UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10 lipca 2017 r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił R. W. przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ komisja lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 3 lipca 2017 r. nie uznała ubezpieczonego za osobę niezdolną do pracy.

W odwołaniu od tej decyzji R. W. domagał się jej zmiany poprzez przyznanie mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. wnosił o jego oddalenie i wywodził jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 12 listopada 2020 r. Sąd Okręgowy w Lublinie oddalił odwołanie.

W uzasadnieniu tego wyroku Sąd I instancji ustalił, że R. W., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 21 kwietnia 2017 r. wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Wnioskodawca był uprawniony do okresowej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy do dnia 31 marca 2017 r. Ubezpieczony posiada wykształcenie wyższe, ostatnio był zatrudniony jako asystent projektanta.

Komisja lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 3 lipca 2017 r. podtrzymała ustalenia lekarza orzecznika z dnia 22 maja 2017 r. uznając, że wnioskodawca nie jest osobą niezdolną do pracy.

Powyższe orzeczenie komisji lekarskiej ZUS stanowiło podstawę wydania przez organ rentowy zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy dalej ustalił, że u R. W. została rozpoznana przewlekła sarkoidoza układu oddechowego, nieczynne zmiany włókniste miąższu płucnego, pierwotny powierzchowny guz pęcherza moczowego, stan po elektroresekcji przecewkowej, gruczolak stercza, przewlekły zespół bólowy kręgosłupa całego w przebiegu zmian zwyrodnieniowo-dyskopatycznych bez objawów korzeniowych, nadciśnienie tętnicze II, zaburzenia lękowo-depresyjne mieszane.

Wnioskodawca od 2013 r. pozostaje pod obserwacją z powodu wykrytego powierzchownego guza pęcherza moczowego. W 2013 r. miał wykonaną dwukrotną endoskopową elektroresekcję guza pęcherza moczowego. Od tego czasu pozostaje pod okresową kontrolą Poradni Urologicznej. W 2015 r. wykonano ponowną elektroresekcję wznowy powierzchownego guza pęcherza moczowego. W kontroli endoskopowej pęcherza moczowego w 2017 r. nie stwierdzono wznowy procesu nowotworowego w pęcherzu moczowym. W odnotowanych w historiach choroby z leczenia szpitalnego i kontrolach ambulatoryjnych wynikach badań nie stwierdzono innych istotnych zmian patologicznych w zakresie układu moczowego, upośledzających jego wydolność. Leczony ambulatoryjnie gruczolak stercza aktualnie nie powoduje u wnioskodawcy istotnego upośledzenia funkcji układu moczowego.

W opinii z dnia 29 listopada 2018 r. biegły lekarz sądowy urolog – dr J. M. wskazał, iż przebieg leczenia wnioskodawcy w związku ze stwierdzonym u niego powierzchownym rakiem pęcherza moczowego, leczonym endoskopowo, nie spowodował istotnego upośledzenia wydolności i funkcji układu moczowego. W związku z tym nie spowodował upośledzenia ogólnego stanu zdrowia R. W. w stopniu dającym podstawę stwierdzenia niezdolności do pracy z powodu choroby układu moczowego. Zdaniem biegłego, również leczony gruczolak stercza nie powoduje istotnego upośledzenia stanu układu moczowego i ogólnego stanu zdrowia wnioskodawcy. Ubezpieczony wymaga dalszej okresowej kontroli i leczenia urologicznego na dotychczasowych zasadach, ale dotychczasowy przebieg choroby nie daje podstaw do stwierdzenia u niego niezdolności do pracy z powodu choroby układu moczowego.

R. W. był również leczony od 1997 r. z powodu sarkoidozy płuc. W badaniu spirometrycznym z dnia 22 czerwca 2017 r. nie stwierdzono u niego zaburzeń sprawności wentylacyjnej płuc. Wnioskodawca wymaga dalszej kontroli pulmonologicznej, monitorowania obrazu CT klatki piersiowej oraz badań czynnościowych. Aktualnie nie wymaga sterydoterapii doustnej. W obecnym stanie nasilenie choroby u wnioskodawcy nie sprowadza ona niezdolności do pracy z przyczyn pulmonologicznych.

Wnioskodawca jest leczony neurologicznie z powodu dolegliwości bólowych kręgosłupa w odcinku szyjnym oraz lędźwiowo-krzyżowym. Wykonana diagnostyka MR kręgosłupa C i L-S wykazuje obecność zmian zwyrodnieniowo-wytwórczych oraz dyskopatycznych będących podłożem zespołów bólowych kręgosłupa i możliwości występowania okresowych objawów korzeniowych. Dotychczas u wnioskodawcy nie występowały ostre zespoły bólowo-korzeniowe kręgosłupa wymagające hospitalizacji oraz ograniczające długookresowo sprawność organizmu. W klinicznym badaniu neurologicznym nie stwierdzono objawów ogniskowych oraz objawów niewydolności krążenia mózgowego. W badaniu części obwodowej układu nerwowego nie stwierdzono również aktywnych objawów korzeniowych. W ocenie neurologicznej obecnie oraz w przeszłości nie ma i nie będzie miało miejsca naruszenie sprawności organizmu w stopniu uzasadniającym uznanie niezdolności do pracy.

Ubezpieczony ma stwierdzone umiarkowane, niepowikłane istotnymi zmianami narządowymi, nadciśnienie tętnicze. Układ krążenia wnioskodawcy jest wydolny. Nie wystąpiły u niego powikłania naczyniowe naruszające sprawność organizmu. Nie wymagał on hospitalizacji z przyczyn kardiologicznych. Choroba nadciśnieniowa przebiega z okresowymi zwyżkami ciśnienia, co wymaga modyfikacji leczenia, nie mniej jednak w ocenie kardiologicznej nie upośledza wydolności układu krążenia w stopniu sprowadzającym niezdolność do pracy w ramach posiadanych kwalifikacji.

W opinii z dnia 31 stycznia 2019 r. biegły lekarz sądowy ortopeda – dr M. G. wskazał, iż w czasie przeprowadzonego badania wnioskodawcy stwierdzono poprawny zakres ruchów odcinka szyjnego i lędźwiowego kręgosłupa, kończyny górne z prawidłową wydolnością ruchową, funkcja chwytna rąk prawidłowa, kończyny dolne z prawidłową ruchomością bioder, kolan i stóp, chód symetryczny, wydolny. Biegły wskazał, iż u wnioskodawcy istnieją ograniczenia jedynie do wykonywania ciężkich prac fizycznych związanych z przeciążeniami kręgosłupa, jednak ze względu na stan narządów ruchu nie został pozbawiony możliwości wykonywania prac umysłowych. Tym samym w ocenie biegłego brak jest podstawy do uznania częściowej niezdolności do pracy.

W opinii z dnia 1 kwietnia 2019 r. biegła sądowa z zakresu chorób wewnętrznych i medycyny pracy – dr M. M. wskazała, że u wnioskodawcy występują ograniczenia ortopedyczne, które powodują przeciwwskazanie do ciężkich prac fizycznych związanych z przeciążeniem kręgosłupa. Powinien on podlegać stałej opiece Poradni (...). Biegła zgodziła się z opinią biegłego ortopedy, że wnioskodawca pozbawiony jest możliwości wykonywania ciężkich prac fizycznych, a ze względu na stan narządów ruchu możliwe jest wykonywanie jedynie prac o charakterze administracyjno-biurowym.

W uzupełniającej opinii z dnia 20 października 2019 r. biegła sądowa z zakresu chorób wewnętrznych i medycyny pracy – dr M. M. wskazała, iż w jej ocenie wnioskodawca jest częściowo niezdolny do pracy od dnia 31 marca 2017 r. w związku z chorobą płuc – sarkoidozą.

Z treści opinii kolejnego biegłego z zakresu medycyny pracy – dr K. Z. z dnia 20 lutego 2020 r. wynika, że stwierdzone u wnioskodawcy schorzenia nie dają podstaw do uznania go za osobę niezdolną do pracy. Mogą one stanowić jedynie przeciwwskazanie do wykonywania pracy fizycznej, w szczególności ciężkiej i powiązanej z dźwiganiem ciężarów. Jednakże ubezpieczony posiada wykształcenie wyższe i od dłuższego czasu wykonuje pracę umysłową (obecnie w charakterze kosztorysanta budowlanego). Zdaniem biegłego brak jest podstaw do uznania niezdolności do pracy w rozumieniu rentowym.

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o dowody z opinii w/w biegłych lekarzy sądowych, dowody z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy oraz aktach organu rentowego, które w całości obdarzył wiarą. Zostały one sporządzone w przepisanej formie, w oparciu o obowiązujące w dacie ich wydania przepisy prawne, przez kompetentne osoby w ramach przysługujących im uprawnień.

Sąd I instancji rozstrzygając o odwołaniu wniesionym przez R. W. oparł się na wnioskach zawartych w opiniach biegłych lekarzy sądowych z zakresu psychiatrii – dr B. S., neurologii – dr T. G., kardiologii – dr J. P., specjalisty chorób płuc – dr A. R. z dnia 20 stycznia 2017 r., biegłego lekarza urologa – dr J. M. z dnia 29 stycznia 2018 r., specjalisty chorób płuc – dr M. S. z dnia 3 lipca 2017 r., biegłego neurologa – dr P. W. i kardiologa - dr M. O. z dnia 16 października 2018 r., biegłego lekarza sądowego ortopedy – dr M. G. z dnia 31 stycznia 2019 r. oraz biegłego z zakresu medycyny pracy – dr K. Z..

Biegli przebadali wnioskodawcę, wnikliwie przeanalizowali jego dokumentację medyczną i omówili wpływ zdiagnozowanych u niego schorzeń na zdolność do pracy. Z wszystkich w/w opinii jednoznacznie wynika, że istniejące u wnioskodawcy schorzenia nie dają podstaw do uznania go za osobę częściowo lub całkowicie niezdolną do pracy.

Powołane wyżej opinie biegłych Sąd I instancji uznał za wiarygodne, miarodajne i wyczerpujące, a przez to przedstawiające wystarczające wiadomości specjalne, niezbędne do merytorycznego rozstrzygnięcia zarzutów zawartych w odwołaniu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 września 1999 r., II UKN 96/99 – OSNP 2000, nr 23, poz. 869). Mając to na uwadze Sąd Okręgowy podzielił wnioski opinii biegłych w zakresie braku u wnioskodawcy R. W. całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy.

Sąd I instancji nie podzielił wniosków opinii z dnia 1 kwietnia 2019 r. oraz opinii uzupełniającej z dnia 20 października 2019 r., w których biegła z zakresu chorób wewnętrznych i medycyny pracy – dr M. M. uznała częściową niezdolność do pracy wnioskodawcy. Te dwie ostatnie opinie Sąd Okręgowy uznał odosobnione w tym zakresie, bowiem inny biegły z zakresu medycyny pracy, którego opinia została w pełni podzielona, w opinii z dnia 20 lutego 2020 r. szczegółowo odniósł się do faktu braku istnienia niezdolności do pracy u wnioskodawcy w związku ze stwierdzonymi u niego schorzeniami.

Sąd Okręgowy nie uznał za konieczne dopuszczanie dowodu z kolejnych opinii biegłych, ponieważ wydane w sprawie niniejszej opinie są wystarczające do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy oraz zawierają niezbędne wiadomości specjalne oraz kompleksową analizę stanu zdrowia wnioskodawcy (por. powołany wyżej wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 września 1999 r., II UKN 96/99).

Sąd Okręgowy zacytował następnie treść art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. 2020 r., poz. 53).

Do ustalenia całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy mają zastosowanie zasady i tryb określony w art. 12-14 tej ustawy. Stosownie do art. 12 ust. 1 ostatnio powołanej ustawy niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Stosownie do art. 12 ust. 2 całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Zgodnie zaś z art. 12 ust. 3 częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Sąd Okręgowy dalej wskazał, że przy dokonywaniu oceny stopnia niezdolności do pracy należy kierować się wskazaniami określonymi w art. 13 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie z którymi przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

1/ stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;

2/ możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Sąd Okręgowy podniósł, że oparł się na opiniach biegłych lekarzy sądowych, weryfikowanych dokumentacją medyczną. Powołał się przy tym na pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w uzasadnieniu wyroku z dnia 14 marca 2007 r., III UK 130/06 (OSNP 2008, nr 7-8, poz. 113), że „opinia biegłych dostarcza sądowi wiedzy specjalistycznej koniecznej do dokonania oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o świadczenie rentowe, w tym rodzaju występujących schorzeń, stopnia ich zaawansowania i nasilenia związanych z nimi dolegliwości, stanowiących łącznie o zdolności do wykonywania zatrudnienia lub jej braku. Sąd nie może - wbrew opinii biegłych - oprzeć ustaleń w tym zakresie na własnym przekonaniu”.

Wynik przeprowadzonego postępowania dowodowego wskazuje na to, że R. W. nie jest osobą częściowo lub całkowicie niezdolną do pracy.

Mając to wszystko na uwadze Sąd Okręgowy oddalił odwołanie.

Apelację od tego wyroku wniósł ubezpieczony R. W.. Zaskarżając wyrok Sądu I instancji w całości, apelant zarzucił mu:

1/ naruszenie przepisów prawa procesowego, a mianowicie:

a/ art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 286 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, tj. ocenę dokonaną w sposób sprzeczny z doświadczeniem życiowym oraz wnioskami wypływającymi z materiału dowodowego, polegającą na uznaniu, że wnioskodawca nie spełnia przesłanki niezdolności do pracy, a co za tym idzie nie ma prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy wobec wniosków odnoszących się do jego stanu zdrowia wypływających z opinii biegłych sądowych opiniujących w sprawie niniejszej, w szczególności opinii biegłej z zakresu medycyny pracy K. Z. (tj. opinii wywołanej po zastrzeżeniach złożonych przez organ rentowy do opinii biegłej M. M., skrajnie odmiennej od dotychczasowych opinii biegłych badających stan zdrowia wnioskodawcy), podczas gdy z opinii biegłej z zakresu medycyny pracy M. M. – zarówno podstawowej, jak i uzupełniającej – wprost wynika, że wnioskodawca jest osobą częściowo niezdolną do pracy, a dodatkowo niezdolność tę datuje się na dzień 31 marca 2017 r.;

b/ art. 227 k.p.c. w związku z art. 286 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku dowodowego ubezpieczonego o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłej z zakresu medycyny pracy K. Z., pomimo że dowód ten wprost zmierzał do usunięcia rozbieżności pomiędzy opiniami (podstawową i uzupełniającą) sporządzonymi uprzednio przez biegłą z zakresu medycyny pracy M. M. oraz biegłą tej specjalności K. Z., przedstawiającymi zgoła odmienne wnioski co do niezdolności wnioskodawcy do pracy;

2/ naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 57 ust. 1 w związku z art. 12 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poprzez błędne uznanie, że stan zdrowia wnioskodawcy, w szczególności szereg chorób przewlekłych o charakterze ortopedycznym, neurologicznym, urologicznym nie stanowi podstawy do uznania, że ubezpieczony jest osobą niezdolną do pracy, a co za tym idzie ma prawo do renty z tego tytułu.

Apelant wnosił na podstawie art. 382 k.p.c. w związku z art. 241 k.p.c. o uzupełnienie i powtórzenie postępowania dowodowego poprzez dopuszczenie i przeprowadzenie przed Sądem I instancji dowodu z uzupełniającej opinii biegłego z zakresu medycyny pracy, który wypowie się w zakresie wskazanym w postanowieniu Sądu I instancji z dnia 21 stycznia 2020 r. oraz w piśmie wnioskodawcy z dnia 23 sierpnia 2020 r.

W konsekwencji tego ostatniego wniosku oraz powyższych zarzutów apelant wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

W odpowiedzi na apelację Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. wnosił o oddalenie apelacji oraz o oddalenie wniosków dowodowych zgłoszonych w apelacji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ nie zostały w niej przedstawione zarzuty skutkujące zmianą lub uchyleniem zaskarżonego wyroku.

Sąd Apelacyjny w pełni podziela i przyjmuje za własne, zarówno poczynione przez Sąd i instancji ustalenia faktyczne, jak i rozważania prawne zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, czyniąc je, stosownie do art. 387 § 2¹ k.p.c., podstawą własnego rozstrzygnięcia, wobec czego zbędne jest ponowne ich przedstawianie.

W apelacji wnioskodawcy R. W. przedstawione zostały zarzuty, zarówno naruszenia prawa materialnego, jak i prawa procesowego. W tym miejscu należy zauważyć, że prawidłowość zastosowania lub wykładni prawa materialnego może być właściwie oceniona jedynie na kanwie niewadliwie ustalonej podstawy faktycznej rozstrzygnięcia. Skuteczne zatem zgłoszenie zarzutu dotyczącego naruszenia prawa materialnego wchodzi zasadniczo w rachubę tylko wtedy, gdy ustalony przez sąd pierwszej instancji stan faktyczny, będący podstawą zaskarżonego wyroku, nie budzi zastrzeżeń (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 1997 r., II CKN 60/97 – OSNC 1997, z. 9, poz. 128).

Odnosząc się do zarzutu obrazy art. 233 § 1 k.p.c. należy wskazać, iż obejmuje ona wszystkie wypadki wadliwości wynikających z naruszenia tego przepisu, a więc także błędy popełnione przy ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego. Naruszenie ostatnio powołanego przepisu będzie występowało w następujących wypadkach:

a/ gdy z treści dowodu wynika co innego niż przyjął sąd;

b/ gdy pewnego dowodu zebranego nie uwzględniono przy ocenie – wbrew obowiązkowi oceny całokształtu okoliczności sprawy;

c/ gdy sąd przyjął pewne fakty za ustalone, mimo że nie zostały one w ogóle lub są niedostatecznie potwierdzone;

d/ gdy sąd uznał pewne fakty za nieudowodnione, mimo że były ku temu podstawy;

e/ ocena materiału dowodowego koliduje z zasadami doświadczenia życiowego lub regułami logicznego wnioskowania.

W sprawie niniejszej żaden z tych przypadków nie zachodził.

W apelacji ubezpieczony podniósł, że ocena stanu jego zdrowia zawarta w opinii biegłego lekarza specjalisty z zakresu medycyny pracy K. Z., na której m.in. został oparty zaskarżony wyrok, jest wadliwa, ponieważ pozostaje w rażącej sprzeczności z faktycznym stanem zdrowia wnioskodawcy, a także oceną tego stanu zawartą w opiniach innego biegłego z zakresu tej samej specjalności medycznej M. M.. Apelant zakwestionował dokonaną przez Sąd Okręgowy ocenę w/w opinii biegłego lekarza specjalisty z zakresu medycyny pracy K. Z. jako wiarygodnej, przekonywującej i wystarczającej do uznania, że R. W. nie jest niezdolny do pracy. Dowód z opinii biegłych, podobnie jak inne dowody przeprowadzone w postępowaniu sądowym, podlega ocenie przy zastosowaniu kryteriów określonych w art. 233 § 1 k.p.c. Dokonując jej sąd w każdym wypadku powinien kontrolować wypowiedzi biegłych pod kątem ich zgodności z zasadami logiki, poziomu wiedzy biegłych, sposobu motywowania ich stanowiska, podstaw teoretycznych opinii oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2000 r., I CKN 1170/98 – OSNC 2001, z. 4, poz. 64 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2000 r., IV CKN 1383/00 – LEX nr 52544). Wnioski, które Sąd I instancji wyciągnął poddając ocenie zebrany w sprawie materiał dowodowy, w tym powołane wyżej opinie biegłych lekarzy specjalistów z zakresu medycyny pracy, przy zastosowaniu przy tym kryteriów określonych w art. 233 § 1 k.p.c., zostały logicznie uzasadnione i są zgodne z zasadami doświadczenia życiowego. Ocena niezdolności ubezpieczonego do pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. 2021 r., poz. 291), wymaga wiadomości specjalnych, które posiadają biegli lekarze specjaliści z zakresu: urologii, neurologii, pulmonologii, kardiologii, ortopedii, psychiatrii i medycyny pracy, a więc specjaliści z zakresu schorzeń wcześniej rozpoznanych u wnioskodawcy. Trafnie Sąd I instancji przyjął, że opinie, które w sprawie niniejszej wydali biegli lekarze w zakresie w/w specjalności medycznych, dają pełny i wystarczający do prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy niniejszej obraz stanu zdrowia R. W. z punktu widzenia rozpoznanych u niego wcześniej schorzeń. W ocenie Sądu Apelacyjnego, opinie biegłych z zakresu w/w specjalności medycznych, wydane w postępowaniu przed Sądem I instancji, w pełni odpowiadają wymaganiom stawianym przez dyspozycję art. 285 § 1 k.p.c., ponieważ nie tylko umożliwiają ich sądową kontrolę, ale nadto uzasadnienia ich są przystępne i zrozumiałe dla osób nie dysponujących wiedzą medyczną, zaś wnioski końcowe sformułowane zostały stanowczo, jasno i czytelnie. Podkreślenia wymaga, że opinie te zostały wydane przez biegłych lekarzy o specjalnościach odpowiadających rozpoznanym wcześniej schorzeniom, na które cierpi R. W.. Treść tych opinii świadczy o tym, że ich wydanie zostało poprzedzone rzetelną i wnikliwą analizą zgromadzonej w sprawie dokumentacji medycznej dotyczącej procesu leczenia wnioskodawcy, mającej wpływ na ich wnioski końcowe, które, co wymaga podkreślenia, są zgodne co do tego, że stan schorzeń rozpoznanych przez biegłych nie czyni ubezpieczonego niezdolnym do pracy od dnia 31 marca 2017 r. w rozumieniu art. 12 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Sąd Okręgowy, wbrew odmiennemu zapatrywaniu wyrażonemu w apelacji, dokonał prawidłowego ustalenia stanu faktycznego na podstawie dowodu z opinii w/w biegłych, w tym dwóch biegłych lekarzy specjalistów z zakresu medycyny pracy. Ocenił wydane przez wszystkich w/w biegłych opinie w zakresie zgodności z zasadami logicznego myślenia, z poziomem wiedzy tych biegłych, sposobem motywowania ich stanowiska, podstawami teoretycznymi opinii oraz stopniem stanowczości wyrażonych w niej wniosków i uznał te opinie, z wyjątkiem dwu opinii wydanych przez biegłego lekarza specjalistę medycyny pracy M. M., za w pełni przekonujące. Należy przy tym zauważyć, iż odwołanie się przez sąd do tych kryteriów oceny stanowi wystarczające i należyte uzasadnienie przyczyn uznania opinii biegłych za przekonujące (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2005 r., II CK 572/04 – LEX nr 151656).

Prawidłowo Sąd Okręgowy przyjął, że w/w opinie biegłych lekarzy specjalistów z zakresu: urologii, neurologii, pulmonologii, kardiologii, ortopedii i psychiatrii oraz biegłego lekarza specjalisty z zakresu medycyny pracy K. Z., dostatecznie wyjaśniły wszystkie sporne okoliczności sprawy. W związku z tym nie zachodziła potrzeba uzupełniania postępowania dowodowego o dowód z opinii innych biegłych tych samych specjalności, w tym o dowód z opinii uzupełniającej biegłego lekarza specjalisty z zakresu medycyny pracy K. Z..

Sąd I instancji przy ocenie przeprowadzonych w sprawie dowodów, w tym mających zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy dowodów z opinii biegłych lekarzy specjalistów z zakresu: urologii, neurologii, pulmonologii, kardiologii, ortopedii, psychiatrii oraz medycyny pracy, nie dopuścił się przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów zakreślonych dyspozycją art. 233 § 1 k.p.c. Określone w tym przepisie granice swobodnej oceny dowodów może bowiem naruszać tylko dowolna ocena zebranego materiału, brak wszechstronnej oceny wszystkich istotnych dowodów lub ich ocena sprzeczna z zasadami logicznego powiązania wniosków z ustalonym stanem faktycznym lub doświadczeniem życiowym (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 4 lutego 1999 r., II UKN 459/98 – OSNAPiUS 2000, nr 6, poz. 252; z dnia 5 sierpnia 1999 r., II UKN 76/99 – OSNAPiUS 2000, nr 19, poz. 732; z dnia 10 listopada 1999 r., I PKN 361/99 – OSNAPiUS 2001, nr 7, poz. 216 oraz z dnia 16 kwietnia 2002 r., V CKN 1446/00 – LEX nr 55 167). R. W. w apelacji nie wskazał natomiast żadnych powodów, dla których w/w opinie biegłych lekarzy specjalistów z zakresu: urologii, neurologii, pulmonologii, kardiologii, ortopedii, psychiatrii oraz medycyny pracy, na których został oparty zaskarżony wyrok, należałoby uznać za niewiarygodne. Apelant przedstawił jedynie własną ocenę, z której wynika, że schorzenia pulmonologiczne winny być podstawą uznania, że jest on częściowo niezdolny do pracy od dnia 31 marca 2017 r. To stanowisko wnioskodawcy zostało oparte na opiniach biegłego lekarza specjalisty z zakresu medycyny pracy M. M.: zasadniczej z dnia 1 kwietnia 2019 r. (k. 105-106) oraz uzupełniającej z dnia 20 października 2019 r. (k. 119-120), w których biegła uznała ubezpieczonego częściowo niezdolnym do pracy z powodu choroby płuc – sarkoidozy. Sąd I instancji nie podzielił tej opinii jako odosobnionej. Podniósł przy tym, że inny biegły lekarz specjalista z zakresu medycyny pracy K. Z. w opinii z dnia 20 lutego 2020 r. (k. 139-140) szczegółowo odniósł się do braku istnienia u wnioskodawcy niezdolności do pracy w związku ze stwierdzonymi u niego schorzeniami. Sąd Okręgowy, o czym była już wyżej mowa, podzielił opinię biegłej K. Z.. Dokonana przez Sąd I instancji ocena tej ostatniej opinii nie nasuwa żadnych zastrzeżeń. Dodatkowo należy podnieść, że dla stwierdzenia, czy rozpoznana u wnioskodawcy przewlekła sarkoidoza układu oddechowego powoduje niezdolność do pracy miarodajne są opinie biegłych lekarzy specjalistów z zakresu pulmonologii. W sprawie niniejszej opinie wydało dwóch biegłych z zakresu tej specjalności medycznej. W opinii z dnia 20 listopada 2017 r. biegły lekarz specjalista chorób płuc A. R. mając na uwadze wynik przeprowadzonego badania lekarskiego, dostępne wyniki badań czynnościowych płuc, badanie tomograficzne klatki piersiowej z oceną płuc, dokumentację medyczną z leczenia pulmonologicznego, zaświadczenie o stanie zdrowia z dnia 17 marca 2017 r. wydane przez leczącego lekarza pulmonologa, stwierdził nieaktywny obecnie charakter rozpoznanej przewlekłej sarkoidozy układu oddechowego. Biorąc pod uwagę nieaktywny charakter sarkoidozy, niestwierdzenie objawów przewlekłej niewydolności oddechowej, wiek pacjenta, wykształcenie, biegły nie stwierdził niezdolności wnioskodawcy do pracy od dnia 1 kwietnia 2017 r. z przyczyn pulmonologicznych (opinia biegłego lekarza pulmonologa A. R. – k. 20-21). Wnioski końcowe tej ostatniej opinii znalazły w pełni potwierdzenie w opinii z dnia 3 lipca 2017 r. wydanej przez drugiego biegłego lekarza specjalistę chorób płuc M. S., która jednoznacznie stwierdziła, że aktualne nasilenie rozpoznanej choroby sarkoidozy płuc nie sprowadza niezdolności ubezpieczonego do pracy z przyczyn pulmonologicznych (opinia biegłego lekarza pulmonologa M. S. – k. 63-64). W tym miejscu należy zauważyć, że zarówno w postępowaniu przed Sądem I instancji, jak i w apelacji, ubezpieczony nie przedstawił konkretnych zastrzeżeń do opinii tych dwóch ostatnio powołanych biegłych lekarzy specjalistów z zakresu pulmonologii. Ograniczył się jedynie do stwierdzenia, że nie zgadza się z opinią, że nie jest niezdolny do pracy oraz do złożenia wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego lekarza specjalisty z zakresu medycyny pracy. W związku z tym należy podkreślić, że właściwym do stwierdzenia niezdolności do pracy z powodu choroby płuc jest biegły lekarz pulmonolog posiadający najpełniejszą wiedzę z zakresu tych schorzeń. Należało więc uznać, że Sąd Okręgowy prawidłowo ocenił jako całkowicie odosobnioną opinię biegłego lekarza specjalisty z zakresu pulmonologii M. M. i jej nie podzielił. Sąd I instancji oparł się na opiniach biegłych lekarzy z zakresu aż siedmiu specjalności medycznych odpowiednich do schorzeń wcześniej rozpoznanych u wnioskodawcy, w tym dwóch biegłych z zakresu pulmonologii. Z opinii tych jednoznacznie wynika, że aktualne nasilenie schorzeń rozpoznanych u wnioskodawcy nie sprowadza niezdolności do pracy.

W apelacji nie została zakwestionowana ani wiedza fachowa w/w biegłych, na opiniach których został oparty zaskarżony wyrok, ani dokładność przeprowadzonych przez nich badań oraz analizy dokumentacji leczenia wnioskodawcy. Reasumując należy jednoznacznie stwierdzić, iż dokonana przez Sąd Okręgowy ocena przeprowadzonych w sprawie dowodów, w tym przede wszystkim dowodów z opinii w/w biegłych lekarzy: dwóch pulmonologów, urologa, neurologa, ortopedy, kardiologa, psychiatry oraz dwóch specjalistów medycyny pracy, w pełni odpowiada kryteriom określonym w art. 233 § 1 k.p.c.

W apelacji ubezpieczony wnosił również o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego lekarza specjalisty medycyny pracy, podnosząc przy tym, że w piśmie procesowym z dnia 23 sierpnia 2020 r. taki wniosek sformułował. Nie został on jednak uwzględniony przez Sąd Okręgowy, który postanowieniem z dnia 12 listopada 2020 r., wydanym na posiedzeniu niejawnym, ten wniosek oddalił.

Sąd Apelacyjny nie uwzględnił tego wniosku i na podstawie art. 235² § 1 pkt 3 i 5 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. pominął zawarty w apelacji wniosek dowodowy, ponieważ wydane w toku postępowania przed Sądem I instancji w/w opinie biegłych lekarzy specjalistów z zakresu: urologii, pulmonologii, neurologii, ortopedii, kardiologii, psychiatrii i medycyny pracy są jednoznaczne i przekonujące, a zatem nie zachodziła potrzeba dopuszczenia dowodu z opinii innych biegłych z zakresu tych samych specjalności medycznych na okoliczność wpływu rozpoznanych u wnioskodawcy schorzeń na jego zdolność do pracy. Sąd nie ma bowiem obowiązku dopuszczania dowodu z dalszej opinii tych samych biegłych lub innych biegłych, jeżeli już sporządzona w sprawie opinia jest jednoznaczna i tak przekonująca, że określoną okoliczność uznaje za wyjaśnioną (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 1974 r., II CR 638/74 – OSPiKA 1975, nr 5 poz. 108). Potrzeba powołania innego biegłego nie może być jedynie wynikiem niezadowolenia strony z dotychczas złożonych opinii, lecz musi być następstwem umotywowanej krytyki dotychczasowych opinii (por. wyroki Sądu Najwyższego z dni: 18 lutego 1974 r., II CR 5/74 – Biuletyn SN 1974, nr 4, poz. 64; 4 sierpnia 1999 r., I PKN 20/99 – OSNP 2000, nr 22, poz. 807; 15 listopada 2001 r., II UKN 604/00 – Legalis nr 338519; 16 września 2009 r., I UK 102/09 – Legalis nr 285249; 18 kwietnia 2013 r., III CSK 243/12 – Legalis nr 736789; 16 października 2014 r., II UK 36/14 – Legalis nr 11157450; 24 marca 2015 r., I UK 345/14 – Legalis nr 1325777 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 2008 r., I UK 78/08 – Legalis nr 173090). Należy podkreślić, że nie ma uzasadnienia wniosek o powołanie kolejnego biegłego jedynie w sytuacji, gdy złożone opinie są niekorzystne dla strony. Dopuszczenie dodatkowej opinii w takiej sytuacji prowadziłoby bowiem do uwzględnienia kolejnych wniosków strony dopóty, dopóki nie zostałaby złożona opinia w pełni ją zadawalająca, co jest niedopuszczalne (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2002 r., II CKN 639/99 – Legalis nr 53777).

Odmienna ocena opinii wydanych w sprawie niniejszej przez w/w biegłych, w tym przede wszystkim opinii biegłego lekarza specjalisty medycyny pracy K. Z., zaprezentowana w treści apelacji, nie znajduje oparcia w zgromadzonym materiale dowodowym, a tym samym stanowi jedynie gołosłowną polemikę z merytorycznie uzasadnionym stanowiskiem w/w biegłych sądowych.

W świetle powołanych wyżej opinii biegłych lekarzy specjalistów z zakresu: urologii, pulmonologii, neurologii, ortopedii, kardiologii, psychiatrii i medycyny pracy, które Sąd Okręgowy poddał prawidłowej ocenie i w pełni podzielił, wnioskodawca R. W. nie jest niezdolny do pracy. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy, zgodnie z art. 327¹ § 1 k.p.c., wskazał przyczyny, dla których w pełni podzielił te opinie biegłych lekarzy i oparł na nich rozstrzygnięcie zawarte w zaskarżonym wyroku.

W apelacji wnioskodawca nie powołał żadnych nowych faktów i dowodów, które pozwalałyby na dokonanie ustalenia, że schorzenia rozpoznane u niego powodują po dniu 31 marca 2017 r. niezdolność do pracy.

Wynik prawidłowo przeprowadzonego przez Sąd I instancji postępowania dowodowego jednoznacznie wskazuje na to, że R. W. nie jest niezdolny do pracy okresowo od dnia 31 marca 2017 r. Apelant nie wykazał więc, że spełnia wszystkie przesłanki, od istnienia których uzależnione jest prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, a w szczególności, że jest on całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy. Tym samym zarzut naruszenia prawa materialnego, a mianowicie art. 57 ust. 1 w związku z art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. 2021 r., poz. 291) nie mógł być uznany za trafny.

Zaskarżony wyrok odpowiada więc prawu, a apelacja wnioskodawcy R. W. jako bezzasadna, na podstawie art. 385 k.p.c., podlegała oddaleniu, czemu Sąd Apelacyjny dał wyraz w pkt I wyroku.

O kosztach instancji odwoławczej Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c., art. 108 § 1 k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c. oraz § 10 ust. 1 pkt 2 w związku z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. 2018 r., poz. 265).

Przewodniczący	sędzia Krzysztof Szewczak (spr.)

Protokolant: sekretarz sądowy Joanna Malena

WYROK

UZASADNIENIE