochodzić w postępowaniu cywilnym dalszych roszczeń zarówno od oskarżonych pielęgniarek jak i firm ubezpieczeniowych z którymi miało one zawarte umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Zasądzenie zadośćuczynienia częściowego uprawnia pokrzywdzonego do wystąpienia o przyznanie dalszego zadośćuczynienia i odszkodowania za doznane krzywdy natury fizycznej i psychicznej, zwłaszcza jeżeli w chwili wyrokowania sąd karny nie był władny ocenić rozmiaru doznanych przez pokrzywdzonego krzywd w porównaniu z kwotami już uiszczonymi z tego samego tytułu.

Wniosek

wniosek o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez:

a) wymierzenie oskarżonej I. J. również kary grzywny na podstawie art. 71 § 1 kk w zw. z art. 33 § 1 i § 3 lek w wysokości 100 stawek dziennych określając wysokość jednej stawki na kwotę 50 zł i pozostawienie pozostałych rozstrzygnięć w mocy

b) wymierzenie oskarżonej A. K. również kary grzywny na podstawie art. 71 § 1 kk w zw. z art. 33 § 1 i § 3 kk w wysokości 100 stawek dziennych określając wysokość jednej stawki na kwotę 50 zł i pozostawienie pozostałych rozstrzygnięć w mocy

Wniosek o podwyższenie kwot zadośćuczynienia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadność podniesionego zarzutu nie może skutkować zasadnością któregokolwiek z wniosków apelacji.

3.2.

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na uznaniu, że zachowanie oskarżonego K. S. nie wyczerpuje znamion przestępstwa określonego w art. 160 § 3 kk w zw. z art. 160 § 2 kk, albowiem w sposób prawidłowy dokonał on odstawienia leku o nazwie A. przepisanego uprzednio pacjentowi H. G. i tym samym nie naraził go nieumyślnie na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, podczas gdy właściwa ocena zachowania oskarżonego dokonana w oparciu o wnikliwą analizę zebranego w toku postępowania materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że oskarżony K. S. poprzez niezachowanie wymaganej zawodowej staranności, do czego był zobowiązany jako lekarz dyżurny w Oddziale (...) Sp. z o.o. Szpital (...), przejawiającej się nie odnotowaniem wyraźnie w dokumentacji lekarskiej, w szczególności w karcie zleceń faktu uczulenia pacjenta H. G. na lek o nazwie A. oraz nie poinformowaniem o uczuleniu personelu średniego, nieumyślnie naraził H. G. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, co pozwala na przyjęcie, że zachowanie oskarżonego wyczerpało znamiona czynu z art. 160 § 3 kkw zw. z art. 160 § 2kk. /zarzut apelacji prokuratora/

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

argumentacja w przedmiocie braku zasadności niniejszego zarzutu zawarta jest w punkcie 3.5 niniejszego uzasadnienia

Wniosek

uchylenie zaskarżonego wyroku w części dotyczącej uniewinnienia oskarżonego K. S. i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi Rejonowemu w Białogardzie do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadność podniesionego zarzutu nie może skutkować zasadnością wniosku apelacji.

3.3.

Naruszenie przepisów postępowania, które to naruszenie mogło mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku poprzez dowolną ocenę dowodów z zeznań świadków poprzez pominięcie istotnych okoliczności wynikających z zeznań tych świadków, tj. tego, iż dokonane przez K. S. odstawienie leku odbyło się bez zachowania należytej staranności, co zaś doprowadzić mogło do pominięcia tego zapisu przez pozostałe współoskarżone /zarzut apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego/.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

argumentacja w przedmiocie braku zasadności niniejszego zarzutu zawarta jest w punkcie 3.5 niniejszego uzasadnienia

Wniosek

uchylenie zaskarżonego wyroku w części dotyczącej uniewinnienia oskarżonego K. S. i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi Rejonowemu w Białogardzie do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadność podniesionego zarzutu nie może skutkować zasadnością wniosku apelacji.

3.4.

Naruszenie przepisów postępowania, które to naruszenie mogło mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku poprzez dowolną ocenę dowodu z opinii zespołu biegłych medyków, w zakresie w jakim biegli ci stwierdzili, iż odstawienie leku winno zostać dokonane w sposób jak najbardziej czytelny i widoczny co odnalazło swój wyraz w uznaniu, iż K. S. prawidłowo dokonał oznaczenia odstawienia leku /zarzut apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego/.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

argumentacja w przedmiocie braku zasadności niniejszego zarzutu zawarta jest w punkcie 3.5 niniejszego uzasadnienia

Wniosek

uchylenie zaskarżonego wyroku w części dotyczącej uniewinnienia oskarżonego K. S. i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi Rejonowemu w Białogardzie do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadność podniesionego zarzutu nie może skutkować zasadnością wniosku apelacji.

3.5.

Przyjęty za podstawę zaskarżonego wyroku błąd w ustaleniach faktycznych, wyrażający się w przyjęciu, iż K. S. w sposób prawidłowy dokonał oznaczenia odstawienia leku, podczas gdy ustalenie takie nie koreluje z zebranym w sprawie materiałem dowodowym /zarzut apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego/.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z uwagi na uniewinnienie przez sąd rejonowy oskarżonego K. S. od popełnienia zarzuconego mu czynu i wywiedzenie przez dwa podmioty (prokuratora i pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej) dwóch zbieżnych co do zasady apelacji, w których podniesione zostały co do zasady identyczne zarzuty (zarzuty opisane w punktach 3.2; 3.3; 3.4; 3.5; ) kwestionujące prawidłowość decyzji o uniewinnieniu oskarżonego, sąd odwoławczy odniósł się łącznie do wszystkich podniesionych zarzutów apelacyjnych dotyczących rozstrzygnięcia o uniewinnieniu oskarżonego K. S..

Z analizy zgromadzonego materiału dowodowego oraz przedstawionych w uzasadnieniu wyroku motywów, jakimi kierował się sąd I instancji oceniając tenże materiał dowodowy, wynika iż dokonana przez Sąd Rejonowy w Białogardzie ocena dowodów jest zgodna z wymogami płynącymi z kodeksu postępowania karnego. Sąd I instancji w prawidłowy sposób zebrał i ocenił dowody oraz okoliczności ujawnione w toku postępowania, a na ich podstawie dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych. Postępowanie w przedmiotowej sprawie zostało przeprowadzone prawidłowo, a ocena materiału dowodowego dokonana przez sąd I instancji nie wykazuje błędów logicznych i nie wykracza poza ramy swobodnej oceny dowodów chronionej przepisem art. 7 K.p.k. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku odpowiada wymogom art. 424 K.p.k. i pozwala na kontrolę odwoławczą prawidłowości rozstrzygnięcia. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku sąd szczegółowo wskazał dowody, którym dał wiarę oraz wyjaśnił, z jakich powodów na taką jego ocenę zasłużyły. Wskazał również dowody, którym waloru wiarygodności odmówił oraz przekonywająco wyjaśnił, z jakich przyczyn na wiarę nie zasługują. W ocenie Sądu Okręgowego w Koszalinie ustalenia poczynione w tym zakresie przez Sąd Rejonowy w Białogardzie są zatem prawidłowe.

Ustaleniami faktycznymi niebudzącymi wątpliwości był fakt, że w sprawie oskarżony lekarz K. S. nie dopuścił się błędu diagnostycznego. Zmarły pokrzywdzony H. G. powiedział o swoim uczuleniu oskarżonemu K. S. przed opuszczeniem oddziału na operację (por. zeznania M. G. k. 322) oraz że przed podaniem augmentinu karta zleceń lekarskich dotycząca zmarłego pokrzywdzonego znajdowała się w posiadaniu oskarżonych pielęgniarek I. J. i A. K. i że zaznaczone w niej było odstawienie tego leku (por. m.in. k. 386). Ponadto o uczuleniu zmarły i jego rodzina informowali personel medyczny przed rozpoczęciem operacji. Powyższe ustalenia wykluczały ustalenie, że karta zleceń lekarskich w chwili podania zmarłemu pokrzywdzonemu leku augmentin nie była w posiadaniu pielęgniarek i że nie zawierała oznaczenia odstawienia leku augmentin, w formie jak w zabezpieczonym dowodzie w postaci tej karty zleceń lekarskich. Powyższe kieruje ku oczywistemu wnioskowi, że gdyby pielęgniarka I. J. podająca po operacji leki wzięła do ręki i zapoznała się z kartą zleceń, zobaczyłaby informację, że nie może podać leku augmentin bo ten jest odstawiony. Tymczasem I. J. podała lek nie w oparciu o dokument w postaci karty zleceń, lecz w oparciu o informację z zeszytu pielęgniarek, do którego A. K. wpisała obowiązek podania leku augmentin.

Pozostała do rozstrzygnięcia kwestia sposobu wypełnienia przez oskarżonego karty zleceń lekarskich. Lekarz nie wypełnił karty zleceń zgodnie z instrukcją zawartą na karcie 180 akt sprawy. W tym miejscu należy wskazać, że podobnie pielęgniarka I. J. po podaniu leku augmentin nie wypełniła tej karty zgodnie z tą samą instrukcją. Oczywiście prawidłowo wypełniona karta zleceń lekarskich powinna zawierać informację kiedy zlecono augmentin i kiedy go odstawiono. Instrukcja wskazywała konieczność podania daty zlecenia i datę odstawienia. Wypełnienie karty miało być dokonane czytelnie i opatrzone podpisem lekarza. Z żadnego z dowodów nie wynikał obowiązek zaznaczenia na tym dokumencie , że pacjent jest uczulony na leki. Należało rozważyć, czy wypełnienie karty zleceń przez lekarza zgodnie z instrukcją zapobiegłoby w tym konkretnym przypadku skutkowi w postaci podania pokrzywdzonemu leku augmentin. Innymi słowy czy podanie leku augmentin nastąpiło, z tej przyczyny że pielęgniarka błędnie zinterpretowała zapis karty zleceń dokonany niezgodnie z instrukcją. Wypełnienie przez oskarżonego lekarza karty zleceń nastąpiło po pierwsze zgodnie ze zwyczajem panującym na tym oddziale oraz po drugie w sposób czytelny i zrozumiały dla personelu. W toku postępowania, żadna z przesłuchiwanych trzech pielęgniarek (Marzec, K., J.), nie poddała w wątpliwość, że niezrozumiałym był dla niej zapis na karcie, zgodnie z którym lek augmentin został odstawiony. Wszystkie pielęgniarki wskazały, że przed podaniem leku, żadna z nich na kartę zleceń nie spojrzała. Brak wywiązania się przez pielęgniarki z tych procedur wynikał, z ustalonej, błędnej i już zmienionej praktyki, zapisywania leków zawartych w karcie zleceń w odrębnym zeszycie funkcjonującym na użytek pielęgniarek. W tej sprawie pielęgniarka podająca lek w ogóle nie korzystała z karty zleceń i gdyby nawet karta zleceń była wypełniona w sposób jak nakazywała to instrukcja to i tak lek augmentin zostałby podany. Kiedy i jak pielęgniarka ma podawać leki wynikał z instrukcji zawartych na kartach 244 i n. oraz 157 akt sprawy, gdzie wprost dwukrotnie wskazane jest, że podawanie leków ma następować zgodnie z ordynacją lekarską, zaleceniem lekarza. Zalecenie lekarskie widniejące w karcie lekarskiej w chwili podania leku brzmiało, lek augmentin jest odstawiony. Zdaniem sądu odwoławczego brak wypełnienia przez lekarza karty zleceń w zgodzie z instrukcją, ale w sposób zrozumiały dla personelu medycznego, mógłby stanowić naruszenie zasad administracyjnych lub innych skutkujących ewentualną odpowiedzialnością np. dyscyplinarną za nieprawidłowe, niezgodne z instrukcjami wypełnianie dokumentów. Nie można jednak skutecznie łączyć tak wypełnionej karty zleceń (w sposób zrozumiały dla personelu, ale formalnie niezgodny z instrukcją) i ustalać że ten fakt pozostawał w adekwatnym związku przyczynowym z narażeniem H. G. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, czyli z wypełnieniem znamion zarzuconego oskarżonemu przestępstwa z art. 160 § 1, 2 albo 3 k.k. W uzasadnieniu apelacji prokuratora pojawił się również zarzut braku ustnego poinformowania personelu medycznego przez oskarżonego o odstawieniu augmentinu. W sprawie nie można było ustalić, aby na oskarżonym lekarzu ciążył obowiązek ustnego poinformowania personelu medycznego o odstawieniu augmentinu, ponieważ nie miała miejsca sytuacja w postaci stanu pacjenta bezpośrednio zagrażający jego życiu.

Sąd odsyła do przepisów ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej /art. 11 ust. 1/ i ustawy z dnia z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i dentysty /art. 4/, które miały zastosowanie w niniejszej sprawie. Te dwie ustawy nakładają na lekarza i pielęgniarkę obowiązek działania przy wykonywania zawodu z należytą starannością. Co do zasady, niezastosowanie standardu (procedury) prowadzi do naruszenia zasady działania z należytą starannością. Zgonie z art. 15 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej /por. cytowany dalej komentarz do tego artykułu zawarty w komputerowym zbiorze informacji prawniczej lex/, pielęgniarka i położna wykonują zlecenia lekarskie zapisane w dokumentacji medycznej. Zapis w dokumentacji medycznej, nie dotyczy zleceń wykonywanych w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego. W przypadku uzasadnionych wątpliwości pielęgniarka i położna mają prawo domagać się od lekarza, który wydał zlecenie, by uzasadnił potrzebę jego wykonania. Wykonanie pisemnego zlecenia lekarskiego jest ustawowym obowiązkiem każdej pielęgniarki i położnej. Zlecenie lekarskie powinno być napisane czytelnie. W przypadku zlecenia podania leku zlecenie lekarskie powinno zawierać wszystkie dane i wskazania, tj. datę sporządzenia zlecenia, nazwę leku, postać leku, dawkę, drogę podania, czas podania, podpis osoby wystawiającej zlecenie. W przypadku zlecenia lekarskiego, które jest niezrozumiałe, budzi wątpliwości itd. pielęgniarka i położna obowiązane są skontaktować się z lekarzem w tej sprawie i ustalić tok postępowania. Powyższe powinno być odzwierciedlone w dokumentacji medycznej. Pisemne potwierdzenie wykonania zlecenia lekarskiego jest informacją zwrotną dla zlecającego lekarza, jak też innych osób zaangażowanych w proces udzielania świadczeń zdrowotnych, o przebiegu podejmowanych działań medycznych. Pielęgniarka i położna mają obowiązek poinformowania lekarza o ewentualnych spostrzeżeniach poczynionych względem pacjenta w następstwie wykonanego zlecenia. Uprzedniej pisemności zleceń lekarskich i pisemności ich potwierdzania lekarz oraz pielęgniarka i położna nie mają obowiązku dochowania tylko wyjątkowo, w trakcie wykonywanych działań medycznych w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego. Pielęgniarka i położna mogą wykonać wówczas zlecenie lekarskie ustne. W ustawie o zawodach pielęgniarki i położnej, jak i w ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty brak jest bezpośredniego obowiązku odnotowania zleceń wydanych przez lekarza, a wykonanych przez pielęgniarkę lub położną w sytuacji zagrożenia zdrowotnego. Obowiązek ten wynika jednak z ogólnych zasad starannego prowadzenia dokumentacji medycznej i odnotowywania wszelkich udzielonych pacjentowi świadczeń zdrowotnych (art. 4 u.z.l. w zw. art. 11 u.z.p.p. i art. 23 ust. 1 u.p.p.).

W tej konkretnej sytuacji pacjent po operacji znalazł się w oddziale pooperacyjnym z wypełnioną kartą zleceń lekarskich, wybudził się i czuł się dobrze. Obowiązywała zatem reguła pisemnego, w karcie zleceń lekarskich podawania i odstawiania leków. Ponadto z przeprowadzonych dowodów wynikało, że o swoim uczuleniu zmarły pacjent informował nie tylko oskarżonego lekarza, ale zarówno on jak i jego rodzina. Świadkowie z rodziny zmarłego pokrzywdzonego opisywali, że informowali personel pielęgniarski o uczuleniu zmarłego pokrzywdzonego. Ponadto z zebranego materiału dowodowego nie wynikało aby w karcie zleceń lekarskich był obowiązek odnotowywania istnienia uczuleń na leki.

Z tych przyczyn zarzut apelacyjny prokuratora braku wzięcia pod uwagę wniosków opinii biegłych nie mógł być uznany za trafny. To nie biegli decydują o istnieniu lub braku istnienia związku przyczynowego pomiędzy uchybieniem formalnym, administracyjnym a powstaniem bezpośredniego zagrożenia dla życia i zdrowia pacjenta, lecz czyni to sąd rozpoznający sprawę w oparciu o materiał dowodowy i obowiązujące przepisy prawa. Ponadto to nie biegli ustalają reguły prawne wzorca działania lekarza i pielęgniarki /forma ustna czy pisemna zlecenia podania leku/, bo te wynikają z obowiązujących przepisów prawnych i wewnętrznych regulacji danej jednostki leczniczej.

Ustalony zatem w oparciu o powyższe rozważania stan faktyczny, słusznie zdaniem sądu odwoławczego nie mógł przemawiać za zasadnością twierdzenia, że oskarżony wypełnił swoim działaniem lub zaniechaniem znamiona przestępstwa z art. 160 § 1, 2 albo 3 k.k. Zgodnie z art. 160 § 1, 2 albo 3 k.k. oskarżonemu powinno być udowodnione, że swoim zachowaniem umyślnie lub nieumyślnie naraził człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Fakt, że na oskarżonym ciążył obowiązek opieki nad osobą narażoną na niebezpieczeństwo nie budził wątpliwości. Oskarżony wypełnił kartę zleceń, z którą nie zapoznała się pielęgniarka podająca lek. Gdyby przed podaniem leku augmentin, czyli po powrocie pacjenta z operacji, pielęgniarka zapoznała się z dokumentem karty zleceń, wówczas do podania leku by nie doszło. Brak zapoznania się z kartą zleceń i podanie leku bez zaznajomienia się z informacjami płynącymi z tej karty stanowił przyczynę powstałego skutku w postaci śmierci pokrzywdzonego. Ustalone w sprawie zachowanie oskarżonego lekarza nie przyczyniło się w żadnym stopniu do decyzji pielęgniarki o podaniu leku, bo to nastąpiło bez jakiegokolwiek zapoznania się z kartą zleceń lekarskich pacjenta. Sąd wskazuje, że popełnienie przez lekarza błędu lekarskiego albo niezachowanie zasad należytej staranności może pociągać za sobą odpowiedzialność prawną w różnych formach, przy czym warunkiem zastosowania niektórych z nich jest wystąpienie niepożądanego skutku pozostającego w adekwatnym związku przyczynowym z pierwotnym błędem lub niezachowaniem zasad należytej staranności.

Wniosek

uchylenie zaskarżonego wyroku w części dotyczącej uniewinnienia oskarżonego K. S. i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi Rejonowemu w Białogardzie do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadność podniesionego zarzutu nie może skutkować zasadnością wniosku apelacji.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

wymierzona oskarżonym I. J. i A. K. kara i wysokość orzeczonego zadośćuczynienia, decyzja o uniewinnieniu oskarżonego K. S..

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

argumentacja została zawarta we wstępnej części uzasadnienia.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Sąd odwoławczy zwolnił oskarżycielkę posiłkową A. G. od ponoszenia kosztów procesu za postępowanie odwoławcze, którymi w całości obciążył Skarb Państwa.O kosztach procesu orzeczono w oparciu o przepis art. 633 kpk. W sprawie nie miał zastosowania przepis art. 636kpk., skoro nie doszło do sytuacji aby apelacja pochodziła wyłącznie od oskarżyciela posiłkowego, albo wyłącznie od oskarżyciela publicznego. Sąd odwoławczy uznał jednak, że apelacje pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej była co do zasady tożsama z apelacją oskarżyciela publicznego w zakresie zarzutów i wniosków zmierzających do uchylenia wyroku wobec oskarżonego K. S.. Z uwagi na treść przepisu art. 633 kpk i płynącą z niego zasadę słuszności oraz charakter sprawy, tożsamość apelacji oskarżyciela pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego z apelacją prokuratora sąd odwoławczy zwolnił oskarżycielkę posiłkową A. G. od ponoszenia kosztów procesu za postępowanie odwoławcze, którymi w całości obciążył Skarb Państwa.

7.  PODPIS

sędzia (del.) Rafał Podwiński sędzia Grzegorz Polewiak sędzia Sławomir Przykucki

Koszalin 25.02.2021r.

ZARZĄDZENIE

- odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć : adwokatowi M. D. oraz oskarżycielowi publicznemu,

Koszalin 25.02.2021r.